Iimors Busus
WRAAK.
TWEEDE BLAD
Woecsöag 19 Rovemlur 1913
OM ONS HEEN
No. 1841
ült den Frassclien TIJö.
V.
Een van de schrijvers over het jaar
1813 zegt, dat de stemming tegen het
Fransche bestuur niet zoo onmiddel
lijk na Napoleon's tegenslagen in
Rusland en te Leipzig in Nederland
had kunnen uitbarsten, vranneer niet
tal van personen, ook onder de hoogst
geplaatsten, tijdens den bloeitijd van
dat bewind door allerlei uitlatingen
den geest van verzet hadden warm
gehouden. Na het vertrek van de Stas-
sart en de Celles werden in hunne
papieren politierapporten gevonden,
waaruit bleek, dat de Franschen dat
wel wisten en ook de nomen van die
xecalcistranten wel kenden.
Een daarvan was do bekende Am
sterdammer A. R. Falok, die op zeke
ren dag de politie bij zich kreeg om
huiszoeking te doen. Had hij er eenig
voorgevoel van gehad of was hij ge
waarschuwd? Zooveel is zeker, dat hij
alles wat niet voor de oogen der poli
tie bestemd was, tijdig vernietigd had.
Sommige geschiedschrijvers meenen
zelfs, dat hij het geweest is, die het
volk tot den opstand aanzette, toen
generaal Molitor inet zijn troepen uit
Amsterdam naar Utrecht was gegaan,
dat deze een beter geschikt punt vond
om een waarschijnlijken inval van
de verbonden mogendheden na den
slag bij Leipzig te keeren.
Het publiek verbrandde de huisjes
der gehat! douane, maar dit ging met
merkwaardige kalmte en orde.
Dc bankier May vertelt er o.a.
•van, dat de in brandstekors een spuit
bij de hand hadden, om daarmee te
werken, zoodra soms op andere wo
ningen de vlammen mochten over
slaan. Fransche adelaars en andere
kenteckenen van de overheerschin'g
werden mee verbrand.
De oude Prins le Brun, zonder sol
daten tot zijn bescherming, was zoo
beangst door dit optreden, dat hij b(j,
verschillende Hollanders, voor wie h;ij
vriendschap gevoelde, raad inwon
over zijn vertrek uit de stad. Het
werd hom niet afgeraden en zoo ver
trok hij den volgenden morgen, door
niemand lastig gevallen en weldra
gevolgd door den prefect do Celles.:
Beide, le Brun en de Geiles, hadden
er op aangedrongen, dat vooral de
rust bewaard zou worden, zoo noodig
door toevoeging van eenigo invloed
rijke personen aan het „bestaande
bestuur". Maar de omstandigheden
lieten dat niet meer toe en, al had
den verschillende personen het ook
wel gewild, Falok en zijn vrienden
wilden don anderen weg op en von
den voor hun verlangen om een Ne-
derlandsche regeering to stichten,
aanleiding in ongeregeldheden door
het volk en in do houding van de
schutterij, die zich bij den opstand
aansloot en alvast haar Fransche
naam van Garde nationale met don
Nederlandschen verwisseld en de Ne-
derlandsche cummandowoordcn weer
ingevoerd had.
In een vorig nummer is meegedeeld,
hoe van der Duyn van Maasdam, van
Hogendorp en zeven anderen in den
Haag het voorbeeld gegeven hadden.
Op den morgen van den 17den No
vember ging de Graaf van Limburg
Stiruru naar Van Hogendorp en ver
klaarde zich bereid, zegt Van der
Palm, om het groot tooneel le openen.
Een van de dochters van Van Hogen
dorp vervaardigde de oranje-cocarde
en hechtte hem dien op den hoed. Wei
dra volgden de zonen van Van Ho
gendorp het voorbeeld en de uitwer
king? „Binnen weinige oogenblik-
Feuilleton
(Nadruk verboden).
93}
Wie zou de overwinning behalen:
de haat of de liefde?
Meermalen had hij op het punt ge
staan om aan den rechter van In
structie te schrijven, maar altijd had
de vrees voor Jenny hem er van te
rug gehouden.
Ilertignolles te emeeken dit huwe
lijk te beletten, het voor altijd te ver
breken, zou nutteloos geweest zijn,
daar het leven van den Amerikaan
sedert lung geen andere eerzucht had
gehad dan dit huwelijk.
Ook had hij er aan gedacht, naar
Laurent de Soulaimes te gaan en tot
hem te zeggen
Ik ben Lazare Beerman, de moor
denaar van Jactel.
Dan had de graaf kunnen doen wat
'hij wilde.
Maar op het laatste oogenblik aar
zelde hij steeds voor het nemen van
een zoo'n ernstig, besluit.
Hij werd geslingerd tusschen twee
ken," schrijft Van der Pafin, „prijk
te de oranjekleur op aller hoofd en
borst, haast praalde zij ook voor de
venstens en wapperde voor alle win
keldeuren. Huizen en werkplaatsen
liepen ledig, de gansche bevolking
kwam op de straten, de luelit weer
galmde van. gejuich en gelukwen
sten en uit veler oogen vloeiden
vreugdetranen! En schoon het aan
geen verwensching der Franschen
ontbrak, schoon, welhaast hunne ade
laars en wapenschilden ook bier niet
langer geduld werden, nergens word
echter geweld gepleegd en nergens
ontdekte men sporen der voormalige
tweedracht."
Weldra trok ook de Fransche be
zetting af, naar Gorkuni. Maar daar
mee was de onafhankelijkheid toch
nog niet verkregen, want er volgde
een tusschentijd van afwachten en
vreezem. Het leger der verbonden mo
gendhedeu kwain voorloopig niet ver
der dan Munster, de Franschen ver
trokken niet uit Utrecht en Gorkum
en zelfs zond de Stassart naar den
Haag een brief, waarin hij met de he
vigste wraak dreigde, wanneer men
niet onmiddellijk ophieuw des keizers
zijde koos. Menig hart heeft in die da
gen angstig geklopt, maar van Stt-
rum, van Hogendorp, van der Duijn
van Maasdam en hunne vrienden
hielden vol. Fagel en. do Perponcher
vertrokken naar Engeland, om daar
den Prins van Oranje op te zoeken en
aan te dringen op zijn overkomst en
de Schcveningsche reeder Pronck
zond zijn schepen de Noordzee op, om
de Engelsclie vloot te gaan zoeken.
Van der Duijn van Maasdam en
van Hogendorp namen het algemeen
•bestuur óp zich in een proclamatie,
die door haar eenvoudigheid treft.
Alzoo dc regeeringloosheid veel
is voorgekomen in de meeste ste
den, door wijze voorzieningen van
de notabelste Ingezetenen, maar
het algemeen Bestuur ge
heel verwaarloosd en in niemands
handen is, terwijl het geroep van
el-Ie zijden om zulk een bestuur,
tot redding van hel vaderland,
onze harten diep getroffen heeft:
zoo is het, dat wij besloten heb
ben, hetzelve op te vatten tot de
komst van Zijne Hoogheid toe.
Bezwerende al de brave Nederlan
ders om zich te vereenigen tot
ondersleuning van dit ons cordaat
besluit. God helpt diegenen, die
zlc-h zelve helpen!
Het voorloopig bestuur te Amster
dam was' toen' nog niet bereid, aan
dén opstand mee te doen, maar wel
sprekende taal en de komst van een
paar honderd kozakken gaven einde
lijk, dien doorslag. Langer duurde de
i,aarzeling te Rotterdam: toen de ac-'
teur Rosenberg met een oranjelint op
het tooneel kwam, liet men nog toe,
dat de Franschen hem gevangen na
men en wegzonden. Een legertje on
der Sweerls de Landas uit den Haag
gaf aanleiding, dat de stad zioh voor
Oranje verklaarde. Dordrecht, Haar
lem, Gouda volgden, maar nog altijd
kwam geen hulp van buiten. De
bondgenooten hadden wel Groningen,
Friesland, Drente en Overij-sel schoon
geveegd, maar schenen niet voorne
mens den IJsel over te trekken.
Groote schrik veroorzaakto in deze
dagen de herovering van Woerden,
welke stad bij de opeisching door de
Franschen verlaten was. Zij hielden
er onmenschelijk huis, mishandelden,
vermoordden zelfs tal van ingezete
nen en brachten wagens vol geplun
derd-goed naar Utrecht.
In die dagen was het moeilijk, het
vertrouwen er bij de menschen in te
houden. Proclamaties, toespraken de
den wel veel, maar de moedeloosheid,
na zoovele jaren onderdrukking, was
groot. Tot list nam men zijn toe-
vlucht.Een gewoon Engelsch koop
man, die in Scheveningen landde,
kleedde zich op verzoek van het alge
meen bestuur als officier van de En
gelsclie vrijwilligere en vertoonde
zich in dat costuuiui in den Haag en
Rotterdam. Meer had de menigte niet
noodig, om aan de naderende hulp
van de Engelsehen te gelooven. Ook
tegenstrijdige gevoelens: haat jegens
Bertignolles, en vrees, Jenny on
gelukkig te maken. Zoo wachtte hij,
zonder een besluit te kunnen nemen.
Evenals Marie-Rose bleef hij ver
borgen en hield zich toch op de hoog
te van alles, wat er in het huis van
Bertignolles gebeurde.
Ilij wist, dat de voltrekking van
het huwelijk op Maandag van de vol
gende week was bepaald, en dat het
huwelijkscontract heden zou getee-
kend worden.
Toen ging hij uit, zonder voor-,
zorgsmaatregelen en begaf zich naar
de Friedlandlaan om recht te doen.
Maar voor het huis gekomen, waar
hij zooveel gehoopt en in het geheim
bemind had. waar het berouw over
zijn misdaden hem had gekweld en
waar zijn haat was geboren, aarzelde
hij Zijn moed was gebroken, klein en
nietig gevoelde hij zich.
Hij vluchtte en dwaalde door Pa
rijs tot de avond viel.
Toen kwam hij weer voor het huls
iu dc Friedlandlaan.
Geen enkel gevaar vertoonde zich.
Het was alsof Gaume en al de an
deren, die hem vervolgden en tracht
ten op te sporen, eensklaps verdwe
nen waren en van hun plan hadden
afgezien.
Hij werd niet bespied.
Geen enkel verdacht gelaat vertoon
de zich-
1 werden er aan de Fi*fm«chen brieven
in handen gespeeld, dat 3000 Russen
met 10 kanonnen in aantocht waren.
Toen was evenwel de tijd van ang
stige afwachting weldra voorbij. De
gebeurtenissen volgden elkaar nu snel
op. De Fransche bezetting te Utrecht
onder Molitor die de stad geterrori
seerd had en herhaaldelijk gedreigd
met oprukken naar Amsterdam, ver
trok toen de aankomst van kozakken1
te Amsterdam bekend was. Op den
29sten November kwam de eerste En-
gelsche hulp te Scheveningen, de be
zetting van Amsterdam werd met 1300
kozakken versterkt en den 30sten stap
te de Prins van Oranje te Schevenin
gen aan wal.
- En daarmee waren de dagen van de
overheersching ten einde. Wel kon de
Prins uit Engeland niet de welvaart
meebrengen, die Nederland zoolang
verloren hadin de eerste jaren
van zijn regeering heeft het land
zich alleen langzamerhand kun
nen herstellen van den schok,
dien het had ondergaan. Maar het
was weer vrij geworden. De
vreemdeling regeerde niet meer, de
voorvaderlijke zoden en gebruiken wa
ren weer in eere, men mocht opnieuw
ongedwongen Nederlander zijn en de
landstaal spreken en schrijven, die in
de jaren van de inlij>ving op den ach
tergrond gedrongen was.
In een laatste artikeltje volgt nog
een en ander over den terugkeer tot
de vrijheid in Haarlem.
C. P.
Buitenlandsch Overzicht
De Ëa9kanvulkaan.
Nieuwe V redesonder'han-
<3 e 1 in gen.
Maandag zijn te Konstantinopel de
vix-desonderhancielingen tusschen
Turkije en Servië begonnen
Men verwacht, dat de onderhande
lingen slechts zeer korten tijd zullen
duren.
Nieuwe vertragingen
inzako Albanië.
Te Woenen zijn twee tijdingen ont
vangen omtrent leden van de inter
nationale commissie voor de vaststel
ling van de grenzen van Albanië, nl.
lo. dat de Oosten rij ksche vertegen
woordiger consul-generaal Bilinski,
is overleden en 2o. dat het Duitsclie
lid, consul-goneraal Winckel, door
een dollen hond is gebeten en naar
het Pasteur-instituut te Na,pels moest
.worden overgebracht.
Koning Ferdinand van
B u l g a r ij e.
De Koning van Bulgarije ls naar
Weenen vertrokken.
De toestand In Mexico.
Do bladen te New-York bevatten te
legrammen uit Mexico, meldende, dat
de Duitscho gezant Hilitze verkin arde
aan Duitscho kooplieden, diajt de Ver-
eenigde Staten voornemens zijn do
•blokkade dar Mexico an so lie havens
over drie dagen te beginnen.
Een telegram uit Vera cru/, van den
kapitein van het Amerikaansche pant-
sorschip „Nebraska" moldt, dut do
genera,al der constitutionaiïsteu
Aguilar het gebied ten zuiden der ri
vier Ponapo bchoerscht. De constitu-
tionalistisdic chef te Tangujo ver
klaarde, dat hij in overeenstemming
met, de bevelen ,vun generaal Carran-
za voornemens is bet bestuur van de
pet.roleum-streek op zich te nemen en
de inkomsten te ontvangen, die tot
dusver ter beschikking stonden van
de bondsregeering.
Toen do regeering der Vereenigde
Staten geneigd scheen 't op een ac-
c-oordje te gooieD met de constitutio
nalisten, is door velen daartegen ge
waarschuwd, omdat... deze minstens
even erg zijn als Huerla. en zijn vol
gelingen.
Dat blijkt luist gezien te zijn.
Want bloeddorstiger dan de consti
tutionalisten na de inneming van
Juarez op do grens van TextuS, hadden
do aanhangers van Huerta zich zeker
niet kunnen butooncn. De inneming
van de stad werd nl. gevolgd duur
een „o-rjgy of executions", zooets één
van dc berichtgevers het in ztjn blad
uitdrukt.
De Amerikanen, die te Juarez ver
toefden en naar El Paso, dat door een
brug met eerstgenoemde siud verLon-
den is, terugkeerden, vertellen aller
lei ijselijks van de slachting, die op
do overgeving volgde. Zonder pardon
werden de geven,genen doodgeschoten
en bet eenige antwoord, dat men de
officieren, die verzochten voor een
Ten huize van Bertignolles vierde
men feest. Het huwelijkscontract was
in den namiddag geteekend, het diner
was afgeloopen en nu werd er in den
salon gedanst.
Romain bleef voor het. huis staan,
besluitenoos wat hij doen zou.
Eensklaps stak hij de straal over.
De koetspoort stond half open.
Hij trad binnen.
Daar iedereen hem kent; is geen
der bedienden verbaasd, hem na een
korte afwezigheid terug te xien ko
men
Allen groeten hem beleefd, want
men weet, dat hij de vertrouweling ts
van den meester.
Door de achterdeur gaat hij het
huis binnen en bereikt langs de
dienstbodentrap zijn kamer, waar
van hij den sleutel heeft gehouden.
Zoo is hij dus opnieuw, en zondor
dat Bertignolles het weet, in dit
huis en bij haar, die hij bemint.
Beneden zich hoort hij de dansmu
ziek en het geschuifel dc-r voeten van
de dansende paren.
Hij meent Jenny te zien aan den
arm van Laurent en lijdt hetzelfde,
wat hij op het bal-masqué geleden
heeft, toen hij zijn haat en gram
schap niet kon bedwingen.
Hij verlaat zijn kamer.
Hij gaat naar beneden, zonder tc
weten wat hij wil doen.
Het is donker in de gang en od de
kriicorana of rechtbank tc worden te
rechtgesteld, waardig keurde, was dat
do geweren op hen werden aangelegd.
Te Washington heeft dit optreden
der constitutionalisten een buitenge
woon slechten Indruk gemaakt en do
oppositie nog versterkt in haar verzet
tegen de opheffing van het embargo
cp wapens, diaar zij overtuigd ls, dat
hot lood om oud ijzer ls, of ïlnerta of
Carmnza aan hel hoofd der Mexicaan
sche regeering staat.
Abraham Fiscber.ds Zuid-Afrikaan
De heer Abraham Fischer, de mi
nister van bmnenlondfiche zaken in
het kabinet der Unie van Zuid-Afrika,
is overleden.
Abraham Fischer werd in 1850 in
de Kaapkolonie geboren, maar op
jeugdigen leeftijd vestigde hij zich in
den Oranje Vrijstaat, waai- hij een
zeer belangrijke rol zou spelen. In
1878 werd hij lid van den Volksraad,
in 1896 lid van den Uitvoerenden
Raad. Toen het conflict tusschen En
geland en Transvaal uitbrak, een con
flict waarin de Omnje Vrijstaat door
het nieuwe :erbond met 't ransvaal
vverd' betrekken, nam Fischer aan de
onderhandelingen, die den oorlog
voorafgingen deel hij diende o.a.
als toik bij het onderhoud tusschen
president Krvger en Sir Alfred Miiner
te Bloemfontein. Toen de oorlog was
uitgebroken, werd Fischer benoemd
tot lid van het vermaarde drieman
schap, dat naar Europa en Amerika
werd gezonden, om moreelen en fi-
naneïtelen steun to vinden voor do
belde strijdende republieken. Het drie
manschap, waarvan naast l'riecher de
heer Wolmarans en Wessels deel uit
maakten.
Na de sluiting van den vrede keer
de Fischer naar Bloemfontein terug,
waar hij de leider werd van de orga
nisatie der nationalisten: de Orangia
Unie.
In 1907 kreeg de Oranjerivierkolonie
zelfbestuur. Bij de verkiezingen be
haalde do Orangia Unie een schitte
rende overwinning en de leider der
partij trad nu op als eerste minister
der kolonie. Als zoodanig nam hij
deel aan de voorbereiding van de
slichting dor Unie en na haar tot
standkoming narn hij zitting als
minister van landen in het eerste
Unit-kabinet ouder generaal Botha,,
van wien hij een trouw volgeling
bleef.
Na de aftreding van minister Huil
werd Fischer tevens belast met het
beheer van het departement van bin-
nenlandsche zaken en hii behield bei
de portefeuilles, tot do uitbreiding
van het ministerie in September jl,
•toen lt.ij het ministerie van landen op-
aaf.
Bij het conflict tusschen Hertzog en
Botha kwam Fischer voor een zeer
moeilijke keuze te slaan, en het was
zeker wel een versterking van de po
sitie' van Botha, dat Fischer, die eerst
nog pogingen had gedaan de strijden
de partijen te verzoenen, ten slotte de
zijde van den Transvaalschon staats
man, bleef houden h-oezeer ook in
den, Vrijstaat een sterke stroorning
zich togen hem verklaarde,
in Augustus van dit jaar begaf Fi
scher zich naar Engeland, om te wor
den beëedigd als lid van den Privy
"Odüncïl, waartoe hij was benoemd.
Na zijn terugkeer uit London in -Zuid-
Afrika was hij lijdende.
De dood van Fischer brengt gene
ra,al Bntha weer nieuwe moeilijkhe
den het zal dezen niet zoo gemak
kelijk vallen, de open gekomen plaats
te deen bezetten.
Fischer .vormde een band tusschen
regeering en Vrijstaat waar de
lie:t.zcg-beweging het krachtigst is
en liet zal moeilijk zijn eon goeden
plaatsvervanger voor hem le, vinder-
Bij de verdeeldheid onder de Atri-
kaanders is het verlies van dezen
ouden voorman, die nog een eenigs-
zins bemiddelende positie innam, zeer
zeker bijzonder to betreuren.
Allerlei
Ulster en de Home Rulewet
voor Ierland.
Do „Tintos" doet de zeer belang
rijke mededeel in g, dat de minister
president Asquith voornemens is aan
den leider der oppositie voorstellen te
doen betreffend© Ulster.
A squid: zon Bonar Law tot een i.e-
spréichig ujlnccdigen en deze bespre
king zou op een vasten grondslag
plaats hebben de regeering zou nl.
aanbieden Ulster voor een bepaald
aantal jaren uit te sluiten van de ho
me rulewet en een zelfstandig bestuur
té laten' alleen zou Ierland voor
het tijdelijke gemis van lust rijke Ul
ster -schadeloos worden gesteld.
De „Westm. Guz." bevat een hoofd
artikel waarin wordt opgemerkt, dat
de mededeelii,gen van de „Times"
voorbarig zijn. maar waaruit in elk
geval wel blijkt dat da regeering over
leg in de moei'uke, gevaarlijke Ulstor-
quaaslie wenscht Maar de „Westm.
Gaz." waarschuwt voor onlhuJMngen
en beschouwingen over de onderhan-
trap, on er is niemand,
En wat had hij ook te vreezeu?
Alleen een ontmoeting met Bertig
nolles.
En wat zou deze tegen hem kunnen
doen?
Toch bleef hij slaan, voor hij den
voet zette op de trap, die naar de
kamers van Jenny en Bertignolles
geleidt.
"Een geluid van stemmen drong tot
heiii door en nog altijd klonk hem die
dansmuziek spottend in de ooren.
Daar hoorde hij «beneden zich zacht
spreken.
Hij daalde eenige treden af.
Hij buigt zich over de leuning der
trap.
Daar ontdekt hij een jongen man en
een meisje, die op een sofa In de
vestibule hand in hand zitten te pra
ten.
Romain drukt de hand tegen het
hart. als om het heftige kloppen er
van te beletten, want in dit paar
beeft hij Laurent en Jenny herkend.
Gemakkelijk kan hij hun woorden
verstaan, hoe zacht zij ook sjireken.
Jenny spreekt, want bij, ernstig en
bijna treurig, gevoelt in zijn hart
niets voor het arme meisje
O, mijn Laurent, boe gelukkig
ben ik. Zio eeris om ons heen. Alles
schijnt ons toe te lachen. Zie eens,
hoe gelukkig mijn vader is, hoe zelfs
uw moeder haar vreugde ternauver-
Üelingen. „Indiër Üe plannen of ver
onderstelde plannen der regeering in
de oppositie-pera al worden geëxploi
teerd eer ze nog bekend zijn aan de
mee6t belanghebbenden, zal reeds in
den aanvang do mogelijkheid om tot
een schikking in de Ulstersclie quaes-
tie te komen verijdeld zijn. Wij raden
daarom alle partijen ziel: te onthou
den van voorspellingen over de actie
van het kabinet, zooals de „Times"
brengt, en de onderhandelaars onge
stoord en rusti g aan den arbeid te la
ten. Er lean nog geen sprake zijn van
bepaalde voorstellen, alleen van een
gedachtenwlsseüng, en bi] de groote
moeilijkheden die het vraagstuk biedt,
moet men vrij uit en vertrouwelijk
met elkaar kunnen spréken.
De ministerleele Daily News en de
Daily Chronicle ontkennen, dat Let
kabinet ten opzichte van Ulster plan
nen koestert
De Regeering en de, Doema
in Rusland.
Zes maanden lang heeft, de Russi
sche rogeoring de Hïjksdoema. geboy
cot; zes maanden lang heeft seen mi
nister of adjunct de vergaderingen'
bijgewoond, en heeft de regeering"de
Doerna als niet-bestaande behandeld
De Doema kon doen en zeggen, wat
zij wilde, de regeering reageerde er
niet op.
En dat was de vierde Doema nog
wel, die na wijzigingen van de kies
wet. eindelijk was gekozen uit bijna
louter vooratanders van de regeering
uit consonatief-reacfïonairen. uit
Echt-Russiscbe mannen.
De boerenafge: aardlgde Markof had
voor 6 maanden bij de behandeling
der begroeting, de regeering herin
nerd aan het woord: „Gij zult niet
stelen".
En dat hadden de ministers zich
zóó aangetrokken, dat zij dc vergade
ring verlieten en zwoeren, er niet
meer te zullen komen, voordat de/e
beleed igimr gezoend was.
Zes maanden bleef ?li oneezoend.
En zes maanden vermeden de leden
der regeering elke aanraking met de
Doema en haar leden.
Thans heeft Markof excuses aange
boden. Hij had de regeering' niet be
doeld. Als de president hem niet da
delijk het woord ontnomen had, zou
dat gebteken zijn.
Heel duidelijk zijn zijn excuses niet,
maar de eer dei- ministers is nu ge
red en 't conflict is uit den weg ge
ruimd.
Uit den Elzas.
Naar aanleiding van het gebeurde
met den luitenant von Forslner en
zijn uiting over een Elzas se r ..Wac
kes" schijnt in sommige kringen het
voornemen te beslaan van dat scheld
woord een eeretitel te makèn, onge
veer zooais hot woord Geus" afge
leid werd va?: de woorden waarmede
Barlavmont de edelen, die het smeek
schrift aan Margaretha van Parma
kwamen aanbieden. aankondigde:
,,Ce ne sont que des gueux!"
Tn. een der Etraatsbnrgvche bladen
wordt oen „Waricés"-congres breien--
ge-roenendoor den advocaat Stfév© te.
Straatsburg. Deze zet in de bijeen
roeping het doel van het congres op
deze wijze uiteen.
„Het Wa-ckescongros heeft ten doel
den Elzas ,d.i. het Rijkstand) tof zijn
natuurlijk recht der gelijkheid met
de overige Du if sche- stammen te bren
gen. Alle Wackes in het 'Rijksland
'worden voor dat doel tot het cóngreé.
dat op 23 November zal plaats hebben,
uit.gftnon<%d Iedere- Wackes mag
spreken i?i zijn moedertaal. Voorstel
len kunnen slechts in hesnr-aking en
in stemming uorden gebracht, zoo zii
schriftelijk bii den biieenroener vnn
het congres z'jn ingediend. Tiideqs
dén duur van het congres moeten allé
sprekers zich in hunne redevoeringen
bedienen van de woorden „Mithürger-
Wackes" en Ihr" de Wackes onder
elkaar moeten zich, op poene van
een nikkel, bedienen van het woord
„Du", ten minste als niet het woord
„Ihr" gebruikt wordt.
Als hel geheele congres in dien geest
wordt gehouden, kan het zeer genoe
glijk worden warneer ten minste
de polihe er geen stokje voor steekt.
De „Straatsburger Post" vreest
daarvoor, cn geeft den gernoedelijken
raad, het „Wacke-s-Congres" man-
niet te lateu doorgaan.
De Fransche Ki es w e t.
De Kamer heeft het geheele wets-
ontwerp op de kiesreehthervorming
aangenomen met 333 stemmen tegen
Do Indiërs inZui d-A f r k a.
Er hebben te Ladysrnïlh ongeregeld
heden plaats gel ad, nadat de rechter
een duizendtal Indiërs had toegespro
ken. De opstardelingen werden uit
eengedreven door de politie, zonder
dat deze van wapens gebruik maakte.
De toestand wordt echter als zoo
ernstig beschouwd, dat men het gera
den acht de pohtie te wapenen en een
gewapende burgerwacht op da been
te brengen.
nood kan verbergen. Hoe lief heb ik
haar, uw moeder. Zij moet bij ona
blijven, wilt gij, Laurent? Hoeveel zij
ook van Michel houdt, zijt gij tocl:,
ondanks alios, haar uitverkorene. Zij
zal er met vreugde in "toestemmen,
bij ons te blijven, dat wee! ik zeker.
En Gilberte moet ook dikwijls bij ons
komen. Ook haar heb ik lief als een
zuster. Gij antwoordt niet, mijn Lau
rent. Lachen die zoete plannen van
huiselijk geluk u niet toe?
Ja. zeker, Jenny, en ik dank u,
dat gij aan dit alles gedacht hebt.
ls dat niet zeer natuurlijk, nu
uw familie toch do mijne wordt?
Jenny 'leunde leeder op zijn arm
en vroeg:
Houdt gij van reizen, Laurent?
Zeer veel.
Waar zullen wij Maandag, als
wij getrouwd zijn. dan heengaan?
Ik weet het niet, Jenny, ik heb
er nog niet aan gedacht
Foei:
Trouwens. Ik laat bet geheel aan
u over
Neen, Laurent, neen, zoo wil ik
het niet. Ik tel nu niet meer mee,
ik besta niet meer. Gij alleen, gij
wilt, gij beveelt en ik gehoorzaam. Ik
wil uw minste wen&clien in uw oogen
lezen, opdat ik er aan voldoen kan
voor ge ze hebt uitgedrukt. Waar zul
len wij heengaan, mijn Laurent? Ik
ken zoowat alle landen der wereld,
Binnenland
TWEEDE KAMER.
Men seinde ons Dinsdag uit Dan
Haag over de ochtendzitting
Bij 't debat over de Indische Begroo
ting vervolgde de heer Rutgers zijn
rede over de ouderwijs-regeliugen,
vooral op Soemba. Ilij ontkende, dat
daar monopolie voor zending heerscht
Voorts verdedigde hij de overdracht
der scholen in de Minahassa. lu het
algemeen verwierp hij de beschuldi
ging van gedwongen kerstening, al
handhaafde hij de meening, dat Ne-
derJand als christelijke mogendheid
geroepen is de zending te steunen.
Spr. nam den gouverneur-generaal
vooral m bescherming tegen de be-
scnuldigingen van de Indische pers,
die Harerzijds tot godsdienstoorlog
opwekte.
Omtrent de verhouding van den
Minister tot den gouverneur-gene
raal netoogae spreker, dat ovor leg
ging van ue gevoerde gedacüteuwissc-
ling gev.enscJit is, om het gezag vau
den landvoogd.
Eindelijk hieef hij den Minister ver
antwoordelijk aohten voor zijn uitin
gen tijuens de verkiezingen, maar de
Minister was hem na zijn optreden in
dit opzicht meegevallen. Ais deze Mi
nister streeft naar eendracht, dan
kou hu nok <Jp den steun der rechter
zij ae rekenen.
De neer de Savornin Loiunan be
toogde vervolgens dat de gouv.-gene-
raal gèen christelijke politiek iüsd ge
voerd, maar de juiste politiek, die ons
stoo-isiecn', vordert. Lette men op do
feiten, niet op praatjes ui de Kamer
en de pers, op de Houding van do
Waai Mulefijt tegenover lodiè, dam
bleek mets van een met weerzin te
rugkomen op de vroegere politiek,
nopeus zending en onderwijs.
De heer de Waal Maieiijt zoowel
als de neer ldenburg traden niet pro
pagandistisch op, maai- ais staats
lieden volgens wet en plicht. Geen
enkel feit rechtvaardigde de vreés
vooi gevaar, vooral niet de passar en
Zondags circulaires, waarbij spr. na
der stilstond.
Daarna behandelde hij de onder
wijszaak.
(Reeds in een gedeelte onzer vorige
oplaag ingenomen).
Wij hebben omtrent bet debat ovel
de Indische Begrooting nog te con-
stateeren dat de heer De Savornin
Lohman, die na den he6r Rutgers
nog het woord voerde, de onderwijs
politiek der vorige- Regeering nader
in bescherming nam, betoogende dat
er van dwang op de Mohammedaau-
eche bevolking nooit iets is bewezen.
Ook spr. en zijn partijgenoot-en willen
Java en Judië gaarne Christianiseeren,
maar in volle vrijheid voor de be
volking, zonder eenigen dwang of
rechts! reekschen invloed van de over
heid. Noch in de Minahassa, noch op
Flo res of'Soemba was dat dan ook 't
geval.
Daarna stelde de spr. in het licht dat
de Gouv.-Gen. ldenburg nooit is af
geweken van de vroegere, werkelijk!
liberale lijn in de koloniale onder
wijspolitiek, maar dat men he?i des
niettemin hij de verkiezingen wegens
zijn christelijke beginselen bestreed.
Thans is de kalmte teruggekeerd en
ook spr. meende dat de Min, terecht
samenwerking met den Landvoogd
mogelijk achtte en wenscbelijk. Hij
eiodixde met een kritiek op 't betoog
van den heer Bos, die geheel was af
geweken van de waarlijk juiste be-
ginse'en van Thorbecke op dit gebied.
In de middag-zitting kwam de Mi
nister vod Koloniën, do heer Pleyto,
aan het woord, om de IA zoo riten
wil 15 sprekers bij het al?e?neoa
debat te beantwoorden. De Minister,
die op alle besproken punten diep iü-
grae in zijn rijk gedocumenteerd be
toog. kwam er niet mee gereed, zoo
dat hij zijn rede hedenmorgen nog zal
voo.rtze.tten.
De Minister dankte de sprekers die
zijn optreden welwillend beoordeeld
hadden. I-lij zonderde den heer Van
Veen daarbij uit, me uit het oog ver
liezende dat de Min. optrad in een
extra-parlementair Kabinet, niet steu
nende op het concentratie-manifest,
da: over de koloniale politiële zweeg,
alleen gebonden was door hetgeen in
de Troonrede over Indië ie gezegd,
niet docr hetgeen hij als Kamercan-
didaat tijdens de verkiezingen sprak,
al nam hü daarvoor nog de verant
woordelijkheid op zich, voor zoover
hij meende dat tegen de politiek dér
gedwongen kerstening moest worden
opgekomen. De Mi», had den Gouv.-
Gen. niet in het delist gebracht, even
min had hij tot godsdienststrijd aan
gewakkerd. veeleer verdraagzaam-
want mijn vader heeft mij overal
meegenomen. Zullen wij naar Vene
tië gaan, mijn Laurent, vindt gij dat
goed?
Naar Venetië dan, Jenny, zei
hij, omdat gij het zoo wilt.
Daar hij zich gedwongen, beklemd
om het hart gevoelde, wanneer hij
met haar alleen was, voegde hij er
bij
Willen wij weer naar binnen
gaan?
Verveelt hel u dan, met mij al
leen te zijn?
Maar, Jenny!
Wie kan zich daarover verwon
deren?
Laten wij dan hier blijven, Jem
hy.
Neen, neen. wij zullen naar bin
nen gaan, als gii het wilt. Laurent.
Haar gelaat naderde dat van den
jongen man en zij fluisterde:
Gii ziet het. miin vriend, ik zal
u altijd gehoorzamen.
Zij lachte hem teeder toe-
Zij jpecj} de hand van Laurent en
drukte «Jic aan haar lippen.
Romain Goux kon alles zien.
Tranen van woede kwamen hem ia
de oogen.
Laurent cn Jenny verdwenen.
(Wordt vervolgd).
