NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
Be toestand in Haarlem.
32e Jaargang No. 9606
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
MAANDAG 12 OCTOEFR 1914 a
HAARLEM'S DAGBLAD
ABONNEMENTEN ADVERTENTIËN:
per drie maandeNj JpttlL J&fm Van 1—5 regels 75 Cts.; iedere regel meer lfi Cts. Buiten het Arrondissement
Voor Haarlem1-20 3 Haarlem van 1—5 regels ƒ1.-, elke regel meer ƒ0.20. Reclames 30 Cent per regeL
Voor de dorpen In den omtrek waar een Agent gevestigd Is (kom der Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
gemeente)1-30 Advertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing;
Franco per post door Nederland1-65 50 cts. voor 3 plaatsingen k contant.
AJzonderlijke nummers 3Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53.
Geïllustreerd Zondagsblad, voor HaarlemfeVr Tv>*
de omstreken en franco per post ,0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der RedactieöOO en der Administratie 724.
Uitgave der Vennootschap Lourens Cosfer. Directeur J. C. PEEREBOOM. Drukkerij: Zuider Boitenspturne 12. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem In dit bied is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Eureau D. Y. ALTA
Warmoesstraat 76—78, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. De Ver««.kering dor (per week) geobonaeerden wordt gowaerborgd door „The Ooean" Rokln 161, Amsterdam.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
AGENDA
DINSDAG 13 OCTOBER.
Orgelbespeling in de Groote Kerk
kan 1—2 uur.
Schouwburg: Voorstelling Crenner.
Do Kroon: Vergadering Amstel en
Heil. Grondbezit.
A-pollo-Theater: BIo6c. voorstelling.
Diosc. Theater, Gr. Markt: Voor
stel ling.
De Bslglscbs vluchtelingen
De straat-drukte was Zondag bij
zonder groot, 't geen mede kwam
door do groepen vluchtelingen, die
door de stad wandelden. Met genoe
gen zagen we, dat de Belgen niet
meer het middelpunt van de hinder
lijke belangstelling der vorige dagen
waren. Men schijnt ai met hun aartr
we/.igheid vertrouwd te geraken.
De vluchtelingenstroom langs
Haarlem is de laatste dagen grooter
geweest dan do stroom, die binneu-
kwam. Zaterdagmiddag kwamen er
852 aan, die. na in de Handelsschool
ingeschreven, gekeurd en gevoed te
zijn, naar de kerk te Schoten of naar
de Rijkskweekschool werden overge
bracht.
Wat er later op den avond en in
den nacht aan 't station Haarlem
aankwam, werd doorgezonden naar
Amsterdam.
Na den gewonen 'aatsten trein re
den Zaterdagnacht elk uur extra
treinen, elk met 1000 vluchtelingen.
Tot 4 uur toe reden zij voorbij en
brachten 5000 uitgewekenen naar
Amsterdam. Slechts enkelen werden
te Haarlem afgezet. Zoo ging 't ook
Zondag.
T Comité en de padvinders ble
den geheelen dag in actie. Aan de
doortrekkenden werd brood en water
verstrekt.
Er waren er Zondag nog 1000 voor
Haarlem geannonceerd.
Om 5 uur zouden die komen, maar
zij kwamen pasdes nachts om
kwart over drieën. 1062 vluchtelingen
kwamen toen aan.
Het Bureau aan. de Handelsschool
■was opengehouden. Daar werkte se
cretarie-personeel of m gewoon dag
was, de doctoren onderzochten de uit
gewekenen en de dames voorzagen de
monschen van spijs en drank. Pas lie
denmorgen om 9 uur was men g.v
reed en vertrokken de laatste vluch
telingen naar de Rijkskweekschool.
Het comité, dus aJlen. die bij deze
werkzaamheden betrokken zijn ge
weest. verdienen woorden van lof.
Dc Commissie is thans aan het
verder organiseeren gegaan. Er
worden verschillende eub-comité's in
gesteld voor de financiën, voor in
lichtingen, voor huisvesting en
voor arbeid der vluchtelingen.
Deze Iaatslle subveommissie heeft
tot taak de vluchtelingen aan nutti
ge bezigheid te helpen.
Het is natuurlijk uitgesloten, dat
'dc Belgen werk gaan doen voor par
ticulieren. Dat kan in goen geval toe
gelaten worden, want dan zou men
aan de ingezetenen het werk ontne
men. Maar het is mogelijk om de Bel
gen voor e'kaar te laten werken Er
is voor die duizenden heel wat noo-
dig. Nu kunnen de kleermakers on
der hen kleeren herstellen voor hun
lotgenooten, schoenmakers kunnen
voor het schoeisel zorgen en op deze
wijze zullen zij elkaar moeten lei-
pen.
Wat de vluchtelingen natuurUrk
ook gaarne willen., want bezigheid
maakt een einde aan het leeg-zitten,
'dat spoedig begint te vervelen.
Men zal zich afvragen, of de Rijks
kweekschool en de kerk te Schoren
wel al de nienschen kunnen bevat
ten. 't Raadsel wordt opgelost, als
men weet, dat deze gebouwen maar
a's doorgangshuizen worden gebe.
zigd.
Vandaar worden zij bij particulie
ren ingedeeld. Ook worden er veleo,
r.aar de dorpen in de omgeving gezon
den. Naar Zandvoort gingen er Zon
dag 300 en naar Hoofddorp 250.
Aan geldelijken steun is tot-nu en
/0000 ontvangen. Bovendien steucrb
het Rijk financieel. Deze gelden wor
don zoolang door dé gemeente voor
geschoten.
Hedenmorgen te 6 uur zijn nog 34
vluchtelingen to Haarlem aangeko
men.
DE JANSSTRAAT-VEREENIGING.
In het huis op den hoek van de
Jansstraat en Korte Jansstraat, dat
door do goede zorgen van do Jans-
8traat-vereeniging in orde ie ge
bracht, zijn- thans 5 gezinnen, tel
lende 18 personen, gehuisvest. In het
gebouw van de St. Elisabeth's Veree-
niging, ook door deze vereeniging in
gericht, zijn 4 gezinnen met 16 perso
nen ondergebracht.
Thans wordt ook de bovenverd'e-
plng van hot hofje van Staats Inge
richt voor de huisvesting van eenige
gezinnen.
In het benedenhuis Jansstraat hoek
Schoolsteeg, zijn twee gezinnen eeni
ge dagen onder dak geweest, doch 't
bestuur van de vcreeniging zag zich
door den overlast van de bewoners
in de omgeving genoodzaakt deze
gezinnen naar eldere over tc brengen.
De Jansstraat-vereeniging, die de
eerste buurtvereenig-ing is geweest,
die huizen voor de vluchtelingen In
richtte, heeft veel succes niet haar ar
beid.
Naar men ons mededeelt heeft zich
een commissie gevormd uit de bewo
ners van Kampersingel. Kampervest,
Gasthuissingel en Gasthuisvest, niet
het doel krachtige samenwerking te
verkrijgen bij het verleenen van
steun aan Belgische vluchtelingen.
Hedenavond zijn de bewoners van
'genoemde singels cn. vesten ter ver
gadering opgeroepen om half ne
gen ia „Café Neuf", bij de Groote
Houtpoort.
Het plan verdient zeer zeker sym
pathie.
Wij vertrouwen, dat die ook wel zal
b'ijken, want er is veel noodig.
D.9 Spaar n wouderstraat.
Alen meldt ons:
Op initiatief van eenige bewoner;,
der Spaamwouderstraat, die zich ge
drongen gevoelden ook iets te doen tot
steun der vluchtelingen, werd Zon
dagmiddag te 12 uur een. vergadering
gehouden in het lokaal' van den heer
Warmer, hiervoor vrijwillig afge
staan, waaraan bijna alle bewoners
deelnamen. Op verzoek dor vergade
ring narn de Eerw. Heer M. Pctzon,
Orwereanger bij do Ier. Gemeente, do
leiding op zich. Er weiden de volgen
de commissiën benoemd: tot Alge
meen bestuur de heeren: M. Pelzen,
voorzitter, E. J. Hoefman, secretaris,
D. J. Iiors, penn.ngmeeseter, tot fi
nancieel© con missie de lieer enK.
Stad, Inpijn en A. Meter.
Besloten werd dat iedere bewoner
minstens 10 cent per week zal betalen,
iedere grootero gave zal echter 'in
dank geaccepteerd worden. De heeren
Boogaard, Jung, Bakhuis, Roozeboom
Mej. Sophie Mok (plaatsvervanger de
heen- DomseifferJ verklaarden zich be
reid wekelijks deze gelden te innen
aanvangende Dinsdag 13 October. De
heeren van Rest en Eiling stelden
zich beschikbaar om Woensdagmid
dag 14 October de warschillezide goe
deren c-n kleeren op te halen, die
Maandag cu Dinsdag door de bewo
ners voor het bovengenoemde doel
worden klaar gelegd, 't Spreekt van
zelf dat het dooi is, deze geldon on
goederen af to dragen aan het Steun
comité. Moge het succes hebben.
Mei meldt ons
De bekende Haarlemsche schilderes
mej. A. J. Bosscha heeft een harer
laatste werken, een gezicht op Haar
lem, groot 76 bij 27 c.M., in den
Kunsthandel-De Bois, Kruisweg 68
geëxposeerd en de geheele op
brengst van dit werk voor het
Steuncomité der Belgische vluchtelin
gen bestemd. Genoemde Kunsthandel
heeft er een lijst bij geschonken en
belast zich belangeloos met den ver
koop.
Tut Zaterdag 24 dezer blijft het
werk daar voor ieder vrij te bezichti
gen en zal alsdan worden toegewezen
aan hem of linar, die er het hoogste
bod op zal hebben afgegeven. Een li
miet is niet gesteld.
Ti Zaniivoo'rt
'De heer M. d. L. schrijft aan het
Hbld.
In Zandvoort staan thans vier groo
te hotels, een groet aantal pensions
en villa's, een volkstoadhuis en eenige
kindersanatoria ledig.
De meesten dezer gebouwen kunnen
binnen enkele uren geopend worden,
en gereed gemaakt voor de ontvangst
van duizenden vluchtelingen uit het
arme, geteisterde België.
De ondergenre kunde stelt zijn villa
en f 300 ter uwer dispositie. Wie volgt!
De Redactie teckent hierbij aan:
Wij vestigen op dit stukje, dat een
uitmuntend denkbeeld aan dö hand
doet, de bijzondere aandacht. Te Am
sterdam begint de ruimte te ontbre
ken, is zij misschien reeds ovörvuld.
Te Zandvoort is plaats, voor duizen
den misschien, zeker voor vele hon
derden. Zooals do gulle inzender
zegt, die huizen eii hotels zijn in on
iele uren voor do opneming van
vluchtelingen gereed tc maken. Ge
noeg v oodsel zal Zandvoort misschien
in dezen 'tijd niet lang hebben, maar
dat is gemakkelijk uit Amsterdam
aan te voeren. En of het comité de
nienschen nu hier of daar te eten
geeft, zal wel ongeveer op hetzelfde
neerkomen.
Wij hopen zeer dat het comi'.é zich
bereid zal verklaren op het denkbeeld
in te gaan eh dat dan allen die kun
nen, hotel-eigenaars, villa bezitters,
enz., zullen helpen het te verwezen
lijken-
WERK AAN VLUCHTELINGEN.
Het is geen wonder, dat vele vluch
telingen uit België hier werk trach
ten te vinden en evenmin, dat inge
zetenen in hun vriendelijkheid dat
voor hen zoeken.
Toch moet daartegen gewaarschuwd
worden.
Hadden wij bi Haarlem overvloed
van arbeid en handen te kort, dan
zou zeker niets aangenamer vvpzen,
dan aan deze nienschen werk te ver
schaffen. Maar onder de eigen bevol
king heerscht, we weten het allen,
grooio werkloosheid. Die verergert-
nog, wanneer de gasten aan 't werk
worden gezet.
Daarom roepen wij onzo burgerij
toe' steunt de Belgische vluchtelin
gen met al wat gij kunt: neemt hen
op in uw huis, zendt geld. kleeren,
lectuur, alles wat te pas kan komen,
aan 't Comité, maar draagt hun geen
betaalden arbeid opl
Adressen vsb BelgiscDa
vluchtelingen.
Naar aanleiding van een ons ge
daan verzoek ls onze redactie bereid
kosteloos mededee'ingen en oproepin
gen betreffende adressen van Belgi
sche vluchtelingen in de courant op
te nemen.
JOHANNA GEROU'SSE zoekt haar
oudcis GU1LLAUME GEROUSSE
Met haar twee kinderen is zij gehuis
vest Colcnsoslraat no. 30.
JOH. VA-N HEI ZE—NELEN. thans
p.a. v. d. BiROEKE, Colcnsoslraat no.
44 rood zoekt het adres van haar
man P VAN HEIZE, vroeger te Ant
werpen.
De familie EDUARD MOONS, ge
huisvest bij den heer T. C. A. Böl-
GER. tandarts Dreef 20, te Haarlem,
zoekt hare dochter ELIZA GE-
V-ABRTS— MOONS.
De familie AUG. VAN JOLE en
JAN BOMERS berichten aan familie
en kennissen dat zij gehuisvest zijn
bij STAAT,. Ostadestraat 10.
J. CAMPE p.a. TH. JORDAAN,
Leidsche Vaartrveg 245, verzoekt het.
adres*- van zijn dochter DE RIET-
CHER—CAMPE, vroeger te Antwer
pen wonend.
A. VAN PRAAG—'It J ARONS,
Oranjevlem l Heemstede, zoeken
C. BOEY. uil Klcin-Meehtlcn bij
Puers. AL VAN DE KIEBOÖM cn
echtgenoole, uit Antwerpen. Familie
A. VAN LAEKEN, uil Uingene bij
Puers.
Juffrouw A. DE LISSER, Oranje
straat TA', zoekt adres van Weduwe
JENSEN met 2 dochters.
We wijzen er voorts op dat de
centrale regelingscominiasie tot be
hartiging dor belangen van de vluch
teling, bekend maakt, dat aan het
secretariaat, Lange Voorhout 45, Den
Haag, allo Inlichtingen betreffende
uitgeweken personen zijn te verkrij
gen, voor zoover dit althans nu reeds
mogelijk is. Dank zij de medewerking
van de commissarissen der Koningin
en de burgemeesters, wordt do com
missie in 6taal gesteld, een zoo vol
ledig mogelijk register aan te leggen,
van vluchtelingen, hier te lande.
Dit register zal eerst geheel in orde
zijn, zoodra de stroom vluchtelingen
eenigszins tot rust, is gekomen.
Men doet ons het volgende voorstel
toekomen:
In elke gemeente waar zich Belgi
sche vluchtelingen bevinden, hetzij
dat deze op eigen gelegenheid gereisd
hebben, hetzij dat zij met de daarvoor
aangewezen extra treinen, zijn ver
voerd, wordt door het gemeente be
stuur eene registratie commissie be
noemd, die van alle vluchtelingen op-
teekent:
naam en voornamen, ge-lacht, be
roep, leeftijd, het laatste Belgische
adres, het tijdelijke Nederlandsche
adres.
Uit deze aanteekeningen worden
lijsten opgemaakt, waarop de vluch
telingen volgens hun Belgisch adres
worden gerangschikt
Tot zoover gaat alles goed. Maar
de voorsteller wil die lijsten als bij
voegsel bij de dagbladen verzonden
hebben. Voor Haarlem zou, naar onze
schatting zoo'n lijst tien pagina s van
onzo courant beslaani
Dat is te veel. Waarom met deze
lijsten aan dc gemeente gehouwen
aangeplukt?
Van andere zijde schrijft men ons
hierover nog
Ik veroorloof mij u eenige regelen
te schrijven omtrent de vluchtelin
gen. Het pijnlijkste is m. i. dat ou
ders hun kinderen kwijt geraakt zijn
en kinderen hun ouders, zoo ook man
nen hun vrouwen enz., om daarin
te voorzien en te weten waar en op
welke plaats die gehuisvest zijn, is
zeer moeilijk uit te zoeken. De stel
regel kan gevolgd worden om ui elke
plaats naamlijsten bekend te maken
wie er ondergebracht zijn en waar.
Als op iedere plaats die lijeten worden
aangeplakt kan wellicht leder zien of
er ook familieleden onder zijn. .Men
krijgt dan in iedere plaals de volle
dige opgaaf van alle vluchtelingen.
Plaatselijk Steun
comité.
Naar men ons mededeelt, heeft de
heer Johan Schoonderbeek, die zooals
men weet te Amsterdam en Kaarden
gedurende de mobilisatie geconcer
teerd heeft voor de militairen, zich
op aanvrage van het bestuur der Chr.
Oratorium-Vereeniging alhier, gaarne
bereid verklaard, in de Groote Kerk
een concert te geven ten bate van het
Plaatselijk Steuncomité op Donder
dagavond 22 October.
(Zie vervolg pagina 2.)
Stadsnieuws
Uit de Rechtszaal
LIJKVERBRANDING.
Elsoht Ontslag van Rechts*
vervolging.
Hedenmorgen werd in een buiten
gewone zitting van de Arr.-Rechtbank
de zaak tegen Dir. Ph. K. van Lissa
en Mr. M. J. Meyer 'ie 's-Gravenhage
behandeld.
Aan de beklaagden is ten laste ge
legd het overtreden van de W ot op
het begraven van lijken, door het ver
branden en opdracht geven van ver
branden van het lijk van den 95-jari-
gen Dr. Vaillant, uit Schiedam in het
Crema'iorium te Velsen.
De beklaagden waren voor het
Kantongerecht ontslagen van iechts-
ver volging, Mr. Meijer, omdat de hem
ten Laste gelegde feiten niet strafbaar
zijn en Dr. Van Lissa, omdat de hem
'ion loste gelegde feitlen met «f-mf-
baar zijn gesteld.
(De elsch voor Jvet Kantongerecht
was voor beiden f 1 boete oi 1 dag
hechtenis).
De Ambtenaar van hei O. M. bij
het Kantongerecht was in hooger be
roep gekomen.
Als verdediger trad vhaas op Mr. P.
Rink, oud-minister van BLnïienland-
sche Zaken.
Do Kantonrechter en beide Ambte
naren van 't Kantongerecht woonden
de zitting bij.
DeuakMr. M e ij e r.
Het eerst werd behandeld de zaak
tegen Mr, Meijer.
Getuigen werden niet gehoord.
Na het verhoor van Mr. Meijer nam
de substituut-officier van Justitie,
Mr. Iloyer, dadelijk requisitoir.
Mr. Hoyer merkte op, dat de zaak
d»r lijkverbranding reels van 1875
dateert en herinnert er aan. dat de
Wet op het Begraven van lijken een
punt van wrijving in de StateurGene-
raal heeft uitgemaakt.
De wet nagaande, concludeert de
Officier, dat de wee geen persovn wet
telijk aansprakelijk stelt.
Art. 1 der wet van 1869 lioudt wel
een gebod, maar geen verbod in.
Mr. Meijer is dus niet strafbaar;
ook niet, wanneer de ten laste geleg
de feiten wel strafbaar zouden zijn.
Op dezen grond vordert Mr. Iloyer
bevestiging van het vonnis van den
kantonrechter, nl. ontslag van rochts-
volging.
Op verzoek van Mr. Rink wordt zijn
pleitrede opgeschort tot na de behan
deling van de zaak van Dr. Van Lissa.
Z a a k-Dr. Van Lissa.
Dr. Van f-ssn. herhaalt de verkla
ringen door hem voor het Kantonge
recht afgelegd.
Ook in deze zaak w orden geen ge
tuigen gehoord.
Mr. Hoyer zijn requisitoir nemend,
zegt dat de wetgeving rich zeer on
duidelijk uitspreekt over den te dag
vaarden persoon.
Is hier van ©en begrafenis sprake?
en: Is Dr. Van Lissa strafbaar? Deze
vragen zal spr. nagaan.
Wanneer een lijk verbrand is en de
urn benard wordt, kon men niet spre
ken van het begraven van een lijk:
Een lijk is een Lichaam en niet een
hoopje asch.
Dr. Van Lissa behoort echter niet
tot de personen, aan wie opgedragen
is het lijk te begraven.
Spr. erken», dat men bij 't behande
len der wet geen lijkverbranding
heeft gewild.
Zoo echter verbranden onder begra
ven valt, is Dr. Van Lissa nog met
strafbaar, omdat hij niet valt ender
de aansprakelijke personen.
Daa'rom aoh't hij bekl. niot strafbaar
en vraagt bevestiging van het vonnis
van den kantonrechter -en requireert
mitsdien ontslag van rechtsvervol
ging.
Verdediging.
Hierna was het woord aan Mr.
Rink.
De verdediger begem met er aan te
herinneren, dat deze zaak uit ver
schillend oogpunt ia te beschouwen,
nl. uit hygiënisch, religieus, a.itiie-
tisoli, wettelijk en ander oogpunt. Mr.
Rink wilde zich alleen met hot wette
lijk standpunt bezig houden.
liét bevreemdt pleiter, dat in 1914
een rechtszaak ia aanhangig ge
maakt wegens he4 niet-do en begraven
van een lijk. Immers, sedert 30 jaren
is dez» wei door 'jol van Hollanders
overtreden. Wanneer een lijk van eon
Hollander in het buitenland werd
verbrand, had hetzelfde plaats, als nu
geschiedde
Toch is geen enkele maul een vervol
ging ingesteid, wegens het niet-doen
begraven van de lijken in kwestie.
Achtereenvolgens behandelde pleiter
nu deze vragen:
Is verbranden door de wet verbo
den? Sluit verbranden begraven uit?
Was aan de beklaagden begraven ge
boden'?
Minister Heemskerk Sr. heeft in
ait. 1 geen verbod van verbranding
gezien. Dat is uitdrukkelijk gecon
stateerd.
Uit den tekst van de wet conclu
deert ^preker ook, dat verbranden niet
verboden is.
Wat nu de tweede vraag betreft,
meent Mr. Ltiük, dat de overleden
persoon ook begraven kan worden,
nadai v erbranding is geschied.
Immers, het doet er niet toe, hoe
het object van begraven is, maar wel
of eï begraven. Is. Men kan zijn geld
begraven, een schat en allerlei din
gen meer. Begraven is het in de aar
de verbergen. Dit nu geschiedt ook
met de asch en uitgegloeide beendo
ren na de verbranding.
Er is dus hier wel degelijk sprake
van begraven, al is de overleden per
soon verbrand.
De Dui'iscieis koppelen de begrip
pen „begraven" en vei branden' in
een woord samen. Do Duit&ehe wet
spreekt ook van „Feuergeslatiung
Do Hollandsche vvct spreekt, dat
begraven moet worden elk overleden
persoon. Nu wil de Kantonrechter,
da'» dit een lijk moet zijn. Dit ontkent
spreker. De wet spreekt niet van een
lijk, maar van een overleden persoon.
De asch en de beenderen nu vormen
ook het overschot van den overleden
persoon. Art 23 spreekt van de over
blijfselen vau lijken; ook hiermee
heeft men daarmee tc doen. Overblijf
selen van lijken cn niet de lijken zelf
worden dikwijls begraven, bv. bij on
gelukken, wanneer de lijken dagen
lang hebben gelegen, zonder dat men
die vond en de ontbinding is vohooid.
Ook de derde vraag beantwoordde
pl. ontkennend. Zij hc-blien het begra
ven niet verhinderd of onmogelijk ge
maakt
Er bestaat geen gebod om te begra
ven voor deze personen. Dus zijn zij
ook uit dit oogpunt niet strafbaar.
Br. V a n L i s a a kwam er ten slot
te tegenop, dat hij door te cremeer en,
iets gedaan had, waarvan hij wist.
dat dit strafbaar was. Wat spr. met
opzet deed, nl. het cremeercu, gebeurt
bij branden dikwijls bij toeval, mdien
er iemand verbrandt. Dan wordt nooit
gezegd, dat het begraven van liet lijk
onmogelijk is, integendeel leest men
in de kranten dat het stoffelijk over
schot ter aarde besteld is.
De uitspraak is bepaald op 26 Oct.
Het Tooneel
SCHOUWBURG JANSWEG.
De Suffragettes, Klucht In
3 bedrijven door Pierro Cla-
veau. RegieHenri Poolman.
Jenny Smith, vroeger de huisvrou-
welijke huisvrouw van Jim Smith,
bewandelt sinds een paar jaar den
weg der militante kiesrechtvrouwen»'
op welken weg zij vernielde kunstwer
ken, neergebrande mlnisterhuizeu en
afgeranselde ministers als zoovele
zegeteekens achterlaat. Jenny's echt
genoot, volstrekt niet Ingenomen met
haar nieuwe idealen, noch met do rol
van „minderwaardige", hem uit h -
do van zijn man-zijn door haar toebe
deeld, spant alle krachten in om zij»i
vrouw weer tot haar vroegere huis
vrouwelijkheid terug te brengen ge
dachtig aan de spreuk „wat belache
lijk is, staat ten doode opgeschrc-.-n",
zoekt hij eiken nieuwen aanslag der
suffragettes in belachelijkheid te doen
verloopen.
Openlijk is hij dc redacteur van hi t
blad der suffragettes in 't geheim :s
hij de verrader van hare plannen
Door zijn toedoen steken de suf f; i-
gettes hun eigen huizen in brand,
ineenend dat liet die van regeermgs-
personen zijn, vernielen zij een vvju:-
delooze copie in plaats van een ko.-t-
baa: schilderij en bedreigen zij ecu
minister met een stukje vuurwerk, in-
plaats v an met een „heusclie bom,
hetgeen den minister, vooruit inge
licht, de gelegenheid geeft, zich een
held te toornen, want„een held viee-st
het gevaar niet, als hij weet dat het
gevaar niet gevaarlijk is". Enkelen
der militante vrouwen worden ont
wapend door een beroep op hare vrou
welijke ijdelheid of huur jonge liefde,
en zelis de hongerkuurster bezw ijkt
voor de verleiding ven den geur <l;r
fijne schotels, door een first-rate kofc
toebereid.
Och jaals hei zoo gemakkeirk
w as Of als de suffragettes in v. erke
lijkheid zóé waren als dit troepje 1
En onwillekeurig Komt de godachm
bij ons op aan het oorlogsgeweld,
waardoor zij voor liet oogenblik on!
vvapeud zijn.
Maar eigenlijk is alle „verder den
ken" bij deze klucht uit den booze 01
minstens overbodig.
Wij gclooven den schrijver er van
geen onrecht te doen, wanneer wij
zeggen, dal hij niet meer bedoeld
heeft dan een uurtje amusement, dor
wat grappige situaties, die licht t?
vinden zijn in verband met de bew e
ging der suffragettes. En :n het u .-
seeren :s hij vrijwel geslaagd het
stuk is levendig, wat de twee i'e
bedrijven betreft; jammer dat de
auteur het geheim van den president
niet wat geheimzinniger heeft weten
te maken we wisten er \óór de ont
knooping al alles van, zoodoende
bracht het derde bedrijf geen gevoel
van ,,bè nu zullen we eindelijk l.- t
geheim kennen wat toch feitelijk
bedoeld was.
Het aardigst is de tweede ukte, met
den mislukten bommenaanslag op
den quasi-heldhaftigen minister it
tooneeltje tusschen de jonge suffra
gette cu Zijn Excellentie is van ko
mische kracht.
Else Mauhs maakte een bekoorluk
figuurtje van dit jonge meisje, en we
mogen John Pennell, alias Chrispijn
Jr.. er mee gelukwenschen, dat ie
slotte in deze strijdster de iief-ic ster
ker bleek dan de strijdlust.
liet geheel was, zooals wij hel von
de Rotterdammers gewend zijn een
goed sluitend geheel in den jmsten
toon ingezet en volgehouden.
Henri Poolman speelde den minis
ter, de best omlijnde figuur van liet
stuk, en deed hem voor ons leven
Nico de Jong maakte dc ietwat vu go
figaur van Jim Smith zoo duidelijk
als mogelijk was.
Alïda Tartaud met haar stuf von
kiesrechtvrouwen was behoorlijk „mi
litant" Marie van Eysden als rn;-
nistersvrouw deed ons genieten v.-ci
mooie toiletten, nu haar rol voor
geen gelegenheid gaf.
Ook de overige medespelenden do
den wat zij konilen.
Hot publiek was maar dunnetjes p
gekomen. Doch wie in den schouw
burg waren, vermaakten zich bi-jk
baar.
ANNA v. GOGH—KAULBACII.
G e v. V o o r w e r p en.
Terug te bekomen bij: Ca. de Boer,
Aelbertsbergstraat 44, een taschje. A'.
Rijbroek, Vaarlstraa'i 2 zwart, een
colbertjas. B. Hos. Smcdestraat «.en
pakje boter. P. J. Heere, Oranje
straat 136, een blouse. P -G. l'aa?,-\
Korte Hofstraat I, oen cape. A i -.
Dam. Oranjeboomstra.T. 'J5. een keik-
boekje. J. Westerman. Da Costal: «at
19, ren pakje. T. Leising, 5chag-
straat 17a, een damestasch]*. P.
Hendriks, P. Kwsstraat 55, eer. lie-
deïenbundel. C. Tonnissen, 2e Poel-
laan 15 rood, een heeren ring:
Bureau van Politie een huissleutel; A.
Knik, Harmenjansweg 41, een dames-
tasch; J. Broekstcrhuizeii, Baricxno
'testraat 16, een R K. gebedenboekje.
F. van Looij, L. Raanistr. 1. een por
tem onanie met geld. C. Uylenbr- k
Ruysdaelstraat 20 zwart, een kin
der tasch jvx W. Kruijcnaar. Kern*
nierstraat 48, een damesparopiuie.