iittü's Dueiid TWEEDE BLAD Zaterdag 21 Februari 1914 Haarlemscfie liandelsverseniging Goedgekeurd, bij Koninklijk Besluit van 12 Nov. 1892 No. 29 en gewij zigd bij Koninkl. besluit van 21 Mei 1897 No. 58 en van 13 Juli 190», No. 52. Bureau: Jansweg 11, geopend alle werkdagen van 95 uur. Telepboon No. 403. Op 10 Mei 1892 werd bovengenoem de Vereeniging hier ter stede opge richt met het doel de belangen der te- den op allerlei gebied te behartigen, doch allereerst de belangen hunner handel of bedrijf te bevorderen en we] speciaal door het verstrekken van information en bet incasseeren van dubieuse vorderingen. Voor posten welke men de vereeni ging ter invordering in banden stelt op buiten de stad woonachtige per- souen moet 10 cl porto worden be taald, terwijl van alle vorderingen doo- do vereeniging geind 3 pet. pro visie wordt geheven. In do maanden September, October, Noiembcr en December 1913 zijn 107 vorderingen tot een bedrag van f 2821.90 1/2 betaald; 20 vorderingen worden aibetaald, 14 vorderingen zijn uitgesteld. Bovendien hebben de leden bet reo:d op liet hun gratis te verstrek ken advies van de rechtsgeleerde ad viseurs der vereeniging, de hceren Mrs Th de Haan Hugenholtz en A. li. J Merens, Spaarne 94 alhier, die desgewenseht ook in procedunen en faillissementen gratis voor hun op treden. natuurlijk echter alleen voor zaken betreffende den handel of het bedrijf der leden. Bij elke vordering der rechtsgeleer den in r.anden gesteld moet 10 cent voor porto worden gevoegd, terwijl van de bedragen der langs dezen weg ingevorderde posten 5 pCt. moet worden betaald. H.H. rechtsgeleer den hebben het recht in geval van ge rechtelijke vervolging het door hun noodig geoordeelde voorschot te vra gen aan den inzender der vordering. Over in de stad woonachtige per sonen geeft de vereeniging gratis mondelinge of telephonische inlich ting: verlangt men de informatie schriftelijk dan wordt 25 cl berekend, terwijl voor infonnatiën op Luiten de stad wonende personen f 0 60 pl.m. 5 ct. portovergoeding moet woulcn betaald. Aan het kantoor Jansweg 11 zijn coupons ft 19 ct. verkrijgbaar, waarop men aan hot bureau van den Burger lijken Slnnd op het Raadhuis inlich tingen kan bekomen over de adressen van hier ter stede op hc-t bcvolkings- regisler ingeschreven personen. Verder zijn voor de leden verkrijg baar legitirnatiekaarten. waarop zij persoonlijk informatiën kunnen vra gen. in andere plaatsen bij de daar Het is noodig er nog eens uitdruk kelijk op te wijzen dat goed informee- gevesiigde en bij den Ned. Bond van Onderl lnfor cn Sohuldinvordering- bureaux en Haudelsvereenigitieen aangesloten vereenigingen. Deze informatiën worden gratis ver strekt indien ze onmiddellijk zonder verder onderzoek kunnen worden go- geven. Is een nader onderzoek noo dig. dan bedragen de kosten daar van 20 cent Nieuwe leden voor 1914/15 binnen nu reeds tot de vereenir ing toetreden en genieten alsdan tot 1 Mei c k. alle voorrechten als een gewoon lid. ren, voorai naar nieuwe cnesten eene bepaalde noodzakelijkheid is gewor den, waar zoovele geheel onbekende personen zich in onze stad en aan grenzende gemeenten komen vestigen Onder alle koren is kaf. Bovengenoemde Bond, waarbij 18 vereenigingen in de voornaamst; plaatsen van ons land gevestigd zijn aangesloten geeft uit eene tweemaan 'delijksche lijst van namen van per sonen omtrent wien men wordt aan geraden inlichtingen te vragen voor dat men met hen in handelsbetrek king treedt, waarvan het geheim on geschonden moet blijven en die als waarscbuwingsmiddel uitstekende diensten bewijst. Waar eene vereeniging, die hare le den al deze voordeelen en gernakker aanbiedt, slecihts f 3.50 jaarlijkselu oontributie vraagt, is dit zeker eei zeer bescheiden eisch te - men, meer daar al het opgenoemde niet hc eenige is wat de Haar'.emsche Hap delsvereeniging doet; steeds heeft een open oog gehad voor alle zaken, die hare leden in 't bijzonder en onz gemeente in 't algemeen betroffen en altijd iheeft zij daarvoor gesproken. Het zou te ver voeren alles op te noemen, waarvoor zij opkwam, alleen dient nog vermeld, dat het hare be doeling is, in deze ridhting krachtig voort te gaan. In verband hiermede zijn In het be stuur drie commisslën gevormd en i- daarvoor het bestuur uitgebreid. Van deze commïssiën bemoeit eene zich met het Informatie- en Incassovvezen eene met algemeene Middenstands!» langen en is er eene voor Gemeente belangen. Alles te zamen genomen roepen w ij allen toe, handelaar of particulier Steunt deze onze vereeniging door lid te worden, het werk, dat zij doet en waardoor zij onnoemelijk veel goede tot stand brengt verdient uwe sympa t'hie en do contributie, f 3.50 per jaar kan geen bezwaar zijn. Hoe sterker zij is in ledental, des te meer kan de Haarlemsche Handels vereeniging doen. Sluit u bij haar aan ten bate van aller belang, dus ook in uw eigen oe lang. HET BESTUUR. Van d9 Residentie en hear bewoners. CCXL. Er schijnt kans te bestaan, da;: een van de stoomtramlijntjcs die een ge- deelt- van Den llaog onveilig maken, zal gaan v erdwijnen. Heit lijntje Aiuui- Pauwnast raat-HoLLandsche Spoo r, dat tot aan de Waldeck Pyrinooitkade oj> ren lailis loopt, en vandaar op die van 'i<- l'.jn Hull. Spoor-Scbzvenmgon, gan i gce>t geven. Stervend is hel rev'k lang ge woest,- de concur' en- tie in'.-: de ©leetrische kon" niet volge houden w.M'len, en thans is door -Je !L IJ. s. M. aan den Raad van Toe- zichu. verlof gevraagd om dea grond, waar deze rails op liggen te mogen verkooi>en aan een bo-uwgroiidmaut- schappij. NVut die met dien grond wil doe», zal velen niet duidel k zijn, want de tram liep tusschen twee rijen uch tor- turnen aan do cone zijde die van do Laan van Meerdervoont, aan de an dere zijde die van de Sweolinek- ObrccM' hooi cm de strook grond die nu voor verkoop vrij komt is on 800 meter lang tegen oen li m breed. Een straat in de lengte is ar dus in- door te leggen. Ligt hel sin in de bedoeling den ei genaars va perceeten, die met de ach terzijde aan do trambaan grenzen te vrazen of zij een stuk vvi'-len bij koo- pen.' Maai' als er eenigen wel en andcreli hie. niet toe genegen zijn, kan do verkoop niet plaats hebben, omdat dan, door het langer worden van een paar (ramen, sruKKen grona mgesto ten en afgestolen van den publieke» weg zouden worden. Wil de maatschappij den grond na» de gemeente aanbieden voor een straat Behoefte daaraan bestaat niet in het minste, want op enkele melei - afstand loopen, aan beide zijden, pa rallelstraten. Voor bouwterrein zijii slechls enkele gedeelten geschikt. Alleen op plaatsen waar de tram een st'-aat kruiste en de rooilijn van de huizen aan die straat onderbroken werd, zou hot mogelijk zijn, eenige huizen te zclteri, tnnar saamgeteld zijn dat er hoogstens 12. Wel is de prijs, welke de bouwmaatschappij biedt, niet bijster hoog, ongoveer f 10 per M2., aangelegd is het terrein even wel niet, en de kosten van rloleercn enz. zullen de kosten per M2. zeker tot een f 16 opvoeren. Do kosten van den bouw daarbij gevoegd, maakt het niet zeer waarschijnlijk, dat eer» 12-tnl huizen voldoende rente zal brengen' om winst te maken..De maatöchapp moet derhalve wat anders niet den grond voorhebben en als Hagenanr hen ik daarvoor wat huiverig. Zaken tusschen gemeente en grondspeeulari ten zijn tot dusver zonder uitzonde ring stroppen voor do gemeente ge bleken en bij elke nieuwe transactie houd ik daarom mijn hart vast en mijn beurs dicht. Tusselien Gedeputeerden en Ge meentc wordt op 'l oogenbhk een tie langrijke strijd gestreden. Belangrijk omdat het al-dan niet welslagen vin hel gei neen lelijke grondliedrijf er van afhangt. Zonder gemeentelijke hypotheek bank zal hc-t grondbedrijf besliM ui. rendabel, of zelfs maar exploitabel tr maken zijn. Dit heeft de Road al een paar jaar geleden ingezien en kor" na liet besluit tot rioleering van gronden in liet nieuwe Grondbedrijf volgde dat tot instelling van een re- meentelijk hyjrotheekbarik. In de desbetreffende vergadering machtig de de Raad 13. en W. tot het afslui ten van hypotheken op erfpuchts grond. Hiertegen nu hadden Gedepu teerden bezwaar, omdat-h.i die han deling valt onder art. 137 der He meentewet en dus behoort tot cie competentie van den Raad. Mitsdien onthielden zij goedkeuring aan het Raadsbesluit tot het uitgeven van pandbrieven lot een bedrag van één milhoen. De raad heeft zich bij dit oordeel met neergelegd en is bij de Kroon in lveroep gegaan. Het belang van dezen strijd springt in bet oog. Krijgen Gedeputeerden gelijl' dftn kan de hypotheekbank we' opdoeR-n, omdat het ondoenlijk is. een hypotheeknemer te laten wach ten op een raadsbesluit! In korten tijd is het de tweede maal dat melding gemaakt wordt van ecu opvallend militair optreden. Liet tijdens de vuandeluilreiking in het Malieveld een jong luitenant ceri paar absoluut onschuldige journalis ten verwijderen omdat ze hem niet aanstonden, thans liet, gedurende de feestparade van het juhilecrende 3e regiment huzaren een ritmeester de file rijtuigen verbreken, omdat hij dat in hooge w ijsheid noodig oordeelde. Opereerde de luitenant ten minste nog op afgezet terrein, de ritmeester deelde bevelen uit op den publiekcn weg bevelen die lijnrecht ingingen tegen die van de politie li;. In den Raad is Maandag over dit optreden geklaagd en ik geloof niet dat de ritmeester veel pleizier van zijn machtsvertoon zal beleven. Burgemeester Van Karnebeek houdt niet van inbreuk maken op zijn be voegdheid, noch op die welke hij als burgemeester, noch op die, welke hij als hoofd van de politie bezit. Zoo voorkomend cu welwillend als hij in den regel is, zoo ongemakkelijk las tig kan hij zijn, indien men hein ta- quineert en dit eigenmachtig optreden van een mlitair, recht tegen alle be velen van de politie in, zal hij wel we ten af te lc-ereii. SINTRAM. BEÖRS-OVERZISflT van do Firma E. Sassen en Co., Parklaan li B. Telefno. 2061. 14—20 Februari 1914. In de afgcloopen week was de hou ding der voornaamste fondsenmaa'k- en onregelmatig met hier en daar een neiging tot inzinking. VoiuchiKende oorzaken die alien op zichzelf onbe duidend zijn hebben er toe bijgedra gen te zamen een min ef meer Tuste- iooze houding in het leven te roepen, lot deze oorzaken kunnen gerekend V orden, de geru to-n o.cr firaixüeele .noeiiijklieden te Parijs en de vrees lat mogelijk de 1oc-o„iid in den Bal- ka nzloh ongunstig zou kunnen om wikkelen De Vc-ivtoring die blijkbaar ui de beleggimgMii.nrkt is ingetreden Voeg ongetwijfeld tot het aaiw.emcn .an een afwachtende houding even ens het noodige bij. Na de, begin Ju luari tengevolge der ongekende ru; me geldmarkt, ingetreden beleggingt raag die de bestaande fondsen een /-:« procenten deed oplocpen en voor nieuwe leenvngen van dien aard was tat de emfesiehuizem tóch net gene»-" -tonden haasten om aan de v ra >g t voidoen, vatt het niet te verwonderen lat thans een rustpoos is ingetreden •n er nan enkeBe rneuwe Iceningei waarvan de aanireikkelijkheid nit: 'lijzonder groot is, niet zulk een got de «mi. vangst is ten deel gevallen ai- motgeJijk eenige woken geleden zo zijn gesc-hied. Consols die steeds a/l 'Ie baron re tor op do Ixmdcnsdie b-leo- gLngsnrarkt kunnen worden be schouwd, lieipetl onder deze ve.v hijn selen van 77 3/8 tot 76 1/4 terug. De le den van liet garantiesyndicaat de nieuwe Z.-Afnkfianscbe l ening mee- ten 77 1/2 en die van he< syndicaat de- stad Pretoria 9? opnemen, tenge volge waarvan de cerstgeaUemde to ning 1/2 en de laats'.gei»oejöd« 1 on der den emissiopriji; (.prujliep. RehaLe deze v^irschiinseiendie c; zichzelf volstrekt nog geon reden to' ■enige ongerustheid bqhoeven te ge ven, was ook de houdJng der Aimn- kaa-nscho markt niet geschikt om ook in de andere afdeelingen veel leven- -L'tshiedd te verwachten. Het bericht der Interstate Com merce Commission, waarbij werd me degedeeld, dat de beslissing inzake de gevraagde tariefverliooging der Ooste lijke spoorwegen tot 12 September is uitgesteld, had een ongunstige uit werking op den koers der betrokken spoorwegen. Zeer terecht zag men hierin weder een nieuwen hinderpaal voor de spoorwegmaatschappijen om in de steeds dringend wordende geld behoeften te vooralen. Binnenkort ko men ongeveer 500 millioeii dollar no tes van verschillende sporen te ver vallen. Nu door nieuwe koningen hierin moet worden voorzien, is het duidelijk, dat hel uitstel dei beslis sing groote teleurstelling moest wek ken, daar juist de algemeen verwach te toestemming veel tot het welslagen der leeningen hadden kunnen bijdra gen. Voor die leeiiingen,Welke geen uitstel kunnen dulden, zullen nu bc- zwarender condities moeten worden aangenomen, hetgeen op'de toch al reeds magere bed rujf suit komsten van nadeeligen invloed zal zijn. Later word. nog bericht, dat de beslissing wel vroeger, waarschijnlijk reeds half Mei. zou vallen, doch veel invloed op de koersen had dit niet meet Men herinnert zich bij dergelijke gelegen heden steeds dé uitstellen welke vroeger bij de trust processen steeds tot een ongunstige beslissing leidden en dit heeft, bij do uiteraard zenuw achtige stemming, waarschijnlijk ook deze week lot hel groote aanbod bijge dragen. Tegelijk hiermede doken weer berichten op over nieuwe en omvang rijke looneischen bij de Westelijke sporen, zoodat waar hoegenaamd geen gunstig nieuws hiertegenover stond, in do slee hts betrekkelijk ge ringe reaclie het vertrouwen ligt uit gedrukt, dat over enkele maanden do uitspraak der Interstate Commerce Commission ook werkelijk en in gun sugen zin komen zal. Overigens hebben nog die spoorwe gen, die op dezo beslissing met kun nen wachten, het voordeel, dal niet, zooals later ie verwachten zal zijn, alle sporen tegelijk met hun eischcn komen en de loop der geldmarkt mo menteel hot uitbrengen van nieuwe leeningeu in de Unie in de hand werkt. Het heeft de aandacht getrokken, dat industrieels waaiden onder l - v ens taande beslissing minder te lij den hadden dan spoorweg-aandeelen. Dit zaJ wel hieraan te danken zijn. dat de berichten van een steeds toe nemende vraag naar staal gewag inn- kon, terwijl bij do I". S. Steels de laatste 14 dagen de dagelijkschc be- slellingen gemiddeld 10.000 ton hooper zijn geweest, dan ui Januari. Wel zul len de bestellingen dor spoorwe thans voor zoover dat mogelijk worden uitgesteld, doch de vraag is van andere zijde groot genoeg, terwijl ook sommige sporen niet langer met hot aanschaffen van nieuw materiaal kunnen wachten Dat de berichten over de vooruit zichten voor wintertarwe uitstekend luiden, is voor de spoorwegen, in de zen tijd van ongunstige ontvangsten, oen gunstig verschijnsel. Ter beurze van Amsterdam was onder deze omstandigheden hou ding der Amrrikannsche markt verre van opgowgkt. Indtfstne-»le waanden hadden, zoo als wij hierboven reeds opmerkten, weinig te" 11 «"c-n Cointn. Steels notoe ren, na tkdHijk iets gereageerd te zijn, per saldo onveranderd. \malgamated vonden* «tand in den vnsten koporprij.- en liepen slechts ui 77 15/16 tot 77 1/4 terug Car. Sr Foundrys noteeren 51 1/4 te-ren 51 8/4 f.cderwnarden waren zelfs voor Cen trol Leather vast gestemd en notee ren 32 3/8 tegen 31 7/16. Overigen-: waren de afwijkingen van geen be teekenis. Spoorwegaaiideelen waren op het t tel der beslissing van de Intersrt. .- mm. (Jomm aangeboden en lager erhandi&d waarin ook later toen be rciit werd dat dc uitspraak vroeger verwacht kan worden ge;n veromlc- ring van beteekenis meer kwam. Unions reageerden van 162 1 2 tot '1 3 5, South. Pacific daarentegen noteeren oer saldo nog een fraci.-e "ver South. Rails noteeren "26 3/8 te-ren 26 9 IC, Comm. Erie 30 1 8 te ■ren 30 7/16. Rock IsUuid waarden weiden op n.ieuw lager verhandeld. De pveferon te aandcelen daalden van 13 1,8 tol 10 1/2, de gewone van 7 7/8 tol tl 3,4 terwijl de 4 jiCt. bonds van 45 1/8 tot 44 1/2 reageerden, zonder dat nog na dere bijzonderheden o\ t-i het reorga nisatieplan bekend werden Pre:. Wa bash liepen van 9 1/8 tot 8 3.8 terug. Ook op de lokale markt waren de omzetten, mede in \erl>and niet dc slapte op dc Amerika an sclie afdee- ling. zeer gzring en groote variaties kwamen nergens voor. N an oüe nandeelen liepen Konink lijke van 622 1/4 tot 024 3,4 op, om daarna weder tol 020 in te znkken Geconsolideerde noten rn 207 tegen 207 3 4. Intern! Rum. Petr rcauivc- den van 119 1/2 lot 117 7/16 Pm lak Petr. liepen van 35 7/8 tot 40 1,2 op. Van Russische oliewaarden rcagcr- den Schihureff van 77 11 IC tot 73 3 4, Huss'iin petr. van 45 3/16 tot 45 Rubber waarden waren op den te rugloopenden jirijs voor het artikel te Lundcu eveneens in reactie. Het schijnt dat de aan-koopen voor de con tracten die in januari plegen te wor den aangegaan, thans hebben opge houden. Fabrikanten coii'incb-n-n n I meestal in Januari met de hande laars voor <k- levering gedurende In t geheele jaar. Nu deze '•vTecnkoni- Bteu schijnen ie zijn geregeld, - ,it een grooten steun voor den rubber- jirijs weg. Amsterdam Rubber liepen van 151 tot 142 terug op ongunstige geruchten over hel a - dividend Ban dar reageerden van <»5 3/4 tot 59 1/2, Deli Batavia van 106 tot 104 14, Ind. Rubber van 791/2 tot 77 1/4, Oost-Javu van 115 tot 1101/2, RoMtrdaui -Tapa- noeli van 1451/2 tot 1431/4 en .Serb Sumatra van 140 tot 134. Scheep vaartaandeclen konden op het eindigen van den tarievenetriju verder verbeteren. N.-Am. Stoomv.- Mij. kwamen van 20114 tot 21X512 op, v. Nieveldt Goudriaan verbeter den van 166 tot 1693/4, Oostzee van 105 tot 107 7,8, Zeeland van 120 1 2 tot 122. Daarentegen waren Java-China Japanlijn 1211/2 legen 12i o concur rentie van Chincesche zijde. Tabaksaandeelen waren prijshou dend. Bij gewone omzetten weken do koersen niet noenicn-swaaixBg bjj die der vorige week al. Deli-Mij. noteeren 5841/8 tegcu 5827/8, Me dan 223 3 4 tegen 223, Deli Batavia 456 tegen 461. Van mijnwaarden waren Ketahoen voor de pref. rei -c aandcelen IJ 9 .i" - r. Gr- at i.'i" 13 1 8 t:re a I53 i. Redjar.g Leboi g 1881 2 re gen 190. Van cuhuiirwaardfii valt een rij zing van 965 16 tot 101 7 16 in Har.- dciMiiij. Java te vermelden. Ind. Trammen ongeveer 4% hot voor Bat. Electr. Tram. Eenige handel had plaats in aaud. Ncd.-Ind Portland Cenrent, waardoor de koers eenige procenten kon c.ploo- pen. Philips Gloeilampen verbeterde'; van 1451/4 tot, 149. Van Staatsfondsen waren Brazili anen weder in reactie, de 5% obl. van 1905 reageerden van 92 1/2 tot 89 5'9, binn. Mexico reageerden van 319 16 tot 30, 7% China 1 112% lun ger, Russen vast. Ned. Werk. Schuld iet.< ui reactie. Geld op prolongatie 4 ft 415 Binnenland SCHOONHEID IX OPVOEDING LX ONDERW IJS. De Nederlandse hc vereeniging Schoonheid in opvoeding en onder wijs, houdt in de Paa.-chvacantie te s-Gravenhage een congres en ten toonstelling. De conferentie zal twee dagen du ren. Als spreker zullen optreden do heeren A W. Weismann en dr. J. D. iere'ns de Haan. Een Eere-comitc is benoemd, onder •re-voorzitterschap van den Haag- schen burgenieest-r. OVERNACHTEN RUITEN DE KAZERNE. De minister van Oorlog heeft de l"'1- stsande bepalingen, omtrent het overnachten buiten de kazerne door miliciens-verlofgang-bij opkomst voor herhalingsoefeningen, die tot nog toe golden voor opkomst v >or d; laatste maal, cn voor de infanttcric, vesting-artillerie cn genietroepen, van toepassing verklaard op elke op komst voor herhalingsoefeningen van verlofgangers (Ui infanterie, vesting artillerie, panlserfortartillerte, pon tonniers, torpedistcri cn genietroe pen. DE GESTRANDE BATAVIER I. De posit-c van den hij Castricum g est randen stoomtrawler Batavier L blad 2 Feb'r wordt ongunsttgér. ONGEVALLENWET EN' KOFFIE HUISBEDIEND! N De Bond van H Katii Geëmplo yeerden in het Logement- cn K-.ffL- huishouderebedrijf wendt zich nvt cen adres tot den minister van Han del, Landbouw cn Xijvnii-ni, verza kende bij dc eerstkomende behande ling tot herziening der wet op de On- ^verzekering, te bevorderen, (int die wet nok van toepassing wor de gebracht op dc geëmployeerden in hel logement- en koftiehuishoudcrs- bedrijf en dal hunne uitkeering niet alleen wordt berekend over het ge noten salaris, m.-.ar volgons hun aan slag In de bcdr- fs- en inkomstenbe lasting. R NADSLF. D!X U1 TBR EK E RS. M-iandagavond w.ircu velen r-.. hjcluejinonnikeue; getuig n he: - gewone sdiOuwsjH-l een viertal ra;, is- ledeti de raadszaal te zien ver«>n door het raam. Dc burgemeester was naar huis gegaan en had.in gedach ten de deur van bei gemeentehui* ge stoten, zoo vertelt de Leeuw. Ct. BURGEMEESTER TER LAAN. De burgemeester van Zaandam, de her Ter Laan, blijft volgens da Tel. nog te 's-Gravenhage wonen tot 1 April a.s., met welken daturn hij niet zijn gezin een woning in de door hem hxtmirde gemeente zal betrekken. TYPHUS DOOR OESTERS Naar het N v d. D verneemt, ls te 's-Gravenhagi weder oen der aan typhus, tengevolge van oetsersc- bruik, lijdende personen overleden, liet is eene leerling'' der Hoog ere Burgerschool voor Meisjes, aan het BIoj eaburg, aldaar. GEEN HALVE M NATREGEL. 14e Tel. meld;; De ge moe'lelijke eigenschap van In. mannelijk deel der IIoKanders om do Haarlemmer Halletjes EEN ZATH 1 iDAG AYONDPR A A I J E. Hier is het vervolg van mijn ver lip al uit 1974. Het sloeg van den toren van dc St. Bavo. Twaalf uur. De klank leek evenwel in 't gïhoel niet op die van het" vroegere uurwerk, hij was zach ter, mel< dieuser, zooiets alsof er zil veren bellen tingelen, maar toch bij zonder doordringend. De ordebewa ker zag mij glimlachend aan. toen ik verwonderd naar boven keok. .Iedereen in de stad", zei hij, „tot liet vroegere IJmuiden en hel oude lliilegom too. kan de.ze klok- hoore-n; vergeet niet, dat onze ooren door het ophouden vat» rumoer zooveel ver scherpt zyn-'. Het vroegere lliilegom en het oude IJmuiden'. Bestonden die dan niet ni.- r. Het kwam mij voor, dut de or- d- Lewaarder mij wantrouwend aan keek toen ik deze vraag stelde. „U kom! zeker wel ver hier vandaan, dat u deze ding.-n niet weet", zei hij. roeger was Haarlem een betrek- k. lijk kleine stad, met allerlei dor pen in de buurt; dat was lastig door vc> - billende belasting, moeilijk lieden mol vervoermiddelen, verschillend bestuur en zoo meer. Tegenwoordig reikt Ilanrlem van IJmuiden i.aar li:!'.-gom cn van Halfweg naar Zand- vitdie ook niet meer als afzomler- li.ïke gemc.'iiLn l»staanv liet bestuur is in oen hand, dc gemeente exploi teert zelf de vervoermiddelen, ieder .betar.lt belasting naar dcnzelfden maatstaf, er wordt voel minder ge prutteld dan vroeger. In oude boe ken heb ik gelezen, dat er altijd ge twist werd over belastingen, maar daar weten we niet meer van". „Ln is dan alles volgebouwd?" riep ik. ,,De duinen weg, geen landerijen moei-, alles vol met huizen?" Als u bedoelt, dat er overal van die ieéUjjke rechte straten gekomen zijn, zooals ze een halve eeuw gelo de» maakten, neen we bouwen ruimer en maken overal parken. Daar komt mijn tram aan. Gaat u mee, dan zul ik u wat nieuws luton zien". Hij wenkt© en het eigenaardige voertuig dat naderde stond dadelijk stil. Toen bij, heel vlug, er vóór mij was ingestapt, zou ik daar en toen bijna verongelukt -zijn, want do con ducteur gaf het sein van vertrekken al, toen ik nog maar één voet op de treeplank had. Ik tuimelde omver cn gaf een schreeuw, niet anders den kende dan dat het gevaarte mij- ver pletteren zou. maar tot mijn verba zing zug ik, dat het op eens opsteeg in de lucht en zoo over in ij heen ging. zonder mij te raken. Enkele meters verder daalde het weer, mijn vriend dc ordebewaarder sprong er uit en hielp mij opstaan. „Dut was niet knap gedaan", zet liij met een spottend lachje. „Wij zijn snel instappen gewoon, want 't gaal toch niet om andere menschen zoo-' lang te laten wachten..." „En gebrekkige of oude menschen dan?' vroeg ik, een beetje geraakt, omdat ik voelde een mal figuur ge maakt lo hebben. „Daar loopen afzonderlijke wagens voor. Maar daar komt de volgende, pas nu beter op". Al zeg ik het zelf, dezen keer was ik met de gratie van een vogel naar binnen gewipt. De wagen zag er uil als een salon, overal stonden leun stoelen, tabourets of gewone stoelen, ge&illig bij tafeltjes gerangschikt in losse gioepeering. Ue zitplaatsen wa ren niet meer in stijve rijen tegen over of achter elkaar, zooals in on zen tijd; een stelsel van indirecte ventilatie gaf luchiverversching zon der tocht. Het was er prettig wan», meer niet Maar het aangenaamste was de zwevende beweging. Geen ge dreun van wielen meer, geen ramnie- .lende ruiten, geen scherpe hoeken waar je in onzen tijd al rukkend cn schuddend doorrolde. Hier niets an ders dan zachte zweving. De wagen, als hij zoo genoemd inag worden, zweefde ongeveer een lialven nieter boven den grond, maar als hij be letselen ontmoette, liet de conduc teur, die daarvoor een wnarsihu- wingssignaal van den bestuurder kreeg, liem omhoog gaan; zoo vlo gen we over een geasphatteerden weg heen. die opgebroken was; over een omver gevallen wagen, ja zelfs over een aardig hondje, dat zich niet gapw genoeg uit de voeten maakte. 't Ging snel, maar niet overmatig gauw, ik donk omstreeks dertig kilo meter. Na eenige minuten waar schuwde dc ordebewaarder, dat we er uit moesten en stapten we uit den wagen aan den anderen kant als waar de nieuwe passagiers in kwa men. „Dut kon in den tijd van rails en dubbel spoor niet gebeuren", re>i ik tot mijn liegeleidor, maar hu ant woordde niet, omdat hij druk bezig was een naar dingén aan de voeten te doen, die er uitzagen als schoenen, maar met een soort van verdikking, als een kleine bergplaats, bovenop. Hij gaf mij ook een paar en wees hoe ik ze uau moest doen. Maar nauw had ik dat gedaan, of ik gaf een schreeuw- van angst, daar mijn voeten alle aanraking met dc aarde schenen te verhezen. Hij greep mijn hand en deed nnj bewegingen met de voeten voor: Jinks, rechts, links, rechts het duurde niet iang, of het onzekere g voel verminderde, de voetbewegingen vvei'den vaster cn ik genoot. Want met regelmatige lias sen, niet op den grond, maai in c'e lucht, liepen wij naast elkaar voort, met een snelheid van zeker minstens twaalf kilometers per uur. Zoo go ring was de inspanning, dat we niet eens hijgden. Maar toch wenkte hij mij Mn niet te spreken en ao<>, zwij gend, snelden we voort, nu en dan uitwijkend voor anderen, die ons. van dezelfde schoenen voorzien, te genkwamen Eindelijk, bij den breeden ingang van een groot gel>otivv. hielden wc stil en deden onze draaJschoezien uit. Jk hoorde, dat die uitvinding betrek kelijk al oud was, een jaar of twin tig. In de verdikking bovenop was een radiumverbinding aangebracht, maai- hoe die precies werkte kon mijn geleider niet verklaren. Op dat oogenblik drong ik er ook niet op aan, want er was nieuws ge noeg te zien. In een heerlijk luchtige, zacht verwarmde, aan drie kanten verlichte cetzual zaten aan kleine tafeltjee monnen en vrouwen, som mige m dezelfde uniform, andere in ©enigszins afwijkende 'Icleedin-g. te eten. Dat was, werd mij gezegd, de ambtenaren-eetzaal. Hier kreeg ieder op een voor hem vastgesteld uur, van wege de gemeente, zijn middagmaal en hei zag cr keurig cn welverzorgd uit. Maar merkwaardig was voorai de manier wuarop het werd rond ge diend. Nergens iu de geheele zaal was een kellner te bespeuren. Langs de zitplaatsen aan de wanden lic-p cen zoogenaamde riem zonder eind waarop een soort van houten bak was bevestigd Daarin stonden praeti: lie schalen, schotcis cu kommen cn al les draaide zóó langzaam, dat men er wat men noodig had uitnemen en het gebruikte gemakkelijk er weer in- zetttcn kon. NV'ie zijn maal op had ging wat \vandelen in een soort van winter tuin daarnaast, of lezen in een biblio theekzaal. Mijn vriend de oreiebc'va ker was zoo v riendelijk, voor mij. als zijn geïntroduceerde, dc kleine kos ten te betalen, die van vreemde! to gen voor dit middagmaal gevergd werden. De ambtcuaren kregen het allen kosteloos. Wat mij trof was de goede stem ming, die onder de menschen heerschtc, de groote hulpvaardigheid en het vroolijko gesprek. Ik vroeg aan mijn begeleider, wanneer hij nu vrij van dienst zou wezen en tot mijn verwondering antwoordde hij- „Van daag om twee uur, want het is een stille dag en innu kinderen komen om twee uur van school, zoodat ik dan met hen wandelen kan. Van avond heb ik cursus over mijn vak. In 't geheel heb ik vandaag, buiten den cursus, zes uur rtien-st gehad, maar zoo is het niet iederen dag- Soms als 't druk is wanneer cr viel vreemdelingen komen, ben ik wel tien uren in touw, maar daarovi r bekommer ik u»U niet, want de grond slag van dc regenvvoordige maat schappij is, da! fir arbeid iemand ge lukkig en tevreden maakt, wanneer hij dat maar doet naar de maat van zijn volle kracht. Daarvoor moet hij er alles van vvien wat er van te toe ren is en om die reden', zei mijn vriend de ordebewaarder, „krijgen wij onderricht in allerlei vakken, waarover een politieman in vroeger dagen nimmer -tots hoorde." Jk vond liet. ïjicrkwaardig. !I-t hield mij bezig, toen ik de couranten en illustraties doorzag, die zich in groote verscheidenheid op de leesta fel lagen, het vervulde mijn gedach ten, toen ik met den orde-bewaard- r terugkeerde naar hel midden van de stad, waar hij m.j op de Groote Merkt terugbracht en toe: met een st-:-'. :- gen handdruk afv.'heid nam. Toen overv iel mij een eigenaardige gewaarwording van eenzaamheid op dat plein, inidd- -n mij reetnee maatschappij, zonder familie of vrienden. De zon scheen, de men schen om mij heen waren opgewekt, beleefd, vroohjk toch voelde ik in al haar omvang het drukkende van de eenzaamheid. FIDELIO.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1914 | | pagina 5