Gij, ie winkelt in de groote steden om llw voordeel
A. KREYMBORG Co.
SEZE en volgends weekte MEM! EE
denkt er aan, dat de
van LLLE voorhanden zijnde Heeren- en fongenskleedin^,
in de SVIagazè]nsn van
ehouden wordt:
d© laatst© week van Jul! te Rotterdam j k^ohTossS |°ndraoh!8traa4
Mcsfesifeia tegen ^pofprifzen. Cp alle nieuwste, zooeven kleargekomen goederen, 19 pCt kor'ing
Vergeet ooral niet onze Etalages te bezichtigen. Alierwege ls opruiming, maar ALLE opruimingen zün niet hetzelfde
Gemengd Nieuw
EEN BRUTALE DIEPST»
Uit Parijs wordt uan de ge
tond:
Graaf Xicolaas Mouravief, iPiUs-
»tsch ilnoveluig, is te Galais hJacht
offer gewo'rden <van een di<*<l ten
bedrage van ruim 120.000 frp. Hij
had Londen Dinsdag» voxud 9r ver
laten en was op weg naar Ijs. Te
Calais stapte hij op liet slatiin een
coupé eerste klasse en plete een
valies met juweelen en do1-enten
naast zich. Toen hij zijntplaat3
even verliet om op het pan een
krant te koopen en daarna irnaar
zijn coiipé terugkeerde, as zijn
tasch verdwenen. QninidcteE werd
aangifte bij de politie geds Vrij
dagochtend is een poli-eambte
naar Brussel en een ander ar Lon
den vertrokken, om den dr op te
sporen, dio zonder twijfel een in-
nationale dievenbende beüii. Zijn
signalement is bekend.
DE SPANJAARDEN MA
ROKKO.
Officiede berichten ultuta mel
den, dat tijdens een geve om Ku-
dm Federlco aan Spaans zijde 3
personen werden gedood, gewond.
DE STAKING TE WOCv'ICH.
Uit Londen werd Zates aan de
Tel. geseind:
De reeds zoo langen tijnder de
arbeiders van het arsenjte Wool
wich heerschende ontevnrheid in
lieden tot uitbarsting geien. Bij
de horstel lings werken tlhet arse
naal ha tl eon lid van (iem.aclrin.is-
lenboiid, Enth'wistle genid, gewei
gerd een machine op tgOÏen, om
dat reeds een niet gèorüsee'rd ar
beider met dat werk 1> was ge
weest. Hierop ontsloeg opzichter
E nth wis tie, Al zijn kanden eisch-
ten, dat dit ontslag ondeilijk. zou
worden ingetrokken, w(venwel ge
weigerd we'rd. Het geivwas, dat
zij het werk neerlegdewelk voor
beeld spoedig dooi' deiere arbei
ders dei' fabriek gevolge'rd, zocdat
'i aantal stakers weldnOO bedroeg.
De opzichter verklaarinnet bereid
om Emthwistle weder te stellen,
mits hij het hem opg*gen werk
voltooide. Daarna zom de niet-go
organiseerde arbeideiG©t meer ge
bruikt worden. De stas wezen dit
aanbod ecihter van dand en ver
langd en, dat Enthwispnvoorwaar-
delijik weder in diensinomen zou
worden.
Te Woolwich hearsöp het oogen
hlik groote opwindin*r zijn tfcons
11 og 2000 arbeiders iet arsenaal
werkzaam, dus deze ten zich ver
moedelijk Maandagj de stakera
aansluiten. De strijkwillen waar
schijnlijk van. de gelabeld gebruik
maken om loonsvciging te krlj-
g«.,
CORRUPTIE VAN.'SSISCHE
STAATSBEA TEN.
Bij een proces, daezer dagen te
Tiflis gevoerd werd,zoo meldt
de Tel. hel weer f duidelijk ge
bleken, tot welke minden het toe
slaan van mtvoeimlee dikwijls
aanleiding geert, tèrwljT er tevens
voor de zooveelste maal een eigenaar
dig licht werd geworpen op de cor-
rupltie dor Russische staatsbeamb
ten.
Aangeklaagd waren Lordkipinadse
do directeur van douanekantoor te
Orgwa, een stadje in den Kaukasus,
en znjn aseis ent Poleischuk, 10 jon
gere beambten en 18 Kaukasisehe
groothandeloren, die mot de smokke
laars gemeens zaak hadden gemankt
en met hen overeengekomen waren,
de uitvoerpremies samen te deden.
in de aanklacht wordt medege
deeld, dat door hel douanekantoor in
Orgwa kwitanties op door den fiscus
to betalen uitvoerpremies op suiker,
petroleum en manufacturen over zoo
groote bedragen liepen, dat dit in
Petersburg achterdocht verwek lo.
Het. onderzoek van dit zeldzame ge
val leverde liet verrassende resultaat
op, dat, bij het geringe verkeer, het
welk hier plaats heefi, de pakdiereu
die gedurende de laatste twee jaren
het douanekantoor gepasseerd zijn,
ongehoord zwaar bevracht moeten
zijn geweest.
Men heeft uitgerekend, dat iedere
ezel minstens 700 kilogram aan wa
ren en ieder» kameel minstens 1500
kilogram moet getorst hebben, om
den levend!gen uitvoer te verklaren.
Deze omstandigheid leidde tot ont
dekking van de smokkel partij en cn
van de medeplichtigheid der douane
beambten. die met vele kooplieden
onder 'én hoedje speelden en de dooi
den fiscus ua lie taalde uitvoerpremies
met hen deelden.
Daar de meeste in het douane-kan
toor in beslag genomen kwitanties
door de Koerdische kooplieden niet
val scha namen zijn onderteekend,
zoo kan slechts van een zeer klein
aantal do gehuld worden vastgesteld'.
Het proces, dat door een reeks van
dergelijke aanklachten tegen andere
Kaukasischo douanen gevolgd za.l
worden, zal meer dan een maand du
ren en hierdoor zal liet mogelijk zijn,
gedurende eenigen tijd een sokje te
steken vóór de jarenlange bedriege
rijen der Kaukasisehe beambten en
kooplieden... tot zij een nieuwen list
zullen hebben bedacht, om het rijk te
benadeelen.
Twjss voor riaa'r' openlucTi'fUi'éater
heeft ingericht, is lieflijk en idyllisch,
maar het ia voor liet doel wat klein.
De seen a ligt onmiddellijk voor de
ampbitheater-gewijze aangebrachte
toeschouw&reruimte, waardoor naar
onze meening een wat te nauw con
tact ontstaat tusschen publiek en spe
lers.
Bij een openlucht-vertooning is het
noodig, dat wij alles op een zekeren
afstand zien, willen wij althans de
illusie krijgen, dat wij een spel „in
een andere wereld" zien afspelen. Die
illusie kregen wij In Hilversum niet
altijdwij zaten er om het zoo
maar eens populair uit te drukken
met onzen neus te dicht op, om niet,
telkens eraan herinnerd te worden,
dat er „komedie werd gespeeld".
niet overal zal men, als te
Letteren en Kunst
Het Tooneel
„Poppenkast", een vroo-
lijk spel vol ernst, door Bernard
Canter, in het Openlucht-Thea
ter te Hilversum.
Lang vóórdat Willem Royaards er
aan dacht om in de bosschen bij Ber
gen een voorstelling te geven van
„Adam in Ballingschap" had Hilver
sum reeds zijn openlucht-theater. Het
was mevrouw Amy GrotheTwiss,
die voor het eerst in Nederland een
sprookjesspel „Swava"op
haar landgoed in het Suzanr,a-Park
liet opvoeren. Mevrouw Grofche-Twise
heeft het bij deze eene openlucht-
voorstelling niet gelaten. Geregeld elk
jaar deed zij in de maand Juli voor
een kleinen kring genoodigden min of
meer phaiitüstischc, door haar zelf
geschreven, zomerspelen op haar bui
ten vertoon en en men zou dus met
eenig recht deze verdienstelijke en en
thousiaste dilettante de „pionierster"
voor de openluchtverlooningen in 0113
land kunnen noemen.
Het plekje, dat mevrouw Grothe
Thale in de Harz een „Freilicht-
bvihnc" kunnen bouwen, due aan alle
voorwaarden voldoet en wij hebben
mevrouw Grothe—Twlss dus dank
baar te zijn, voor wal zij ons reeds
heeft geboden. Want dat heesters, mos
en zon loch nog altijd verre te
verkiezen zijn boven bordpapier, plan
ken en electrisch licht, zal ieder moe
ten toegeven, die een opvoering in de
ze heerlijke, pittoreske omgeving
rheeft mogen bijwonen.
Tot nu toe werden uitsluitend spe
len van mevrouw GrotheTwiss in
liet openlucht-theater te Hilversum
vertoond. Dit jaar is echter met deze
gewoonte gebrokt-n en mochten wii er
de première bijwonen van ,71' u f>-
penkast", een vroolijk spel vol J
ernst, van Bernard Canter. Voor den j;
heer Canter deed ons deze keuze ge
noegen. Bernard Cantor is tot heden
als tooneelschrijver niet erg fortuin
lijk geweest. Van zijn hand versche
nen voor zoover ons bekend Is
niet minder dan vier tooneelwcrken
in verzen, maar nog nooit heeft het
voetlicht één zijner geesteskinderen
beschenen.
Jan Klaassen's verzuchting over de
tegenwoordige spullebazen, die alleen
maar werken van „dooie dichters"
spelen, opdat hun noem niet door een
levend talent zal worden verduisterd,
was dan ook meer dan een los door
heen geworpen aardigheid. Wij proef
den er de bitterheid uit van een in liet
leven herhaaldelijk gedesillusion-
neerd auteur.
Trouwens dit heele „Poppenspel" is
blijkbaar in een bittere stemming ge
schreven het is eigenlijk één doorioo-
pende aanklacht van den dichter to
gen het „Philistertum". tegen den
„bourgeois gatisfa'it" en het brute
gezag.
'k Heb altijd meer gegeven dan
(ontvangen,
Mijn hart, mijn ziel, mijn kunst
(en mijne zangen.
laat Bernard Canter Pierlala den
dichter tot Gezag zeggen.
Maar dat zijn alle „munten, die
niet aan de Beurs genoteerd zijn" en
daarom houwen Gezag en Duit „in
naam der wet" hem alle knoopen
van zijn jas en snijden zij alle sna
ren op één na van zijn speel tuig,
zooals Duet en Gezag door alle tijden
heen niet zulke domme en onpracü-
sche Pierlala's hebben gedaan. Ka
trijn, de eenvoudige van harte, vreest,
dat zijn lied op een instrument met
één snaar nu voortaan eentonig zal
klinken, maar Pierlala is zich de
macht van den dichter bewust.
Eén toon beeft door het lied van
alle dich'-era.
De wereldsmart heeft aan één quint
genoeg.
Canter Is een pessJmrsTTsch Idea
list, Er is in hem veel van ll dalgo
uit zijn stuk, den ridder, die „een
maagd gelukkig wil maken door de
liefde, een dichter door de kunst en
die daarom... een burger zoekt om
hem te dooden".
De lieer Canter heeft jaren lang
gewoond in Berlijn en hij heef; in die
stad der parvenu's de ondervinding
opgedaan, dat de romantische Hi
dalgo's ais hun onsterfelijke voor
vader Don Quichotte mot hun
idealisme legen windmolens vechten
;Jan Klaassen v.eet liet wel, als hij
jzegt: „Alles is te koop... behalve je
ongeluk. Dar. krijg je gratis!" Het is
de les, die de schrijver van Poppen-
ikast in Berlijn heeft opgedaan en het
is waarschijnlijk dan ook niet zonder
reden, dat hij den „man \an den
geldzo k" Berlino heeft gedoopt.
Gezag, Duiten Berlino,
dat is hei driemanschap, waartegen
de Hidalgo's en de Pierlala's in hun
leven het meest ie kampen, hebben.
Eu da: de Hidalgo's en de Pierlala's
in dezen strijd het onderspit delven,
is de pessimistische slotsom, waar
toe do schrijver van „Pojipenkaat"
komt
Maar geheel zonder hoop la de
idealist Bernard Can/ter toch ook niet
want nan het slot van zijn stuk geeft
hij allen Hidalgo's deni raad, nooit
zwaard en eer te verkoopen, daar
I goud geen liefde brengt en roept hij
^de jonge maagden toe, niet den ar
men poëet voor den rijken burger te
verraden, omdat zij aldus kwanselend
hun hurt zullen breken.
Er ia veel dichterlijks In dit „vroo-
lijke spel vol era':", al is de taal niet
altijd die van een dichter. Rogels
als>:
Goud brengt geen heil en liefde
brengt slechte smart
Vaarwel... ik sterf aan een gebro
ken hart.
doen meer aan rijmelarij don aan
ware werkelijke verzen denken. Maar
op andere ooger.hiikken tref. Canter
ons weer door zijn vloeiende versifi-
catie en door zijn rijkdom van beel
den.
In zijn satire, zijn koelen spot niet
Duit, Gezag en Berlino is Bernard
Cantor liet gelikkigst geweest. Heel
raait en vlijmscherp is bijv. liet too
neel, wanneer Berlino na zijn koop
van Hidalgo's ridderzwaard do lan
derijen, den stal met de paarden en
koenen cn liei: kasteel vlug van de re
kening aftrekt, zoodra hij de gebre
ken uan het zwaard ontdekt. En de
dialoog is meermalen vooral wan
neer Jan Klaassen, de wijze zot, aan
het woord is bepaald geestig to
noemen,
Jammer, dat Bernard Canter zich niet
altijd heeft wel en to lieheersehen en
daardoor nu en dan een te veel
heeft gegeven. Z'jn stuk is hier en
daar ie lang en het bekende blauwe
potlood had hem dan ook ongel'
feld groolo diensten kunnen bewij
zen. Sommige aardigheden zooals
de woordspeling op „plaatselijke
j keuze", de opmerkingen over de tach
tigers, Crose and Blackweil en den
burgemeesi'.er van de residentie, vie
len geheel uit 'den toon en het tus-
schènsipel dat er blijkbaar voor de
openlucht-vertooning is ingevoegd
en hierdoor waarschijnlijk zonder in
spiratie, is geschreven hing er zelfs
geheel los bij. Dit uisscfcenspel was
wel het zwakste deel van het stuk
hë: deed weinig poëtisch, ja nu en
dan zelfs kinderachtig- aan.
Maar deze opmerkingen beletten
niet, dat wij Canter's Poppen
kast als geheel een aanwinst reke
nen voor onze tooneel literatuur. liet
is een werk van geeJ', en verbeelding,
dat getuigt van een zeer persoonlijk
talent.
Over de opvoering zal de auteur
ongetwijfeld tevreden zijn geweest
zij was voor dilettanten dun ook
zeer verdienstelijk. Niet allen toonden
over een fantasie en techniek te kun
nen beschikken als onze stadgenoot,
de heer Landzaat, en wij kunnen ons
voorstellen, dat de schrijver zich Hi
dalgo bijv. meer romantisch, Berlino
sterker van kleur en Pierlala wat
minder larmoyant heeft gedacht,
maar het geheel deel aangenaam aan
door groote beschaving, goeden stijl
cn zuiverheid van begrip. Verreweg
het best was zooals wij reeds op
merkten de heer Landzaat, die van
de rol van Jan Klaassen werkelijk een
creatie maakte. Zeer scherp heeft hij
den „spullebaas" en den „man van
de poppenkast" van elkander weten
te scheiden en steeds was zijn dictie
geestig en. raak zijn spel vol verve en
nuance. Zijn opkomen alleen ais Jan
Klaassen in het tweede deel ontlokte
reeds aan het publiek een spontaan
applaus.
"a den heer Landzaat dient de heer
Houthakker genoemd te worden, die
de zoo verschillende figuren Itooie
Hein en Gezag zeer scherp en juist
typeerde. Als Haarlemmer deed het
mij genoegen op te merken, dat de
leden van de Haarlemsche Tooneei-
club mej. Ita Mees mej. Brond-
geest en de heer Roest van Limburg
in dit milieu een uitstekend figuur
sloegen.
Na afloop der voorstelling zijn spe
lers en acteur door het publiek op
ithousiaste wijze gehuldigd. De heer
Canter werd met vier kransen om
hangen en hij uitte aan mevrouw
Grothe—Twiss zijn oprechten dank,
dat zij hem bet voorrecht had ge
schonken wat de offieieele tooneel-
wereld hem al 15 jaur had onthouden
eindelijk een zijner stukken te zien
opvoeren.
De heer Canter was zóó enthousiast,
dat zijn geheugen hem even in den
steek liet. Wij hoorden hem tenminste
zeggen, dat in Nederland nooit wer
ken van oorspronkelijke schrijvers
worden gespeeld. De heer Canter had
blijkbaar vergeten, dat Fred, van
Eeden, Herman Jleijennans, Marcel
lus Emants, Willem Sc-hürmann,
Roelvink, mevr. SimonsMees, Fa-
bricius en de schrijver van Marsyas
Nederlandera zijn. Of rekent hij hun
werken tot de „één cents-prullen van
den mallemolen" en vertegenwoordigt
do schrijver van Poppenkast uitslui
tend en alleen d e Nederlandsche
kunst? Maar ik meen mij toch ook
nog een kritiek te herinneren vol uit
bundige» lof over „De Sphinx" van
Jhr. A. W. G. van Riemsdijk met den
naam van Bernard Canter er onder.
Zoo véél lof zal de heer Canter toch
wel niet voor een 1-cents-prul hebben
over galmd, waaruit wij de conclusie
mogen maken, dat er in de oogen
van Bernard Canter buiten hem toch
nog één Nederlander bestaat, die den
naam van schrijver verdient.
Of.,., was die speech van den heer
Canter ook een „poppenkastvertoo-
ning"
J. B. SCHUIL.
De vertooning van „Poppenkast"
wordt Woensdag S Juli des avonds
om 3 uur en Zondag 12 Juli om half
drie herhaald.
J. B. S.
Koloniën
EEN KOOPJE!
De Hbld.-correspondent te Batavia
seint, dat een Chinees van een fuse
lier (Indo) een lot kocht, waarop de
honderdduizend viel. Hij had daar
voor f 75 betaald. Bij de aanbieding
van het lot bleek dit vervalscht te
zijn. Do fuselier heeft intusschen do
plaat gepoetst.
Stoomvaartberichfen
STOOMV-MIJ. NEDERLAND.
Het et. Rembrandt vertrok 4 Juli v.
Amsterdam naar Batavia.
Het et. Prinses Juliana (uitreis)
ertrok 4 Juli van Colombo.
Het st_ Karrobangan (uitreis) arriv.
I Juli te Sabang.
st. Koningin der Nederlanden
(thuisreis) vertrok 3 Juli van Colom
bo.
Het st, Radja (uitreis) vertrok 3 Ju
li van Suez.
KON. WEST-IND. MAILDIENST.
Het st. Fortuna vertrok 4 Juli san
Amsterdam naar West-Indië,
Het st. Lodewijk van Nassau (uit-
'neis) is 4 Juli des ochtends 4 u. 50
Dungeness gepass.
Het st. Medea arriveerde 4 Ju ld van
West-Indië te .Amsterdam.
KON. IIOLL. LLOYD.
Het st. Gelria (thuisreis) passeerde
4 Juli Teneriffe.
Het st. Zaanland huisreis) pass. 3
Juli Tcneriffe.
Het st. Zeeiandia (uitreis) passeer
de 3 Juli Ouessant.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
Het st Arakan (thuisreis) a'riv. 4
Juli to Marseille.
Het st Deli (ui(reis) is 3 Juli Kaap
Blanc gepasseerd.
Het st. Merauke (thuisreis) arriv. 3
Juli te Suez.
liet st Samnrinda (uitreis) passeer
de 3 Juli Gibraltar.
Het st. Djebres arriveerde 2 Juli v.
Rotterdam te Soerabaja.
liet st. Goentoer vertrok 2 Juli van
Batavia naar Rotterdam.
liet st. Tambora arriveerde 2 Juli
van Rotterdam te Batavia.
Het et Wills (uitreis) arriveerde 3
Juli te Lissabon.
Het st. Ceylon arriveerde 4 Juli
van Rotterdam te Soerabaja.
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
Ut st Sloterdijk arriveerde 4 Juli
van Philadelphia te Rotterdam.
Het st. Noordam vertrok 4 Juli van
Rotterdam naar New-York en was te
II uur 45 voorm. in zee.
Het et. Samland. van Rotterdam
j naar Montreal, arriveerde 3 Juli te
Quebec.
I Het st. Caliisto, van Rotterdam n.
Savannofn, passeerde 3 Juli Pravrie-
point
STOOMV .-MIJ. OCEAAN.
Het st. Prometheus, van Bataria n.
Amsterdam, pass. 4 Juli Dover.
Het st. Lycaon, van Japan en Pe-
nang naar Amsterdam, arriv. 2 Juli
te Londen.
Het et. Sarpedon, van Amsterdam
naar Java, arriveerde 2 Juli te Port-
Said.
liet st. Alcinous, van Java naar
Amsterdam, arriv. 4 Juli te Suez.
Het st. Pak Ling, van Amsterdam
naar Java, vertrok 4 Juli van Liver-
pooL
iroote ZomeroprnimiM
ti
>i
ti
Leidschostrsat hoek Heor.ngraoht
and Bolstraat hosk Albart Cuypstraat
Swindens'.raat 29-31
LEIDEN, Botermarkt 19
UTRECHT, Mariaplaats 3
ZAANDAM, Damstraat 11
DBLBT, Markt 14-16
's-Hertogenb., Middelburg, Eindhoven, Maastricht, Venlo en Helmond
99
99
99
II
99
M
19
99
>1
99
99
99
19
