Cacao
riet Tooneel
Die Haghespelevf» in den
S tad ssohouwburg.
Iledda Gabler van Ibsen.
Hedda Gablar is de vrouw, die snakt
naar groote levensdingen, naar vrij
heid. naar moed in zichzelf of in an
deren, en die altijd weer verz nki in
het belachelijke en kleine omdat zij in
waarheid laf is. bang voor al wat naar
schandaal of opspraak zweemt.
De tragiek van baar leven is. dat zij
verlangt naar bel groote, maar altijd
het kleine grijpt. Levensomstandighe
den en opvoeding hebben kleine, enge
behoeften en verlangens in haar ge
schapen. en al dat kleinere in haar in
nerlijk overwoekert als onkruid wat
groot en mooi in haar kón zijn-
Uil d.t conflict in haar innerlijk ont
staat een levensonrust, die ten laatste
tot levenshaat groeit c-n haar aanlei
ding geeft, vrijwillig uit het leven te
gaan.
Zooals de nieesten van Ibsen's wer
ken heeft ook dit stuk een voorgeschie
denis: het stuk zelf geeft de oplossing
van het conflict.
Do voorgeschiedenis komt in het eer
ste bedrijf dadelijk als vanzelf tot ons
ait de schijnbaar onopzettelijke gezeg
den der personen; vooral ook in dit
sink is iedere zin, ieder woord van
den dialoog van waarde als verklaring
voor de handeling van het oogenblik
af voor wat er aan voorafging of voor
wat volgen zal.
Hedda Gabier. nu de vrouw van Jör-
gen Tesman. een geleerde, wiens hoog
ste ideaal is. het tot professor te bren
gen, was vroeger, toen haar vader, de
generaal, leeide, een mooi jong meis
je, algemeen bewonderd; ze hield van
paardrijden, van dansen en van flir
ten. Do mannen bewonderden haar,
flirtten met haar, maar... zooals zij
zelf met bitterheid erkent, nooit heef;
zo werkelïjken invloed op iemand ge
had.
Zoo is zij er ten slotte toe gekomen,
förgen Tesman te huwen. „Zij had
zich moe gedanst en hij wou met alle
geweld voor haar zorgen."
Maar zij is geen .oogenblik gelukkig:
ze ziet van alles het belachelijke: van
haar man, van zijn familio en zelfs
van haar aanstaande moederschap.
\i ai Oroot Kan zijn wordt in tiare han
den belachelijk.
Vóór haar huwelijk heeft zij één
man gekend voor wien zij dieper voel
de dan zij zelf wist; maar ze heerl zich-
zeil nooit hare lieldc durven bekennen
omdat EJjert Lovborg geen goede re
putatie genoot. Hij is een genie, maar
zij heeft hem noo,t tot werk kunnerj
inspireoren, noch hem er toe kunnen
brengen zijn manier van leven te ver
anderen. Hij is verdreven uit haar le
ven en met de andere menschen nit de
stad, meent zij. dal hij geheel ten on
der is gegaan.
Maar hij komt terug, gelouterd tn
vol werkkracht, flet boek over de cul
tuurgeschiedenis, dat hij geschreven
heeft zul hem beroemd maken en in
het vervolg er van zal zijn geniale
geest ten volle tot uiting komen. Deze
iouier.ng is hot werk van mevrouw
lilvóted, de re.ne, te ede re vrouw, zijn
kameraad in het werk. Iledda haat dre
vrouw; zij zal nu ingrijpen in Lcv-
boigs leven er. hem scheiden van me
vrouw Elvsted.
Dat het haar gelukt, is het gevolg
daarvan, dat mevrouw Eivsteds ver
trouwen in Lovborg le zwak was; zoo-
dra Lovborg door een gezegde van
Hedda ontdekt, dat zijn kameraad niet
iri hem vertrouwt, gaat hij vrijwillig
zijn ondergang tegemoet, ilèl glas
punch, dat hij dunkt op H6dda'_
zondheid, symboliseert de eerste stap
naar beneden; het verliezen van zijn
manuscript den lorristen waarop al
leen zelfvernietiging kan volgen.
-Enny Vrede gaf veel moois als
Heudvi; haar slanke figuur ruet de gra
dense bewegingen maken haar uiter
lijk al zeer geschikt voor de rol en ook
het .nnerlijk kwam voor het grootste
deel tot zijn recht. Ze wist vooral het
tragische in de vrouw ons te doen ge
voelen. Een prachtig moment was het
verbranden van I.üvborg s manu3cbipt
daar vlamde in haar spel de haat én
tevens de spijt over eigen kleinheid.
'liiiy Lus ii.aar.ie van mevrouw Klv-
sleut een wat al le sukkelige figuur:
hei v.as niet te gelooven, dat deze
vrouw Lövborg had geïnspireerd tot
groot werk. Ook was Jiaar spel te
Plak, te voel in één toon gestemd. In
ie vrouw die den moed had, alles ach
ter zich te laten om Lovborg te volgen,
leott loeli behalve het angstige en be
zorgde ook iets krachtigere, en dit
vracht Tilly Lus niet naar buiten.
De heer la Chapelle vatte Jörgen
leeman bijna komisch op: de man is
inks en dor en kleingeestig maar niet
•oo belachelijk als la Chapelle hem
maakte: we moéten toch kunnen be
grijpen, dat liet Jieüda mogelijk is ge
weest, hein te trouwen; nu was het ui
terlijk verscnil tu.schen hen be.den té
sterk geaccentueerd.
Wij huilden i.ever Verkade in de rol
van Tesman gezien; als Eljert Lovborg
kou li ij ons niet dan matig voldoen.
We zagen een man met 't uiterlijk van
een dichter of een droomer, niet moei
lijke bewegingen, maar niet de geniale
Ievensfoester, de man, die voorbestemd
is lot groote dingen en die toch zwicht
voor de verleidingen van het leven. We
moeten, met. Hedda, ons Lovborg ten
minste voor kunnen stellen, bekranst
met wingerdbladeren, als een Diony-
sos.
Uitstekend was Taul de. Groot als
Brack, de cynische zoogenaamde huis
vriend van .Türgcn en Tesman. Me
vrouw Schmidt Crans gaf een sympa
thieke tante -lulie
Verkade had r.Js regisseur ecu bij
zonder goede toonce.sehïkking ge
maakt. Door den uitspringende-u hoek
werd de sofa, waarop Hedda en Lov
borg het verleden bespreken, wat alge-
zonderd en, tevens op den voorgrond
gebracht, zoodat heel onze aandacht
zich op de beide personen concent eert.
Aan het slot werd mevrouw Enny
Vrede niet een drietal bloemstukken-
gehuldigd.
IIAABLEMSCHE SCHOUWBURG.
Rottcrdamsch Toöneelgezelschap.
„D o Nim I", door J A. Simons
Mees.
De hoofdfiguur uit dit jongste too-
neelwcrk van de. schrijfster van ,,De
Veroveraar", is Beate de Pretere, Bel
gische" van geboorte, door de levens
omstandigheden eenigzins gedé-
ciasseerfl, maar vol eerzucnx ea vast
besloten zich een plaats in het leven
to veroveren.
Deze intrigante, voor 't uiterlijk vol
charme eu gratie, komt als Stütze
hij hot. echtpaar Terveer, gefortuneer
de Hollandscho burgers uit den
koopmansstand, goedige, bekrompen
menschen. dio, behalve in hun kleine
ijdelheidjes op eigen verdiensten en
deugden, geheel opgaan in hun groo
te ijdethcid; de trots op hun zoon, den
talentvollen musicus en componist.
Béate weet al de kleine en groote
ijdellioden van do Terveers te vleien,
vooral ook de kunstenaarsijdelheid
v-an Henri, den musicus. Zij omstreelt
en 'omstrikt do argeloozc ouders met
hare lieve maniertjes en vooral ook
met. het artistieke in hare kleeding
on hare liefhebberijenwant de goe
de menschen. die zelf volstrekt geen
verstand van kunst hebben, voelen in
alles, vat artistiek ïs, verwantschap
met den geliefden zoon. Ten minste,
ik stel me voor, dat Mevr. Simons ons
hierin de. verklaring wil doen zoeken
van liet zonderlinge feit, dat gedegen
liollandsche burgers zich zoo laten
inpalmen door dat artistieke in Bé
ate. En eerlijk gezegd, we gelooven
liet toch niet heelemaal. Het echtpaar
Terveer'lijkt ons ill te-onnoozel in dat
opzicht, vooral voor menschen, die
in een groote stad wonen, bovendien
leeren we hen tc weinig kennen om
belangstelling voor hen te voelen.
Al onze belangstelling is eigenlijk
voor Béate: zij is doorschouwd en
meesterlijk weergegeven: het soepe
le. lenige", gracieuse figuurtje van de
Nimf beweegt in dit spel als voor een
schitnmigen achtergrond van andere
personagiën.
Veel minder scherp is Henri Tor-
veer geweekend, de kunstenaar van
waarachtig talent, doch als menscli
vol msn'èchelijke zwakheden
Hij is niet opgewassen tegen Béate
die vooral den artist in hem vleit,
die zijne kunstenaa-rs-ijdelheld weet.
aan te blazen en zij:n eerzucht te prik
kelen en ten sliotte hem gansch voor
zich wint-.
Voor naar verlaat hij Lotte, zijne
vrouw, met wie hij gelukkig was, toen
hij de zoetheid van roem en vleierijen
nog niet kende en er schijnbaar niet
naar streefde.
En Lotte laat hem gaan, berustend.
Wam Béate heeft ten slotte Henri
lief gekregen: 't is niet langer enkel
haar verlangen naar eene positie,
dat haar aan hem bindt; als hij, •te
leurgesteld door ha.re prestatie als
„De Nimf' in zijne opera van dien
naam, haar verwijten doet, komt zij
voor 't eerst eerlijk tegenover hem te
slaan en bekent hem hare vroegere
leugens. Dat hij haar na die beken-
nis niet wegstoot is wel bewijs, hoe
zeer hij haar heeft lief gekregen.
Mevrouw Simons heeft herhaalde
lijk haar stuk het etiket „Satiriek"
gegeven. Doch dit preadicaat .slaat
dan allerminst op de twee vrouwen
figuren. Béate en Lotte.
En de beste tooneelen zijn die, waar
de satire of laten we Liever zeggen:
de spot niet meespreekt. Zoo in het
tweede bedrijf liet knap geschreven
tooneel tusscheu Henri en Béate,
waarin zij, door zich als liet ware te
vereenzelvigen met. de nimf-figuur uit
zijn werk, hem weerloos maakt tegen
do bokoring, die van haar uitgaat,
j En ook de scènes tusschen Lotte en
Ileuri hebben menigmaal dat stede,
I directe: Lotte wordt als 't ware zijn
levende geweten, menschelijk- en
kunstenaars-geweten en dat alleen al
verklaart het, dat hij zich van haar
afkeert, al zal altijd wel iets lin hem
aan haar blijven toebehooren in her
innering.
Lotto begrijpt niet genoeg de on
rust, het verlangen naar .roem van
den artist en hare liefde is te passief.
Ook vooral aan het slot: zou niet ie
dere vrouw in zulk een oogenblik ten
minste trachten de herinnering
te wekken aan een gelukkig verleden?
Voor den toeschouwer zou zulk een
uitgesproken herinnering het voor
deel hebben, dat hij wat meer rust
omtrent het vroeger huwelijksgeluk
van Henri en Lotte; Lotte beweert,
wei, <lat zij vroeger gelirWkig was,
rnaar ze spreekt alleen van 'haar zor
gen voor hem.
Er moet toch iets anders tusschen
hen bestaan hebben dan de verhou
ding van een zorgende vrouw en een
prikkelbaren kunstenaar; en van dat
andere, huil wezenlijke, geluk zouden
we graag wat weten om zoodoende te
dieper liet tragische van den loop
der dingen mso to voelen.
Hot satirische blijft dan over voor
de bijfiguren de ouders den criticus en
zijn vrouw, Henri's bewonderaars en
ook een beetje voor Henri zelf in zijn
kleiue ijdelheidjes en zijn verhouding
tegenover de critics. Maar de bijfigu
ren zijn schimmig gebleven, en de
dwaasheden, die onze spot moeten
opwekkon, zijn wat onnoozel on voor
al eentonig. Het dweep en en sollen
met don musicus en met Béate ver
veelt al na de eerste akte. Bovendien
werd de aardige rol van Juffrouw
Harte vergreofd door het spel van
mevrouw PoolmanHuysers: hare
scherpte werd opzettelijke ruwheid,
zoodót wij genegd waren, mét Henri
tc spreken van: ,,een oude draak,"
wat. de bedoeling van de schrijfster
n,iet kan geweest, zijn,
Hunselie was wel wat erg burger
lijk als mijnheer Terveer; hij scheen
in ecu ander milieu thuis te belmoren
dan zijne vrouw, die door Mevrouw
van Eysden werd verbeeld.
Doch wat eene nrachtige areatie
was de Béate van Else Mauhs!
Dot was geheel beschaafd spel, vol
gratie, vol teere nuances, één en al
lenigheid van lichaam en geest.
Elke beweging, elke trek van haar
gezicht, elk woord leefde in de sfeer
van cLo verleidelijke. gevaarlijke
vrouw, die geen hinderpalen telt. om
INGEZONDEN MEDEnBHUNGEN n ETS. TH><- receL
TEN S
haar doel te bereiken; zoo luchtig an
bevallig haar dansen in het sierlijfa
gedrapeerde kleedje, dat I-Ienri's
weerloosheid daar tegenover ons vol
komen begrijpelijk wordt.
Mevrouw Simons heeft Else Mauhs
dankbaar te zijn voor hare uitbeel
ding en wij, die haar mochten zien,
niet minder.
Naast haar gaf Mevrouw Tartaud
eene doorvoelde Lotte: het eenvoudi
ge en oprechte en vooral het tragi
sche in de figuur kwamen goed tol
hun .aeclit; jammer dat de schrijfster
aan meyruw Tartaud niet meer ge
legenheid schonk „er eens uit te ko
men"; de tragische werking zou
daarmee ongetwijfeld gewonnen héb
ben.
Cor van der Lugt Melsert was naast
deze Lotte wat jong, wat jongensach
tig eigenlijk: we hadden hem graag
sterker gezien, vooral om geheel te
kunnen gelooven in het serieuse van
zijn kunstenaarsschap. We kregen
te veel van zijne ijdelkeirl en te wei
nig van zijn ernst te zien.
De kleine rollen waren voldoende,
bezet.
Jammer dat de regie den componist
met zoo'n rammelkast van een piano
had begunstigd; toen Henri Terveer
een acooord aansloeg, volgde een
lachsalvo uit de zaal!
't Publiek was niet zoo goed opgeko
men als gewoonlijk bij de Rotterdam
mers; hei stuk hield blijkbaar de aan
dacht bezig en vooral Else Mauhs
werd hartelijk toegejuicht. Waar wij
gaarne mede instemmen.
ANNA VAN GOGH—KAULBACH.
Kerk en School
NED. HER-V. KERK.
Aangenomen naar Lochern (2de. pve-
■dikanlsplaats) W. A. P. F. L. Jorg te
Qbergnm.
Bedankt voor Aalburg H. W. T.
Jansen te Werkhoven.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Leiden. Geslaagd: practisch apotlie-
keisexamen tweede gedeelte mejuf
frouw P. J. Weidner.
Utrecht. Gesl. theor. ex. apotheker
d.e heer O. P. A. II. Schaap.
<„U. D.")
Stadsnieuws
Examens.
Voor Fransoli M. O. akte B is te
Groningen geslaagd mejuffr. A. A.
Jouslra te Haarlem.
Voor de akte wiskunde 1. o. ia to
's-Gravenhage geslaagd de heer J. A.
Luytèn te Hillegom.
UITSLAG DER VEILING
van onroerende goederen in het Ver-
i kooplokaal „De Gouden Leeuw" le
Haarlem" op Zaterdag 20 December
1013 des avonds na 5 uur.
j 1. Een Heerenkuis, Erf, Tuin en
Poort aan den KL Houtweg, no. 39.
I 2. Een Hecrenhuis, Erf en Tuin aan
I den KI. Houtweg, no. 41.
Perceelon no. 1 en 2 gecombineerd.
A. J. C. Daamcn q.q. 31835.
3. Een Werkplaats, Bovenwoning,
Erf en Tuin aan de Nieuwe Gracht,
gel. uo. 12.
Opgehouden (6555.
4. Een Villa, Tuin, Erf on Poort aan
den Zijiweg te Overveen, get. no. 102.
J. W. G. Droste q.q. 11000.
5. Een Pakhuis, Erf en Tuin aan de
Korte Houtstraat, get. no. 6.
J. II. v. U. Vossen, f 2375.
O. Een Winkelhuis en Erf aan de
Gr. I-Ioutstraat, no. 164.
7. Een Pakhuis en Erf aan de Korte
Houtstraat, get. no. 21,
Perceelen 6 en 7 gecombineerd. C.
J Cramer qq. (18905.
8. Een Villa, gelegen aan het Prln-
senbolwerk, get no. 9.
9 Als voorgaand, get. no. 11.
Perceelen 8 eii 9 gecombineerd.
J. C. Schönhuth (11S25.—
10. Een Heerenhuis, Erf en Tuin
aan de Oranjekade, get, no. 7.
Opgehouden 8005.—.
11. Een groot en klein Pakhuis aan
do Spa arn wou derstraat, get. no. 103.
J. Walig (3780.
Op grond hiervan zal hel verkoopen
te koop uitstallen en vervoeren van
klein wüd uiterlijk tol en met 14 .Ja
nuari 1914 en van grof wild uiterlijk
.tot en met 14 Februari 1914 mogen
plaats hebben.
Rubriek voor Vragen
Geabonneeid'-ii hebben liet voorrecht,
vragen op verschillend gebied, mits voor
lieaniwoording vatbaar, in te zenden bij de
Bodactie tsii .Haarlem': Dngblad, Groote
Hou i straat 53.
Alle au tv,-oorden worden geboot kosteloos
gegeven en xoo spoedig mogelijk.
Aan vingen, die niet volledig naam en
Woonplaats vim den inzender vermelden
wordt goeu aandacht geschonken.
VRAAG. Kan elk per-oon een be
wijs krijgen om hef pad langs de Brou
wersvaart met de fiets te berijden,
zoo ja waar is dat te verkrijgen?
ANTWOORD. Dat is ons niet be
kend. Informeer eens aan liet Raad
huis te Overveen.
VRAAG. Hoeft mevrouw het recht
de nieuwjaarsfooi in te houden, als
men half Maart opzegt en met Mei
vertrekt! Ik ben voor dag en nacht.
ANTWOORD. Ja.
VRAAG. Bestaat er in Haarlem
ook een informatiebureau of iels der
gelijks. waar men handelsadressen
verkrijgen kan?
ANTWOORD. De Hanrl. Handels-
vereeniging heeft haar Informatiebu
reau op dén Jansweg no. 11.
VRAAG. Wai is het beste middel
om een horloge te smeren?
ANTWOORD. Dat is het werk van
een horlogemaker.
VRAAG. Als ik een pakje naar
Batavia zendt en het raakt zoek, hoor
ik daar nog wat van?
ANTWOORD. Dan moet u recla
meéren, aan het postkantoor.
VRAAG. Uk ben tijdelijk in een
kosthuis geweest per week. Nu heb ik
Zondag kwestie gehad, 's Woensdags-
ui orgens heli ik gezegd dat ik Zater
dags wegging. Heeft nu de kost juf
frouw recht om mijn goed te houden
of nog f 6 kostgeld?
ANTWOORD. - l! moet met een
week opzeggen. Zij heeft dus recht op
een week kostgeld.
VRAAG. Als ik den eersten Fe
bruari mijn betrekking nis dien ii.bu.u-
opzeg, om den eersten Mei d.a.v. tc
vertrekken mag ik dan met 1 Januari
de nieuwjaarsfooi aannemen?
ANTWOORD. Neen.
85 tot f 3.95 per week.
De Kamer besloot den Raacl er op te
wijzen, dat het doel der boüwvoroeni-
ging toejuiching zou verdienen, indien,
daaruit volgde de bouw van woningen
van een goodkooper type.
De aftredende secretaris werd her
benoemd.
Bericht, was ingekomen, dat te Wij-
kcroog .een postzegeldepot zal worden
gevestigd.
Omtrent de zaak der steigers in het
kanaal word besloten met de gemeente
voeling te houden.
De ontwerpen Handelswaren-wet en
Skio'mhösluit werden ter fine van ad
vies in.handeri .geste'd van r.cmimissltfn
Ad-hens'e werd betuigd aan het
adres tot den Munster van Waterstaat
ingediend door tien Ned. Tuinhouw-
raad. waarbij v.ordt.ver/ocht het maxi
mum gewïciit en de maximum afme
tingen vau posipakkeltcu te verhoo-
gen. Aan de adhaericbcluiging zal
worden toegevoegd eene opmerking
nopens "nel onbillijke tarief voor ver
rekenpakketten van kleine waarde.
Op voorstel van den lieer .Dekkei-
werd een motie aangenomen, waarin
leedwezen wordt betuigd, dat aan de'
staking n het visschersbedrijf nog
geen einde is gekomen.
IJMUID.EN.
DE STAKING DK.lt TRAWL-
VISSCHERS.
De Hold, berichtgever schrijft:
Zalerdaz :s door de directie van de.
Algemeens Visscherij Manische no ij al-
liter aan het pr-remi-wl dc volgende
kennisgeving ge/zonden:
..Aangezien ten gevolge van werk
staking, de Maatschappij op 31 De
cember a.s. haar hoofdbedrijf reeds
gedurende ruim twee maanden niet
meer zal hébben uitgeoefend, ziet zb
zich genoodzaakt met ingang van 1
Januari 1914 hare nevenbedrijven stop
te zetten
Al hare thans nog in dienst zijnde
zeelieden en andere werknemers kun
nen zich d: met ingang van dien
datum als uit den vasten dienst der
Maatschappij ontslagen beschouwen.
I-Iét voor' het onderhoud van en hot
toezicht op de vaartuigen, na dien da
tum benoodigde personeel z.al te zij
ner tijd in daggeld worden aangeno
men".
Zaterdag zijn weer vier trawlers» zij
het dan o^k onvoltallig bemand, naar
zee vertrokken.
De stoomtrawler „P'eter Cornel is",
waarvan wij het vertrek meldden,
heeft e'm proef reis gemaakt en besom-
de na binnenkomst nog bijna f 300.
Naar verluidt, zullen heden, Maan
dag, weer eenige truwlors uitvaren.
Pers-Overzicht
JACHT.
In Noord-Holland zal a. de jnch op
klein wild, voor zooverre die thans
nog niet is gesloten, en daaronder be
grepen de jacht op houtsnippen, wor
den gesloten op Woesndag 31 Decem
ber 1913, met zonsondergang;
b, de jacht op grof w<ld worden ge
sloten op Zaterdag 31 Januari 1914,
I met zonsondergang.
de Omstreken
HEEMSTEDE.
STUKKEN VAN DEN RAAD.
B. en W. stellen, voor aan J. Jak,
J. W. Sevenhuysen. en W. lloutkooper
te Haarlem en J. Tates te Heemstede,
onder voorwaarden vergunning te
verlees©® orn een sloot gelegen voor
een perceel aaii den Leidsche Vaan
weg sectie B 84 te dempen.
In verband met enkele gewijzig
de verordeningen stollen B. en W.
voor de instructie van den gemeente-
opzichter eeuïgszins te wijzigen.
B. en VV, stellen voor de straat
aan den Heerénweg op het bouwplan
Bosch en Vaartlióeïc, loopende tot .de
Leidsche Vaart te noemen Van Ho-
gortdprpstraat.
B. en W. stellen voor mej. S. A.
E. Antoiiisse alhier te benoemen bij
den cursus voor het herluilingsonder-
wijs voor meisjes.
B. cn VV. stellen voor aan den
gemeente-opzichter (30 per jaar te
vergoeden voor het gebruik van zijn
rijwiel.
'B. en VV-, te machtigen tot uit
breiding van het hoofdgasbiiizeiinct te
Vogelenzang van do Bekslaan uf in
Noordelijke richting'lungs den Voge
lenzangscheweg tot aan den eersten
ingang van Woestduin en tot uilvoe
ring der bijkomende werken.
BENNEBROEK.
Tot tijdelijk onderwijzeres aan de
Christelijke School alhier is benoemd
Mej. H. Zuuvendonk. tc Haarlem.
De openbare school alhier zal een
belangrijke verbouwing ondergaan,
aangezien het.in gebruik zijnde gym
nastieklokaal voost leerklnsae aal wor
den ingericht.
VELS EN.
In de gebouw» .dering der Ka
mer van Koopinui-aci eu Fabrieken
werd behandeld het verzoek van de
Vereenigïng tot Beharl.ging van
Bouwbelaiigen, waarbij adhaesiebe-
tuiging wordt gevraagd aan een door
haar tot don gemeenteraad gericht
adres met betrekking tot de aanvraag
van éen voorschot groot f 290.000 d-oor
dié vereeniging „Velsen".
Het voorschot zou dienen voor den
bouw vau woringen te Velseroord en
AMBTSGEBED.
In dc Staten van Noord-Holland is,
zooals men weet, een voorstel behau-
deld en verworpen, om het ambtsge
bed te doen vervallen.
De (c.-li.) „Nederlander" schrijft
naar aanleiding van dit besluit-
De Provinciale Staten van Noord-
Holland hebben met groote meerder
heid van stemmen het ambtsgebed
gehandhaafd en dit feit is niet minder
merkwaardig dan de bijomstandighe
den, die het vergezellen. De mannen
van rechts vormen ongeveer een der
de deel der Staten. Door eigen kracht
hadden zij dus het ambtsgebed niet
kunnen handhaven, maar zeer veel li
beralen en zelfs radiculen, zoowel Ts
raëlieten als Christenen hebben niet,
hen meegestetnd en hun do overwin»
ning verschaft. Niet omdat zij zelf
aan het ambtsgebed waarde hechtten,
maar omdat zij hen niet voor het
hoofd wilden stooten, die er wel aan
hechten. Voor velen hunner was deze
vraag beslissend: wensciien de reCht-
sche statenleden het ambtsgebed te
behouden? Zoo ja, dan dringen wij
hun onze zienswijze niet op, al kun
nen we de hunne ook niet doelen.
Het kwam er voor tie mannen van
rechts dus slechts op aan hun stand
punt duidelijk uiteen te zelen, cn pro
fessor Fabius deed dal,.namens hen,
op uitnemende wiizc Waardïe. he
slist -en tocli tactvol heeft hij dc ar
gumenten der voorstellers ontleed," en
verder is er bijna geen discussie ge
weest.
Het voorstel tot afschaffing is ook
niet vooraf iu de afdeelingen of door
een speciale commissie onderzocht ori
ook Gedeputeerde Staten gaven geen
praeadvies. De gedachtengang was,
j dat ieder Lid op het punt in kwestie
toch reeds lang een gevestigde over-
tuiging had en zich clus door de argu-
inenten van anderen niet zou laten
meesleepen. De s.ienuning werd dan
I ook al heel spoedig verlangd eu toen
stemden ook de Gedeputeerde Staten
vóór het behoud van het gebed: De
manenn van rechts mogen dus tevre
den zijn, maar tevens een woord van
waardeeriiig over hebben voor de véle
(mannen van links, die hut steunden
i en daardoor werkelijk echt vrijzinnig
hebben gehandeld. Moge het nu ook
zoo gaan in den Amsterdamse hen ge-
meenleraad, want ook daar is de
I kwestie weer aan de orde gesteld. Zul
ke kwesties komen periodiek terug. Is
de aanval eenmaal afgeslagen, dan i
wordt hij na eenigen lijd hernieuwd.
En in de Staten van Noord-Holland
j èn in den raad van Amsterdam zijn
j er ook vroeger aanvallen geweest,
maar elke vroegere overwinning geeft
bij latere heropening van den strijd
een voorsprong.
Gemengd Nieuws
ONTSPORING.
Uit Dortmund worut geseind
Zaterdagavond oni&puon.e een per
sonentrein bij LöttringhauS'en. De lo
comotief viel van den dijk en een an
dere u-elti reed tegen den ontep'oorüen
trein iu.
Een ziekenwagen en oen trein met
genoesheeren en hulppersoneel zijn
onderweg.
Bij net spoorwegongeluk werden
j acht passagiers gewond. De machinist
en de stokers kregen levensgevaarlij
ke brandwonden.
AARDBEVING.
De Turksclio vuli van Erzeroeni
seint, dat liet dorp Cbcvrik Soufla
door een aardbeving verweest is en
dat eenige personen daarbij om liet
leven zijn gekomen en anderen go-
wond, terwijl te Tsttatt Honingrijke
schade is aangericht.
Nadere bijz-otutoriieden, ontbreken
nog.
DE SUFFRAGETTES IN
ENGELAND.
Een groot onbewoond huis tei
waarde van ongeveer 2500 pd. st. te
Lansdown bij Both is door brand ver
nield. Meu vond bij het brandende
gebouw manifesten van de suffra
gettes.
EEN HELDHAFTIGE MOEDER.
Dikwijls stelt eon vrouw zichzeli
aan groot gevaar bloot, om hot leven
van haar kind of kinderen te redden,
Zoo'n moedige daad kwam pas voor
te B rkenhead. oen voorstad van Li
verpool, aldus schrijft dc Londensche
Tel -correspondent.
Des ochtends verliet daar een
schrijnwerker zijne woning en liet een
vuur in den open haard van de keu
ken branden. Zijn vrouw en drie kin
deren van 5 j. tot. 3 maand, oud, waren
toen boven nog te bed. Na een poosje
rook zij brand en hoordé vlammen
knetteren.Tn haar nachtjapon rende
zij naar beneden, vond de keuken in
brand, ijkte de straat on naar de na
burige woning barer moeder om hulp
keerde snel naar huis terug, waar in
middels ook de trap in brand was ge-
raakt. Desondanks ijlde de flinke moe
der door de vlammen de trap op naar
de slaapkamer en niettegenstaande de
hevige brandwonden, die zij aan ar
men en lichaam kreeg, haalde zi> snel
de drie kinderen uit hun bed, "sloeg
het vensterraam der slaapkamer stuk
en bracht de kleinen buiten in veilig
heid op het vooruitstekende plat der
benedenverdieping. Vele huren snel
den te hulp, maar niemand kon de fel
brandende woning binnengaan. Een
groote deken werd gehaald en vóór
het uitstekende plaf uitgespreid ge
houden. Van een hoogte van dertien
voet wierp de moeder eerst haar jong
ste kind on den deken daarna dé hei
de anderen, waarna zij zelfden
sprong deed en behouden opgevangen
werd.
Haar zware brandwonden maakten
haar -vervoer ca ar het. hospitaal no>
dig. De gansche inboedel verbrandde.
ECHTELIJK DRAMA.
Zaterdagmorgen drie uur had in
het kasteel Dakowyniokre bij Grats
in Posen een echtelijk drama plaats.
De rijksdagafgevaardigde graaf Mill-
czyirski hoorde verdachte geluiden,
hij dacht aan inbraak, wapende zich
met zijn jachtgeweer en ging naar
beneden. Hier vond hii echter zijn
vrouw en zijn neef, graaf Miaczynski.
Graaf Mi'lezynski schoot beiden dood.
Hij meldde zich daarna bij de justitie
aan.
DE RAMP OP DE NIEUWE
HEBIUDEN.
Het stoomschip „Pacifique", dat
Vrijdag te Sydney aankwam, meldt
schrikwekkende bijzonderheden over
de vulkanische uitbarstingen op r'e
Hebriden. Niet minder dan 403 of 500
inboorlingen moeien bij de catastro
phe om het leven gekomen zijn, ,oo
meldt de TeL
SCHOOLZUSTER.
Mén schrijft uit het. Rijnland aan
de N. R. Ct.:
Te Elberfeld heeft de schoolcom
missie besloten, bij wijze van proef
een schoolzuster aan te stellen. Deze
moei er over waken, dat de medische
raadgevingen van den schoolarts ook
opgevolgd worden.
Stoomvaartberiditen
STOOMV. -VIA SCHAPPIJ
NEDERLAND.
Het stoomschip Knrimata (thuis
reis) passeerde 20 December 8 uur 50
vu. Dungenesa
Het stoomschip Sumatra (thuisreis)
arriveerde 20 Dec. te Marseille.
Het stoomschip Vondel vertrok 20
December van Amsterdam naar Ba
tavia
Het stoomschip Koningin Emma
(uitreis) psseerde 20 Dec. Messina.
ROTTERDAMSCIIE LLOYD.
Het stoomschip Goeritoer (thuisreis
passeerde 20 Dscmnhor des morgens
'h rotherine's Point.
Het stoomschip v:"'lioen (uitreis)
negeerde 19 Dec. Perim
Het sl.cnmsnhii) S: - -n (uitreis) ar-
ri\'--""de 19 Dc.P: to Pndang.
Hef stoomschip T.-mnio (uifreïs)
tins^ovde 10 December Dover.
Het stoomschip Tabanan (uitreis)
arriveerde 19 Derombér te Lissabon en
zette de reis voort.
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
Het stoomschip Noorclerdïjk arri
veerde ï8 December van Rotterdam to
Newport News.
Hei stooiiisciiïp Potsdam vertrok 20
December van Rotterdam naar Ncw-
York en was te 8 uur 25 voorm. in
zee.
KON. T10LL. LLOYD.
Hef. stoomschip Fiisin (thuisreis) is
19 Dec. Üuessanl gepusseerd.
liet stoomschip Kennemerland
(thuisreis': vertrok 19 December van
Montevideo.
Hei stoomschip Zcelandia vertrok
19 December van Buenos Ayres naar
Amsterdam.
KON. WEST-IND. MAILDIENST.
Het. stoomschip Prins Feeder ik Ilen
drik arriveerde 20 December van Pa
ramaribo lo Amsterdam
STOOMV. M 'V'SCI-IAPPIJ
OCEAAN.
Het stoomschip Tweed dale, van Ja
va naar Amsteruam, vertrok 18 De
cember van Algiers.
Hel stoomschip Astyanax, van Ba
tavia naar Amsterdam, vertrok 18
Dec. .van Port-Said.
Het stoomschip Pak Ling, van Ba
tavia naar Amsterdam, passeerde 18
December Glbniltai
Het stoomschip Sarpedon vertrok
19 December van Batavia naar Am
sterdam.
