Haarlems Duaj
Antiek Porselein
DERDE BLAD
Donderdag 7 Mei 1914
De Schoewburgverrasslng.
Als liet een maand vroeger was ge
komen zou menigeen aan oen April
grap hebben gedacht. En nu nog komt
b"t als een groote, plotselinge verras
sing, het bericht, dut iemand, die on
bekend wenscht te blijven, en van
wien we zelfs niet weten, of hij een
ingezetene van Haarlem is een
kwart miilioen beschikbaar heeft ge
steld, om (laarvoor op het Wilsons-
plein een hieuwen schouwburg te
stichten.
De ltaud was er perplex van. Aan
gr00to sommen is hij wol gewend,
d. w, z. aan het uitgeven, niet aan
ontvangen. Hot nageslacht van
Maecenas is schaars, en er zijn er,
cm verklaarbare redenen, niet velen
in (Ie buurt, die zoo maar twee en een
lialv© ton kunnen (en willen) be
schikbaar stellen tot het slichten van
i n nieuwen tempel voor Thalia. In
dezen gedachtengang zou -men er
haast toe komen om mogelijk© schen
kers de revue te laten passeeren en
namen te gaan noemen, ware het niet,
il de milde schenker uitdrukkelijk
Jiocft verzcoht. zijn anonimiteit onge
rept te laten. Het zou ondankbaar en
onhoffelijk zijn, daar niet aan te vol
doen, zoodat wij er ons toe willen be
palen, aan dezen Grooten Onbekende,
con woord van hartelijkon dank te
brengen voor de belangstelling in j
Haarlem, die hem tot zijn vorstelijk
t.anbpd heeft gedreven.
Over dit aanbod zelf en do daaruit
voortvloeiende gevolgen straks nog
een enkel woord; De Raad zal, over-
oenkotnstig den wonsch van den
m beuker de verschillende kwesties, j
die zich hierbij voordoen, zeer
spoedig onder het oog hebben te j
zien er is iets ondeugends in den
door schenker gestelden termijn van 1
Juli: 't is alsof hij gevreesd heeft, dat
anders eindelooze debatten zouden
worden gehouden, b.v. in den trant
van die in de residentie, waar do
schouwburg-kwestie zulk een tragi-
komisch verloop hoeft gehad.
In de laatste 25 jaar was de Raad
meermalen geroepen tot het nemen
van beslissingen in zake schouwburg
kwesties. Den veertienden Mei 1890
verwierp ilo meerderheid een verzoek
an de heeren Brinkmaan en Van
Ureenien, om een terrein aan het ein
de van de Parklaan in erfpacht te
mogen hebben, om daarop een
schouwburg, tevens concertgebouw,
ti- plaatsen, en dat nog wel, terwijl
B on W. een gunstig prae-advies ga-
In de Raadsvergadering van 7 Oc-
t-bar 1903 kwam een adres in van den
lieer G. li. Crommelin en negen an
deren, vormende een comité tot stich
ting van een nieuwen schouwburg,
met verzoek om drieduizend vierkante
uietec kosteloos beschikbaar te stellen
op het terrein der voormalige gasfa
briek, om daarop een nieuwen
nchouwburg te stichten.
Ook ditmaal waren B. en W. tot
medewerking Weid en stélden voor,
onder verschillende andere voorwaar
den, een terrein vun ongeveer de ge
vraagde grootte voor 99 jaar tegen
een canon van een gulden per jaar in
erfpacht af te staan in Januari 1905
werd evenwel dit verzoek weer inge
trokken.
Inmiddels was in 1904 schrik en
verwondering onder de burgerij ver
spreid door het besluit van B. en W.,
om den schouwburg- aan den .Tans-
weg te sluiten, totdat daarin belang
rijke verbeteringen zouden zijn aan
gebracht. Wel werd in de Raadsver
gadering van 30 Maart van dat jaar
dit krasse optreden door de groote
meerderheid van (len Raad afge
keurd, maar B. en W. legden deze
motie kalm naast zich neer en niet
hcol lang daarna werden de verbete
ringen, die weldra op de sluiting
volgden, door de burgerij eenparig
toegejuicht. Hon ecnigszins kluchtig
staaiije had dezo zaak in het laatst
van 1905, toen de rechtsgeleerde com
missie moest verklaren, dat uitgaven
vooi brandwachts, die door het ge
meentebestuur aan de verschillende
ondernemers van publieke vermake
lijkheden waren opgelegd, door do
gemeentekas zelve moesten worden
betaald.
Ta 1907 had d© Raad te beslissen
over een verzoek van de heeren Van
Gasteren en Chabot om een subsidie
va n f 1500 voor 5 jaar voor de exploi-
tofie van den schouwburg aan den
Ja.nsweg. Voordat de Raad daareven'
een beslissing 'had genomen, werd het
wijselijk door de adressanten inge
trokken, omdat het took geen kans
van slagen had.
In de laatste jaren heeft de Raad
zich over schouwbu'rg-aangelegen h e-
den niet meer behoeven uiit te spre
ken, een gevolg o.a. hiervan; dat het
particulier iniuatief de verbetering
van den bestaanderi schouwburg ter
hand genomen lia-d. Men weet nog
wel, hoe herhaaldelijk door pa'rticu
lïere bijdragen de inrichting van de
zaal is vernieuwd, het scrialderwOrk
verfnhscht, voor nieuwe" décora ge
zorgd, kortom op allerlei wijze ge
tracht, van den ouden schouwburg
aan den Jansweg te maken, wat er
van to maken was.
Eén van do overwegingen van den
Raad bij de vraag, of het geschenk
van twee en een halve ton zal wor
den aanvaard, zal dan ook ongetwij
feld zijn: of do toestand ram den be-
staanden schouwburg het sticMen
van een nieuwen noodig en wensche-
lijk maakt. Met alle waardeering van
wat door de burgerij aan dat gebouw-
ten koste is gelegd, moet toch gezegd
worden, dat het aan de eischen van
een modernen schouwburg in vele op
zichten niet voldoet. De vestibule is
gebrekkig, de vestiaire laat te wen-
•rfir-en over. de beneden-foyer is niet
[raai en van den Doven-royef wordt
geen gebruik gemaakt VerscfaHlende
van deze onderdeelen konden prao-
Uschar en gezelliger zijn.
Het spreekt vanzelf, dat tegen het
gedane aanbod wel critiek zal wor
den gevoerd. Vooreerst, omdat daar
door een van de weinige pleinen in
onze gemeente zal moeten worden be
bouwd, waardoor een aardig plant
soen verloren zal gaan of er tegen
het benemen van het vrije uitzicht
aan de bewoners van het Wilsons-
plem geen bezwaar bestaat, zal uit
oude koopactem moeten blijken.
Een tweede bezwaar is, dat de ge
meente, het koninklijk geschenk aan
vaardende, ook harerzijds nog een
niet onbelangrijk bedrag zal i.ebben
te betalen wegens meubileering en
tooneelbenoodigdheden. En allicht zal
door sommigen een principieel©
moeilijkheid worden gevonden in de
Vraag, op welke wijze de gemeente
de exploitatie van den schouwburg
zal moeten inrichten. Zonder daarop i
te willen vooruittoopen, willen wij er
van zeggen, dat een exploitatie door j
een commissie uit den Gemeenteraad i
zelf, derhalve als een soort van ge- I
meentebedrijf, ons hoogst onge-1
wenscht voorkomt, omdat zoodanige
exploitatie aanleiding zou geven tot
eindeloöae moeilijkheden; roet ©enig
mogelijke schijnt ons een verpach- i
ling onder ruime voorwaarden. j
Er zullen dus verschillende bezwa- j
ren onder het oog moeten worden
gezien. Toch komt het ons voör, dat
het milde aanbod van den sefbenker j
dankbaar moet worden aanvaard, j
omdat hetvoor Haarlem van zoo j
groot belang is een niet al te grooten,
maar modernen en intiem-gezelligen j
schouwburg te bezitten. Om die roden j
zal ook menigeen bereid zijn heen te
stappen over het eigenaardige be-
zwaar, dat de gemeente geen zeggen-
schap heeft over den bouw en de in-
richting van de nieuwe comedie,
daar de schenker Ihoar de plannen,
iegelijk met de geldmiddelen thuis
heeft gestuufrd.
Het stemt inderdaad tot groote er- I
kentolijklheid, dat een ran onze ge
fortuneerde ingezetenen of buren in
deze milde schenking aan zijn sym- 1
pathie voor onze stad uiting heeft ge- j
geven; aan den Raad legt dit de ver- 1
'Plichting op, alle onmoodig© en over
dreven bezwaren ter zijde te laten.
Nabetrachting van den
gemeenteraad.
Hel was zeker een verrassende
meedeeling, waarmee Burgemeester
Sandberg Woensdagmiddag de
Raadszitting kon openen. Inderdaad, j
het is een vorstelijke schenking deze
gift van een kwart miilioen gulden,
waardoor Haarlem in het bezitzal
kunnen komen van een fraaien
schouwbtirg.
Ook onzerzijds brengen wij gaarne
hulde aan de milddadigheid van den I
mede-ingezetene, die deze rijke schen
king aan het Gemeentebestuur gedaan
heeft.
Naar wij meedeelden heeft de schen
ker oenige voorwaarden aan zijn gift
verbonden.
In de eerste plaats, dat het gebouw
zou gesticht worden aan het Wilsons-
plein, op de plaats waar nu plant
soen ia Ben ik wel ingelicht, dan rust
op dit plantsoen een zeker servituut,
dat het uitzicht van de huizen op
het Wilsonsplein en de Oranjekade
niet belemmerd mag worden.
Mocht dit het geval zijn, dan ligt
het voor de hand, dat het uitzicht I
reeds is geopend, dat dit servituut op
geheven zou kunnen worden. Immers,
het laat zich niet denken, dat de
schenking, in dezen vorm, die het re
sultaat is van onderhandelingen tus-
schen den Raadsvoorzitter en den
schenker, zou gedaan zijn, als daar
aan een dergelijk bezwaar zou ver
bonden zijn.
De tweede voorwaarde betreft de
aankleeding van het gebouw. Bij de
aanvaarding van het geschenk zal'
het Gemeentebestuur een bedrag moe
ten beschikbaar stellen voor de meu
bileering van het gebouw en de aan
schaffing van de tooncelbenoodigd-
heden.
Naar aanleiding van de schenk*ng
rijzen nog verschillende vragen, b.v,
hoe de exploitatie zal geschieden. Mo
gelijk is het, dat het voorbeeld van
Den Haag en Amsterdam wordt ge
volgd, waar men de stadsschouwbur
gen verpacht heeft.
Ook komt de vraag op, hoe het met
den ouden schouwburg aan den Jans
weg zal gaan. Zijn diens dagen nu
geteld? En zal men den heer Van Gas
teren kans geven, om den nieuwen
stadsschouwburg te exploiteeren?
Vragen alle, waarop te zijner tijd
wel antwoord komen zal. Vóór 1 Juli
zal men er althans meer van weten,
daar vóór dien tijd beslist moet zijn,
of de Raad dit aanbod aanvaarden-
zal.
Of er nog oppositie tegen zal zijn?
De Anisterdamsche-poort-kwestie is
opgelost geheel in den zin, als B. en
W. wenschen. De trambrug verdwijnt
en er komt een nieuwe brug op eeni-
gen afstand noordelijk san de poort,
dus naar de Oostvestzijde. Die zal voor
het voetgangersverkeer geopend blij
ven, ondanks de pogingen van den
heer Rinkema. die de poortbrug wilde
verwijderen op dozen arrend, dat de
poort, zonder brug hel beter zou doer,
dan nu.
Ja, de heer Rinkema geloofde zelfs,
dat de poort vroeger een zg. water
poort is geweest, dus geen poort met
een brug.
Maar dit baatte niet, de Raad ver
wierp het voorstel-Rinkema en nam
dat van B. en W. met 15 tegen 11
stemmen aan. De heer Rinkema had
alleen dit succes, dat B. en W. zijn
koslen-amendément overnamen, waar
door nu vaststaat, dat deze werken
niet rncer dan 81.000 zullen vorde
ren.
Merkwaardigerwijze werd over de
mérites van de verschillende andere
plannen weinig gesproken, behalve
door den heer Lasschuit, die natuur
lijk zijn plannen verdedigde.
Vooral in het laatste deel van de
discussie word het zwaartepunt ge
legd op het feit., dat dit voorstel van
B. en W. maar betreft een begin
van de verbetering van de verbin
dingswegen naar de binnenstad.
Er kwam nu een bepaald verzet van
een deel van den Raad tegen het vo-
teeren der nu aangevraagde gelden,
zonder dat deze tevens de rest der
plannen ter behandeling voor zich
kreeg.
Ten rechte? Ik weet het niet. Het
<s ons niet vergund geweest inzage te
nemen van de over deze zaak overge
legde stukken, waarbij het. plan van
den Directeur van Openbare Werken
ter verbetering der bedoelde verbin
dingswegen. Nu hoorden we terloops
van vele nieuwe dingen, die dat plan
inhoudt, o.a. demping van de Bake-
nessergracht, vervanging van dc
hinderlijke Gravesteencnbrug door
een nieuwe brug, overkluizing van
het Donkere Spaarne, onteigening van
perceelen, aanplemping langs een
deel-van het Spaarne enz., wat alles
bij elka'ar zes ton zal kosten.
Als we nu de f 81 000 voteeren, zei
den sommige Raadsleden, dan moe
ten we later die verstrekkende plan
nen ook wei goedkeuren. Maar dc
heer De Breuk bracht daartegen in
dat dit onjuist was, omdat de poort-
kwestie geheel op zich zelf staat on
elk plan zal kunnen aansluiten aan
den nieuwen toestand bij de Amster-
datnsche Poort, behalve de plannen-
Wilkens" en Van der Steur, die door
den. wethouder onuitvoerbaar werden
geacht.
Met veel belangstelling zullen wel
die blijkbaar ver-strekkende plannen
van den beer Dumont, worden tège-!
moet gezien.
Een niet zeer belangrijke discussie;
lokte bet verzoek om hot luidkeels,
venten op Zondag te verbieden uit,
De voorstanders van het verbod
slaagden er niet inen poogden dit
ook eigenlijk niet om aan te loo-
nen, dat het luidkeels venten in de
buurt der kerken en elders zoo is, dat
het bepaald hinderlijk is. Tegenover
de 6telling in hel adres, dat het luid
keels venten toeneemt, stelde de Com
missaris van politie dc meening van
zijn personeel, dat dit luide venten
integendeel afneemt en voegde daar
bij dat de politie-agenlcn bij de ker
ken zorgen, dat tijdens den dienst de
waren in de buurt van de kerk niet
luidkeels worden aangeprezen.
De Raad ging met het voorstel van
B. en W. mee en weigerde het ver
zoek om verbodsbepalingen te maken.
JAC. C. M. Jr.
Buitenlandsch Overzicht
Mexico.
Fiasco der bemiddeling.
Naar uit New-York aan de TeL ge
meld wordt, beschouwt de rebellen-
generaal Zapata de bem.ddeling als
geëindigd, daar Corranza de onder
handelingen slej>ende houdt en gene
raal Huerta niet wil toegeven.
Het Amerikaansche Congres is over
tuigd. dat biLnen weinige dagen de
nutteloosheid der bemiddelingsactie
bewezen zal zijn.
Het afzenden van nieuwe troepen
wordit daarom voorbereid.
De gezanten der A-B-C-stateu geven
zelf toe, dat. thans nog slechts ge
tracht kan worden het conflict lus-
sc-lion Huerta en de Vereenigde Sta
ten bij te leggen. Pogingen, om door
interventie van liet buitenland den
b.nneniandschen toestand van Mexico
te verbeteren, zijn opgegeven, daar
gebleken i3, dat zij geen kans op suc-
oes hebben.
Na een onderhoud met minister
Bryan deelden de bemiddelaars mede,
dat zij definitief besloten hebben bij
de verdere onderhandelingen Carran
ra uit te schakelen.
Blijkbaar achten zij het hoogst twij
felachtig, dat Carranza zijn houding
zal wijzigen.
(Carranza heeft irL geweigerd de
vijandelijkheden tegen Huerta voor-
loopig te staken.
De Mexicaansohe regeering wees (le
heeren Rabosa, Luig Elquerro en
August© Rodriques, die in Mexico veel
gezag hebben en waarborg geven van
volkomen onpartijdigheid, als tus-
echenpersonen aan bij de bemidde
ling.
Aan de „Frankf. Zeitung" wordt
uit Vera Cruz bericht: Aan de Belgen
in Mexico is medegedeeld dat zij,
wanneer gevaar voor hen dreigt, de
luilp der Duitschers kunnen inroepen.
Do correspondent van de „Evening
Sun" te Guadalajara seint, dat vol
gens een gerucht twee Engelschen
vermoord zouden zijn in een oproer
aan de El Favor-mijneo le Hostatlna-
quillo en dat twee Amerikanen ge
wond zouden zijn.
Na het bericht van admiraal Ho
ward, dat er geruchten liepen van on
geregeldheden aan dc El Favor-m ij-
non, heeft liet departement van ma
rine te Washington te dezer zake
niets naders ver
Zondag j'l. zijn mot het stoomschip
Monterey 632 vluchtelingen uit
Mexico, allen burgers van de Ver
eenigde Staten, te New-Orleans aan
gekomen. Gedurende den overtocht
hadden zij verklaringen geteekend,
dat zij door Mexicanen belccdigd en
mishandeld waren en dat zij hunne
verlossing te danken hadden niet aan
Amdrikaansche fuse henkomst, maar
aan de Engelschen.
Toen het chip de haven b.nnenvoer,
stonden honderden geboren Amerika
nen op de dekken van hot schip, na
men hun lioeden af en brachten een
driewerf ..hoera" uit op de Britsche,
lag. Een man staande op het oppor-
dek ,1 uiaide plotseling een groote En-1
•gelsche vlag te voorschijn. Ilij ont-
plooide ze en zwaaide baar boven zijn
hoofd. „Ik ben een geboren en geto
gen Amerikaanzoo riep hij uit. „Op
school werd mij geleerd, dat de A me-
rikaunsche vlag het zinnebeeld js van
kracht en veiligheid en ik heb dat
geloofd. Ik moet u echter zeggen, dat
ik mij thans schaam voor mijn land.
Hi or is de vlag, die ons leven redde'.
En daarbij wapperde hij herhaalde
lijk met do Engelsche vlag
„Geen mensch geboren onder deze
vlag"-, zoo vervolgde hij, ..behoeft uit
schaamte het hoofd te buigen. Zij be
schermt hem thuis, zij beschermt hem
in het buitenland en iedereen weet,
dat zij zelfs in de afgetegenste stre
ken voor ieder een toevlucht is. Kun-
nen wij iet3 dergelijks zeggen van de
sterren én strepen?" „Neen, neen',
klonk het antwoord uit honderden i
kelen.
President Wilsoh en minister Bryan
zullen deze Loftuiting op de Ehgel-
scho vlag vermoedelijk met zeer ge-
mengde gevoelens hebben ontvangen, j
De Balkanvulkaan. j
Al b a n ré.
De Epirotische troepen vonden na
laatste gevechten met de Albanee-
zen eenige lijken van Raliaanscbe en
Bulgaarsche officieren op het slag
veld.
Aan de „Albanische Korrespocdenz'
wordt uit Durazzo geseind, dat Griek-
sclie benden een groot deel van hot
district Kolonia hebben bezet en aal
Albaneesche regeering heeft be
sloten een sterke colonne daarheen, to
zenden. j
'1'e Wee nen schijnt zich do meening
te vestigen, dat Zografos en de andere
leden van de voorloopigc regeering
hoe langer hoe meer de controle over
de Epirotische beweging vorliezen en
dat de heftigste elementen or reeds i
in geslaagd zijn de overhand te krij
gen.
Volgens door dc regeering te Du-j
razzo ontvangen telegramxnon zouden
de Epiroten in de Grieksche kerk te
Kodra 200 Mobamedaansche Albanee- j
zen hebben gekruisigd. De kerk .is
vervolgens in brand gestoken. Toen
de gendarmerie Kodra bezette, moet
■zij de halfverkoolde lijken hebben
gevonden.
Uit Durazzo wordt geseind
Servische troepenafdoelingen. trok
ken ten noordwesten van Dibra over
de Albaneesche grens en bezetten én
versterkten daar een heuvelrug.
De Mohamedanen in Mace
donië.
Turkije heeft aan de mogendheden
een tweede schrijven doen toekomen,
bevattende een lange lijst van kneve
larijen, waaraan Moliumedanen in
Macedonië blootgesteld zijn geweest
Volgens dit schrijven zoüden 300.000
Mohanvedanea huis en have in den
steek hebben gelaten om uil te wij
ken naar Turkije. De regeering ver
klaart, dat liet haar groote opofferin
gen kost om in de behoeften dezer
vluchtelingen te voorzien en zij
«preekt derhalve de hoop uit, dat door
tusschcnkomst van (le mogendheden
de Grieksche regeering er toe ge
bracht zai worden in hot vervolg de
goederen en de eer der Mohamedanen
te beschermen.
Allerlei
Een ultimatum.
Do Britsche diplomatieke vertegen
woordigd te Port-au-Prince heeft
aan de regeering van Haïti een ulti
matum doen toekomen, waarin ge-
eischt wordt betaling van een schade
loosstelling van 62.009 doll, aan een
Engelsch onderdaan voor de vernie
ling van zijn zaagmolen tijdens de
jongste revolutie.
Het ultimatum loopt denzelfden dag
af.
Hot bericht van het Britsche ulti
matum aan Haïti heeft het ministerie
van buiteniandsche zaken te Washing
ton aanleiding gegeven zich met
spoed in verbinding te stellen met
den Britschen ambassadeur aldaar en
dozen tj verzoeken, dat althans eenig
uitstel zou worden verleend. De am
bassadeur stelde aan het Britsche mi
nisterie van buiteniandsche zaken te-
legraphisch voor een uitstel toe te
staan voor het instellen van een on
derzoek.
Het Congres van Haïti lieeft de re
geering gemachtigd met den Brit-
dcben vertegenwoordiger te onderhan
delen en een crediet te openen lot be
taling van het gevraagde bedrag.
Uit de Oostenrijkscb©
delegaties.
De commissie voor do buiteniand
sche aangelegenheden uit de Oosten-
rijkscho delegatie is begonnen met de
behandeling van do begrooting van
buiteniandsche zaken.
De rapporteur, markies Buquchem,
wees op de In den jong sten tijd tot
sïand gekomen nog nauwere aanslui
ting tusschen de mogendheden van
liet Drievoudig Verbond, die zooveel
heeft bijgedragen tot handhaving
van den vrede en tot bescherming
van do belangen van Oostenrijk.
Het vooroordeel van Engeland (zoo
vervolgde de rapporteur! is geweken
en de traditioneel© vriendschap tus-
schen dit land en de monarchie be
gint zich te herstellen.
Barnreither verklaarde zich te ver
heugen over de toenadering tus;chen|
Engeland en Duitschland, waarmede'
(volgens hem) het morgenrood van
een nieuwen politieken tijd is aange
broken. Spreker zeide verder, dat hij
zou wenschen, dat de verhouding tot
Rusland werkelijk zoo was, als zij in
het exposé is voorgesteld.
Engelschen en Oosten-
r ij k e r s.
Aan een feestmaal, den officieren
van hot Engelsch eskader te Triest
aangeboden, bracht schout-bij-nacht
Koudelka een toost uit op den koning
van Engeland en het voortduren van
de traditioneel© vriendschap tusscuen
beide landen Schout-bij-nacht Tren -
bridge antwoordde mei een tooi op
den keizer en de Oostenrijksch-IIon-
gaarsche marine.
Uil den Duitse hen Rijks-
d a g.
Bij het voortgezette debat over de
tweed© lazing van de legerbcgrooting
verklaarde Biburstein (conservatief):
„Het leger is d© trots van het Duït-
sche volk; onder zijn bescherming is
cultuurleven tot groote ontwikkeling
gekomen. Ook ons heeft do vlotte uit-
4 oering van de legerwet met trots ver
vuld; die uitvoering heeft verbazing
gewekt in de geheel© wereld. Wij
waardeeren de werkzaamheid ran
den minister van oorlog. Blijven de
oude tradities van trouw aan den
keizer tot in den dood in stand, dan
zal Duitschland de het in de wereld
toekomende positie behouden.
MüllerMcuningen (vrijzinnigen)
verheugt zich eveneens over do vlotte
uitvoering van den reuzenarbeid,
dien de legerwet met zich bracht.
Groote dank komt toe aan het volk, i
met zijn door de geheel e wereld be-
•ondeide offervaardigheid.
De vleet van Frankrijk, j
Do Franscho vlootvereoniging hoeft
een vlugschriit verspreid, waarin mot
klem gewezen wordt op (le minder
waardigheid van de Franscho vloot
ten opzichte van Duitschlund's zoo-
macht, Binnen vijf jaar zal zij nau
welijks zoo sterk zijn als do helft der
Duilsche vloot en zal zij met moeite
het hoofd kunnen bieden aan de ver
eenigde Italiaansche en Oostenrijk
se!) e ©sikaders.
Een dergelijke inferioriteit mag niet
worden bestendigd. De tenuitvoer'eg-
ging van het vtootprogram moet, in
plaats van vertraagd zooals de regee
ring doet, verhaast worden on tevens
liehoort dat program te worden uit
gebreid, en wel met d© helft of twee
derde van het aantal eenheden der
Duitsche vloot.
Het ware dwaasheid en het geld
voor hel leger bestemd wegwerpen,
indien Frankrijk zijn eventueel en be
lagers het meesterschap ter zee Liet. I
Overwinningen te 'and zouden dan j
immers vruchteloos blijven, terwijl
eert tegenslag van het leger een on
herstelbare débficle zou beteckcnen.
De Ligue maritime doet daarom een
beroep op het nieuwe parjpment om
Frankrijk een voldoend krachtige
vloot te verschaffen.
De Russische begrooting.
Blijkens d© opgave van den rap
porteur van de begroot ingsoommissie
der Doema is de voorloopigc raming
als volgt: gew .inkomsten 3,571,159,258
Rb!. (33,000,000 hooger dan. in het vo
rig© jaar), buitengewone inkomsten
13,400,000 Rbld.; gewone uitgaven
3,299.119,1G8 Rbl. (287 miilioen hooger
dan in 1913), buitengewone uitgaven
253,209.000. Do gewone inkomsten zijn
272 miilioen hooger dan de uitgaven.
Het begrootingsontwerp sluit in ont
vangsten en uitgaven met een bedrag
van 3,612.559,183 Rbl. en een batig
saldo van 32 miilioen.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
30 Cts. per regel.
0m lang ts LEVEN,
jan ALTIJD GEZOND te blUvtn
gebrulke men
tfUCHAM'S P1UJEN
tc koop gevraagd.
A.TAN'T HOF, Broste Markt 23
Binnenland
I
BRANDEN.
Maandag woedde te Schaik een felle
bosch- en heidebrand. Circa 100 bun
ders heide en bosch van gemeente en
particulieren werden vernield, zoo
meldt, de 'a-H. Ct.
Aan de grens te Siebongewald
(L.) is Zondagmiddag do boerderij
van A. afgebrand. 15 koeien, 50 var
kens en 1 6tier, alsmede liet huisraad
werden een prooi der vlammen.
Zondag woedde op verschillende
plaatsen brand in de bosschen, gele
gen onder Afferden en Siebengcwald.
Groote perceelen dennenbosch, o.a.
een gedeelte van het z.g. Nieuwenerf-
sclie bosch, werden door het vuur
vernield.
Zondag woedde op de grens van
Tegelen en Belfeld een felle bosch-
brand. Wegens den hevigen wind kon
inen het vuur niet gemakkelijk mees
ter worden, zoodat de brand den gan-
schen dag w oedde en dus heel wat
schade aanrichtte. Do afgebrande
bosschen waren in het algemeen ei
gendom van Tegelscho ingezetenen,
zoo meldt de L. K.
In de gemeente Etnmen geraakte
door heidebrand het groote dennen
bosch bij Den Oever in brand. Met
groote moeite wist inen de aangren-
zendo boerderijen voor brand tc vrij
waren. Verschillende H A. zijn ver
nield. Oorzaak onbekend.
Te Leiden is in den nacht geheel
uitgebrand de door het echtpaar Lan-
gevcld stechts kort bewoonde bak
kerij aan de Waardgracht hoek Groe-
nesteeg. De oorzaak is onbekend. Ver
zekering dekt de schade.
AlAZELb..
Men schrijft aan de Tel.:
Te Enkhuizen heerschen In tame
lijk hevige mate dc mazelen, waarbij
zich al reeds énkele sterfgcv.-iM-n
hebben voorgedaan.
PLAATSELIJKE KEUZE
Naar de „Tel." verneemt, bedroe
het aantal handteekeningen
petitionnement voor plaat?-:!: - u
ze thans reeds 565.000.
BEZOEK-DEENSCHE VORSTEN
PAAR.
Bij gelegenheid van het verblijf van
het Deensche staatshoofd en gemalin
in ons land zijn door de Koningin
toegevoegd aan den Koning: de
echout-bij-nacht Naudin ten Ca te,
commandant in de stelling van Den
Helder; kolonel Habbema. comman
dant der brigade Grenadiers en Ja
gers en de le luitenant van het 3e
regiment huzaren J. A. baron Van
Hêeckeren van Molccaten aan Ko
ningin Alexandrine: mevr. Groeninx
van Zoelcn, dame du palaisjhr. Van
de Poll, oppenschenker en .T. A. ba^
ron Van Pallandt van Walfort, ka
merheer in buifengewonen dienst te
's-Gravenhage
ONTSPORING.
Dinsdagmorgen is tusschen Bol?
ward en Nijland de tram ontspoord
tengevolge van een botsing met eer
melkwagen. Verondersteld mag wor
den, dat de paarden schichtig wer
den Zii sprongen dwars over d© roils
en kwamen in een sloot terecht. Dg
melkwagen raakt© aan splinters. D©
machine en meerdere wagens ont
spoorden. Persoonlijke ongelukken
hadden niet plaats, zoo meldt de Tel.
LIJK GEVONDEN.
Aan de Mnaskade te Rotterdam ts
drijvende gevonden hét lijk van een
onbekende vrouw.
ONGELUKKEN.
De Tel meldt
In de lucifersfabriek van de firma
Eras en Paulson, nabij Breda, bad
Dinsdagavond een verochrikke'!"'k on
geluk plaats Bij het uitgaan der fa
briek kwam de 16-jarïge arbeider
Jacq Goudric. wonende onder Prin-
senhage, al spelende met een drijf
riem in aanraking, waardoor hij eeni
ge malen werd rondgesleurd en te.
gen den muur en zolder geslingerd.
Toen men hem uit zijn benarde posi
tie verlost hnd, bleek hij ernstis ver
wond; liii was bijna niet knnbnnr.
Onmiddelliik werd geneeskundige
huln ingeroepen w aarna hij oer bran
card werd overgebracht nanr net
gasthuis, alwaar bleek, dat hii beide
armen en een been gebroken had en
inwendig ook gekneusd werd. Ziin
toestand was levensgevaarlijk
De werkman Ponsioen is Dins
dagavond ernstig aan hoofd en ar
men verwond doordat hij aan de gas
fabriek te Gouda, door riemen van
den cokesbrcVr werd gegreren Hij
is naar hel v'oVenhnis overgebracht.
Het 31/2-jarig dochtertje van I-
van der Veer, tc PmRde, viel in d»
hoofdvaart en verdronk
A ANGF.TEEKF vnE BRIEF ONT-
HOLD.
Woensdagmiddag is in het post
kantoor op het Beursplein te Rotter
dam van een kantooriooper der fir
ma V v. d W.aan de. Glashaven
aldaar, een aangeteekende brief ge
rold. verzonden uit Delft, en inhou
dende ƒ5000 aan bankpapier en cou
pons. zoo meldt de Tel.
TWEEDE-KAMER.
Men seint ons:
Na gedacbtenwisseling nam de Ka
mer zonder stemming aan het voor
ste! tot het beschikbaar stellen van
gelden (4 1/2 m.llioen) voor een nieuw
Academisch Ziekenhuis te Leiden.
(Reeds in een gedeelte van ons Vo
rig nummer opgenomen).
Gisteren werd in de gewone pauzt
een photo grafische opneming ge
maakt van de vergadering. Alle Mi-
nistors zalen aan de groene tafel,
het bureau ©n vele leden hadden hun
plaatsen ingenomen. Het was de or
delijkste zitting die ooit werd gehou
den! Geen publiek en geen peis was
er bij toegelaten, zelfs geen stenogra
fen, boden en ander personeel. Hef
was een deftig „onder onsje".
Na de pauze vroegen de heeren
Kleerekoper en Mendels resp. verlof
voor interpellaties aan de Ministers
van Waterstaat en van Koloniën,
ds eerste over de belemmering door
de spoorweg-directies van 't perso
neel om als gemeenteraadslid op te
treden, do tweede over de toepas
sing, de bedoeling en draagwijdte
van dc artikelen van 't Ned. Straf
wetboek voor inlanders en voor Eu
ropeanen, betreffende opruiing en
aankweeking van rassenhaat. Dins
dag zal over die aanvragen worden
beslist.
De middagzitting werd overigens
geheel besteed aan de discussie over
art. 35 van de
Inkomstenbelasting
en de daarop voorgestelde amende
menten van de heeren Van Vuurcn
en Van Nispen (Rheden) strekkende
om de dividend belasting op 23 4 pCt.
(in plaats van 5 pCt.) te houdenof
om 23/4 pCt. te heffen van dividenden
tot 4 pCt. en van hoogere een progres
sieve belasting tot 7 pCt. oploopend.
Geen der beide amend vond veel
steun. De heeren De Wijckerslooth
de Weerdesteijn, de Meester. Vliegen
en (le Min. van financiën wezen ze
af, omdat zij het billijk en geenszins
te bezwarend vonden dat van het
kapitaal in nnndeelon ook een be-
hoorliike belasting worde geheven.
Ai de bezwaren die dc heer Van Vuu
rcn cr van duchtte raakten <1© reeds
bestaande belasting, niet de verhoo
ging en ze waren volgens al dc spre
kers ongegrond; er was hier geen
dubbele belasting, geen belemmering
van handel en nijverheid te duchten,
geen beletsel om ook de gemeenten
nog opcenten te doen heffen En Mi
nister Bcrtllng verklaarde dan ook
dat dit laatste wel degelijk in de be
doeling der Rcgcering bleef liggen.
Ten aanzien van hr-t amend -v. Nis-
pen waren rfe snreker? en de Minj^er
