"£mm
EiscM dus op iedere verpakking:
h i.' gepredikt, zooals hij ook steeds
in indifl deed. Als hij sprak van do
bizuin in de mast en liever Turkscta
dan Panpsch, dan waren dat een-
VO'ulIg rhelorische aan onze historie
ontleende beelden.
Had de heer Marchani ln de verkie
zingsdagen den Goxn-.-Gen. een dwee-
per genoemd, de Min. was daarvoor
ntet aansprakelijk. Hij was ock niet
verantwoordelijk voor de uitingen yen
do pers en verklaarde dat hij bij zijn
optreden alle banden met Ind. onder
nemingen had verbroken en op den
Inhoud van Do Locomotief geen don
minsten invloed meer had uitgeoe
fend. Bij zijn persoonlijken aanval
had de heer Van Veen, over den Min.
sprekende, gebruik gemaakt van gege
vens, hem blijkbaar achter den Min.
om, door ambtenaren verstrekt met
voorbijgang van 't hoor en wederhoor.
Over deze beschuldiging vroeg de
heer Van Veen opheldering en aan 't
slot der zitting nog het woord voor
een persoonlijk feit, hetwelk de Voor
zitter hem evenwel vóórdat de Minis
ter geheel had uitgesproken, op grond
van 't Regl. van orde weigerde te ge
ven. Na den Minister verwacht uien
dus heden dit incident opnieuw.
Minister Pleyte deed vervolgens
uitkomen, dat de Gouverneur-Gene
raal ln Indië de Koninklijke macht
uitoefept, maar alleen aan de Kroon
verantwoordelijk is. De heer Idenburg
nu wist in hoever hij met den Minis
ter in beginsel verschilt de Minister,
die op zijn medewerking, om zijn er
varing en talenten, prijs stelde, had
hem tot die samenwerking uitgenoo-
digd en deze was aanvaard, doen
zonder verder overleg. Beiden, Minis
ter en Gouverneur, zullen in de toe
komst hebben te overwegen, of zij
kunnen samengaan en elkanders ver
antwoordelijkheid dekken.
Na verdediging van ue circulaires
over de bijdragen dei landschaps-
kassen voor de gesubsidieerde scho
len, stond de Minister uitvoerig stil
b:j de stroomiugen in de Koloniën.
IIij maakte tegen openbaarmaking
der deswege aan ue Regeering uitge
brachte rapporten, niet voor de Ka
mer bestemd, bezwaar. Ze waren er
ongeschikt voor en de publicatie zou
schade doen aan den arbeid der amb
tenaren.
Zeer breedvoerig scbetsie hij ver
volgens het ontslaan van de Sarikat
Islam, ten betooge dat deze van oeco-
noniischen aard was. gericht tegen de
knevelarijen der Chineezeo- Maar da
jonge beweging bracht ook het gods
dienstig element er in Men moest in
dit opzicht echter voorzichtig zijn en
zich hoeden voor strijd tegen den Is
lam, ook door de bewering, dat in de
laatste jaren naar gedwongen kerste
ning was gestreefd. Van den anclereu
kant evenwel was bij ue zending een
bange mate van tact noodig.
Deze regeenng beuogue geen reactie
op "t gebied der subsidiering van hei
bijzonder onderwijs, doch men be
handelde den godsdienst der inlan
ders als kraak-purcelein, en streve er
alleen naar om den Javaan ie toonen,
dat wij fatsoenlijk weten te leven,
niemand kwatni uuen eu ieder t zijne
wenschen te geven.
Met een beroep op een rapport van
onzen consul te njeiiuaü en van een
gesprek mei uen neer Lunger uu isoe-
rubaja, wees de Munster er op, dat
de Houding der nauji s in Mu&&a en
yan de leiuers oer banaat isiuni den
ficlnjn hadden gewent van een bewe
ging legen ue Koisiciwugs-punueis, due
nochtans bij de gecsienjoe stroomiu
gen niet was op ueu voorgrond ge
treden.
Toen brak de Munster zijn rede tot
lieden af.
EERSTE KAMER.
De leden der lieisie rvamer zijn bij
eengeroepen legen Dinsdagavond 25
dezer le hall negen.
P ENS 1 O.N N a - -1 a I la E MEEN TE-
AMBTENAREN.
Een 33-tal iunnienneu bij den
dienst der gemeente-belastingen te
Amsterdam vroeger aden bij de
rijksbelasting-administratie in zooge-
n aam den zijdelingschen uienst
zaaiu geweest n
adres verzonueu
Uier. waarin worut verzocht ue wet
van 21 Juni lbm ie wiiieu aanvullen
met Ue bepaling, uai ook voor de ge
iiieeilto-amhteiiaien net reent van in
koop, voor ae jaren door hen vroeger
iu zijdelingsciicu Ksdieust doorga-
bracht, wordt erkend.
VRIJSTELLING LANDSTORM
De Minister van Oorlog heeft de
Commissarissen der Koningin ge
inaclitigd, vrijstelling oi voorloopige
vrijstelling van opkomst voor den
werkelijken dienst bij den landstorm
te vorleenen aan de dienstplichtigen
lo. die deel hebben aan het bestuur
der provincie of van een gemeente en
voor dat bestuur onmisbaar zijn, en
niet reeds zijn vrijgesteld bij art. 14
van liet Landstormbesluit
2o. die werkzaam zijn bij een pro
vinciale of gemeentel ij ae instelling,
waarbij dan wel m een positie, waar
in zij onmisbaar en niet te vervangen
2ijn on waarin zij in het algemeen
belang moeien gehandhaafd blijven.
De Minister heelt daarbij nog opge
merkt, dat in de eene g^pieeuie de
behoefte kan bestaan aan ue onafge
broken aanwezigheid van personeel
in een bepaalden werkkring, terwijl
in een andere gemeente die behoefte
met opzicht tot gelijken werkkring
niet bestaatdit zal bijv, het geval
zijn met ambtenaren ter gemeente
secretarie, genieeuie-ontv.Aigers, amb
tenaren van den burgerlijken stand,
personeel bij den reinigingsdienst, bij
de verlichting, bij de drinkwatervoor
ziening, bij de brandweer, bij den ge
neeskundigen dienst.
MIDDERNACHTZENDING.
In de 25ste jaarvergadering van
deze voreeniging. te Amsterdam ge
houden, werden namens ©enige syin-
pathiseerende ve- 'ringen geiuk-
wenschen aangeboden.
Do aftredende hoofdbestuursleden,
de hceren VV. Hovy en N. J. A. C.
Swellengrebel van de Commissie van
Toezicht cn de heer J. Balkestein van
de Commissie van Uitvoering werden
herkozen. In do vacature, ontstaan
I door hot bedariKon van den heer J C.
van Goudoever, die aan de beurt van
I aftreding zou geweest zijn. werd voor-
loopig niet voorzien.
In de avondi .doring, gehouden
in da Nieuwe Kerk, traden os. A. S.
Talma en Ds. G. Wisse nis sprekers op.
FEEST IN DE GEVANGENIS?
Ook de gedetineerden in de straf
gevangenis te Rotterdam wilden het
feest van Nefirland's onafhankelijk
heid vieren.
Ze zouden, naar „De Maasbode"
vertelt, hun feestvreugde uiten in een
nationaal lied
„Wij leven blij, wij Leven vrij.
Op Neérland's dierb'ren grond".
Neon, dat ging toch niet goed, het
klonk zoo ironisch.
Dan was toch beter
„In naam van Oranje doet open
de poo rt I"
Maar doar had de directeur toch
wel ernstige bezwaren tegen.
Toen werd tot aller tevredenheid
het bekende, vertrouwde lied gezon-
„Wij gaan nog niet naar huis.
Nog lange niet", enz...^
EEN ONTSLAG-QUAESTIE.
Het hoofdbestuur van den Nederl.
Metaalbewerkersbond deelt mede, dat
de heer N. V., gesalarieerd bestuur
der der afdeeling Rotterdam van den
Ned. Metaalbowerkersbond, met in
gang van 1 November in zijn functie
is sreschorst.
De afdeeling Rotterdam van den
Mataalbewerkersbond heeft besloten,
hem onmiddellijk ont9lag te verleenen
en hem als lid te royeeren.
De besturen der ufdeelingen IV a
en IV b hebben op een vergadering
besloten, V. te verzoeken, zijn man
daat als lid van den gemeenteraad
onmiddellijk neer te leggen.
(„Het Volk").
BLOEDVERGIFTIGING.
De 20-jarige B. de Ligt, te VI aar
dingen, had een *m:stje aan de kin.
Bij het scheren haalde hij dit open,
waarna zeker een of ander vuil in het
wondje is gekomen. Spoedig althans
zwol zijn gezicht op en bleek bloed
vergiftiging ontstaau te zijn. Genees
kundige hulp mocht niot meer baten.
De jonge man is ouder hevig lijden in
het ziekenhuis overleden, zoo meldt
de „Tel.".
ZIEKENFONDSEN EN GENEES-
HEEREN
De Tijd verneemt dat een federatie
van ziekenfondsen is opgericht. Men
stelt zich ton© doel, de belangen van
het Ziekenfondswezen in verband met
de invoering van de Ziektewet te be
hartigen. Ook dc in de algemeen©
vergadering van de Maatschappij tot
bevordering dor Geneeskunde, in
Augustus te Breda gehouden, aange
nomen voorstellen, waar de strijd
wordt aangebonden met de zieken
fondsen, heeft de stoot tot de oprich
ting van deze landelijke federatie ge
geven. Reeds eer. groot aantal zieken
fondsen met pl.m. 150.000 leden zijn
toegetreden.
MEDICI EN ZIEKENFONDSEN.
Men schrijft uit Deventer aan 't
Hbld,:
Sinds cenigen tijd kwamen ons ge
ruchten ter oore van een komenden
strijd tusschen medici en de zieken
fondsen in Nederland.
Hieromtrent vernemen we thans van
betrouwbare zijde het volgende:
Zooals men weet, is door de Maat
schappij tot bevordering der Genees
kunst een „bindend besluit" genomen
in zake de verhouding van de genees-
heereu en de apothekers tot de zie
kenfondsen in Nederland. De bedoe
ling was om dit bindend besluit uit te
voeren, zoodra de Ziektewet zou wor
den ingevoerd. Waar nu echter door
den Minister van Landbouw, Nijver
heid en Handel, den heer Treub, is
medegedeeld dat de Ziektewet door de
ze regeering niet ongewijzigd zal wor
den in werking gesteld, is hei hoofd
bestuur van d© Maatschappij tot be
vordering der Geneeskunst blijkbaar
van gedachten veranderd, en heeft het
de oprichting van ziekenfondsen voor
bereid, die van de Maatschappij zelf
zullen uitgaan en waarvan de statu
ten enz. reeds zijn vastgesteld. Deze
fondsen zullen niet ingang van 1 Ja
nuari a.s. in werking treden. Of met
ingang van dien datum de medici aan
bestaande fondsen hun arbeid voor
d:e fondsen rullen neerleggen, is nog
niet met zekerheid te zeggen. Maar
als vaststaand mag worden aange
nomen, dat in Nederland een scherpe
strijd tusschen de geneesheeren en de
ziekenfondsen voor de deur staat.
Naar wij vernemen, moeter reeds een
comité van verweer uit de ziekenfond
sen in Nederland zijn gevormd.
Ook te Deventer zal binnenkort de
strijd ontbranden. Door hel bestuur
van het Ziekenfonds voor den Arbei
denden Stand was een reorganisatie
in voorbereiding genomen, waarover
reeds met de vertegenwoordiging uit
de deelnemers en de commissarissen
was geconfereerd.
Uit een paar conferenties, die met
de aan bet fonds verbonden genees-
he eren door het bestuur van het fonds
werden gehouden, ls gebleken dat ook
de Deventer medici zich met het
„bindend besluit" hebben solidair
verklaard. Althans zij hebben in een
conferentie, die Maandagavond werd
gehouden, hun elschen gesteld, die in
overeenstemming zijn met het „bin
dend besluit". Doze eiachen zijn, naar
een lid van het bestuur verklaarde,
van dien aard dait er van inwilliging
geen sprake kan zijn.
Als een eigenaardig feit in veTband
met deze zaak kunnen we nog mede-
deleen dat in de vergadering van het
departement Deventer der Maat
schappij tot Nut van het Algemeen
ballotage zal plaats hebben over elf
geneesheeren. Het departement van H
TNGEZONT1EN MRREDEELTNGEN b. 30 Cts. per regel.
laan Masaroni ei Einidela
wor:'ssi door alls hu svrouwen, die
iets goeds willen hebben, verlangd, j
De smak© ijke bereiding, de uitge
zochts, prima grondstoffen, de groote
vced.ngsweard© en de f5,ne smaak
zijn de hoofdzaken.
Vraagt KNORR SOEPEL.
Generaal Depöt, Rotterdam: JOH. P. BERNTSEN, MauskadeO.Z.
Nut is nl. voogd over het Ziekenfonds
en beslist is in laatste instantie over
statutenwijziging.
Met belangstelling wordt de verdere
ontwikkeling van deze zaak tegemoet
gezien, die van zoo -. root belang is
r de medisch© wereld en het zie
ken fonds wezen in Ne-'erland.
ONGELUKKEN.
Komende van de begrafenis zijner
ouders, die enkele dagen na elkaar
overleden, is de heer Zuidema, van
Da Ier veen, te Coevorden door de De-
demsvaartsche stoomtram overreden.
Een voet werd hem afgereden, terwijl
zijn eene been ernstig werd gekneusd,
zoo meldt de „Tel.".
TREURIG ONGELUK.
Met ernstige brandwonden over het
geheele lichaam is in het Ziekenhuis
te Rotterdam gebracht de 21/2-jarige
J R uit de Atjehstraat aldaar. Bij
het aansteken van de kaars van een
lampion zijn haar kleertjes in brand
geraakt, zoo meldt de N. R. Ct.
MELKBOYCOT.
Te Hengelo werd een vergadering
gehouden van ongeveer 1000 melkge-
bruikers om te beraadslagen, wat er
gedaan kan worden om den prijs der
melk op 8 cent per liter te brengen
Besloten werd geen melk, noch eenig
ander product der melkinrichting te
nemen, zoolang de verhoogde prijs ge
handhaafd blijft. Verder werd een
comité van actie benoemd, dat met
den directeur der coöperatieve melk
inrichting een bespreking zal houden
om den vroegeren prijs terug te krij
gen.
EVENREDIG KIESRECHT.
Bij koninklijk besluit is ingesteld
een Staatscommissie, tot onderzoek
van de vraag: welk stelsel van even
redig kiesrecht voor onze vertegen
woordigende lichamen, het verkies-
lijikst is.
Benoemd zijn tot lid en voorzitter
mr. J. Oppenheim, staatsraadtot lid-
ondervoorzitter mr. J. A. Loeff, lid
der Tweede Kamertot leden jhr. j
mr D. J. de Geer, lid der Tweede Ka-
mermr J. A. van Gilse, oud-lid der
Tweede Kamermr. D. A. P. N. Koo-
lid der Tweede Kamermr. F.
A. C Graaf van Lijnden van Sanden-1
burg, lid van Gedeputeerde Staten
van Utrechtrnr. P. Rink, lid der
Tweede Kamerde heer VV. II. Vlïe-
gen, lid der Tweede Kamer; tot lid-
secretaris mr. J. van Gelein Vitrin-
rechter te 's-Gra ven hogetot ad-j
junct-secretaris mr. L. A. Nijpels. ad
vocaat aldaar.
HULDE VAN JOAN MELCHIOR
KEMPER.
Dinsdagmiddag had te Leiden, ter
inwijding van de feestviering van
heden, ter herdenking van onze 100-
jarige onafhankelijkheid, de onthul
ling plaats van een gedenkplaat voor
Joan Melchïor Kemper in den gevel
van het huis, waarin een eeuw ge
leden deze hoogleeraar en voorman
in de beweging voor de onafhanke
lijkheidsverklaring woonde.
De plechtigheid werd oa. bijge
woond door het bestuur van „Oud-
Leiden", de vereenïging waarvan het
iritiatief tot deze huldiging uit
ging, de leden van het hoofdcomité
van de feestviering, de rector-magni-
ficus, prof. dr. G. Jelgersma, de secre
taris van den Senaat, prof. dr. J. M.
Janse, de vervaardiger van de bron
zen gedenkplaat, de beeldhouwer
Toon Dupuis, en eindelijk de twee
kleindochters van den hoogleeraar,
Jeltje en Christina de Bosch Kern-
per, en een achterkleinkind, jhr. W.
J. de Bosch Kemper te Delft.
Men vereenigde zich in de woning
van den tegenwoordigen bewoner,
den heer Valk, waar de voorzitter
van „Oud-Leiden", prof. dr. L. Knap
pert, een rede hield, waarin hij wees
op de beleekenis van Joan Melchior
Kemper.
De burgemeester, jhr. mr. dr. N. C.
de Gijselaar, aanvaardde het gedenk-
teelten.
Onder hartelijk applaus der vele
belangstellenden werd nu het doek
weggenomen, waardoor de bronzen
plaat met het beeld van den hoog-
leeruar en staatsman zich aan het
oog vertoonde.
Jhr. De Bosch Kamper dankte ten
elotle allen, die hadden medege
werkt aan de nagedachten la van zijn
overgrootvader.
EEN" RUMOERIGE VERGADERING
CV ER WINKELSLUITING.
Tegen half tien was Maandagavond
in Odéon te Amsterdam een openbare
vergadering belegd door de afdeeling
Amsterdam van den Ned. R.-K. Bond
van Handels-, Kantoor- en Winkel
bedienden, de R.-K. Middenstands-
vereeniglng en de Ned. Vereeniging
van Handels- en Kantoorbedienden.
Het „Hhld." geeft er als volgt ver-
slag van
Luim reeds voor het uur waarop de
vergadering zou aanvangen, stonden
honderden en honderden voor de
deur, te vergeefs om toegang vragen-
da. Beide zalen waren nog bezet door
de Volksuniversiteit en t liep tegen
10 uur voor de wachtende menigte
naar binnen kon gaan.
Nadat de toegang vrij was gemaakt
waren beide zalen weder in een
oogenblik gevuld. Honderden, voor
wie geen plaatsje meer te krijgen
was. moesten terugkeeren.
In de zaal was het bij den aanvang
der vergadering reeds vrij rumoe
rig. Herhaaldelijk flitsten de inter
rupties door ue zaal. Eerst loon ten
der sprekers opmerkte, dut er in de
zaal klaarblijkelijk eenigun aanwezig
waren uie hun fatsoen nog niet wie
ten te houden, kwam er voorloopig j
eenige kalmte.
loulat op een gegeven oogenblik 1
dezelfue spieker, de heer Baas, uit!
Zaandam, zeul© dat het hoe langer
hoe moeilijker wordt om in een eerlijk
bestaan zijn brood te verdienen....
loeu liep klaaibi.jkelijk hei gemoed
van den neer Marcus Cohen
over. Recht overeind richtte hg zich
op van zijn zetel en klapte, klapte
En alle anti-winkelsl inters, die ook
ui Oow... aanwezig bleken te
zijn, klapten ine» ..ezen hoofdman
meao, lang en hard....
Totdat ue voorenier van de verga
dering verzocht op deze wijze het ue-
munslreeren te laien.
De lieer F. Ji- e r q u i n, oud-iiil
van uen gemeenteraad en voorzitter
van de R.-K. Midüensiundsveieein-
gtug. gaf in korte trekken de geschie-
uema vuu de verordening en betoogde
dat niet alleen de bedienden, maar
ook zeer veie patroons voor de veror
dening zijn en onder hen velen die
vioeger tegen de verordening waren.
De volgende spreker, de heer G-
Baas K z,, begon mede Ie deelen,
dat op het convoeatiebiljei ten on
rechte stond, dat hij lid van den ge-
ineentciaud van Zaandam was.
Eu de spreker vei volgde
„Dat bon ik gelukkig niet...."
Nu loeide blijkbaar uit een tegen-
OreirrcololcK. icuting oen urkaamtje
OD.
,ju moei zeggen .«aaiuui met.
„vouiuu er nreue I"
jNikiul ei' woei uu oogenblik stille
was genomen, vendue ue spreker
waaróm hel om tal van reuenen ge- i
wensent rs, uai ue wrukelsluil-ver or-
ueuwig geilaiiunaald bhjft.
Yolgoua© spreker was ue heer G.
lijg.uvCbier van uen
x>, uul Ue legensian-
neia op nun veigaueringen i woord
moi wilden iaien aan u© voorstan- j
ueis en inous met aimcu
maakten van ue vrijüeiu, Uie hun op
uczü veiguuenng was gegeven, maar
Kiaurhiiji-.eiijii iiiin latsoen uxet eens
konden houden...
Dat gaf ww cr een oogenblik hevig
vveeiueii wel iaiöoeniijk te zijn.
ren slotte Zerue ue neer inei-cks dat
hij net zoo etg met beaoelü had.
Nauui liet ontstane luuioer weer
btuaaiu was, auinue ue ii-rer DierokS
eeinge argumenten op vaa ae anti-
.Luoisluitci s, o. a. uie van uen noei
bcüalin, die bekeurd vveru voor net
verkoopcii van een speknokking na a
uur, van den heer liloosierhuis, die
den gemeentel aau door de Koningin
naai nuis vvilue laten zenden.
,./.iju dit nu argumenten t"
Geroep„Ja 1 Neen, schande I
(Groot rumoer;.
Eindigende, zei spreker, dat men
zich de verordening, waar zóó lang
voor gestreden is, niet zal laten ont
nemen. (Luid applaus ©n gofluit).
Niet minder dan zeven ueoaters
niuiuuen zich aan.
Na een rumoerig over- en weerge-
pruat over uen tijd dien ieder der
uenaiei s zou woruen toegekend, werd
ïeoer o minuten gegeven en uen heer
v. d, Velden 10 minuten.
De heer v. d. Velden, de eerste
debater, wijst op d© groote schade,
ui© veie winkeliers hebüen ondervon
den. Zelfs zijn er die /GOGO minder
hebben verdiend. Wil men een maxi
mum arbeidsduur voor de bedienden,
dan kan spreker zich daarmede ver
eenigen. i
De Voorzitter: Meneer v. d.
Velden, uw tijd is om I
Do heer v. d. Velden: Nietwaar,
't is pas 5 minuten.
De V oorzitter: Neen, tien mi- j
nu ten zijn voorbij
De lieer v. d. Velden: Maar ik
ben hier gekomen om voor d© winks-
liers te spreken. Ik was pas aan mijn I
inleiding en heb nog niet gesproken
De Voorzitter: Hoor eens, zoo j
gaat het niet. d ge uw tijd
maar moeten gebruiken I
De heer v. d. Velden: Dan ga ikl
Maar ik protesteer(Tol den voorzit
ter) U zult er berouw van hebben 1
Tweede debater is de heor D u y-
k e r 8.
„Ik verzoek stilte", begint spreker,
„t Lijkt hier wel een soclalistisclie
vergadering(Gefluit).
Z. i. spreekt de heer Dlercks veel te
socialistisch. (Gefluit).
Ook deze spreker verklaart zich
voorstander van een regeling van
den mnvi-nalen arbeidsduur voor de
bedienden.
Onder protest verlaat deze debater
ten slotte het podium.
Van den derden debater weet men
in het begin niet of hij voor- o(tegen
stander van de verordening is. Han
gende dit verschil, wordt hij tus
schen twee bestuursleden van het
spreekgestoelte verwijderd.
De heer L e v 1 so n vertelt van eon
juffrouw, die door ilr winkelsluiting
ten gronde ging en naar het werk
huis moest. Kan dat de winkel be dien
den niets schelen Is hun standpunt
zoo Ca'mitisch Zij zeggen „ben ik de
hoeder mijns broeders?" (Gejoel). Zij
moesten zeggen 'rii uw naasten
lief als u zelf (Luid apiplaus en ge
fluit).
De heer Augsburg verwijt don
heer Perquln, dat deze vaart in so
cialistisch vaarwater. (Gejoel).
„Ik zal het betvijzen I"
De Voorzitter: „Uw tijd is
om." (Protesten en applaus).
De Voorzitter vei leent liet
woord aan den heer Perquin.
De heer Marcus C o b n, wiens
debalbeurt het is, protesteert.
De heer Perq u i begeeft zich
naar het spreekgestoelte.
Een winkelier: „Als je een nette
vent bent. g.a je er af." (Applaus en
groot rumoer).
De heer Marcus Cohen: „Ik
heb maar vijf minuten noodig (Een
ontzettend rumoer breekt los. Van al
le kanten wordt geschreeuwd en ge
tierd).
De Voorzitter: „Ik sluit de
vergadering I"
Het rumoer duurt onverzwakt
voort.
De heer Marcus Cohen be
klimt het podium en wil zich naar
het spreekgestoelte begeven, doch
wordt tegengehouden door enkele be
stuursleden, hetgeen opnieuw een uit
barsting van gejuich en protest ten
gevolge had.
(Hei I ai in de zaal wordt half uit
gedraaid).
De Voorzitter doet zijn best,
nog een enkel woord te zeggen, doch
is zelfs Ln -r:vid .'ellijke nabijheid
onverstaanbaar.
Overal klimt men op de stoelen,
schreeuwt en joelt, tiert en juicht.
„Leve de vrijheid klinkt het ge
roep der anti-winkelsluiters.
Krachtig dreunt uaartcgenover de
vreugdezang der pro-winkelsluiters:
De winkelsluiting gaat nooit ver
loren I
Faldeialderiere l
Klokke twaalf worden alle lichten
uitgedraaid.
In de gang en op straat worden do
discussies nog voortgezet.
HOOG WATER.
De veerdaimnen te Tiel zijn over
stroomd. De gierpont is van de roep
genomen. Nog wordt was geseind.
Pers-Overzicht
DE VRIJZINNIG-DEMOCRATEN.
Enkele bladen bevatten beschou
wingen over de jaarvergadering van
den Vrijzinnig-Dernocraiischen Bond
te Haarlem.
Op die vergadering vormde, zooals
men uit ons venslag weet, de bespre
king der voortgaande samenwerking
met de andere vrijzinnige groepen het
hoofdpunt van de agenda.
„De Nieuwe Courant" schrijft, naar
aanleiding der discussies over die sa
menwerking en over de verdeeling
der zetels in de toekomst-
In de vergadering werd door een
der sprekers met zooveel woorden 'n
dergelijke „samenwerking" aanbevo
len. ALs het maar vaststond, dat men
bij vacature op eikaars zetels jacht
kon maken, was er „geen vuiltje aau
de lucht". Hc-t is cenigszins gerust
stellend te vernemen, dat deze naïeve
uitspraak volgens het verslag „vroo-
lijkheïd" teweegbracht. En ook al
heelt de v oorzitter gemeend naar niet
uitdrusjceiijk te moeten tegenspre
ken dat tnj zich wal de kwestie der
zeielverueeluig üeireli op een artl
kei in „Het Vaderland" beriep, waar
in o.m. gezegd werd, dat de vrijzin
nig-democraten reent helmen op ver
goeding van nun in dezen zomer gelo
den verliezen, lmmeis in dal artikel
werd tevens verklaard, dat deze ver
goeding niet kon geschieden ten kos
te van een der heide andere samen
werkende partijen maar in dien zin
zou zijn op le vatten, dat bij vaca
ture in mogelijk te veroveren distric
ten de vrijzinnig-democraten het
eerst aan bod zouden zijn.
Wij meenen, dat met een dergelijke
zienswijze de vrije-iiberalen zioh
zeer wel zouden kunnen vereenigen.
Het is onbetwistbaar, dat de vrijzin
nig-democraten, door welke oorzaken
dan ook, bij de concentratie geen elec
torale zij gesponnen hebben en recht
matig is hun wensch de geleden scha
de in te halen. Indien zij dit echter
als deel van de concentratie willen
doeu, moet liet ook geschieden niet de
hulp van de concentx'atie en dit rs
alleen mogelijk als al de doelen daar
toe kunnen medewerken. En zeker
zou een loyale samenwerking in de
Kamer al spoedig onmogelijk blijken,
indien bij voorkomende gelegenheid
een der drie bondgenooten daarbuiten
ging trachten af te breken wat men
gezamenlijk had opgebouwd.
Daarom: voor den* ganschen duur
der samenwerking, wat de verdeeling
der districten betreft, de status quo.
Op die volmaakt redelijke voorwaar
de valt niets af te dingen dat is ook
de indruk dien wij van de Zaterdag
te Amsterdam gehouden besloten ver
gadering van den Vrij-liberalen Bond
hebben meegebracht.
„De Tijd" schrijft:
Het te Haarlem gehouden Vrijzin
nig-Democratisch congres bleek, nlleg
bij elkander, een zeer gekunstelde
manoeuvre te zijn, om den krukken-
gang der rmerale Idee ln beweging
te houden. De voorzitter van het par
tijbestuur zeide, dat de concentratie
bestendigd moest worden vooral met
het oog op het voortbe.staan der coa
litie. Een leven dus, dat afgedwongen
wordt door een ander, een nootibc-
stoan, een protestbestaan, hoe lang
zal een zieke, politieke groepeeriug,
die zich uit partij-afgunst tot zulk 'n
gezondheidsvereoon forceert, in het
leven worden gehouden, eer zij haar
onvermijdelijken dood sterft?
Dat de voorzitter van het partijbe
stuur, die dit Vrijzinnig-Democratisch
congres zekere allures moest geven,
nog spreken kon van „behoud van
eigen zelfstandigheid en groote prin
ciepen", getuigt van ongelooflijken
durf, vooral wanneer eigen geestver
wanten erkennen, dat de vrijzinnig
heid „als hervormingsidee heeft af
gedaan", en nadat de concentratie-
candidaten den afgeloopen zomer hun
fierheid onder den hiel van Troelstra
hebben gelegd I
Aan liet einde van een lange rede,
concludeerde dr. Bos, die het door de
mislukking van de ministerieele cri
sis in eersten aanleg weten kan, dat
nog groote en vele bezwaren moeten
overwonnen worden, eer liet werk
der concentratie tot een goed einde
zon gebracht worden.
Inderdaad.
Wie zucht daar?
De rede van dr. Bos geeft „Hot
Centrum" aanleiding het volgende op
te merken
Er komen interessante verklarin
gen in voor. Vooral de verhouding
der concentratie tegenover het kabi
net lijkt ons de aandacht waard.
Maar den heer Cort van der Linden
en dien6 ambtgenooten, zal "t. na dez»
rede van den vrijzinnig-democrati-
sc.hen woordvoerder, nog duidelijker
zijn dan te voren, dat zij verstandig
zullen doen, niet enkel met de wen
schen der linker-partijen rekening te
houden. De heer Bos verwacht blijk
baar ook, dat zij dit niet zullen doen.
Ilij onderstelt zelfs de mogelijkheid,
dat hij en de zijnen het kabinet op
sommige punten zullen hebben te
bestrijden De heer Cort van der Lin
den behoeft zich daardoor echter niet
te laten afschrikken, en zeker zoo
hei een ongelukkige illusie zijn, in
dien hij meende, in dc linkerzijde 'n
stevigen grondslag te vinden voor zijn
ministerieel bestaan. Met de vriend
schap tusschen concentratie en soeïn-
listen is het voorloopig geheel uit
De linkerzij ligt in tweeën En zoo
staat het ministerie in de Tweede
Kamer tegenover drie groepen, waar
van die der rechterzijde de sterkste
is, terwijl zij bovendien beschikt over
de meerderheid in de Eerste Kamer.
IlePzou wei een buitengewoon ge
mis aan staatsmanswijsheid wezen,
indien het ministerie dat geen
concentratie-kabinet is, of wil zijn
niet dit belangrijke feit niet zeer ern
stig rekening hield.
DE KONINGIN EN DE ZENDING.
De Standaar u vestigt de aan
dacht op het telegram, Vrijdag j.l.
dooi Koningin VVilKëlmiua gezonuen
aun de Internationale Zenduigsronfe-
rentie.
„Dit is de derde maal", zegi het
anli-rev. orgaan, ,dai onze Kóningin
op zoo koninklijk-moedige wijze in
warme geloofstaal haar Koning eu
iiojmiid eere geeft.
„Eerst deed H. M. uit tijdens haar
bezoek te Paros, bij het standbeeld,
van Do Coligny,
„Ten tweeden male in het „Christ
avant tout", gericht tot de Presidente
van uen AEgeiuijiisoneii Vreuehouu.
„En nu ten derden male in dit bree
ds woord van warme belangstelling
in liet heilig werk der Zending.'
En de Standaard vinut m uit ko
ninklijk© woord een tegenwicht voor
„den velerlei tegenstand, uien ue Zen-
oing vooral thans le veruureu heeft."
„Vaak hoorden we", schrijft het
blad nog, „van Duitschland's Keizer,
hoe deze zich nimmer ontzag, ook iu
het publieke woord voor zijn belijde
nis uit te komen. Toch herinneren we
ons niet, dat de Duitsche Keizer het
ooit zoo ampel en zoo omstandig
deed."
DE NEDERLAAG DER S. D. A. P. IN
AMSTERDAM III.
De heer R. Kuyper schrijft in Het
Wee kb.'ad van Het Volk.
Er zijn door onze partij een tweetal
fouten gemaakt. De eene is, dat d©
energieke actie in III to laat is ingezet
waren wij er eerder bij geweest, wij
zouden vermoedelijk het district bij
eerste stemming met Oudegeest heb
ben gewonnen. De andere fout is: dat
wij het district binnen korten tijd tot
tweemaal toe een na verkiezing heb
ben bezorgd. Ik stel, naar aanleiding
hiervan, de vraag, of er aan de wijze
van candidaatstelling in onze partij
niet het een en ander ontbreekt. Aan
verschillende vooraanstaande partij-
genooten worden steeds meerdere ern
stige candidaturen aangeboden. Luk
ken deze, dan komen er naverkiozin-
gen, meestal met candidaten die in de
politiek een minder voorname rol
spelen dan hun voorgangers en in de
districten onbekend en onbemind zijn.
Dat moet aan de kansen van die na-
verkiezingen afbreuk doen. En bij
mislukking wordt dan de moreele in
vloed van onze overwinningen bij (le
algemeen© verkiezingen, althans bij
de massa, verzwakt. Ts daar geen
verandering in te brengen? Kunnen
wij het bij de algemeen© verkiezingen
niet vermijden, dat aan één partijge
noot de candidatuur in meerdere ern
stige districten wordt opgedragen?
Mocht er op deze wijze één onzer on
misbare voormannen vallen, welnu
I dan kan altijd één der mindere goden
voor hem opstaan. Het P. B. kan hier
omtrent bij de algemeen© candidaat-
stolling wel oen regeling treffen, in
overleg met de afdeelingen. En dan
nMg iets! De candidaatstelling ge
schiedt tot nu toe meestal korten tijd
vóór de algemeen© verkiezingen.
Moet dit voortaan niet jaren vóór ds
volgende campagne geregeld worden?
Moet niet elk district. Jaren to voren,
weten welken Candida at het, behon-
