De Europoesehe Oorlog.
De groote veldslag ln Noord-Frankrijk. Da Duitschers verzekeren
successen ln dit gevecht bekaaid te hebben.
De gevechten aan de Rnsslsche grens. Dultschland heelt nog steeds sueees
tegen Rusland, maar Rusland wederkeerlg tegen Oostenrijk,
feel verspreid nieuws van de oorlogsvelden.
Wat de koning van Engeland in de troonrede verklaarde. Een vaderlands
lievende zitting van 't Engelsche Lagerhuis; het volkslied werd gezongen.
Voorloopig nog geen kans op vrede. President Wilson is de partijen even
wel aan 't polsen.
Van hei Westelijk
Ooriogsierre n
Nog a'tijd duurt de groote slag in
Frankrijk voort. Over 't verloop van
den strijd komen 't is niet voor 't
eerst dat zich dit verschijnsel voor
doet! tegenstrijdige berichten uit
Parijs en Berlijn.
Uit het Duitsche hoofdkwartier
wordt meegedeeld
Het Fransche 13de, het 4de leger
korps en gedeelten van een divisie
van een ander legercorps zijn giste
ren ten Z. van Noyon geheel versla
gen.
De vijand heeft verscheidene batte
rijen verloren- Zijn aanvallen zijn op
verschillende plaatsen van het front
óp bloedige wijze afgewezen.
Evenzoo is een oprukken van Fran
sche Alpen-jagers aan de kam van
de Vogezen in liet Brüch-dal afgesla
gen.
Bij de bestorming van Chateau Bri-
mont bij Reims zijn 2500 gevangenen
gemaakt. Ook verder zijn in den slag
in het open veld gevangenen en ka
nonnen genomen, waarvan het aan
tal nog niet te overzien is.
Een particulier bericht aan die N.
R. Ct. meldt:
De groote generale staf rekent et-
op, dat morgen (dus heden Zaterdag)
de definitieve beslissing in den veld
slag ten gunste van hot Duitsche le
ger zal uitvallen.
Daarentegen meldt een Fransch
communiqué
De slag duurde den I7den voort
over het geheele front van de Oise tot
het landschap Woëvre zonder be
langrijke veranderingen op eenig
punt. De Duitschers beproefden drie
maal de Engelschen terug te drin
gen. doch hun pogingen daartoe mis
lukten Wij avanceerden op zekere
punten in de richting van de hoogten
ten noorden van de Aisne en sloegen
hevige nachtelijke tegenaanvallen tus-
KChen Craonne en Reims terug, en
keerden evenzoo een aanval op
Reims. Tusschen Reims en het Argon-
newoud legden de Duitschers belang
rijke versierkingswerken aan en na
men zij een volstrekt defensieve hou
ding aan. ln Lotharingen en de Vo
gezen nemen zij eveneens yerdedi-
gingsposities in, in de nabijheid van
de grens. De situatie bleef onver
anderd ten hoogte van het landschap
Woëvre en het Argonnewoud.
De militaire medewerker van de
„Times" geeft (d.cL 17 September) het
volgende overzicht van den girooten
slag, die aan de Aisne woedt (de ver
taling is van de Telegraaf):
De Duitsche legers van den rechter
vleugel en een deel van het centrum
«taan op de linie I.a Fóre—Laan—
-Reims, waar een geweldige strijd
geleverd wordt met de Engelsch
Fransche troepenmacht.
De Duitschers treden hier niet uit
sluitend defensief op, maar doen te
genaanvallen, welke tot heden alle
werden afgeslagen. Zij leden zware
verliezen en 't Engelsche zoowel al3
het Fransche leger, heeft vorderin
gen gemaakt.
Het is noodzakelijk eenige kennis te
bezitten aangaande de gesteldheid
van liet gevechtsterrein, om de be-
teckenis van den strijd in vollen om
vang te kunnen begrijpen. Tusschen
Parijs ©enerzijds en de Maas en do
Moezel anderzijds liigt een reeks
hoogten, die lager worden al naar
mate zij meer naar het Westen na
deren. Dc/« hoogten zijn op verschil
lende aftanden van Parijs in een
halven cirkel gelegen en vormen op
deze wijze een serie stellingen, die
met succes kunnen verdedigd worden
tegen een vijand, die uil hot Oosten
aanrukt.
Verreweg hot belangrijkste schild
van Parijs is de Failuiso (1e Champag
ne, die van La Fè're over Laon, dan
over Reims, Epernay a, d. Maine
naar Fontainebleau aan do Seine
loopt. Deze linie van beboschto heu
velen, is hier en daar onderbroken,
om doortocht te verkenen aun de ri
vieren, die in de richting van Parijs
Btroomen. Zij vormt de Hoogten van
Craonne en Laon, en vloeit ln het
(Noorden met do hoogvlakte van St.
Quentin samen-
Het Noordelijkste deel nu van dezo
hoogten hebben de Duitschers uitge
zocht, om er stand te houden'en als
zij daar worden verjaagd, of als hun
rechtervleugel wordt omsingeld, dan
zouden zij tot de Maas terug moeten
guun alvorens een nieuwe, behoor
lijke positie te kunnen innemen.
Wij weten nog niet precies met welk
doel de Duitsche legers hebben halt
gprnnnkt om sla.g t« leveren. Zij kun-
non versterkingen en voorraden heb
ben gekregen en een nieuwe voor-
waartsche beweging op het oog heb
ben. Zij kunnen echter ook tijd wil
len winnen voor hun treinen en impe
dimenta, om naar de Maas te kunnen
snellen.
Onze vliegers die al zulk prach
tig werk hebben verricht zullen in
staat zijn om dat te beoordeel en, en
daar de Duitschers langs hun gan-
sche front bestookt zijn, zullen zij
spoedig gedwongen worden, hun
kaarten te toonen.
De stelling van La Fère naar Reims
is hier en daar zee'r sterk, maar zij
lean worden omgetrokken op den
Franschen linkervleugel. Indien do
Duitschers overdag van de heuvels in
de laagvlakten kunnen worden ge
worpen, dan zou onze artillerie in
staat kunnen worden gesteld, hun
zware verliezen toe te brengen.
Hot is in tusschen een feit, dat, als
wij op onzen linkervleugel met succes
operoeren, wij dan slechts een tac
tisch voordeel behalen. Strategisch
is de Duitsche linkervleugel verreweg
de voornaamste, en een overwinning
der geallieerden aan diien kant zou
voor den vijand een catastrophe kun
nen worden, maar wij kunnen hier
tenzij de Duitschers veel zwakker zijn
dan wij weten nauwelijks op een
doorslaand succes hopen, en wellicht
zou, in het belang van den algemee-
nen toestand, het oppercommando
ook niet gerechtigd zijn, voor het
oogenblik een zoo groot risico op zich
te nemen.
De slag wordt stelselmatig geleverd,
en allo wapens hebben thans gelegen
heid, hun kracht te toonen. Wij mo
gen gelooven, dat de Fransche artil
lerie eu die van Engeland thans haar
volle kracht ontwikkelen en dat do
Duitschers een lesje krijgen als zij
tegen-aanvallen wagen.
Uit Elzasse'r bladen wordt aan de
Kólnisahe ZeiUuig over Duitsche suc
cessen bij Seahoun (ben N. W. van
Mühlhausen) geseind:
Badenscho en Wurtembergsc.be
landweertroepen hebben bij SennheLm
in gevechten, die verscheidene dagen
duurden, een beslissende overwinning
beliaald. De ln getal sterkere reserve-
bezetting van Belfort is verslagen en
over Guebv illers (Gevenheim) ge
vlucht. De vijand hoeft groote verlie
zen gel «ten.
De gevechten, die in de afgeloopen
week op liet front Re-iningen-Zweig-
hausan-Senbheim zijn geleverd, wa
ren tegen do bezetting van Belfort ge
richt, welke een krachtdadigen uit
val had gedaan.
In België.
De „Daily Telegraph" meldt, dat
de Duitschere bij Dendermonde door
de Belgen, die versterking uit Ant
werpen gekregen hadden, verslagen
zijn. De Duitschers brokken naar
Brussel.
Van 'i Oostelijk
Oono s'oonee'.
Dat m Oost-Pruisen do Russen
duchtig klop hebben gehad werd nu
ook door de vijanden van Riiitsch-
land erkend. Do „Times" meldt, dat
de Russen ook in hot Noorden van
Oost-Pruisen zijn temg'getrokkcn en
dat tusschen Honingbergen en Ti bit
geen Russen moer zijn. De legermacht
waarover de Duitscho generaal Von
Hindenburg beschikt, moet 600.000
tot 800.000 man sterk, zijn.
Dat Duitschland van de Rus-en lie
vrijd 49, noemt do „Times" zeker een
groot militair succes, maar het komt
juist drie weken te Laat. Want hiuj-
de Duitschers de Franschen kun
nen verslaan ln den slag op 21 Augus
tus, en dan hun troepen naar het
Oosten kunnen zenden, om in do lijn
Thorn-Allenstein met de Oostenrij
kers uit het zuiden oprukkende, te
kunnen samenwerken, dan zouden de
resultaten voor Duitschland reusach
tig zijn geweest.
Hst ontwijken van den beslissenden
slag door do Fransche troepen en de
snelle opniarsch dor Russen naar
Oostenrijk heeft de Duitsche beveke
mingen (naar het Engelsche blad al
thans meent) wel wat gedwarsboomd.
Temeer <laa/ de Oostenrijkers nltet
lie band bleken tegen do krachtige
aanvallen der Russen, en na eon
krachtigen, hardnekkigen strijd tot
den terugtocht genoodzaakt werden,
zoodat geheel Polen door do Oosten
rijkers ve:laten is. De Oostenrijksche
generaals Auffenberg en Damkl, die
tot bij Ljubl'in waren opgerukt, moes
ten ondanks hun krach.tlgem tegen
stand niet aanzienlijke verhezen te
rugtrekken, zoodat wat de Russen in
Oost-Pruusen vorloreu, gewonnen
werd in Rureisch-Polen, en tegelijk
rnet do ontruiming van Oost-Pruisen
door do Russen, dfe van Polen door
de Oostenrijkers kon worden gemold.
Aan een artikel van den Russisch en
kolonel Sjoemskl in, een Russisch
krijgablad ontleent de „Times" nog
het volgende;
„De Russische vervolging van dien
vijand over do San, ondanks de phy-
sieke uitputting na twintig dogen
vechten, zal 'm de militaire geschie
denis oen voorbeeld blijven van de
oorlogskunst.
De resultaten zijn nu te overzien.
Ongetwijfeld zou indien de Russen
de Oostenrijkers een paar dagen rust
hadden gegund do vervolging groote
moeilijkheden hebben ontmoet. Do
Oostenrijkers zouden tijd hebben ge
lrad de tegenovergelegen oevers te be
zeilen en de Russen zouden de rivier
moeter- hebben overtrekken ondier het
vuur en de tegenaanvallen van den
vijand.
Nu do Russen aan don Jinko.-cover
van de San zijn gekomen, zijn zij op
den weg gekomen van d.e vestingen
Jawslan en Przemysl. Tegelijkertijd
hebben de legere Tan do generaals
Roesby en liroeeadof het tweede en
Vierde Oostenrijksche leger zulk een
nederlaag toegebracht, dat doze van
Pnzemysl terugtrokken. Waarschijn
lijk zouden deze flank en achterhoede
af deelingen uit om don Russiachen op
niarsch te belemmeren, tot ze Gorlit-
sa en Krakan hebben bereikt.
De bedde spoorwegen van Jar os'an
en Przemvsl naar Krakan kunnen
niet meer dan een Oostenrijksche di
visie vervoeren; er zouden dus 2 1/2
week noodig zijn om het tweede c-n
vierde leger van Przemysl naar Kra
kan. te brengen,
-Naar tule waarschijnlijkheid zal
de terugtocht dus over de gewone
wegen plaats hebben, en dus zeer
langzaam gaan, als men bedenkt dat
de afstand van Krakan naar Prze
mysl meer dan 300 K.M. is.
Blijkbaar hopen de verstrooide Oos
tenrijkers in de streek van Krakan
stand t© kunnen liouden en daar- te
mogen rekenen op nieuwe Duitsche
troepen. Waarschijnlijk beproeven
dus de Duitsche en Oostenrijksche
staven een nieuwe ooncentratie in de
buurt van Krakan, van anderhalf A
twee miLLoeu Oostenrijksch-Duiïschê
troepen.
Ondanks de pogingen der Duitschers
om succes to verkrijgen op het oo.r-
logstermn in Oost-Pruisen, blijft toch
het beslissende slagterrein, daar
waar de Russen het weuschen, nl. in
GaiiciE.
Do Duitschers doen hun uiterste
best om de Russen aan den kant van
Ocfet-Pruisen bang te maken, maar
de Russische aanvoerders laten zich
niet afbrengen vun het vaste plan om
al hun kracht te concentreeren op
een plaaLs, en daar - in GaJicië
de krachtige slagen toe te brengen".
De Russische schrijver d'ie groeten
lof brengt aan de Russisch© cavalerie,
schrijft de groote verliezen der Oos
tenrijkers toe aan het feit, dat dik
wijls de ongeoefende lanciocorm-l.roo-
pen in die vuurlinie worden geplaatst.
RUSSEN EN OOSTENRIJKERS.
De Russische „Invalide" ;het Offi-
eieedie legenorgnainj beschrijft de
krachtige pogingen eter Oostenrijkers
om de Russen bij Ljublin terug te drij
ven. liet blad zegt: zij deden boven-
inenschel'ijke pogingen om door de
Russische omsingeling heen te bre
ken, en streden ongeveer vier dagen.
Dit mislukte. De Oostenrijksche ver
liezen zijn zeer groot,
Rjetsj meldt, dat do gouvernemen
ten Ljublin en Cholm nu geheel door
dis Oostenrijkers verlaten zijn.
De Russische legatie in Den Haag
meldt, dat de Russische troepen bij
de vervolging der Oostenrijkers be
langrijke voordeelen behaald hebben.
Sandomir is door de Russen bezet.
Zij veroverden de munitieooLonnes
van :het 6e en 14e Oostenrijksche le
gercorps, maakten 5000 gevangenen
en veroverden meer dan 30 kanonnen
en veel geweren.
De Russische generale staf rneldl
bovendien
Aan het Oostenrijksche front werd
de vervolging van den vijand voort
gezet. De Russische troepen naderden
de verdcdigingsstellingen Siniawa,
Jaroslau en Przemysl.
DUITSCHERS EN RUSSEN.
Een communiqué van den Ru9si-
sohen generalen staf meldt
Aan het Pruisische front hebben de
troepen van generaal Renueukamjif
den 17den September den opniarsch
der Duitschers op verschillende pun
ten met goeden uitslag tot staan ge
bracht. De Duitsche troepen trokken
terug en namen andere stellingen in.
Officieel wordt uit het Duitsche
hoofdkwartier gemeld, dat het ooste
lijk leger de operation in het gouvor-
nemeut Soowalki voortzet. Ken deel
der troepen rukte op de vesting Oso-
wiee ean.
OOSTENRIJK EN SERVIü.
Een telegram uit Nisch aan de Te
legraaf brengt de eerste bijzonderhe
den ovear den ü\t>z aan do Tarna,
Den 7en September begon een leger
van 90.000 Oostenrijkers een offensie
ve bewoging. Terwijl over hot geheele
westelijke front, yam BilLlna tot aan
don, mond van de Drina, een lievig
artillerievuur onderhouden werd,
staken vier divisies en een brigade de
rivier hij Ratchn en Lirnonska over.
De Serviërs dijden een tegenaanval
en wierpen, de Oostenrijkers bij den
mond van de Drina terug.
Don volgenden dag, nadat do Oos
tenrijkere eenig voordeel hadden be
haald, ontvingen d'e Serviërs verster
kingen en stelden de Oostenrijkera
bloot aan een hevig bombardement,
terwijl zij herhaaldelijk charges uit
voerden. Onder bedekking der duis
ternis wisten do Oostenrijkers des
nachts den linkeroever der rivier te
bereiken.
Den 8em September behaalden de
Oostenrijkers eenig voordeel op het
front BLllina—Bossut, vooral ie Li-
inonska, waar een geheele divisie de
rivier over.9t.al:, ofschown zij niet in,
staat waren dieper op Servisch grond
gebied dioor to dringen. Den volgen
den middag ontvingen de Serviërs
opnieuw versterkingen en begonnen
een aanval op het front van de
Tarna tot Bara. Deze aanval kwam
voor de Oostenrijkers zoo onverwacht
dat zij in groote haast en in wanorde
eten vluchten. Slechts een brug
en enkele booten waren beschikbaar,
zoodat een ware slachting ondier cLe
Oostenrijkers werd aangericht. Het
79e regiment Oostenrijkers alleen liet
3XX) dooden en gewonden op het
slagveld achter. In liet geheel verio
nen zij meer dan 10 000 man aan ge
wonden en dooden. De Servische ver
liezen waren naar gemeld wordt
betrekkelijk klein. De militaire auto
riteiten beschouwen dezen slag als
zeer belangrijk en van beslissen den
aard. Do Serviërs blijven met succes
oprukken.
Ter zee.
EEN VERG1SSLNG
Do „Times" verneemt uit letrograd
dat in het begin van September een
Duitsche kruiser, die jach maakte op
passagiersbooten, de eigtm schepen
voor vijandelijke hield en daarmede
een gevecht begon, ten gevolge waar
van verschillende kruiser» en torpedo
jagers ernstig beschadigd in Kiel
binnenkwamen.
Verspreid nieuws
van do oorlogsvelden
DE BRITSCUE TROEPEN IN ACTIE.
Mr. Dunstan Hall is een van de
weinige Engelwchen, niet behoorend
tot de weermacht, wien vergund is
geworden iets -te zien van de actie
ran het Brit9Cho legerkorps, onder
bevel van generaal Smith-Dorrien,
aan wiens uitnemende leiding gene
raal French in zijn rapport aan don
minister van oorlog oprechte hukte
bracht naar aanleiding van de wijze,
waarop deze opperoffieier in don vior-
daagschen slag ten zuiden van de
Belgische grens zijn troepen van den
opd'ringomten vijand wist los te ma
ken en een direigendo vernietiging te
ontgaan.
In de „Daily News" vertelt hij het
geen hij zag van do verrichtingen
van die onderdeel en in den sllag bij
de Marne.
Maandagmiddag verlieten wij Pa
rijn in een auto. Onze bedoeling was
veel mogelijk van den «trijd te
zien te krijgen. Wij tuften over Tor-
cy naar Laguy, Montevien, Chessy,
Crecy en Coulommiers, waar wij het
hoofdkwartier dachten te vinden.
De genei-aal zat in een sierlijke,
sterke auto en zag er krachtig en op
gewekt uit. Uit zijn wagen riep
hij een groepje jonge officieren, die
pas uit Engeland waren aangekomen
tot zich. Zij hadden dien ganochen
nacht met een onder hun bevelen
staand detachement acuivuliingBtroe
pen gemarehee d. Het was toen onge
veer acht uur; het begon reeds warm
te worden en de wegen waren stoffig.
De soldaten, die eenige uren in een
veld terzijde van den weg hadden ge-
slapen, waren beaig om te hangen en
maalden zich gereed voor den af-
marecli.
„Hoeren, zeido generaal Smith-
Dorrien tot de officieren, ge hebt kra
nig gemarcheerd, maar ge moet nu
nog eens negen mijlen afleggen om
op het slagveld te komen. De Duit-
schens zijn m aantocht en wij willen
hen tijdens hun opmarsch aanpak
ken. Zorgt dus dat ge van de partij
zijt. Vannacht of morgenochtend gaat
het er op los".
De officieren salueerden en, bega
ven zich verheugd naar hun troep
vvYJ ontmoetten ze dien dag weer,
toen zij bijna hun negen mijlen ach
ter den rug hadd.vm, maar nog waren
ze even opgewekt en strijdlustig.
EEN GEVECHT IN DE LUCHT.
Do „Daily Telegraph" bevat liet vol
gende verhaal van luitenant Werner's
vlucht boven Parijs, waarbij hij, zoo
als men weet, twee bommen liet val
len.
Luitenant Werner komt uil Hanno
ver eri is een bekend tennis-speler.
maar ook een uitstekend amateur-
vlieger.
Ilij had ongeveer zes maanden aan
de vliegsport gedaan, toen de oorlog
uitbrak en hij zich.ter beschikking van
de regeering stelde. In den slag bij
Bergen gaf hij de bewegingen van
den vijand aan. Ingedeeld hij het le
ger van generaal Von Kluck, werd
hem bevolen bommen boven Parijs te
laton vallen, zoo mogelijk op den
Eiffeltoven met zijn toestel voor
draadlooze telegrafie,
Hij steeg, voor zijn veiligheid, tot
1600 A 2000 meter, op welke hoogte
men geen gebouwen meer kan onder
scheiden. Niettemin zag hij de straten
vol groepen menschen, voor wie hij
papieren liet vallen, met een ontken
ning, dat de Russen voor Berlijn zxiu-
den staan, hetgeen men in Parijs
vertelde. Toen liet hij, na eenige uar-
zeüng- -twee bommen vallen. Een ge
bouw \iag hij in brand vliegen welke
schade de tweede bom aanrichtte, kon
hij niet zeggen, daar twee Fransche
vliegmachines hem begonnen na te
zetten. De een was een Ülériot
dekker, de andere een Bristol twee
dekker. Luitenunt Werner steeg on
middellijk hooger. Hij wist zeker, dat
hij sneller vloog dan da Engelsche
machine, maar do Blériot, die een
richting had, een scherpen hoek vor
mend met de vlucht van Werner, was
spoedig zoo dichtbij, dat de twee vlie
gers revolverschoten wisselden, zon
der elkaar te treffen. Toen Werner
boven de versterkingen van Parijs
as, keerde de Fransche vlieger te-
!g.
Den volgenden dag herhaalde Wer
ner zijn vlucht zonder vijandige vlieg
machines te zien.
DE KANONNEN DER
DUITSCHERS.
De „Star" deelt uittreksels mede
uit een brief van een Engelsch offi
cier in het Oosten van Frankrijk,
waarin deze o. m. schrijft „Als men
d6 verliezen van vele gevechten bij-
eentelt, is er hier een groote slach
ting aangericht. De Fransche artille
rie kan niet tegen de Duitsche op,
want de zware houwitsers van Krupp
zijn de meest dood-en-verderf-zaaien-
de oorlogswerktuigen, die ooit zijn
uitgevonden, als men de helsche auto
matische onderzeesche contact-mijnen
niet meerekent."
HOE DE ZOON VAN DELCASSé GE
VANGEN GENOMEN WERD.
Een Daitsoher vertelt in de „Saale-
zeitung", hoe de zoon van den Frar
schen minister Delcassé gevangen
werd genomen. De aanvoerder eener
patrouille, een korporaal, had nau
welijks met zijn drie manschappen
een schoolgebouw bezet, toen hij door
het openstaande venster een vijande
lijke verkenningspatrouille de dorps
straat zag inrijden. Deze Fransche
patrouille onder bevel van een Fran
schen onder-luitenant, en negen man
tellend, kwam al nader, maar de
Duitschers verloren hun kalmte niet
en verdoelden zich over verschillende
vensters. Een oogenblik later liet de
korporaal zijn weinige manschappen
een snelvuur openen. Van de Fran
schen werden acht gedood, terwijl de
onder-luitenant en een Fransch sol
daat gewond gevangen genomen
erden. Deze verrassing was niet ge-
ing, toen vastgesteld werd, dat de
onder-I u it eruint de zoon van Delcassé
was. Een kogel had hem, evenwel
niet zwaar, aan de dijen verwond en
voor den verderen strijd ongeschikt
;emaakt.
VOOR DE DUITSCHE SOLDATEN.
Men schrijft ons uit Berlijn
De oproep van den Kroonprins, om
sigaren voor zijn soldaten te zonden,
heeft tot gevolg gehad, dat drie mil-
lioen sigaren geschonken zijn. De
Kroonprins heeft thans om wollen
onderkleed eren en kousen voor zijn
;cr verzocht. De Duitsche vrouwen
wereld is dadelijk aan den arbeid
getogen om aan dit verzoek te vol
doen.
IN 'T GEVECHT.
Een leeraar in 't Fransch aan een
school te York, met name Fernaud
Duchéne, heeft als korporaal met het
128e infanterie-regimeiit bij Verdun
gestreden en is daar verwond ge
raakt.
In een brief vertelt hij
Op 6 September gaf de generaal or
der, dat we tot den laatsten man het
terrein moesten verdedigen We de-
het. Maar tot we'ken prijs I Ik
er met mijn compagnie op uit,
om op een dorp storm te loopen, toen
een granaatkartets achter mij ont
plofte en mij op verscheidene plaat
sen trof driemaal aan 't hoofd,
tweemaal aan 'i rechterbeen, aan den
enkel en de dij, en eenmaal aan den
iinker-enkel. Ik werd achtergelaten
op 't slagveld, doch wist naar een
hutje te kruipen, niet ver van de
plek waar we hadden gestaan. Daar
vond ik nog verscheidene van onze
mannen. We waren blootgesteld aan
een verschrikkelijk vuur van artille
rie en verwachtten ieder oogenblik
dat dc hut aan stukken zou worden
geschoten. Tegen 't einde van den
tweeden dag, dat we ons daar ophiel
den, besloten we, dat twee van ons
er op uit zouden gaan om hulp te
zoeken. Ik bood mij aan en een ander
volgde mij. Wc waren juist tusschen
de Duitsche en de Fransche linies en
we moesten op handen en voeten
voortkruipen. Nauwelijks waren we
buiten,, of de kanonniers zagen ons
bij 't maanhcht en begonnen een he
vig vuur op ons te richten. Ik weet
zelf niet hoe wo daaraan ontsnapt
zijn. We slaagden er in, den hoek om
te komen en bevonden ons in veilig
heid, maar 't had 7 uur geduurd, al
vorens we dien afstand van 500 yard
hadden afgelegd.
Toen we de ambulances van de
Fransche linies bereikten,, vertelde ik
den. pastoor wat we gedaan hadden,
'aar onze kameraden waren, en
ik kreeg de heerlijke 'betooning hem
te hooren zeggen „Dat heb jo goed
gedaan, mijn jongen." Ik voelde dat
hij mij op t voorhoofd kuste en viel
in zwijm. Dnie uur later, toen ik weer
bijkwam, vernam ik tot mijn vreug
de dat. mijn kameraden gered waren.
Vervolgens zijn we overgebracht naar
een soort voorloopig hospitaal te Cha-
rente. waar ik nu mijn beterschap af
wacht.
't DUITSCHE COMMANDO.
Uit Stockholm wordt aan de „Dai
ly Telegraph" gemeld, dat generaal
Von Hindenburg van Oost-Pruis
weer naar het westelijk front zou
gaan, ten, einde daar het commando
over een divisie op zich te nemen.
De Petit Journal" vernoemt bo-
vmdien, dat de Duitsclve keizer het
of perbe.vel in Oost-P ruisen zou aan
vaarden.
KöPENICK OP 'T OORLOGSPAD
In Trier wist zoo meldt de „Tel,'
een obscuur Individu een officiers
uniform machtig te worden. De man
huurde in Luxemburg een auto, reed
daarmee naar Belgisch-Luxemburg
en wist daar, onder al'erlei bedrei
gingen, 30.000 francs oorlogsschatting
af te persen. Later reed hij roet zijn
auto naar Luxemburg terug en be
taalde den chauffeur 300 francs. De
chauffeur vond de zaak niet pluis,
reed naar den Duitschen comman
dant, vertelde de geschiedenis, waar
na de treurige Jield' ingerekend werd.
DE STRIJD IN OOST-PRUISEN.
Het „Berliner Tageblatt" publiceert
een verhaal van een oorlogscorres
pondent, over den slag in Oost-Prui
sen op 9 en 10 September, waarvan
hef volgende door de „Telegraaf" ver
taald wordt
Ik «tond op het platform van dot
machtigen vierhoekigen toren dei
Katholieke kerk te Röesel en liet mijn
blik gaan over de vruchtbare, vlakke
velden. Hoe vreedzaam is alles, de
bontgevlekte runderkudden op de
velden, ploegende boeren op de ak
kers «pelende kinderen Maar daar
midden in dit zonnige beeld van vre
de ziet men dc zwarte sporen van
den oorlog. De spoorwegstations zijn
afgebrand, verscheidene boerderijen
in puin en daarachter, in noord-oos
telijke richting, verscheidene rookzui
len van nieuwe branden.
Dof kanongebulder duidt aan, dat
het leger van Rennenkampf in ga
vecht is met de Duitschers.
In die richting rolde 's morgens
mijn met 2 snelle kozakkenpaarden
bespannen, licht wagentje Zes dagen
geleden was de Russische cavalerie
hierlangs getrokken en veel sporen
wijzen hierop Verbrande hoeven, doo-
de paarden, bivakplaatsen, ook om
gehakte, over den weg gelegde boom
stammen en telegraafpalen. De stam
men zijn reeds lang uit den weg ge
ruimd, in enkele berken stonden nu
de Duitsche soldaten der veldtetegra-
fie op hun klimijzers, naast hen
stonden de mannen der telcfoonaf-
deeling om de leidingen te 'eggen,
opdat het oppercommando te Rosset,
een gemakkelijke verbinding zou
hebben met het op vijftig tot zestig
kilometer afstand gelegen front.
Vluchtelingen, die reeds sedert we
ken een nomaden-leven leiden en
r huifkarren met. hun kinderen en
huisraad, naast paarden en koeien
op een open plek in het bosch staan,
gaan naar de kerk om te bidden Het
mooie plaatsje Heiligeünde was, als
alle dorpen, door militairen bezet,
ook de afzonderlijk gelegen hoeven.
Een bewaking der laan en der tal
rijke militaire auto's, bagagewagens,
veldposten, munitie en proviandco
lonnes, die er gebruik van maken,
scheen, ofschoon al deze voertuigen
dekking hebben, bij de nabijheid der
ijandelijke hoofdmacht, en der dich-
e. een ongemerkt opdringend verge
makkelijkende bosschcn, nnodisr te
zijn,
ITet kanongebulder neeuit voortdu
rend toe, evenals hel krijgsgewoel
achter Rastenberg, waar de Russen
verscheidene dagen vertoefd hebben
en de bruggen laten springen Motor
wielrijders snorren voorbij, de auto's
an het oppercommando vermeerde-
en zich, op de benzine bevattende
aten van geweldige lastauto's troon
den de landweermannen met het ge
weer in de hand. Rechts en links op
te velden staan munitie-, proviand-
en sanitaire-colonnes. Veldkeukens
m bakkerijen ziet men ijverig in
werking, Andere manschappen koken
zelf, in lange rijen slaan de paar
den Uit dichte stofwolken duiken
artilleristen op; zes paarden trekken
de leege wagens, die gevuld ten spoe.
d'Lgste weer naar het slagveld móeten
teiugkeeren.
Nu ziet men ook de teekens van don
oedenden strijd. Een paar wagens
met lichtgewonden. De lieden zitten
op p'anken, eukehm rooken. anderen
vertellen hun ervaringen, achteraan
loopen verscheiden infanteristen met
verbonden armen en handen. Daarna
treuriger beelden eerst enkele, dan
tegelijk verscheidene wagens met een
aantal zwaargewonden, op stroo uit
gestrekt, met bleek gelaat, eenigen
uls dood, met het hoofd achterover
hangend, geen smartkreet wordt ver
nomen.
Nu komen er twee troepen Russi
sche gevangenen, iedere troep van
een paar dozijn. In hun grijsgroene
uniformjassen loopen zij onverschi1-
'ig voort.
„Waar komen jullie vandaan?"
,Uit het 2c en het 26e korps."
„Waar staan die?" .,Te Grodoro
én Petersburg." Zij zijn uit het le
ger van generaal Rennenkampf Zij
moeten zich goed verdedigd hebben,
want, zooals een begeleidend land
weerman vertelt, de eene troep is al
leen overgeb'even van een geheele
compagnie van 200 man.
Uhlanen-patrouilles jagen oorbij,
zij maken den weg vrij voor een hard
dravende munitie-colonne „Voor
waarts, voorwaarts!" roept de aan
voerder en de zweepen suizen op de
paarden.
Nog dreunen de kanonnen. Een
bocht van den weg en wij zien ze op
een hoogte voor ons.
„Voorwaarts, voorwaarts!" roepen
ook onze ordonnancen De kozakken-
paarden leggen de ooren in den nok
en slaan in oen galop, dat. het wagen
tje over den ruwen weg van den
Drengfurth, waar wij thans zijn, heen
en weer slingert. Maar spoedig tom
peren zij hun vaartoveral versper
ringen, marcheerende reserves, am
bulance-auto's, wielrijder-nrdorman-
cen, huifwagens met angstige v'uch-
tclingen, cavalerie-patrouiUes, gen
darmes te voet en te paard, en te
midden van dit lawaai, het geluid
van de kanonnen.
Nu zijn wij uit de stad Verder gaat
het niet, tenminste niet per voertuig.
Wij springen er uit en stormen in
haast naar de batterij, over stoppels
en voren, langs de munitie-wagens,
die onder beschutting van een kerk
hof staan.
Twee batterijen slaan op eenige^»
ufstand naast elkaar, afwisselend vu
rend achter heuvels, waarop lang-uit-
gestrekt de aanwijzers liggen. Do
kanonniers staan k'aar met de gra
naten, bevattende gevlochten kor
ven. Een knal, een kleine vuurkolom,
dan hoort men den granaat suizen,
die uit deze 15 centimeter-houvvitsers
den vijand tot op 5000 meter afstand
bereikt.
„Halt!" De kapitein van de d.chtst-
bijzijnde batterij springt nader bij.
„Front naar rechts met geladen stuk
ken!" Een sergeant-majoor zadelt
zijn paard. „Voorwaarts! Dc karabij
nen meenemen I"
In galop komen de paarden met dl
voorwagens aansnellen, in een
oogenblik zijn de stukken aangehaakt
en gedraaid. Den sergeant-majoox
gaat het nog steeds niet snel geuoeg.
„Vooruit, sneller F' En ratelend met
hinnikende, hijgende paarden, jaagt
de batterij over den akker.
Het doel is, een toren op een hoog
te, rechts, die door de Russen bezet
is Zij hadden zich hier versterkt in
lange loopgraven met aardophoopui'
