SCOTTS
Emulsion
BEGRAFENIS GUSTAVE H. PROT.
Een groot aantal personen wit (le
tooneelwereld, waaronder vele acteurs
en actrices, die langer of korter tijd
verbonden waren aan den Frascati-
echouwburg, waren Zaterdagmiddag
op de Nieuwe Oosterhegraaf plaats té
Amsterdam, verzameld om een bint-
eten groet te brengen aan hun vrocge-
ren directeur, den heer G. H. Prot.
De hoer E. W. de Rlauw bracht aan
Üe groeve een ln at sten groet namens
vele oud-sociétaires en herinnerde aan
liet droeve feit. dat de heer Prot niet
langer dan een jaar heeft mogen ge
nieten van zijn rust.
De heer Chrispijn Jr. legde daarna
een bloemtuil neer.
Jan Maandag herdacht Prot als be
kwaam decorateur.
EVENREDIG KIESSTELSEL.
Zaterdag heeft de Minister van Bin-
p.enlandsche Zaken, mr. Cort van der
Linden, de Staatscommissie voor het
evenredig kiesstelsel geïnstalleerd
met de volgende rede:
,,Er is u opgedragen de voorberei
ding. van .eeno hervorming die voor
ons geheele staatkundige leven van
ver reikende gevolgen kan zijn. Dat
het beginsel van evenredige verte
genwoordiging bij alle politieke par
tijen talrijke verdedigers vindt, mag
beschouwd worden als een verblij
dend verschijnsel. Het vindt zijn
grond in de begeerte orn meer waar
heid te brengen in het stelsel van
vertegenwoordiging. Het komt rnïj
daarom voor dat ook bij uwe beraad
slagingen dat doel in het bijzonder
vonr ooeen dient te staan.
De vraag wat onder evenredige
vertegenwoordiging is to verstaan
kan wellicht van theoretisch stand
punt aanleiding geven tot twijfel. Gij
Eiit volkomen vrij de grens zoo ruim
te trekken als u geraden zal voorko
men
Ik zou er u alleen op willen wijzen
dat het van belang is dat het stelsel,
door u in wetsvoorstellen belichaamd,
bevattelijk en zooveel mogelijk een
voudig zij
Practische uitvoerbaarheid is van
meer waarde dan theoretische volko
menheid
lk behoef u en uwen voortvaren
den en in het Staatsrecht doorkneden
voorzitter er ten slotte, niet aan te her
inneren dat bet voor de Regeering
van groote waarde zoude zijn indien
gü de u opgedragen taak met bekwa
me spoed zoudt kunnen vervullen.
I-lei vaststellen van een reglement
Is ceheel aan uw prudentie overgela
ten
Do voorzittc-r der commissie, prof.
rtnnenheim. betuigde den Minister
dank voor zün welwillende woorden,
order verzekering dat de commissie
zich zal beijveren om aan 's Ministers
vronsch te voldoen.
DE WETF<~!T-nrrnq.Tï\VESTIE TE
AMSTERDAM.
1-let Volk meldt:
De algemeene ledenvergadering der
federatie Amsterdam der S. D. A, P
heeft, na discussie, met overgroote
meerderheid van stemmen, besloten
hare goedkeuring to hechten aan het
voorstel der Sociaal-Democratischc
Raadsfractie.
Indien hij de aanstaande indiening
en behandeling der voordracht tot be
noeming var een vijfden wethouder
van Amsterdam mocht blijken, dat
aan hem zullen worden opgedragen
die afdéèlingen 'Ier gemeente-huishou
ding die met eikander de zorg voor
de volkshuisvesting beheerschen,
c-u, indien daarna oen lid der frac
tie voor dezen post mocht worden aan
gewezen,
dan eischt het belang der sociaal
democratische gemeente-politiek, dat
deze benoeming zat worden aanvaard
de, behoorde voor het in liet bezit
kwam van den heer Borden te New-
York, tot de San Donato-colleclie.
Na het overlijden van den heer Bor
den werd liet doek aangekocht door
de firma Knoedler voor dc som van
1312 000—,
Dezen zomer werd Rembrandt's
„Lucretia" door deze firma in haar
zalen te Londen tentoongesteld, waar
hat groote aandacht trok en veler be
wondering wekte.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
30 Cts. per regel.
Letteren en Kunst
EEN MERKWAARDIGE
REMBRANDT.
Uit 's-Gravenhage wordt aan het
„I-Thld." geschreven
De lieer Preyer is thans tijdelijk in
het bezit van een interessanten, nog
niet lang geleden ontdekten Rom-
brundt. blijkelijk een werk' uit des
scbiblers rijpe jeugd. Hel vrij groole
stuk steil een reeds onderen man
vonr. stevig gebouwd, met handen die
don arbeid gewoon zijn en een ernsti-
gen kon, gedekt door een pet. De man.
wiens hovenlüf cv-kW-d is in een snnrl
van blauwe trui, is gezeten iu een
vrii sterk belichte ruimte, waarin
eeuise pnpierliassen, een bundel geld
zakken en een ordeloozo hoop boe
ken. Hij bekijkt aandachtig een vee-
ren pen. die hij aan 't slijpen is,
ha Ivo dit stuk dan ook den naam van
„De pensnijder" heeft gekregen,
Dit werk, dat ongeveer een jaar ge
leden in Engeland uit een particuliere
/crzameling is losgekomen, is daarna
o. a. door Bode ais een Rembrandt
herkend. In een bl ief aan Sedelmey<
van November 1912 schroef hij, dat
aan dc echtheid niet viel te twijfelen
Hu het een werk uit de jaren
1627'29.
Tiet is opmerkelijk, dat een Rem
brandt uit dictizclfden tijd (1G27), die
zich bevindt in het. museum te Ber
lijn, niet alleen ooit veel blauw
;toont evenals deze, doch ook do om
geving van boeken, papieren en de
typische geldzakjes, bijeengehondi
dóór een knop. liet is „De Geldwisse
laar".
In elk geval is liet thans bij don
heer Preyde behuisde stuk een bui
tengewoon gaaf. sterk en machtig go-
sehilderd werk, dat hoogst interes
sant en van hooge uualiteit is te noe
men. AI heeft het dan ook nog niet
het warme rnloriet van de latere
R'-mhrandls.
Wij moeten, bij deze rnededeeling,
tevens de waarlijk niet verheuglijk'
voegen, dat het mooie Rembrandtjo,
dat een paar jaren in bruikleen
Mauritshuis heefl gehangen, Rem
brandt's moeder, dezer dagen naar't
buitenland is verhuisd. Verkocht.
In Nederland was er, helaas, geen
kooiwr voor te vinden.
REMBRANDT'S'„LUCRETIA".
Men meldt ons liil Amsterdam
Het beroemde schilderij van Rem
brandt „Lucretia stabbing herself"
dat thans eigendom is geworden van
der, lieer August Janssen hier ter ste-
Hoes! en Verkoudheden
wordeu snel genezen door liet gebruik
van SCOTT'S Emulsiou, welke ontste
king verzacht en elk deel vau het
lichaam zóó versterkt, dat bronchitis,
(van Levertraan)
Alleen door de echte
SCOTT'S Emulsion met
den „Visscher" op de
verpakking te eischen, kaa
men gunstige resul'aten
verwachten.
Die stellende pijn in den rug
komt van de nieren, welke onder het
smalle gedeelte van den rug zijn gele
gen. Dodi rugpijn is slechts een der
verschijnselen, andere zijn: water
zuchtige zwellingen, opgeblazen oo-
gen, gezwollen voeten, bezinksel in
de urine, pijnlijke loozing, voortdu
rende aandrang, een onnatuurlijke
vermoeidheid, prikkelbaarheid, bui
tensporige doret, (rheumatische pij
nen in de armen, beenen of heupen,
duizeligheid, hoofdpijn.
Niet elke patiënt heeft a! deze ver
schijnselen, doch iedere lijder heeft
eenige, en de minste nieraandoe-
ning is gevaarlijk, want noodlottige
zieklên ontslaan .door het vcrwaar-
loozen van een 'nierkwaal.
Forster's Rugpijn Nieren Pillen re
gelen de goede werking der urine-
organen. zij leiden de nieren zachtjes
tot gezondheid terug en herstellen
haar kracht tot het filtreerea van
het bloed en liet uitdrijven van het
urinezuur en de urinestof, welke de
oorzaak vormen van rheuraatiek,
jicht, niersteen, niersontsteking, enz.
Zij zijn hot best bekende geneesmid
del togen blnasaandoeningen, en zij
voeren hot overtollige water af bij
waterzucht.
Te Haarlem verkrijgb. bij de hoeren
K. van Eden, Spaorne 38, en J. J.
Göppingor, Gr. Houtstraat 147a. Toe
zending geschiedt franco «a ontv. y.
postwissel a f 1.75 voor één, of 1CL
voor zes doozen.
Eischt de echte
Foster's Rugpijn
Nieren Pillen, wei
gert elke doo3, die
niet voorzien is
van nevenstaand
handelsmerk.
Stadsnieuws
liet tweede doel oen 'Andante van'
Vieux temps, een Romance van Beet-
haven en een der Ungor. Tanzen van
Brahms voordroeg.
liet eerste en voornaamste deel van
deze uitvoering heb lk bijgewoond
dat met bijzonder veel genoegen,
n de Symphonïe van Schumann
naar mijn idéé, om den rijkdom aan
en de klaarheid van gedachten, de
thlige vormelijke eenheid en de
i kier volle orkestratie, de voortref
felijkste van de vier was klaarblij
kelijk alle zorg besteed. De klank van
t orkest was fritch en rein ofschoon
in hel tutti meestal van te geweldig
kopcrgehalte.
Uit het oogpunt van phrascering en
iiancoering viel de voordracht zeer
to loven. De fijne behandeling van liet
Zari.ztlie.ma in het eerste doel, de
mooie klank van de Romance (waarin
de expressief voorgedragen viool-,
cello- en hobo-soli) het entrain in de
finale ziedaar eenige van de vele
verdiensten dezer uitvoering. Jammer
ibii het Trio in het Scherzo wat su
bliem stukje is dat toch! niet wat
fiiner hn doorzichtiger gespeeld werd:
naar dit is dan toch ook wol de
ge aanmerking die redelijkerwij
ze op do .overigens zoo verdienstelijke
•aeslatTe' zou te malven zijn.
Met ware bewondering bon ik ver-'
ïld voor het spel van den mij tot
heden onbekenden violist Herman
Leydensdorff. Met wat klanken, zijig
gkinzonden toon. en hoe vol teêre ex
pressie heeft hij de mooie Gesang-
scènc van Spohr voorgedragen. Daar
klonk iets uit het zingen van die viool
dat sterk boeide en nu en dan boon aid
ontroerde. Hef was waarschijnlijk
voor do eerste maal dat deze violist
kunstenaar zich te Haarlem deed hoo
rnaar ik hoop niet dat liet de
laatale maal geweest is.
PHILIP LOOTS.
Rubriek voor Vragen
Gcabonneerden bobben het voorrecht,
vragen op versobiUond gebied, mite voor
beantwoording vatbaar, in to zenden bij de
Redactie van Haarlem's Dagblad, Groote
Houtstraat 53:
Alle antwoorden worden geheel kosteloos
gegeven en zoo spoedig mogelijk.
Aan vragen, die niet volledig naam en
woonplaats van den inzender vermeldon
wordt geen aandacht geschonken.
VRAAG. Is er na het bock „De
Zand gravin", nog een ander hoek als
premie door uw blad uitgegeven?
Wanneer verschijnt de volgende af
levering?
ANTWOORD. Neen.
Wanneer dit geschiedt, zal het in
ons blad aangekondigd worden.
VRAAG. Waar is liet nieuwe mu
ziekblad verkrijgbaar? Wat is de prijs
voor het abonnement?
ANTWOORD. U bedoelt waar
schijnlijk „Ilei Muziekcollege". Uit
gever is de lieer Emile Wegelin, te
Haarlem. De abonnementsprijs is
f 3.—,
Uit de Omstreken
EVANGELISATIE-ARBEID IN DE
NED. HERV. KERK.
In het Haarl. Predikbeurlenbiad
schrijft Ds. Vunderink:
Ons YVijitgebouw, Essenslraall' 10,
bleek don la ratsten tijd te klein om de
belangstel lend en te ontvangen op on
ze evangel isatie-samenkomsten.
Ook werd de behoefte gevoeld in het
andere gedeelte van mijn wijk te
evangeliseer en.
'Door grocHe vriendelijkheid van het
Bestuur der Herv. Bewaarschool in
de Lange Lakenstraat is mij dit lo
kaal afgestaan voor evangelisatie-sa
menkomsten.
Het lokaal is daarvoor hij uitstek
geschikt- ruim en hoog onder ver
dieping.
Lk hoop a.s.Donderdagavond dit
lokaal in gebruik te nemen.
Ook in de Eesenstraat gaan de sa
menkomsten door, doch in hel ver
volg op Dinsdagavond.
Het Tooneel
777—10.
De Rotterdammers hebben Zater
dagavond nog eens <le „Renbaan-
klucht in drie ritten": 77710 in den
schouwburg aan den Jansweg opge
voerd. En daar hebben zij goed aan ge
daan, want zij hebben het publiek, dat
de zaal goed bezette, den geheelen
avond in een laoJistomraing gehouden,
die vaak in oen .salvo van pleizier-
uitingen uitbrak.
Er is onbedaarlijk gelachen, om
Sally Davidson (Cor van der Lugt
Melserl), die den geheelen grap
draagt; ook om Siegfried von Löwen-
stein Glenn Poolman) en Muller (Ni
co de Jong). Het stuk werd pittij
vlot gespeeld; het was een genoegen
er naar te zien en te luisteren.
De Rotterdammers hebben ons een
preltigen avond bezorgd.
AD-INTERIM.
CONCERTV El IE ENIGING
„HAARL. MUZIEKKORPS"
Vrijdagavond had in de Vereeniging
voor ec;n (alrijk opgekomen publiek
liet tweede concert plaats van de Coa
certvereenigiug HaarL Muziekkorps
Het orebest-programma was door den
lieer Kriens ingericht als volgt: Sym-
phonie no. 4 (D-mol) van Schumann,
Ouverture „Carneval Ro'main" van
Berlioz en hot Ballet „Sylvia" van
Déliber. Solist was de hoer Herman
Leydensdorff, violist te Amsterdam,
die in het eerste deel het Concert op.
1 47 (Gesangscène) van Spohr en in
LTMUIDEN.
üestaking.
Door de commissie van bemidde
ling is het volgende, door den burge
meester pnderteekende, besluit aan
dc commissie uit de vereenigdc rea
ders en aan de zeelledenbonden ver
zonden:
Nadat de antwoorden op mijn
schrijven van 17 Nov. waren ingeko
men en mijn voorstel tot bemiddeling
was aangenomen door den ALgemee-
nen Nederlandschen Zeemansbond
en dc Nederlandsche Zeemansveree-
niging Volharding, terwijl mij uit 't
schrijven van de commissie uit de
reeds van visschersvaartuigen, waar
in waardeering voor mijn poging lol
beëindiging van den strijd werd uit
gesproken, bleek, dot tegen voortzet
ting van mijne pogingen ook bij hen
geene bezwaren bestonden, heb ik de
hoeren G. Blaas, R. Brink, J. J. Can
tors Cromer, ds. H. W. Creutaberg on
W. A. Dolleman uitgenoodigd met, mij
eene commissie te vormen wier 'la,alk
het zou zijn, middelen to beramen om
tot een spoedige opheffing van de
staking in het vi.-sehere'bedrijif te ge
raken. De commissie, samengesteld
als boven is aangegeven, is na rijp
beraad tot de overtuiging gekomen
het volgende voorstel aan beide par
tijen in overweging te moeten ge
ven:
a. het bedrijf wordt spoedig mo
gelijk hervat op de voorwaarden door
de reeders vastgesteld in hunne ver
gadering van 6 November en alge
meen bekend gemaakt, eohfcer met
dien verstande, dat hot vaste maand
loon van den matroos en den 2en sro-
der zal bedragen f 52.50, van den 2en
machinist f CO en van den stuurman
l 07.50;
b. zoo spoedig mogelijk worde een
commissie ingesteld bestaande uil
gelijk aantal vertogenwoodigers van
reeders en opvarenden onder voor-
zitt&rsdiap van een door beide
partijen lu gemeen overleg
kiezen persoon, welke commissie tot
taak zot hebben de bostaaande loon
regeling te herzien, zoodat mogelijke
i loemlen en gebreken zullen worden
aangevuld en weggenomen;
c. dat de nieuwe loonregeling voor.
of op 1 Mei 1914 in werking zal tre
den en van kracht zal# blijven lot 1
Mei 1915, op welken datum deze loon
regeling zal worden gewijzigd of we
der voor een jaar worden bestendigd.
Do commissie is van meening dat
p.m. op twee punten herziening der
loonregeling zeer geoveirscM zal Wij
ken, lo. dat aan do opvarenden op
de kleinste booten, die uiteraard een
lager percentengeld zullen genieten,
op een of andere wijze een vergoe
ding wordt gegeven, 2o. dat bij hoo-
go besommingen voor de betrokken
boot een progressief percentage aan
de opvarenden wordt gegeven, zoodot
deze madedealen in de grootcro ge
maakte winst. Klassiflcatie de.r boo
ten zal hiervoor noodig zij"
Wordt hot extra-percentage een
maal dos jours uitgekeerd, zoo zal dit
ongetwijfeld bevorderlijk zijn om
meer vaste verhoudingen tussöhen
de opvarenden en de betrokken maat
schappijen te scheppen. De commis
sie hoopt van harte dat heide partijen
hare medewerking zuilen verleenen
om deze poging tot bemiddeling te
doen slagen, dat beide bereid zullen
worden gevonden «enigszins af te
wijkon van liet door hen ingenomen
standpunt, en dat ook de groote al
gemeene 'belangen, die met deze sta
king gemoeid zijn va/n invloed op
hunne houding moge zijn. Ook zelf
meen ik op uw burgerzin een beroep
tc mogen doen om zelfs daar, waar
u mocht toeschijnen, dat eene voort
zetting van den strijd u zal baten,
onze gemeente voor deze ramp te be
waren.
Ten slotte voldoe ik hierbij aan het
verzoek van het commissielid R.
Brinik, met de verklaring in de com
missie afgelegd, als bijlage hierbij te
voegen.
Uwe antwoorden zulten door mij
niet aan de commissie worden overge
legd, noch op andere wijze worden
bekend gemaakt, voordat zij alle zijn
ingekomen, zegt de burgemeester, die
dit stuk onrterteekent.
De zienswijze van den heer Brink
wordt vertolkt door liet volgende:
Hij verklaart met het voorstel van
de commissie zich niet te kunnen
vereenigen, omdat het geschil zijns
inziens moet worden beoordeeld over
eenkomstig do verhoudingen, waar
bij het ontstond.
Uitgaande van dat standpunt kan
geene bemiddeling gesrchieden dan
door beide partijen or toe te
brengen iets aan elkanders verlan
gen tegemoet te komen. Kan dus de
volle eisoti der zeelaedonorganisatïes
bij bemiddeling niet worden ingewil-
Jgd .anderdeels kan ook van geene
bemiddeling sprake zijn" indien niet
voor eau deel aan do verlangens der
zeeliedenvcreenigingen wordt tege
moet gekomen. Een bemiddelings
voorstel moet dus inhouden eene ver
betering van de arbeidsvoorwaarden,
als welke geldend waren op- den dag
dat de staking uilbrak.
Deze verbetering is zijns inziens in
het voorstel der commissie niet ver
vat, reden waarom hij niet met het
voorstel kan medegaan.
Waar echter het strofen der oom-
missie om het geschil tot eene bevre
digende oplossing voor beide partijen
te brengen, hem zeer sympathiek is,
zoo kan hij geene vriiflieid vinden uit
de' oommissie te treden.
Zaterdag kwamen een Engelsche
stoomtrawler en dc stoomtrawler St.
Nicolaas der gdboyooi'te Stoomvis-
soherij Sdhelvisch aan de markt.
De laatste dagen komen visblizon-
dingen uit het buitenland, zoonis
Huii en Gcostemünde, blei" aan.
DIENSTWEIGERING OP DE PRINS
WILLEM III.
Vrijdaga\ond zou de Prins Willem
III, van de Kon. Stoomboot Maatschap
pij uilvaren. In IJmuidcn weigerden
echter de stokers te arbeiden, omdat
an den ketebneester gehoord had
den, dat de, ketel minder deugdelijk
was. De kapitein besloot dientengevol
ge tot Zaterdagmorgen te wachten.
De scheepvaartinspectie werd gewaar
schuwd en deze onderzocht het schip
nauwkeurig. Als deskundige was daar
bij o. a. tegenwoordig de heer W.
Boederman van de Mij. llcra, te IJ-
muiden. Dé ketels werden goed bevon
den en ditnsvolgèns besloot de kapi
tein om 12 uur te vertrekken.
Nauwelijks jn ze© weigerden de sto
kers echter de hun gegeven bevelen
op te volgen. Er bleef toen voor den
kapitein niots anders over dan terug
te keeren. Met den muitersvlag aan
den mast kwam de stoomex- daarop
eenige uren later weder in dc lmven.
Onmiddellijk kwam <le Rijkspolitie
aan boord om zich van het gebeurde
op de hoogte te stellen.
Het schip werd in den buitenhaven
voor anker gelegd.
De stakende stokers, zes in aantal,
zijn door de Rijkspolitie in hechtenis
genomen en zouden gevankelijk naar
Haarlem worden gebracht.
De heer A. Kruk, de inspecteur, spe
ciaal voor de machinerieën heeft liet
schip opnieuw onderzocht en is bij
zijn oordeel gebleven, dat liet volko
men zeewaardig ia
Nut van het Algemeen.
De eerste voordracht in dit seizoen
en als spreker de heer J. B. A. Saeys
uit Haarlem... Was 't wonder dal
weer plaatsen te kort waren in
looneelzaal van Hotel de Nieuwe
Willem Barendsz? De heer Saeys is
geen onbdkende voor de nutsleden,
èn daardoor, èn door het aantrekke
lijke onderwerp (Noorwegen, (le No
ren en de Noorsche sage, met licht
beelden behandeld) is de groote op
komst verklaard. Voor de Haarkni-
sche lezers behoeven we oveir den
heer Saeys als spreker niets te zeg-
I gen, voor degenen, die hom hoorden
ook 'niet, voor hen, die lvem ditmaal
niet hoorden kunnen we volstaan met
te zeggen: Ge moet hem den eersten
den besten keer gaan liooren.
Stil za't men te genieten van
zijn leerrijke voordracht- Dat hij in
den gloed van zijn rede IJmuideu
„zoon vissohersdorp noemde'
vergeven hem gaarne, dat hij alle
inwoners, inclusief de hoogste auto
riteiten, evenals zullra In Noorwegen
schijnt te gebeuren, aan liet haring
kaken wil zetten, we bobben er sma
kelijk om gelachen. De geachte spie-
leer weet ernst en luim te doen afwis
selen. De ve.rteliling van de Fritjoff-
sage duurde wat te lung en deed weer
te veel denken aan do oude Nuls-
avonden.
Bii de fraaie lichtbeelden, waarvan
zeer velen ons een aanschouwelijke
voorstelling gaven van het meer en
meer in trek komende schoon© Noor
sche land met zijn steile rotsgeberg
ten, zijn schitterende watervalten en
zijn primitieve woningen, gaf den in
leider interessante mededeelingwi.
De voorzitter der afdeeliiig IJmui
dcn, Ds. Attema, dankte in goedge
kozen woorden den heer Saeys voor
hetgeen hij den leden te hooren en te
genieten had gegeven.
INGEZONDEN
Van ingebonden stokken, geplaatst of
niet geplaatst, wordt de kopie den inzender
niet teruggegeven.
Voor den inhoud dezer rubriok stelt de
Redactie ziok niet aansprakelijk.
Mijnheer de Redacteur.
Beleefd verzoek jk u, naar aanlei
ding van No. 1842 Om on-. Heen", l et
volgende te willen plaatsen.
Door den heer J. C. P. wordt daar
dan in gevraagd, of uit de woorden
van den heer Bregonje moet worden
verslaan dat het de bedoeling was van
de nfd. Haarlem Alg. Ned. Typ. Bond.
om de ouders te willen afraden hunne
kinderen bij het vak te doen! In bet
verslag van de Raadszitting,„.zelve
staal niet anders dan wat de heer
Bregonje m. i. bedoeld heeft, en dat,
ook de bedoeling van adressante was,
nl. dat aan de afd. de adressen zouden
orden verstrekt van de ouders, om
aan dezen te doen toekome-n een cir
culaire. waarin hen op duidelijke wij
ze wordt uiteengezet, de gevaren voor
zwakke jongens, in erge mate ver
bonden aan de typografie.
Trouwens, was het de bedoeling ge
weest de oudere „af te raden", dan
had de afdeeling werkelijk niet aan
don wethouder van Onderwijs om -ie
adressen gevraagd.
Ik meen evenwel toch even te moe
ten wijzen op een m. i. onjuist ge
zegde, nl. dat juist aan den toevloed
van minderwaardigen tot de typogra
fie dit vak haar slechte reputatie heeft
te danken. Dit is Diet geheel juist.
Het mag toch wel als een bekend
feil geacht worden, dat de beoefena
ren der typografie het vak een onge
zonde reputatie hebben gegeven!
De nog sinds kort bestaande bepa
ling dat de jongens onder de 17 jaar,
die tot de typografie toetreden,
eerst geneeskundig onderzocht moeten
worden, of ze lichamelijk wel krachtig
genoeg zijn om de gevaren van t vak
te trolseeren, zal toch niet Le danken
zijn nan de ongezonde menschen wel
ke lot het vak indertijd zijn toegetre
den?
Trouwens, dr lleyermans schrijft in
„Gezondheidsleer voor Arbeiders"
dat lettergieterijen, stereotypie- e
boekdrukkerijen blootgesteld zijn aan
lood vergiftigin g.
De statistieken iu het Centraal Bu
reau voor de Statistiek vermelden o.
a. dat aan keel- en longtering onder
de boekdrukkere en letterzetters 48
pel. stierven. Dat. daarom deze cijfers
wol dalen kunnen en zullen, dat valt
niet te ontkennen, doch daartoe moet
in de eerste plaats medewerken de ge
zondere inrichting der werkplaats, het
doen vegen der werkplaatsen, wan
neer er niet gearbeid wordt, enz., en
lot deze meeste bepalingen verplicht
de wet. de Arbeidswet, den patroon
wel. Wordt die wet goed uitgevoerd,
en ook het loon. wat op dit oogenblik
nog schandeiijk laag is, wordt ver
hoogd, dan gelooven ook wij, dal liet
groole percentage tubercuiose-lijdera
minder kan worden, maar dat on
één drukkerij, waar in een kwuu
eeuw geen lood vergiftiging voorkwam
behalve bij:... den directeur, die er
evenwel zoo goed als niet mee in aam
raking komt.
Dit A propos van statistieken.
De uitdrukking „schandelijk laag"
voor de loonon der typografen is 1 n
hare algemeenheid onjuist;
op dezelfde drukkerij bovenbedoeld is
bijvoorbeeld het gemiddelde f 16.20,
en in 't collectief contract, dat de pa
troons- cn arbeidersorganisaties geza
menlijk hebben ontworpen, wordt het
minimum, dat thans voor c?n volwas
sen zetter f 13.20 bedraagt, voorgesteld
op f 15.voor drukkers en machine-
zetters hooger, maar over het alge
meen waren hunne loonen ook reeds
hooger.
Inlussohen is de hoofdzaak van mijn
betoog in de Nabetrachting, de raad
geving aan de ouders. Het doet mij ge
noegen, dat de voorzitter der afd.
Haarlem van den A. N. T. B. verklaart
dat het om afraden niet te doen was.
Inderdaad zou dat voor het vak en
zijn beoefenaren zeer onvoordeelig
zijn geweest. Nu al worden door ge
brek aan jongens, meisjes als inleg-
sters aan de snelpers gezet, wat zeker
niet gunstig werkt op de loonen.
Inzender schijnt van oordeel, dat
een bepaald loon met- werkloosheid te
verkiezen is boven ongeveer hetzelfde
loon zonder werkloosheid ik ben
van de tegenovergestelde meening.
i. C. P.
Rechtszaken
ROEKELOOS RIJDEN.
Tegen den taxi-chauffeur W. G. v.
K. te Amsterdam werd door 't O. M.
bij do Ainsterdamscbe rechtbank 1
maand hechtenis gecischt wegens het
roekeloos rijden, waardoor hij iemand
aanreed.
EEN LIEFHBB'^SlT) ECHTGE
NOOT.
De rechtbank te Winschoten deed
uitspraak in de zaaik tegen den be-
ruchten Elljo Niezen van Oude Pe-
kela waartegen het O. M. 1 jaar ge
vangenisstraf had geöischt wegens
huisvredebreuk en mishandeling van
zijn vrouw. Do vrouw werd door bu
ren bevrijd, andere zou de onverlaat
haar misschien vermoord hebben. De
rechtbank veroordeelde den woeste
ling tot 1 jaar gevangenisstraf, over
eenkomstig den oisch.
De veroordeelde bevindt zich thans
uit anderen hoofde in preventieve
hechtenis, nl. wegens een moordaan
slag op Kuiper van Oude Pekela.. In
zijn woonplaats weet men heel wn,t
staaltjes van don woesteling, do
schrik van de Pekel genaamd, te ver
tellen.
Gelukkig voor de vrouw en de ge
heel© omgeving, dat het. onmenscli,
dat reeds tal van veroordeelingen
achter den rug heeft, vooreerst niet
weer op'vrije voelen zal konten.'
De moordaanslag 'togen Kuiper,
dio nog steeds in het ziekenhuis ver
pleegd wordt, zal ham wel niet licht
worden aangerekend
Kerk en School
NED. HERV. KERK.
Aangenomen. Naar lïeemster. door
P. R. A. van Meurs, te Schagen. Naar
Giethoorn door W. C. Posthumus
danks alle verbeteringen, het vak tot McyjeS, to Usselo.
de gezonde vakken gerekend lom wor
den, zelfs al komen alleen de sterkste
jongens tot het vale, is een onmoge
lijkheid; de ongezonde reputatie van
bet vak weg te nemen kan niet, want
deze zit niet in de beoefenaars, doch
In liet vak.
Ten slotte nog een kleine aanmer
king op wat de heer J. C. P. als de
goede zijde van het vak zon willen
noemen, nl. dat het geen werkloos
heid kent, enz. en.... loonen betaalt
die langzaam maar zeker stijgen,
Werkloosheid is niet zoo groot als in
de andere vakken, zooals bouwvakken,
maar dat er daarom geen werkloos
heid gevonden wordt onder de typo
grafen, valt niet tc ontkennen. Op dit
oogenblik, (een vrijwel goede tijd
voor de typografie) telt Haarlem er
ook eenteen, en Amsterdam een 50 ii
G0-tnl. Wat de loonen betreft, dat is
volkomen waar dal deze stijgen, dank
zij de onvermoeide werkkracht der
vakvereenigingén* dit neemt evenwel
niet weg.da» dit thans voor zettere en
drukkers gemiddeld moet gesteld
worden op hoogstens f 13.20, wat, om
te vergelijken met die der bouwvak
arbeiders bijv., nog al eenige guldens
verschilt.
Hierbij herinneren wij ons een bere
kening, indertijd gemaakt door den
heer J. C. P. iu Hel Weekblad voor
den Boekdrukker, in het jaar 1908,
waar de typograaf tegenover don Iim
merman werd gesteld, en waar liet
loon van den typograaf per jaar
rekend werd op f 624.met 52 wi
weken, en van den limmc-rm.m op
41 werkweken h. f 15.dus ontving de
timmerman, ondanks bet groeitere
wei Icloos'heidsspook, nog f 36,meer
GER. KERKEN.
Aangenomen. Naar Goesteren en
Gelselaar door J. Oosterveen, te Pae-
sans.
CHRIST. GEREF. KERK.
Beroepen te Snoek F. Lingkeek, te
Amsterdam.
nERST. EVANG. LUTII. KERK.
Aangenomen. Naar Harlingen door
A. E. Bernheim, te Monnikendam.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Leiden. Geslaagd candidaatsexamen
Theologie tweede gedeelte, de heeren
W. D. M. Baar en H. J. Barnouw.
Leiden, Geslaagd candidaaLsexa-
men rechten, de hoer V. de Seriére.
UtrcclH. Gosi. theor. ex. apoth. do
dames C. van Duyn en P. Dentz. Doet.
cx. rechtsw. de lieer H. C. Hooft Has
selaar.
Bevorderd tot arts de liecrën G. B.
van Leeuwen en J. Pluim, tot sëmi-
arts de heeren K. M. Knip en F. II.
M. van Zeeland; tot tandarts: L. II.
van Ilulsteyn.
(U. D.)
Aan de Theologische School te Kam
pen is geslaagd voor het candidaats
examen tweede gedeelte de heer J.
Waterink.
Pers-Overzicht
11ET MINISTERIE.
Naar aanleiding van de memorie
/an antwoord der regeering dip de al-
per jaar, dan de typo, die clan ook' gemeen© beschouwingen, in de af.lee-
gcrogeld werk moest Hébben.
Toen was dit, toonverschil zoo hoog,
thans is dit nog zoo, want flU stijgen
de loonen der typo's, dit is ook het
geval met die der timmerlieden.
Mijnheer de Redacteur, ilc meen de
zaak hierbij zonder pessimisme of
zwartgalligheid te hebben beschouwd,
doch m. i. moest ook dit er van gezegd
worden.
U dankend voor de verleende plaats
ruimte,
M. H.GROENEND AL,
le Voorz. afd, Haarlem,
Alg.Ned. Typ. Bond.
De voorzitter van de afd. Haarlem
van den A. N. T. B. schijnt liet niet
meer te bemerken, wanneer hij zwart
gallig is: daartoe behoort evenwel dat
geklaag over beroepsziekten en liet
voortdurend uitspelen van dr. lleyer
mans.
Ieder vak heeft zijn schaduwzijde,
waartoe behooren de aandoeningen,
die liet gevolg zijn van het bijzondere
werk, da4 er voor gevraagd wordt. En
het gevaar voor lood vergift iging
wordt schromelijk overdreven: ik ken
ringen der Tweede Kamer gevoerd
over de ïtetgrooling, (men zie ons blad
van Zaterdag) schrijven enkele bladen
beschouwingen.
't Algemeen Handelclsblud schrijft:
Het antwoord wijst dc bakens van
het ministerie aan;
En reeds aanstonds mag gezegd, dal
dit koersplau een zeer bevredigenden
indruk wekt.
Tegenover de Kamer, zegt de Memo
rie, smal liet ministerie ais een groep
mannen, die de vrijzinnige beginse.cn
zijn toegedaau. cn deze ook in de re
geering niet zullen verloochenen. Niet
als een partij-ministerie, als een dal
in zijne handelingen steeds zou moe
ten zoeken naar de beginselen der par
lementaire partij die bet aan het l o-
wind heeft gebracht. Doch wel als
eene regeering die aanspraak meent
te mogen maken op den steun inzon
derheid van de vrijzinnige partijen,
rnet welke zij het naaste verwant is,
en het hoofdpunt van welks program
het tracht le verwezenlijken.
Rekenend ook, ongetwijfeld op der.
steun der sociaal-democraten hij het
tot stand hremren van de hervormin-
