lutLEM's Omblad
VIERDE BLAD
Zaterdag 22 Norembir 1913
Binnenland
STA A TSBEGROOTIN'G 1914.
f.lIgemeenc Beschoitxvingen.)
Memorie van Antwoord.
?.n do uitvoerige gedachtenwlsse-
Hi.ï die in allo afdeelingen plaats
ad, omlrcat den loop en den uitslag
verkiezingen, hoeft de Regeering
n;:: belangstelling kennis genomen.
Zij jveeft haar geen aanleiding tot
uilige aanmerking.
pertinente vraag of de Regee-
van de werkzaamheden der Loge
óp de hoopte is. beantwoordt zij ont-
Ltmerid. Er is haar geen enkol feit
tj'vDiid dat een onderzoek noodlg zou
jMken.
Ook het debat omtrent den loop der
_risi=, welke uit den uitslag der ver-
iki«ingen voortvloeide, kan de Re
dering. voor zoover hef haar eigen
<leid niet raakte, voorbijgaan.
E nlgo leden zouden gaarne verne-
ioiei: oi de opdracht aan dr Ros heeft
fcsirekt tot vorming van een Minis-
|[jie nil de gebeelo linkerz!:de De
'llrekhinc van deze vrane is d® Recee-
jing niet duidelijk. Voor zoover be
doeld wordt iets anders te vernemen
J— -an algemecne bekendheid is,
de Regeering het antwoord
ifcliuldig blijven. De opdracht aan dr.
Bos geschiedde bulten haar voorken
nis en lag ten oenen male buiten hare
[u'rantwoordelijkheid. Zij had alleen
tekening te houden met het feit dat
de vorming van een Kabinet ,,uit de
KCiieelc linkerzijde" onmogelijk is ge
kken.
Men zou voorts van de Regeering
t'aanie verneinen of het vermoeden
gegrond is, dat het besluit in een ver
gadering van de vrijzinnige Kamer
leden genomen, om de vorming van
een Ministerie uit de vrijzinnige groe
pen niet te bevorderen, genomen is
ingevolge een Koninklijke opdracht.
Ook dit verlangen kan do Regeering
niet bevredigen. Zij had bij de beant
woording der vraag of zij iiet bewind
'zou aanvaarden alleen te rekenen
met de genomen beslissing, niet met
de aanleiding tot. deze beslissing
Tegen het optreden van het nieu
we Kabinet werden verschillende be
zwaren geopperd
Het optreden van het Ministerie zou
[niet te rijmen ziin met. goede parle
mentaire gebruiken. On welke ge
bruiken wordt gezinspeeld? De poli
tieke situatie die de Regeevlng bij
optreden vond, was.excent.loneel.
Gebruiken hii zulke toestanden nos-
serid, ziin de Rogepring niet bekend.
Verschillende oplossingen van do
crisis worden aan de hand gedaan,
die alle de voorkeur zouden verdienen
boven die, voor weJke de Regeering
verantwoordelijkheid heeft aan
vaard. De vraag is wellicht geoor-
jloofd of het wel zoo zeker is dat men
van die voorkeur zou hebben getuigd
Indien een der aanbevolen Ministeries
werkelijk ware opgetreden. Het is
Jlrouwens niet zoozeer de vraag of de
opgetreden Regeering theorethisch de
bost. denkbare is, maar of zij beant
woordt aan de eischen dio hntir mo-
jori worden gesteld.
Beproefd had moeten zijn de vor
ming van een zakenkabinet- een ka
binet dus, dat geen rekening hield
mot de groote vraagstukken, dio ons
[volk in- breeden kring zoo long heb
ben bezig gehouden. Gesteld het ware
levensvatbaar, zoude het in 's Lands
belang zijn geweest naar den achter
grond te verschuiven wat in de natie
met klemmenden aandrang op den
voorgrond was gebracht?
Ilct vorige Kabinet waro verzocht
kunnen worden te blijven.
Zoude dit in overeenstemming zijn
geweest met de pQrlemcutaire gebrui
ken?
Gepoogd zou kunnen zijn een ge
mengd Kabinet te fonneeren uit
rechter en linkerzijde, dat tot taak
zou hebben gehad pacificatie te bren
gen door het aangaan van een com
promis aangaande sommige quaesties
Het denkbeeld zou kunnen toelachen,
ware het niet dat de felle wijze waav-
on over en weder de verkiezingsstrijd
is gevoerd het optreden der leiders
in dén Kabinet als urgent up zijn Re-
geeringsnrogram had gebracht.
De opdracht der Koningin tot vor
ming van een extra parlementair Ka
binet scheen derhalve der Repepring
riicl alleen een oplossing van de cri
sis aan te geven waarvoor zij de volle
erantwoordelijkheid kon aanvunr-
leii, inaar inderdaad de beste die bij
de gegeven situatie mogelijk was.
Hei Kabinet luch had zich iu de
eerste plaats rekenschap te geven van
het feit dat het niet kon zijn een par
tij-Ministerie d. w. z. een Ministerie
dat geroepen was door zijn Regee-
tirigsprogrqnmia uitvoering te geven
Wu het programma van een der par
lementaire partijen.
Een parlementair Kabinet ware on
getwijfeld nog mogelijk in den vorm
van een coalitie-Ministerie. Maar con
dergelijke coalitie was onbereikbaar
gebleken. Derhalve was het een logi-
Jchc en politieke noodzakelijkheid,
dat de Reg aan een extra-parlemen
kir Kabinet verd toevertrouwd d.
w. z. aan een kabinet dat uit geen der
partijen voortgesproten, buiten ieder
parlijverbond 's Lands Zaken zou be
hartigen.
Dat de leden der Regeering buiten
het Parlement staan is dus niet het
eigenlijke kermerk van bet Kabinet,
nvanr veeleer de consemientie van de
eedarhte dio aan ziin vorming ten
grondslag ligt
Dat het Mhiisterie een coimcnlratie-
Mlnlsfcrie zoude zijn al dan niet „ver
kapt" moet dan ook door de Rfegeerinsr
leslist worden ort'-ond. Wanr is dat
do Reg. het hoofdpunt van het pro
gramma der vrijzinnige partijen tot
uitvoering tracht te brengen en op
een ander belangrijk punt daarvan
aan de wenschen dier partijen groo-
tendcels tegemoet komt. Waar is het
°ok. dat de mannen die er zitting :u
namen de vrijzinnige bïginselen zijn
toegedaan en dezo ook In de Reg. niet
zullen verloochenen. Maar een en an
der geeft geen recht aan het Kabinet
eeu kj rakter toe te kennen dat in
strijd is met de bedoeling die bij zijn
vorming werd beoogd.
Terwijl echter e-enerzijds vost stond
dat het Kabinet niet anders dan extra
parlementair kon zijn, was het ander
zijds eisch van eene goede constitu-
lionééle Staatkunde dat rekening
werd gehouden mei de uitspraak der
kiezers.
Het gevolg van deze dubbele nood
zakelijkheid extra parlementair en
hervormend moet dan ook zijn dat
de taak van (loze Reg. zal zijn vol- j
bracht zoodra het terrein geëffend is
voor eene hervatting van een regel ma-1
tigen politieken strijd.
Indien nu gevraagd wordt waai- de
Reg. haar steun denkt te vinden, dan
Is het antwoord daarop niet moeilijk.
Allereerst toch meent zij aanspraak
te mogen maken on den 9teun van de
meerderheid der Kamer en in het bij
zonder van de vrijzinnige partijen
met welke zij het naaste verwant Is.
Zij heeft dan ook met voldoening
uit. bet Voorloopig Verslag mogen
ontwaren dat zij in hare verwachting
niet is teleurgesteld.
Dat de Reg. bit de hervormingen die
zij lvjoogt hervormingen die bü de
verkiezingen ook door de soc. demo
craten zijn aanvaard, op hun steun
rekent ligt in den aard der zaak. Voor
de vrees dat zij overigens hun steun
zou zoeken, waarmede wel niet an
ders bedoeld kon zijn, dan dat zü be
reid zou zijn de soc.-democratische
politiek te steunc-n o' in die richting
consessies te doen, beslaat geenerlei
aanleiding en het zal ook door de soc.
democraten zeiven niet worden ver
wacht
De vraag of het Kabinet rekent ot>
de medewerking der rechtsche par-
tiien wordt in zoover lievestigerxl be
antwoord, dat er voor die partijen
geen grond is van het Kabinet eene
haar vijandigo houding te verwach
ten. liet heeft in geen enkel opzicht
stelling genomen tegen de rechterzij
de en het doel dat het Kabinet be
oogt, dwingt niet tot oppositie. De
Rog.verwacht niet dat de maatregelen
die zij zal voorsellen geen verzet zul
len vinden, wel verwacht zij da-t daar
bij zakelijke redenen den doorslag
zullen geven. Zij koestert de hoop dat
de verzoenende geest waarin zij het
bewind zal voeren, tegemoetkoming
en erkenning zal vinden.
De keuze van - rb-n Minister van
Landbouw, Nijverheid en I-Iandcl kan
alleen verwondering wekken als men
geen oog heeft voor de geheel nieuwe
phase, waarin de vorige Regeering,
door de afkondiging der Invaliditeits
wet, het vraagstuk der Staatspension-
ncoring heeft gebracht. Welke nieuwe
Minister van Landbouw, N. en H. ook
optreden zou, stond sedert 7 Juni jl.
vost, dat de bevoorrechte groep van
ouden van dagen kosteloos ouder
domsrente genieten zal.
De heer Treub kwam in geen enkel
opzicht in strüd met hetgeen vroeger
door Upm in of buiten de Kamer over
dit onderwerp is gezegd of geschre
vendoor zich bereid te verklaren als
onderdeel eener breedere herziening
der verzekeringswetten, ook aan de
opheffing van die bevoorrechting zij
ne krachten te beproeven.
Ten aanzien der gestelde vragen zij
liet volgende opgemerkt:
lo. Geen enkele uitzonderingsmant-
reeol zal worden ingediend om de
vrijheid en den vooruitgang der
Roomsch-Kaitholieken te stuiten. Wat
overigens bedoeld wordt met voorstel-
l"n om de toeneming der macht van
Romp ♦'wn te r"a«n is der Reg. niet
duidelijk.
So. Het Kabinet is niet voornemens
eene speciale bescherming van do
Hervormde Kerk te. bevorderen.
3e. Bij benoemingen zal allereerst
op geschiktheid en bekwaamheid wor
den acht geslagen. Voor sommige be
trekkingen kar- echter de geschikt
heid somwijlen afhankelijk zijn van
overeenstemming in godsdienstige ge
zindheid van den bsnoemde niet zijn
omereving
.'ki Tn militaire aangelegenheden zal
het streven der Reg. gericht zijn op
een loyale uitvoering der onder liet
vorige' Kabinet, tot stand gekomen
wetten. Zij meent daarbij te moeten
rekenen, op den steun van allen, tot
welko zijde der Kamer ook behooren-
de, die met haar van meening zijn dat
het geen aanbeveling zou verdienen in
de "eerstvolgende regeeiïngspenode
wijziging dier wetten, anders dan hij
gebleken noodzakelijkheid, aanhan-
«ri<- te maken.
5o. en 6o. De beide vragen onder
5 en 6 gesteld moet de Regeering on
beantwoord laten. De handelingen en
liesurekingen van den heer Cort van
der Linden voor hij de portefeuille
aanvaardde, liggen buiten de minis
terieel© verantwoordelijkheid-
Een voorstel tot herziening van art.
192 der Grondwet is van het Kabinot
niet te verwachten.
Een compromis ter zake van zoo
heterogene onderwerpen van consti
tutioneel recht uls onderwijl en kies
recht uit den aard der zank zijn. map
door de Regeerin niet worden bevor
derd In beide gevallen behoort zelf
standig te worden heslist wat 's lands
belang eischL
Bivendie'1 echter zóu de Reereenng
door art 192 aan de orde te stel'en
gevaar loo;x>u een feilen beginselstrijd
fp doen ontbranden, die haar vermo
gen, om de electorale hervorming tot
stand tc brengen, aanmerkelijk zou
kunnen vei zwakken. Noch de kuste-
looze ouaeruoinsreuto, noch net alge
meen kiesrecht raken de hooidbegm-
seieu der rechtsche partijen en de mo
gelijkheid scuijut met uitgesloten op
eendrachtige samenwerking. Ook uit
aezo overweging moest liet aan de or
de stellen van art. 192 vermenen wor
den.
iiet ligt niet iu de bodoeliug er toe
nwcie te werken, dat de behandeling
der Grondwetsherziening worde uit
gesteld tot het einue der legislatieve
periode, liet Kabinet zal integendeel
spoedige aanneming zooveel inogelijk
bevorderen.
De indiening der voorstellen is to
wachten zoodra oen behoorlijke voor
bereiding en een regelmatige werk
wijze het toelaten. Het ligt voor do
hand, dat maatregelen ten oauzion
der Ouderdomsvoorziening aan de
Grondwetswijziging dienen vooraf to
gaan. Na nannemirg van revisie-
voorstellen kan geen sprake meer zijn
van eenigen legislatieven arbeid, liet
zal mede yan den uitslag van het on
derzoek der Staatscommissie voor de
evenredige vertegenwoordiging, dat
naar de Regeering vertrouwt met be
kwamen spoed zal worden ten einde
gebracht, afhangen of in het voorstel
tot Grondwetsherziening een voor
loopig kiesreglement zal kunnen wor
den opgenomen. Het zoude, naar de
meening der Regeering, in strijd zijn
met een der beginselen, welke aan het
oleemeen kiesrecht ten grondslag lig
gen, indien den wolgever vriiheid
werd gelaten bij de toekenning van
het kiesrecht aan vrouwen, eischen
te stellen in verband met den rnaat-
schappelïjken welstand.
Een ruime opvatting van de taak
die de Regeering op zich heeft geno
men.- bracht mede, dat zij zou trach
ten dc- beëindiging van den politiek-m
schoolstrijd, ale zoolang een krach
tige ontwikkeling van liet volksonder
wijs in den weg stond, voor te berei
den. Zij is van oordcel, dat do om
standigheden daartoe gunstig zijn.
De Regeering beoogt niet een for
mule te vinden van art. 192 der Grond
wet waarb li beide partijen zich des
noods kunnen neerleggen. Wat non-
dig schijnt, is veeleer vast te sfellen
den financieelen grondslag voor do
reaelng van ons volksonderwijs
Daarbij dient overwogen te worden
op %velko wijze de financieele en pao-
darrosn'sch© onafhankelijkheid van het
bijzonder onderwijs ware te waar
borgen en welke eischen voor goed en
deugdelijk onderwijs van Staatswege
gesteld moeien worden
Maar levens zal dun de vraag moe
ten worden beantwoord, hoe in de
kosten zal bp.hooren to worden voor
zien, ook met het oog op een hetere
opleiding on salarieering der onder
wijzers. Eerst als omtrent deze pun
ten overeenstemming zal ziin bereikt,
is de grond gelegd voor duurzamen
vooruitgang en tegelijk voor, althans
voorloopig, duurzamen vrede. Of
daarbij wijziging van art 192 der
Grondwet al dan niet onmiskenbaar
is. schijnt voor men liet over de zaak
zelve eens is, met op goeden grond
uit te maken.
Ofschoon ten zoerste overtuigd van
de wenschelijkheid van verbetering
der positie van de onderwijzers, moet
de Regeering de doorvoering van deze
verbetering tot een gunstiger tijd ver
schuiven. Het zal mede tot de laak
aer Staatscommissie moeten behoorea
ook voor deze verbetering vaste
grondslagen te vinden.
Uitbreiding van don leerplicht lot
het 14de jaar zal waarschijnlijk even
eens op de kosten moeten afstuiten.
De regeering onderzoekt echter wat in
deze richting mogelijk is.
De wenschelijkheid om het zooge
naamde „landbouwverlof" af te schaf
fen en van strafbedreiging tegen een
werkgever, die een Ieerplicluiiig kmd
in dienst neemt, wordt nog overwo
gen.
i'.en wetsontwerp tot nadere rege
ling van het vakonderwijs is ln be
werking.
Het door hel vorige kabinet inge
diende voorstel tot regeling van het
voorbereidend onderwijs zal worden
gehandhaafd, doch na aan te bren
gen wijzigingen.
Er behoen geen vrees te bestaan I
voor de „bedenkelijke reactie' dut de
heer Treub zijne verworpen amende
menten op de Radenwet zou willen
doen herleven. De vereenvoudiging
der Radenwet zal heel wat ingrijpen
der moeten zijn dan door amendee
ring mogelijk was.
Het ligt in de bedoeling de ouder
domszorg geheel uit de Invaliditeits
wet te lichten.
Voorts om het noodige te doen om
de ongevallenverzekering uit te brei
den tot den landbouw, alsmede een
voorstel voor te bereiden tot gedeel
telijke invoering van den tienurigen
arbeidsdag. De herziening der verze
keringswetten eischt inlussellen voor
eerst de volle aandacht van den Mi
nister van Landbouw, Nijvcrfieid en
Handel. Bij de invoering van den
tienurigen arbeidsdug zal er togen
moeten worden gewaakt dat aan dien
maatregel zoolang die niet ook elders
za.l worden toegepast niet een zooda
nige uitbreiding wordt gegeven dat
hij de Nederlandscihe nijverheid bij
haar mededinging op de internatio
nale markt te veel bemoeilijken zou.
De Minister van Justitie denkt zich
de mogelijkheid om reeds binnen be
trekkelijk korten tijd voor het her-
zieningsontwerp van het Wetboek
van Strafvordering- de aandacht der
SlUfen-Geoeraal te vragen. Uiteraard
zal echter reeds te voren de gelegen
heid beslaan andere ontwerpen, die
in een meer gevorderd stadium van
voorbereiding verkeeren, in openbare
behandeling te nemen; dat ook de
administratieve rechtspraak daartoe
'•..in behooreji, is zeer wel mogelijk,
vermits dit even belangrijke onder
werp aanstonds door den Minister
van Justitie in studie is genomen.
Thans nadere iniioliitingen te ge
ven aangaande de betoekenis der me-
dedeeling dat ten behoove van de ver
dediging van Indië aanbouw van eon
slagschip zal worden voorgesteld,
acht de Regeering niet iu *s iuh'ds
belang.
Op de lichamelijke oefening der
jeugd blijft de uaiidaoht der Regee
ring gevestigd.
Wegens de groote vraag naar en de
hot^ewaarde van vruchtbare gronden
kan het tijdstip voor de indiening van
een .voorstel tot afsluiting en gedeoïle-
lijke droogmaking der Zuideraeo
thans juist gunstig worden geucht.
Dat in de Troonrede geen melding
is gemaal' t van de herkrijging onzer
onafhankelijkheid heeft geenerlei po
litieken achtergrond. In de Troonre
de melding te maken van de opening
van ho'. Vredespaleis was reeds daar
om minder gowcnscht, omdat, of
schoon de groote boteekenis voor ons
land zeker met mag worden miskend,
toch omtrent den aard dier beteeké-
nis verschil v.m gevoelen zich heeft
geopenbaard.
Het schijnt thans overbodig in be
schouwing to treden omtrent de oor
zaken van het feit dat de toesftand
van 'a lands financiën dringend voor
ziening behoeft.
De Regeering stelt zich voor, in de
toelichting tot haar ontwerp van wet
op de ouderdomsrente en van haar
ontwerpen tot wijziging van de wet
ten op de arbeidersverzekering nader
rekenschap te geven van hetgeen voor
de verzekeringen van 's Rijks schat
kist zal worden gevorderd.
Dat van de succcssielielasting ton
onzent nog een noemenswaardig© ver
hoog; i eg mogelijk is zonder kapitaal
vorming tegen te gaan staat voor de
Regeering vast.
De onbillijkheid, welke gelegen !s
Sn de tegenwoordige waurdchelastïng
van onroerende goederen voor de v er-
inogensbelasting mag niet bestendigd
Mijven. Ten aanzien van niet of wei
nig .rendeerende buitenplaatsen doelt
de Regeering de moening dut goede
ren welke men voor zijn genoegen
minder productief doet zijn, niette
min naar hunne werkelijke waarde
moeten worden belast.
Zooder verhoogirig van de succes
siebelasting in de rechte lijn is van
die belasting geen bedrag te verkrij
gen, noemenswaard m verband met
de bedragen welke benoodjgd zijn.
IiWusschen ziet de Regeering zeer wel
in dat gematigdheid bij die veriioo-
ging dient betracht.
Een v-oorstel tot Invoer.ng van
StaaUerfrecht is van dit Kabinet niet
te verwachten. De billijkheid van een
belasting op goederen iu haaiden van
rechtspersonen wordt erkend. Gaar
ne zui een nader onderzoek omarent
de beteekenis en de toeneming van
dat vermogen worden ingesteld. Men
oveiwchutte de opbrengst van zulk
een belasting eenter met. Do meer
derheid der Staatscommissie voor de
hemenwig van de wetgeving op de
registratie stcit de opbrengst op
f 535.000.
Een nerzieuing der zogelbelasting
is in bewerking waarbij ook een hef- j
Xing van Iwunwtransactüai zal worden
overwogen.
Een Rijksbelasting op de cineinato-
grufen is met bet oog op art. 240e der
Gemeentewet niet aan te bevelen. Van
een belasting op grammophonen en
speelkaarten zou de opbrengst van
gerinige beteekenis zijn. Het zou bui
ten de perken der voorachtigheid
gaan, bij den tegenwoordigen stand
der financiën een toezegging te doen
omtrent de verlaging vain den sui'ker-
accijiis. De Regeering is niet bereid
de verdei;"© afwerking van hc-t Cort
te Vlissingen te staken.
Reeds, is voorgesteld dat voor voor
schotten van den Staat aan vereerd-
giuigen die niet uitsluitend op de be
vordering vai»»de volkshuisvesting '<fc
oog hebben, als coöperatieve ereeni-
gingen een ©enigszins hoogere rente 1
I zal worden berekend.
I Do Regeering overweegt of de in-
j trekking dan wel al dan niet go-
i wijzigde handhaving van het wets
ontwerp tot verruiming van het be
lastinggebied der gemeenten wc-n-
sclielijk is.
Invoering van een vrijen Zater
dagnamiddag ten behoeve van alle
rijks-ambtenaren, -beambten en
-werklieden zou voor liet Rijk vrij
aanzienlijke kosten medebrengen.
Pers-Overzicht
lang en met zooveel volharding voor
het denkbeeld der E. V. propaganda
heeft gemaakt, mag het een voldoe
ning hecten, dat haar voorzitter, n,r.
Van Gilse, in de commissie zitting
hoeft.
Alleen ls het jammer, dat niet ook
haar secretaris, de heer Van Koets
veld, daarin ls opgenomen.
Niet enkel om de persoonlijke vol
doening, welke daarin voor hem had
moeten gelegen zijn. maar vooral om
dat voorzitter en secretaris ten aan
zien van het verkiesstelsel afwijkende
inzichten huldigen en deze op die
wijs volkomen tot hun recht hadden'
kunnen komen.
Wel zal de commissie ongetwijfeld
van haar bevoegdheid gébruik maken
om het advies van den heer Van
Koetsveld in te winnen, maar door
het opnemen van een in deze materie
Stadsnieuws
HET JUBILEUMSFEEST VAN
DEN Ït.-K. VOLKSBOND.
Over da Geestelijke Oefeningsweek
valt mede te deelen, dat de leden van
het Comité tot hun voorzitter hebben
gekozen den heer N. H Lambert, den
heer Joz. v. d. Griendt tot secretarie,
en den heer J. J. van Scheijndel tot
penningmeester. De Geestelijke Oefe-
nlngsweek heeft plaats van Wocnr
dag 21 tot en met 25 Januari
Behalve Zaterdagavond hebben er
*8 morgens en 's avonds Gee-stelijke
Oefeningen plaats in de St. Jozefs-
kerk, onder lending van een Pater
Redemptorist. Zondagsmorgens wot-
den de oefeningen besloten met een
generale H. Communie Daarna wordt
INGEZONDEN MEDEDEEUNGEN
6 30 Cts per regel.
Neemt U
nuueuieii van t-eu iu uezs materie -- .„i-.-i.n. -i
zoo bij Uitstek bevoegde, hadde de g^een^happeluk ontbijt
samenstelling der commissie nog aan aangezeten in
«a deugdelijkheid g,™„en. L"«^nT^K"dS
1 voorzitter van het Comité, enz.
Des avonds wordt een feestavond
i gegeven, waarop de leider der Gees-
j telijke Oefeningen het slotwoord zal
- spreken en Mr. J. B. Bomans de feest-
rede zal houden. Onder leiding van
den heer Jac. do Jong worden zang
nummers gezongen door V t c en
solisten.
De Nationale Reclametenioonsle!-
ling wordt Tweeden Paaschdng ge
opend en duurt tot Maandag 20 April.
Voorzitter van het Comité is de heer
P. J. M V8n Teterinc. secretaris da
heer C. \V Hnrhord riennincmees-
ter de he^r C -V M .Tonckhlnedt.
Op Maandag 20 April wp de
plechtie? priïsnitdeeling plaats
In het Comité voor de Nationale
Hulsvli'!tentoonstelling, die OI, de
zelfde dogen zal cehnwri«n worden is
tot voorzitter gekozen de heer Ch.
Vintgers. tot seeretaris de heer C-nil-
laume Velu en tot penningmeester de
heer J. F Nuijens
Zij wordt gehouden in de bovenza
len van het Bondsgebouw. Op de
boveri-voorzaal komen de collectieve
inzendingen der 35 onderefdeellngen.
Op Zondag 19 April heeft voor deze
tentoonstelling de plpchtige prifsuit-
deeling plaats
Van het Comité voor de Jubileum-
verloting met daaraan verhonden
Tentoonstelling en kinderfeesten is
voorzitter de heer J H. Holt, secreta
ris de heer D. Jan<;e. penningmeester
davelïjlts een likeurglaasje
Dr. BOMMEL1* Hsemato-
gen onmiddellijk voor den
hoofdmaaltijd I Uw eetlust
wordt flinker, uw zenuw
stelsel versterkt, de loom
heid verdwijnt en heel
spoedig xull gij U lichame
lijk prettig gevoelen. Waar
schuwing! Men verlanga
uitdrukkelijk den naam
Dr. HOMMEL.
Letteren en Kunst
Over Boeken.
„Saocta iViustca, door F. de
Sinclair; Amsterdam Van Hol-
k e m a en Warendorf.
De Sinclair brengt den lezer van de heer W. J. Speller,
dit boek te midden van de intriges F-r zullen couponboekjes beschik-
van de muzikale kringen van het Jaar w^den P^teld. elk 25 loten he.
kieinsteedsone Meerburg. vavxf'l„v.„ i -
Wordt een couponboekio gekocht,
ln ccn onderiioudenu en nmusani be,
bock ironiseert de schrijver het ge- hewiis voor een feestmiddner nf"nee-
doe van de inenschen der twee inu- ven Het programma van dezen fppst.
ziekvereeniigingen, die het er pp toe- middag omvat enen kleinigheid Al-
leggen, om eikaars uitvoeringen te lereerst een gratis rit. heen en terug,
doen mislukken. maT versierde tram? vnn hef Snendn-
Du (Innnbij de goede kunot in het pl!ln d.™ J01" Pw ,zelw'
gelegenheid worden de gasten afgezet
gedrang raakt hel.oeft ge» betoog. oan |le[ gBbouw j>a_ Mn de
De Sinclair is er uitnemend in ge- Smedestraat. De feestmiddag wordt
slaugd de kleinziehg.ieden en schijn- geopend met een welkomstwoord, ver-
ge wichtigheden van deze bekrompen der liederen, een kinderoperette, goo-
k-ringetjes aan den kaak te steden, chelaar, tractatles enz
Hij doet dat o-p een geestige manier, Dinsdag 21 April zal de trokking
maakt er een heel enkelen keer een Plaats hebben.
canon» Villi: muur hoedt ziuh toch O"" «J»**" Sec-
terriber wordt een Eeredag gehouden,
voor hel canculuraie ovordreveue. Voorriltor van het Comité voor dan
t 13 een geno.tig hook, dat iedereen Ee„da(ï j, de he,, j H. Visser, se-
met pleister zul lezen, en todhoolk wat cretaris de heer F. X. M. Schiphorst,
penningmeester de heer ,T W Lu
cas Jr
De Eerédag valt natuurliik op den
juisten datum van het 25 jarig feest,
Maandag 28 September Des morgens
zullen alle leden van den Bond ter
H Communie naderen Plechtige H.
Mis met assistentie in de Kathedraal,
zon mogeüik dnor den Geesfelük 4d-
Tseur en de adviseurs van den
De „Residentiebode" schrijft:
Van verschillende zijden werd reeds
meermalen de vrees geuit, dat deze
Rpgworing hot kiesrecht zou willen
wijzigen zonder met Evenredige Verte
genwoordiging te komen. In de offi-
ciecle stukken, waar over Grondwets
herziening gesproken is, werd nog
niets van E. V. gerept.
Die vrees kan nu echter wijken.
Zooals wo meedeelden bevat de
„Stattlscoui'ant" eeu Kon. Besluit,
waarbij een Staatscommissie is inge
steld tot onderzoek van de vraag, welk
stelsel van Evenredig Kiesrecht voor
onze Vertogenwoordigende lichamen
het verkieselijks! is, en met de op
dracht dit stelsel in een of meer wets
ontwerpen, voorzien van de noodige
toelichting, te belichamen.
Ilierin zal wel opgesloten liggen,
dat de Grondwetsherziening niet
komt, voor aleer deze commissie uict
haar ontwerp gereed is.
Doze daad der Regeering zal wel al
gemecne instemming vinden. Immers
zoo goed ui» alle partijen hebben
Evenredige Vertegen woord ug'ns op
haar program en vele politici en pu
blicisten hebben herhaaldelijk aange
drongen, dat het tijd wordt voor de
invoering van zulk kiesstelsel.
Uit do instelling dezer staatscom
missie valt tevens op te maken, dat
dc Grondwetsherziening nog niet zoo
spoedig kan afkomen, zocdat de hoop
gewettigd is, dat de Katholieke Ka-
nierelub gelijk krijgt en het kiesrecht
niet zal aangepakt worden vóór de in
te stellen Staatscommissie voor het
ouderwijs niet haar rapport gereed
zal zijn.
Blijft dan nog dc eisch der Katho
lieke Club. dat gelijkstelling van bij
zonder en openbaar onderwijs niet tc
voren wordt uitgesloten.
Het „Huisgezin":
De vraag: zal er E. V. komen, bï-
schouwt de heer Cort van der Linden
blijkbaar als in bevestigenden ziu op
gelost.
De quaestie is nu alleen maar: welk
stelsel is voor ons het best?
We zijn thans een heel eind gevor
derd.
Over de samenstelling der commis
sie valt niet té klagen, nu aan de
rechterzijde vier van do negen zetels
.zijn ingeruimd. - i
'En voor dc vcrccniging. welke zoo
te denken geeft.
„Aan de grenzen.der samenleving",
door Maurits Wagenvoort;
Amsterdam, H. J. W. B e c h t.
liet levoiismidden, waarin dat beek
van Wagenvoort speolt, wordt door
den titel duidelijk aangegeven.
Men komt in aanraking met een ge
zelschap uitoriijk-fateoenlijke Roinoi- Bond Van 2—4 uur receptie door het
neu, die het theater bezoeken, m Hoofdbestuur van de jubileerende af-
mondaine calé s komen en deelne- «ui een Eere avond
..f/., j .1 met welkomstrede van den algemee-
meu aan de pamoLelparade op het nen voorzitter e„ den voor2itl^r van
Corso, allemaal ft-enteekenen, dat de f,et Comité voor den Eeredag: Feest-
personen tot de beschaafde kringen cantate: feestrede door een der gees-
van Rome beboeren. AMihans over. tel ij ken en een bekend redenaar,
dag. Maar in den nacht wordt het waarschijnlijk een lid der Tweede Ka-
anders. Daai worden deze nette Lieden mer
inbrekers, verbroedereu zich met al- In October en November worden
lerlej gespuis, worde.: bandieten, die Feestavonden met Nntional.n Too-
iipelwedstrud gegeven
zelfs nlei terugdeinzen voor een De feeeta;.on^en vallen op 4. 11. 18.
moord. De schrijver verhaalt, hoe zijn 25 October en 1 en 8 November,
personen dit schijnlevcn weten vol te De heer H. J Bodenstaff is voor
houden, tot eindelijk de ontdekking zitter van dit comitéde heer G. Nïe-
volgt ïen secretaris en do heer W. J. Kna-
Wo hebben dit boek van Wagen- pé, penningmeester,
voort met levend.ge be'ang telling ge- eer.al de feestavonden luidt hev
lezen voorloopig ben nopt programma als
s volgt: Bondslied, Welkomstwoord
Het behoort, tot hn boste werk van doobr d voontilter en den
der,in. auteur. De karakters en daar- VOD„ut„ ïa* comité v00r d,
omheen de «ebeele handeling 13 hui- teesUv01Mlen iicde„n. kor,e ,eest.
lengewoon scherp geteekend, waar- tede onl d6„ ;nde„„ BVOIld Joor em
door hel boek eenelerkeo indruk pr,esier en door een leek. waarna één
maakt. Men wordt door het verhaal ot twee tooneelvereenigingen optre-
eehoeid en er tot het einde door in don d|c daelnen„„ aan dp„ Toonee'
spanning gehouden. wedstrijd.
Des Zondags, na den laatsten wed-
Verzen" van Marie Schmitz; etrijddag, wordt een gastvoorstellïng
Leiden Johannes Morks. gegeven door de eigen tooneolveree-
Eeu bundeltje gedichten van een riiging Op dien avond heeft eveneens
fijnvoelende vrouw, die behalve de de uitdeeling der prijzen plaats. De-
eigensehan in het adjectief opgesloten ze as'cnden worden gegeven voor de
nog de gave van zuiver waarnemen bordsleden met ruime introductie
en mooi in klank brengen harcr sea- Voor hunne familieleden,
saties bezit Ten slotte zullen St. Nicolaasfeesten
Daarmee is niet beweerd, dat alle worden gegeven voor de kinderen der
verzen uit deze verzameling met die leden. Deze feesten hebben naluur-
qualificaties onderscheiden kunnen jïjjc plaats in de maand December
worden. Er zijn ook wel onrijpe dings- lopj
ken te vinder ook voor de regeling van dit fcesi
l)e inhoud van de drie openingslied eejl coiuiió gevormd, waarvan il<
Jes van 'net boekje b.v. is vrij bana d heer A. F. 1L v. d. Vaart voorzittel
en daarbij is er een wat-gewilde te- is de beer Willem Guskens Jr. score
gons telling tusschen het vers, waarin taris, en de heer J. A. Bosse, pen
de dichteres zich aandient als een ko- niugineester.
ningskind. dat in dit donkere leven Het algemeen Jubileum-Comité bo-
geluk in schoonheid vindt" en 't vers staat uit do volgende hoeren: Alg.
<xp den keorkant van dit bladL waarop voorz. de lieer \V. B. Guskens, le secr.
zij juist andersom betoogt, dat clie de heer P. J. M van Tetering, 2e secr.
schoone liederen zijn „woorden zon- do heer C. W. Harbord. vormende het
der zin". dagelijksch bestuur.
Maar heel gevoelig is b.v. „Kinder- Aig. Penmngm. de heor 'G. Th.
droomen" fblz. 7); mooi van klank r.n Brom.
beolding „Wolken" (blz.16); breed van Leuen dc lieeren: N. ü- Lambert,
Ixiiiw en vol meditatie „Onmacht" voorz. Comité Geestel. Oeleningsweekl
(b!z. 50); teeder van inhoud en uit- J. Ch. Vintgons, voorz. coin, lluisvüjt-
drukking „Avond mysterie" (hlz. Gl). tentoonsLx J. li. Holt, voorzitter com.
In andere gedichten hoort wel eens Jubileum-Verloting; J. 11. Vlssïr,
te duidelijk d^n klnnk van de o»derc voorz. com. Eeiedag; II. J. Bodenstaff,
dichters van '80, o.a. van Van Eedeu voorz. com. Feestavonden A. F. H.
en Hélène Swartli. v. d. Vaart, voorz. coin. Kinder feesten.
Hot slot-vers „Levenswet" toont Aan d© besturen van ae onderaidoo-
sterk-overcenkomende trekken met Ungen der afdeeling Haarlem van den
eon van de eonnetten uit „Ellen". Nod R. K. Volksbond ls eeu circulaire
j verz->nden, woa-rn verzocht wordt, om
bff de inzendingen der huisvliitten-
