Imilevs Diblu
wil aak.
TWEEDE BLAD
Vrpag li Hovsaibsr 1913
Buitenlandsch Overzicht
Ds Balkenvulkaan,
Vrede tusschen Griekenland
en Turkije.
Door de bemiddeling van den Roe-
meenschen minister van binnenland-
ec'ie 2aken, is de vrede tusschen Grie
kenland en Turkije, die maar niet tot
eland kon komen, plotseling geslo
ten.
Dadelijk Da de Turfcscho feesten
zal de vredesovereenkomst worden ge-
toeken'd en geratificéerd.
De opdracht tot teekenen is reeds
officiéél aan de vredesgedelègeerden
gegeven.
Daardoor wordt aan een gevaarlij
ken toestand, die aanleiding had kun
nen geven tot allerlei verrassingen,
een einde gemaakt.
Koning Constantijn sprak tot 'n redac
teur van „Univernil" zijn blijdschap er
over uit, dat Roemenië door zijn inter
ventie den vrede in een paar dagen
bod tot stand gebracht. Dank zii de
bemiddeling is Gavalla aan Grieken
land gebleven. Deze vrede is aanvul
ling van het tractaat van Boecharest,
en de koning gelooft thans niet meer
aan de herziening daarvan.
„Ik zie." zeide de Koning, „in de
toekomst geen enkele reden vóór ver
schil van meening met Roemenië.
Reeds is door ons bevel gegeven, dat
aan de Roemeniërs in Macedonië alle
mogelijke vrijheden moeten worden
toegestaan. De totstandkoming «an
oen Roemeensch-Griekse li-Servische
óhtent-e zou een militaire en moreele
kracht beteekeiien, waarmede reke
ning zou moeten worden gehouden."
De Koning sprak voorts over de
mogelijkheid een er Balkanfederatie,
waarin ook' Turkije en Bulgarije zou
den worden opgenomen.
Koning Ferdinand.
Uit Sofia wordt aan „Dio Zeit" be
ticht, dat koning Ferdinand binnen
kort naar Berlijn zal gaan, waar hij
een onderhoud zal hebben met den
Russiselien minister-president Kokow-
tot.
De toestand ln Mexico.
Een telegram uit Mexico meldt: de
opstandelingen begonnen Dinsdag
avond een nieuwe campagne. Zij be
lemmeren het verkeer tussclien de
hoofdstad en Vera Cruzzij hielden
een trein aan, op honderd mijlen af-
stnnd ten Zuiden van Mexico, ran
selden het personeel af, namen liet
aanwezige geld (ongeveer 'n millioen
pesos die aan de regeering behoor
den) mede, benevens een gruote hoe
veelheid geld dat aan de maatschap
pij Real del Monte behoort.
De passagiers werden bovendien be
roofd van alle voorwerpen van waar
de: maar hun werd geen leisel toe
gebracht.
De Vereenjgde Staten hebben een
nieuw ultimatum aan president Huer
ta gezonden, waarin geêischt wordt
aftreding van Hiierta en bijeenroe
ping van 't congres.
Dadelijk ha de overhandiging van
dit ultimatum werd uit Mexico ge
seind Huerta weigert wederom, hij
zii de bijeenroeping van 't congres
beletten.
Maar nu komt een nieuw tele
gram het congres komt Zaterdag bij
een.
Is Huerta aan 't toegeven?
Eigenaardig is 't bericht., dat presi-
dem Huerta uit de hoofdstad ge-vlucht
zou zijn.-.ÏIij is althans daar niet rriecr
te vinden.
Of hij inderdaad gevlucht is?
President Wilson der Vereenigde
Staten verzekerde aan journalisten,
jdju gr een gunste, ka&ï in ós ?óesi-
éftanschö quaestie gekomen is. Waar
in deze bestaat wilde hij evenwel nog
nirt uitlaten.
Ook wordt beweerd, dat de Veree
nigde Staten 't met de opstandelingen
op een accoofdje willen gooien-
Men verneemt, dat de Vereenigde
Staten, zoo zij aan de opstandelingen
invoer van wapens vrij laten, waar
borgen verlangen voor het herstel-der
orde en dor veiligheid voor Amerika
nen en andere vreemdelingen en de
eventueele instelling van een verte
genwoordigende regeering, die vol
gens de grondwettige bepalingen be
noemd is.
Do opstandelingen maken evenwel
bekend, dat zij van geen bemiddeling
willen weten. De invoer van wapens
is hen voldoende.
F e u i S1 e 4 n
(Nadruk verboden).
SO)
En, ziet u, wanneer u mejuf
frouw .Jenny had bemind, dan zou u
waarschijnlijk nooit behoefte aan
mijn diensten gehad hobben. Wan
neer u dat sehoone meisje bemind
had, dan zou Jactel nu misschien nog
loven, dan zou de fabriek te Nogent
misschien niet door een bankroet bo-
dreigd geweest zijn en dan zouden er
opu, mijnheer Laurent, wellicht nooit
zulk© vr&uselijke verdenkingen heb
ben gerust.
Met doodsbleek gelaat luisterden zij
naar die woorden, welk© hen zoo
vreemd in de ooien klonken, maar
Gaume begreep zeker, dat hij te ver
gegaan was, want hij haastte zich er
met een gliuduch bij t© voegen
Maar komaan, wij verdiepen ons
in gissingen en veronderstellingen,
die wellicht geheel bezijden de waar
heid zijn, Als de agent, dien ik naar
Havrp. znl zenden, terugkomt, zullen
wij er wel meer van.weten. Laten wij
dus tot zoolang wachten, wiltu?'
Allerlei
Arbeidsconflict in Dublin.
Uit Dublin wordt geseind: Onmid
dellijk na zijn invrijheidestelling telö-
phoneerde Larkin zijn instructies aan
<le arbeiders omtrent de staking to
Dublin. Daarop begaf hij zich naar
Liberty Hall, waar hem door driedui
zend personen een ovatie werd go-
bracht.
Da regecring, zoo verklaarde hij,
had een dwaling begaan door
hem gevangen te zetten en een nog
erger dwaling, door hem weder ln
vrijheid te stellen en hij voorspelde,
dat een algemeene staking zou uit
breken ln gchool Groot-Brittannië.
De staatsgreep in China.
Aan de N. R. Ct. wordt geseind:
President Joeansjikai heeft nu zijn
staatsgreep voltooid, door het geheele
parlement op to heffen. Hij beval, dat
het Parlement zal worden vervangen
door een staatscommissie, bestaande
uit een-on-zeventig benoemde com
missarissen, waarvan Joeansjikai er
acht, het kabinet twee, de negen de
partementen elk een, Mongolië en Ti
bet elk vier en de overige staten elk
Uvee zullen aanwijzen
Deze staatscommissie zal de nieuwe
begrootïng on de nieuwe grondwet
ontwerpen.Joeansjikai wil den Se
naat afschaffen en het ledental van
hot Huis van Afgevaardigden gehal
veerd hebben.
Binnenland
RIJKSCURSUSSEN HULP
KEURMEESTER VAN VEE EN
VLEESCII.
In Januari zullen van Rijkswege
op nader aan te kondigen plaatsen
cursussen ln vee- en vleeschkeuring
geopend worden.
Het doel van het aan die cursussen
te geven onderwijs is, aan niebvee-
artsenijkundigen de noodige kennis to
verstrekken, om als hulpkeurmeesler
bij den Rijks- of gemeentelijken vee-
en vleesclikeuringsdionst werkzaam
te kunnen zijn.
WONINGBOUW MET RIJKSVOOR-
SCIIOT.
Naar het HLld. verneemt, heeft de
regeering thans gunstig beschikt op
de aanvragen om rijksvoorschot van
zes woningbouwvereenigingen te Am
sterdam n). de Algemeeno Woning-
l>ouwvereeni,ging, de bouwvereeniging
Amsterdam-Zuid, de R. K. bouwver
eeniging Het Oosten, Eigen Haard,
Patrimonium en dr. Schaapman. De
desbetreffende aanvrage van de \m-
sterdamsche Coöperatieve OnderwiJ-
zers-Bouwvereeniging is nog bij de
regoering in behandeling.
Zooals men zich zal herinneren
had minister Heemskerk er bezwaar
tegen gemaakt deze voorschotten te
verleenenen was daardoor stoornis
ontstaan in den arbeid dezer vereeni-
gingen. -
De beslissing van minister Cort van
dor Linden schijnt intusschen, zoo
schrijft het Hbld. verder niet als een
principieel© te moeten worden be
schouwd. Het is blijkbaar de bedoe
ling van dezen bewindsman geweest,
de stagnatie in den arbeid der woning
bouwvereenlgingen op te heffen, zon
der dat daarmede ec-n precedent be
doeld is.
Door deze beslissing zullen een zes-
honderdtal woningen kunnen wórden
gebouwd.
INVOERRECHTEN IN AMERIKA.
Blijkens oen in onze Staatscourant
voorkomend bericht van het gezant
schap te Washington, wordt ln Ame
rika de Tariefsreductie van 5 pCt.
voor goederen, ingevoerd met Ameri-
kaansche schepen, niet toegepast.
EEN TEHUIS VOOR ONGE
HUWDE ARBEIDERS TE AM
STERDAM.
Door B. en W. is bij den Raad een
voordracht ingediend, strekkend om
1410.000 voorschot te geven aan de
vereernging „A mstcrdamsch Bouw
fonds ten einde op het terrein der
.jroegere Amstel-suikerraffinadertJ j
aan de Marnixstraat een tehuis voor
ongehuwde arbeiders te bouwen met
330 kamertjes.
In de toelichting leest men
In Amsterdam bestaat ongetwijfeld
zeer gruote behoefte .aan een hygië
nisch ingericht en goed beheerd te
huis voor ongehuwde arbeiders.
Thans heeft een ongehuwde arbeider,
dio hier ter stede zelfstandig wenscht
te wonen, slechts de keus tussclien
een onderkomen in een der bestaande
slaapsteden of in een hem veelal
vreemd gezin als kostganger. De toe
elanden in de bestaande slaapsteden
laten, blijkens de door het Gemeente
lijk Bouw- en Woningtoezicht inge
stelde onderzoekingen, op het gebied
van gezondheid en zedelijkheid veel te
wenschen. Het kostgangerswezen
heeft bedenkelijke zijden, die alge-
Het zal wel moeten.
En wees zoo goed, mijnheer d©
markies, niets in uw omgang met
Bertignolles te veranderen, en u,
mijnheer Laurent, uw onrust voor
mejuffrouw Jenny to verbergen. Ilt
weet niet waarom, maar ilc heb mede
lijden met dat arme kind.
Daarop verliet Gaume hen, en liet
hen zeer verbaasd ach lor.
Ondanks alles ben ik overtuigd,
dat die bravo Gaume zich vergist
Trouwens, hij is niet verwaand. Hij
zal de eerste zijn om zijn ongelijk to
erkennen.
God geVe het, zei Michel.
Laurent 2ag den agent in twee da
gen niet.
's Morgens van den derden dag lag
hij nog le bed, toen er bij Laurent
werd aangescheld.
Laurent, sprong uit zijn bed, trok
eten broek en chanrbe rclouk aan en
Jiet don agent binnenkomen.
Gaume scheen zeer opgewonden,
zijn oogen schitterden, hij had Zeker
'iets belangrijks vernomen.
Laurent stak hem de hand toe en
zei
Welnu, Gaume, welk gewichtig
nieuws is het, dat je zoo vroeg hier
heen voert?
Mijn agent is van HAvre terug
gekomen.
En wat hoeft hij daar vernomen?
Jüist> wat ik verwacht had.
meen erkend worden en óp deze plaats
geen nadere uiteenzetting behoeven.
De stichting von een tehuis zal den
ongehuwdon arbeider de gelegenheid
openen, zich van de kouza tusscheni
twee minder gewenschte wijzen van
hulsvesting los te maken en een on
derkomen te vinden voor een billijken
prijs in een woongelegenheid, dié vol
doet aan redelijke eisehen van hygië-
no, rust en gezelligheid.
In Engeland, Duitschland en Oos
tenrijk beslaan vele zulke tehuizen,
die overal in een behoefte blijken te
voorzien; nergens gaat bet percenta
ge der onverhuurde bedden 5 pCt. te
boven.
Het gebouw zal bestaan uit' een
hoofdgebouw met directeurs- en res
taurateurewoning en vier vleugels.
Tr het geldelijk belang der inrich
ting ligt het in de bedoeling, de eet
zaal en de koffiezaal ook open te stel
len voor niet tot de logeergasten be-
hoorende personen.
Slaapvertrekken voor meer dan één
persoon zijn niet ontworpen, daar de
in het buitenland opgedane ondervin
ding heeft geleerd, dat deze zeer wei
nig in don smaak vallen.
Op ellco verdieping zijn aan het
eind van de vleugels warme'voetba
den ontworpen. In den linkervleugel
zulle» op de tusschenvcrdïeping bo
vendien douche- en kuipbaden worden
gemaakt. Alle baden zijn uitsluitend
bestemd voor de inwonendende voet-'
baden worden kosteloos, de overige
baden tegen betaling verstrekt. Ook
van de conversatiezaal, de leeszaal en
de schrij'fzaal zal enkel door de lo
geergasten kunnen worden gebruik
gemaakt.
De prijzen zullen zijn f0.35 per dag
voor de kleine en f 0-40 voor de groote
slaapvertrekken. Hierdoor zal de ex
ploitatie van het tehuis zich zelf kun
nen dekken.
Op een dienaangaande aan de re
geering gestelde vraag werd het ant
woord ontvangen, dat een aanvrage
tot verkrijging von een rentedragend
voorschot voor dit doel een gunstig
onthaal zou kunnen vindon, wanneer
da inrichting niet zoii dienen voor
opneming van dakloozcn.
De gemeente krijgt liet voorschot
dus van hét Rijk terug.
NA DE VERKIEZING'IN
AMSTERDAM III
De S. D. A. P. afdeeling Amsterdam
III belegt Maandagavond een open
bare vergadering, waar Troelstra. zal
spreken over den afloop der verkio-:
'zing.
EEN GELUKKIGE GE
MEENTE.
De Raad der gemeente Wormer
beeft besloten het getal opcenten op
de personeele belasting terug te bren
gen van 85 op 50.
INBRAAK IN DEN HAAG. -
In den nacht van Dinsdag op Woens
dag is ingebroken in het magazijn van
tricotgoederen van de firma v. d.
Waal op den hoek van do Torenstraat
en de Geest te 's-Gravenhage.
Een elcctrlsch. kasregister werd
vernield en een gedeelte van den in
houd .ongeveer tachtig gulden, gesto
len. Onderzocht wordt, of ook win
kelgoederen worden vermist.
Vermoedelijk is de dader of zijn de
daders door over de daken van nabij
gelegen huizen le klimmen op den
zolder van een der perceelen geko
men, waarin het magazijn is geves?
llgd.
De politie trachtte hen met honden
op te sporende dieren liepen alle
naar de straatdeur van den bijwinkel,
waaruit men vermoedt, dat de in
brekers door die deur het magazijn
verlieten.
Verder leverde het opsporingswerk
met de politiehonden geen resultaten
op.
HET KIESCOLLEGE DER
HERV. KERK TE AMSTERDAM.
Woensdag werd de uitslag hekend
var. de herstemming tusschen 84 con-
fessioneelen en 84 vrijzinnigen voor
het kiescollege der Nederduitsch Her
vormde Kerk te Amsterdam. Op elk
der caudidaten der conlessxoneelen
wêMeh 17ÖÖ eii op elk der Candida ten
der vrijzinnig-her vormden werden
1100 stemmen uitgebracht. De 84 can
didates der con fession eelen zijn dus
gekozen.
UIT DE STAATSCOURANT:
Bij KouLnld. besluit is benoemd tot
notaris te Gehdringen, A. II. A. Wou-
nekers, cand.-not. te Tilburg.
Is voor het tijdvak van 10 Nov:
1913 tot en niet 31 Aug. 1914, benoemd
tot leeraar R. H. B. S. te Utrecht,
A. H. Bals, tijdelijk leeraar aan die
school.
Is voor het tijdvak van 1 Dec. 1913
tot en met 31 Aug. 1914, benoemd tot
leeraar R. H. B., S. to Bergen op>
Zoom, W. G. A. Frans, A. J. W.
Sitsen en P. J. Strijera, allen aldaar.
Romain Goux
Mijnheer Bertignolles heeft ge
zegd, dat hij met de Normandie" is
vertrokken.
Met de Normandie", juist.
Er is in acht dagen niet een boot
van dien naam vertrokken. Daaren
tegen is er bericht van New-York ont
vangen, dat de „Normandië" op reis
naai' Frankrijk is. Mijnheer Bertig
nolles heef'l dus gelogen en ik voeg
er bij, dat ilt overtuigd ben, dat Re
main Goux Parijs niet hoeft vevliléh.
Romain Goux moet zich toch
verbergen, als hij schuldig is, en wan
neer hij Parijs met verlaat, dan
vreest hij ook niets.
Tenminste, zoi Gaume lang
zaam, wuMèjer hij niet don een of
anderen hartstocht voedt, di© hem
alle voorzichtigheid doet vergeten.
Jenny
Ja, vergeet niet, wat die cowboy
tegen Bertignolles zei. Daardoor zou
den zekere omstandigheden opgelwl-
derd worden.
Misschien. zei Laurent, in ge
dachten verdiept.
Met een zucht ging luj voort
Wat moet ik doen Want ik be
ken u, mijn vriend, dat ik zoo ver
ward ben door al die sombere ver
moedens en denkbeelden, dat ik het
niet 'meer weet. Ik kan niei gelooven,
dat mijnheer Bertignolles. de vador
van Jenny, dé man, die- mijn. familie'
Bij IconInkl. besluit is <lr. J. G-. Rut
gers, leeraar Isle H. B. S. met 6-j. c.
te Amsterdam, benoemd tot gew. hoog
leeraar ln <le afd. der alg. weten
schappen aan de Teolin. Hoogeschool,
om onderw. te geven ln do zuiver© en
toegepaste wiskunde en mechanica.
DE KONINKLIJKE FAMILTE.
De Koninklijke Familie moet voor
nemens zijn ln de helft van Decem
ber baar winterverblijf ln de residen
tie te gaan houden.
EEN GEVAARLIJK HEERSCHAP.
Te Tilburg is Woensdagnacht een
wever, Van Geloven genaamd, gear
resteerd op beschuldiging van poging
tot brandstichting en doodslag. Hij
zou, toen hij door een landbouwer
betrapt werd op het in hrand steken
van eon stroomiit, op dezen eon re
volverschot hebben gelost, zonder te
treffen.
PENSIOENSBIJDRAGEN YQOR GE
MEENTE-AMBTENAREN.
De Ned. Bond van Gemeente-Amb
tenaren schrijft aan do bladen:
Bij de behandeling van de gemeen
telijke pensioenwetten in de Statón-
Generaal is er van vele zijden op
gewezen, dat in sommige gevallen rlc
pensioensbijdragen dor gemeente
ambtenaren zouden.kunnen gaau tot
10 A 15 of meer der jaarwedde
van den ambtenaar. Vooral werd
dit, geducht voor de oudere ambtena
ren, van wie zeer veel gevorderd zou
kunnen worden wegens inkoop van
vroegere dienstjaren. Regeermg en
Sta ten-Generaal vertrouwden echter
ten slotte, dat-de gemeenteraden
geen regelingen zouden maken, rlïe
tot genoemde buitensporige heffin
gen zouden kunnen leiden, en dat
deze in geen geval de goedkeuring
van Gedeputeerde Staten zouden er
langen. Da regeling der pensioens
bijdragen door de gemeenteraden is
thans in vollen gang en van zeer vele
gemeenteraden mag gelukkig reeds
worden getuigd, dat zij liet vertrou
wen van den wetgever niet beschaam
den. Zelfs zijn er vele gemeentera
den, die de pensioensbijdragen ge
heel voor rekening der gemeente ne
men of de Jaarwedden met het be
drag der pensioensbijdragen verhoo
gen. Vrij algemeen wordt gevoeld,
dat het aan do tegenwoordige ambte
naren in den regel onmogelijk' is van
jiünmeestal niet ruime jaarwerk!en,
die veelal voor de behoeften van het
gezin ter nauwernood toereikend ble
ken en bij de vaststelling waarvan
op korting voor pensioen niet is ge
rekend, behalve de gewone jaar-
lijksch© bijdragen ook nog een jaar-
iiikscho korting voor inknób van
vroegere dienstjaren te moeten gedoo-
gen. Maar daartegenover treft het
dan óolc te pijnlijker als men herhaal
delijk toch ook leest van gemeentera
den, dib besloten op ambtenaren, dia
het beslist niet kunnen lijden niette
min, zooveel te verhalen als do let
ter niet de bedoeling van de wet
maar eenigszins toeiuat. In dio ge
val:, u wordt het ...enig ambtenaar
als het wa.ro onmogelijk gemaakt aan
de pensionnoering deel te nemen en
zal hij zich noodgedwongen hieraan
moeten onttrekken. Do gevallen, die
aan verschillende organen- van den
bond (hoofdbestuur en afdeelingsbe-
stuur, persbureau, adviesbureau) ter
oore kwamen, doen het ons noodig
achten op het vorenstaande nog ©ens
openlijk te wijzen, opdat niet het
goede doel der pensioenwetten ten
"opzichte van menigeen, die deze wet
ten het hardst noodig heelt, nog we
der worde verijdeld. Gelukkig heb-
ben verschillende colleges van Gede
puteerde Staten reeds aan de ge
meenteraden een billijk© toepassing
der wetten op de ambtenaren aanbe
volen, zoodat mag wordgn vertrouwd,
dat onbillijke regelingen hunne goed
keuring niet zul .en erlangen.
HANDELS WAR EN-WET.
Naai' de „DorcL Ct." verneemt, is
door liet nuiusiérie van nanuoouw,
Nijverheid en Handel aan de Kamers
van Koophandel en Fabrieken.' een
voorontwerp voor eon „Handelswaren
wet" (een wet ter beteugeling van do
vervalsching van handelswaren en
daarmede samenhangende oneerlijke
concurrentie) toegezonden ter fine
van advies.
ZÊSMAANDERS.
Volgens Het Volk zijn in Den Haag'
van <Ie 80 jongelui, die het examen
voor den verkorten diensttijd deden,
74 afgewezen.
en mij met zijn edelmoedigheid heeft'
overstelpt, medeplichtig zou zijn aan
zooveel laagheid.
Ja, ik zag ook. dat het zeer ern
stig is, maar zoudt gij aarzelen, nu ik
het vermoeden bij u heb opgewekt
Ik laat u vrij, mijnheer Laurent, vol
komen vrij in hetgeen u doen wil, en
IE neem allo gevolgen in aanmerking.
Wanneer gij voortgaat den misdadi
ger te vervolgen, dan wordt uw hu
welijk verbroken en dan zal een on
schuldig meisje, die zoo waardig is
gelukkig te zijn, het eerste slachtoffer
wezen, dat wij zullen treffen. Wan
neer wij echter van alle vervolging af-
sen, dan zal Jenny het geluk te beurt
vallen, dat zij zoo ten volle verdient.
Kies nu zelf, mijnheer Laurent, ik
bén-u genegen en zal zwijgen. Er zijn.
in mijn liart meer verschrikkelijke
geheimen verborgen, waarvan de ont
hulling families zou kunnen onteeren,
die even edel en even trotsch zijn als
de uwe. Ik herhaal u, kies. Ik kruip
weer in mijn schelp. Bertignolles zal
nooit meer van mij hooien spreken,
en Roiuain Goux zal zich onbevreesd
in het huis in de Friedlandlaan kun
nen verioonen.
Hij had die woorden ernstig, bijna
plechtig gesproken, en Laurent hoor-
do hem met gebogen hoofd aan.
't Is goed, ik zal kiezen, omdat
gij mij do kous laat, mijn beste Gau-
fftó. èh nooit zal ik vergeten, wat gij
TWEEDE-KAMER.
Na 3e belangwekkende redo van
den heer Fock over de Indische be
grooting, waarin hij, na den staf te
hebben gebroken over de Ind. partij
en de Sarikat Islam, aandrong op een
goede alle kringen der bevolking om
vattende vertegenwoordiging in Indië
en na diens verzekering dat de Min.,
als hij zijn taak met ernst opvatte,
op zijn steun kon rekenen, kwam de
heer Vliegen aan 't woord. Deze ver
wonderde zich er over dat deze Min.
na zijn optreden in de verkiezingsda
gen, thans verklaarde dat er geen
'koersverandering zon komen. Vooral
op oeconomlsch gebied was verande
ring toch noodig; Indië Is nog to veel
exploitatie-kolonie. Wat er wordt ge
daan voor haven- en spoonvegwerken
komt aan 't kapitaal en do Europea
nen, niet aan de inlundsche bevolking
ten goede. Spr. achtte meer zelfbe
stuur; uitbreiding van onderwijs, vrij
van kerk of zending en meer Staats
exploitatie; van de rijkdommen van
den bodem, bijv. van Djambi, noodza
kelijk en gewensclit.
De 110 a 120 millioen die particulie-
ren per jaar als winst uit Indib voe
ren, moeten maar aan 't land ten
goede komen.
Daarna besprak bij de rechten der!
inlanders en kwam op togen 't opdrin-
gén van onze westelijke beginselen'
door de zending, aan don Javaan.
Wa>t de Sarikat Islam betreit kon men
nog niet voldoendo oordeelen, maar
de rechtspersoonlijkheid voor de oen-
trale vereeniging achtte hij niet ten
onreclito geweigerd; men géve die
echter aan de gewestelijk© en plaatse
lijke vereeniglngen. En wat de Indi
sche partij aangaat verdedigde hij de
houding van de socialistische fractie,
die wat 't interneerings-besiuit bwoft
geheel eensgezind is.
Ook do heer Van Kol veroordeelde
die. Er was geen enkele reden om ter
wille van de openbare orde de rechts
persoonlijkheid to weigeren en de ge
schriften van de leiders waren werke
lijk ook niet van dien aard om de te
gen hen genomen maatregelen te
rechtvaardigen. De beweging was go-
heel beperkt tot de intellectueelen,
niet gericht op do massa der inlan
ders. Als dictatoriale eigenschappen
Douwes Dekker zoo slecht- maakten,
wat dan van mannen als Dr. Kuyjrer
te zeggen? Spr. ontkende 't revolu-
tionnaire in de beweging en verklaar
de zich gemachtigd om tegen te spre
ken dat Douwes Dekker in de „T&gl.
Rundschau" artikelen schreef togen
ons gezag. Dat D'. D. zijn Nederlan-
derschap verloor omdat hij- voor de
Boeren de wapens opnam was ookgeon
ernstig argument. Spa*, verdedigde
de Ind. partij niet in alles, maar 't
streven naar een zelfstandig volksbe
staan was geen misdaad. Van het
aanzetten tot opstand was geen spra
ke en de heer Vliegen wee-s er op, dat
waar men geen grond had voor een
vervolging, de genomen administra-,
tieve, maatregel ons gezag onwaar
dig was. Hij drong dan ook op de
spoedige herroeping er van aan. De
reg. was hier in strijd mot alle goe
de beginselen, reciter in eigen zaak en
wat de Ind. partij beoogde was toch
zelfs reeds in voorstellen van de Reg.
voorgedragen. De beweging zou voort
gaan; men zorge dat de verbanning
niet worde een sclumdvlek voor ons
gezag. Spr. zon zoo noodig nader een
motie voordragen.
De derdé spreker van gisteren, de
heer Tydeman, verheugde zich in 't
optreden van den nieuwen Minister,
van w-ien hij een veranderd beleid
verwachtte al mocht meu daarvan
thans nog geen afdoende bewijzen
verlangen. Er is nog geen tijd van
overleg geweestmaar reeds nu was
gebieken dat de Min. in vele opzichten
afwijkt van de beginselen zijns voor
gangers. En dat was gelukkg. L)c ver-
kiezings-strijd was ook voor een goc-d
deel door die begeerte behoerscht. Te
recht weigerde de Min. overlegging
der telegrammen met den Gouv.-Gen.
gewisseld. Dat deze, alleen aan de
Kroon verantwoordelijk, niet met een
Minister zou kunnen samenwerken, al
was hij 't niet op alle punten eens met
hem, ontkende spr. Iiij zette vervol?
geus uileen hoe de vrijzinnige con
centratie had gestreden tegen de ge
vaarlijke politic-k der vorige Reg. in
Indië, tegen de Zondags- en passer-
circulaires ên de kersteningsdvrang
door middel van 't onderwijs der zen
ding. Men had beproefd hoever men
gaan kon. Door 't verzet der vrijzinni
gen was 't gevaar gelukkig gestuit. De
rechterzijde had er niets van bemerkt,
stelde 't als financieel© regelingen of
kleinigheden voor. Alleen maakte zij
misbaar over de gelden door Chinee-
zen voor de strijdkas der concentra
tie gegeven, alsof dat voor deze Ne-
derlanasche onderdanen niet even ge
oorloofd ware als voor anderen. De
vraag om geld van den ex-Chinees
Kao om de verkiezing van den heer
Ro/)dhuyzen te bestrijden door de
coalitie was echter wel geoorloofd 1
Met ingenomenheid begroette de
heer Tydeman de plannen nopens het
zoo edel, zoo openhartig tegen mij ge
zegd hebt. Nog nooit heb ik zoo goed
i. rti.-'t -ij meer d::i gene
genheid en oprechte vriendschap voor
mij hebt.
Gij vergist u niet, zei de agent
eenvoudig.
Laat mij u nogmaals ondervra
gen. alvorens een besluit te nemen.
Ik moet volkomen ingelicht zijn. Een
laatste vraag moet ik tot u richten.
Belooft gij mij te zullen antwoorden?
Behoef ik dat nog to beloven
Goed. gij sprak zoooven van Ber
tignolles, en zei. dat Jenny het slacht
offer zou zijn. Gij schijnt omtrent
Bertignolles dingen te weten, die mij
onbekend zijn. Zeg mij die.
Welnu, mijn waarde Laurent,
sedert den dag, dat Bertignolles wei
gerde den naam van den cowboy te
no om en, heb ik hem als den mede
plichtige van Romain Goux be
schouwd, want Romain Goux is de
moordenaar. Van toen af heb ik Ber
tignolles behandeld, zooals men dien
armen Mirador behandelt, zoonis men
een gewonen misdadiger doot. Ik heb
nasporingen naar hem laten doen en
een onnoemelijk aantal telegrammen
verzonden en omvangen. Do geheele
Fransche politie heb ik in beweging
gebracht. Ik heb inlichtingen inge
wonnen bij de bekendste en invloed
rijkste leden van de Amerikaansohe
kolonie,
facullotk-f stellen van *t godsdienst
onderwijs in gesubsidieerde scholen.
Dat was de goede weg. Maar ook in
andere opzichten verlangde hij dat
men alle godsdienst-dwang in Indië
zou laten varen. De inlander hebbe
volledige vrijheid om godsdienst en
traditie te volgen en de zending hou-
de op het onderwijs le doortrekken
van een bepaald godsdienstigen
geest; zij blijve ondergeschikt ann het
gouvernement; de zendeling worde
geen half-ambtenaar. Spr. verzocht
ook herziening van 't subsidie-stelsel
Voor de zenduig.
Omtrent de Indische partij en de
Sal'ikut Islam ontwikkelde epr, nader
zijn tiieening nog, die zich geheel aan
sloot bij die van de hoeren v. Deven
ter en Fock en hij beaamde ten volle
de gedragslijn van Gouverneur-Gene
raal en Minister.
Hij eindigde met de overtuiging te
uiten dat voor dezen Min. een benij
denswaardige laak tegenover Indië
ia weggelegd.
Heden te 11 uur voortzetting. Er
zijn nog meerdere sprekers ingeschre
ven. Vermoedelijk zal daarom ook
Maandagmiddag worden vergaderd.
DE MORPHINE-VERGIFÏIGING TE
ABBENBROEK.
Naar aanleiding van de belangrijke
ontdekking, gedaan door' de Rolter-
öamsch© politie, in verband met het
vergiftigiugs-proces te Abbenbroek,
waarbij bleek, dat een kilogram mor
phine bij een drogist in de Van der
Takstraat te Feijenoord werd ver
kocht, verneemt do „Tel.", dat het
de inspecteur van politie, de heer B.
van Ingen, was, die op de tram toe
vallig een gesprek daarover aanhoor
de tusschen enkele personen.
De heer Van Ingen volgde een der
personen van de tram af en kwam
zoo tot de wetenschap, dat een kg.
morphine verkocht was door den dro
gist Mulder, in de Van der Tak
straat.
Door den inspecteur werd toen on
middellijk bij proces-verbaal een ver
klaring afgenomen van den bewus-
ten drogist en dit door hem in handen
gesteld van den commissaris van po
litie, die onverwijld het proces-ver
baal indiende bij den procureur-gene
raal bij "t gerechtshof te Amsterdam.
Stadsaieuws
Kiekjes uit de Rechtszaal.
Nogeenstaartje van
de Hillegomschekermis.
Nu kwamen 4 jongens uit Hillegom
ïn 't beklaagdenbankje staan. Dit
quartet was met meisjes in een café
aan 't dansen, 't Ging er vroolijk toe.
Maar plotseling werd de vreugd©
verstoord! Er kwam tusschen de 4
jongens en hun dorpsgenoot E. twist.
Waarom werd ter zitting niet opge
helderd, maar elk had een glaasj«
bier te veel op. E. heeft een pak
slaag gehad ,met een bebloed hoofd
moest hij den aftocht blazen,
De beklaagden beweercren dat E.
met vechten begonnen is. Hij ontken
de dit, maar de beklaagden hadden
3 getuigen A décharge laten komen,
om te verzekeren, dat E. do eerste
klap had gegeven.
't O. M. geloofde thans, dat 't hier
een gewoon vechtpartijtje is geweest,
waaraan beide partijen schuld heb
ben. Eerst had ik zoo zei Mr. Uoyer
gedacht, dat de zaak ernstiger was.
Tegen elk der beklaagden luidde de
eisch 2 gulden boete.
De Jongeha koinen er dus voor een
koopje af.
O m 't me isj el
Twee jonge mannen kregen op de
kermis te Zaandam ruzie om eeu
meisje. "Van woorden kwam 't tot
vechten.
Een der jongens, die eerst een paar
geduchte klappen had gekregen, trok
eeu mes en heeft daarmee als een
wildeman naar en op z'n tegenstan
der gestoken. Deze kieeg wouden in
onder- en bovenarm, die door den ge
neesheer behandeld zijn. De gestoke-
ne heeft nu nog last van stijfheid in
3*n vingers.
't O. M. vroeg uitstel van de verder©
behandeling der zaak, opdat de ge
neesheer zal kunnen gehoord worden
over de vraag, of de -gestokene blij
vend letsel zal houden.
De rechtbank bepaalde dat de dok
ter op 4 December gehoord zal wor
den.
Beleediging.
Een Zaandammer, de man was
dronken maar dit verontschuldigt
bem niet, heeft een politieagent uit
gescholden.
Wegens beleediging van een amb
tenaar werd 5 gulden boete tegen hem
geëischt.
Een vechtpartij.
Deze worsteling viel yoor in Oosl-
zaan.
Een 19-jarige Oostzoner -was nog
al lastig, hij wilde vechten.
Maar waarom? Met welk doel 't
Wel, omdat ik wilde weten, wie
die Bertignolles is en van waar hi]
kómt, wie zijn Yader was en wat er
omtrent zijn verleden bekend is.
En wat hebt gij vernomen
Een Amerikaan, die zijn vader
gekend heeft, vertelde mij, dat dezo
niet in Amerika is geboren, maar in
Frankrijk, in het dorp Poitou.
Welnu, zijt gij daarheen ge
gaan?
Neen, ik heb om inlichtingen ge
telegrafeerd en vernomen, dat do
vader van Bertignolles kamerdienaar
is geweest bij uw familie.
Laurent sprong eensklaps op en
zei
Ja, mijn moedor heeft zich dat
herinnerd op een dag van mijn leven,
dien Ik nooit zal vergeten.
Ik ben wel niouwsgierig van u
te hooren wat zij gezegd heeft.
Zij hoorde mij vertellen, dat ik
een betrekking bekleedde ais directeur
van een mijn in het noorden, die aan
Bertignolles toebehoorde, en beeft
mij toen eenige vragen gedaan.
Welke vragen
Hoe oud Bertignolles was.
\V aarom vroeg zij dat
Zij herinnerde zich, dat een Ber
tignolles kamerdienaar was geweest
bij den markies Do Soulaimes, mijn
vader.
(Wordt vervolgd).
