imuurs Ouiua
DERDE BLAD
Zaterdag 10 Januari 1914
Maildienst naar Ned.
Oost Indië.
Do verzending van brieven enz.
feeeft <lezd week plaats als volgt:
Over Genua, Woensdag 14 Januari.
(Laatste busltöbling 3 u. 25 min. tr
morgens).
Voorloopige verzending reeds aen
jrorigen dag, vóórmiddags 11 u. 15 m.
Over Brindlai, Vrijdag 16 Januari.
JLaatste buslichtiug 12 u 30 s nam.)
Behalve correspondentie voor Atjeh
Oostkust, Palembang, Riouw, Banka,
Billiton en Borneo, alleen die. welke
van een desbetreffende aanwijzing
is voorzien.
Over Amsterdam, met de zoogen.
Zeepost, Zaterdag 17 Januari. (Laat
ste buslichting 3 u. 25 m. 's morgens),
en Onderhoorigheden, Sumatra's
Het port van met deze gelegenheid
te zenden brieven bedraagt 5 cent per
20 gram, dat der briefkaarten 2 1 2 ct.
per stuk. en dat. van drukwerk eén
cent per 50 gram.
Om nog met deze gelegenheid te
kunnen worden verzonden, moeten
postpakketten Vrijdag vóór 9.30 'e av.
ten postkantore zijn bezorgd.
NAAR SURINAME.
Dinsdag 13 Januari. Laatste bus-
lichting 2.35 's morgens.
Vrijdag 16 Januari. Laatst© bu's-
lichting 7.45 's avonds.
Vrijdag 1G Januari {zoogenaam
de Zeepost). Laatste buslichtiug 3 25
"s morgens. Om nog met deze gele
genheid te kunnen worden verzonden
moeten postpakketten daags te voren
sen postkantore bezorgd worden. Het
port van brieven, briefkaarten en
drukwerk is gelijk aan dat voor Ned.-
Oost-Indië.
Wij doen uitdrukkelijk opmerken,
dat bedoeld wordt de buslichting aan
't Hoofdpostkantoor in de Zij'straat
Amsterdamsche Kout
CVIL
De watervoorziening. Han
del, Nijverheid, Scheep
vaart.
Heel Amsterdam zwemt. Zwemt in
duinwater, Lekwater, Rijnwater. L>e
Raad zwemt en de goede burgerij, die
haar 'tart vasthoudt dat de heer Pen-
nink. de dire.tear \au d waterleiding,
zijn zin zal kijgen en we weer ei lelij
ke millioentjes dokken moeten. We
spreken over irrigatie, diepbruin gen
en verzouiingen alsof liet de meest ge
wone begrippen zijn des dageiijksohen
levens.
Onder het genot van een frlseh glas
schuimend b.er moert je beloo-gen en
verhandelingen aanhooren over de
zoetwaterlijn, over brak water en wa
tergebrek.
Het komiekste van n et geval is, dat
per slot van rekening niemand er het
ware van weet. De gemeenteraad tast
in hot duister en kan uit gebrek aan
gegevens na een middag cn avond ver
gaderd ie hebben geen besluit nemen
omtrent de watervoorziening. In het
college van B. en W. heersciit verschil
van meening cu op de cijfers uit het
rapport van den directeur wordt door
deskundigen '".cel wat aigedongen.
We komen zóó geen slag verder, maar
mogen na wat uit de debatten geble
ken is als geruststellend toch wel dit
aannemen, dat het vraagstuk der wa-
tervocirziening niet urgent is. Dat
we ons voorlcopig niet ongerust be
hoeven te maken.
Met schrik denken we terug aan
1903 toen Mr. Z. r. d. Bergh ons voor
ononne uitgaven te redden wist op h
kantje af. De directeur van de water
leiding noemde toen het vraagstuk dor
watervoorziening dringend. Als zijn
plannen waren aangenomen zou hot
ons aan ron'te hebben gekost 5 milli-
oen 800.003 gulden.
Mr. Z. v. d. Bergh heeft toen aange
toond dat er in de naaste toekomst
althans geen gevaar voor wa terg eb re,
zou bestaan en dat het je reinste oi>-
was ai dus liet gehl letterlijk en
figuurlijk in het water,te werpen. Toon
in 1903 zouden wij volgens den direc
teur, nog maar 6 a 8 maanden water
hebben en mi, 1914, zonder daC er iets
gebeurd is, hebl>en wij nog overvloed
water. De directeur so:, at te dat in
1913 Amsterdam 66G.OOO inwoners zou
hebben, met een dagverbruik van
"".000 kub. M. En Amsterdam heeft
thans 594.000 inwoners met een dag-
verbruik van 43.000 kub. M. Een ver
rekening die niet voor de poes is.
Daarbij komt de kwestie van de ver-
zouling. We zijn aan het verzouten i-
er gezogd en er is verwezen naar de
firma Smidt van Gelder, in wier pa-
piefnbriek de verzouting in do brou-
nen reeds zou zijn waargenomen. Ge
bleken is echter dut de firma Smidt
van Geld*:-: de verzouting ontken:
Bovendien is geruststellend de me-
dedceling van den heer I.ainbrechtsen
van Ritthcm, dat in het Boogkanaul
de Zoetwaterlijn van November 1911
tot November 1913 van 123 M. tot 116
M gedaald was. In 1912 viel 29 mil-
lioen M3. regen en sedert November
1911 is de toestand dus nog gunstiger.
Al dit een en ander wijst er op, dat
we voorlcopig gerust kunnen zijn en
dat hei dwaasheid zou wezen, nu
enorme sommen voor watervoorzie
ning te geven.
aar bovendien de gemeenteraad
over niet voldoende gegevens beschikt
cn vrijwel in duister wordt gelaten,
zou een beslissing nu zeer lichtvaar
dig zijn geweest, om geen sterker uit
drukking te gebruiken. We gaan nu
nog niet, zooals B. en W. voorstellen,
de dure liefhebberij uithalen, de d-ui-
nen met Lekwater te irrigeeren. Alles
blijft voorloopig bij liet oude en do
Raadsleden kunnen er nu nog eens
over denken tot de volgende zitting.
Dan worden de debatten voortgezet, j
De belangrijkste rede in het begin
van liet jaar is steels wel die, waar-
mede de voorzitter van de Kamer van j
Koophandel de eerste zitting in den j
nieuwen jaarkring van dit collego
opent, en waarin hij een beeld geeft
van den toestand van handel, nijver-
heid en scheepvaart in het afgeloopen
jaar Ook nu weer heeft de voorzitter,
de heer S. P. van Eeghen, belangrij
ke cijfers gogeven. Ik zal er u niet
mee vervelen, maar het lijkt me toch
wel interessant, er een en ander van
over te vertellen.
Do inhoud der in Amsterdam bin-
neagekoinen zeeschepen bedroeg
1.137.754 513. meer dan bet vorige
jaar. Het aantal in onze haven aan
gekomen schepen bedroeg 1712 tegen
1348 in het jaar te voren.
Over den handel in suiker, tabak en
koffie kon metveel goeds gezegd
worden. De prijzen von de Oost-Java-
suikers moesten hooger worden, door
dal hel suiker-rendement van do
meeste fabrieken verre bleef beneden
dot \an verleden jaar.
Op den aanplant van Juva-tabak
had de weersgesteldheid een ongun-
stigen invloed, zoodat vooral de kwali
teit geleden heeft.
Over den koffiehandel over het af
geloopen j.mr is men niet tevreden
over het algemeen.
De aanvoer van Java-thoe was ten-
gevolge van de op Java heerschende
droogte over hit -fgeloopen jaar ge
ring, i dan in 1912.
Ook voor den geld- en effectenhan
del was liet afgeloopen jaar ongun
stig.
Alleen voor den houthandel, voor
zooverre de import van gezaagd en
geschaafd hout betreft, kon de voor
zitter in guustigeu zin spreken.
Anders slaat het er voor met de
nijverheid. Voor de nijverheid was
het afgeloopen jaar gunstig over het
algemeen. Vooral de scheepsbouw
had een goed jaar, en ook de machine
fabrieken en bierbrouwerijen.
Dat het in de diamant industrie mi
sère is schreef ik reeds. Het spreekt
van zelf dat de heer Van Eeghen over
deze vonr Amsterdam belangrijkste
industrie de weinig bemoedigende
mededeelingen met den noodigen na
druk deed. Zoo vertelde hij dat in
1912 liet laagste en hoogste vverkloo-
zen-cijfer bedroeg resn. 806 en 8400
en voor 1913 resp. 1299 en ongeveer
4R50.
De uitvoer van geslepen en rnwe
diamant haar Anir-rïka bedroeg voor
de cersl.-. drie kwartalen 25.890.000
togen f21- 313/00 m 1912 D. rna cl.. i
het uitvocr-cijfer belangrijk. 1
de
vee de
'Mfs
tot /20.000. En er is niet?, dat roden
geeft lol verwachting va:: een bele
ren tijd.
liet zijn zeer ontmoedigende incde-
deelingen, en het is een feit, dat de
malaise in de diamant-industrie tij
ec-n wi .-kloozenaantal van 4 a 5900
weeks zich steeds nijpender doet
gevoelen. In vele, zeer vele gezinnen
is de ellende dan ook groot.
Ook dc toestand in hel winkelbe
drijf en in de grossierderij was in het
afgeloopen jaar niet bijster gunstig
Het spreekt van zelf, dat de regen
achtige zomer en de zachte tempera
tuur van herfst en winter nadeelig
werkten cn do malaise 5« oe diamant
industrie mag ook zeker wel als fac
tor in rekening gebracht worden.
Moge do voorzitter van dc Kamer van
Koophandel gelijk hebben in zijn
vertrouwen, dat er ook jaren van stil
stand kunnen z:jn die geen blij venden
achteruitgang beteekenen. Dit zei hij,
sprekend van het winkelbedrijf
IIij verklaarde mei vertrouwen de
toekomst in te gaan en wij hopen, dut
zijn vertrouwen niet zal worder. be
schaamd.
AMSTERDAMMER.
Binnenland
TWEEDE KAMER.
Schriftelijk beantwoorde vragen.
SPOORWEGONGELUK RIJ REILEN.
De heer Limburg heeft den Mi
nister van Waterstaat gevraagd of hij
een onderzoek heeft doen Instellen
naar de oorzaken van het spoorweg
ongeluk hij Beilen in den avond van
24 Dec. jen zoo ja, of de Minister be
reid is zoo spoedig mogelijk de resul
taten van dat onderzoek in vollen
omvang aan de Kamer te doen ken
nen, mei alle zoodanige mededoelin-
gen nis daarbii van belang zijn zoo
wel ter verklaring van de spoorweg
ramp als ter beoordeeling van de
ïcddingstnaaticgelen, die dadelijk na
het ongeval zijn genomen.
De Minister van Waterstaat, de heer
L e 1 y, heeft hierop geantwoord dat
door hem is bevorderd, dat van re-
geeringswege naar de oorzaken van
het noodlottig spoorwegongeluk met
trein 146 bij Beilen op 2i December
1913 een onderzoek werd ingesteld,
nevens de maatregelen, voorgeschre
ven in art. 115 derde lid, van het Al
gemeen Reglement voor den Dienst
op de Spoorwegen, luidende:
„Bestuurders van den spoorweg
dienst geven terstond van hc-t gebeur
de schriftelijk, van ernstige ongcral-
len per telegraaf, kennis aan den
Minister van Waterstaat en aan den
r;u-.d van toezicht Zij doen daarna
c-cn uitvoerig verslag van het gebeur
de aan den Minister en aan den raad,
waarbij aan den raad worden overge
legd gewaarmerkte afschriften van de
verslagen der spoorwegbeambten,
die hunnerzijds met het onderzoek be
last zijn."
Thans kan worden vastgesteld, dat
overtreding of ri> t-naleving van dc
betrekkelijke voorschriften niet heeft
plaats gehad, zoodat het ongeluk
daaraan niet is te wijten, en dat even
min sprake is van schuld of nalatig
heid vun hei dienstdoend spoorweg
personeel. Echter is tot dusver even
min een andere waarneembare oor
zaak voor hel ongeval kunnen wor
den vastgesteld. Verschillende onder-
stellingen hebben telkens opnieuw
onderzoek in de een of andere rich
ting vcrc-ischt. Hoewel mede dienten
gevolge het onderzoek omvangrijk
moesf /ijl;, mag thans toch een door
de spoorwegmaatschappij aan den
raad van toezicht op de spoorweg
diensten in te dienen verslag binnen
kort worden verwacht, waarna de
raad zijnerzijds zoo spoedig mogelijk
zul rapporteeren.
De Minister stelt zich voor de uit
komst van het onderzoek met alle be
schikbare gegevens omtrent de ver
klaring van de ramp en de
genomen reduingsmaatregelen, oa-
der toevoeging zoo noodig von zijn
eigen beschouwingen, ter kennis van
de Kamer te bfengen.
EERSTE-KAMER.
Wij behoeven na hetgeen ons giste
ren per telegraaf werd bericht, over
de vergadering der Eer-te Kann i -gcen
nadere bijzonderheden Ie vormeiden.
Alleen zfj geconstateerd dot dc ou!
cigming v—w den aanleg van con ver
keersweg ven de Prin en- m ar d
Hvercngiac'.t, waertmen de heer van
Wasseneer van Rosendc bezwaar had.
omdat bij brt algemeen nut ontkende
-n wegrms de enorme kosten, be
zwaren die de heeren de Gijsoluar cn
Minister Cort van d. r I.inden bestre
den, vooral ook omdat de financiële
quoer-tie uitsluitend ter beoordeel ing
stond van den Haagsehen Raad,
niet Ams'óidam gold. maar Den Haag.
Zooals we gemeld hebben is <ie Ka
mer, na afdoening van 't afdeelings-
onderzoek, op recès gegaan.
HOFBERICHT.
Het uur van aankomst op 20 dezer
van de Groothertogin van Luxemburg
ui dc residentie is nr.miudags 4 uur
37 min Ilollandsche Spoor.
Jlet vertrek is bepaald op Donder
d:>g 22 dezer, 's ffuadage per trein 3
uur 29 minuten.
Ontploffing.
Omtrent een ontploffing van den
motor op een boot, liggende voor een
werf aan den Trekvvcg te 's-Graven-
hage, meldt men van daar de volgende
bijzonderheden:
Gistermiddag tegen drie uur werd
de omgeving van den Trek weg opge
schrikt door ec-n hovigen knal. Er
bleek een ontzettend ongeluk gc-beuid
te zijn aan boord van een in reparatie
zijnde ijzeren pokschu t van den mo-
(ordien-t Amsterdam—Rotterdam,
welk schip lag op de helling van de
scheepsmaker ij der firma Van der
Straaten cii Van den Brink aan den
Trekvliet. In deze schuit was ecu !»:r-
■sfellin~ aangebracht door werklieden
van bedoelde firma aan den ruw olie-
motor van de schuit.
Toen nu gistelmiddag in tegeuwoor-
d glieid van den machinist-schipper
der schuit en een viertal werklieden
der scheep?makerij de gereparcerJè
motor werd aangezst, had eensklaps
een'hevige explosie plaats. De oi.etank
slceg geheel uit eikuc.r, terwijl dc ont
wikkeling van de gassen zw hevig
v.as, d.:; lut ijzeren ruimsciu.l r.us-
schen machinekamer cn ruim geheel
uiteen sloeg en zware ijzeren stukken
ver in de rondte weiden weggtóLn-
gerd.
Alle vijf personen, die zich in de ma
chinekamer bevonden, waren er ver
schrikkelijk aan toe. Gruwelijk ver
minkt werden zij door hun uit de fa
briek toesnellende kameraden en pa
troons g-zvonden. Eén van het ongeluk
kige vijftal, de machinist-schipper
Dti-k von Leeuwen, van Rotte-<k. m.
bleek op slo.g te zijn gedood. Hein wa
ren beide bfcnen opengereten en door!
de ijzeren platen als het ware afge
koeld, terwijl brandwonden zijn aan
gezicht onherkenbaar hadden ge
maakt. De vier andere personen, allen
werklieden dei scheepmaker ij, nl. u-.
werkmeester De Graaf, de monteurs
Busser cn Nieman en de smid Komijn,
waren hco.zat ernstig verwond. Van
De Graaf was een der voeten wegge
slagen, terwijl hij' tevens met brand
wonden aan hoofd en bovenlichaam
was overdekt; van een der anderen
was Cen arm afgerukt, zoodat het ge
he:l in de vein.elde uiacliineruiur.e
oen a'.ki vreselijkst schouwspel ople
verde.
Hoewel ontzet dcor der. droeven
aanblik, iVe.l ieder eter toeg^snelden
toch zoo spoedig mogelijk, ai wat hij
'.-oii kon, "in de verminkte makkers
vua de scuu.t uit naar net fai»rieks-
gebouw te dragen. Daar werden z j it;
ws kautwrlokiaeu op de vloeren
....,- ucr oiigêiukkigen.
Spoedig waren op telefonische
vvaarsciiawingeu de dokteren De Gra
ve en Tasssi can den gemeentelijken
c-erslc-hulpdieust met auto ziekenwa
gens en verplegend personeel op de
plaats der rainp aanwezig, om de ge-
etste
en
.■oor
cverbbeng-.ng n.-
/Kkcahuis zorg te dragen.
Inmiddels was cok een i; -K. geeste
lijke uit ue naburige gemeente Rijs
wijk ter plaatse gekomen, om zoo
noodig geestelijken bijstand te verlee-
nen.
liet lijk van den machinist-schipper
Van Leeuwen werd oj) last van den
commissaris van poliïie die aan
stonds met eenige politic ambtenaren
cu -beambten op twl terrein aanwezig
was tot het instellen van een vootloo
pig onderzoek naar den omvang en
de veniioetlelïjke oorzaak vun hei on
heil naar de algerneene begrnaf-
j/laats ov-Mgebrachl, teneinde voor
een gerechtelijke sectie te v. ur<ten he-
waard.
Door een ter plaatse aanwezigen
deskundige uit Rotterdam werd als
vermoeden uitge.-,proken, dat waar
schijnlijk liet ontbreken van een ko
geltje m de olieleiding van den motor
de oorzaak is gowivest van de ontplnf-
fiug. Door het niet aanwezig zijn van
dat kogeltje zou namelijk ite exploelo-
vl.un zich door de leiding hebben
voortgeplant tei in de tank en zich
daar hebben medegedeeld aan de zich
daar ontwikkeld hebbende gassen.
Van belang was liierbij ook, üai de
tank slechts tien L. olie bevatte en m.
hiv. slechts voor een klein gedeelte
was gevuld met olie. Door liet vlam
vatten der gassen zou de tank uit
elkander geslagen zijn met de voren-
geittc-lde hoogst treurige gevolgen.
Ook achtte dezelfde deskundige hei
mei on ,:--gelijk, dat in de tank een
lek is geweest, en doordat er mis
schien licht is gehouden bij dc tank
voor het opsporen van een lek, do ont
ploffing is veroorzaakt, die zóó hevig
was, dat door een tier weggeslingerde
sti kken ijzer een gut werd geslagen
in liet dak van een <>p meer dan vijf
tig nieter afstand gelegen gebouw ven
de scheepsmaker ij.
Den g.'iieelen middag stond aan de
overzijde van den Trekvliet een me
nigte, op de mare van het ongeluk toe
gesneld, het gebeurde te bespreken en
in de fabriek, waarvan zoo op één
slag vier werklieden worden getroffen,
w as van werken gistermiddag geen
sprake In groepjes stonden de cv eni
ge werklieden ais verslagen bijeen, op
gcdemp'.en toon pratend over het treu
rige lot van hun kameraden.
Zoowel de overledene als de vier
zwaar verwonden zijn allen gehuwde
personen.
liet transport der gewonden ge
schiedde n idat zij waren verbonden*
per overzetboot naar don Trekweg,
waar de ?i-:ken-auto's wachtten.
Nader blijkt, dat De Graaff ook een
ernstige vleeschwond bij de rechter
knie heeftden anderen werkman is
mot een arm afgerukt, wèl is dit
lichaamsdeel zeer ernstig verwond.
Van twoc gekwetsten is de toestand
hoogst zorgelijk.
Va n der Meer is een vrachtschipper
on Leiden—Amsterdam en Rotter
dam.
Later werd gemeld
Een van de vier gewonden is in den
namiddag in het Gemeentelijk zieken
huis overleden, namelijk de monteur
Nieman, de werkman die zeer erri-
sti? aan ee:i dei- armen werd ver
wond.
Don werkmeester De Graaf, van
vvien een der voeten werd weggesla
gen. en die een ernstige vleeschvvond
bij de rechterknie had gekregen,
moest een der heenen worden afge
zet.
HET Se REGIMENT INFANTERIE.
Het 100-jarig bestaan van het 8ste
regiment infanterie te Arnhem is op
feestelijke wijze herdacht.
's Avoiidé was er een fakkeloptocht
en taptoe.
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij koninkl. besluit is benoemd tot
ontv. der registr. en dom. te Groenlo,
mr J. Pleyte, thans id. te Hulst.
Zijn benoemd tot predikant bij de
Prot. Gem. in Nederl.-Indiè, \V. A. F.
van Dijk, pred. bij de Ned. Herv. Gcm.
te lleerenvcen, en F Pont, te Amster
dam, gew. pred b:j de Rem. Gem. te
Friedrichstadt a. d. Elder.
Is, te rekenen van 1 Jan. aan mr.
C. J. J. Wijckerheld Bisdom, op ver
zoek, eervol ontslag verleend als
leeraar R. H. B. S. te Wogeningen.
ONTVLUCHTING.
Omtrent de ontvluchting van de drie
mannen uit de Rijkswerkinrichting te
Hoorn wordt nog het volgende mee
gedeeld:
De drie ontvluchten waren, naar
we reeds meldden, opgenomen in dc
ziekenkamer. Met ecu daar aanwezi
ge pook hebben zij een deurslot half
uitgehakt, waardoor de deur geopend
kon worden. Zoo konden zij komen in
een gangetje, waar ze met de pook een
tweede deur forceerden en in ecu
schuurtje terecht kwamen. Hier werd
1st en t er-
•racht de
n. Althans
I van Inker-:
opefVv.2 3'
■nipen, WiSR
r-.in kwamen.
l ri ze ontdekt
- revolver
Zo vluchtten
waar ze rer-
water over.
oeken van be-
ijksveldwscht,
(1 leverde geen
vluchten, n.I.
naar Amster-
Hc.f te
mud'/.,,,, een oiond
epmtbalkei.
■•en der balken ',n
ingen. Toen dit nÈ
do pannen op zij gesclui'
de verpleegden door ec;
I 40 h 50 c M. heen te"
na ze op het open t-
i Aan de voorzijde werd
door een bewaarder, v
echter niet overging,
toen naar de achterzijd'
moedelijk eeri 16 M. br
zwommen, om zoo land
reiken. Het langdurig z
waarders, politie en r
benevens een poliliehoiti
resultaat Eén der ont'
S., is Donderdag nog
dam geweest, om voor
verschijnen.
Twee mannen zijn ir.
kleedmg, de derde is g-.
zwart ziekenpak.
DE BAKKERSSTAKING TE
•e-GRAVENHAGE.
Gisterenmiddag werd lussehen de
besturen der 's-Gravenli -agsche Bak-
kerspatroonsvereeniging. de N'eder-
landsche Verecniging van Werkgevers
in het Bakkersbedrijf en het bestuur
van den Nederl. R.-K. I! -::d van Hak
kers-. Cacao-, Cho'coltiad- en Suiker
bewerkers een conferee 'd.- gehouden.
Binnen eenige dagen zullen dé be
sprekingen worden voor t-zet.
KOKEND WATER.
In het dorp Diepenveen Uror.k een
vierjarig zoontje van dm. landbouwer
B. uit een ketel uiet kokend water.
Het kind is den volgende n nacht aau
de gevolgen overleden.
DE MOORD IN DEN BC1KSLOTER-
HAMPOLDER.
Omtrent Reinierus Lm assen, bijg->
aamd Boeien-Jantje, wiens opsjio-
ring is verzocht, deelt de IIbid. corres
pondent te Dofclmehem het volgende
mede:
Reinierus J.ucassen is te Eldrik f ge
meente Hummelo en Keppcl gehor.-n,
In zijn jeugd In eft bij voor het stelen
ion eieren op den Kruisberg gezeten.
Na zijn ontslag is hij in militairen
dienst gegaan. Paaru t eedeswteerd,
werd hij in dc gemeente Hummelo en
Keppel aangebonden Nadien hoeft bij
in België, Duitschland en ons land
rondgezworven. Hij stond zeer ongun
stig bekend cn maakte er werk vnn
z:ch overal te verburen en den god--
penning te ontvangen, waarna hij zich
niet meer liet zien. Zijn vader is sinds
lang dood, zijn moeder is het vorige
jaar naar Webl verhuisd.
't Blad verneemt npg, dat „Bocicn-
Jantje" o.a. ook het beroep van schoen
moker en timmerman heeft u 'ge
oefend. Het schijni, dit hij no? ntet
lang geleden met de justi:. heeft kini-
nis gemaakt, althans cv.n r.-iar jaar g ?-
leden is zijn gevangc-nluc; .ing wegens
oplicbt'ndoor de juM:hé elders gé-
last. En aan dien last moet Ook ge
volg gegeven zijn. Kou m <ien moo. J
moet de gezochte zich hebben opgohcu-
den m het Zuiden do?
De Hoornsche politie beeft. z->.>:?;
we destijds in het k(-.t meldden, ie
het laatst van December den waren
naam van den gezoclitc aan de Am
sterdamsche justitie ir.evg< dee'.d en te
vens toen verschillende bijzonderhe
den ovur den levensloop en over som
mige uitlatingen van „Boeron-Jantje"
ter k .-nnis van de Ani-:c: darnsche
stitie gebracht.
Waar verschillende leden va a i 1
Hoornsche politiecorps d n gezoc'mc
van aangezicht tot aangezb ;,t kenif.n,
'is do verondereteüing met gewaagd,
dat de Amsterdamsche justitie cok
verder van hun hulp za! gebruik ma
ken.
VREEMD GELD IN ONS LAND.
Men meldt aan „De Tijd":
Enkele jaren .geleden w .n ie Mcn?-
tricht, dat onder Duitsche groschen
en marken lxigraven werd, een actie
op touw gezet, om voornamelijk den
Duïtschen grosch naar zijn Heimatb
terug ^te brengen De Maastrichtsche
middenstand leed veel schade des
het koersverschil, en tic strijd tegen
den grwch werd met succes la-krvond»
De -•r-'S- h werd cvenal? het Belgiscn»
10 ceötiraen-stub te .Maastricht,
rijkswege als ct-ntrabandc Iwschouw i.
De marken werden in den handel ver
rekend ad f 0.59 de hahe marken ad
f 0.29. De middenstand was biermede
gebaat De politie zag nauwkeurig toe
op de knèpkes en groscher.. doch in
den laaisten tijd zijn \cnru! de Lelg'-
sche knèpkes. ondanks het verbod.
Haariemnier Halletjes
EEN ZATEH DAGA VON DPRAA IJ E.
Onlangs, op sen middag, kwam Piet
fe Amsterdam de electrisehe tram
naar Haarlem ingestapt. Een flinke
kerel is Piet, met een kloek, kaalge
schoren gezicht, een paar heldere
oogen en handen, waarmee ik liever
niet in aanrak:ng koui. Net een man
om in een tram een praatje mee te
maken, maar dat hoefde niet, want
Piet begon zelf, met een van zijn bu
ren.
,,De tarwe is liooger", zei hij. Maar
de buren, blijkbaar vader en zoon,
zeker handelaars in tarwe, ver
zekerden met het slachtofferige ge
zicht. zoo b/j/onder aan mannen van
zaken eigen, dat ze er niets van
merkt hadden.
Dit scheen Piet te hinderen. Zijn
hart, onder de gladde blauwe kiel, die
zijn vak duidelijk aantoonde, smolt
haast weg in medelijden met zichzelt,
toen hij begon over hel milletaris-
me"; gediend had hij, in Amersfoort
en daar h.adden ze hem gekweld
(eigenlijk zei hij heel wat anders) dat
bij er nou, denkelijk een goeie twin
tig jaar later, nog naar van werd.
,,'k Kan 't niet aan je zien", zei de
tarwe-zoon.
Dat was olie in 't vuur. Piet begon
te smalen. „Wat zou jij daarvan we
ten, jij hebt niet gec'ené, je bent een
eenige zoon". En die opmerking her
haalde hij eenige keeren. waarbii de
tarwe-vader met een „nou, nou",
zocht te kalmeeren, totdat eindelijk
Piet, tot een hoogtepunt komende, den
jongen man verzekerde( dat hij een
neus met een voorvoegsel was. D:o
hield zich wijselijk rustig en Piet
mopperde voort over zijn eivaringen
in het leger en den onderofficier
„as ik hcni nou nog 's tegenkwam,
dan gaat ie deraf". Denkelijk van 't
trottoir.
In zijn stand was hij beleedigd!
Hadden ze niet legen hem gezeid: boe-
rekop, boereleelijkert?
„Boerclcelijkert!" herhaalde hij en
trok een gezicht, alsof liij een afschu
welijk drankje pz-oefde. ,.En waar
komt alles vandaan? Van den boer.
Kaas, boter, vlecsch, melk, alles komt
van den boer. En dan zeggen d:e ke
rels: boerekop, boereleelijkert! De
boer is in verachting".
Een derde buurman, die in de zaak
betrokken werd, praatte maar zoowat
met hem moe en de tarwezoon, naar
wien hij soms bij een van zijn bewe
ringen schuins keek, als in de ver
wachting dat die er op in zou gaan,
zweeg kalmpjes en glimlachte man
wat. Totdat de tram tusschcn de hui
zen van Halfweg reed en Piet zei: ,,ik
geloof, dat dat mijn dorp is." Gemoe
delijk zei hij z'n vrienden goeien dag,
keek den tarwezoon nog eens donker
aan cn stapte toen uit. „Dag Piet,'
zeicn ze in den wagen, „hij was wat
uit zijn humeur vandaag".
En daarmee was Piet weer verge
ten.
De wereld, dóar had Piet wel gelijk 1
zit eenmaal wonderlijk in elkaar
en ik voor mij heb heel wat meer res
pect voor hard werkende menschen,
dan voor allerlei nufjes en fatjes, die
minachtend spreken van vullen boe'
en demmen boer. Piet wist het wel,
hij zei het alleen maar wat raar: i'e
bodem is de grondslag van ons stoffe
lijk bestaan, zoodat welbeschouwd al
leen hij, die den grond bewerkt, iets
voortbrengt.
Waarom dan de minachting voor
'n boer? Omdat hij wel eens r:ekt naar
mest en aarde cn in zijn werk geen
mooie jus gewoon is te dragen? Ach,
die klccren, wat hebben ze invloed in
onze maatschappij, die dc zaken ge
makshalve maar liefst alleen bekijkt
van den buitenkant. Eu toch sloven
de menschen zich uit, om toch maar
vooral mooi en naar de mode gekleed
te gaan, hoevee! last en hinder ze ook
hebben van hoeden die te groot of
schoenen, die te klein zijn.
Hot Engelscbe tijdschrift Punch
geeft over een onderdeel van onze
takclage een vermakelijke beschou
wing ten beste, in verband met de
fooienquaestie. ,,Ik kom,"zegt de schi ij
ver, in een museum en heb een wan
delstok in mijn hand, dien ik graag
houden wil. Wees zoo goed, zegt een
man in'n vestiaire, om mij dien stok
af te geven. Liever wil ik hem bij mij
houden, maar de man zegt dat het
niet kan; de regel is dat wandelstok
ken en paraplu es worden afgegeven.
Goed, ill doet dat en ga liet Museum
binnen. Als ik er weer uitkom en mijn
wandelstok terug ga halen zie Ik erg
vooraan, zóó dat je oog er dadelijk op
valt, een bakje met grid, waarmee me
te kennen wordt gogeven, dat de lie
waarder een fooi verwacht voor het
bev aren van mijn stok. Vriend, zeg :k
tot hem, wees zoo vriendelijk cn neem
mij één goede reden, een enkele maar,
waarom ik u een fooi zou geven, dam
u voor mij c?n wandelstok heeft ïc-
waard, dien ik liever niet afgeven,
maar zelf bij mij houden wou.
Hij zegt niets en ik leg hem mijn
bedoeling nader u t-, maak hem de
zaak zoo duidelijk mogelijk. Het eeni
ge antwoord, dat ik krijg is dit: „als
u te krenterig is om een dubbeltje te
geven, zeg het dan maar".
Hiermee was natuurlijk het vraag
stuk nog niet opgelosL
Tot zoover de man uit Punch. Wie
weet op dc vraag een redelijk ant
woord te geven? Als hij bestaat (en ik
zal heel graag van zijn aanwezigheid
hooren) dan kan hij waarschijnlijk
meteen wel de volgende raadsels op
lossen:
Waarom geeft iemand een stuiver
fooi bij een glas bier van drie stuivers
en niet bii een gulden postzegels?
Waarom laat iemand bij het kooj?en
van een tramkaartje 2 1/2 cent houden
en wil hii tot den laatsten cent toe
terug hebben, als hij een spoorkaartje
koopt?
Een prijsvraag kan ik er ditmaal
niet van maken, maar ieder verstan
dig antwoord wordt in de courant af
gedrukt en misschien een enkel onve:
standje? ook, maar dan moet het heel
erg flink onverstandig wezen.
liet woord is aan de burgerneesters,
die sedert een jaar of wat de goede,
vertrouwelijke gewoonte aangenomen
hebben om den Raad heli c-u ze
gen te wenschen n de eerste raads
vergadering van het jaar. De burge
meester van Haarlem is voorgegaan,
gelijk het past: eerst de stad, daarna
het dorp; de buitengemeenten komen
naderhand. Het hoofd eener kleine ge
meente is. het zij met gepasten eer
bied gezegd, een schalk: hij heeft de
gebruikelijke Nieuwjaarsrede al in
het oude jaar gehouden en w as daar
mee alle anderen vooruit.
Wij kunnen, het is bekend, in onzen
omgang met eikaar de volle waarheid
nooit zeggen. Onze meen ingen moeten
altijd een beetje versuikerd worden,
er zijn vaste regelen voor onze conver
satie, lüerop neerkomende, dat we
elkaar geen onvriendelijkheden zeg
gen, behalve wanneer het l>epaald niet
anders kan. Maar uitgezonderd in die
enkele, ernstige gevallen lew
voort in de aïzemern geldende opvat
ting, dat we elkaar allemaal aa dige.
geaellige. goeie lui vinden. Het
zekere hoogte, goed dat het zoo is. An
dei's kwam er gauw moord en dood
slag van, in de dorpen, zoowel als in
de steden.
Laat ik u de keerzijde van do nu
geldende gewormte laten zien. Stelt u
voor een gemeente, ver hier v;
heel ver en over die gemeente gesteld,
oen burgemeester, die op de eerste
Raadsvergadering in het nieuwe iaar
de volgende toespraak houden zou:
„Mijne Hecrcn, ik mag niet natalen
in deze eerste vergadering van het
nieuwe jaar een enkel woord te spre
ken, om u veel geluk te wenschen in
1914. Ik voor mij hoop, in t welbegre
pen belang der gemeente, dat in da'
jaar dc discussies heel wat korter zul
len zijn dan in 't voorafgaande jaar,
omdat gij toen veel gepraat hebt zon
der iets van beteekenis tot stand ie
brengen. Ook zou het tot uw eigen ge
mak en geluk strekken, v aaneer gij
u niet altijd wiWet verbeelden, Iret
beter te weten dan B. en die im
mers iedere week even zooveel dagen
besteden aan de bestudeering der ge
meentezaken, als gij kwartieren;
eest dus spaarzaam met uwe amen
dementen en voorstellen, die vauk <>n
boel in de war brengen, maar bijna
nooit een vcrlietering zijn. Praat bo
vendien niet, wanneer oen ander tic-t
woord voert, want dat is onbeleefd,
blijft niet om wissewasjes van de ver
gaderingen weg. stuurt menschen m t
klacl-.ten liever naar B. en \V.. dan
dat ge er zelf in de openbare aiitms
mee geurt. Ik heb gezegd
Zoo'n rede zou n et m?er wezen, dan
wat. menige burgemeester denkt en
toch, werd die ooit gehouden, dan ging
er 's avonds een brief nu ar don Com
missaris van de Konin m?t vei i ek
eens achteraf te informozreu of dt
burgemeester misschien m z ;n her
senen gekrenkt is.
FIDELIO.
