Huilen s Dagblad
DERDE BLAD
Dinsdag 2 Juni 1914
Stadsnieuw!
ZANG WEDSTRIJD TE DORDRECHT
Gedurende de beide Pinksterdagen
had te Dordrecht een nationale rang
wedstrijd plaats voor mannenkoren
en gemengde koren. De aldaar be
staande liedertafel Zanglust vierde
feest ter gelegenheid van haar 10-ja-
rig bestaan en deed dit in den gebrul-
kclijken vorm, door het uitschtijven
van een concours. Dit hebben wi]
grootendecls bijgewoond, al 6trekte
zich de beleefdheid van het bestuur
van Zanglust niet zoover uit, dat zij
dit blad tot bijwoning uitnoodigde.
Toch is het ons goed geweest naar
Dordt getrokken te zijn, al ware het
6lcchts om met meer of minder ge
noegen melding te kunnen maken van
de kunstuitingen onzer Haarlemscho
vereenigingen: Haarlem's Zanggenot,
Polyhymnia en D. i. n. d. u. a. In hoe
verre we hier mogen spreken van
meer of minder genoegen zal uit den
loop van dit verslag wel duidelijker
blijken.
De wedstrijden werden Zaterdag in
geleid met de derde afdeeling man
nenkoren. Hiervoor had geen der
Haarlemsche vereenigingen ingeschre
ven, daarom vermelden wij hier dan
ook alleen maar den uitslag*
1ste prij6: verguld zilveren medail
le en 100 aan Kunst na Arbeid, te
Dordrecht, directeur de heer IJ. M.
van den Bosch;
2e prijs: verguld zilveren medaille
en 50, aan Klein koor Precioea, te
Amsterdam, directeur de beer G. v.
d. Poll
3e prijs: zilveren medaille en ƒ25
aan Aurora, te Rotterdam, met den
heer P. N. Muus als directeur;
4e prijs: zilveren medaille, aan De
Stem des Volks, te Rotterdam, direc
teur de heer H. Altink
5e prijs zilveren medaille, aan
Kunst en Vriendschap, te Breda, di
recteur de heer J. A. Maassen;
6e prijs: zilveren medaille, Excel
sior, te Delft, directeur de heer Meijer
Olinan.
Den lsten Pinksterdag volgde des
middags de 2e afdeeling mannenko
ren, waaraan elf vereenigingen deel
namen, terwijl er zes prijzen waren
uitgeloofd. Dat Haarlem's Zanggenot,
onder directie van den heer K. H.
Kerkhoff, op geen hooger onderschei
ding kan bogen dan op den 6en prijs
is wel een feit, maar één, dat niets
afdoet aan de waarde van het ten ge-
hoore gebrachte. Nadat 7 vereenigin
gen gezongen hadden, waaronder on-
zo Haarlemmers, werd er pauze ge
houden en benutten we ons die om
een luchtje te scheppen. Zoo hoorden
we herhaaldelijk een oordeel vellen,
dut geheel overeenstemde met hei on
ze n 1. Zanggenot stond verreweg
uun do «pits der vereenigingen, die
voor de pauze zongen. Noodlottig
werd aan de liedertafel het optreden
der 4 vereenigingen, die nog moesten
zingen, ft.!. Zanglust te Rotterdam,
Tiel's Mannenkoor, Erato uit Amster
dam en Société St. Lambert uit Kerk-
rade.
Bepaald opmerkelijk hoe dit viertal
woekerde met hun talenten en noe zij
door verschillende verdiensten aan
Zanggenot de kroon ontroofden.
Het koor zong eerst: De Gypten,
van N. H. Andriessen, een veclei-
schei.u. gevaarlijk maar zeer boeiend
toonwerk. Zanggenot was niet geluk-
kig ui et het eerste dozijn maten,
maar herstelde zich hoe langer hoe
meer. kwam er in en bracht het glans
rijk ten einde, zoodat haar ©en ap
plaus te beurt viel, als slechts over
troffen werd na de pauze en dau i og
niet door alle vereenigingen, die toen
nog zongen.
Met een gelukkige opvatting, goed
gekozen. tempi, een frissche, natuur
lijke voordracht, uiooie pianissimo's
en forto's en onder een bezieleude lei
ding genoot De Gypten een alleszins
voortreffelijke vertolking, waarna Des
Hoeren Iluis, van J. C. Boers uls 2e
nummer werd gezongen.
Ook hier kwamen de goede eigen
schappen van zangers en dirigent
duidelijk aan liet licht, al weerhou
den we de opmerking niet, dat ons dit
nummer ietwat mat gezongen voor
kwam.
Het meest kwam ons dit voor !r. liet
eerste couplet, in de beide volgende
steeg de zangdrift om tot een waardl-
gen climax te komen aan het sl'ot,
dat met veel wijding gezongen werd.
Als we nog één aanmerking wil
den maken dan zou het deze zijn, dat
nog meer gelet moet worden op den
directeur bij het aanvangen en eindi
gen van die strophengedeelten, die ae
componist naar voren heeft willen
doen brengeu. Wat meer gelijkheid
zou den zang nog mooier hebben doen
ziin,
Nog voor de laatste klanken van
het slotacoord waren verstorven
juichte de goedgevulde zaal de zan
gers toe. Werkelijk was die hulde en
dank wel verdiend. En nu moge Zang
genot meer gehad hebben aan een
hoogere bekroning, dit zullen de leden
die later zelf onder het publiek wa
ren, moeten toestemmen, dat de strijd
en de Concurrentie zeer, zeer zwaar
waren en mogen zij er wel degelijk
waarde aan hechten, dat hun prijs
met acclamatie, dat wil zeggen zonder
stemming, is toegekend.
In deze afdeeling behaalde Erato
uit Amsterdam, onder leiding van
den heer W. F. Kools, den lslen pr.
zilveren medaille van H, M. de Ko
ningin en ƒ200, met 4—1 stem.
Dit koor slechts 44 leden sterk
zong met een gloed en kracht, of het
driemaal zoo sterk ware - Zegepraal,
van L. F. Brandts Buys cu Populus
Sion, van Isr. J. Olman. Een pracht-
stel zangers zonder eenige uitzondo-
ring.
I)e 2e prijs: verguld zilveren me
daille en 100, werd toegekend aan
Zanglust uit Rotterdam, met 4—1 at.,
onder directie van den heer Y. M v.
d. Bosch. Deze Vereen i ei rut znrur Jom
Kipoer, van Isr. J. Olman en Lied
van den Arbeid, van J. P. J. Wierts.
De 3e prijs: verg. zilveren medaille
en 50, wa3 met algemeene stem
men voor Société St. Lambert, uit
Kcrkrade, directeur de heer Frans
Scheren. Dit zong: Der Freradenle-
gionhr van Jul Wengert en De dag
des oordeels, van A. B. H. Verhey.
De 4e prijs: groote zilveren medail
le, met 4—1 6tem aan Tiel6 Mannen
koor, directeur de heer A. Vranken.
I Nummers- Psalm 8 van Verhey en
Les Martyrs aux Arènes, van de
Rillé.
De 5e prijs: zilveren medaille, met
3—2 stemmen, aan Velp's Mannen
koor, onder directie van den heer
Jac. Oremus. Deze vereeniging zong:
Het Geuzenvendel op den thuis-
marsch, van Fred. J. Roeske en F
dolph van Werdenberg, van Hegar
De 6e prijs: zilveren medaille, werd
met acclamatie aan Haarlem's Zang-
genot toegekend.
Des avonds had in een overvolle
zaal het vervolg der wedstrijden
plaats en gold het thans de hoogste
afdeeling mannenkoren.
Slechts 3 vereenigingen hadden in
geschreven, waarvan aan Orpheus uit
Utrecht, onder directie van den be
kenden heer Corns. Gaiesloot met
4—1 stem de eerste prijs: gouden me
daille en 400.werd toegekend Ge
zongen werden* Psalm 8 van Verhey
en De Profundis van Philip Loots
De 2e prijs: verguld zilveren me
daille en 200, was voor Inter Nes,
uit Rotterdam, onder directie van den
heer Bern. Diamant, met algemeene
stemmen Gezongen werdenTe
üeum Laudamus, van Verhey, en Les
soldat8 de Gédéon, van Samt-Sacns.
De 3e prijs: verguld zilveren me
daille en ƒ100, viel met algemeene
stemmen ten deel aan Mannenkoor
der Delftsohe Nijverheid, ouder lei
ding van den blinden musicus W. van
Thienen. Deze vereeniging zong i
Avondrood, van Brandts Buys en Ma
mliederen, van W. van Thienen
Nu volgde nog een eere-afdeeiing
voor lste-prijswinners. De uitslag
was: 1ste eereprijs: groote zilveren
lauwerkrans, met algemeene stemmen
aan Orpheus uil Utrecht2e eerepr.,
verg. zilv. medaille, met 41 stem,
aan Erato, uit Amsterdam.
Twee vereenigingen die zouden
hebben kunnen deelnemen aan de 2a
eere-afdeeling, n.l. Klein koor Precio-
sa, uit Amsterdam, en Inter Noa, uit
Rotterdam, onttrokken zich daaraan,
waarna aan Zanglust uit Rotterdam
met 3—2 stemmen de lsle prijs ve~
guld zilv. medaille werd toegekeno.
De jury bestond des Zondags uit do
heeren: A. J. Beyersbergen van He
negouwen, uit Den HaagEd. Erdet-
mann, uit Dordrecht; P. Gielen, uit
Maastricht; Philip Loots, uit Haar
lem en A. B. Ii. Verhey, uit Rotter
dam, waarvan laatstgenoemde het
voorzitterschap bekleedde.
(Zie vervolg 1ste Blad.)
BLNiNENL. EXPLOITATIE-
MAATSCHAPPIJ.
In de laatste vergadering van deze
Maatschappij is, daar de iheer A. Rert-
ling, wegens zijne benoeming tot no
taris, als gedelegeerd lid van den
Raad van Beheer wenschte af te tre
den, een wijziging in de statuten ge
bracht, zoodat de Maats, voortaan
wordt bestuudd door een directeur,
onder toezicht van een college van
Commissarissen.
Tot directeur werd benoemd de heer
P. J. Beccari, tot dusver eveneens
gedelegeerd lid van den Raad van
Beheer, de heer A. Bertling werd be
noemd tot commissaris.
CONGRES VAN ONAFHANKELIJKE
METAALBEWERKERS.
Eerstedag.
In „De Karseboom werd Zondag en
Maandag liet jaarlijksoh congres van
de Landelijke Federatie van Metaal
bewerkers gehouden.
Zondagmorgen om half elf werd het
congres geopend door den heer D e
Zeeuw, bij ontstentenis van den
voorzitter.
Aanwezig waren 15 afdeelingen.
Do voorzitter wees in zijn
openingswoord op den groei van de
Onafhankelijke vakorganisatie. Na 9
jaren bestaan te hebben, telt de fede
ratie ruim 900 loden. Sedert 1910 steeg
het ledental elk jaar onderscheiden
lijk van 210 tot 531, 589, 714 en 'ruim
900 leden.
Dit jaar zijn er vijf nieuwe afdeelin
gen bijgekomen, nL Groniingen, 's-
Herlogenbosoh, Apeldoorn, Rotterdam
en de vrouwen-afdeeling te Deventer.
De kans bestaat, dat spoedig te s-IIer-
togenbosch een vrouwenafdeeling
wordt opgericht.
Verder besprak de heer De Zeeuw
de staking aan de Nederlandsche Fa
briek te Amsterdam en de tegenwer
king van de moderne organisaties
ondervonden.
Besloten wordt op voorstel van de
afdeeling Rotter da me om een
sympatlu©-betuiging te zenden aun
het Anli-müiUirjsten-congres.
Op voorstel van de afdeeling Don
Haag wordt besloten om de versla
gen in huishoudelijke zitting te be-
tiandelen.
Bij de bespreking van het beleid
van hot Landelijk bestuur van do Re
dactie-commissie, maakte de afdeeling
A ui s te r d a m er bezwaar tegeu, dat
de secretaris van het actie-comité,
waarbij de federatie aangesloten is,
iu brieven aan de patroons termen
gebruikt, als „Uw Edele. Dit achtte
men niet gepast.
Van de bestuurstafel werd hierop
geantwoord, dat de sec'retaris van den
sterks ten aangesloten bond de cor
respondentie voert. Men kan niet
veel meer doen, dan den v ertegen-
woo'rdiger van de federatie op (e dra
gen toe te zien op de correspondentie.
Meer kan hij echter niet doeu.
Besloten werd de contributie voor
verspreide leden te vei'boogen met 50
cent tot f 1.25.
Pogingen zullen aangewend wor
den, om de vrouwelijke metaaJbear-
boidslers zooveel mogelijk te organi-
Meren. De afd. Utrecht r.at tor>
spoedig mogelijk met medewerking
van liet federatiebestuur trachten
daar een vrouwenafdeeling te slich
ten.
De afdeeling Deventer stckle
de vraag, hoe gedaan moet wormen
met de talrijke meisjes van 13—14
jaar. Den Haag raadde aan, dat
de afdeeling Deventer een ontspan
ningsschool zou openen.
Besloten werd een propagandablad
uit te geven, speciaal voor het ma
ken van propaganda onder de metua -
bewerksters. Dit blad zal eLke maand
versdnijnen en 35 ct. per jaar kosten
De onafhankelijke vakbeweging, al
dus werd meegedeeld, zal te Amster
dam een eigen gebouw verkrijgen. De
voorkoop is geschied. De federatie zal
deze stichting steunen door in het ei
gen gebouw een kantoorlokaal te hu
ren.
Besloten werd, dat die Landelijke
federatie zich en b!oc zal aansluuten
bij 't Nationaal Arbeids-Secretariaat.
Verspreide nummers zullen 2 cent kos
ten.
Do secretaris, de 'hoer Homo ver
dedigde deze aansluiting, omdat men
daardoor deel zal uitmaken van do
grootste muchtsformatie op het gebied
der onafhankelijke vakbeweging.
Naar aanleiding van een opmerking
van de afd. Deventer, over de re
glementen van het N. A. S., merkte de
secretaris op, dat door onderling
overleg de strijdige regtemeutsbapa-
liingen zullen kunnen worden weggen©
men.
De afdeeling Den Haag verdedig
de de aansluiting eveneens.
Daarna werd het voorstel tot aan
sluiting aangenomen met de slem der
afdeeling Deventer (onder voorbe
houd) tegen.
Nadat deze beslissing was genomen
ontspon er zich tusschen de afd.
Deventer en het hoofdbestuur
een discussie over ae zuiverheid van
de onafhankelijke vakbeweging. D e-
venter wees er op. dat liet met de
onafhankelijke vakbeweging niet iu
orde is, getuige liet feit, dat de afdee
ling Apeldoorn op dezen beschrijving»
brief een voorstel heeft geplaatst, om
voortaan niet-meer de anti-miltairis
tische propagandaclubs te steunen.
Die afdeeling begrijpt niet, dat de
bestrijding van het anti-militalrism©
noodig is voor de arbeidersbeweging.
Do secretaris, de lieer H o o z e,
merkte op, dat de jonge afdeeling
Apeldoorn dit voorstel heeft gedaan,
onder invloed van leden als een oud-
voorzitler van Patrimonium. Dit voor
stel is een vergissing.
Voorgesteld werd den gesalarlcer-
den bestuurder, den heer Ilooze, te
verzekeren tegen ziekte en ongevallen
De afd. Deventer verklaarde er
zich tegen, dat de gesalarieerde 1»©-
stuurder tegen ziekte zou verzekerd
worden, daar de arbeiders daarvoor
ook de premie zelf moeten betalen.
Do afdeelingen Amsterdam en
II a a r 1 e rn protesteerden daartegen
Verzekert men den bestuurder niet
legen ziekte, dan doet men precies
hetzelfde als een patroon, die deze
verzekering weigert. Hoe kan men bij
de patroons voor dezen eisch ijveren,
als men zelf zijn personeel zulk een
ziekteverzekering weigert? Deven
ter verklaarde nu, dat d© afdeeling
do premie van de verzekering wil uit
gekeerd zien in den vorm van loons-
verhooging.
Voorgesteld werd t salaris van den
gesal. bestuurder van f 18 tot f 20 to
verhoogen De afdeeling Leiden
stelde voor om het loon op f 22 te stel
len. Nadat de heer Hooze had ver
klaard, dat hij, indien hij de verhoo
ging niet kreeg, naar een andere be
trekking zou moeten uitzien, werd be
sloten om het salaris te stellen op f 20
per week. Alleen de afdeelingen Lei
den en IJmuiden verklaarden zich er
voor, om het weekloon op f 22 te bren
gen. Het verlof werd bepaald op 8 da
gen. Hierna werd gepauzeerd.
De uitgave van een jaarboekje werd
overgelaten aan het federatiebestuur.
Bij referendum zal uitgemaakt wor
den of het volgend congres te Amster
dam of te Utrecht gehouden zal wor
den. Besloten werd voorts het congres
niet meer op erkend Christelijke feest
dagen te houden, doch op een gewo
nen Zondag en een daarop volgenden
Maandag.
In beginsel werd besloten propagan
da te maken voor verkorting van den
arbeidsdag en de bestrijding van het
militairisme.
Besloten werd, dat de afdeelingen
in nader overleg zullen treden met de
commissie uit het N. A. S.-bestuur in
zake een nieuwe regeling der contri
butie en steunregeling bij staking en
uitsluiting.
De behandeling der verdere punten
word daarna aangehouden tot Maan
dag.
Tweede dag.
Maandagmorgen, om 9 uur ving de
vergadering wederom aan, voorname
lijk wn eeu gedragslijn vast te stel
len, die men tegenover de moderne
vakoiganisaties zou hebben te volgen.
Ivve© voorstellen waren er omtrent
deze kwestie ingediend. De afdeeling
Deventer liad het volgende voorstel
uigcotetul:
..liet congres stelle eeu gedragslijn
vast, dio wij uls onafhankelijke vak
orgamsaiiemunneu hebben te volgen
bij moderne acties", en daarbij de vol
gende toelichting gevoegd.
„De afdeeling Deventer meent dat,
waar onze acties steeds tegenwerking
van moderne zijde ondervinden, wij
niet meer moeten doorgaan met te
zeggen: „en trots dat ge 0113 tegenge
werkt hebt, zullen wij u bij uwe acties
toch helpen".
Wij meenen, dat wij tegenover de
tegenwerking der modernen bij onze
acties, onze tegenwerking moeten stel
len."
De afdeeling Den Haag stelt voor-
Het congres bespreko welke hou
ding de Federatie heeft aan to nemen
tegenover de negeerende houding der
andere metaalbewerkers-organisaties.
Een langdurige discussie ontspon
zich.
De afdeeling Deventer wilde den
modernen de tegenwerking van de
oiiufhunkolijketi betaald zetten, in de
plaatsen waar dit met succes zou kun
nen gesel lieden, zooals in Deventer.
D© afdeeling Amsterdam ver
klaarde zich hlerteeen. evenals de se
cretaris. de heer Hooze. en ae af-
oeeling Krommenie. Deze laatste
stelde een motie voor, om uit te spre
ken, dat men de samenwerking hand
Van ue zijde van de voorstanders
der samenwerking, werd betoogd, dat
men omiorkruipersdiensten zo i gaan
verrichten, wanneer men hij een sta
king de moderne organisatie zou te
genwerken.
De afdeeling De\ enter meende,
dat men toch de patroons kenbaar
zou kunnen maken, dat het sluiten
van collectieve contracten met de mo
derne organisaties alleen niet vol
doende zou zijn.
Besloten werd de gedragslijn nader
vast te stellen in een huishoudelijke
vergadering, waartoe overgegaan
werd. In deze bijeenkomst werden ook
do verdere congres werkzaam heden af
gedaan.
CONCERTVEREENIGING HAAR
LEMS MUZIEKKORPS.
Het eerste openlucht-concert van
ons korps i3 Maandagavond, 2den
Pinksterdag, door de Concertv ereeni-
gjng in den tuin van het Bronge-
bottw gegeven.
Als liet weer wat zachteT was ge
weest, zouden zeker meer leden heb
ben gebruik gemaakt van de gelegen
heid om het harmonie-orkest voor de
eerste inaal te 'hooren in deze omge
ving, die zoo aantrekkelijk Jus; toch
hadden, in weerwil van het koele
weer, de afwezigen ongelijk daar het
verblijf in de veranda zeer aangenaam
was; velen bevonden zich ook in den
tuin blijkbaar wel te moede.
Do neer Kriens had voor deze eerste
openlucht-uitvoering een zeer afwis
selend programma samengesteld, zoo
als blijkt uit de namen der componis
ten: Meyerbeer, Mozart, Gillet, Vieux-
temps, Gounod, Thomas, Délibes en
VValdteufel.
Daar onze medewerker voor muziek,
de heer Philip Loots, verhinderd was
dit concert bij te wonen, daar hij in
den zang wedstrijd te Dordrecht als lid
van de jury optrad, moeten wij een
critische beschouwing uitstellen tot
later, hertgeen des te beter is omdat
het muziekkorps dan weer op harmo
nie ingespeeld is.
Laat ons dus volstaan met te doen
opmerken, dat het eerste nummer was
de rnarsch uit Meyerbeers „Profeet'
mogen wij ditmaal als profeet op
treden, dan zal tiet zijn om de ver
wachting uit te spreken, dat w ij een
mooien, zachten zomer zullen hebben
mot veel voor concert geschikte avon
den, die aan het muziekkorps het suc
ces zullen brengen, dat het verdient.
Donderdag 4 Juni is het tweede bui-
tenooncert.
EEN AMERIKAAN OVER
HAARLEM.
't Is altijd een aardig werkje, te
lozen, met welke oogen buitenlanders
totaal onbekend met onze zeden en ge
bruiken, ons klein Hollandje bekij
ken. Dingen, die ons doodgewoon
voorkomen, eigenlijk te onbenullig om
ver te spreken, staan daar als curio-
hei te o in de gedenkschriften ver
meld. Volkssprookjes en overleverin
gen zijn vaak als vaststaande feiten
voorgesteld. Tijd, om alles grondig
te onderzoeken hebben de reizigers
meestal niet op, en zoo vangen ze van
die het een op, en leizen in de een of
andere „gids" liet andere, en gaan te
rug met de vaste overtuiging, dat ze
minstens een flinke studie over het
Nederlandsche volk kunnen gaan
schrijven.
De resultaten? Geen andere, dan
dat het grootste deel van het buiten
land zich Nederland voorstelt als één
groote Zuanstrcek: Veel molentjes,
veel weiland, veel water, en bevolkt
door mannen met wijde broeken en
verdere Markensche kleedij, en de
vrouwen met Friesch© of Zeeuvvscbe
kappen, bloote armen en wat ons ver
der opvalt, wanneer we eens bij uit
zondering een Friezin of Zeeuwsche
in de steden te zien krijgen.
We herinneren ons nog allen waar
schijnlijk de plaat, dit het tijdschriftje
„1/3 Petit Journal" zijn lozers voor
zette bij do geboorte van Prinses Ju
liana. Daar zat een koningin, in geen
enkele trek gelijkenis vertoonend met
de Nederlandsche, erg leelijk toegeta
keld in een Friesch pakje, toegejuicht
door een menigte bomen en boerin
nen, die nog wanstaltiger aangedirkt
waren.
Dan steekt een boek, als hier voor
ons ligt, wel gunstig af tegen die op
sommlng van dingen, die niet, of ten
deele waar zijn. 't Is „The Spe-ll of
Holland", ongeveer 400 bladzijden
groot, geschreven door den Ameri
kaan Burton E. Stevenson in vlot,
prettig verhalen.
Hij heeft het goede idee gehad, zijn
camera mee te nemen. Zóó zien we
nog duidelijker wat liem vooral trof,
toen hij Holland voor het eerst zag.
Natuurlijk is ook de heer Stevenson
niet ontkomen aan de verleiding, de
rioodige 1 venen en boerinnetje,s en
vvijdgebroekte en witgekapte bewo
ners van Urk, Marken, enz., als illu
stratie te plaatsen, iets, wat alweer
niet bevorderlijk is, om Amerika 'n
zuiver beeld van Nederland te geven,
maar enfin. Bij het zeer veel goede
kan dit er heusch wel mee door.
Natuurlijk interesseert ons Haar
lemmers het meest, iets te lezen van
onze stad.
Daarvan zullen we dan ook iets ver
tellen.
De indruk evenwel van de aan
komst te Viissingen schijnt ons te
aardig, om niet even aan te roeren.
Toen de schrijver met „Betty" van
de boot stapte, en bij de douanen be
landde, keken beiden gek op bij de
vraag, in slecht Engelsch gesproken:
Hebt u iets zoets bij u?
En do „customs officer" betastte bij
die vraag al onderzoekend de bagage.
Iets zoets?
Ja zeker, suikerwerk of koekjes?
Ze waren al gewoon te hooren m-
formeoreu naai' tabak en spiritualiën.
Maar suikerwerk en kook!
Hoe dwaas? meende Betty.
Do commies scheen niets van 't
dwaze van het geval in te zien. En
de verlui Ier verzekerde den man van
de wet plechtig, dat hij noch liet MO,
noch het onder binnensmokKelde. au
i wilde zijr. bewering kracht bijzetten
door zijn bagage te openen, doch de
douane sclioen voldaan, en vergenoeg
de zich met eenige geheimzinnige
krijt-krabbels op de koffers te zetten.
Daarop gingen de reizigers een deur
door en kwamen ten slotte op een
perron. Zo waren in Holland, een
land. van welks toal ze geen woord
verstonden.
Hier stapten ze in een trein, dio ze
naar liet Noorden zou voeren op hun
tocht door Nederland.
F.n dan spreekt Stevenson tot zijn
laridgenooten van de „Stad aan de
Rotte", en geeft hun de eerste lessen
in liet llollandsch; natuurlijk alle
maal woorden die hem bij zijn reis
onder de ©ogen kwamen: bagage,
slaapkamer, stoomboot, hoe ga ik
naar?, enzoovoorts.
De Amerikaan hoorde ook ©enig©
leedijkheidje» in de Hollandsche uit-
spraak; van koffie maakt hij: „kaffie",
„Milk" is melk, onderricht hij. maar
voegt hij er bij, 't wordt als tweeletter
grepig woord uitgesproken: „mci-ek",
hallef, Delleft, enzoovoorts. Volgens
hem kan een rechtgeaard Hollander
niet kort en scherp „melk" zeggen.
En nu over Haarlem. „Het meest j
belangrijke van Haarlem", zoo vertelt
hij, concentreert zich om haar markt
plein, een van de mooiste in Holland.
Aan een kant verheft zich de statige
Groote Kerk, of, zooals ze oorspronke
lijk heette Kerk van St. Bavo. waar
op de vleeschhal (vleeschmarkt) volgt
en dwars op het plein staat het oude
Stadhuis.
D© schrijver raadt ieder aan, van
Jict station naar de Groote Markt te
wandelen. Bij veel vreemds treffen
hem de étalages der bakkerijen, want,
zegt hij, Holland is bij uitsték het j
land van koek en ander gebak-
Langs deze straat, deelt hij mee, is
een ongewone verzameling van ga- j
pers, gapende Turkenkoppen, die in
Holland een drogisterij aanwijzen.
„Ge zult ze overal zien," zegt bij, in
elke Hollandsche stad g© ook komt,
een soms zwart, soms licht geverfd
hoofd, n enkelen keer geheel wit, met
een van binnen rood geetSii!derde
wijd-oj>en mond en starende oogen, t
hoofd door een tulband bedekt Mis
schien is 't een overblijfsel uit oude
tijden, toen eigenaardige geneesmid
delen als siangenlevers en kikkeroo-
gen nog gebruikelijk waren, en de
drogist iemand was. die gehouden
werd voor een ingewijde in de Ooster
se he geheimenissen. Nu zijn de win
kels nieuwerwetseh genoeg, en bin
nen vindt men frisch uitziende
deerntjes, van wie 't een genot is iets
te koopeu.
De in 1G02 gebouwde Vteesch'iiol
wordt zeer geroemd, en het kleine
ijzeren deurtje vam het archief is den
opmerk zomen Amerikaan niet ont
gaan. Even belangrijk als de Vleesch
hal is de Groote Kerk, een van de
weinige kerken die in Holand bezocht
dienen te worden. Haar uiterlijk be
vredigt hot oog meer dan de meeste
Hollandsche kerken, terwijl "bet schil
derachtig effect nog verhoogd wordt
door de huisjes aan haar voet.
Natuurlijk wordt over het orgel in
de kerk gesproken, dat ongeveer twee
eeuwen oud is, en dat in Nederland
als curiosum geldt.
Handel, zoo vertelt het boek, beeft
dit orgel bespeeld, en eens kwam daar
een knaap van een jaar of tien in de
kerk terwijl de organist aan bet etu
deereu was en vroeg verlof, om ook
eens te mogen probeeren. De organist
stond dit toe, de knaap nam zijn
plaats in, en daar klonken weldra zul- j
ke heerlijke tonen, dat de organist
verstomd stond Deze jonge knaap
was de latere wereldberoemde Mozart.
Wij laten deze overlevering voor
rekening van den schrijver, die met
dit al toch toont, dat hij op zijn reis
ooren zoowel als oogen heeft ge
bruikt.
De geleider wees de reizigers op
andere bijzonderheden: het monu
ment voor Conrad, den kogel, die aan
't befaamde jaar 1573 herinnert, de
scheepjes, dit- den naam van den
kruisvaarder Willem I in gedachtenis
brengen en bij het veriaten van de
kerk tracht de Amerikaan zich een
oogenbhk diezelfde nu ledige ruimte
te denken gevuld met vrouwen en
kinderen in Juli 1573, geknield op de
zerken, tot God biddend, wijl de poor
ten voor Al va en zijn Spaansche troe
pen geopend waren.
Nog een ander feit herinnert aan
die benauwde dagen. Don Frederik
bad beloofd, dat geen huis zou ge
plunderd worden, waar de vrouw in
kraambed lag, ©n heval. dat een stuk
kant aan de deur bevestigd, zoohi huis
voor de gewelddadigheden van de
Spaansche soldaten zou behoeden.
Bijna verwondert men zich er over,
dut Don Frederik werkelijk zijn be-
lofto hield, en nog heden ten dage kan
men aan huizen, waar een baby is ge-
ariveerd, de zonderlinge draperie aan
de deur waarnemen.
In het midden van de Groote Markt
staat het bronzen standbeeld van Lau
rens Janszoon Co6ter, met zijn naam
in I.atijn op de voorzijde van het on
derstuk. De heer Stevenson verhaalt
de bekende overlevering van de uit
vinding der boekdrukkunst en hoe de
arme I-aurens Janszoon Coster de du
pe werd van het verraad van zijn
knecht.
Het stadhuis, gebouwd in de 12de
eeuw, noemt de Amerikaan een be
langwekkend gebouw, zoowel in on
derdeden als in zijn geheel. Het thans
verplaatste museum wordt besproken,
de naam Frans Ilals klinkt immers
ook over den Oceaan goed? Bij het zet
ten van hun naam, kregen de reizi
gers in den vreemde de handteekening
van hun oud-president Roosevelt te
zien.
Thans word de Raadszaal bezich
tigd. Zou één gemeente in Amerika
zulk ecu vertrek bezitten? vraagt do
schrijver zich af, die terecht zeer vool
moois In do zaal gezien heeft.
„Dien middag," zoo vertelt hij ver
der, bezochten we Zandvoort, een zee
badplaats, in dc laatste jaren ge-
bouwd, en voortgekomen uit ecu ver
zameling viaschcrshuifijes, die schots
en scheef Richter dc duinen liggen
toch is dit oudste gedeelte van Zand
voort het meest schilderachtig, niet
•Jin kromme straaties en in elkaar
gedrongen huisjes, wit of gee! go
eohildcrd met rood© pannendakjes
De vele vriendelijk uitziende tuin
tje» deden onze Yankees vreemd op
zien. Ze hadden in deze zandwoestijn
geen groen blaadje verwacht. Nu
zagen ze zelfs een akkertje met welig
opgeschoten aardappelplanten
„Wij keerden," zoo eindigt net op
stelletje over Haarlem, „in de avond
schemering naar Haarlem terug, en
weer zaten we in 't café Brinkmai.n en
sloeg het gewoel op het marktplein
gade. i Was Zaterdagavond en tiet
was drukker dan gewoonlijk, de eta
lages schenen meer uit te komen uan
op de overige avonden, terwij! da
klokjes van het carillon heerlijk klon
ken.
Hoe frisch en gezond is toch het
Hollandsche rast Hoe goedhartig
daarbij I Men neemt hc-t u niet kwa
lijk, zoo ge uw hond mèt u in het res
taurant brengt, inite hij zich fatsoen
lijk weet tc gedragen, wat evenwel
alle „Dutch dogs" schijnen te kunnen,
en do knecht zal hem. gaarne een
bordje vleesch brengen, zoodat hij
gelijk met zijn meester kan dineeren
Hij eet ais een beschaafd rnensch. en
wendt geen groote haast voor. Voor
al het denkbeeld dat de hond apart
zijn bakje met vleesch krijgt, kwam
den schrijver aardig voor.
„Ik ben Amerikaan," zoo eindigt de
heer Stevenson, „maar zoo ik geen
Amerikaan was, zou ik wenschen
Hollander te zijn!
Zooals wc reeds aan het begin zei
den een buitenlander te hooren over
ons vaderland is aardig, om den in
druk na te gaan, die onze zeden en
onze omgeving maken op een vreem
deling.
Daarom vertelden we iels uit dit in
1911 verschenen werk.
SAUL E.N DAVID EN PRO DOMO.
Naar aanleiding van onze nabe
trachting over liet afgeloopen tooneei
seizoen, deelt men ons vat» zéér be
voegde zijde mede, dat het allerminst
aan de directie van de Tooneelveree-
uiguig te wijten was, dat Louis Bouw
meester op vvien wij doelden, toen
wn schreven, dat Querido was geof
ferd aan de» schrijver van Pro Domo
de rol van Saul niet heeft gespeeld
Voorts schreef men ons. dat de ver
dere rolverdeeling van Saul en David
gelieel is geweest naar den weosch
van Querido zelf. Wij nemen dit we
tend gaarne onze minder aangena
me opmerking aan het adres der Too-
neelvereeniging terug, al blijven wij
natuurlijk bij onze meaning, dat do
opvoering van Saul en David zoo
als w ij die 1c Haarlem zagen moei
lijk een belangrijke tooneelgebeurte-
nis kan worden genoemd. En men
zal ons toegeven, dat Querido's hoog-
dichterlijk treurspel een ander lot liad
verdiend.
J. li. SCHUIL.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Terug te bekomen bij:
A Warmer, Teylerhofjestraat 5
rood, een handschoen; J. v. d. Heide,
Rozenstraat 51 P, een gewicht; J.
Busch Gecrtsoma, Parklaan 51. een
broche; C. Bronkhorst, de Wits'raat
9, een medaillon; D. Steflens, Burg
wal 67. een kerkboekje, J. Mol, Voor-
helmstraat 15 een je>kker; A. Konings
Baljuw-slaan 22, een penning no 68;
Bureau van politie, een sleutel; L.
Aan de Kerk klaverstraat no. 1, ren
bril; E. Wit, Lange Molenstraat 12 c.
een horloge. H. v. d. Smisse, Burgwal
46 rood. een armband, A. Groenevpld,
Hagestraat 39 een armband waarin
horloge. Bureau van Politie, een ring
met 5 sleuteltjes. VV. Traksel. Een
drachtsrtraat 40, een rozenkrans; J.
lletem, J. Nieuwenhuizenstraat 17.
een d anestasch met inhoud; J. Goed
hart. Tulpenstraat 12, idem; H. Israé!
Saénredamstraa: 92. een lorgnc-t :n
étui, J. C. Papelairïl, Jordens>traat
33, een kinderainihand; A. Florie,
Geo Raamgracht 54, een rozenkrans;
B. Davidson. ïlhelminupark 1, een
armband; C. Keuter, L;nscho:enstr.
48. een ceintuur; M. de Nijs, Bakker
straat 70, een gieUepel, J. Enmk.
Schot erstraat 7, ten vogeltje; P. v.
d. Boogaard, Z.-B. Spaarne 70 rood,
een dameskraag, P. Dekker, Pieier
Ki eestraat 14 een beursje met in
houd; A. J. v. Looij, v. Ma rums! r. 42.
een medaillon; A. Smits, Bakkerstr.
40, een rozenkrans in étui; J. Kuipers
KoningsteijnsU-aat 9, een armband;
A. lletem, le Zo id pol derstraat 2, een
vingerring; C. U'ijlenbroek, Kamper-
straat 25, een darne&kruag; P. Bank,
Oranjestraat 140, een reticule met in
houd: N. R. van Eijsinga, Aelborts-
borgstraat 54, een armband.
Rechtszaken
FOUTIEVE DAGVAARDING.
De man, die zich te verantwoorden
had op de aanklacht, dat hij als buf-
fetbediende bij den heer A. P. Schel-
tezna te Amsterdam f 24.92 uit de
kloine kas en f 0.18 uit de sigarenkas
verduisterde, werd door de Amster-
damsche Rechtbank ontslagen van
alle rechtsvervolging op grond, dat
de dagvaarding wel ten laste legde
wederrechtelijke, doch niet tevens op
zettelijke toeèjgerJng.
Op de vorige terechtzitting was de
beklaagde reeds op verzoek van zijn
verdediger u:t de preventieve hechte
nis ontslagen.
Gemengd Nieuws
GROOTE H1ÏTE IN DE VEREENIG
1)E STATEN.
In verschillende doelen der Veree-
nigde Staten heerscht de laatste da
gen, zooals reeds vermeld, een gewel
dige hitte, waarvan reeds verscheide
ne personen het slachtoffer geworden
zijn. Woensdagavond bracht een he
vige onweersbui te New-York eenige
vertrlssching en daalde de tempera
tuur van 90 graden Fahr. tot 84 gra
den. Moor dan 20 personen, die ten
gevolge van de warmte op straat 111-
eengozakt waren, moesten naar do
ziekenhuizen worden overgebracht,
1 terwijl drie personen gedood werden.
To Boston. Philadelphia en Balti
more* is de hitte evengroot uls te New-
j York. terwijl zware onweersbuien
langs de New-York—Pennsylvania—
lijn grooto schade hebben aangericht
zoo meldt de Tel.
