Haarlems Dkbuo
TWEEDE BLAD
Dinsdag 17 Februari 1914
INGEZONDEN
Van Ingezonden «takken, geplnutiit of
biet geplaatst, wordt de kopie den inzender
niet ternggege-zen.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de
Redactie zich niet aansprakelijk.
Zoor geachte Redactie.
Met belangstelling las ik het Zater
dagavond-pro at je van Fidel io. Ik
schrijf met belangstelling, en u zult
dot dra begrijpen, als u nagaat dat
wat Fidefcio overkwam, ook snij is
overkomen. Ook ik heb een blik mo
gen slaan in 1974. al was het nu juist
niet den 12dcn Februari alleen. Wat
Fidclio schreef over de man in de
nette, eenvoudige, gemakkelijke klee-
'din? is volkomen juist en tref ook mij
ten zeerste Doch u houdt mij deze
rectificatie ten goede in één ding
vergist Fidelio zich. Hij heeft vermoe
delijk niet bezocht het groote gebouw
van den Gemeentelijken geneeskun
digen dienst, waar ik liet genot en do
eer heb gehud in rond te mogen dwa
len.
Ik wil u. noch uw lezers lastig val
len met mijn beschrijving van het
geen ik daar zag. Hoe ik inspuitingen
mei het .,lang-leven serum" mede-
maakte, hoe voor elke ziektemakende
bacterie een verdelgingsmiddel ge
vonden was. doch ik moet juist naar
aanleiding van hetgeen ik daar zag
uw Fidelio op een onjuistheid aan
dachtig maken.
Dc man die om den hock van den
Zijlstraat nan kwam zetten, blijkbaar
dronken, was het niet. Deze was juist
behandeld met het nieuw ontdekte
serum, waarmede men in 1974 {ik
herinner n dat het zestig jaar Inter;
was) de afstammelingen van ninlijr
heidsdrmkors behandelde en moestj
ecnLge maanden voor mén hem jni
kon spuiten met het „long-leven se-
rum" een kuur ondergaan.
Niet altijd gelukte het hen zoo
ver te krijgen dat ze voor het
..serum" geschikt waren en z.oo ont
stonden toestanden van verstijving,
die langen lijd achtereen den man
als versteend deden slaan. Dit nu
was het geval met den man op den
hook van dc Zijlstraat.
Want, geachte redacteur, openbare
dronkenschap kwam in 1974 beslist
nimmer una voor. Dat Fidelio dit
niet wist komt omdat liij blijkbaar
zijn tijd zoo iiuilig besteed heeft met
te zien wat op de straat gebeurde en
geen'tijd bad elders tc zien. -Mij werd
het vergund de gebouwen binnen te
gaan. Zoo heb ik ook liet gemeente
huis betreden. In de ruime vestibule
ziet ge aan de wanden tal van herin
neringen aan vroeger dagen. Jn één
dier kastjes ziet gij een flesch met
een «enigszins geel-achtig vocht
waarop skaat „Champagne, waarme
de in 1913 het gemeentebestuur pad
vinders onthielde". Eiders ziet gij
een ruime vitrine met er op: ..Hoc
men voor jaar over Local-option
dacht".
liet is Fidelio Lekend, dat 20 jaar'
na invoering in 1019 van de local-op
tion bet tot algeméén verbod voor het
vervaardigen van alcoholische dran
ken gekomen is.
Maar in de kast daar lagen, hu /ij
uw blad tot re re vermeM, al de Jiuar-
lemselie Dagbladen.
Een snuffelaar, die waren er in
1974 ook nog. 'had bijeengezameld
wat ér in dien veelbewogen tijd voor
en tegen local option gezegd werd. Ik
zou niet ailcs knunon opnoemen wat
bijeengezameld was, maar één collec
tie trof mu
llet was tie over „Alcohol en mis
daad', waarbij van 12 Februari 1913
af. n.iuwkcii! ia bijeengehouden wa
ren de versla-en van die rechtzittin
gen waarbij l.et alcoholgebruik aan
leiding tot strafrechterlijke Ytivol-
g ng had gigeven.
En zie. het was een boekdeel. Ik tes,
in het blad van 12 Februari 191J
en ik heriiuieide mij met diepen eer
bied den zóó humanen oud kanton
rechter nuvan den Mersch.
De K ii n t o n r c e h t e r,
Mr. Van der Mersch, is e:n. geboron
kantonrecht iVele jaren heb ik - al;
xor&luggever hem gadegeslagen
in zijn werk en elke zitting versterkte
die overtuiging. Hij Weet zoo uitne
mend inet z'n inenschen om te gaan,
vooral niet do iieklaagden.
Met vermaningen is Air. Van der
Morsc-ii niet karig, maar altijd x-.jn
die verdiend. Komt er een dronkaaid,
dis voor den zco- en zooveel-ten koer
vCFOOrdeeld moet worden, dan kiijgt
hij veelal een geducht standje en con
wijze aanmaning om met het drinken
op te houden. Rn de Kantonrechter
zegt "t zoo eenvoudig, maar In do
spreekwijze van de zwakkelingen.
„Man, wanneer schei je nou toch
eens u t met dat zuip. Je werkt j©
heelemaal den kolder in!"
En de dronkaard beloofde beter
schap.
We zullen hopcm, dat hij woord ge
houden heeft!
Zeker is, dat ©en gemoedelijk ver
manend woord meer ingang vindt,
dan enkele gulden; boete. Hét gold
wordt mopperend aan de schatkist be
taald. maar daarmee uit, beterschap
belooft men zichzelf of anderen niot.
Als de beklaagden beterschap belo
ven, wil Mc. Van der Mersch 't graag
bédnis, of nog eens, met een lichte straf
probe© ren.
Zoo gaat ei opvoedende kracht uit
van t rechtspreken van den Kanton
rechter'
Ook heden waren wc weer getuigo
van ©en treffend s'aaltje van 't wer
ken van den Kantonrechter.
Een beklaagde stapt© naar voren.
Kantonrechter: Zoo, te- jij wee;1
Wat heb je nu weer op je geweten?
13 e 'daagde antwoordde).
Kantonrechter: Zoo. Ik kon je nu
al 30 jaar en wat heb je me in die ja
ren veel las,; veno©ranakt. Nu eens met
civiele, dan weer met strafrechterlijk©
quaesties. 't Zijn wel geen heel ernsU-
g© zaken, maar j© moet je toah wat
meer aanpassen aan d© maatschappij
en oppassen, da.t je hier niet zo© dik
wijl- komt.
Beklaagd© beóoofde ©r zooveel mo
gelijk voor te zullen zongen.
KEES.
In het Dagblad van 20 Febr. 1913
stond „In dronkenschap" en dat ein
digde met „Met tranen in de oogen
vroeg de dorper een lichtere straf".
Op 21 Febr.: de biertjesdrinker ver
koos nog niet te gaan eisch 10 gul-
den boete.
Op 21 Febr.: Beklaagde: Kan ik het
niet niet een boete afmaken? De pre-
d'cnt: Wij zullen zien, maar dan niet
meer zoo lang in de herberg zitten.
Op 21 Febr: t Geval speelde zich
af te Purm erend. Jongeman uit Pnr-
merend vroegen aan den Ilper om
bier, anders zou hij een pak slaag
krijgen.
Op 21 Febr - Vernieling Eenlge
IJmuio. r jongens waren dronken.
Op 27 Febr.: i)e gelegenheid maakt
den dief. Jk was dronken, zeide do
beklaagde. He president: Wat je zegt
van je dronkenschap is geen excuus.
Dah moet je maar niet drinken Do
man zuchtte. Ja, de drank is mijn
ongeluk. Pres.: Dan moet je den
drank laten etuan. Bckl.: Ik werk
voor een moeder van 85 jaar. Die
komt, als ik in de gevangenis kom,
zonder brood.
Op 3 Maart Een gevaarlijk ©troo
per- Ik was zóó dronken, dat ik niet
meer wist met den stoomtram naar
Lisse le zijn gegaan. En iets ver
der; Kan de straf niet lichter, ik heb
eer. vrouw en twee kinderen.
Op 3 Maart. Tegen de Zaandam-
me: die in dronkenschap, enz....
werd li dagen goéischt.
Op 3 Maart. Een steekpartij. Jon
gelui ouder don invlied van Schie
dammer (ah wat stond er bij, „de
stad waar vroeger, tot 1919, veel je
never gestookt werd) gaven een an
der een geduchte steek
Op 3 Maart Theedoeken gestolen.
De man was dronken.
Op 3 Maart. Of hij ook flink dron
ken was. Eisch 14 dagen.
Op 7 Maart. Ter verontschuldiging
zei de jongeling dat hij dronken
was Eisch— een week gevangenis
straf.
14 Maart. Een zwervend Buitsclicr
was tc Edam dronken, enz. Eisch 3
weken gevangenisstraf.
Een ander geval: De kastelein' zei-
de: Ik tap nooit meer. De één had 1
de j1111er 12 glaasjes cognac op. Het
Openbaar Ministerie: Als deze be
klaagde drank op heeft is hij heel ge
vaarlijk. er is hier zelfs gedreigd met
worging". E.scJr 3 weken gevang©*
nisstra f.
17 Maart, 'treurig geval, ,,'t Gold
had hij besteed voor drank". Eisch 2
maanden
31 Maart. Beklaagde, die dronken
was, vroeg ecu geldboete voor „z'n
arme vrouw en kinderen'.
Geachte redactie, dat ging zoo
door, Planken en planken vol lagen
er met verslagen van de terechtzit
tingen, in uw blad. Maar er onder
lag, met de zonderlinge titel „Leest
dit merkwaardig," in lichtgevende
inkt er boven geschreven, het inter
view in uw geacht blad van Vrijdag
13 Febr. 1914. van den President
der \iiOMd:ssêinenls-Rechtbank.
„Een eigenaardig ©tuk," zei ie
mand, «ie naast mij stond en mijn
belangstelling zag in alles wat be
trekking had op den strijd voor Lo
cal-option In die dagen. .."t Heeft
toch één goede zijde gehad-, z""a!s u
weet."
„Weet? vroeg ik verbaasd, niet be
grijpende dat een stuk dat zichzelve
zóó weerspreekt nog invloed ten goe
de had kunnen hebben.
„Wel men zegt (ook in het jaar 1974
sprak men ook nog van men zegt)
dat naar aanleiding van het feit dat
de vree* er in geuit werd dat 't verbod i
aanleiding zou geven tot clandestie-j
nen verkoop en dus als zoodanig te<
verwerpen. Alle indirecte belastin
gen werden afgeschaft omdat ze aan
leiding gaven tot smokkelhandel, het
particuliere bezit werd afgeschaft
omdat het aanleiding gaf tot roove-
riien, inbraken, aanslagen op het
leven.
,,'t Was in die dagen", zoo vervolg
de de stedeling van 1974, „dat in het
gebouw in de Jansstraat (waar nu de
gemeentc-liike geneeskundige dienst
gevestigd is) rechtzitting werd ge
houden en de groote gemeentelijke
schouwburg op den Harmenjarsweg
norr ..Gevangenis" was.
Ik wilde nog naar andere kasten
gaan. maar er kwam plotseling een
stroom menschen binnen die hun
„uitkeering-" kwamen halen. Het. wa
ren de al lang afgeschafte militairen,
die op „wachtgeld" stonden.
Met belangstelling zal ik, geachte
redacteur, Fidelio aanstaande week
volgen. Ik zag hem dien 12en Febr
1974 daar staaan op den hoek van de
Zijlstraat en verwachtte wel een be
schrijving in uw gewaardeerd blad.
Dat ik, door de omstandigheid dal
ik als geneesheer, zij het dan ook
van 1914, toegang had tot de gebou
wen, andere dingen zag dan hot
merkwaardige dat op 6traat te zien
was, is oorzaak dat ik u om een wel
uitgebreide plaatsruimte in uw zoo
gaarne gelezen blad verzoeken moest
Met vriendelijke groeten aan Fidelio
Hoogachtend, uw dinestw. dr.
G. A. OOTMAR.
Amsterdanische Kout
CXI.
Een belangrijk© expositie.
Soc.-dem. Wethouders.
Angst voor 't ver'ies van
een plein.
Haarlemsche lezeres of lezer, indien
gij dezer dagen in Amsterdam mocht
komen verzuim dun vooral niet even
binnen ie wippen in den kunsthandel
der firma Buffa in d© Kalvertstraat,
waar steels ieder kunstliefhebber zoo
heusch en vriendelijk ontvangen
wordt In het artistieke bovenzaal'je
vindt men titans oen twintigtal wer
ken van Tihéróse van Duy!—Schwar-
zé geëxposeerd en daaronder werk da t
tot het beste van onze onvolprezen
portnetschildercs mag worden gere
kend.
PortretschiJdercs bovenal iis deze
artist© en de mei zorg gekomen collec
tie pastels on schilderijen geeft weder
oen duidelijk beeld van haai- maohtig
iknjimem. Er leeft ziel in deze portretten
di© in ieder geval alle geschilderd zijn
vue a travers d'un tempe
rament. Daaitbij heeft mevr van
Duyl-Sohwarzc fijn gevoel voor colo
rist.
Het valt moeilijk aan te wijzen wat
van deze collectie het best is. Ex
pressief, in lkooge mate expreasief is
bet al en in elk portret heeft de kun
stenares, met fijn psychologisch ge
voel de eigen expressie gelegd. Bij
zonder ".reft het portret van Mengel
berg bekend ook van do Vierjaar-
lijksche en dat van Mengel bang's
eohleenoote; het /el f portret van de
schilderes, waarop zij tuurt onder
liaar luiud uit.
Dan het portret van ouden heer
Van Duyl, haar echtgenoot, voel
dames-portretten en ook enkele uitste
kende conterfeitsci» van oude heeren.
He: is con fijn artistiek genot deze
portretten hier bijeen te vinden; tc
genieten van coloriet ©n gelaa;s-©x-
pressie. Vergelijking doet hier juist
zoo scherp uitkomen wal mevr. Van
Duyl vermag in de uitbeelding van
het karakteristieke \an els imtivfdiigéi
di© yooir haar geposeerd heelt.
Mogen deze weinig© woorden veten
opwekken het 'tentoongestelde te gaan
bezichtigen.
De lezen; van Haarlem's Dagblad"
weten reeds, dat onz© gemeenteraad
besloten heeft tot benoeming van een
vijfden wethouder En man vreet ook
dat de;© functie zal worden vervuld
door het sociaal democratische naads
lid, den heer F. AA" Wibaut.
Dit nu is op zich zelf nietis bijzonders.
Het is vo'strekt niet buitengewoon,
Van Kunst en Kunstenaars
LXXX1I.
Albert Neuiiuys is, den Gen Februari
bijna zeventig jaar oud, te Lm unio
gestorven. Na een korte, pijnlooze
ziekte, zacht et; kalm; zoo berichtte
het de Juodsnaj kon di ging. De lian is
gesloten. De laatste vertegenwoordi
ger der groote Haagse he schilders
groep is met hem verdwenen, en het
bestaan dier reuzen-bent treedt een
stap verder terug in onze voorstelling,
wordt een graad méér „liirtorii*".
Hun werk blijft, "t is waar, volle reali-
teit en volle rijkdom. Maar wij '.ten
hei niet meer worden, leven het met
meer aks gelijkgeboortig mee; zien er
telkens met meer eerbied naar als
stille getuigen van een grootsclien
roem. waarvan wij de onti>bvoiing, den
hoogstel) bloei beleefd hebben.
Aan het llollandscbe landschap
blijft Mauvc's naam, aan het stad sge
zicht die vat) Jacob Mavis gehorte. Al-
bert Neuiiuys beeft in do wereld van
Overzee, bet Larensch binneiinuis, na
hem ais koopwaar gefabriekt, de repu
tatie bezorgd, waar di© fabriekmatige
product.c later de voordcelen van
plukken kon. Neuhuys' kunst was
forsch en krachtig, onsentimenteel en
toch altijd dc gevoeligst© geduchten-
associatïes «wekkend. Er zijn paral-
lellen getir.kkcn t-isschcn Neuhuys en
Jozef Israels De interieur-voorstel
lingen gaven daartoe vaak aanleiding
Israels was vaak ongelijk m de be
handeling va u zijn onderwerp, dat 1; ij
gaarne en vaker herhaalde en waar
van de herhalingen dan niet altijd
even zuiver van schildering zijn. Mug
Israels htterairder, veelzijdiger geest
gewec-l. zijn, ulo zuiver rasschilder
volgt Neuhuys hem op den voet en eon
uitstekend werk van den laatst en
naast een eva tmens eersternng speci
men van de-n groot en Joodschen Mees
ter. houdt zich niet alleen maar zal
voor zeer velen n kieslijk, zijn Be
schouwt uien echter het geheel©
oeuvre van beide kunstenars dan zal
Neuhuys door ren zekere zelfbeper
king die bij zich opgedrongen heeft.,
slechts de tweede plaats innemen
M ie den man eens gezien bad ver
geet liem niet licht. Een korte, ineen
gedrongen gestalte, scheefgegroeid
voor den schildersezel, (Jaap Maris
had d,U ook, on Willem eveneens)
daarboven een karaklerkop; een groot
hoofd waarin alles zwaar en breed
was uitgesproken; iets van de kracht
van een stier lag er in. Het was een
sterke man. een met wilskracht on ie-
vensdurf. Een die tot op het laatst
lust had de wereld le doorkruisen, die
een paar jaar geleden pas, Amerika
doortrok, en voor eenige jaren her ter
ópfrisscbing „en familie" een reisje
door den Bulkan maakte. Een (li© o»
betrekkelijk hoogen leeftijd nog lust
kreeg, gezin, work en alles naar een
geheel nieuw centrum naar Zurich, te
verplaatsen. Toch is hij in Den Haag
begraven, in Den Ilaog waai' ook de
andenen, zijn evenknieën, zijn gaan
rusten.
Neuhuys had de reputatie ongemak
kelijk, bonkig en ruw te wezen. Hij
was een krachtig iran aan wien senti
mentaliteit vreemd vvAs. Dat hij ten
fijne innerlijkheid achter ren mis
schien wat ruwe schors verte»-?. wie
zal er aan twijfelen die de boste zijner
werken zag, die den goeden smaak be
wonderde waarmede hij eigen inte
rieurs inrichtte en werk van anderen
ie&omon bracht (thans in bruikleen in
bet Su.issomusenin) kon iemand au
fond grof wezen die zoo innige liefde
voor muziek koesterde als Neuhuys?
Populair als Israels, als Jaap Maris
werd hij niet.. Daar zijn zoovele facto
ren voor ter verklaring aan te voeren
en het heelt hem, geloof ik, vaak ge
hinderd. In de historie zoowel als in
de waardeering zijner competente
kunslgenoote-n zul hij tot der e;rooien
gToep gerekend worden en daarin op
een eerste plaats gesteld.
In 1844 te Utrecht geboren, heeft
Neuiiuys niet direct zijn schildersroe-
ping kunnen volgen. Zijn ouders had
den er de bekende bezwaren tegen.
Toch gelukte het hem zijn zin door te
zetten en bij Cranyvanger in de leer te
komen
dal in een sted als Amsterdam met
een gic -•-> "te rite -b-v te king, waaron
der de dia.'uuijtbewerkcis in de eerste
plaats moeten woden genoemd, de S.
D. A. P. een groot aantal volgelingen
krijgt. Dat de sociaal-democratische
raadsfractie bij elke verkiezing groo'er
wordt en da; dus ten slotte de S. D A.
P. er a an gclooven moet, rich mede
verantwoordelijk te stellen voor de re-
göorrtvg van de stad. Het zal dan nu
gebeuren, dat we een f >oc ia a 1 - de mocra -
Ifcotoen wethouder krijgen aan wien
in hoofdzaate de zorg voor de volks
huisvesting zal worden toevertrouwd.
Er zullen ©r zijn in onze stad, die
dit met vreczen en boven tegemoet
zien. Zooals or zijn, die zich bedroe
ven over het feit, dot Zaandam een
sociaal-democralischen burgemeester
heeft gekregen.
Voor hen, Jie zóó denken, ziet het
er in de toekomst in Amsterdam niet
bijster rooskleurig uit.
VV at toch is het geval 1
Wethouder Seri ur.er i>, na een lan-
goii, eervolleu staat van dienst, van
plan de i uste te gaan nemen, ilie hem
loskomt en die hem door ieder van
hart© wordt gegund. Hij zal er, over
niet al te langen tijd, bet bijltje bij
neerleggen.
Het is ju den kring der ingewijden
bekend, dat er plannen bestaan, tot
do vacature wederom een sociaal-
demoeraat te roepen. In dit verband
wordt reeds de naam genoemd van
den heer Vliegen.
Het is inderdaad zeer waarschijn
lijk, dat binnenkort do hoefdstad des
rijks twee sociaal-democratische wet
houders zal bezitten. Een feit, dat
zeker de publieke aandacht waard is.
Toon tot liet ambt van burgemeester
van Zaandam de beer 'Ter Laan be-
noomd werd door don Minister van
Binnenlandsche Zaken, beeft dit feit
heel wat pennen in beweging ge
brachttot heel wat beschouwingen
aanleiding gegeven. Het was ook een
benoeming, die cn voor het algemeen
maatschappelijk leven in ons land,
én voor de partij, waarvan de heer
Ter Laan lid is, van de allergrootste
beteekenis moet worden geacht.
Nu is zeker het ambt van wethouder
ViUi Amsterdam van even groote be
teekenis als dat van burgemeester van
Zaandam, e.i nis het eenmaal zoover
is dat twee S. D. A. P. ers in Amster
dam op liet gestoelte der eore tronen,
zullen meer dan ooit dc oogen van
hrel Nederland gericht zijn op de
faits et gestes van het Am-
sterdamsche gemeentebestuur.
Intnsschen, dit alles is toekomst
muziek, maar liet is met kwaad ook
nf en toe de klanken daarvan eens 1c
vernemen.
Eén socialistisehen wethouder heb
ben we echter binnen zeer korten tijd
zeker. De benoeming van den heer
Wibaut wacht op het feit, dat men
met de voorbereiding voor een defini
tieve behandeling van het woning
vraagstuk gereed is. Binnen enkele
weken zeker is de heer Wibaut lid
van het dagolijksch bestuur.
Het is natuurlijk een gemeenplaats,
dat stads- en landsbestuur vocruit-
ziend moeten zijn en rekening brui
den met de toekomst. Dat is in bet
algemeen waar en meestal zal ook
©en bestuurs-collego bij belangrijke
besluiten het oog op de toekomst ge
vestigd houden.
Echter. vergissen is mensclielijk
cn een misrekening kan bij elk be
stuurscollege voorkomen.
Zóó iets is in Am te-dam geschied-
Met groote verbazing zal men in dc
kranten advertenties hebben gelezen
waarin te koop werd aangeboden...
het Pretoriusplein, groot I486 M2.
cn/. enz.
Dat komt niet allo dagen voor, dat.
een openbaar stadsplein publiekelijk
ten verkoop wordt aangeboden.
Wat nu is in Amsterdam het geval?
De principalen van den makelaar
J. Brouwer verkregen in December
1903 van de gcmeentcconcessie om in
d(- eerstvolgende tien jaren op Let
Pretoriusplein een gebouw of gebou
wen te zeiten, voor openbaar nut. In
dien tijd, nl. tien jaar geleden kon
niemand denken dat zich bet stads
kwartier daar zoo enorm zou uit
breiden. De Transvaalbuurt is thans
een zeer bevolkte buurt en het Pre
toriusplein. dat een plantsoenachtig
aanzien vertoont is een sieraad daar
van de buurt. Men hoopt dat over
eenige jaren, als het houtgewas hoo.
<gct' zal zijn opgegroeid, en als er zit
banken zijn geplaatst daar een heel
aardig, vriendelijk, frisch plantsoen
t© hebben.
De concessionarissen waarover ik
hierboven schreef lieten van 1903 af
tot nu toe, niets van zich hooien. Nu
echter plotseling, tegen het afloopen
der concessie, komen zij uit den hoek.
Naar verluidt bestaat bet plan op bot
plein een kerk te bouwen. Een ge
bouw dus \un openbaar nut, ergo vol
doende aan de voorwaarden in de
concessie genoemd.
Uit zijn jeiigdproductie zijn veie
portretten en vele interieurs van ge
goede burgerkringen overgebleven
Ilij stoffe.'ide deze niet figuren waar
van de klecding met bijzondere zorg
en voorliefde behandeld was. Een
schilder der „satijnen" zooals ik
dezer dagen ergens las.
Dat was in die jaren tusschcn 1870
—'75 een zeer bijzondere verdienste
en iemand als de vroegere Teyler-
bewaarder H. J. Scholtcn won er ©ene
reputatie mee. Betrekkelijk laat
Neuhuys, wat nicn noemt, losgeko
men.
Nog in 1871, dus reeds 27 jaar oud
schilderde hij een „kerkdienst onder
Lodewijk XIV", een figurencoinjiosi-
tic die opgegeven was door de Com
missie vooi d.' toekenning d kc>
mskiijke subsidies aan jonge kunste-
Neuhuys verwierf er de subsidie
mede, doch zijn later werk zou door
(lat voorgeschreven schilderstuk wei
nig beïnvloed blijken. In zijn oeuvre
is het niet moer dan een curiosum
waar, fragmentarisch, echter reeds
dc mooie kleur iu aan het groeien is,
die in de latere interieurs lot voile
rijpheid zich ontwikkelen zak
Het lijdt geen twijfel of dc Hollund-
scho kunstgenootschajipen zullen don
overledene eeren met c-en keuze ten
toonstelling uit diens werk. En dan
zullen wij ér dus nog op terug kunnen
komen. Voor toeden zii dus volstaan
Dc bewoners rondom bet plein zijn
met dien bouw alles behalve ingeno
men, zij willen het openhouden. Zij
bcblion reeds cerequcstrrerd aan het
gemeentebestuur.
De vraag is of dit den bouw zal
kunnen verhinderen.
Er zal natuurlijk gepoogd worden
h°t daarheen t© leiden, dat er ntete
komt van de bebouwing van tiet Pe-
toriusplein. Hoe rr.cn dit zal kunn©n
!>©werk?t©!ligen morton wij afwach
ten.
Het tegenwoordig stadsbestuur zal
cchler wel all© mogelijke mceite doen
de kwade gevolgen van een zeer
vergeeflijke fout onder vorig regi
me af te wenden.
AMSTERDAMMER.
Binnenland
VORSTELIJK BEZOEK.
Het plan is. den Koning en de Ko
ningin van Denemarken bij hun be-
znrk hier te Linde te Amsterdam in
het Koninklijk Paleis te ontvangen en
één dag tijdens het verblijf te bestem
men voor een bezoek aan de residen
tie.
NEDERLAND EN HF. ALBA-
NEESCHE KWESTIE.
Dp Lomlenrche Tel.-correspondent,
meldt ons:
Dc Griekschc gezant hij het Engel-
sche en ons hof, M J Gennadius. is
Zaterdagavond van I ^ndpn naar Den
Haag vertrokken. Naar ik vernam,
staat dit bezoek ook ?n verband met
de Albaneesche kwestie De Griek-
rel" referring gtiat weldra Epirns,
bet Zuidelijk deel van den nieuwen
staat, ontruimen. En dan kunnen
daar in Albanië wel moeilijkheden
worden verwacht,
LEERLINGENSTAKING.
Men méldt uit Groningen aan de
Tol
Maandagmorgen is een staking uit
gebroken onder dc leerlingen van de
Zeevaartschool alhier.
Sedert een maand was één van dc
leeraren ziek. De leerlingen verzoch
ten zijn lossen door ecu lijdelijk aan
gesteld leeraar te doen waarnemen.
Toen echter aan dit verzoek geen ge
hoor werd gegeven, besloten zij niet
nicer de lessen te volgen.
SCHIP GESTRAND.
Volgens bericht aan do Tel. is Za
terdagnacht
schip „Dorothea", cargadoors P. W
T.ouwman te Rotterdam, op weg van
Marbella geladen met ijzererts naar
Rotterdam, in het Engelsch kanaal
op rotsen gestrand De bemanning is
gered. Het sclup is vermoedelijk ver
loren.
ERNSTIG GEVECHT.
De Tel. meldt*
In een Duitsch bierhuis in de Anjer-
straal te Rotterdam, hoeft Zondag
avond een ernstig gevecht plaats ge
had, tusschcn twee Duitsch© zeelie
den on drie Duitsch© «chippers van
Rijnschepen. De ruzie was ontstaan
om een vrouw.
Ten laatste trokken de zeelieden
hun messen en brachten alle drie de
schippers messteken toe iu hoofd cn
armen.
Na door twee doktoren verbonden
t.: zijn, werden alle drie in het zieken
huis opgeuomon.
Dc daders zijn gearresteerd.
MUSEUM VAN GEVANüENlSWE-
ZEN EN DWANGOPVOEDING.
Maandagmiddag werd. in tegen
woordigheid van den Minister van
Justitie rnr. B. Ortcn een groot aantal
autoriteiten, in een (lei* lokaliteiten
van de Universiteit te Amsterdam het
Museum *.oor de studie van gevange
niswezen en dwangopvocdïng ge-
©pmd.
De voorzitter van de Commissie van
l»eheer, prof. mr. J A. van Ham©!,
hield een red©, naair aanleiding van
de opening van het Museum.
Daarna voerde ook minister Ori hot
woord om te w ijzen op de behingi :jk-
toeid vau liet nieuwe museum.
In het Museum vindt men een zeer
in.enesxuue verzameling van allerlei,
wat betrekking heeft op liet gevange
nis-, tuchthuis- en rijksopvocdiivgsge-
©Uciitwezen, ook een herinnering aan
de oude tucht-, rasp- en spinhuizen.
VERBETERING:
Niet namens de Vereeniging von
Gemeente Diaconessen, zooals abusie
velijk werd medegedeeld, doch na
mens de Verceniging van Gemeente-
telefonisten, waarvan mevrouw Ver-
si uvs—Poelman de mede-opriehteter
was, werd Zaterdagmiddag door mej.
J M. C. van Wcsterhoven aan de doc-
donbaar liet woord gevoerd.
met een dankbaren en eerbiedigen
groet aan den doode, die, zelf ten
Meester, van alk* dilettantisme een
hartgrondigen afkoer had, maar <Le
evenzeer op de hem eigen wijze, zijn
lof niet onthield waar hij van veel
jongeren ernstig werk vond; ai liep
dit zelfs met zijn persoonlijken voor
keur niet congruent.
En terwijl wij dit schrijven wordt
ons het overlijden bekend van een
anderen der oude garde van Prof.
Bait van Hove, den leeraar der Rijks
academie op de Stadhouderskade.
Dezen hebben wij nooit persoonlijk
ontmoet doch het is ons bekend hoe
hij in zijn omgeving een gezien cn be
mind mensch was.
Hoe levc-ndig doet, na ai dit treu
rig nieuws een bezoek aan Therè;c
Schwarlze—van Duyl- tentoonstel
ling bij Buffu nou. Steeds vol en
train, vol levenslust, blijft deze ar
tist© doorwei ken, telkens opnieuw
gevend vrijwel gelijke stalen van haar
kunst, die juist geeft v.at „men er
van vvensdil: bekoring door .voor
dracht en virtuositeit van techniek.
De feilloosheid van haar doen irri-
teoren ons soms; voor den drommel,
was het maar eens wat minder vir
tuoos en wat meer toonend de die
pere emotie, de liefde, die lussclmn
schilder en model toch eigenlijk be
staan moet. Maar als men portret
schilder van professie is, kan die lief
de niet ouseconimandeerQ worden.
KINDERMOORD.
D© Tel meldt
Zaterdagmiddag tegen half vijf !i
de Ji den Breestraat t»* \msterdam in
rep en roer gebracht. In ©en kelder
van ern perceel, waarboven ©en coif
fcursznak eevpetigd, we? f-c-,i kin
derlijk j.- gevonden.
Een 49-jarige vrouw, die gescheiden
var baar echtgenoot h -Tde. werd ver
dacht van ddaad vrouw word
opgespoord cn bekende de moeder '0
zrjri van het kind. dat zij in den kei-
dor had gelegd, ten einde or zich van
te ontdoen. Het onderzoek toonde aan,
dal hel kind ten gevolge van de daad
der ontaarde moeder gestereen is.
Do vrouw bevindt zich thans !>-r
verpleging in het Wte-tew-na-ga
huis.
HULDE AAN K. TER I.\AN.
Zaterdag hield (naar de Td me-ai'ï
de Bord van Ned Ond-wwA/crs af."
Don Haag ©en druk bcz'eht© hul?
hóudelüke vergadering.
Aan den heer K. ter I.aan die op
deze huishoudelijke verandering aan
wezig was. werd door d-r voorzitter,
namens de afdceling ©cn hureau-ini-
nistre aangeboden, uls bewijs '.an
waardeering voor het werk. dal ge
noemd© lieer, gedurende zijn raads
lidmaatschap aldaar, voor hc(. belang
van den Bond gedaan had
DE DOCTOREN EN 1)F, ZJE-
KENFO ND SO UAEST1E.
In het Ned Tijdschrift voor genees-
kimde schrijft dr. Van Rijnbeek een
uitvoerig artikel als antwoord
op den open brief van «te directie d- r
Kom: k' \Veefgt©oiler''*nfahrink voorii.
Stork Co. Hengelo, vv.iarin de
houding van dc Ma.*ri«*!,.*rer,ij voor
Geneeskunde verdedigt wordt -ee^n-
ort-r de houdiii© van den fabrieksarte
dr. v. d, M. te Hengelo.
-DE RIJKSMIDDELEN
hebben in Januari van dif jaar een
gunstige uitkomst opgeleverd. De in
komsten voor d© •schatkist waren
f 14 5S3 107. dat is nog 1700 OPü meer
dan vorige recordinaanden. De suc-
ceesierechten ijverden I 581.OOG op.
De Cijfers wijzen er op, dat dc be
drijvigheid in zaken in ons land aan*
houdt.
BELANGEN VAN T KIND.
De bond ter behartiging van de be
langen van 't kind heeft ©en props-
panila-commiseie geïnstalleerd, niet 't
doel te werken voor een krach; u*a
centralisatie in 't belang van t kind.
A'oora.itter is de heer G. J. Vos.
ONGELUKKEN.
De TeL meldt
Zaterdagavond had op liet stations-
emplacement te Ileugclo IO.) een ern
stig ongeval plaats. Dc 41-jarige wis-
eohvachter N. Starmiiik behulpzaam
zijnde bij het rang cc ren van ©en goe
derentrein, had het ongeluk te strui
kelen ©n onder den trein te pm-aken
Zijn rechterarm werd afgereden. In
decnutswekkeiiden toestand werd hij
jKiar hei algemeen zielipnhms overge
bracht Zijn toestand is ernstig
Zaterdagavond is in de Veer! i-
ven 1© Rotterdam ren zeeman te wa
ter geraakt en verdronken Spoedig
da.inm opgevisclu verim-bbten de '*.i
bem bevonden papieren den naaai
Btócbert.
De 23-j.xrige arheni. r der S.d?. II.
Kiéboom. die op liet s:;.;ioirt«nip:.-.e:-
men! t© Venlo tusscln it een trein! i
geraakte, is tengevo'a.* van inwendi
ge kneuzingen ,n nhuis al
daar overleden.
Hen 66-jarrgf bouiskncclit.
Vrijdagavond I*" Ann r.-foort in t u
leeg voorruini viel. i- Zondag?-. l
overleden, zonder het bewustzijn :o
hebben herkregen
ONS LEGER IN INDb* VERZAA AK'I',
liet Sow. llbi-L sdirijf; o.a.
„Bij de le'diMtuljuns mai:k*>*i I"
Op 1 Januari 1911 O' luitenants i; <"•-
dej'-luiteniuits ©f ca. 23 van n .-
eischxe sterkte; vertier z in 71) officië
ren van vcnschilkuJc wapen; ©a
diensten „pro memo.i© gevoerd; lus
vktK dezen zijn aan den dienst eij lie*,
leger onttrekken!
liet aantal met verite aanwezige of
ficieren bedioeg 21J. Bij het
wacht intreden van oo.i.ug.-gvvaar is
dc tertigkeer \aii deze ofticierèh naar
liulie zeer problematisch.
V'oorio ontbreken zoo wal 2500 min
deren aan de legerstcikte. Ais men nu
j bedenkt dat liet veldleger op Java 4
brigades a 24'JO man behoorde te tei
len, dan kan men ©til d© gedachten t©
bepaiou zeggen, dm c: ven brigade o'
1.4 van de sterk.© urn het veldleg r
ontbreekt!!
Het wil ons Wsch„nen >ia*. i n
andere natie dergcii.ike cijfers tv. u
we! eenige cn-*:u iszouden er-
wei ken
l.igt het uussciiicu daarom dat
portretten die mevrouw Sri:*„sii/o
uit baar eigen omgéving haalde ©.*'.-
maal? prefereer Loven dat van *.cn
.Meiigi Iberg bijv uorbeekl. dat ik u-
ijk een mislukte poging tot inonu-
nicniaalheid vind. Haar „Petekind"
en liet portret van den lieer A'aii l)a.. 1
met de bril op het vunrhoofd,.hooi -1
geestiger zijn z niet «looi* de salon
stukken' van mevrouw X. en mevr. IJ.
en de fondant achtte© liefelijkheid
van het jongiic srèch. i-in beun m i"'.
die daar in het midden vau Buffa's
zaaltje hangt. Therese van Duyl
Schwartze is /onder twijfel een vv-"
van betrek©:.is. muai h iai beste weik
zit slechts bij uitzondering in h*:.i-
Ion gedoe waarmede hel bezivreude
deel en het publiek gediend ui', zijn.
Maar plaais als artiste ouder de No*
deriandsch-ï kuusl■■naars en ik
meen dan natuurlijk diogeneu. die
on? land een repute Ce, om op t© hou
den. bezorgd hebben -- zal later wel
eens zuiver bepaald worden.
Dan komen die tegemoetkomingen
aan Amst.crdamsc.hen en Haagsclicn
piotz op haar debet. En aan de ere-
dit-zijde zal dan veel gesteld kunnen
worden, veel, heol, veel. maar «li©
salonKunsl zal liet niet zijn.
J. II, DE BOIS.
10 Febr. "14.
