ÜMSLEM'S OlOUi
Voor Eer en Recht.
TWEEDE BLAD
Donderdag 14 Hei 1914
„OOME JAN
Daarmee bedoel ik de Amsterdam-
sclio Stads Bank van Leening. Het is
nu eenmaal de geijkte term voor 'n
instelling van dezen aard, maar als-je
déze, de grootste in Nederland, ziet en
bezoekt en met haar directeur, den
heer II M. Giltay, een uurtje zit te
praten, dan voel je dat gemoedelijk-
nanduideude „Oom© Jan" als een
scherp contrast met de werkelijkheid.
lichte „Oome Jannen", kleine pand
jeshuizen, zijn er in Amsterdam nog
maar negentien. Hun aantal gaat
steeds achteruit, want ze kunnen het
niet bohv.'rken tegen de groot© ge
meentelijke instelling, wier hoofd
bureau daar op den Oudezijds Voor
burgwal in een complex van groote
gebouwen is gevestigd en steeds zich
uitbreidt, steeds maar groeit..
Onianga heeft de Amsterdaaische
Bank haar driehonderdjarig bestaan
gevierd. In 1614 is ze opgericht, en in
die diie eeuwen heeft zij een belang
rijken en weldadigen arbeid verricht,
zoodat het feest in blijden toon her
dacht is.
Eigenlijk bestaat de Bank al lange'r
van 1582 tot 161» is zij verpacht ge
weest met vaststelling van een rente-
moximum, dat mocht worden gevor
derd. Maar in 1614 nam de gemeente
haar voor het eerst in eigen beheer,
in 't zelfde huis aan den O. Z. Voor
burgwal, waar nu het hoofdkantoor
en Bank I zijn gevestigd. Bijna 200
jaar lang werkte de Bank met „in
brengers' (personen, die ije panden
van het publiek in ontvangst namen
om ze bij de Banlt te beleenen), maar
dit stelsel werd later afgeschaft, mót
de „geadmitteerde pandjeshuizen''
(die kleine panden mochten beleenen
en door een speciale commissie gecon
troleerd werden).
In 1863 werd begonnen met de uit
voering van het huidige systeem
de oprichting van eigen Banken in
verschillende stadsdcelen. Er zijn er
nu dertien, en dat aantal schijnt vol
doende te wezen.
Ik geloof mét den lieer Giltay gaar
ne, dat de meeste monschen er zich
geen denkbeeld van kunnen vormen
wat de omzet van zoo'n Amslerdani-
sche Bank van Lccning eigenlijk wel
beduidt. Een paar „getalletjes" dui
den t ai vrij aardig aan.
In 1903 werd er /3.609.782.GO aan
voorschotten op panden gegeven en in
tien jaar is dit lied rag gestegen tot
5.891.386.15 in 1913 Dat is een ge
talletje uit de laatst-opgemaakto sta
tistiek. Je duizelt er min of meer van
tenminste zoo is 't mij vergaan
«n ik heb rlen directeur gevraagd of
er veel kostbaars beleend werd. Maar
zoo hóe! voel was dat nu niet, zei hij,
en ik kon me dat weer begrijpen toen
het bleek, dat het aantal panden in
1913 was 1.270.060, zoodut er gemid
deld por pand dus een ƒ4 ƒ5 voor
schot is verleend.
Toch konwm er voorwerpen van
waarde in do veelsoortige massa be
leende artikelen voor. Zoo bijv. dia
manten. Een gevaarlijk artikel 1 Het
gebeurt zelden dat een taxateur zich
vergist, maar de liter Giltay herin
nerde zich toch, dat 't met een dia
mant, die valscli bleek lo zijn, eens
geschied was. De 13 bankhouders ko
men gezamenlijk voor dit risico op,
maar het gebeurt hoogst zelden dat
zulke kostbare blunders plaats vin
den. De taxateurs hebben er oog op
en zorgen wel dat zo t walletje bij hot
scl.uut tje houden en dat er niet te voel
gegeven wordt voor de diverse din
gen. die in de lommerd komen.
Een verbazend groot aantal fietsen
komen in de Bank terecht. Natuur
lijk zijn lijfgoed (kleedingstukken
van allerlei aard) en meubels ook
zeer veel voorkomende belecnings-
artikelen maar je staat er versteld
van als je 't aanlal fietsen ziet, dat
door z n eigenaars „ter overwinte
ring" in ieder najaar wordt aangebo
den.
Er waren nu al weer heel wat kar
retjes voor den zomer weggehaald,
maar op den rijvvielzolder van Bank
1 heb ik er toch nog een paar honderd
gevonden Er waren keurig-vernikkel-
de, sierlijk-gelakle blinkende exem
plaren bij, van de beste merken, en
toen 'k daar op wees zei de heer Gil
tay droogjes: Ja, en als ze ermee
komen, dan is 't altijd vanwege hun
broer, of hun zuster, of hun neef
maar nooit voor zichzelf I Er komt zel
den iemand voor zichzelf iets belee
nen1
In de kijkzaal een aardig tooneel.
Een ruime, frïssche, nieuwgebouw
de zaal, waarin 't publiek zich ver
drong om de uitgestalde voorwerpen,
dingen van velerlei aard
F.en huisorgel, waaraan Juist een
aspiranl-kooper smeltende tonen ont
lokte, vele naaimachines en een keu
rig salon-ameublementje zeker van
iemand die in slechten doen geraakt
was en "t nu had moeten öpgeven om
z'n meubeltjes nog eens terug te zien.
Maar ook van die dingetjes, die ze
ker niet meer dan veertig of vijftig
centen voorschot moesten hebben op
geleverd: armzalige oude boeken, een
leelijk klokje, dat defect bleek, en
een verschoten antimacassar
Dingen, die wellicht in woningen
van leed hadden verbleven, lang
lkng, tot het uitersteOmdat ze
Immers 't minst in waarde waren 1
Vóel moet de Bank van Leening
verkoopen, maar toch is het aantal
dier panden niet zoo groot in verhou
ding tot de som van 'n kleine-zes mfl-
lioen aan betaalde voorschotten, die
ik hierboven noemde. Er is namelijk
in hetzelfde jaar 1913 voor ruim vijf-
en-ecn-half millioen gulden „gelost" I
De Bank heeft natuurlijk een groot
peisonecl noodig. Momenteel heeft de
gemeente Amsterdam bij dezen dienst
tak 'n 150 man aan 't werk. liet is on
getwijfeld een merkwaardig beroep,
dat de hoogere ambtenaren aan deze
toch zoo nuttige instelling te vervul
len hebben, t Is een dier vakken,
waarvoor geen systematische tchool-
Bclie opleiding mogelijk is. Tot iaxa-
teur bijv. moet je jezelf in do proc-
tijk zien te vormen, on de meesten
der „waerdijns" aan de Bank zijn
dan ook van onderaf opgeklommen.
Ja, van dat woord w a er dijn ge
sproken I Is t geen aardige, goed-klin-
keude, zuiver-uitdrukkende Holiand-
sehe benaming voor iemand, dien wij
maar verstokt „taxateur" noemen?
Iets voor liet Nederlandsch Verbond,
om dat eud-Hollandsciie woord weer
erin te helpen brengen I
Haarlems Dagblad steunt het stre
ven bij voorbaat.
Er is in het Hoofdgebouw der Bank
dezer dagen een lentoonstellinkjo ge-
vveest van voorwerpen, op haar histo
rie betrekking hebbend. Ik bcho.tf
daarover thans niet meer te schrijven,
en wil alleen even aanstippen, aat
onder de vele paperassen liet schrij
ven zich bevindt, waarin Joost van
den Vondel eervol ontslag als sup
poost verleend werd. De Prins der
Hollandsche dichters heeft deze func
tie van z'n 72e tot z'n 80e jaar ver
vuld, en er is nog een van 1580'datee-
rende oude ongemakkelijke stoel, die
evengoed de zijne geweest kan zijn,
als het dergelijke exemplaar dat in
liet Rijksmuseum staat.
De historische waaide is dus ietwat
dubieus, wat niet wegneemt dat <ie
naam v. d. Vondel iets extra's geeft
aan de geschiedenis van dit groote,
belangrijke, weldadigeninvlocd-uit-
oefende gemeentelijk instituut]
ROBERT P.
Buitenlandse!! Overzicht
Da Balkanvulkaan
li on a nibte narenstaking
in Albanië.
In de „Toss. Ztg.vindt men een
correspondentie uit Durazzo, waarin
melding wordt gemaakt van een sta
king van de ambtenaren in de Alba-
nooscho residentie. De zaak zat zoo.
Lenige dagen voor het schrijven van
den correspondent werd voor liet pa
leis van den vorst een betooging ge
houden. De menigte, voor het paleis
verzameld, eischte gewapend optreden
tegen do Epiroten, ter verdediging
van het Albaneesche gebied in Epi-
rus. Deze betooging nu leidde tot een
conflict tusschen hel ministerie en de
ambtenaren.
De correspondent vertelt
Do betooging was namelijk op aan
stichting van tien minister van Open
bare Werken door eemgo der meest
invloedrijke ambtenaren in elkander
gezet; reen wilde daarmede eindelijk
uiting geven aan do openbare mee
rling tegen de bijna onbegrijpelijke
onverschilligheid van het kabinet in
de lipirus-quaestie.
llocwel nu do betooging geschiedde
op initiatief van een lid van het kabi
net zelf, werden de deelnemende amb
tenaren twee dagen daarna onder po-
liliegeleide naai- de wacht gevoerd,
waar hun wapens overhandigd wer
den, met hei bevel onmiddellijk naar
het gebied van den opstand te trok
ken, aangezien ze toch den oorlog
vveiisehten.
De zco behandelde menschen zijn
echter ten deele op meer gevorderden
leeftijd en meest allen huisvaders.
Ondanks dat verklaarden zij zich tot
den tocht bereid, op voorwaarde-, dat
men hun vei zekeren zoude, dat gedu
rende hun afwezigheid hun salaris
aan hun gezinnen doorbetaald zou
worden en zij zelve na hun terugkeer
in hun ambt hersteld zouden worden.
Als antwoord werd nog eenmaal
verklaard, dat zij onmiddellijk en
zonder voorwaarden op te trekken
hadden, en anders zonder meer ont
slagen zouden zijn.
mol ijk Dinsdag in het Dagerhuis, dat
bij een voorstel zou indienen tot wij
ziging van eenige bepalingen van de
home-rule-wcL „Het Huis weet", zoo
zcide hij, „dat ik en mijn ambtgenoo-
ten nooit do deur hebben willen slui
ten voor een schikking en ik ga thans
een slap verder dan ooit te voren door
namens do regeenng mede te deelcn.
dat wij een wijziging sullen voorstel
len in de hoop, dat er overeenstem
ming moge worden bereikt in zake de
punten, die van groot en onmiddellijk
belang zijn.
Wij hopen dan, dat die voorstellen
tegelijk met de home-rule-wet in wer
king zullen kunnen treden.''
Bon ar Law, de tegenwoordige lei
der der unionisten, erkende, dat de
belofte van den eersten minister een
bewijs van toen ader in gsgez I n dhei d
was, maar Balfour, de vroegere lei
der, meende, dat uit liet voorstel oin
de wel te wijzigen viel af te leiden,
dat zij nooit gedeugd had.
Deze opmerking maakte de woede
van minister Lloj d George gaande.
„Wanneer ieder aanbod van de re
geering in dien z:u wordt opgevat,
wordt de weg gebaand voor een bui-
geroorlog", zou riep hij uit.
Dat kon de oppositie niet op zich
laten zitten en van verschillende ban
ken weerklonk „Schande", „dut fs
een beleediging„trek die woorden
in", enz.
De voorzitter wist het Huis weder
tot kalmte te brengen.
Tom stond Balfour weder op om
liet door hem gezegde in te trekken
en hij deed dit op de hem eigen ironi
sche manier.
Redmond, de leider der nationalis
ten, blijkbaar ontevreden met der.
loop, dien dc zaken hebben genomen,
richtte de volgende waarschuwing
tot de regeering „Als een ontwerp
tot wijziging wordt ingediend, nadat
nogmaals tevergeefs beproefd is over
eenstemming to bereiken, behoud ik
mij mijn gedragslijn in deze voor."
En op bitteren toon verweet hij de
oppositie, dat zij nog precies op het
zelfde standpunt stond als hij net'>e-
gin. Haar opvatting van een compro
mis was „alles verkrijgen wat wij
wenschen en niets geven". Maar- ten
spijt van do oppositie zou het home-
rule-ontwerp toch wet worden.
Uit de Spaansche Kamer.
Het debat over de algemeen© poli
tiek werd voortgezet. De gewezen mi
nister-president Romanones gaf -> n
historische overzicht van de Marok-
kaansche quaestie en verklaarde
daarbij, dat Spanje op aandringen
van Frankrijk operatics in Marokko
was begonnen, dat Frankrijk had
verklaard, dat liet alleen zou gaan,
indien Spanje niet medeging.
Romanoaies wees verder op de moei
lijkheden, waarmede de verschillende
kabinetten te kampen hadden gehad,
toen zij aan het bewind kwamen. Het
ministerie-Romanones o.a. had ge
weigerd machtiging te geven tot de
gtrooischeepsch© maatregelen, waar
toe generaal Marina wilde overgaan.
Spanje, zoo zeide hij, moet óen ko-
Lonaaal leger in het leven roepen, zijn
tegenwoordig leger reorganiseer.m en
een ministerie voor Marokko inntei
len. Marokko is de toekomst v in
Spanje. Alle partijen moeten in deze
samenwerken, zonder zich te bekom
meren am de vereischie opofferingen.
Binnenland
TWEEDE KAMER.
(Vergaderiug van Woensdag 13 Mei).
Inkomstenbelasting.
Aan de orde is de voortzetting der
behandeling van artikel 39 met het
daarop voorgestelde amendement der
Commissie van Rapporteuis, om de
aanslagregeling m hoofdzaak aan de
ambtenaren der directe belastingen
op te dragen.
Minister Bertling beschouwt het
voorstel der Commissie van Rappor
teurs als eene toenadering tot zijii
eigen systeem, als ©ene erkenning uut
de registratie bij de aanalagregeling
moet betrokken zijn. Het ligt trouwens
voor do hand, dal de ambtenaren der
directe belastingen alleen niet vol
doende do bMangen der schatkist bij
Jc aauslagregeling kunnen beharti
gen daarbij tocl. moeten ook in aan
merking komen gegevens omtrent de
vermogens, welke alleen door de
ambtenaren der registratie voldoende
worden gekend. Daarom kan spreker
zich allerminst vereenigeu met de
plannen te dien aanzien van Minister
Kolkman die de registr&tie-ombtena
ren geheel buiten de aanslagregeling
wilde houden.
Spreker wil aan een informatie
dienst volstrekt niet een groote waar
de ontzeggen, doch ten aanzien van
den aanslag naar het vermogen heeft
zulk een dienst toch geen waarde.
(Reeds in een gedeelte van ons vo
rig nummer opgenomen).
Na nog een kort debat en een klei
ne wijziging door de commissie van
rapporteurs in <Je redactie van haar
amendement aangebracht, is gisteren
dut amend, op art. 39 der
Inkomstenbelasting
hetwelk bedoelde de aanslagen, ook
voor de vee mogens-inkomsten van
den dienst der directe belastingen en
n:et gelijk de Minister wilde van dien
der Registratie te doen uitgaan zij
't ook na overleg met dit dienstvak
zonder stemming aangenomen.
Zelfs de ©enige verdediger van art.
39 zooals de Minister 't voordroeg, cle
heer Van Nispen (Rheden) zag er,
hoezeer niet overtuigd, van af stem
ming te vragen.
Door- den heer De Meester werd
vervolgens ©en amend, verdedigd om
art. 49 door den Minister geschrapt
te herstellen en lien die geen be
hoorlijke aangifte doen wanneer zij
een aanslagbiljet hebben ontvangen,
25 pCt. vcriiooging van bekisting op
te dragen. Daartegen haddon in de
Minister, d© tieei Bertling, én de
heeren Kooien, Tydeman, Vliegen en
Schaper bezwaar.
Valeche aangiften worden bij een
later artikel gestraftniet voldoende
invulling van een biljet, bijv. ook bij
uitlandagheid, ziekte enz. te straffen,
vond men t© kras. Men wilde althans
d© verhooging slechts „behoudens
overmacht" toeslaan; maar dc lieer
De Meester meende dat ook opzette
lijk verzuim van aangifte diende ge
keerd; men zou t met verstand loe
passen.
Toch vreesde men or algemeen
moeilijkheden en noodelorae fiscali
teit van en met 61 tegen 13 stemmen
werd 't amend, dan ook «crwor-
p en.
Meer succee hadden de heeren Kno
bel c£. met een amend op art. 56 om
in de ÉChaltingecommissies de opne
ming van vrouwen als niet-ambtelijkc
leden toe te laten. Wel ontstond daar
over een vrij scherp debat tusschen
de heeren Beumer en Schaper, omdat
de eerste er een stap in de feministi
sche richting in zag en de vrouw in 't
algemeen voor zulk werk minder ge
schikt vond, wat den heer Schaper
een heftigen uitval ontlokte tegen de
ze voorstelling der vrouw als minder
waardige, alleen geschikt voor hei
moederschap. Maar de Minister had
er geen bedenking tegen en ook bij de
heeren De Geer en Lobman vond t
denkbeeld, behoudens een kleine re
dactie-wijziging om te voorkomen,
dat man en vrouw tegelijk :n de Com
missie zitting krijgen, ondersteuning.
En dit amend, werd dan ook met 49
tegen 19 stemmen aangenomen
Met enkele kleine redactiewijzigin
gen zijn de artikelen tot 63 goedge
keurd en heden wordt bij art 61 met
de verdere behandeling voortgegaan.
Do Kamerzitting ving heden met 'i
oog op het bijeenkomen der Eerste
Kamer, waar Minister Bertling moest
tegenwoordig zijn, eerst te half 12
aan.
Vermelden we nog dat de heer Lim
burg gisteren verlof gevraagd (en be
den verkregen) heeft om op een na
der tc bepalen dag eenige vrager, te
richten tol den Minister van Water-
slaat. naar aanleiding van hei rap
port over de spoorwegramp bij
Hooghalen.
1 MEI-VIERING TE ZAANDAM.
De Minister van Binnenlandsclie Za
ken heeft geantwoord op de volgende
vragen van den heer Bruinmelkamp:
1. Is het juist dat door B. en W.
van Zaandam is besloten, dat op 1
Mei aan de ambtenaren en werklie
den der gemeente, voor zoover de
dienst het toeliet, vrij-af zcu wor
den gegeven, en de gemeentebureaux
zoowel in als buiten het gemeente
huis, met uitzondering van het ha
venkantoor, gesloten zouden zijn?
2. Is het juist dat door den Burge
meester van Zaandam aan de hoof
den der openbare inrichtingen van
onderwijs is medegedeeld, dat het in
de bedoeling ligt het daarheen te lei
den, dat voortaan op 1 Mei aan aile
openbare inrichtingen van onderwijs
te Zaandam vacantie wordt gegeven
en dat reeds dit jaar tegen combina
tie van klassen op 1 Mei bij den Bur
gemeester en den Wethouder van On
derwijs geen overwegend bezwaar be
staal?
3. Is bet juist, dat op den verjaardag
van H. K. II. Prinses Juliana krach
tens besluit van B. en W.van Zaan
dam van de gemeentegebouweu en
kerktorens aldaar geen vlaggen uit
gestoken zijn, in afwijking van het
geen vroeger geschiedde; en, zoo ja,
kan de Minister mededcelen welk mo
tief tot deze afwijking heeft geleid?
Het antwoord van den Minister
luidt als volgt-
„Nopens de door het lid der Earner
den heer Brummelkamp, gestelde
vragen betreffende de hiernevens ver
melde onderwerpen, heeft de onder-
getcekende vanwege den burgemees
ter der gemeenie Zaandam de ant
woorden ontvangen, welke hieronder
in de volgorde van de vragen, waar
op zij betrekking hebben, worden me
degedeeld.
GREEPJES.
61.
DE HUMORIST.
Een van m'n kennissen is bertirur-
der van oen Amsterdamse*!© :rc: ui.
ging. Welke, doet niet ter zake.
Onlangs bracht ttiij met njf of zee
zijner medeleden een bezoek aan een
zustertrereeniging in ecu Belgische
stad, en toen ik 'm kort daarop ont
moette vertelde-n-io dit:
Onder anderen was X mee. Kei'
je X? Niet?
t Is een merkwaardige kerel, en
nogal grappig, maar in dat genre is-
ia juist niet altijd even fijngevoelig,
zoodat ik in Amsterdam bij voorkeur
niet niet hem op straat kuier. Maar
in 't buitenland is t wat anders, en
ik was dus óok in zn gezelschap toen
we daar in dte Ylaamsche stad op Je
Markt kwamen. Middcnop 't plein
bleef-ie ineens staan, zotte z'n city
bag neer, en we zagen "m er een kick-
toestel uit halen.
Voonni nou hi beetje aardig
opstellen I
Wij groepeerden ons in bevallige
formatie, en een stelletje voorbijgan
gers werden er door X nanslgeplakt.
't Scheen een massa-groep to moe
ten worden, want plots leek onze fo
tograaf er a'.le inwoners der stad wel
op te willen hebben. Hij rustte niet,
voor-ia een honderd man had, met
„voor de symmetrie" twee dikke po
litieagenten aan weerszijden. Verder
waren d r minstens zeven slagersjon
gens mót hun fietsen, een bakker met
z'n kar, een juffrouw met een kin
derwagen, een stuk of tien pruimen
de baliekluivers, éen meneer niet een
hoogem hoed, twee virohvrouwen en
zoo meer,
Toen we er een kwartier stonden,
eu X de opstelling der groep zóó vaak
veranderd had, dat de.slagersjongens
begonnen te vloeken en de- politie
man non aan diengüiervaUmg gingen
denken, schreed ons medelid pledbtïg
naar z'n onder een zwarten doek ver
borgen toestel, nam het op, verwij-
dcfrde den doek, sloeg iets open en
stok wal in zat wijd-open mond.
Wij stonden perplex, met z'n hon
derden Gelukkig dat do Vlamingen
meestal van een grapje houden
want, zie je.
Want het was z'r lxvterhammen
trommeltje!
Eén ©ogenblik dacht ik tecli nog
dat ze 'm zouden lynchen!
Maar de politieagenten (expresse-
lijk door den slimmerik geïnviteerd)
beschermden hem ambtifiiahe tegen
baliekluivers en slagersjongens, en
de mcsieer met den hoogen hoed, dio
een gemoedelijk man was, zei: \vvel
zulle, 't is eene plaisanterie!
Onze Belgische vrinden, van w ie er
tien méé ingeloopen waren, vonden
't zóo'n onbetaalbare mop, dat ze X
inviteerden om een volgenden keer op
kosten hunner vereenigi.ng over to
komen, voor de gezelligheid.
En 'I is al gebeurd, dat kan 'k je
verzekeren 1
Vuil umateur-komiekeling is aldus
X, dóór z'n foto-mop, tot beroeps-hu
morist gepromoveerd
Tot zoover 't verbaal.
Historisch i s 't merkwaardig feit!
ER PAY.
1. Door Burgemeester en Wethou
ders van Zaandam is besloten, cp 1
Mei aan alle ambtenaren en werklie
den der gemeente vrijaf te geven,
voor zoover de dienst het zou loe.a-
ten en verder met uitzondering van
het politiebureau, het havenkantoor
en dc scholen voor lager en middel-
Haai' ouderwijs.
Dn besluit ls uitgevoerd, zoodat
mei uitzondering van de drie ge
noemde diensten de gemcentebureaux
dien dag voor het publiek gesloten
geweest* zijn.
2. Aan de hoof en der openbare in
richtingen van onderwijs is het vol
gende schrijven gezonden:
Zaandam. 27 April l'Jl S
Het ligt ui de bedoeling hei daar;
heen te luiden, dat voortaan op 1 Mei
aan alle openbare inrichtingen van
oi deiwijs in de gemeente vacantie
wordt gegeven,
Voor dit jaar zijn echter verorde
ningen en leerplans nog niet met
dien maatregel in overeenstemming.
Ofschoon burgemeester en wethou
ders gaarne zouden zien, dal nu
reeds zooveel mogelijk van den 1 Mei
dag als vacantie-dag zou worden ge
bruik gemaakt, kan ik op grond van
FEUILLETON
Roman van O. E1 a t e r.
11)
Tot zijn verbazing zal, de vreemde
ling, dien Fritz hedenmiddag had ge
zien en gesproken, midden tusschen
do jonge lieden en deed allerlei ver
bazingwekkende kunstjes met de
kaarten, die z&er de bewondering van
allen wekten.
Door het binnenkomen der nieuwe
bezoekers werd deze beziglicid onder
broken. Wietbolz bestelde de cham
pagne en de vreemdeling wilde zich
verwijderen.
Blijf u nog e». n poosje, zeide de
gemoedelijk© Wiet hol/. Ik wil uw
kunsten ook wel eens zien.
Do vreemdeling dankte voor deze
u'utnoodiging en ging zitten; het toe
val wilde, dat hij juist naast Fritz
Born belandde.
Wij kennen elkaar reeds, zeide
hij lachend.
Wij hebben elkaar tenminste al
eens gesproken, zeido Fritz een bootje
koel. Meneer von Prokowsky schijnt
u beter te kermen.
De vreemde glimlachte»
O, neen, zeide Injik ken dien
heer slechts vluchtig.
Hebt u hem reeds gesproken?
Ja.
En zaken gedaan'
Ik hoop het, antwoordde de on
bekende en een grijnzende Inch ont
sierde zijn roofvogeI gezicht.
HOOFDSTUK VII.
„Het Witte Paard" was een groot
landelijk café, waar niet alleen de
meeste groote feesten van het dorp,
in welks midden het gelegen was,
maar ook die uit de verdane omge
ving werden gehouden. Zelfs de voor
naamste grondbezitters, pachters van
koninklijke domeinen en wat nog
meer tot de elite behoorde, kwamen
er des zomers in den schaduwrijken
tuin, des wiuiers in de ruime dans
zaal of de gezellige gelagkamer. In
den zomer werden pic nies, 's winters
sledevaarten naar „Het Witte Paard"
georganiseerd. Kortom, „liet Witte
Paard" vormde het centrum van dc
streek, in wijde omgeving.
Men was er bij den geschikt en kas
telein Maitin en zijn ijverige, uitste
kend kollende vrouw zeer goed ge-
boi gen. Zijn bier was steeds frisch,
zijn wijn uitstekend, hij had zelfs
niLerdena merken Cliunipa/gne en zijn
keuken was wijd en zijd beroemd.
Men kon er desnoods ook logeeren in
Toen vorklaarden zij eenstemmig,!
dat ze hiertegen op kwamen, en dan
liever de gevolgen van hun ontslag
wilden dragen.
Toen ze daarna op vrije voeten
gesteld met andere ambtenaren het
geval bespraken, besloten dezen, te-
genover deze beleediging, die den
lieelen ambtenaarsstand trof, gemco-
ne zaak mei hunne collega's te ma
ken.
Zoo zijn dan alle beambten, van
den eersten staatssecretaris tot den
laats ten telegrafist, van hun post
weggebleven. Zij begeleidden dezo
daad niet de verklaring, dat zij eerst
dan den arbeid hervatten wilden,
wanneer het ministerie den beleed ig-
den voldoening gegeven had.
Daarna verscheen de nieuwe minis
ter van justitie Hasean Bey Prisjlma
in opdracht van het ministerie bij de
leiders der ambtenaren en verzekerde
dat het ministerie het gebeurde (dat
op een misverstand berust bad) op
recht betreurde. De ambtenaren
eiscliten daarop do ontzetting v.ui
den gouverneur van Durazzo, Wi.d-
schat Effendi, wat hen dan ook be
loofd werd, en thans werd de arbeid
weder hervat.
De samenwerking der ambtenaren
bij deze gelegenheid is als een bew ijs
op tc vatten, dat ook in Albanië disci
pline, organisatie en de strijd voor
gemeenschappelijk© belangen, terrein
winren.
Voor weinige jaren nog waro zulk
een gemeenschappelijk optreden ui
Albanië ondenkbaar geweest.
De grenzen van Albanië.
Uil Durazzo wordt aan de „Neue
Freie Presse" geseind
„De internationale commissie tot
vaststelling van de grens Van Noord-
Alhanié heeft tengevolge vail con
verschil van meening tusschen den
Italiaanscheü en den Franschen go-
delegeerde, welke laatste al te veel ci»
de hand van Montenegro was, hare
werkzaamheden gestaakt. De com
missi© is naar Skoetarl terugge
keerd."-
Mexico.
De FransCho ambassadeur te
Washington bracht «een bezoek aan
minister Bryan, wien hij mededeel;ng
deed van een bericht uit Mexico, mel
dend, dat ondanks alle tegenoverg©
stcide berichten, vice-consul Sillinian
nog steeds te Saltillo wordt gevangen
gehouden.
Sedert echter zou uit Mexico bericht
lijn ontvangen, dat Silliman uitgele
verd zou worden aan den Braziliaan-
sclien gezant tor teruzending naar do
Vereenigde Staten.
Voor de eerst© maal sedert zijn te
rugkeer bracht O'Shaughnessy (do
teruggekeerde zaakgelastigde in Mexi
co) een bezoek aan president Wilson.
Hij beschreef den president generaal
Iluerta als een hardnekkig man.
wiens afstand van dc dictatuur uiterst
moeilijk zou zijn to verkrijgen.
O'Shaughnessy is echter van oor
deel, dat alleen een Mexicaanse he re
geering, die den steun der Vereenig-
do Staten heeft, voldoende bestendig
heid zal hebben.
Do zaakgelastigde had den indruk,
dat Huerta volstrekt niet het incident
to Tampico had uitgeloktO'Shaugli
nessy zelf had den president van Mexi
co er de eerste mededeeling van ge
daan. De heer- O'Shauglinessy leek
zeer voldaan over het feit, dat zijn
laatste ©nderiicud met Huerta, tegen
zijn verwachting in, volkomen
vriendschappelijk was.
Allerlei
DeEuropeesche
politiek.
Do afgevaardigde Bacquhem bracht
in de Oostenrijksche delegatie rapport
uit over de voorloopige begrooting
van buiteniandsci>e zaken en stelde
daarbij in het licht, dat het aan ue
werkzaamheid van graaf Berchteld te
danken was, dat de monarchie de
zegeningen des vredes was blijven
genieten.
Het bondgenootschap van do mo
narchie met Duitschland, door de
toetreding van Italië tot een Drievou
dig Verbond geworden, is ook weder
lij'dons de Balkancrisis ec-n steun van
den wereldvrede gebleken.
Rusland, zoo zeide de rapporteur,
kan bevrediging van zijn eerzucht
zoeken op ieder ander punt, maar
moei in den Balkan op den achter
grond blijven eu daar alleen zijn eco
nomische belangen beschermen. Er
behoeft dan geen vrees te bestaan
voor een Europeesdhen oorlog. In of
ficieel© kringei te Petersburg wordt
de oorlogszuchtige geest van de pers
dan ook als totaal ongerechtvaardigd
beschouwd.
De Ulster quaestie.
Do Engelsche regeering heeft op
nieuw een bewijs gegeven van horen
goeden wil om de oppositie in de
Ulster quaestie tegemoet te komen,
zoo meldt men aan het „Ilbld." Eei-
s'.o minister Asquilh verklaarde na-
eenige oudci wetsche, maar gemak-
kclijk ingerichte kamertjes, gemak
kelijker, dan in menig giooi stadsno
tel; daarom overnachtten er ook dik
wijls de reizigers die liet dorp met
omgeving kwamen bezoeken.
Daarom viel het ook niet op, dut
dio vreemde heer, die zulke verba
zingwekkende kunstjes met do kaart
kende, in „Het Witte Paard" logeer
de; hij stelde- zich voor als koopman
Soinmer uit Berlijn, diie voor zaken
Hambach bezocht.
lil den loop van den avond bood hij
den heeren eenige ringen en horloge
kettingen te koop aan eu hij verkocht
er ook enkele tegen ongewoon billij
ken pnjs, zoo a ls hij zelf beweerde,
omdat hij deze sieraden zelf zeer goed
koop op een auctie had ingeslagen.
Fritz Born mocht hem niet en
hield zich op een afstand van hem,
doch de overigen vonden mi-ncei
Sommer met zijn kunstjes en billijke
prijzen een aardigeu vent, temeer nog
waar hij over oen omi itiputtel ij kei
voorraad, moppen scheen te beschik
ken, die een rcusachtigen bijval von
den.
Toen do champagne meer en meer
ziju werking deed, werden de kaar
ten ter hand genomen en spoedig
w as een niet grof spel aan don gang,
waaraan men lot Soumier op bosclna
den wijze dccli-am.
Toen echter houtvester RoUier
kwam en aan het spel deelnam, werd
het spel liooger cn hooger.
Rotiier behoord© eigenlijk niet m
het gezelschap der rijke grondbezit
ters en pachters. H j was in een on
dergeschikte betrekking bij den graaf
von Hennersdorf, maar hij was bo
ven zijn stand ontwikkeld, daar Hij
het gymnasium en do hou tv ester s-
sclxool had doorloopen. Het examen
aan do laatste had hij niet kunnen
doen, een tijdlang had li ij pret ge
maakt tot hij de betrekking van hout
vester bij graaf Hemnersdorf ver
kreeg. IIij was nu een man van on
geveer 40 jaar, had een sluw vossen
gezicht met scherpen adelaarsneus.
Hij stond niet te best bekend, daar
liiij een drinker en speler was, maai
bij verstond het, orde te houden op
het geb.cd, du', aan hem was toever
trouwd en lioog in het gebergte was
gelegen cn vroeger het tent-in van
tallooz© wildsti ooperijen en houtdief
stallen was geweest.
Met onverbiddelijke gestrengheid
trad hij tegen de bedrijvers daarvan
op en nadat hij twee wilddieven, die
hij op heelerdaad liad betrapt, had
gedood en voroclieidene andere in de
gevangenis had gebracht, was men
bevreesd geworden voor hein en was
lie rustig op liet door hem geïn
specteerd© gebied, zoodat gruaf Hen-
iiertdorf de slechte eigenschappen
van. zijn houtvester door de vingers
zag.
Itothcr scheen bet direct met me-
ii'_er Somnier goed te kunnen vin
den. Hij begon een langdurig gesprek
met hem. voorts speelden zij samen
een partijtjo kaart eu Rather dreef
meneer Soumier tot stoeds hoogere
inzetten.
Tenslotte had deze aan Rottier, die
do bank hield, een tamelfjk groote
som verloren en legde Rottier de
kaaiden neer.
Wie houdt thans dc bank, mijne-
heeren.' vroeg hij, lk sta zo gaarne
af....
Het was Fritz, die niet moegespeeld
had, alsof meneer Rother met meneer
Sommer i :n snellen blik van geheime
verstandhouding wisselde.
Als de heeren het goed vinden,
zal ik dc bank nemen, zeide Sommer.
Ik heb aan meneer Rotiier een groote
som verloren en wil gaarne revan
che hebben.
Ja, neemt u de bonk maar, heet
te het van alle zijden, daar men den
vreemdeling die met zulk ©eu kalm
te en. onverschilligheid een beduiden
de soon liad verteren, ter wille wildo
zijn.
Ik dunk u. antwoordde deze. Wij
moeten echter een nieuw spd kaar
ten hebben, zoo zegt de spelregel. Me
neer Rother, wttt u zoo goed zijn d«i
kastelein om een nieuw spel to vra
gen?
Gaarne, zeide deze en stond op,
terwijl h:j met Sommer snel weder
een blik van verstandhouding wis
selde
Koit daarop verscheen de houtves
ter weer en wierp een nieuw spel
kaarten op tafel.
Hot spcJ begon opnieuw. Eerst mei
afwisselend geluk, nu won de bank
houder eens, d.ui de spelers. Plotse
ling mankte Sommer eenige groote
slagen., welke de houtvester verloor.
Drommels, riep deze. We zullen
toch ecus z.ien. of wij do bank ook
kunnen laten springen.
Hij zette hoog, won. won nogmaals.
Ook de andeien werden door een
speelwoede aangetast. De tien door
Wietbolz verloren flesscheii cham
pagne waren reeds lang opgedron
ken. Sommer had nieuwe besteld en
de wijn liad do lioofden der jonge lie
den vertil'. Al hooger wen! de inzef,
g«>ud schemerde over de tafel cn
bankbiljetten verschenen
Had do bai khouder vroeger verlo
ren, do kans scheen zich thans go
keerd to hebben. H'ij won slag o[
slag, do houtvester liad zijn vorige
whist al weer verloren, hij dronk cn
schold, doch sjieelde niet meer mee.
Hij amuseerde de anderen cn dreef
dozen tot steeds gewaagder inzetten,
zoodot een ware speel hartstocht hen
boring.
(Wordt vervolgd).
