perhout hebben vooral geleden de'
FonAeyifctraat, Houkeatraat en Hoo-
geweg. Hot zuiderkwartier ie bijna
geheel verwocet.
In het geheel zijn een paar hon
derd huizen: geheel vernield
De toestand in do stad le kalm, veel
menscheu koeren reeds terug en eeni
ge zaken- zijn heropend.
VAN DE VLUCHTELINGEN UIT
ANTWERPEN.
Een correspondent van liet „Alg.
Handelsblad" schrijft xiit Putten
,,l>ie Hollandsche soldaten. wie
nooit respect voor hen heeft gehad,
hij kan t hier krijgen Onze soldaten
lijn schitterend Onvermoeid zijn zij
in de weer om de vluchtelingen op
streek te helpen. Zij dragen de zakken
tn pakken, zij steunen do ouden, ver
moeiden, zij loopen vooruit met de
kinderen op den arm, zij wijzen den
weg, zij helpen en spreken moed in.
En te midden van al don feilen oorlog
verricht laat. ik dat heerlijks mogen
zeggen verricht net Nederlandsche
leger de schoonste taak. De soldaten
en hun officieren zij werken dag
en nacht, zij staan hun eigen eten en
drinken af, zij gaan, als zij geen
diepst li ebben, in hun vrijen tijd de
vluchtelingen tegemoet en bieden aan
hen te helpen en den weg te wijzen.
En de vluchtelingen aanvaarden
die hulp in een doffe onderworpen
heid, laten zich leiden en gezeggen,
tot zij eindelijk er bij neervallen. als
't kim ergens onder dak, als het niet
anders kan op straat of onder de
hoornen 111 't boscli Dat zijn or velen,
want er is zoo gauw geen onderdak
te vinden voor de geweldige massa's
menscbendie over de grens naar
veilig Holland komen. Drie dagen
achtereen zijn do vluchtelingen nu a)
hier in Putten binnengekomen, en go-
schat wordt, dat er in die drie dagen
wel een honderd zestig duizend zijn
voorbij gegaan, óf gebleven. Geble
ven ook, want nu "t is diep in den
nacht liggen de straten vol naast
elkaar, op slroo of op de moeizaam
meegebrachte bedden, liggen zij in
Lange rij door de geheele dorpsstraat.
De moesten slapen, en na dagen
Jang gesjouw in angstige haast slaapt
men zelfs op een bos stroo op straat,
-- maar vaak klinkt klein-kinder-
gehuil op uit zoo'n meuschenklit en
dan is even wat beweging van een
moeder die tracht te sussen.
Ook ziet men er, mannen vooral,
twee of drie te zamen, of in groepjes,
die niet. slapen kunnen, blijkbaar in
hun wanhoop, en die maar wal heen
en weer Joopen rond de slapende
vrouwen. En dan zijn er die slapen
gehurkt K-gen do muren, weggekro-
,xcn in dekens of w at maar even tot
dekking dienen kon."
PBOCLAM \TIE VAN BURGEMEES
TER EN SCHEPENEN VAN
ANTWERPEN.
Aan de ..Maasbod-:'' wordt, geseind:
Maandagochtend is te Putte de vol
gende proclamatie aangeplakt:
De majoor kantonnements com
mandant te Putte maakt het volgen
de bekend
De heeren Burgemeester en Sche
penen van de stad Antwerpen ver
klaren, dat de vluchtelingen van
Antwerpen veilig kunnen terugkeeren
in de stad, alsook in de voorsleden en
da', met uitdrukkelijke goedkeuring
•Ier Duitsche lerijgsoverheid-, die ver
klaart:
dat privaat-eigendom geëerbiedigd-
zal worden, alsook dat. de personen,
die zich van- alle vijandelijkheden zul
len onthouden niet verontrust zullen
worden
dat de ontwapende burgerwachten
onverlet worden gelaten, alsmede dat
er geen sprake ie van jonge man
nen naar Duitsch'and te vervoeren
of tot legerdienst te dwingen.
Bakkers, beenhouwers, kruideniers
cn andere n-e-ringdoeners en- ambach
ten alsook de gasten daarvan en al
wat betrekking heeft op voeding, als
mede de apothekers, letterzetters, gla
zenmakers. worden dringend- aange
zocht dadelijk terug te keeren.
Winkels voor voedingsstoffen, die
binnen 5 dagen nier, heropend zijn,
stellen zich bloot aan strenge maat
regelen, dit volgens instructie der
militaire overheid.
Volgens d-eize ook worden alleen
zulke personen toegelaten, die in
Antwerpen regelmatige huievesting
en broodwinning hebben. De terug
komst moet in goede orde geschieden.
B-ij de onschatbare diensten door de
overheid 111 Nederland aan onze
vluchtelingen bewezen en waarvoor
wij ze hartelijk danken, zouden wij
liet zeer o-p prijs stellen, indien zij er
de hand aan hield, dat de terugkeer
geleidelijk en trapsgewijze gesehiedL
de.
ENGELSCHE HULDE AAN
NEDERLAND.
De ..Daily Chronicle" goeft een
warme waardeering voor de houding
van Nederland ten aanzien der Belgi
sche vluchtelingen. I-Iet is gelukkig,
dat er te midden van de onrust van
den oorlog de eilanden van neutrali
teit liggen gelijk Nederland en Zwit
serland, die gereed zijn, barmhartig
heid te bewijzen jegens de lijdenden.
WAT HET BEZIT VAN ANTWER
PEN VOOR DüITSCHLA.ND
BETEEKENT.
De „Tinnes" wijst er op, dat de
Duitschers van Antwerpen geen enkel
maritiem voordeel kunnen hebben.
Antwerpen zal alleen van groote
waarde worden. Indien de Duitschers
België maken tot het toon eel van een
defensieve campagne. Indien zij im
mers uit Frankrijk worden temggc-
drongen zal het bezit van Antwerpen
ten zeerste de kansen verhoogen, dat
er in België verder zal worden gestre
den en niet in Duitschland.
Op hei Westelijk
Oorlogsveld
Gaat 't in Noord-Frankrijk naar
een beslissing? Deze vraag stelt do
militaire deskundig© van 't Alg. Han
delsblad die aa. schrijft:
Wij verkeeren nog stcedb m span
nende verwachting omtrent den uit
slag van den groeten slag in Frank-
rijk, waar <lo beslissing nog altijd
uitblijft, maar waar dan toch de toe
stand zich wol eemigszins duidelijker
begint af te teekenen, al kan liet nog
we! enKei© dogen <10ren voor de groo
te beslissende slag geslagen wordt.
In do officieel© Franse he commu
niqué'© wordt verklaard, dat op en
kele doeken var» het front kleine, voor-
doelen zijn be-l aald en dat overigens
do bondgenooteai zich in hun stellin
gen handhaafden.
Dat is natuurlijk juist, maar toch
zou men uit enkele zinsneden, zoowel
uit de Fnutsche al® uit de Duitsche
officieel© medodeelingen opmaken,
dat. de algemeen© toestand op het
westelijk oorlogpterrein langzamer
hand belangrijk gewijzigd is.
D© Duitschers drongen meer en
meer op naar do kust, der Noordzoo
Antwerpen is needs 111 hun. bezit
eav, al zijn ze er hier dan niet m ge
slaagd het Belgische vóldlegci* ge
vangen to nemen, zoodnt van een Se
dan hier zeker niet gesproken kan
worden, hun opdringen in het zuid
westen van do Antwerpscho stelling
heeft dan toch geleid tot do afsnij
ding van een. belangrijk deel der
Belgiech-Britsch© strijdkrachten-, dat
op Nederiandsch gebied is ontwapend
en geïnterneerd.
En intuesche-n zetten do Duitschers
hun pogingen, om de Belgisch© leger
macht zeewaarts te dringen door en
mag hun oprukken naar de Belgische
noord zeekust, m do richting Oston,de
met volle kracht worden verwacht.
En in het noorden van Franflu-jjk
©n in zuidwest België ziet men een
zelfde' beweging. De ca,valeriesopera-
tièn. bereiden hier 't terrein voor een
Duitsch© iKW-ettrng voor en volgens
een officieel Duitsch («-richt hebben
deze operation der ruiten-ij westelijk
van RijsKeJ al reeds belangrijk succes
gehad. Zoo breidt zich het slaafront,
in Noord Frankrijk steeds meer uit en
terwijl liet eerst schoen alsof die uit
breiding vooral bet gevolg was van
de pogingen der bondgenoot en tot een
om (.rakken de beweging om den D uit
schei! rechtervleugel af t© snijden, of
althans door een verbreking der com-'
mimicatiéii tot teruggaan te dwingen
krijgt het nu meer en meer den schijn
alsof hier jn het moorden een doelbe
wuste Duitsch© beweging wordt 011-
dcrnomen ton eind» do kust t© berei
ken en het Fronsche legerfront zich
dus t© doen uitrekken. Ja verband
hiermede is dan van Ixelanig bet zin
netje uit liet Fransche communiqué,
waarin wordt, gezegd, dat de Duit
schers hevige aanvallen doen op <1©
lioogten van do Maas. Zou het wel
licht d© bedrading van den Duitschen
©taf zijn., hier door te breken, tenein
de aldus liet Fransclie leger, dat meer
en meer in noord weet el ijk© richting
is getrokken, op zijn verbindingen to
bedreigen.
De Franseh® verklaring, dat men
zich in zijn posities beeft weten te
handhaven, schijnt er op te wijzen^
dat voorloopig het Fransche offen
sief in noordoostelijk Frankrijk is tot
staan gekomen en dat d© Duitschers
integendeel hot offensief hebben her
vat.
Het Duitsche offensief in. noordwest
Frankrijk mankt ©en spoedige beehs-
sing waan-öoliijTiiüjk, want d© strijd is
bier verplaatst naar loog, vlak, open
land, minder geschikt voor versehnn-
£f neren. Zoo merkt ook de- „Times" op,
die weliswaar vol moed is over den
uitslag, maar niettemin den ernst
van d»n toe-tand niet bemantelt.
Van Duitsch© zijde wordt verklaard
dot d© stand voor de Duitschers op
den rechtervleugel bij Atnecht en
Rijseel zoor gunstig is ©n dat zij- in,
het. centrum en bij Verdun vorderin
gen hebben gemaakt. Of echter deze
opvatting met wat optimistisch is»,
1111 blfijkens eon tetegram wm de
..Daily Maal" een gevecht ten noor
don van Atreebt met ©en verplette
rende nederlaag der Duitschers ein
digde? (Volgens dit bericht zoudi?n de
Duitschers over ruim 10 mijl terug
getrokken zijn, met een verlies van
12000 djoodóri en gewonden.
Ho© dit alles ook -zij, d© groot© vraag
is wiens pliysiek en moreel na deze
wekenlange worsteling sterk genoeg
zal zijn om den tegenstander tot wij
ken te dwingen, wonneer eindelijk de
beslissend© slag wordt ingezet. W el
licht zullen wij spoedig het antwoord
vernemen. Das blijkbaar een groote
algemeen® beweging langs het gehee
le front aanstaande is, ziou men mo
gen opmaken uit het eveneens van
Duitsche zijd© vermeide bericht, dat
do burgerlijke bevolking van Belfort,
de zirid-oostelijke stelliing van het
front, de stad beeft verlaten en 11,nar
Zuid Frankrijk is geroeid.
Het Fransche communiqué van
Maandagmiddag luidt:
Verscheidene pogingen tot opruk
ken van de Duitschers, tusschen. Ar
ras en de Oise en voornamelijk tus
schen Lassigny en Roye ondernomen,
zijn mislukt.
De Duitschers behaalden, eenig
voordeel in het centrum op de hoogte
aan den rechteroever van de Aisne.
stroomafwaarts van- Sols sons,
In het Oosten en Noord-Oosten van
Verdun sloegen de Franse lien een
nachtelijkcn aanval of.
In de streek van Ban-de-Sapt, ten
noorden van SaintvDié, was een bri
gade mariniers In den loop van den
9dcn en den nacht van den 9den de
zer met de Duitschers in gevecht ge
wikkeld. Zij wierpen de Duitschers
terug en brachten 'hen zwar© verlie
zen toe.
UIT DEN ELZAS.
Uit Zürïcli wondt aan d© Kölni-sche
Zt/r. g'eboind:
Volgens berichten ra n de El wisser
grens is Woensdag bij Altkirch en
Dnmmerkireh in de richting Belfort
vinnig gevochten.
De Fronschen leden ernstige verlle
zen en wei-den tot ver over de Fran
sche grens teruggeworpen.
V©1© Fransche gevangenen wier den
naar Duitschland gevoerd.
Van 'i Oostelijk
OorEojjstocneel
DE RUSSEN EN DE OOSTEN
RIJKERS.
Uit meedoelingen in ons vorig Over
zicht weet men dat d© Oostenrijkers
er in geklaagd zijn de door de Russen
belegerd© vesting Przemysd te bevrij-
«ten en de Russen do ar in Galicië te
rug te dringen.
Dat i® ongetwijfeld een belangrijk,
succes voor de Oosterarijhsch-Duitsohe
leger-, omdat liet Toont, dot de Oos-'
teno-ijkers niet slechts aan do vervol
ging der na de verwering van I.eiu-
berg opdringende Russen hot hoofd
hebben weten to bieden, maar met
succes in staat waren het offensief te
lim alten.
De Russische berichten omtrent do
demoralisatie van het Oosten-rijkscho
leger blijken dus overdreven te zijn
geweest. Maar de Russen, die daar
ter plants© over veel menschenma to
ri aal beschikkesn zullen zich zeker,
weer versterken en met nieuw© leger
scharen op de Oostenrijkers aflrek
ken. Toch is dit succes voor de O
bemi'ijikers van veel beteekenis.
Het „Nen© Wiener Tageblutt"
schi i 1 ft over het ontzet van de vesting
PrzemysJ: De Ruseen kwamen niet
vorder dan tot de draadversperringen
voor ite grachten dei; buitenste wei
ken. De geheele vesting scheen één
vuurspuwend© vulkaan, die nam- allo
zijden dood en verderf slingerde-.
Dow de ontploffing van mijnen in
liet voorteiWTi werden geheele Rus
sische afdeel 111 gen vernietigd. Bij <1©
stormaanvallen van. 6 tot 9 October
verloren d© Russen niet minder dan
40.00(1 man.
Uit Weencn wordt voorts nog ge
seind
De oorlogscorrespondenten melden,
dat do terugtrekkende beweging der
Russen- zoowel in Galicië als ook noor
delijk van den Weich-sel voortduurt.
De Ooetenrijksch-Dultsche troepen
zitten den terugtrekkende)! Russen
voortdurend op de hielen. De vervol
ging van. de Russen wordt ten krach
tigste voortgezet en in vele ©teder,
waar nog voor enkele dagen de Rus
sische bezetting en het dooi- de Rus
sische generaals Ingestelde bestuur
oppermachtig was, fungeeren reeds
weer de Oostenrijksche overheden,
wier eerste taak is d'e schade, dooi-
het Russische tusschenbestunr aange
licht, weer goed te maken. De door de
Russen verwoeste telegraaflijnen,
bruggen, spoorwegen zijn hersteld;
Jiet spoorwegverkeer \indt weer
plaats. Aangemoedigd- door den te
rugkeer der ambtenaren, zoeken ook
vele vluchtelingen de verlaten woon
steden weer op. In het algemeen bob
ben. de Russen niet erg huisgehouden,.
De overheden berichten, dat zelfs d?
Kozakken, afgescheiden van de scha
de. door hun onzindelijkheid aange
richt. zich menschelijk gedroegen.
I11 een officieel Russisch bericht
wordt gezegd:
„In- Galicië heeft d'e Russische rui
terij e«n Oostenrijksch-JIongaarsclie
divisie ontmoet te Kavornik, ten Wes
ten van PrzemysJ."
DUITSCHERS EN OOSTENRIJKERS.
Een, officieel Duitsch communiqué
meldt •- Tegenover Russische berich
ten over beweerde groote overwinnin
gen in Oost-Pruisen is het volgende
vast te stellen
Na verdrijving van de Russen uit
Cost-Pruisen vervolgden de Duit
schers hen tot over d'e grens. Het
zwaartepunt van de Duitsche militai
re operatiën üi het oosten is toen ech
ter naar Polen verlegd. De Duitschers
hebbc-n hier een volledig succes.
Gan-sch Polen ten westen van den
Weiclisel is in hun. bezit. De Russen
behoudten nog' alleen Warschau. De
in goede orde voltrokken ontruiming
van eenige kilometers Russisch ge
bied aan- de Oost-Pruisische grens is
daartegenover van te minder betee
kenis, waar nooit beoogd is het gou
vernement Socwalki definitief te be
zetten.
Van een opgeven van <1p belegering
van Ossowietz is geen sprake, daar tl©
vesting nooit is belegerd, docii alleen
in verband met het doel der afsluiting
van den Bobr-overgang, in het kader
van de toenmalige operaties, bescho
ten geworden, Bij het terugtrekken
op de Oost-Pruisische grens zijn do
Duitsche troepen nergens verslagen,
integendeel wierpen zij bij ieder tref
fen de Russen zegevierend terug.
In het Russische communiqué wordt
gezegd
..O-p het Oost-Pruisische front geen
veranderingen van beteekenis.
I11 liet zuiden van Polen hebben al
leen ontmoetingen plaats gehad van
de Russische en Duitsche voorhoe
den."
Van do Zee.
EEN PROTEST VAN ENGELAND.
De Engelsehe regeering heeft ge
protesteerd tegen de handelwijze van
de Duitsche marine-autoriteiten, „die
in volle zee mijnen doen leggen op
niet alléén naar Britse-h» maar ook
naar neutrale haven® voerende han
delswegen, zonder diat daarmede een
bepaalde militaire verrichting ge
baat wordt.
D.3 Bngeleche regoering heeft reden
te gel 00 ven dat v i sschersbo 0 ten, mis
schien als neutrale vermomd, voor dit.
doel gebruikt worden en deze mijnen
leggen onder den schijn van, als ge
woonlijk op de visciivangst, uit te
zijn, Jn verscheidene gevallen zijn
mijnen gevonden op zelfs 50 mlijlcn
van d'e kust.
Voor zoover men tot 1111 toe li-eeft
kunnen nagaan, heeft deze wijze van
doen, sinds het begin van den oorlog,
den ondergang veroorzaakt van acht
neutral® en zeven Britsehe koopvaar
dij- en visschersschepen en het verlies
vun een zestig levens van neutrale en
niet ten strijd geruste personen.
In hot wilde weg en in grooten ge
tale mijnen te leggen in open zee, zon
der in het minst zich te bekommeren
om de gevaren voor de vreedzame
scheepvaart, is een flagrante schen
ding von die aangenomen volkenrech
telijke beginselen, en strijdig niet de
eerste voorschriften der humaniteit,"
Verder betoogt de Engelsch© regee
ring dat Duitschland door deze han
delingen de bepalingen van de Con
ventie betreffende het leggen van on-
derzeesche contactmijnen op drie wij
zen hoeft geschonden.
Do Engedscli© regcoring is van mce-
ning dat ,,de klaarblijkelijke omneii-
schelijkheud dier strijdwijze met do
afkeuring en.' veroordeeldng van alle
beschaafd© volken op haar bedrijvers
zal worden gewroken".
Verspreid nieuws
van do oorlogsvelden
Men schrijft ons uit Boa-lijn: Ho©
mm het IJzeren Krui® ki ijjet
TJagelijló? Krijgen wij de korte op
gave van d© verleend© IJzeren Krui
sen te lezen. Maar alleen in zeldtaame
gevallen, zooals dat van don comman
dant. en do bemannlivg van den U. 9
krijsen wij kennis van het feit, dat.
tot deze hoogste onderscheiding aa"n-
Iaiding gaf.
Zoo vertelt bijv. een medewerker
van het „Hamburgér FremdenblaU".
„Gisteren sprak ik den sergeant Ilei-
nemaum van d© Garde-Artillerie te
voet. Hij had hot IJzeren Kruis ge
kregen bij de lxsforming van Luik.
Een vijftal manschappen van zijn
batterij was al gevallen, nog voor
«lat ze op 5 K.M. van Luik in stelling
konden, gaan en zich ingraven.
Vor in den omtrek dreunde liet land
van liet donderen, der kanonnen, De
zwiare vestingartillerie van de forten
om Luik wierp haar zware projectie
len op den aanvaller. Daar opeen®
het was op het hoogste punt van het
boete artillerie-duel valt een ran
d'Cae reuzongranaten met een lievigen
slag te midden der Duitsche batterij.
Do grond vlieijt ann alle kanten op en
't projectiel ligt daar vrij in de ont
stane holte.
Elk moment kan het tot uitbarsten
komen eoi d© geheele batterij ware
dan vernietigd. Op dat moment gaat
het als een bliksemstraal door de her
sens van den sergeant Boter een „als
allemaal"! Hij springt op en sleept
het aan den. borst geklemde ding in
don looppas builen, cl® batterij en.tot
in de vuurlijn, wel wetend, dat hij
zich daardoor aan het eigen vuur
bloot stelt. Ware cte granaat op dat
mament gesprongen, hij was in, dui
zend stukken gereden. Maar het luk
te! 20 Meter voor d'e batterij werpt
hij het van zich en ijlt terug 0111 zich
in veiligheid te stellen, maar nauwe
lijks is hij 5 meter wcig, daar springt
het projectiel met .een hevigen knal
uiteen en strooit zijn hagel van ijzer
en lood naai' alle kanten heen; Hans
Hedmemann echter word als door een
wonder gered. Een splinter slechts'
trof hem even hoven dien hiel. Zeven
uur later viel Luik. Hij had op de
wonde geen acht geslagen, maakte
deen storm niiec en no.m nog drie uur
lang aan de straatgevechten deel,
tot li ij in eenzakte en door een Fran-
sehen arts, düe zich in de buurt be
vond, verbanden werd.
EERST VECHTEN DAN ETEN.
Een Duitsch krijgsman verhaalde
aan den Telegraaf-correspondent hoe
hij na bijna onderhal ven dag vech
ten, niets te eten of te drinken, had
bekomen. De verbindingen met zijn
regiment waren 11I. verbroken. Toen
het hun gelukt was, een varken op
te.Vangen cn dit geslacht hadden en
de stukken vleesch aan het spit te
braden hingen, werd plotseling oji
marsch geblazen, den vijand in 't ge
zicht, en voort ging het weer, vech
ten en strijden, voort, met holle maag,
totdat het hen gelukte, tegen het val
len van den avond, hun voorraad
wagens' weer te vinden.
Vele lijden aan rheumatische aan
doeningen, tengevolge van de in d©
vochtige en natte loopgraven door
stane ontberingen.
I-IET GOELASJ-KANON.
De Duitsche soldaten noemen de
verplaatsbare veldkeuken het „goe-
lasj-kanon". Het kaliber van dit ka
non is grooter dan van de beroemde
42 c.M-mortieren. De projectielen,
die het van1 zich geeft zijn niet van
minder beteekenis voor het verloop
van den veldtocht, dan de granaten
van het nieuwste Krnppsehe product,
zegt de Berliner Zeitung am Mit-
lag". Napoleon reeds zei, dat. een le
ger met zijn maag marcheert,
ITet invoeren van da moderne ver
plaatsbare veldkeuken die zelfs tot
bij de loopgraven komt, zooals in den
slag bij Lemberg is eigenlijk te
danken aan Moltke. die in 1860 reeds
een gunstig oordeel velde over de
verplaatsbare ketels. Toch moest, er
ln de oorlogen na dien tijd steeds
weer gekookt •Worden door de ver
schillende troepenafdeelingen, die
kookgaten groeven, hout zochten, dat
dikwijls door de vocht niet branden
wi'de. Gelukte het al eten te koken,
dan smaakte dat dikwijls niet, omdat
niet veel soldaten begrip hebben van
dezu kunst. Het ergste was, dat de
soldaten na vermoeiende marsohen en
gevechten veel te lang moesten wach
ten tot het eten klaar was.
Aan deze tekortkomingen heeft het
goelasj-kanon een eind gemaakt. Het
vergezelt, in talrijke exemplaren de
troepen op de marschen en zorgt er
voor, dat op den bepaalden tijd warm
eten te krijgen is in voldoende hoe
veelheid, waar ook de compagnie zijn
mag.
Een dergelijke veldkeuken lijkt
wel cenigszins op een verplaatsbaar
mortier Voor de affuit en achter de
loep met zijn enormen mond. De af
luit bergt d'e projectielen- vleesch.
besdhuit, koffie, thee, zout, rijst, ervv
ten. 1-Iet hoofdbestanddeel van do
keuken is een reusachtige ketel die
zeer ingeriieue is ingericht, en hangt
in een oüebad, dat wordt verwarmd
zoodat do hitte wordt medegedeeld
aan 't eten in den werkelijken ketel
dat aldus gaar kookt. Ls het eten
klaar, dan kunnen de vuren gerust
gedoofd! worden, want de olie blijft
minstens zes uur warm. Op deze wij
ze voorkomt men èn het koud worden
èn het aanbranden van het eten. De
veldkeuken heeft nog een ketel, een
kleineren, den zoogenaamden koffie
ketel, die verwarmd kan worden met
elk brandbaar materiaal.
Dat de verzorging van de troepen
met levensmiddelen thans zooveel be
ter is dan in 1870, is voor een groot
gedeelte te danken aan het invoeren
van ihet goelasj-kanon, dat door de
troepen steeds met den 'grooteten ju
bel ontvangen wordt.
DE LANGE DUUR VAN DE GE
VECHTEN.
In het „Berliner Tageblatl" schrijft
da militaire medewerker, majoor
Moratli, naar aanleiding van den lan
gen duur van de gevechten in Noord-
Frankrijk.
Do toeschouwers van dezen grooten
strijd' moeten den ouden maatstaf ter
zijde leggen, dien zij zich eigen maak
ten uit do geschiedenis. Zij moeten
het aantal troepen van de velds'agon
van nu stellen tegenover het troepen
tal van vroeger. Bij Leipzig stonden
205.000 geallieerden tegenover 190.000
Frahscbrn Bij Rozouvlllc -Y.oiivIHc
-Mars la Tour, den 16en Augustus
1870, ©tonden. 120 000 Fransclwn te
gen 66 000 Duitschers. Bij Sedan om
singelden 180,000 Duitschers 90.000
Fronschen. Ton gevolge van do mo
derne bewapening werden uit dc-ze
slagen van één tot drie dagen in den
Russiscli-Japanschen oorlog eJagan
van tien. twaalf, achttien dagen. In
den slag van Moeteden, die achttien
dagen duurde, stonden 350.000 man
tegen 315 000 man
Wanneer do slagen zoo lang duren
bij legers van honderdduizenden kan
het dan verbazen, dat er maanden
gevochten moet worden tusschen le
gers van mUlioenen? Bij Leipzig be
droeg het ge'vechtsfront van Napoleon
26 Kilometer. Bij Moekden was dit
front reeds 80 kilometer. En (liane,
tusschen Verdun «en Arras, is het 250
kilometer. Met deze uitbreiding van
troepental en afstand worden de. moei
lijkheden grooter voor do leiding. IIoc
zelfstandig de verschillende legers
ook zijn. mogen, zij krijgen toch hun
bevelen van een centraal punt Het
overbrengen- van berichten en het.
uitdeden van bevelen geschiedt met
de nieuwste hulpmiddelen van. de
techniek. Maar de oorlog dwingt ook
tot het gebruik maken van verouder
de, langzame hulpnuiddelen. Boven
dien dwingt de moderne bewapening
meer dan vroeger te denken aan be
scherming dor troepen. Willen d'e
strijdende volkeren geen zelfmoord
plegen zooals de Bulgaren in 1912
deden door vroegtijdige uitputting,
d'an moeten zij .even goed denken
aan rust en beveiliging als aan de uit
werking van de wapens. D'it kost tijd
en nog eens tijd. Bovendien is d'e
verpleging van de troepen moeilijker
geworden. En de toevoer van de mu
nitie kost veel meer tijd. De voorla
ders zijn verdrongen, door d'e maga
zijn-geweren, de zelden schietende
kanonnen door en el vwurge schut- De
ammunitie van den vo'kerene.lag te
Leipzig zou nu In een paar uur ver
schoten zijn.
DUITSCHE VERLIEZEN
We lezen in de ,.N. R. Ct."
De 35 tot dusver verschenen Prui
sische verüeslijstcn vermelden974
gesneuvelde officieren, 2188 gewon
de en 122 vermiste officieren 13051
manschappen zijn gesneuveld. 56.045
gewond en 22.037 worden vermist.
Hierbij konnm 1 E>4 man aan verliezen
voor de marine en de verliezen van
de Beiersohe, Saksische en Wurtern-
bergsche legers, die een aanmerkelijk
deel van de Duitsche strijdmacht
vormen. Na de 35ste Pruisische lijst
zijn nog negen andere openbaar ge
maakt, waarvan elke ruim 10.000 na
men vermeldt. No. 43 en 4i bevatten
18.000 namen. De verliezen van liet
Pruisische leger alleen zijn zoodoen
de reeds tot een totaal van ongeveer
211.000 gestegen.
Allerlei.
BURGEMEESTER MAX,
Men schreef u-it Vlaanderen aan de
„N. R. Ct.">
De „Bieu Public" heeft een uitge
breid schrijven uit Brussel, d.d. 5
Octobrr, waaraan wij het volgende
onlleenen
Burgemeester Max zou hebben kun
nen schrijven uit Namen, waar hij
in een vesting wordt vastgehouden.
De burgemeester wordt goed behan
deld en. mag zelfs, onder geleide van
een officier, in de straten der slad
wandelen, heet het.
Rood* Kruis-werk,
LAZARET-TREINEN.
.Sedert het uitbreken van den oor
log heeft bet Duitsche Roode Kruis
uit eigen middelen 24 lazaret-treinen
ingericht. De inrichting van olken
trein kost vijftig- tot zestigduizend
mark. AHe treinen hebben een spijs-
wagen en vold-oen aan de strengste
hygiënische c-ischen. Er is in 100'n
trein plaats voor 320 liggende patiën
ten. Het personeel bestaat uit vier
geneesheeren, vier verpleegsters, 36
verplegers, een administratiesamb
tenaar, een emdd cn een knecht
zoo vertelt, de „Berliner Loka'.-Anzei-
ger",
HET AMERIKAANSCHE ROODE
KRUIS.
De missie van het Amerikoaneche
Roode Kruis, dat hulp uitzendt naar
elk oorlogstoon eel, is Zondag le Ber
lijn aangekomen, ter sterkte van drie
e-i zestig dames en heeren. Als leider
treedt op de vroegere attaché van de
Duitsche ambassade te Londen baron
Goldschmidt Rothschildt, Aan de
grens werd bet gezelschap begroet
door den Landraad cn den burge
meester van Bentheim, De Pruisische
regeering stelde een extra-trein ter
beschikking van de Amerikanen. liet
Amerikaansche gezelschap toonde
zich uiterst ingenomen met de harte
lijke ontvangst van de zijde der DuiU
schc overheid.
DE SCHENDING VAN DE BEL
GISCHE NEUTRALITEIT.
De „Nordd. Allgem. Zeitung" (de
spreektrompet der Duitsche regeering)
schrijft een artikel over d© Belgische
neutraliteit. Medegedeeld wordt dat
de Duitsche legerautoriteiten belang
rijke stukken gevonden hebben in de
archieven van den Belgischen genera-
Jen staf te Brussel.
Uit deze stukken blijkt (volgens de
Duitsche regeering) dat in 1906 reeds
besl-oten was tot het uitzenden \an
een En-gelsch expeditiekorps in een
Franisch-Duitfichen oorlog. In dat jaar
is een uitvoerig plan opgemaakt voor
gemeenschappelijke operaties tegen
Duitschland van ecu Engetsch expe
ditiecorps van 100.000 man met het
Belgische leger. Duinkerken, Calais
en Boulogne waren de plaatsen waai
de Engelsche troepen ontscheept zou
den worden.
„De voorgenomen ontscheping in
Fransche haven© en het transport
door Fransch gebied bewijst, dat in
zake deze Engelsch-Belgische afspra
ken ook reeds overeenkomsten waren
getroffen met den Franschen Genera-
len Staf.
De drie mogendheden hebben de
plannen voor een samenwerking der
verbonden legers, zooal® het in het
document wordt genoemd, nauwlet
tend vastgesteld. Dat wordt ook be
wezen, doordat in de geheime act»
een kaart van <Un Franseher op-
marsch went gevonlen
Ook IS gevonden een rapport va»
23 Dcc. 1911, van baron Greind, gedu
rende lange jaren Belgisch gozanf (t
Berlijn, aan den Belgischen minister
van buiten'landscho zaken, waarin d»
Belgische regeering gewaarschuwd
wordt voor het eenzijdig partijkiezen
voor de entente mogendheden. De
gezant wijst er op. dat het hem mee
gedeelde plan van den Belgische»
Gcneralen S'af voor de verdediging
der Belgische neutraliteit in een
I'lansch-Duilschen oorlog zich alleen
bezig houdt met. de vraag, welke
maatregelen genomen moeten wor
den voor het geval, dut Duitschland
de Belgische neutraliteit mocht
schenden, terwijl de hypothese van
een aanval van Frankrijk op Duitsch
land door Be'gic heen even waar
schijnlijk was.
De „iNorddeutsche" besluit, door
o.a te schrijven
„liet wordt overtuigend bewezen,
dat hetzelfde Engeland, dat thans
gaarne wil doorgaan voor den he-
schermer der Belgische neutraliteit,
België heeft, ove.rgehaald tot een een
zijdig partij kiezen van de entente
mogendheden.
..Verder blijkt er uit, (aldus het
Duitsche blad) dat.de Belgische regee
ring door gehoor te geven aan de In
blazingen van Engeland aan hare
plichten als neutrale mogendheid ern
stig te kort heeft gedaan. Ter vervul
ling van die plichten was het noodig
geweest, dat de Belgische regeerir.g
bij hare verdedigingsplannen ook de
schending der Belgische neutraliteit
door Frankrijk in het oog had gevat
en dat zij voor dit geval een soortge
lijke overeenkomst met Duitschland
had getroffen als met Frankrijk er
Engeland.
De gevonden ©tukken, vormen een
documentair bewijs voor een feit, dat
aan toonaangevende kringen In
Duitschland reeds lang bekend was
van een stille samenwerking van Bel
gië met d* entente-mogend'heden. Zij
kunnen dienen ter rechtvaardiging
van ons militair optreden en ter be
vestiging van. de inlichtingen, die
het Duitsche legerbestuur omtrent de
plannen van Frankrijk had ontvan
gen. Zij zullen het Belgische volk lee-
ren inzien, aan wien liet de cata
strophe te danken heeft, die het on
gelukkige land thans heeft getroffen.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
k 30 Cta. per regel
op RIJWIEL.RIJTUIG, to AUTOBANDEN
waarborgt toliuileit.
Fabriek Hevea, Hoogezanil(aroni<igen.)|
Stadsnieuws
TOT STEUN VAN BELGISCHE EN
ANDERE SLACHTOFFERS.
Uit de negende verantwoording van
den penningmeester van het Comité
lot steun van Belgisch© en andere
slachtoffers vermelden wij: Uit een
skatpot, Santpoort 3, D. V. Szn.,
Haarlem, f 10, K. Halfweg f 24, T. D.-
V., Beverwijk f 2.50, P. v. d. W., Aer-
d'onJiout f 25, A. V. Heemstede f 25,
H. F. W. Heemstede f 20, Mej. S. v.
L, Iléemstede, f 100. G. J. v. d. V„
Ove'rveen, f 500.
Te zomen met de vorige opgaven
frs. 626.28 en f 78.104.64 1/2.
In totaal met d© vorige vc'ran twoor-
dingen is nu bij het comité ingekomen
f 90 863.48; frs. 5,187.47 1/2 en M. 98.13.
Rubriek voor Vragen
Qcubonneerden hebben bet voorrecht,
Vragen op verschillend gebied, mits vooc
beantwoording vatbaar, in te zenden bij de
Redactie van Haarlom'B Dagblad, Groots
Houtstraat S3.
Allo antwoorden worden geheel koeteloos
gegeven cn zoo spoedig mogelijk.
Aan vragen, die niet vbl'.edig naam en
woonplaats van den inzender vermelden
wordt geen aandacht geschonken.
VRAAG. Een dienstbode is ge
buurd op f 5.— körmisfooi en f 5.—
nieuwjaar, Heeft mevrouw het recht
dit geld in t© houden, wanneer ik
met November uit die betrekking ga?
ANTWOORD. Neen.
VRAAG. I® het geoorloofd in Ne
derland Belgisch geld aan te nemen
in een winkel? Waar knn men dit. geld
Inwisselen voor N©d©rlandsch geld?
ANTWOORD. Geoorloofd is bet
natuurlijk, inwisseling kan geschie
den bij een Bank. Overtuig u van den
koers.
VRAAG Een dienstbode is per
3 maanden gehuurd en vertrekt op
■ast van mevrouw met November.
Ileeft mevrouw nu h©| recht haar ker-
misfooi in te houden?
ANTWOORD. Neen.
VRAAG. - Vóór 4 jaar ge'eden is
een vader het recht over zijn kinde
ren ontnomen. Een kind' van hem (26
jaar oud) wil gaan trouwen. Ileeft.
liet de toestemming van zijn vader
noodig?
ANTWOORD Ja.
VRAAG. Kan een vader zijn zoon
on t er ven?
ANTWOORD. Neen. wel gedeel
telijk. Raadpleeg een notaris.
VRAAG. Een dienstbode is per
3 maanden gehuurd, Voor een brui
lof:, kreeg zij eenige dagen verlof,
maar kwam een dag later dan naar
verlof strekte thuis, en werd met
binnengelaten. Heeft, mevrouw nu 't
recht baar loon in to houden. of
moet zij haar tot 1 November uitbe
talen?
ANTWOORD. Dit hangt af van
hetgeen reeds vroeger is geschied en
onder welke omstandigheden het ver
lof is gegeven en overschreden. Wen#
u tot het Bureau van Consultatie.
