DE OGELOd.
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
Ie toostend in Haarlem.
Sïe Jaargang No. 9573
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
DONDERDAG 3 SFPTEMBFR 19(4 A
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN gl?, ADVERTENTIËN:
per drie maanden! ^an tegels 75 Cts.; iedere regel meer ló Cts. Buiten het Arrondissement
Voor Haarlem '-20 ii Haarlem van 1—5 regels ƒ1.—, elke regel meer ƒ0.20. Reclames 30 Cent per regel
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der Bli Abonnement aanzienlijk rabat.
gemeente)w 1.30 2tAdvertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsingj
Franco per post door Nederland 1.65 50 Cts. voor 3 plaatsingen k contant.
CeiUusircerd6 Zondagsblad, 'voor Haarlem t 0.37M Redactie ei> Administratie: Groote Houtstraat 53.
..de omstreken en franco per post 0.45 - Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. Drukkerij: Zuider Buitenspaurne 12. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA
WarmoeBStraat 7678, Arasterdam. Telephoon interc. 6229. De Verzekering der (per week) geabonneerde» wordt gewaarborgd door „The Ocean" Rokin 15t, Amsterdam.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
AGENDA
VRIJDAG 4 SEPTEMBER.
Apollo-Theater: Biosc. voorstelling.
Biosc. Theater, Gr. Markt: Voor-
Welling.
Ho og er e Burgerschool
met 5-jarigen cursus.
De cursus atui de Hoogeme Burger
echool met 5-jarigen, cursus zal we
der begiuaic-ii op Woensdag 9 Sep
tember.
Brieven censuur.
In Engtsland is nu ook censuur op
brieven naar Nederland: wij zagen
beden een blief uit Engeland aan
een dame in Haarlem, die geopend
was en weer dichtgeplakt met een
gekleurde, gegomd® strook, waarop
gedrukt de woorden: opened by
censor.
In den bagagewagen.
Woensdag was de eerste dag, waar
op het aantal treinen van de IIoll.
Spoor weer belangrijk uitgebreid
was. Blijkbaar hebben Melen tot dat
«ogenblik met reizen gewacht, al
thans de trein naai' Rotterdam van
9.17 uit Haarlem was, toen hij hier
aankwam, al zoo vol, dat een wagen
eerste- en tweede klasse moest wor
den aangehaakt, die ©venwel ook het
to veel aan reizigers niet opnemen
kon, zoodat verscheidene den baga
gewagen voor lief hebben moeten ne
men. Het was komiek, om conduc
teurs te hooren roepen, dat geen rei
zigers met tweede klasse-kaartjes in
do eerste mochten alsof, wanneer
do spoorwegmaatschappij t.o wem tg
materiaal stuurt, de reizigers zich
ddar aan kunnen houden!
(Zie vervolg pag. 2).-
Stadsnieuws
Wij deel en onzen lezers mede, dat
zeer spoedig met een nieuw groot
feuilleton begonnen. zal worden,
E. S. M.
Naar uit de Staatscourant blijkt,
bedroegen op de lijn Amsterdam—
Haarlem—Zand voort de ontvangsten
in de maand Maart 1914aan reizi
gers f 37.207.08, bagage, goederen en
lovende dieren f 786.78, totaal met in
begrip van diversen f37.993.86.
Per dag en per K.M. bedroegen de
ontvangsten in Maart 1914 f43.37 te
gen f 45.351/2 in Maart 1913.
CONCERT.
Zaterdagavond wordt door de inu-
ziektverecniging „Harmonie" een
concert, gegeven in het Brongebouw,
waarbij de militairen met hun vrou
welijke betrekkingen, vrije toegang
tullen hebben.
BESMETTELIJKE ZIEKTEN.
Naar de „St.-Ct." meedeelt, kwa
men de volgende gevallen van be-
BincLtclijke ziekten voor: te Haarlem
1 geval van typhus of febrds typhoï-
dea, 1 geval van roodvonk cn 1 geval
van diphtheritis, en te Bloemendaal
1 geval van diphtheritis.
Na ch 11' u m oer.
's Nachts vaart op verschillende
oren, soms te ha.H e>en, soms later,
een motorboot door 't Spaarne, die
een ontzaglijk nachtrumoer maakt
met haar knetterende knallen, die
men al van verre hoort na dieren en
nog lang Hoort wegsterven in de ver
te.
Gaat dat maar zoo? Kan de haven
politie dat geraas niet verhinderen?
Als een baldadige jongen te land 011-
ttea' de ram.cn van de mensehen zóó
met een pistool liep ie knallen, zou
't hem gauw lx.-!et worden: op het wa
ter is dit nachtrumoer evenmin toe
laatbaar. W/ij wetcai dat er over ge
klaagd wordt,
ONTSLAGAANVRAAG.
De heer H. de Jongh, com
mies ter Provinciale Griffie van N.
Ho] land, heeft om gezondheidsrede
nen tegen 1 October a.s. eervol ont
slag aangevraagd. De heer De Jongh
was ruim 40 jaren bij de Provincie In
betrekking.
AANBESTEDINGEN.
Heden is aan het gebouw van het
Provinciaal Bestuur dezer pi'ovincie
»n liet openbaar aanbesteed:
le. Het uitbreiden van. da verdedi
ging \an de onderzeesche oevers van
dc Heidense he zeewering en van den
Kop van den Stuifdijk op de Hors op
Texel.
Raming: perceel I f22500, perceel
II f 18000. Massa der beide perceelen
I 40500.
Laagste inschrijver: N. V. Nederl.
Betonij/.crbouw, te Amsterdam. Per
ceel I f 23000, perceel II i 18500. Mas
sa der beide perceelen f41500,
2e. Het, maken van een boord voor
ziening 'angs den Rijksweg van Am
sterdam naar Laren ,aan-iie Noord
zijde van de Weespertrekvaart, onder
de gemeente Watei-graafsmeer. Ra-1
ining f 6000.
Laagste inschrijverJoh. Saras, te
OucleweterJng, voor f5475; daaropvol
gende S. Bosma, Amsterdam, voor
f 6650.
3c, Het opruimen van de brug over
de uitwatering van de Westbijlmer
watermolen, nabij hektometerpaal
7.6 in den Rijksweg van Amsterdam
naar Abcoude, en het leggen vaneen
duiker daar ter plaatse. Raming
f 4500.
Laagste inschrijver: C. Meerwoldt,
te Amsterdam, voor f4720.
40 JAAR IN EEN BETREKKING.
Men schrijft ons:
Vrijdag 4 September zal het 40 jaar
geleden zijn, dat de heer W. Vreeken
als kapitein onafgebroken in dienst is
bij de stoombootmaatschappij „W.
Bus". Zeker" heeft de heer Vrecken
voor geen gering deel bijgedragen tot
den bloei der maatschappij en is het
te verwachten, dat én maatschappij
èn personeel dien dag tot een voor
hem onvergetelijken zullen maken.
Dr. A. II. DE IIARTOG OVER DEN
OORLOG.
De toeloop lot do Engelsche Kérk op
het Bagijnhof te Amsterdam, waar
Dr. A. if. de Ilartog uit-Haarlem gis
teravond over den oorlog sprak, was
zóó groot, dat velen moesten worden
afgewezen.
Van zijn rede geven wij het volgen
de beknopte overzicht
De tijd is de gebooxteschoot der
eeuwigheid de stof is de geboorte-
schoot des geestes en wanneer wij nu
maar een zuiver, een wezenlijk be
grip van het eeuwige hebben, dan
kunnen wij ook uit deze Avoelingen
opvaren tot de hoogten Gods.
Het eeuwige is het blijvende in den
itijd, de gedachte Gods, de daad. van
den heiligen wereldgeest, die wordt
doorgevoerd van geslacht op geslacht.
Eu daarom, wie in het eeuwige staat,
staat in het.eeuwige begin, in den
eeuwigen aanvang der dingen. Voor
zulk een niensch is ieder wereldeinde
een wereldbegin.
Sprekers taak is het, het hart zijner
hoorders te sterken in het eeuwige, in
den Eeuwige. Maar zal dat bereikt
worden, dan moet men verleeren het
vragen naar het waaro ra van de
zen schrik over de menschheid, want
wie vraagt naar het waaro m, zit
in een duisteren geboortesehootde
mcüsqli moet niet vragen naar het
waarom; hij moet gaan naar het
waartoe? Indien een mensch zijn
Hart sterkt in den Eeuwige, dan is hij
te vergelijken bij eèn, die het geboor-
telicht begroet uit de duistere kolk
dun is hij één, die slaat in iiet bevel
des Eeuwigen en die daarin leeft.
Indien wij de wereld, het heelal, het
leven, de werkelijkheid beschouwen,
dan ontdekken wij twee beginselen.
Allereerst het beginsel, dat alles is j
geboortewee, hetwelk de wording al
ler dingen is.
Wie beleven dat liet al is geboorte
wee, geboorte-angst, zeggen: ,,0, God,
één bede hebben wij maarnaar het
waarom zullen wij r.iet vragen
wij zien slechts op het waartoe,
opdat wij niet blijven steken, niet.
verstikken in de geboorte."
En een tweede wereld wet is: uit
den oorlog wordt een nieuwe heerlijk
heid geboren. Zoolang het vrede was,
bemerkten wij niet, dat er altijd oor
log woelt. Maar oorlog is er steeds
tusschcn plantenrijk en aarde, en op
•zijn beurt doet biet dierenrijk niet
anders dan teren op het plantenrijk,
terwijl het dierenrijk weer verteerd
wordt door het menschenrijk.
Allo dingen komen uit het wee der
geboorte en uit deu oorlog rijst do
heerlijkheid van het nieuwe leven. De
gansclie natuur predikt ons, dat uit
den oorlog geboren wordt onze gan-
scho cultuur cn alles waarover het
menschenkind beschikken kan in do-
ze Avereld.
Men kan als geestesvriend inzake
het noodlot der menschheid, in zake
den oorlog onzer dagen drieèrlei
standpunt innemen
lo. men kan zeggen laat ons God
afbidden
2o men kan zeggenhet is een
straf
3o. men kan getuigen het is een
loutering.
Hoe hoogor het geestelijk leven der
menschen vaart, hoe hoogor het stand
punt is van waaruit hij den oorlog
beschouwt.
Met eerste standpunt is alleen stof
felijk. liet tweede staat hooger en is
gegrond op het ethisch leven'van den
menseh, op zijn gevoel voor recht en
onrecht niet alleen van mensch tot
mensch, maar ook van mensch tegen
over God. Het derde standpunt is niet
meer een vraag en een zucht, maar
gaat uit van de gedachte, dat God de
menschheid en het aardrijk ver
nieuwt, om den mensch in zichzelf te
louteren.
Uitvoerig stond de spreker stil bij
de standpunten van uitredding en
vergelding, daarbij het licht latende
vallen op de vraag, of deze oorlog niet
kan zijn een conflict van de ideeën
der naties, conflicten die zullen blij
ven bestaan zoolang de volkskarak
ters niet leven in harmonieom ver
volgens te behandelen het derde ge
zichtspunt, dat deze oorlog is dienstig
tot een nieuwe toekomst Gods, tot een
loutering in de menschheid, tot een
nieuwen dag in het hart der eeuwig
heid.
Hoe de oorlog een wedergeboorte
wekken kan in den mensch, hoe de
oorlogsongst een nieuwen mensch
kan voortbrengen, trachtte- spreker
aan te toonen door het voorlezen van
een brief van een Duitsch arts, een
materialist, met wien hij in den
geest geworsteld heeft.
Dezen brief las spr. voor, neutraal.
Ware hij ontvangen van een Engolsch-
man, een Franschman, een Belg.
dan zou hij hom eveneens hebben
voorgelezen.
De Duitsche arts dan schreef, hoe
hij in dezen verheven, geweldigen tijd
zich gedrongen gevoelde tot schrij
ven, lo. om te belijden, dat hij thans
gansch en al staat aan de zijde der-
genen, die aan lie t geestelijke en
zedelijke, aan de gedachte, aan de
ideo alle kracht en macht op aarde
toekennen. Hij doet uitkomen hoe er
geen partijen in Duitschland meer
bestaanhoe men zich slechts ge
voelt als een eenig volkhoe men niet
meer strijdt tegen allen, maar alleen
vóór allen.
Hij schildert de bezieling waar-mee
het volk de treinen der troepen ont
vangt hoo zelfs in de gewonden het
verlangen gloeit, zoo gauw mogelijk
genezen te zijn, om weer naar het
front te kunnen gaan hij gewaagt
van de offervaardigheid waarmee
men zich de grootste offers getroost
hij wijst ei op hoe ethische en moreele
krachten van ongemeene grootheid
vrij worden hoe onvermoeide helden
naturen zich ontplooienhoe men
zelfs in het oog loopende lichaamsge
breken tracht te bemantelen om maar
liet vaderland te kunnen dienen; hoe
men smeekt in de vóórlinie te mogen
staan. Kortom, het is, zegt de arts,
een lust om te leven, wijl men al het
groote ziet, opbloeien. Het is, zegt hij,
ook een lust om te sterven, want
ieder gesneuvelde weet waartoe hij
sterft, namelijk voor het Heil van het
vaderland, voor de cultuur en voor
de zedelijke verheffing.
Zouden wij, vraagt spreker, niet
eens overwegen, of deze lijd niet kan
zijn een loutering Gods of uit dezen
angst der tijden niet geboren kan
worden een zegevierende glorie naar
den geest Zouden wij God niet loven,,
dat uit dezen vreeselijken angst ge
boren wordt de nieuwe mogelijkheid
van den geestelijken dag?
Waar de Godheid in de menschheid
leeft, daar wordt het martelaarschap
het middelpunt van alles. Paulus
schreef Alleen die met Jezus Christus
is gekruist, kan rnet Jezus Christus
de heerlijkheid beleven. En een een
voudige kopennid, die bij spreker
ingekwartierd was, getuigdeGod
leert do mcnschen in deze dagen om
universeel te zijn God is bezig om de
inenschen vrij te maken, want Hij
verlost ze van zichzelf. Inderdaad,
God is bezig onder ons een nieuw en
heerlijk werk to scheppen. Wij hebben
noodig oen nieuwen geest en God
schudt met zijn stormwind den le
vensboom der menschheid, opdat de
dorre blaren en takken zuilen vallen.
Uit de smeltkroes der volken wordt
een nieuw© dag geboren I
GEVONDEN VOORWERPEN.
Terug te bekomen bij
J. Machielse, Schermerstraat 26,
een kinderpakjeP. Tweehuizen, Bar-
teljorisstraat 27, och portemonnaie
A. J. Klcinhout, Bannesteeg, een oor
belletje G. J. Wiegand, Groote Hout
straat 153, een kraagje met broche
E. Olijdam, Magdalenastraat 13, een
zangboekje H. J. Buitenhuis, Nico-
laas Beetsstraat 16 rood, een jas; G.
do Laat, Gasthuislaan 134, een kerk
boekje J. Vreeken, Jacobijnestraat
11 rood. een hond C. Dwarnvaart,
Meesterjoostenlaan 23 rood, een tasch-
jo; L. Verzijlborgcn, ScTmoevoogtstr.
!2 rood, een hoed.
(Zie vervolg S-tadsnieu-, s op de Bda
pagina).
Letteren en Kunst
Bouwmeester weer op 't
Leiaschö plein.
Wie gedacht hebben, dat de nood
der tijden wel d i t gevolg zou heb
ben. dat de Stadsschouwburg op hot
Leidschcpleiu te Amsterdam Woens
dags vond bij de openingsvoorstelling
ondanks den eindelijken terugkeer
van Bouwmeester slecht bezet zou
zijn, hébben zich vergist,
Lang'voor achten was het gebouw...
uitverkocht, en menig Haar
lemmer, die gemeend had geen plaats
te behoeven te bespreken, kwam voor
een dicht loket.
Dat het publiek in dezen tijd in zoo
geweldig groot getal opkwam, is wel
de mooiste hulde, di© aan Bouwmees
ter bij z'n terugkeer op liet Leidsche-
plein gebracht kon worden.
Toen Bouwmeester, als Napoleon
in „Madame Sans-Gène" opkwam,
werd hij bij den derden pas op het
tooneel overvallen door een geest
driftig geklap, dat aanzwol tot een
minuten-lange ovatie. Bouwmeester
■was in dit historisch oogenblik zeer
ontroerd. Den geheelen avond was
het ook aan hom merkbaar, dat hem
dit spelen hier aangreep.
Toen het geklop en geroep bedaard
waren, riep een "enthousiast„Leve
Roelvinkdaarmee den jongen
secretaris van den Raad van Beheer
huldigend, aau wien d© lof toekomt,
dut hij Bouwmeester weer bij het
„Nederlandsen heeft mogen brengen.
Bouwmeester en zijn zuster, me
vrouw Maxni—Bouwmeester, hebben
in deze hun geliefkoosd© rollen de
aanwezigen verrukt. Nu zuster en
broeder elkander op het tooneel heb
ben weergevonden, belooft dit het ko
mend tooneelseizoeu hij het „Neder-
landscli" voel luister bij te zetten.
De kunstbroeders verwelkomden
Louis met veel hartelijkheid. Een had
er op den tooneelzolder een toepasse
lijk decorstuk met het opschrifl „De
Verloren Zoon", en dit in Bouwmees
ters'- kleedkamer opgehangen. Verder
waren hier veel bloemen.
- Uit de Schouwburgzaal kwamen
kransen en bloemstukken in groot ge
tal voor Louis en voor mevrouw
Mann. Eén ervan (voor Bouwmeester)
"kwam uit de loge van den Raad van
Beheer.
Naar Antwerpen.
(Van onzen eigen briefschrijver te
Antwerpen).
Antwerpen binnendringen, het lijkt
hier in Holland bijna een onmogelijk
heid. Vertel je buren en vrienden, wat
ge van plan zijt, en de mcnschen
slaan van schrik de lianden in el
kaar; praat er over met je mede-pas
sagiers in deu trein, men waar
schuwt u van alle kanten, de een
vreest ieder oogenblik bommenaan-
slogen, een ander weer verzekert u,
dat de stad geheel door de Duitsehers
is ingesloten, weer een ander weet u
te vertellen, dat het wel gaat om er
i n te komen, maar er uit raken,
dat is 't 'm, ziet u!
Ge zorgt natuurlijk, dat ge uw iden
titeit zult kunnen bewijzen, ge vraagt
een buitenlandsohen pas aan. In ge
wone tijden duurt het 3 dagen vóór ge
dien hebt. Ik begon hic'rvoor te ioopen
's morgens om 9 uur, om 12 uur
's middags was het reeds in mijn be
zit. Eere aan de autoriteiten die zoo
vlug weten bo helpen, als het noodig
is. Zes verschillende ambtenaren toch
komen er aan te pas. Hebt ge eenmaal
zoo'n papier, dan zijt ge klaar. II;t
is het ideaal, mijnheer! De BelgiscHe
gendarmen zelfs, die u visiteeren ver
klaren zelf, dat het je ware is. N o o-
d i g is het echter niet eens, de inen
schen uit Rosendaal eu omstreken, die
dagelijks nog naar Antwerpen heen
en weer trekken, in groot aantal, spe
len het al heel gemakkelijk klaar: ze
vragen een binnen landschep
pas, dit kost niets, (een builenlaud-
sche kost je f 8) en z© raken er even
goed in en uit.
Maar nu de reis. In Holland een
ellende, in België een heerlijk, ouder-
wetsch tochtje.
Je vertrekt bijvoorbeeld uit Amster
dam om 4 uur 's middags, >k zeg
vooruit, dat er mooier gelegenheden
zijn, Hoorl Maar goed, ge moet uw
pas nog laten legaliseeren in Amster
dam bij den Belgischen consul cn die
is 's middags alleen van 3 tot 4 to ge
naken.
G© vertrekt dan om 4 uur, en denkt,
na een paar uur wachten in Den
Boscb, om 11.18 in Rosendaal tc ar-
rj veer en.
Het valt echter ietwat tegen: g©
kouit er aan om 2 uur," zegge twee
uur in den nacht.
Nu het slot van de llollaadsche
moeilijkheden: Ge vliegt met stram
me leden, indien dit ten minste moge
lijk is, in Rosendaal de straat op om
een hotel te zoeken. Zoeken, dat
gaat, rnaa'r vinden is een andere
zaak. Hotels genoeg, maar alles ol.
Alles bezet door de Duitsche vluchte
lingen uit Antwerpen, die hier met
smart den intocht- van hun wapen
broeders in de schoon© Schel iostad
afwachten. Het begint hun echter wat
lang te duren, ze hadden het al zoo
veel vroeger verwacht, en de groole
vraag blijft, of het in den eersten tijd
wel zal gebeuren! Ge blijft echter
niet kopelos ronddolen, verschillende
particulieren hebben nog wel -een ha
mertje met een bed disponibel, ze ko
men het n weldra in groot aantal aan
bieden. Ze laten het aan uw beleefd
heid over, wat ge betalen zult. Nu,
hier zijn z© gewoonlijk niet slecht
mee, en gij zelf ook niet, want in liet
beste hotel kunt ge het niet beter heb
ben.
Dén volgenden morgen reeds roeg
uit de'veeren, Yóór half 7 reeds ver
trekt de eerste trein uit Rosendaal
naar Esschen.
In een oogenblik zijt go er-! Ge be
treedt het Belgisch grondgebied. Even
uw papieien laten com role eren, en ge
staat buiten het station. Want de
trein gaat niet verder.
Tot Capellen toe is de spoordienst
onderbroken, een afstand van ruim 4
uur! Loopen gaat dus niet, hoewei
ailes- er u tot uitnoodigt. Prachtig
weer, wanneer hebben we zoo'u beer
lijken zomer gehad, liefelijke, lande
lijke omgeving, vredig© stille, strca-
lende lucht van dennen en reide
kruid!
Ge hoeft echter niet- verlegen l©
staan: Esschen weet uit do omstan
digheden een slaatje te slaan, en ook
Rosendaal weet nog wel c:n kruimel
tje mee te pikken. Rijtuigen, karren,
dogcarts, alles wat 2 of 4 wielec
heeft, staat gereed om u naar Cape'-
len te brengen. Zijt ge economisch
aangelegd, dan klampt ge eenigon
van uw medereizigers aan, huuYt
zamen een bakkie, waarbij ge flink
afdingt, en voor 3 of 4 francs rijdt
ge een paar uur lang door een prach
tig hoekje, vol Vrede en rust, gekoes
terd door een heerlijk morgenzonne
tje. Ge zijt natuurlijk zoo wijs .ewees'.
d© rij van voertuigen eerst eens te n-
specteeren, en er het beste uit ie pik
ken, want iede'reen in Esschen, die 2
wielen had heeft er een voltur© uit
getimmerd.
Het is me dan ook een buitenkansje
voor de Essclienaars: all© mogelijke
prijzen worden gevraagd cn betaal!
ook. De een rijdt voor 4 francs, een
ander voor 20 en nog wel meer: e -i
gevolg van de zenuwachtigheid na
tuurlijk, die bijna iederen Nederlan
der overvalt, zoo dra hij Belgisch
grondgebied betreedt.
Te Calmpthout even ©cn intermez
zo: op barsehen toon wordt den koef-
sier stilstand bevolen, twee boeren
kerels, met no'rsche gezichten, ieder
gewapend met een soort knupp;l, vra
gen uw papieren te zien. De koetsier
stelt u later gerust met de mededêe-
ling, dat dit de burgerwacht van
Calinptliout was.
Steeds verder gnat, cH tocht, mach
tige streek vol villaatjes die echter al
le gesloten zijn, tot g© plotseling, na
al de zomerweelde, die ge genoten
hebt, op een ijskoude manier herin
nerd wordt aan de vleselijkheden
van den oorlog, tot ge opeens Herin
nerd wordt aan de ontzaglijke «Hen-
de, die- over het mooie België met
stroomen wordt neergegoten. Ge be
reikt de streek der buitenste forten-
linie.
Hier alles verwoesting wat ge ziet:
bossohen omgekapt, talloos veel vil
la's en huizen met den grond gelijk
gemaakt; zware rookwolken stijgen
ten hemel, uit de verte hoort ge aan
hef. gedonder der kanonnen, dat men
aan het beschieten is, barricades ver
sperren den wóg, hier en daar grijn
zen u uit verdekte plaatsen do loo
pen der kanonnen tegen, in de vet te
ziet ge do reuzenforten dreigend hun
kracht toonen, soldaten, alles wat g©
ziet. Na 5, 6-maal gevisiteerd te zijn,
zijl ge dit oord van verschrikking
weldra uit en bereikt ge hei lieflijke
Capc-lten, vanwaar de trein u weldra
in Antwerpen brengt. Nog een con
trole aan het station, en ge wandelt
den hartader van Antwerpen, de
Keyzerslei op.
R.
VERPLAATSING DER FRANSCIIE
REGEERING.
Men seint ons:
De Franeche regeer in g heeft in
Parijs een proclamatie openbaar ge
maakt waarin aangekondigd is, dat
de regeering tijdelijk uit Parijs natu'
Bordeaux wordt overgebracht.
FRANSCIIE VERLIEZEN.
Volgens een schatting van den cor
respondent der Manchester Guardian
zouden de Fransche verliezen aan de
Noordelijke grens tot 89.000 man zij*
gestegen.
ENGELSCHE VERLIEZEN.
I-Iet Engelsche departement vafl
oorlog heeft thans de eerste nade o
mededeelingen gedaan over de Engel
sche verliezen in Zuid-België en X -
Frankrijk. Daaruit blijkt dat van drie
divisie-s, op één brigade na. en é-jn
cavalerie-brigade zijn verloren: 36 of
ficieren gedood, 57 gewond en 95 ver
mist, te zamen 188; 127 man gedood,
629 gewond e-n 4183 vermist, te za
men 4939 man; officieren en man
schappen te zamen 5127. Er worden
nog meer verlieslijsten verwacht.
UIT BELGIë.
Een der grenscorrespondenten n^t
het Persbureau Vaz Dias seint uit
B-aarle-Nassau: Een groot aantal Ant
werpenaren kwamen hier aan nog
zeer ontdaan over het herhaald bom-
hard om ent, hedennacht atui de stad
door de Zeppelin. De bommen vielen
zoo zuwna'r neer dat zwar© stoelen in
do nabijzijnde huizen omvielen. Ee-
nige grooio gebouwen zijn wederom
getroffen. Voornamelijk is er echter
schade te constateeren in de buurten
bij de Steenenbrug en de Groenboek,
vooral na het vertrek der Belgische
Koningin uit Anlwe'rpen zijn vele ge
zinnen vertrokken. Men gelooft alge
meen dat de Koningin niet zal terug-
keeren. (Een telegram meldde inmid
dels dat de Koningin reeds terugge
keerd was), liet hoofddoel van de
Zeppelin was hedennacht de vemie
tiging van de kazerne hij Derrêe. Tal
van kostbaarheden uit de Musea cJt
het Kon. Paléis worden naar Enge
land overgebracht-
De Duitsehers'schijnen zich in de
richting Termonde te bewegen.
Mechelen is gedurende 1 1/2 uur
beschoten. 20 bommen vielen -op het
hospitaal. De verpleegden moesten iu
do kelders worden gebracht. -Vele hui
zen staan in brand.
DE VERWOESTING TE LEUVEN.
Een „N. R. Ct."-correspondent, die
een bezoek aan Leuven hee", ge
bracht, geeft een overzicht van het
geen er in de voornaamste gebouwen
verwoest is.
Daar ik schrijft hij in Leu\on
goed bekend beu, was het mij niet
zoo moeilijk, mijn weg eenigszins te
vinden
Ik richtte mijn schreden liet eerst
naar de Markt. Daar staat het stad
huis, dat gedeeltelijk vernield is. Men
was nog voor eenige jaren bezig, in
den tijd dat ik te Leuven was, liet
stadhuis geheel te restaureeren, met
name liet prachtige en weelderig©
beeldhouwwerk.
Dat het stadhuis niet geheet ver
woest is, is, zoo men mij vertelde, i©
danken aan den burgemeester, die
in den nacht van liet bombardement
aan de Duitsche overheid op do
knieën gesmeekt had om het stadhuis
tc sparen. Geheel kon hot echter niet
gespaard blijven, daar het vuur van
belendende gebouwen er zich aan
mededeelde.
Tegenover het stadhuis stonden
ook nog eenige antieke gebouwen, die
alle verbrand zijn.
Niet ver van de Markt staat de Si.
Pieterskerk, die gedeeltelijk ver
woest is.
Toen ik de vroeger zoo schoont
Maria Thercsiastraat inging, welke
nu niets meer dan ©en puinhoop is,
kwam ik van daar op de Varkens-
markt,«waar vroeger de universiteit
stond. Dez© universiteit, met dc zoo
genaamde Hal, het voormalige huis
van het wevcrsgilde, en de universi
teitsbibliotheek, di© 100.000 dcv-len en
ongeveer 500 kostbare handschriften
bevatte, is geheel verwoest.
Een beetje verder den Meclielscben
steenweg opgaande, wa ar de Si. Geer-
truidakerk vroeger stond (thans ook
al een ruïne), bemerkte ik nog e n
groot klooster, waar vroeger onge
veer achthonderd Benedikiijner mon
niken Avoonden. Ook dit was geheel
vernield. Het gebouw was, naar mc-n
«eidc, aan de vier hoeken in brand