Humors Dagbuh
DERDE BLAD
Weensdag 8 April 1914
Qe staking in bet houtbedrijf
te Zaandam.
Bij de aanlegplaatsen van de booten
zag ik ze al, in groepjes. Somm.gen
heen en weer slenterend, doelloos,
zoowat pratend en rookendande
ren bij partijtjes op stoepen en langs
brugleuningen.
Overal in Zaandam vond je die
groepjes, vreemden indruk makend
op een werkdag.
De stakers 1
Aan zestien houtzagerijen is het
werk door alle arbeiders, op rnaar
heel onkelen na, neergelegd. 710 man
zijn buiten functieen naar wat
ik er Dinsdag van gehoord heb, kan
hei ling duren.
Want van werkgevers- en werkne
mers-zijde is men van plan den strijd
tot het uiterste te voeren.
Natuurlijk heb ik. me houdend aan
onze gewoonte, mii van de meeningen
\:m bo'de partijen op de hoogte ge
stild. en vóór ik vermeld wat me door
eer der stakingsleiders en door een
patroon is meegedeeld, dient het groo
ts verschil in verklaringen der strij
denden geconstateerd. In negen van
dc tien gevallen staan die lijnrecht te
genover elkaar
Van werkliedenzijde
t Eerst heb ik den voorzitter van
het stakingscomité, den heer Iley-
koop (volbloed stakingsleider, met 'n
ervaring van vele jaren) ontmoet.
Ik kende hem niet, maar z n hoed
was me beschreven, en het geluk dien
de me. want plots kreeg ik dit hoofd-
dek.spl in 't vizier.
Ja, ik ben een van de misdadi
gers! zei-d-ie. Heykoop, jawel.
Uier volgen dan de hoofdzaken van
'tgeon hij mij vertelde:
Ij weet, dat we verleden jaar al
bezig waren met een collectief ar
beidscontract. waartoe ook conferen
ties met de hier gevestigde vereeni-
ging van Werkgevers in het Houthe-
dri'f gehouden werden. Na een parü-
eelo staking, waartoe (toevallig) door
ons de firma's Stadlander Middelho
ven en Simonsz waren uitgekozen,
werd ten aanzien van de lopnen
der ongeschoolde arbeiders eenige te
gemoetkoming gedaan, door het
minimum vast te«6tellen, maar n u
wilden wij de verhooging van die
ioonen (voor schavotsjouwers, schui
tenvoerders e. d voor een jaar -.ien
ingaan. Onze eisch was 13.50, en ze
verdienen nu meest f12 en f12 50 per
weck. De patroons wilden de verhoo
ging pas met t Januari instellen, en
dan maar op twee kwartjes bepalen.
Voor de geschoolde arbeiders stelden
wc ook eischen van looneverhooging.
maar er bestond bij de patroons min
der bezwaar om die in te willigen,
ornclat-ze vaak wat willen geven voor
goede technische krachten.
Want het houtbedrijf in Zaandam
is het centrum van het Nederlandsche
en omvat wel 80% daarvan. liet
beste werk in de houtzagerijen wordt
met de technisch-nieuwe Zweedsche
saagramen gedaan, die alleen hier
gebiuikt worden —niet in plaatsen
als Amsterdam. Harlingen, Sneek,
Bolsward. Blokzijlwaar ook za
gerijen zijn. Het gevolg is, dat de
werklui die men voor dit soort arbeid
speciaal noodig heeft, omdat ze tech
nische kennis moeten bezitten, uit an
dere plaatsen in Nederland niet te
krijgen zijn. In dat opzicht staan we
dus heel sterk het zal moeilijk «oor
de patroons zijn orn onderkruipers
hierheen te halen. En bovendien zijn
de beste technische menschen van hier
juist uitstekend georganiseerd.
Verreweg de meesten behooren tot
de moderne en onafhankelijke vak
verbonden, beide staande op het
standpunt van den klassestrijd. De
Katholieke en Pro'.estantsch-Chris-
telijke organisaties hebben samen
nog geen 100 leden bij deze slaking,
waaraan ze officieel meedoen
Door de patroons is de staking, die
oorspronkelijk alleen bij de firma De
Lange heerschto (na de weigering op
al onze eischen) algemeen gemaakt
door zes balken van die firma, waar
van 't zagen dus onderkruiperswerk
zou zijn, aan al de anderen rond te
zonden. ..De historische balken", heb
ben wij ze op onze vergadering ge
noemd. Ze hebben op alle fabrieken
de zaak beslist méér werk van die
firma is niet aan de anderen gestuurd,
U heeft al gehoord dat de pa
troons zeggen dat het voor den tijd
van het jaar zoo stil is, maar dat be
schouw ik als een smoesje. Door de
stakers van de firma De Lange b.v.
is gezegd dat zo het nooit zoo druk
hadden gehad als in den laatsten tijd.
Daarom geloof ik dat dit moment den
werkgevers heel slecht past, maar
h ij hebben er op gerekc-nd om een
langdurigen en kostbaren strijd te
voeren! De patroons zullen 't al heel
lang vinden als liet drie of vier weken
moet duren... maar of het korter kan
zijn, hangt er alleen van af wat zij
zullen doen.
U weet, dat de burgemeester be
middeling heeft aangeboden? Wij heb
ben die aanvaard, maar dat do pa
troons dal zullen doen lijkt nto on
waarschijnlijk, al zou het eigenlijk
vanzelf spreken, omdat ze immers zoo
veel voor "t gezag voelen I Maar ze
kunnen ten eerste weigeren omdat ze
onlangs verklaard hebben, alle on
derhandelingen met ons af te breken,
en ten tweede, omdat ze niet aan de
bemiddeling van een socialistischen
burgemeester zouden willen I
Ter Laan heeft zich hier buiten ge
houden, en geen politie-optreden ge
organiseerd, waardoor, zooals in an
dere gevallen van staking altijd ge
schiedt, de werkstaker geprovoceerd
wordt. Nu is alles hier voorbeeldeloos
rustig l We hebben een belooging met
drieduizend menschen gehad, die in
de beste orde is verloopen!
En nu vraagt u, wat er gebeuren
ral, als de patroons onderkruipers
aan 't wérk zetten? Dan blijft Hel
nóg rustig, want w ij zorgen zelf voor
de orde! In Amsterdam, bij de zeelie-
denstaking, en nog onlangs in IJmui-
den, bij de vlsscherij-staking, zijn
ongeregeldheden voorgevallen, die al
leen waren te wijten aan het provo-
ceererid optreden der politie!
Zelfs slechte sujetten onder de ar
beiders blijven ordelijk als wij het
voorbeeld geven, want een arbeider
vertrouwt ons en dat doet hij.de ver
tegenwoordigers van de kapitalisti
sche maatschappij nletl
Ik geloof dat hier onze zaak heel
gunstig staat. De steunbeweging le
vert vrij veel op, want men is hier in
Zaandam d-- staking gunstig gezind.
En dan hebben we onze weerstands-
kassen!
liet volk is goed; de menschen zijn
geestdriftig voor de staking, en te-
dragen zich verstandig. Bij de werk
gevers is men niet eendrachtig; deels
zijn ze vóór strijd, deels haddon ze
een minnelijke schikking liever ge
zien.
IJ vraagt of er al onderkruipers
zijn?
Jawel, de kantoorbedienden! Die
onderkruipen. Daarvoor maken hun
mooie dassen en boorden ze niet te
mini Maar wij hinderen ze niet; we
lachen er alleen maar om. Voor die
lui is zulke handenarbeid toch niet
geschikt!
Van patroonszijde.
In de officieele verklaring van hun
houding, die de patroons heden in 't
licht hebben gegeven, en die zeer be
knopt en zakelijk is, wordt erop ge
wezen dat In art. 10 van het hun in
Sept. 1913 aangeboden concept-collec
tief contract stond: „Deze overeen
komst wordt aangegaan voor den tijd
van een jaar, ingaande op den da
tum, waarop zij is tot stand gekomen
en eindigende
De onderhandelingen werden ver
traagd doordat de moderne en onaf
hankelijke vakvereenigingen eerst
rechtspersoonlijkheid moesten hebben.
Toen ze die hadden, dienden de werk-
gevers een tegenconcept in. hoofdza
kelijk met practische wijzigingen. Ze
wilden wél een scheidsgerecht, maar
dan met gelijke vertegenwoordiging.
De werklieden wilden tweemaal zoo
veel leden er in hebben als d'e pa
troons. Bovendien wilden de patroon»
niet alle geschillen aan het scheids
gerecht onderworpen zien maar al
leen die. welke voortvloeiden uit het
contract.
l i dagen later kregen de weikge-
vens een nieuw concept, waarin de
minimum-loonen met 20 pCl. verhoogd
waren en de samenstelling van het
scheidsgerecht bleef gehandhaafd. Do
patroons -achtten dit ongemotiveerd,
omdat door de gemaakte af-ipraak en
het feit. dat was overeengekomen te
gen 1 Januari 1911 met het collectief
contract gereed te zijn, het aange
haalde artikel 10 van hun concept niet
anders kon, of mocht vvo d.n opge
vat. dan als een bereidverklaring om
gedurende het jaar 1914, dus tot 1
Januari 1915 oji de daarin neergeleg
de voorwaarden te werken.
De nu gegeven uillegging is met
den inhoud van dit artikel geheel in
strijd.
Tijdens de onderhandelingen gingen
de patroons echter verder en erkenden
als billijk, dat met 1 Januari 1915 de
minimum-loonen zouden worden ver
hoogd. Met 1 Jan. 1915 werd een ver-
hooginig van f 0.50 en met 1 Juli weer
met f Ó.50 van allo minimum-loonen
toegezegd.
De leiders der werklieden eischten
echter meer en toen niets word toege
geven, werd de staking geproclameerd
bij de Fa. P. de Lange.
Na de verschillende door den heer
Heykoop gedane verklaringen heb ik
van patroonszijde mededeelingen van
den anderen kant gekregen.
Ten eerste werd mij gezegd dat do
loon en der arbe.'ders in het houtbedrijf
met zoo bijzonder laag waren, maar
hoorde ik wel critick uiten op de min
der gToote zuinigheid van arbeiders,
die te hooge eischen aan het leven
gaan stellen. Verder.
De heer Heykoop is geen deskun
dige, en daarom komt hij er toe, te
zcgg'»-i dat Zaandam 80 pet. van het
Noclerland-che houtbedrijf omvat-. Hij
rekent er de firma Tont bij.... maar 't
komt tier op de zagerijen aan! Fn
daarvan zijn er meer buiten de Zaan,
dun er in' Hier heb-je er nu zestien
ik zou dertig groote buiten de Zaan
streek kunnen opnoemenl
Die mededeeling omtrent de Zvveed-
9che zaagramen is onwaar, want op
iedere groote zagerij buiten Amster
dam zijn ze in gebruik. Ik noem maar
eens even de firma's: B. Loos en Zn.,
te Blckziljl. Eindhoven en Zn te Zwol
le; P. Stoffel en Zn., te Deventer; Hor
st ing. te Doetinchem; Coen, te Arn
hem; v. d. Made en Zn., te Klundert...
en er zijn nog tal van andere fabrie
ken in de provincies Zuid-Holland en
Utrecht, die ze gebruiken!
Van de stakers zijn er 360 georgani
seerd en 250 ongeorganiseerd. De ma
chinisten der fabrieken vallen allen er
buiten. Vol goeden moed zijn de sta
kers natuurlijk nog, want voor deze
week is hun het volle loon neg uitbe-
taald. Maar hoe zal het gaan, als het
eenmaal Zaterdag is geweest? Neen,
op doze van werkgeverszijde algemeen
gemaakte staking was niet gerekend,
heelemoal niet! Vier weken zullen wij
met lang vinden, desnoods duurt het
maar langer! En dat een minderheid
in de patroonsvereenigmg vóór een
minnelijke schikking on tegen staking
zou geweest zijn, ontken ik. Alleen in
iiet bestuur der werkgeversorganisatie
Jieeft te dezen aanzien, verschil van
meening bestaan.
Er is wel meer werk van de firma
De Lnrrge aan anderen gezonden, dan
de zes „historische buikenEr zijn er,
bij wie dal onderhanden-zijnde hout
nog op de werf ligt.
Ik zelf, en voor zoover ik 't weet
ook de andere patroons, vonden het
voor den tijd van 't jaar heel stil in
ons vak. Wat den heer De Lange be
treft: ik hel) meermalen vernomen dat
dit ook z ij n ervaring was, al weet
ik niet hoe 't op tien dag van de sta
king bij hem was gostela.
De ordo is schijnbaar nog niet ver
stoord, maar ik kan u dan toch mede-
«Loeien dat een werkwillige van do
firma G. Kaznphuys en Zonen onder
zeer groot geleide is thuisgebracht.
Waar ligt de grens tusschen „vol
gen" en „hinderlijk volgen"? En bij
Cebr. Endt is een jongen werkman,
een z.g. „uitschieter", door de posters
belet om naar dc fabriek te gaan, zoo
dat hij is teruggekeerd en huiswaarts
getogen.
Op diezelfde fabriek rookte vanmor
gen de schoorsteen, want de firmant
was met het kantoorpersoneel en di
enkele werkwilligen aan den arboid.
Ook op andere fabrieken is dat ge
beurd; u kunt gerust zeggen: „dat er
op zeer h"c-oheiden schaal worvlt ge
zaagd". Een van do jongere firman
ten heeft vandaag met een helper een
schuit hout naar den Dam gebracht!
en daar afgeladen, terwijl z'n eigen
stakend personeel or naar stond te
kijken, maar niets zei.
Welke maatregelen we zullen ne
men kan ik u op 't oagenbiik niet mee-
deelen, maar ik kan wèl verzekeren
dat we, nu we a hebben gezegd, ook
z zullen zeggen! Laat hel dan maar
eens lang duren!
Tol zoover 't een en ander uit dit
onderhoud. Twee patroons verklaar
den mij. dat zij burgemeester Ter
Laan beschouwden als iemand van
groote rechtschapenheid en bezield
met den wil om iets goed tot stand te
brc-ngen. Ik kreeg den indruk dat men
ook aan patroonszijde den burgemees
ter waardeert en vertrouwt.
Niet onvermakelijk is de geschiede
nis van de blijde inkomst van do be
wakers der brandasQurantie-maut-
schappij, die een bewakingdiemt voor
alle fabrieken had ingesteld. Toen de
chef met z'n mannetjes arriveerde,
vertrouwden dc posters aan de fabrie
ken het zaakje niet. signaleerden hen
als „onderkruipers" en maakten 't-
hen lastig.
De ohef, ten einde raad, vroeg naar
het stakir.gscomité, werd er lieén ge
bracht, aanvankelijk niet geloofd
rnaar na een gedaan onderzoek, op
den uitsiag waarvan hij wachten
moest, in t gelijk gesteld. Toen kreeg
hij een briefje mee van het comité,
dat het goed w as, en een staker wees
hem den weg!
ROBERT P.
Buitenlandsch Overzicht
De Balkanvulkaan.
Dc loesland in Albanil.
De jongste berichten uit Epirus lui
den, zelfs al neemt men ze niet al te
tragisch op, ernstig genoeg, om de
aandacht der mogendheden te vesti
gen op de regeling van dc Zuid-Alba-
neesche grens. Hot bericht, dat de mo
gendheden besloten zouden zijn, re
presaille-maatregelen tegen Grieken
land te overwegen, schijnt meer den
wensch dan de ware bedoeling uit te
drukken. Maar de mogendheden zul
len toch dienen te beraden wat er
voor en in Zuid-Albanié gedaan moet
worden. Want het is toch werkelijk
te dol, een jongen, ongeorganiseerden
staat in het leven te roepen, een
vorst aan het hoofd van dien staat te
zeten, en dezen, voordat hij de aller-
noodigste maatregelen voor de orga
nisatie van zijn land nemen kan, te
dwiugen tot een strijd, zonder vot-
doede hulpmiddelen, tegen georgani
seerde vrijscharen, die gesteund wor
den zooal niet openlijk dan toch op
in het oog loopende wijze, door de
Grieksche troepen.
De houding der Epiroten, die de mo
gendheden voor een faii accompli wil
len plaatsen, meeuend dat zij toch
wel zullen eindigen met dit te erken
nen, is duidelijk genoeg en in den
Balkan wel meer voorgekomen. Maar
die houding zou zeker niet zoo open
lijk uitdagend zijn, zoo de voorloopi-
ge regeering van het autonome Epi
rus niet rekenen kon op den steun
van Griekenland.
In Athene echter weet men, dat do
regeling der eilandenquaesüe In
nauw verband staat met de loyale
uitvoering van de grensregeling in
Epirus; en derhalve treedt de Grïek-
scne legeering schijnbaar zeer kalm
en bezadigd op, maar zij moet reko-
ning houden met de openbare mee
rling in het land, die geheel op de
hand der strijdende Epiroten is.
Zoo blijven dus de zaken loopen zoo-
als zij willen, in afwachting, dat de
mogendheden ernstiger en krachtiger
optreden.
in Weeneu wordt dit gebrek aan
kracht.ge samenwerking der mogend
heden met groote ontstemming be
sproken. Albanië is nu eenmaal door
Oostenrijk geweuscht en opgericht, en
met leedwezen ziet men daar de moei
lijkheden, waarmede de vorst te kam
pen heeft. En men beschuldigt de
Triple Entente, door het uitstellen
an het antwoord op de Grieksche no
ta, de zaak op sleeptouw te houden.
Tot nog toe zijn door de mogendhe
den nog geen maatregelen genomen
of overwogen, om de regeermg van
Albaniè in haar moeilijke taak te
steunen. De berichten over troepen
concentratie in Italië, over het uit
zenden van oorlogsschepen, of over
gewapende interventie van Oosten
rijk missen eiken grond. Ook het be
richt van de algemeene mobilisatie m
Albanië wordt tegengesproken. Dit is
trouwens een dwaasheid. In een land,
waar nog geen enkele wet op dienst
plicht, legerformatic, organisatie of
mobilisatie bestaat, kan hoogstens
een oproeping worden gedaan, om
vrijwilligerskorpsen te vormen, om de
regeering te steunen bij den veld
tocht, door de gendarmerie onder de
Nederlandsche officieren in Epirus
ondernomen.
Maar de Albaneesche regeeriug wil
wel pogen, de voornaamste punten
in Epirus ta bezetten. De berichten
uit Athene over den val en het in
brand steken van Gorytza worden van
Alhauische zijde tegengesproken.
Uit Weenen wordt gemeld, dat de
mobilisatie-plannen van Essad-pasja
voorloopg slechts bestaan uit een tel
ling van de weerplichtigen.
Dat kan rauwelijks als een voorbe
reiding voor mobilisatie worden aan
gezien.
De „Berl. Lok.-Anz." deelt mee, dat
in goed ingelichte Berlijnsche krin
gen als vaststaand wordt beschouwd,
dat Gorytza nog teeds in het bezit ie
van de Albaneesche gendarmerie en
dat deze onder leiding van Neder
landsche officieren, den aanval heeft
afgeslagen. Naar het échijnt, Hebben'
de in Gorytza sedert maanden ver
pleegde Grieksche troepen een poging
ondernomen om met de aanvallers ge-
meene zaak te maken. Aan het flinke
optreden der Albaneezen was het te
danken, dat een aantal Epiroten, on
der wie verschillende notabelen, ge
vangen werden genomen. Men mag
veronderstellen, dat voorloopig de
opstandelingen geen lust zullen heb
ben, in de buurt van Gorytza nog
maals hun krachten met de Albanee
zen te meten
Uit Durazzo werd later nog aan het
zelfde blad geseind
„Een Ncderlandsch officier meldt
uit Gorytza. dat de tegenstand van do
Epirotische benden gebroken is en dat
het Grieksche comité en de metropo
liet gevangen genomen zijn."
De inhoud van dit telegram wordt
bevestigd door een bericht uit Duraz
zo aan het, „Berl. Tagebl.", waarin
eveneens gezegd wordt, dat de Epiro
ten zich volkomen onderworpen heb
ben aan de Albaneesche autoriteiten.
De Epiroten werden ontwapend en
gedeeltelijk in de gevangenis gewor
pen. De Albaneesche regearing is van
plan 20.000 man op voei van oorlog te
brengen.
Uil Athene wordt geseind-
De Grieksche troepen in Epirus neb
ben bevel ontvangen zich gereed te
houden, orn het gebied binnen enkele
uren te kunnen ontruimen, zoodra de
mogendheden den gouverneur mee-
deelen, dat zij zulks wenschen.
Grieksche vluchtelingen.
De synode van de oecumenische pa
triarchen te Konstantinopel heeft gis
teren beraadslaagd over het lot der
Grieksche vluchtelingen in Oostelijk
Thracië. Er zijn er nog ongeveer 6000
in Rodosto en Demotika. De synode
besloot de Maatschappij der Oosier-
spoorwegen te verzoeken wagens v oor
het vervoer naar Konstantinopel be
schikbaar te willen stellen en aan de
regeering te vragen aan de 560 zich te
Konstantinopel bevindende vluchte
lingen vergunning te geven naar Sa-
loniki te gaan, daar zij niet naar hun
haardsteden kunnen terugkeeren.
Het patriarchaat besloot 6000 frs.
ter ondersteuning der vluchtelingen
beschikbaar te stellen.
Allerlei
De instructie tegen mevrouw
Caillaux.
Uit Parijs wordt aan de „Tel." ge
seind
De rechter van instructie, Boucard,
heeft bezoek ontvangen van Caillaux,
die een uitvoerige verklaring aflegde.
De oud-minister begon met eenige bij
zonderheden over zijn particulier le
ven mee te -deelen. Hij verklaarde,
dat hij tweemaal gehuwd was; voor;
den eersten keer, in Aug. 1906. met
mevrouw Gueydan, die toen kort ge
leden gescheiden was van den heer
Dupié, ontvanger te Parijs. Het duur
de niet lang of tusschen beide echtge-
nooten ontstonden oneenigheden,
waarover Caillaux weigerde nadere
verklaringen te doen, daar dit niets
te maken had met het huidige onder
zoek In de maand Juli van het jaar
1909, na <lcn val van het ministerie-
Clemenceau, werd de verstandhou
ding nog onaangenamer. In de maand
September bevonden beide echtgenoo-
ten zich te Mamers. Op zekeren nacht
verdween een, in een bureau ge
plaatst pakket brieven. Dit pakket
bevatte twee brieven, door Caillaux
geschreven aan mevrouw Reynouard,
zijn tegenwoordige vrouw, d e loen
gescheiden leefde" van haar vroegeren
echtgenoot Leo Claretie.
Rc-chter Boucard noodigde Caillaux
uit, nauwkeurig t« omschrijven, wat
deze brieven inhielden.
De eene, de kleinste antwoordde
de oud-minister was geschreven op
pnpier met het hoofd „departemen
tale raad van de Sarthe" en de andere
op papier met het hoofd: „Kamer van
Afgevaardigden". In dezen laatsten
brief, die zestien bladzijden lang was,
be.-chreef Caillaux verscheidene jaren
van zijn particulier leven. Ik zette
zeide hij de redenen uiteen waar
van de voornaamste voortvloeiden uit
mijn politieke positie die mij ae-
letten mij onmiddellijk los te maken
van de banden, die door mijn huwe
lijk in 1906 gelegd waren. Toen Cail
laux de verdwijning dezer brieven be
merkte, vroeg hij zijn vrouw, ze nem
terug te geven en zich met hem te
verzoenen. Mevrouw Gueydan ging op
dit verzoek in en de brieven werden
verbrand. Mevrouw Gueydan ver
klaarde. dat zij noch photographieën
noch copieün van die brieven bezat.
Later werd ds echtscheiding uitge
sproken.
De gezondheidstoestand van
den koning van Zweden.
De den koning behandelende ?e-
neesheeren publiceeren het volgende
bulletin - De tijdens de laatste weken
verrichte, thans geëindigde onderzoe
kingen toonen, dat de koning lijdende
is aan een maagwond. De ziekte -.8
in de laatste maanden verergerd, zoo
dat wij een operatie het eenige mid
del tot herstel achten. De koning
heeft in oen operatie toegestemd, cn
drukte het verlangen uit dat ze zoo
6poedig mogelijk zal plaats hebben.
Binnenland
HOFBERICHTEN.
Bij het bezoek dat de Koningin g's-
teren, vergezeld door een hofdame,
aan de Koninklijke kantwerkschool
aan de Javastraat te 's-Gravenhage
bracht, werd II. M. ontvangen en
rondgeleid door mej. H. A. P. van
Bergen, directrice van deze onder
wijsinrichting. De school was in vol
len gang, want de Vorstelijke Bezoek
ster wen6chte de schooi in hare s«-
wone dagelijksche werking gade te
slaan.
Belangstellend volgde Koningin
Wilhelmina in de verschillende leer-
lokalen de lesuren, inlichtingen vra
gende omtrent deu leergang en de
werkzaamheden, zich daarbij \aak
ook wendende tot de leerlingen, met
wie zij zich minzaam onderhield.
De Koningin-Moeder heeft gisteravond
met een gevolg, bestaande uit twee
Hofdames en jhr. Van Tets, de uit
voering van de Matthaus Passion,
van J. S. BacH, fn de Willemskerk te'
's-Gravenhage, door de Kon. Zangver-
een-iging „Excelsior" van het begin tot
het einde bijgewoond.
DE MINISTER VAN' OORLOG
is voor een achttal dagen naar Wies-
baden vertrokken.
VACATURE PROVINCIALE
STATEN.
Binnen enkele weken zal mr. K.
Hazelhoff Roelfzemn Amsterdam met-j
terwoon verlaten en zich in de pro
vincie Gelderland vestigen. Dienten
gevolge ontstaat in de Provinciale
Staten van Noord-Holland een vaca
ture, waarin de kiezers van district V
zullen hebben te voorzien, volgens art.
6 der Provinciale Wet binnen twee
maanden na het openvallen.
MAJOOR SNELLEN VAN
VOLLENHOVEN.
Volgens hier te lande ontvangen
berichten maakt de majoor Snellen
van Vollen hoven het zoo goed, dat hij
het commando weer heeft kunnen
hervatten.
(N. Ct.)
GEBOUW DEP. BINNENL.
ZAKEN.
Met den nieuwen bouw van het De
partement var Binnenlandsche Zaken
op het Binnenhof te 's-Gravehage,
waarvan thans de geliikvloersche ver
dieping bijna opgetrokken is. hoopt
men met 1 Mei 1915 gereed te zijn.
ORANJE KRUIS.
Naar Het Huisgezin verneemt, zal
de jaarlijksche vergadering van het
Oranjekruis op 18 Juni te 's-Hertogen
bosch worden gehouden onder leiding
van den voorzitter, Z. K. H. Prins
Hendrik.
BIJENTEELT.
Dinsdag vergaderde te Utrecht de
Vereeniging tot bevordering der
Bijenteelt in Nederland, onder presi
dium van den heer G. Senarclens ba
ron de Grancy, uit Vucht
De voorzitter gaf in zijn openings
woord een toelichting van zijn besluit
om zich niet als zoodanig wederom
beschikbaar te stellen nu hij perio
diek gaat aftreden. Een der voor
naamste redenen is wel dat het hem
moeilijk wordt om de discussies op
de vergaderingen te volgen, daar zijn
gehoororgaan merkbaar is vermin
derd. Overigens hebben alléén per
soonlijke redenen hem tot aftreden
gebracht.
De afd Schoorl had een voorstel in
gediend om den wandelleeraar In
Rijks dienst te doen overgaan en daar
toe bij de regeering de noodige stap
pen te doen.
Namens het bestuur bestreed de heer
Frans Netscher dit voorstel, daar net
bestuur liever de beschikking over den
leeraar aan de vereeniging behoudt
De bloei der Vereeniging is voorna
melijk aan den leeraar en aan de sui
kerleveranties te danken.
Op een volgende vergadering zal
deze quaestie nader behandeld wor
den.
De rekening over 1913 werd goedge
keurd.
Uit het jaar', erslag blijkt, dat de
Vereeniging thans 169 afdeelingen
met ongeveer 6000 leden teil.
In de plaats van baron De Grancy
werd ais. voorzitter gekozen de heer
jhr. J. O. de Jong van Beek en Donk,
te s-Gravenhage.
De lieer Esmeijer uit s-Gravenha
ge bracht eenige woorden van dank
en hulde voor hetgeen baron De
Grancy in het belang der bijenteelt
heeft gedaan, welke woorden door
een daverend applaus worden ge
volgd.
De voorzitter dankte voor deze
woorden van hulde en verzekerde dat
het besluit om zich niet herkiesbaar
te stellen hem zwaar gevallen was.
In het bestuur werden voorts geko
zen de heeren E. Kingma te Borcuto
en J. Esmeijer te Apeldoorn en her
kozen de heer A. Bezema te Oldeber-
koop.
Nog werd toegelicht een voorstel-
Steenwijkerwold om maatregelen te
nemen ter uitbreiding van den bijen-
handel op het buitenland, speciaal op
Engeland.
Het bestuur zal met de wenschen
der afdeeiuig 51 eenwij kerwold reke
ning houden, doch meende overigens,
dal dit punt ineer op den weg der
Handelskamer ligt.
STAKING.
Het personeel pl.ni. 40 man
der aardappelmeelfabriek Eendracht
te Kiel, gemeente Hoogezaud, heeft
Dinsdag het werk neergelegd. De fa
briek is stop gezet.
De eischen luiden los personeel per
uur 17 1/2 ets. (nu 15 ct.), vost perso
neel 12 (thans f 10) per week.
BRANDEN.
De boerderij van Van V'essem te St.
Oedenrode is afgebrand. Vijf koeien,
eenige kalveren en schapen zijn daar
bij omgekomen. De inboedel is groo-
ten doe ls verloren.
Alios was verzekerd.
TWEE DESERTEURS.
Dmsdagochteened moesten e n hu
zaar. D. J. Drieseen, en een matroos,
W. v. d. Laars genaamd, beiden in tiet
militair hospitaal te Amsterdam ver
toevend, voor den Krijgsraad ver
schijnen. Zij verschenen echter niet,
het bleok, dat zij op de vlucht waren.
Vermoed wordt, dat de huzaar D.,
in burgerklee.-c.n gestoken, de wijk
heeft genomen, daar een dergelijk
stel kleeien heden uit het kieerenma-
gaziju vermist werd. De politie tracht
de deserteurs te achterhalen.
EEN STANDBEELD VOOR WILLEM
DEN ZWIJGER.
De „Holland Society te New-York
heeft het rappin t van de commissie
voor de herdenking van de ventUin?
der Nederlanders te New-York ont
vangen. Er is reeds geld bijeenge
bracht voor de oprichting van een
standbeeld voor Willem den Zw ijger,
dat geplaatst zal worden op den rij
weg langs de rivier, en een nauwkeu
rige reproductie zal zijn van dat in
Den Haag.
GEDENKTEEKEN.
Te Epe zal een klein gedcnkteekei
worden opgericht, gewijd aan de na
gedachtenis van Elisabeth Mario Post
een schrijfster, die voor ruim 100 jaar
een grooten lezerskring voor hnro wer
ken vond en te Epe woonde en aldaar
begraven is op het londgoed Tongeren
Het gedenkteek'r wordt vervaardigd
door den heer Willem C. Brouwer, te
Leiderdorp.
VISSCHERIJ EXAMENS.
Te 's-Gravenhage zijn ge-laard als
stuurman op zeiIzeevi-schersvaartiii-
gen J. Iloek en .T van Boelen te Kat
wijk ;als schipper op ze:lzeevis«rhars-
vaartuigen S. vnn Schayk te Vlaar-
dingen. D. de Haas en A. van Duin
te Katwijk: als schipper op stoomzee-
visschersvaartuieen P. Poldervaart to
Vlaardingen ec M de Haas te IJmui-
den.
Kerk en School
NED. HERV. KERK.
Beroepen te Oosterwierum A. G. do
Vries. cand. te Doetinchem.
Bedankt voor Z.erik^e D. A Vor
der te 0l9t.
GEREF. GEMEENTE.
Beroepen te Giessenden G. van Rec-
nen te Opheusdcn
ACADEMISCHE EXAMENS.
Leiden. Gesl. cand. ex. rechten, de
hoeren A. F. van Rechteren L'mpurg
en M. D. van Heyn.'ncen Bosch
HELDRINGGESTICHTEN.
Dr. J. R. Slotemakor de Bruine, pre
dikant bij de Ned. Herv. gemeente te
Utrecht, hoeft voo zijn ben oom in-? tot
directeur der Heldringerest!ciiten te
Zetten bedankt.
(U. D.)
DE ACHTSTE ZENDINGSDAG.
van den Gereformeerden Zendings-
bond zal Donderdag 6 Aug. as. wor
den gehouden in de bosschen van
Soeetdijk, door II. M. de Koningin-
Moeder welwillend afgestaan yoor dat
doel.
(Stand.)
Rechtszaken
LCTFRIJWET.
De kantonrechter te Bergen op Zoom
uitspraak doende in de zaken van A.
de G.. S. D.. E van B. en F. L van
P. te Borgen op Zoom en van J. J van
P. te Roosendaal, aan wie was ten
laste gelogd, dat zü als Agenten or
N V. „Do Tijdgeest" ten verkoop in
voorraad hebben gehad 3 pCt. OMign
tien 2e Serie eenei premieleening ten
laste dier Vennootschap, zijnde doze
stukken m werkelijkheid aandeelen in
eene loterij, waarvan de bij de luie- j
wet van 1905 vereisehte toestemming
niet was verleend: ontsloeg beklaag
den van alle reel tsvervolging
Gemengd Nieuws
DE GROOTHERTOG VAN MECKLEN
BURG—STRELITZ.
Omtrant den gezondheidstoestand
van den groothertog van Mecklen-
burg-Stre'.itz, die onlangs een darm
operatie onderging, meldt de „Lan-
deszoitung": De verbetering in den
toostand duurt voort, roods kan da
grootheriog dagelijks korten tijd het
bod verlaten.
ROUW IN DF. DORPEN VAN NEW
FOUNDLAND.
Zaterdagavond kwam ie St- Johns
te „Beiluveaiure aan met 69 dooden
en 59 overlevenden van de bemanning
van het zeilschip „Newfoundland".
De bevolking is nu m angstigo
spanning over het lot van de
„Southern Cross" en men vreest alge
meen, dat zij in den storm van
Woensdag vc-rgaim is. Ungc.eer iió
man waren aan lxiord van dit schip.
Yoor een nevoimng vau zou.txw zielen
zou dit een verlies van zöo meriscnen
ze-kei', zoo mei kt ue l inies -corres-
püiiueut op, eiusiigei zijn dan uo
ramp van de 'litanie' voui Engeland
en Amerika, Vooral ook omdat in dit
geval elk slachtoffer een broodwinner
is. liet is op het uogenblik natuurlijk
moeilijk te zeggen hoeveel gezinnen
door de ramp van de „Newfoundland"
zijn getroffen, maar wanneer do
„Southern Crossmet terugkeert, zul
len meer dan duizend vrouwen en
kinderen daardoor ongelukkig wor
den. Dat de taak van het comité vooi
hulp aan de achterblijvenden. da.
zich Woensdag heeft gevormd, groot
en moeilijk is, behoeft niet gezegd te
worden. De hulpmiddelen zijn beperkt
en de ramp is enorm. Nog nooit is do
kolonie door zulk een slag getroffen.
Bovendien zijn alle verongelukten, op
oen enkele uitzondering na, jonge
mannen, niet ouder dan 45 jaar. Al
leen visschers niet een krachtig gestel
gaan mee op zeilschepen, daar zij veel
gevaren hebben 63 trotseeren. Het bes
te deel van de bevolking zou dan ver
ongelukt zijn.
Bij aankomst van do „is ,:.i ...o
waren ongeveer 5000 uu-n-
het strand aanwezig en men had groo
te moeite om de menigte, die het ge
bouw (waarin de lijken werden neer
gelegd) bestormde, tegen te houden.
Zondagmiddag waren alle lijken op
vijf na herkend.
Het zeilschip „Erik", dat aangeko
men is. deelde mede. dai Donderdag
de „SouUiern Cross" in nabijheid
was. Zij had zooveel robben aan
boord, dat een deel van de provisie en
de lading kolen op het dek geh echt
moesten worden, om de robhen in tiet
schip te kunnen bergen. Kapitein
Martin van de „Erik" meent, dat bet
zeer onwaarschijnlijk is. dat de
„Southern Cross" gered is.
Stadsnieuws
Aanbestedingen.
Door do Genie te Amsterdam werd
aanbesteed
bet verven van gabouwen en wer
ken van de artillerie-inrichting aan
de Hembrug- Raming f 1500. Ingeko
men 2 biljetten. II. J. Neiissen, Haar
lem. en T. Bourna, Amsterdam, beide
f 1600.
