MODERNE KÜNST.
r. BEERKEMS Co.
KWARTJES-
AD VERTENTIËN
r-n te Kracssatva geslagen. Hel eer
ste totaal verrast door de Hongaar-
fche troepen, was genoodzaakt hun
kanonnen in de Theiss te werpen;
do laats'bedoelden (ten getale van
duizenden manschappen zijn aUen
gevallen of gevangen genomen.
DE TSAAR OP IIET OORLOGS
TERREIN
De Laar is van het actieve leger
naar Tsarskoje Se'o teruggekeerd.
Te Kovno en Wilna bezocht de
Tsaar de gewonden in de hospitalen
van het Roode Kruis en de militaire
hospitalen.
VAN HET OOSTELIJK FRONT.
Fit St. Petersburg wordt aan Engel-
sche bladen geschreven, dat de Oos-
tenrijkscli-Duitsche rechtervleugel op
de Karpathen steunt. 53 mijlen van
Krakau. Van daar loopt het. front
noordwaarts over de Weichsel tot in
het Russische gouvernement Kielce,
dan langs de Bort door de Russische
gouvernementen Petrikau en Kalisj,
en verder tot de vesting Thorn aan
den D.iitsd.en kant van de Weichsel.
De meeste Duitsche troepen zijn
tiians opgesteld in het centrum van
dit front, en de hoofdmacht der
Duitsch-uostenrijksche troepen is sa
mengetrokken op den rechtervleugel
in de provincie Kalisj en West-
Galiciê. Do Duitschers hebben 't hier
blijkbaar gemunt op de steden Plotsk.
Lodz en Petiikan. Naar alle waar
schijnlijkheid zullen de Duitschers
trachten de Russische troepen uit
Oost-Pruisen weg te halen door groo-
te massa's troepen naar de Russische
Weichsel te zenden ten Zuiden van
Thorn.
Verspreid nieuws
van deoorlogsvelden
SET GEVECHT BIJ AUGUSTOWO.
Een correspondent van de Peters-
burgsche Beurscourant schrijft, dat
een hevig gevecht begon in den vroe
gen morgen van 28 September, toen
de Russen de Duitsche stellingen bij
Augustowo aanvielen.
De Duitschers bevonden zich tue-
schen twee meren, terwijl de linker
flank rustte tegen de grens van een
bosch. Het weer sloeg plotseling om,
het begon hevig te regenen, hetgeen
<le troepen bewegingen belemmerde.
De Duitsche artillerie beschoot de
Russen hevig. Maar deze rukten op
legen den vijandelijken linkervleugel
er. tegen tien uur waren de Duit
schers verdreven en trokken zij terug.
De Russen zetten, na de bezetting
der bossdlien. hun krachtigen aanval
voort, en te ongeveer één uur waren
de Duitschers volkomen uit hun ver
schansingen teruggetrokken, en be
gonnen over Augustowo den terug
tocht op Soewalki. Dank zij den uib
ncmenden weg slaagden zij er in het
grootste deel van het geschut te red
den.
Op een te Augustowo gevangen ge
nomen officier werd een proclamatie
gevonden van den Keizer, waarin de
bevolking, onverschillig vun welke
nationaliteit, werd opgewekt zich bij
den weerstand tegen de Russen aan
te sluiten.
De correspondent van de „Novoje
Wremija" becijfert dal de Duitschers
40.000 hommen op Osaowez hebben ge
worpen, gedurende vier dagen en
nachten van onophoudelijk bnmba
dement. De verdedigers toonden haast
roekaloozen moed. Twee officieren,
die een bomvrije deur openden, ten
einde de Duitsche projectielen te zien
ontploffen, werden onmiddellijk ge
dood. Projectielen die in het water
vielen, bedwelmden de visschen,
waarop de soldaten er een sport van
maakten om langs do rivier de vis
schen te vangen onder hot Duitsche
vuur. De commandant van een der
forten, hoewel zwaar gewond, verliet
het hospïlaal en leidde het gevecht en
loen het magazijn dreigde vlam te
vatten, bluschte hij zelf het vuur On
der hetgeen de Duitschers achterlie
ten was ook een auto van den kroon
prins. (In de Russische berichten
wordt eteeds weer op dit oorlogstoo-
neel van den kroonprins melding ge
maakt, die volgens andere inededee-
iingen in Frankrijk zich zou bevin-
Jen.)
De correspondent van de ,,Utro
Rossia" meldt, dat een Duitsche co
lonne tijdens den terugtocht vun Os-
eowez bevel kreeg een omtrekkende
beweging te beproeven. Zij verdwaal-
ii.' echter en kwam in een moeras te
recht. Russische arti'lerlo beschoot
tien vijand en het was onmogelijk van
daar te ontkomen. Toen de Russen
'.atcr liet moerasland naderden, za-
jen zij honderd dooden en gewonden
Ln de modder liggen De over'even-
jen sinei kien om hulp. maar het was
onmogelijk het moeras over te trek-
Ken, en de ongelukkigen verzonken
langzamerhand m den drassigen bo
dem. Slechts veertig slaagden er in
te ontkomen. Een officier echoot zich
zelf in het gezicht der Russen dood.
Velen van de gevangenen zijn baar-
deloozu knapen van 17 jaren, en nog
veel rneer zijn 6lechtgeoefenderi.
HOEVEEL DE SOLDATEN MOE
TEN DOORSTAAN
Hoe verschrikkelijk er door de sol
daten geleden wordt, blijkt opnieuw
uit een dagboek van een iBelerschen
soldaat, dat op zijn lijk in een loop
graaf op het slagveld gevonden i-
waaruit hier een paar gedeelten vol
gen. De data zijn. omdat men er mis
schien nog eens een of andere aanwij
zing omtrent de ontwikkelingen der
opeenvolgende stellingen uit zou kun
nen putten, door de Franschc censuur
geschrapt.
Sept. Om negen uur zijn w
het gevecht. Doe! ia het nemen
liet dorpWij komen onder een
ioodanig Frausch artillerie-vuur dat
>::ze posities onhoudbaar zijn, en
wij wijken terug. Wij vluchten met
het vaandel. De vaandrig heeft een
kogel in de hand gekregen. Het vuur
is al te inseris.
Sept. In het donker graven we
loopgraven van 50 c_M. onder bet
moorddadige vuur van de Fransche
artillerie. Het onze lijkt te zwak. In
den loop van den morgen worden we
onophoudelijk gespionneerd door
Fransche aeroplanes. Vol angst blij
ven we in onze loopgraven zitten,
liet is de dag van de Fransche artil
lerie. Onze troepen, die liet front van
de brug te bezet hielden, hebben
erschrlkkelij'k geleden Naasï mij ztj'n
r van een groep van 160 man s'cchts
ijf-en-twintig overgebleven I
Sept. We zijn in onze loopgraven
doorweekt tot op de huid. Daaraan
zou men nog wel wennen, wanneer
rle lijkón van de mannen niet zulk een
reeselijke lucht verspreidden en als
r niet 'zooveel vliegen waren.
Sept. We krijgen onzen eenigen
maaltijd om 22 uur, daarna zetten
we onzen marsch voort gedurende
den geheelen nacht, tot 's morgens
8 uur Men zegt ons dat het geen te
rugtocht is maar een manoeuvre; 't
heeft echter aller, schijn van een
lucht. We houden stil op vier kilo
meter van We hebben aldoor hon
ger, en we hebben absoluut niets. We
graven maar 6teeds loopgraven, en
men laat ons geen rust. Altijd moe
ten wo maar in de aarde wroeten. Het
regent bij stroomen. Plotseling ko
men er granaten en kartetsen, die ons
noodzaken terug te trekken, want on
ze loopgraven zijn nog niet af en het
gehcc'e legerkorps moet vluchten.
Daarna komen de Fransche aeropla
nes weer.
Sept. De aanval is buitengewoon
hevig. We staan opeengepakt, man
netje aan mannetje, overstelpt door
cranaten van de Fransche artillerie
Het is een helscli vuur. Den geheelen
dag hebben we niets gegeten. Des
avonds geeft men ons een rantsoen.
Het heeft niet meer uitwerking dan
een droppel water op een gloeiende
plaat
DE KLEINE WATERDRAAGSTER.
Op de chirurgische afdeeling van
het Algemeene Ziekenhuis te Weenen,
de kliniek van professor Ilohenegg,
ligt een twaalfjarig meisje. Veertien
dagen lang heeft de kleine te midden
van het strijdgewoel van den slag bij
Ravaroc9ka den dorstigen soldaten
water gebracht, totdat een granaat
haar een voet wegrukte.
..Zeker, u kunt haar bezoeken, ze
heeft geen koorts meer, u vindt haar
bed op zaal 5i, dadelijk om den hoek.
Ze ligt geheel en al in de bloemen,
we weten niet waar we met al <Jie
rozen en actus moeten blijven."
En daar zag een journalist de klei
ne Rosa Zenoch uit Rainienna, met
haar bleek en mager gezichtje op het
hehlere kussen liggen een teer,
zacht wezentje. Naast het bedje staat
do moeder, een oude, stevige boerin,
al een weinig gewend aan het be
langstellend en nieuws vragen der
Weeners want iederen middag
krijgt Rosa minstens van dertig da
mes en heeren bezoek. Ze mogen nog
niet veel praten met het patien
tje, maar velen is het al voldoende
het kind ©ven te zien en met een
dapper meisje" de hand op het smal
le voorhoofdje te leggen, om daarna
de moeder wat geld in de hand
drukken en met een bemoedigend
woord heen te gaan. Anderen weer
brengen poppen, speelgoed en choco
lade mee.
Aartshertogin Isabella zond een
paar flesschen ingelegde vruchten.
Als ltosa getrouwd ia, zullen de
fraaie flesschen op de kast
pronkkamer staan en de hinkende
boerin zal haar gasten erop wijzen
en zeggen ,,Die kreeg ik eens van de
aartshertogin Isabella ten geschen-
Maar dat is een quaestie van later
voorloopig ligt de kleine nog zoo
iunig hulpeloos en zwakjo3 in haar
witte bedje en iaat hot aan haar moe
der over te vertellen
„Arme boerenmenschen zijn we uit
de buurt van Ravaroeska een klein
lapje grond met een huisje erop be
zaten we. De Russen hebben nu alles
verbrand, mijn man brachten ze weg.
Wie weet waarheen. Elkeri dag kwa
men soldaten bij ons langs. We zijn
arm en hebben niet veel te geven.
Maar in'n oudste, Johann, is ook on
der dienst en telkens als er soldalen-
olk aanklopte, vroeg Rosa: ,,Is Jo
hann bij jullie?" Maar de soldaten
spraken alleen maar Duitseh en Hon-
gaarsch. De arme jongens leden vree-
selijken dorst en honger. Langzamer
hand leerde het kind hun vraag ver
slaan „Heb je wat te drinken?" En
ze hud ^eri Duitseh zinnetje geleerd
„Ja zeker, we hebben wat."
En zoolang we brood en melk had
den, gaven wij brood en melk. Maar
later moest ik naar de bron. en water
scheppen. Dikwijls ook marcheerden
de soldaten voorbij dan zei Rosa:
„Geef nu den emmer" en dan liep ze
met de soidaten mee en liet hen drin
ken.
Op een vraag van een der omstan
ders, die Roelheenscli sprak, waarom
zij steeds water aandroeg, zette Rosa
groote oogen op, al-s verbaasde zij er
zich over, dat iemand dat niet
greep en zeide: „Maar Johann is im
mers ook soldaat."
„Och heeren, ging de oude voort,
„de soldaten hadden dagenlang niets
te drinken gehad. We zagen ze uit de
poelen drinken. Eindelijk hield hot
voorbijtrekken op, maar toen begon
het schieten en I'osa smeekte„Moe
der, put toch water". Als er een em
mer vol was, droeg ze hem naar de
soldaten in de loopgraven r
jongens kenden haar allemaal,
zoo liep ze maar den heelen dag tus-
schen de bron en de so'daten heen en
weer.
De buren kwamen bmnenloopen en
zeiden, dat de Russen naderden
verbood Rosa naar buiten te gaan
muar af en toe kwam een soldaat
langs, die haast niet spreken kon van
den dorst. En toen ben ik zelf r.aar
bulten gegaan en heb water gehaald,
inaar die kleine meid liep veel harder
en de soidaten riepen haar toe en
kusten haar de handen en zegenden
haar en of ik haar ook al beval in
huis te blijven, zij luisterde niet en
zeide alleen maar: „Misschien is Jo
hann er wel bij".
Tot ik op zekeren ochtend weer
met haar bezig was om water aan te
dragen: plotseling hoor ik een gil, ik
ki;k om en zie het kind op den grond
vallen. Toen ik haar optilde. zag ik
haar voet als een bloedig stompje aan
het beentje hangen.
Ik heb haar naar een hospitaal ge
dragen, ver weg, waar gewonde sol
daten verbonden worden cn toen heb
ben ze haar met eenige soldaten op
een wagen gelegd en naar Megierof
gebracht, waar haar de voet is afge
zet. Met een maesa gekwetsten werd
ze naar Weenen vervoerd! en ik mocht
met haar rnee.
En daar ligt nu de k'.cine water
dra agsler tan "Ravaroesïï CJp het
kastje naast haar ligt zorgvuldig ver
pakt het geschenk, dat de keizer haar
zondeen gouden ketting met. een
breloque van diamant met die initialen
an den keizer.
Een klein meisje geeft de zieke een
boek: „Daar, lees wat" maar hul
peloos kijkt Rosa in liet boek: zij kan
et lezen.
Gelukkig kan nien eon moedig, be
hulpzaam mertsch zijn, ook zonder
el te kennen.
BOMMEN OI' PARIJS GEWORPEN.
„Times'- verneemt uit Parija,
dat een Du'.tsche aeropian over de
buitenwijken vloog en eenige bommen
liet vulen, waardoor mate-iieele
schade werd aangericht, terwijl een
gendarm©, diens vrouw en kind wer
gewond.
Op Zee.
Do Duitscl toi pedoboot, bij Bor-
kuni gezonken, is het tweed© oorlogs-
sclup, in den grond geboord door den
Engeisohen onderzeeër „E 9", com
mandant-luitenant Max K. Horton.
Hij bracht ooi; der. Duitschen kruiser
llela" tot eiuken.
Allerlei.
DE DUUR VAN DEN OORLOG.
Een schrijver in het Russische le
ger orgaan bespreekt den mogeiijken
duur van dezen oorlog. Hij herinnert
aan den zevenjarigen oorlog van Fro-
diarik den Groote, den twintig-jarigen
oorlog met Zweden en den tienjari-
geu oorlog van Tsaar Alexander te
gen Napoleon en hoewel hij erkent,
dat de tegenwoordige oorlog niet zoo
lang kan duren, acht hij hét toch on
waarschijnlijk, dot hij korter <Lin
jaar zal aanhouden. „Waar
schijnlijk za! Oostenrijk bij het begin
van den winter volkomen vernietigd
ijri. Do oorlog met Duitschland ech
ter zal voortsukkelen, omdat een win-
terveldtooht daar niet krachtig ge
moeg kan worden doorgezet, en de
oorlog zal dus eigenlijk Sn het vroege
voorjaar weer met de vroegere fel
heid. uitbreken.
Maar, (meent do schrijver) in drie
of vier maanden zou toch allies beslist
zijn. zoodat in- het late voorjaar of in
dén zomer, maar niet oerder, de oor
log zou eindigen, afgezien dan van
onverwachte omstandigheden, die de
■indigkig der vijandelijkheden
zouden kunnen bespoedigen of vertra
gen.
EEN VERDEDIGING VAN DEN
DLITSCHEN KEIZER.
Een pro Duitseh orgaan in den
Amerikaanscben staat Iowa,
Luxemburger Gazette, geeft een v
tledaging van Keizer Wilhelm,
in rl.3 bLaden der met Duitschlund
oorlogvoerende randen niet alleen
verantwoordelijk wordt gesteld voor
den Europeesc-licn oorlog, maar 0"k
voor alle daden van ruw geweld cn
van vernietiging waarvan de Duit-
ir. België en Frankrijk lwv
schuldigrl worden, zoodat hij niet
anders meer don met Napoleon, of
zelfs met Attila wordt vergeleken".
In het bedoelde stuk nu wordt de
Keizer verdedigd tegen de beschuldi
ging van toomeJooze veroverings
zucht te koesleren. Naar militaire
lauweren aldus het artikel ver
taald door het N. v. d. D. verlomrt
grijsharige grootpapa meer, dio
el twee jaar ouder is dan Napoleon
op het tijdstip van zijn dood, en 22
ir ouder dun Froderik de Groote
1745 was, toon hij bij den vrede
van Dresden voor Pruisen don rong
©ener groole mogendheid veroverde.
De Keizer heeft in zijn restoring van
26 jaar zoo zeer gewerkt voor het lx-
houd van den vrede in Europa, dat
do heer Carnegie hem eenige maan
den geleden nog den dank bracht van
allo vreoesvrienden op aardo voor
zijn prachtig werken voor dan vrede.
Oin nu to zeggen, dat de Keizer Euro
pa in den oorlog heeft gestort om aan
zijn luim te voldoen is oen schande
lijke onrechtvaardigheid, want er
heeft zich meer dan éón gelegenheid
voorgedaan v oor drm Keizer om hot
aard te trekken als hij roemzuchiig
wcost was en al die keeren was de
kans gunstiger dan nu. Toen b.v.
Rusland in oorlog was met Japan,
was de Keizer nog tien jaar jonger en
hij zou toen met zijn 45 jaar toch ze
ker oorlogszuchtiger geweest zijn,
dan nu hij den gemiddelden leeftijd
bereikt heeft, waarop een menscli
sterft. Toen hij in 18}*8 op de» troon
kwam liad Frankrijk zich nog niet
hersteld; de Keizer was een jonge
man en roemzuchtigheul zou toen ze
ker meer invloed op zijn dotten gehad
moeten hebben, dan nu hij in den tijd
is gekomen, dat hij kleinkinderen op
ziju knie laat rijden. Hij was eerst
tien jaar Keizer, toen in Frankrijk do
Drcyfuszaak uitbrak en wat was
makkelijker gowoest voor Keizer \Y
hel in om daarin oen casus belli
vinden? Ook ten tij.de van het incident
van Agadir was er een schoono gele
genheid geweest, indien de Keizer
den oorlcg gewild had. Maar hij
stond vost er. w as als een vredesrot-
wa artegen de oorlogsgolven stuk
sloegen. Waarom wil men don thans
da /neeniingversprehlen. dat de Kei
zer eer- en roemzuchtig is, daar hij
immers veel gunstiger gelegenho-lcu
voor den oorlog niet aileen onge
bruikt liet voorbijgaan, maar zelfs
door zijn persoonlijke tusschenkomst
het uitbraken van den oorlog vom
kwam?"
GEEN FRANSCH GEELBOEK!
In de artikelen in de „Figaro"
klaagt Denys Cochin er over, dat nog
steeds geen Frausch Geelboek is vu-
sclienen. Om op do hoogte van do di
plomatieke gelicurtenisseii te komen,
merkt hij br.ter op, moet ik mij be
helpen mei vreemd© diplomatieke
stukken. Frankrijk is het eenige land
van de Triplo Entente waar de naua
niets van het departement van bui-
tenl andsche zaken te hooren. krijgt.
De leden van do Doeina hebben een
Oranjeboek ontvangen, het Eagelsche
paTlement kreeg reeds oen vervolg op
het Witboek, ln Frankrijk géén
Geelboek.
DUITSCHE SPIONNEN LN*
ENGELAND.
Het Engelsche officieel© Pers
bureau publioeort een uitgebreide op
somming van de maatregelen, dour
welke een eind is gemaakt aan de
Duitsche spionnen-organisatie in En
geland.
Sedert drie jaar reeds kende men
de vertakkingen van den geheimen
dienst in Engeland. De agenten wer
den in het oog gehouden, echter zon
der dat eenige vijandige daad wer 1
ondernomen, waaruit hun zou Ijlij-
ken, dat hun identiteit bekend was.
Alleen wanneer belangrijke plans of
documenten naar Duilschiand zouden
worden overgebracht, werd de spion
gearresteerd en dan werden gewoon
lijk voldoende bewijsstukken op hem
gevonden.
Zoodoende kreeg de vijand, ondanks
het vel© geld, dat hij besteedde, geen
andere dan weinig betoekeuende in
formaties.
Even voor dat de oorlog werd ver
klaard, werden twintig bekende spi
onnen gearresteerd, benevens onge
veer tweehonderd verdachten. De
v'raag, of sommige dezer gevangenen
voor den rechter zullen verschijnen,
wordt thans overwogen.
Het Persbureau wijst er op, dat
volgens een onlangs aangenomen wet,
personen die trachten nuttige inlich
tingen aan den vijand 'ie verschaffen,
voor een ki*ijgsraad kunnen worden
gedaagd en tot levenslangen dwang
arbeid veroordeeld.
Eén persoon, beschuldigd van dit
misdrijf, wacht titans op de beJian.le-
ling van zijn zaak voor den krijgs
raad. Dit is echter het eenige gev.il
en er is reden om aan te nemen, dat
de spionnen-organisatie, die bij het
uitbreken van den oorlog vernietigd
word. niet w etter hersteld is.
DE OECONOMISCHE TOESTAND
TE WEENEN.
Ten énde d© door de pers van de
Triplo Entente verspreide, onjuidte
berichten over den oecononuselien
toestand to Weenen te weerleggen,
besloot de gemeenteraad van Woenen
wclkelijksche niededeeliiigen over
den to:voer van levensmiddelen, over
de levensmïdde!enprijzenover den
stand van de werkloosheid enz. te
verstrekken aan de besturen van de
hoofdsteden der neutrale landen. De
Weensche gemeenteraad koestert de
hoop. dat die besturen op loyale wijze
aan deze gegevens de noodige open
baarheid zullen willen geven.
aan de markt te Groningen in Sep De Ka:
ternber grooter waren dan ooit te gescheidei
voren. Van terughouding met liet oog onderzoek,
op oorlogswinst dus geen quaestie.
De heer Schilthuis veroordeelde de
maatregelen van den minister niet, al
gelooft iiij, dat liet beter geweest was
zich te bepalen tot versterking van
den aanvoer uit het buitenland, welke
versterking toch op don duur niet zal
uitblijven,
„Reeds in Augustus had men maxi
mum-prijzen moeten vaststellen, toen
de rogge nog beneden f 6 per hectoliter
kostte, en ik uw adviseurs daartoe
den raad gaf."
INGEZONDEN MEDEDEEL1NGEN
k 30 Cts. per regeL
Cor&etten near meat.
1. PAS8ENS, G6V.1825, Tel. 8393
(Ateliers voor reparation). Reguliers
gracht 31, voorh. O.Manhuisp, A'dam
Benoodigdbedga voor Huisvlijt
es Eaadanarbeid
VH&AGT CATALOGUS
Kunstatelier - Venlo
HET LEKKERSTE
OUD MAASTRICRTSCH BIER
is alleen verkrijgbaar in de Brouwerij
L. VAM AUBüL,
JODENSTRAAT 26 - MAASTRICHT
binnenland
Nederland en de Oorlog.
AMBULANCE-SCHIP „CIIINA".
Men meldt uit Vlissingen aan de
.Telegraaf"
Up de roede ligt thans liet Engel
sche ambulance-schip „China", dat
evenwel, met het oog op den toestand
to Antwerpen, voorloopig hier blijft.
Gewonden kunnen don per sleepboot
herwaarts nader worden gebracht.
De stad Vlissingen is als het ware
overstroomd met vluchtelingen.
DE GRONINGSCHE GRAAN
HANDEL.
Blijkens een onderhoud, dat een
redacteur van de „Prov. Gron. Ct.'
heeft gehad met den heer U. G. Schilt
huis Jzn., voorzitter van do vereeni-
ging De Beurs Ie Groningen, heeft de
heer Schilthuis naar aanleiding van
de mededeelingcn van minister Treub
aan de pers, aan den minister een
brief gezonden, waarin hij er op
wijst, dat do Groninger graanmarkt
de voornaamste is van ons land. Nu
de aanvoer van buitenlandsch graan
heel weinig beteokent, wordt er uit
alle provinciën van ons land
kocht.
Dezo zoo zeer uitgebreide vraag
heeft geleid tot een wanverhoudin;'
tusschen vraag en aanbod en to
steeds opgedreven prijzen voor alle
graansoorten. Van oorlogswinsten of
kunstmatig vasthouden van do zijde
van den handel is daarbij geen sprake
geweest. De handel heeft hoogc prij
zen aan de landbouwers betaald, zoo
als uit de officieele, gepubliceorde
marktberichten blijkt, en de bondol
heeft die dure inkoopen verkocht naar
Rotterdam en andere plaatsen in het
binnenland, verhoogd met een fat
soenlijke commissie, doch zonder w
keiwinst te maken. De boeren zijn de
©enigen, die in hoofdzaak hebben ge
profiteerd. Door de groote concurren
tie onder do koopers hebben de boeren
hooge prijzen kunnen maken voor
hui- graan, maar ook zij hebben daar
bij niets gedaan, dat niet door den
beugel kan, met uitzondering natuur
lijk van de enkele bekende gevallen
Integendeel heeft de groole meerder
heid der landbouwers juist niet het
oog op de hooge prijzen met koorts
achtige haast gedorscht en ter m
gebracht, waardoor de aanvoeren
TWEEDE KAMER.
Wij hebben na onze telegrafische
mededeeling over de zitting van gis
teren nog slechts iets te zeggen over
liet debat, dat over het wetsontwerp
tot verhooging van Hoofdstuk VIII
der Staalsbegrooting van 1914 (bui
tengewoon credie'. van 50 millioetn)
werd gevoerd.
Het beleid var» den Minister liet de
lieer Duymaer van Twist onbespro
ken. Ui; beluciid zach 't recht van kri
tiek op de mobilisatie voor later voor
en zag in de door den Min. van Oor
log toezegde nobi ter beantwoording
van 't verslag ook inlichting tegemoet
omtrent vraag of de Reg. steun
wil vorleemen aan inrichtingen voor
de bovoidoring der ontwikkeling van
de onder de wapenen geroepenen on
Militaire Tehuizen en andero instel
lingen d.e thans zooveel voor de mi
litairen doen. Maar mj deed iu>g en
kele nieuwe vragen. Vooreerst wat
er waar is van dwang tot revaccin&tie
(met bedreiging van intrekking van
verlof bij weigering) door officieren
op de manschappen uitgeoefend; en
welke do wordingsgeschiedenis is van
't instituut der veldpredikers.
De heer Tor Laan tDen llaag) be
reid om ouder de ongewijzigde om
standigheden thans het tweede cre-
diet ge! jk 't eerste toe te staan, zon.-
der ook te v ragen ho© men die uitga
ven denkt te dekken en zich daarom
trent voor de socialisten volledige vrij
heid van oordcel voorbehoudend©,
klaagde er over dat bij het besteden
van de eerste 50 imUioen niet do noo
dige zuinigheid was betracht, bijv.
door 't inkoopen van tusschonperso-
nen en door aanzienlijke, soms dub
bele toelagen aan officieren. En van
den anderen kant was men tegenover
do militairen te zuinig geweest; or
was niet voldoende voorzien van lin
nengoed voor de Landweer, do sol
dijen en toelagen aan do gezinnen
van kostwinners, waren menigmaal
onvoldoende. Daarenboven kwam de
spr. er nader tegen op dat sommige
burgemeesters voorwaarden hadden
resteld omtrent de wijze van l>este-
ding van d>> uitgekeerde gt-'dcii. Ook
de ligging en dekking der manschap
pen (tl was or naar gestreefd die zoo
goed mogelijk te doen zijn) liet te
werischen over ook blijkens do door
do Koningin zo!f opgemerkte gebro
ken, waarin op haar last was voor
zien, wat duidelijk bewees, dat de
eommniulonten hier en daar in ge
breke waren. Eindelijk kwam de heer
Ter Laar: op tegen het hijvvijzo van
straf intrekken van verlof en tegen
't opleggen van zware straffen op ge-
huvvde mannon, wegens 't zingen van
socialisten-liedjes. In het aJgemeon
protesteerde hij tegen do bch.uude-
Iing dor socialisten door verbud, aan
volwassen maimer: van 't lozen van
„Het Volk" of het bijwonen vun ver
gaderingen ook van vzikvoreonigin
gen.
Hij verzocht den Minister tegenover
gebleken misbruiken (bijv. te Leiden
en bij de voordracht van Ds. De Jong)
eeu algenioenen regel te slellen, die
de vrijheid van lectuur cn vergade
ing zou w aarborgen.
Nadat de heer Eland namens de
Commissie van rapporteurs voor het
vervolg op tijdleer aanvragen van
belangrijke crcdieten had aange
drongen, gaf ue lieer Bosboom
uister van Oorlog, de toezeggiu„.
zijn nota alle gedane vragen te zullen
behandelen.
Ten aanzien van den hoer Eland
beloofde hij besjwediging van nieu
we aanvragen. Om er tijdig bij to
zijn was het misschien 't 1 Kiste, om nu
maar dadelijk 100 millioen to vra
gen.
En wat de critiek van den hoer Ter
Laan betreft, verdedigde de Minister
de toegekend© toelagen en tracte-
ments-regelingen, die, in onzekerheid
omtrent den duur en de garnizoens-
aanvvij zuigen waren vastgesteld,
maar nu allengs beter geregeld. Amb
tenaren met den rang van reserve
officier krijgen bijv. het hoogste trac-
tement van een der beide functies.
De inkoopen voor het leger geschie
den van één centraal punt uit, van-
'aaruit de distributie plaats heeft.
De commandanten vullen de behoef
ten slechts voor hun omgeving aan
en dat kan niet altijd zonder tusschen-
perscrien geschieden.
Omtrent de kleeding enz. van de
landweer cn de vergoodingen waren
allengs verbeteringen ingevoerd, zoo
dat er nu weinig te klagen viel.
ergoctlmg aan kostwinners, van
plaatselijke toe'standen afhankelijk,
moet wel aan het oordeel der burge
meesters worden overgelaten. Mis
bruiken komen eerst later ter kennis
van de Re gee ring, maar worden, waar
ze bewezen zijn, gekeerd. Algemeene
regelen zijn hier niet te stellen.
Waren er omtrent verpleging en
ligging fouten begaan deze zijn
niet te ontgaan. Doch wat de straffen
betreft, deze mogen niet te zwaar zijn
en intrekking van verlof als straf
ware verkeerd toch rnoeleu de auto
riteiten hot recht hebben, deze gunst
niet toe te staan.
Beperking van lectuur vond do Mi
nister ook absurd, doch aan de com
mandanten dient de vrijheid te wor
den gelaten, geschriften, die zij af
keuren, uit de lokalen, die onder hun
beheer staan, te weren. Er is in dit
opzicht geen verandering in do ge
dragslijn van gewone tijden
bracht.
Ook het recht van vereeniging en
vergadering dient geëerbiedigd te
worden, tenzij het gevaar oplevert,
zooals de voordracht van Ds. De Jong,
waarvan de Minister den inhoud
meedeelen.
Na eon paar korte replieken volgde
de aanneming van het ontwerp zon
der stemming.
5 voor onWpaahh
l afloop van het
25
25
Wij vestigen -Ie aan
dacht op onze
van Vraag en Aanbod.
Ieder die een betrekking
zoekt ol heeft aan te bie
den, die iets wenscht te
huren of te verhuren, te
koopen of te verkoopen,
doet verstandig met voor
slechts
25 CENTS
een Advertentie, groot 6
regels te plaatsen in
HAARLEM's DAGBLAD,
j maal voor 50 Cts bij
vooruitbetaling. Postze
gels worden aangenomen
PREDIKBEURTEN
EGLISE WALLONNE.
ZONDAG 11 OCTOBER.
Pas de Service.
GEREF. KERK.
Ged. Oude Gracht
Voorm. 10 ure, Ds. van Wijk,
pred. te Krommenie,
's Av. 5 12 ure, Ds. van Wijk.
(Klein-Heilivlandh
Voorna. 10 ure, Ds. Tibben,
's Av. 5 1/2 ure, Ds. Tibben.
NOORDERKF.RK (Ridderstraat).
Voorm. 10 uur, Ds. W. Ringnalda.
's Avonds 6 uur. Dezelfde.
CHR. GEREF. GEMEENTE.
(Raaks)
Voorm. 10 uro, Ds. Geels
Is Av. 5 1/2 ure, Ds. Geela.
Donderdag 15 October.
's Avonds 8 ure, Ds. Geels.
Biduur.
LUTHERSCHE KERK.
Voorm. 10 uur, Ds. A. C. Schade v
Westrum.
KERK DER VEREEN. DOOPS
GEZINDEN.
Voorin. 10 uur, Ds. A. Binneïts Szn
Donderdag 15 October,
's Av. 7 1/2 ure, Ds. J. S. Bururna.
Majoor Veldprediker der Ie Divisie.
Met medewerking van Doopsgezind
Zangkoor.
Toegang uitsluitend door de poort
aan do Groote Houtstraat 110. 43.
REMONSTRANTSCH-
GEREFORMEERDEN
Voorm. 10 uur, Ds. G. A. v. cL Bergh
van Eijsingu,
Herv. pred. Ie lleimond.
Nam. 1 uur. Zondagsschool in do
kerk.
KERK DER BROEDERGEMEENTE.
Voorin. 10 ure, Ds. Ilellström.
Narn. 8 uur, Evangelisatie-samen
komst.
VEREEN, v. VRLJZ. HERVORMDEN
In het GEBOUW VAN DEN PRO
TESTANTENBOND.
Geen dienst
JONGELIEDENKERK.
in 't Gebouw v. d. Protestantenbond
Voorm. 10 1/2 uur, do hoor D. Rook,
van Schiedam.
GEMEENTE VAN GEDOOPTE
CHRISTENEN.
(Lokaal: L. Wijngaardstraat 28):
Voorm. 10 uur: Openbare ramen
komst.
's Av. 6 ure, Ds. B. Planting,
Bediening van het H. Avondmaal.
Dinsdag 13 October,
's Av. 8 1/2 uur, Bidstond.
EVANGELISATIEGEBOUW.
Jacobijnestraat 20.
Voorm. 10 uur, de (heef 11. J. Bosch,
"s Midd. 12 uur. Zondagsschool,
's Av. 6 uur, de heer H. J. Bosch-
Maandagavond 8 1/2 uur, Zangro
petitia
Dinsdagavond 8 1/2 uur, Bijbelbo-
spreking.
Donderdagavond 8 1/2 uur. Bidstond.
GEBOUW LOTTERSTRAAT 4,
Zondagavond 8 uur. Evangeliepre
diking.
KERKGEBOUW. Zuideretraat IA
Voorm. 10 uur, Openb. Evang. Sa
menkomst.
'8 Av. 7 uur. Hetzelfde.
Donderdagavond 8 uur. Openbar*
Samenkomst Spreker: de heer G. R.
Polman, Evangelist. Amsterdam.
HAARLEMMERMEER.
NED. HERVORMDE GEMEENTE.
Hoofddorp-
Voorm. 9 1/2 uur. Ds Bax,
's Avonds 6 uur, Ds. Bax,
II. A*xmdmaaL
Lijnden:
Nam. 2 uur, de heer v. d. Hoek.
Aalame er der weg
Nam. 2 uur, de (bear Kroon.
Vijfhuizen:
Nam. 2 uur, de heer v. d. Togt
