De Europeesche Oorlog.
Ds veldslagen in Noord-Frankrijk. De Dnitsekers hebben Rijssel bezet.
Gemhtsn op 't oostelijk front.
Verspreid nlenws van de oorlogsvelden.
De Belgische rsgeering naar Frankrijk verplaatst.
Ünrnst in Znid-ifrlka.
DE BOOSDOENERS.
TWEEDE BLAD.
HAARLEM'S DAGBLAD
WOENSDAG 14 OCTOBER 1914
Op keS Westelijk
Ooriogsveid
Van liet slagveld in Frankrijk is
Weinig te vermelden. De berichten,
die van Dnilsche zijde geheel onthre-
kr-n. van Fransche zijde at zeer ka
rig zijn, melden slechts dat er geen
nieuws is. Daar wordt dus de par-
ticele strijd' over do groote, lange lijn,
van Verdun tot bijna aan de Belgi
sche grens voortgezet. En het blijkt
wel steeds meer, dat cr stelsel is in
altoos uitgebreide verlenging van
den Duitse hen vleugel, dat steeds
moer de richting naai do kust wordt
gezocht.
Do vraag is meer dan eens ge-tcW,
waarom de Duitschets aanvankelijk
hebben nagelaten de Kanaalkust te
bezetten, de p'aatsen als Zeebrugge,
Dstcnde. Duinkerken. Calais, Dieppe
ongemoeid te laten en zich sleeds
niet al hun macht In zuidelijke rich
ting wierpen. Zij hebben eerst nage
laten zich tusschen de Engelschc kust
cu de'Fransche legers te schuiven, en
daar de verbindingen tusschen do
hondgenooten te verbreken.
Thans schijnen zij dit te gaan doen.
Tn het noorden rukken de Duitsche
legers, die in Antwerpen slechts een
bezetting achterlieten, naar Brugge,
dan naar Zeebrugge en Ostende op. in
Frankrijk zijn reeds ca valerie-masra 's
bij Jlazebrouck, dus in de richting
van Duinkerken en Calais gezien.
De Belgisch© hoofdmacht uit Ant
werpen, die over Se'raete zou ont-
euappen, heeft zich in de richting
Brugge teruggetrokken. Volgens de
berichten was de hoofdmacht der be
zetting er in geslaagd terug tc trek
ken. zonder dat de Duitsche cavale
rie, van de troepen d'ie bij Schoon-
uerde over de Schelde waren gegaan,
er in slagen kon hen Ie achterhalen.
Het is klaarblijkelijk deze troepen
macht, die thans tusschen Gent en
Brugge met. de Duitschers slaags is.
De Duitsche troepen hebben zooals
men weet Gent bezet, en vervolgen
do daarin aanwezige troepen, die bij
hun nadering terugtrokken. Bij Brug
ge werden deze genoodzaakt om het
gevecht aan te nemen maar van den
uitslag van dat gevecht ie nog niets
bekend.
Zal ook 't mooie Brugge, de stad
van Rodenbach, van den oorlog te
lijdon hebben? Brugge is een van de
mooiste, indrukwekkendst©, oude
Vlaamsche steden.
De oorlogscorrespondent van .,De
Tijd'" zendt inlichting omtrent de
sterkte der verschillende legers iit 't
Westelijk deel van België. De val
van Antwerpen, het bolwerk der na
tionale verdedigingzegt hij. moge
voor België en treurig feit zijn, ik
geloof toch niet, dat do toestand der
geallieerden, waarvan dan toch Bel-
gie's lot afhangt, de 'aaiste week
ongunstiger geworden is.
Er zijn omstandigheden, waarin
men niet alles zeggen kan en mag,
wat men weet, anders zou ik die gun
stige positie duidelijker laten uitko
men. Als resultaat echter van een om
zwerving van meer dan een week door
België en Noord-Frankrijk, kan ik
toch liet volgende mededeelen- de
bezetting door de geallieerden van
den Zuid-Westhoek van België wordt
(deeds sterker Een Engelsche macht
heeft den weg Ostende—Gent bezet,
versterkt door een gedeelte van het
Ganadeescbe hulpleger, dat deel© in
Calais, deels in Ostende ontscheept
werd.
Uiertegenover staat, dat reusachti
ge versterkingen van Duitsche zijde
worden aangevoerd. In een mijner
berichten, uit Brussel toegezonden,
meldde ik reeds, dat 500.000 man vrij
willigers zouden worden aangevoerd,
waarvan het grootst© deel naar
Noord-Frankrijk zou gaan en een
tinder deel tegen Ostende moest op
rukken. Welnu, een groot deel is
reeds in België aangekomen. Terwijl
uk j I. Vrijdag het traject Leuven—
J.uik aflegde, zijn me 13 treinen ge
passeerd, opgepropt met vrijwil'l i-
L'TS.
FEUILLETON
(Naar het Engelse h).
35)
Rigott kwam een weinig meer na
derbij en zeide met zachte stem
Ik geloof, mijnheer, dat dit kind
dingen ziet; zij is het merkwaar
digst© kind, dat ik ooit heb gezien. Er
is niets waarvan zij meer houdt dan
des avonds het huis uit t© sluipen.
En het is geheel hetzelfde met stor
men Gij herinnert u dien vreeselijkcn
orkaan een maand geleden, waarhij
lie „North Grove" is omgewaaid, en
de torenspits van do kerk te Rewthain
naar beneden is gevallen Nu, juist
toen de storm op zijn ergst was, en ik
zat to bidden, dat het dak boven onze
hoofden voor ons gespaard mocht blij
ven, kook ik rond naar Angela, en
zag haar niet. „Weer een van hare
kuren", dacht ik bij mij zelf, en juist
op dat oogenblik komt juffrouw Jakes
om tc vertellen, dat Sam de kleine
miss in een der lanen had zien loopen.
Ik was zóó ontsteld, dat ik naar be
neden ijlde om Sam op te zoeken,
want Jakes zeide, dat hij niet naar
buiten wild©, waar de toornen als
Ilct waren allen jonge jongens, die
niet lang kunnen geoefend zijn ge
weest, Enthousiasme echter heerscht;
er genoeg onder hen. Machtig klon
ken hun vaderlandsche liederen, en
wanneer onze trein passeerde, zwaai
den allen met kleine vlaggetjes, do
nationale driekleur, of de beeltenis
van den keizer enz.
OFFICIEELE BERICHTEN.
Een Fransch communiqué zegt i
„Maandag zijn de Franschen en
Engelschen op verschillend© punten
duidelijk gevorderd. Zij hernamen 'i
offensief in de streek van HazebroeCk
en Bethnne.
Een Duitsch legercorps bezette
Rijssel.
De Franschen maakten vorderin
gen in de streek van Berry a-Rac,
bij Souain, tn het westen der Argon-
nen, ten noorden van. Malancourt. op
den rechter Maasoever. Van de Maas
hoogten rukten de Franschen aan op
den weg Verduo—Metz. Bij Apremont
wonnen zij terrein. Een aanval der
Dultsehers op den rechtervleugel
werd afgeslagen."
Uit het Duitsche hoofdkwartier
wordt gemeld1:
„Van het westelijk ooriogstooneel
zijn geen berichten van beteekenls
ontvangen. De hevige aanvallen van
de Franschen ten oosten van Sois-
sons zijn afgeslagen. In het Argori-
nonwoud hebben voortdurend ver
bitterde gevechten plaats.
De Duitsche troepen gaan in het
door dicht kreupelbosch uiterst moei
lijk terrein, met alle midde'en van:
den vestingoorlog stap voor 6tap
vooruit. De Franschen bieden hanl-
nekkig tegenstand en sciiieten uit de
boomen en met machinegeweren uit
jachtstanden in de boomen. Zij heb
ben naast verdiepingsgewijs aange
legde loopgraven sterke vestingwer
ken als steunpunten aangelegd.
De berichten door de Fransche le-
gerchefs verspreid over het succes
hunner troepen in Woëvre zijn on
juist.
Gevangenen verklaren, dat aan de
troepen is medegedeeld, dat de Dui'-
echers verslagen en verschillende
forten om Metz gevallen zijn. Daar
strijdende Duitsche troepen hebben
werkelijk eenig gebied vefloren, maar
Etain is nog steeds in Duïtsch bezit.
De Fransche aanvallen op Duit
sche stellingen bij St. Mihiel zijn af
geslagen.
HOEVEEL TROEPEN HEEFT
DUITSCJILAND IN FRANKRIJK?
Do militaire correspondent van de
„Times" schat, dat de Duitschers er
in geslaagd zijn op het westelijke
oorlogsterrein tusschen de 80 en 90
divisies samen te trekken, do man
nier?. etappetroepen en cavaleriedi
visies inbegrepen, en veronderstelt,
dat d© oorlogssterkte door verster
kingen is gehandhaafd.
II i komt zoo tot een .totaal van
1 500000 man.
DE VAL VAN ANTWERPEN.
Officieel wordt uit Ber'ijn gemeUl-
De bij Antwerpen gevangen, geno
men troepenmacht is nog niet volle
dig bekend.
Het aantal in Nederland ontwapen
den wordt op 28.000 man geraamd.
Vblgcrfe Londcnscho en. Nederland
echo berichten zijn daarbij 2000 En
ge tee hen.
Vel© Belgische soldaten schijnen
zich iir burgerkleeding naar hunno
woonplaatsen te begeven.
De materieel© schade in Antwer
pen is gering. Sluizen en veersteigers
ziju door de Belgen onbruikbaar ge
maakt.
In de haven zijn, vier Engelsche,
twee Belgische, een Fransche, een
Duitsche, 32 Duitsche en 2 Oosten-
rij ksche stoombooten, en twee Duit
sche zeilschepen. Het schijnt, dat bij
de Duitsche schepen de ketels on
bruikbaar gemaakt zijn.
DE BELGISCHE REGEERING NAAR
FRANKRIJK.
Uit Bordeaux wordt geseind:
De Belgische regeering, wenschen-
stroohalmen door de lucht vlogen
neen, voor geen duizend pond, en nu
gingen wij met ons beiden haar zoe
ken.
Ilier hield Pigott een oogenblik stil
bij de herinnering aan die wandeling.
Welnu, zeide Fraser, dio veel
belangstelling toonde (alles wat het
zonderlinge kind betrof, boezemde
hem belangstelling In), waar hebt
gij haar toen gevonden
Gij kent wel, mijnheer, die plek
waar de oude muur bij den „Staf der
Caresfoots" in het water eindigt
Welnu, aan het einde is een inham
met een ring aan den muur en met
een ceintuur om haar middel stond
het kind aan den ring vastgebonden.
Zij stond met haar rug tegen den wal
geheel blootgesteld aan de woede der
natuur-elementen, terwijl het schuim
om haar heenvloog, hare armen voor
haar uitgestrekt, zonder hoed, terwijl
haar lang haar recht overeind stond,
en haar oogen glinsterden alsof zij in
vlammen stonden, en al dien tijd
kraakten en zweepten de boomen om
haar heen op eene wijze, om iemand
zijne bezinning te doen verliezen. Wij
brachten haar gelukkig weer In vei
ligheid, maar hoe lang wij haar zul
len behouden, weet ik niet. Nu eens
staat zij op het punt om in het meer
te verdrinken, want zij houdt van het
water als een eend, dan weer om haar
nek ie breken bij een val uit een
boom. Het grieft mij verschrikkelijk.
de haar vrijheid van handelen te ver
zekeren. heeft besloten zich naar
Frankrijk te begeven. Met uitzonde
ring van den. minister van oorlog
hebben all© ministers Dinsdagochtend
Ostende verlaten, gaande naar Ha
vre, waar de Fransche regeering aUe
maatregelen heeft genomen voerbaar
installatie.
Koning Albert blijft aan het hoofd
van liet leger,
Van°'t Oostelijk
Gorlorsiooneel
In het Oosten is de toestand toch
wel eenigszlns anders dan de aan
vankelijke berichten uit Petrograd
deden vermoeden. Do Duitsche troe
pen zijn in Russisch Polen den Welch-
sel overgetrokken, bij Iwangorod, en
daar met de Russische troepen slaags
geraakt. Daar is dus het Duitsche le
ger een heel eind op Russisch gebied
doorgedrongen. Do Duitsche troepen
strijden tusschen Iwangorod en War
schau.
In het zuiden hebben de Oostenrij
kers het offensief hervat. Zij hebben
niet alleen Przemysl, dat door de
Russen belegerd werd, ontzet, maar
ook Jaroslaw genomen, en dringen nu
de Russen over de grens van Galicië
terug.
Volgens een modedeeling In „Af-
tonbiadet" hebben de Russen, na
Lemberg le hebben veria ten, den te
rugtocht ondernomen in de richting
van Chohn en Lublin, dus op Rus
sisch gebied.
Do legatie van Oostenrijk-Honga
rije maakt bekend
„Heb offensief der Oostcnrijkech-
Hongaarsche troepen, wordt met suc
ces ten noorden en ten zuiden van
Przemysl voortgezet.
He etacl Jaroslaw Is ln onze han
den. Belangrijke Rueeiccho strijd
krachten zijn op den aftocht, ooste
lijk van Ungrow.
Onze aanval vordert! evenzeer ln
Russisch-Po'en.
De vesting Przemysl heeft door hot
beleg bijna niet geleden. Dit verdient
te meer opmerking waar do vijande
lijke bladen hadden bericht, dat de
stad in vlammen zou staan en dat
do plaats zoo zon hebben geleden docr
het Russisch bombardement, dat haar
inneming aanstaande was.
Een Duit,sch officieel bericht meldt:
Op 12 October werd een niöuwe po
ging der Russen om de Duitschers om
te trekken bij Se her winde afgeslagen.
Do Russen verloren daarbij 1500 man
die gevangen genomen weiden en 20
kanonnen.
In Zuid-Polen is de Russische
voorhoede zindelijk van Warschau
door Duitsche troepen teruggeslagen.
De pogingen der Russen om ben zui
den van Iwangorod over den Weich-
sel te trekken werden belet..
Daarentegen verklaart een En-
gelsch bericht dat de strijd op de
Oost-Pruisische grens met hardnek
kigheid wordt voortgezet Noordwes
telijk van Lyck zijn do Duitschers op
den aftocht, de bruggen vernielende
In Zuid-Polen, tusschen Iwangorod
en Sandorair, worden artilterieduels
gehouden met de afdeeltngen van 't
Duitsche leger, die den Wcichsel na
deren
Blijkens èen telegram van den Pe-
tersburgeehen correspondent van de
Romeinsche „Messagero" hebben de
Russen van het beleg van Przemysl
en het handhaven hunner tot dus
verre ingenomen stellingen In GaU-
ciö afgezien, teneinde een voor hen
meer geschikt© strategische positie
in te nemen, waar zij onder gunsti
ger voorwaarden den aanval van. het
Oostenrijksch-Duitsche leger kunnen
afwachten.
Op het Zuidelijk
Oorlogstooneel.
De Oostenrijksch© legatie deelt
mede
Wat het bericht aangaat, uit Cet-
dat is zeker.
Fraser glimlacht© en zeide
Kom, gij zult toch niet van haar
willen scheiden, ondanks al hare
slechtheden, nietwaar
Van haar scheiden, antwoord
de Pigott verontwaardigd, schei
den van mijn kleine lieveling 1 Ik zou
liever nog mijn eigen hoofd willen
verliezen. Er is nog nooit iemand zoo
lief geweest als zij ia, met haar be
minnelijke manieren, en als ik cenig
versland heb van meisjes, dan zal zij
eens het schoonst© meisje van geheel
Engeland zijn. Zij is bestemd om een
mooie vrouw te wordenkijk eens
naar hare oogen, haar voorhoofd en
haar hebt gij ooit iets dergelijks
gezien En wat hare eigenaardighe
den betreft, hoe kan men iets anders
verwachten van een meisje met leege
hersenen, daar zij niets kan leeren.
en niemand anders heeft om mee te
praten dan een eenvoudige vrouw
zooals ik, en een vader. hier liet
zij haar stem dalen, die een rnen-
schenhater is, ©n zelfs afkeerig is van
het gezicht van zijn eigen kind
Stil, Pigott, gij moet zulke din
gen niet zoggen I Nu zal ik u eens
iet© vertellen ik wil uw heer verzoe
ken mij toe te staan voor Angela's op
voeding te zorgen.
Het doet mij zeer veel genoegen,
mijnheer, dat te hooren. Zij is vlug
genoeg om alles le kunnen leeren, en
het is zeer vriendelijk van u, dat op u
tlnje verspreid, omtrent een beweer
de Montenegrijnsche overwinning te
Kalinovik, is d© legatie door haar re
geering gemachtigd om zoo stellig
mogelijk ie verklaren, dat de Monte-
negrijnen niet alleen geen overwin
ningen hebben behaald, maar zelfs
een nieuwe nederiaag op cfe aange
geven plaats hebben geleden.
Verspreid nieuws
van deoorlagsveiden
EEN GENEESHEER VERTEI.T,
Do Times" bevat een brief van een
officier van gezondheid in 't Engel
sche leger. Deze vertelt (do vertaling
is van de „Telegraaf")„Een schooi
met oen particulier woonhuis te Ant-
.werpen, was als hospitaal lngericht-
We hadden 40 gewonden, allen ern
stig. Om 10 uur 's morgens hoorden
wij een geweldige ontploffing op on
geveer 100 meter afstand. Bijna ge
lijktijdig hadden er boven het hospi
taal nog verscheidene andere ontplof
fingen plaat© en een gewonde officier
vertelde ons, dat wij onder het vuur
waren van een, batterij belegerings
geschut., zooals door Je Duitschers
bij Luik gebruikt was.
Een oogenblik later trof een gra
naat een der uiteinden van het ge
bouw, doodele een patiënt en ver
wondde twee verplegers. De kamer
werd vernield, de muur stortte in en
heb geheele gebouw trilde. Het hos
pitaal was nu spoedig vol mannen,
die ln den omtrek van het hospitaal
gewond waren. De wonden waren
verschrikkelijk.
De granaatscherven zijn gloeiend
heet ©n scheuren en rukken het
vleesch uit elkaar. Zelfs de doktoren,
die toch aan vreeselijke dingen ge
woon zijn, kunnen ze nauwelijks zeft-
der afschuw zien.
Ik was bezig het bloed te stelpen
van een man, wiens been versplin
terd was, toen een granaat voor het
venster ontplofte, tafels, verband'kis-
ten en draagbaren omverwierp en de
kamer in rook zette. De verpleger, die
mij hielp, werd in den arm getroffen
en sleurde mij ln zijn val mede. Er
was eenige verwarring, maar d© or
de was spoedig hersteld en het ver
binden van den gewonde werd voort
gezet. Er werd met succes een open-
Ge volbracht aan een kanonnier, die
aan de keel gewond was. De granaten
barstten nu geregeld om de drie mi
nuien.
Het aansuizen kan men ongeveer
drie seconden hooren. voordat dc gra
naat barst en dit geeft juist den tijd,
om zooveel mogelijk d'ekking te zoe
ken. De durme muren van het gebouw
vormden een goede bescherming voor
de wegvliegende granaatscherven,
maar waren a's een blad papier vóór
den granaat zelf.
Om ongeveer half twaalf ging een
trranaat zonder te ontploffen door het
dak en op hetzelfde oogenblik ver
nielde een andere de keuken, waar-
bi] twee mannen gedood werden Twee
granaten vielen in den tuin en e.oe-
gen in d n grond een gat, waar men
tot aan de beupen in kon staan. WI)
waren klaar met het verbinden der
gewonden en konden thans om on©
heen zien. Iedereen was op zijn post,
de officieren kalmeerden do gewon
den, da verplegers ver verachten d'e
vuilgeworden verbanden.
Het was nu twaa'f uur en tot onze
groote verlichting hield het granaat-
vuur plotseling op. Wij begonnen het
hospitaal weer ln orde te brengen.
Steenen en kalk werden opgeruimd,
de matrassen uit de verwoeste zie
kenzaal gebracht en een nieuwe inge
richt
Om I uur begon het vuren weer,
aanvankelijk over ons heen. maar om
2 uur barstten aan alle zijden weer
de granaten uiteen. Het geraas was
oorverdoovend en het geluid ren val
lend pleisterwerk en steenen en het
gekreun der gewonden vermengde
zich nu met het gekletter van een
plasregen en, het loeien van een hevl-
gen wind. Om 3 uur viel een granaat
ln het eerste als hospitaal gebruikte
huis en deed het dak en groote stuk
ken metselwerk met een verschrikke
lijk gekraak Ineenstorten. Ik ging
met kapiteinnaar binnen om te
zien wat er gedaan moest worden.
De gewonden hadden zich van hun
matrassen afgesïeept naar d© deur
en smeekten om ergens anders heen
vervoerd te worden. Een man, wiens
beide beenen afgeschoten waren, was
midden in de kamer gestorven.
Do -meeste dekking werd geboden
door het achterste deel van het ge
bouw, dat nog overeind stond. Hier
heen Drachten wij hen en trachtten ze
gerust te stellen.
Kort hierop werd; het granaatvuur
allervreeselijkst. Het dak werd van
het eer.© eind tot het andere openge
spleten en de voorst© tuinmuur werd
over een afstand van bijna tien me
ter Weggeslingerd. Een ambulance-
wagenwerd verbrijzeld en vier paar-
te nemen. Als gij haar geest kunt ont
wikkelen in gelijke mate als haar
karakter, dan zal zich eens een man
werkelijk gelukkig kunnen noemen.
Goedonnacht, mijnheer, en ontvang
mijn hartelijken dank voor het naar
huis brengen van de jonge miss.
Den volgenden dag begon de opvoe
ding van Angela.
BOEK Ui
HOOFDSTUK I.
De opvoeding van
Angela.
Toon wij Angela voor het laatst ont
moetten, zou aan hare opvoeding wor
den begonnen. Laten wij de kennis
making hernieuwen op den gedenk
waardige!) avond, toen na een studie
tijd van tien jaar, Fraser, een man
die niet gemakkelijk was te voldoen
zelf zeide, dat hij niet in staat was
haar meer te leeren.
Het wasKerstmis-avond. Buiten
valt de regen neer van de bladerlooz©
boomtakken op den doorweekten bo
dem, terwijl de wind naargeestig door
de boomen suist.
Buiten de pastorie ziet het er dus
recht droevig uitlaat ons liever een
blik naar binnen slaan.
In een tamelijk versleten leuning
stoel, in do gezellige studeerkamer
aan de tafel, met boeken gevuld, e:i
den gedood dit aMes door één gra
naat.
Het lijkenhuis, een uitbouwsel aan
öpn achterkant, stortte in, terwijl een
ander uitbouwseltje geheel werd
weggevaagd slechts de fnndcering
bleef over. Met ons vieren officieren
hidden wij een kleinen krijgsraad,
om beslissen wat te doen. De Duit
schers houden des avonds gewoonlijk
met vuren op- Wij hadden geen or
ders om ons te verplaatsen, wij had-
Hen gedaan wat wij konden, eri
thans wachtten wij. De kamers waren
iu het halfduister, daar wij de blin
den gesloten hadden als een zwakke
bescherming tegen granaatscherven.
Een granaat, «lie door een venster
kwam, nam «Jen stoel onder iemand
weg, zonder dezen persoon te kwet.
sen. WH keken steeds met ongeduld
naar de k'ok. Hot laatste half uur
zaten wij te wachten op den granaat,
«li© aan alles een einde zou maken.
Om tien minuten, voor half zes scheen
hij gekomen te zijn. Wij hoorden
vlak achter het hospitaal een vrce-
seltjk gekraak, al!© luiken vlogen van
zelf open en het geheele huis was vo>
rook. Het vallen der steenen duurde
wel twee of drie minuien en hel huis
schudde van hoven tot beneden. Toen
werd' ajles stik
Wij keken elkaar aan, me; één
vraag op ons gelaat, maar er kwa
men geen granaten meer. Wij begon
nen weer tc prater», heel rustig en ge
dempt. Na eenigen tijd werd den pa-
ti«Uiten voedsel verschaft. Toen veer
den de dooden weggevoerd, waarna
schikkingen werden getroffen, om het
hospitaal zoo spoedig mogelijk te
verlaten. Wij waren er zeer verheugd
over, dat er geen paniek was geweest
en dat wij er, ondanks alles, in ge-
slaagt» waren de patiënten gerust te
stellen."
DE STEMMING ONDER DE
FRANSCHEN.
Do Parljfeche correspondent van. T
Alg. Handelsblad, schrijft o.a:
Én dan moet ik nu toch eerst weer
«vui« mijn bewondering zeggen vow
de wijze waarop het Fransche volk
deze ooriorsbeproe'vlrig draagt. We
zijn vandaag a; aan den zes-en-zestig-
slen dag van den oorlog, en nog altijd
zijn moed. vei trouw en en zelfverloo
chening nog even groet pji algemeen
als toon hij begon. Er is haast geen
gezin waar men niet rouwt over een
verlorene, gewende, verminkt©, of
waar men niet in angst zit over het
uitblijven van berichten, al vele we
ken lang. Maar de geest van allen,
de zekerheid dat het niet anders dan
goed af loopen kan en dat al deze el
lende noodt* is om nu eens voor al-
tijd van die eeuwige oorlogsdreiging
daar uit het Oosten, bevrijd te raken,
Is onveranderd. Onveranderd ook de
lust om te helpen, direct en indirect
Eiken dag krijgen de kranten d:e la-
schrijvingen tot het verschaffen van
warm© kleeren aan de soldaten ge
opend hebben, astpels gced, wol en
flanel, geld, tabak, chocolade... Ieder
een doet mee, ook d© allerarmsten,
di© werken zoo bard ze kunnen om
d© wol di© Iiun gegeven wordt in
borstrokken en plastrons om te zet
ten. Nog altijd gevoelen die „wispel
turige'1 Franschen zich de leden van
één groote familie, en offeren ze hun
eigen belangen op aan hot cenc en
gemeenschappelijke belang van hun
bedreigd© vaderland.
Wonderbaarlijk is ook do rustige
gelatenheid van de dikwijls verschrik
kelijk verminkte, gewonden.
Een van mijn vrienden, die zich
als helper en. verpleger in de hospi
talen verdienstelijk maakt, ontmoet
iu den tuin een soldaat, die zijn arm
in een doek draagt Hij helpt hem aan
een lucifer voor zijn cigarct, en blijft
een praatje maken. -
„Wat heb jo aan je arm? vraagt
"hij.
„Aan mijn arm?" zegt d© ander.
Niks, heeleouaal niks. Ik heb alleen
gern arm meer
En kalme rookwolkjes uitblazend
loopt hij verder.
Een andere gewonde soldaat komt
In een hospitaal waar voor het eerst
zijn voorioopig verband door een de
finitief vervangen zal worden. H j
zegt tegen de zuster, die (aam helpt:
„Nu ben ik toch benieuwd om te we
ten hoeveel vingers ze me aan mijn
liaud gelaten hebben. Toen ik dio
ijcherf er teven aan kreng, ben ik
van mijn stokje gegaan, en ik heb
het dus nog- nuet gezien
Als de zuster 't linnen losgewikkeld
heeft, tracht ze het geheel vernielde
stompje te verbergen, maar de man
hoeft al gekeken. Een kreun, een snik
maar dadelijk herstelt hij zich
weer:
„Geen: één meer... D© smeerlappen!
Maar enfin, ik heb me gelukkig al
bij voorbaat gewroken. Vijf heb ik er
om neep geholpen, voor eiken vinger
met eenige losse blaadjes klein-folio
papier in de hand, zit Fraser. Zijn
haai' is grijzer dan toen hij met de
opvoeding v an Angela begon het was
zoo grijs als men van iemand van
drie en vijftig jaar kon verwachten
anders ia hij in zijn uiterlijk dezelfde
gebleven, en zijn gelaat is nog even
fraai besneden, om niet te zeggen
aristocratisch als voorheen. Weldra
legt hij de velletjes papier, waarop hij
aandachtig zat te staren, neer, en
zegt
Uwe oplossing is volkomen juist,
Angela, maar gij zijt er op een zeer
eigenaardige manier gekomen, en
langs uw eigen weg. Niet dat uwe
methode zonder verdienste is want
zij is beknopter dan de mijne maar
aan den anderen kant vertoont zij
vrouwelijke zwakheid. Het is niet mo
gelijk orn uwe vooropgezette stellin
gen stap voor stop te volgen en aldus
tot de oplossing te komen, hoe juist
zij ouk zijn mag.
Ja, zeide een diepe stem, waar
in ©en vroolijke weerklank lag, en
wier eigenares bezig was met thee
schenken Luiten den kring van licht,
die de lamp om zich heen vormde
gij hebt mij dikwijls berispt, dat ik te
spoedig mijne oplossingen neer
schreef, maar wat doet het er toe, als
zij maar juist zijn Het gansche ge
heim is, dat ik de algebraïsche for-
mulo er wel bij heb gebruikt, maar
zonder ze uit te werkt-;!, opa** ~-
©en. Dat heb ik «r dan nu wel voor
over
En dan dat ongelukkige twaalfja
rige meisje, dat getroffen is door da
bom van de laatste „Taube", die «iel»
boven Parijs heeft vertoond. Een van
boar beenen is roodani.c versplinterd
«lat men het heeft moeten ampute
ren. Het kind weet het nog niet, en
de moeder heeft tot vree-olijke taak
het haar te vertellen. Een oogenblik
har-f hot arme meésj© ln snikken uit,
maar al gauw bedwingt ze zich en
nu op haar beurt haar moedor troos-
tonHi-j, zegt ze:
„Nu, moeder, Hon zullen we maar
zoggen dat ik mijn been voor Frank
rijk heb opgeofferde!".
Er zijn er die liet Fransche volk ge-
«loÉrenereerd hebbert durven noemen.
Welk een prachtig démenti geeft
sinds het begin van den oorteg hier
jong en oud aan do kamergeleerden
dio een dergelijke dwaasheid hebben
uitgekraamd. Welk een moed overal,
welk een zelfo|x>ffcrin« i n w elk km
ontembare levenskracht!...
EEN DUITSC.il OORDEEL OVER 'T
FRANSCHE LEGER.
't Fransche blad de „Figaro"
schrijft:
Do Duitsche leger-aan voorder Yon
Bulow (di© door do Franschen di©
met hem in aanraking gekomen zun
als een van de beschaafdste Duitsche
bevelhebbers wordt gekenschetst)
heeft het als hij hier of daar op een
ka-doel te gast was niet heneden zich
geacht zijn onvrijwilligea gastheer
«eens gemoedelijk te vertellen wat hij
van het Fransch© legor dacht Hier
volg© ©en uittreksel van zulk e. n
causerie, zcoals die do©: «ten hoor
der werd meegedeeld.
,.1'vv legers zijn mooi zei hij
met iieel praetisch, maar mooi. Maar
al te wapens ervan zijn niet ©ven veel
waard. In de eerste plaats, ge moet
het mij niet kwalijk nemen, maar >k
ben van oordeel dat uw cavalerie hce-
leni.ial nie£ bestaat. Zr© is prachtig
bi) de charge. Maar de charge, daar
doen vu© met meer aans dat is uit d©
mode. De charge, dial is litteratuur,
poene, maar dat is de oorlog niet.
Do war© rol van de cavalerie is do
verkenning- Hienst. En dien dEeost
vervult «te uw© niet regelmatig ge
noeg. Het verveelt jullie Fransche n
op te passen. Voor de voorzichtigheid
moeten ze jullie niet hebben. Juli
beschouwt den oorlog als een reeks
groot© avonturen. Jullie vermeerdert
voortdurend het risico. Maar men
moet juist het risico verminderen. In
het gevecht moet men allies wagen
maar daarbuiten niets.
„Uw artillerie? ja, daar praal ik
Liever niet over di© is verschrik-
keixjk. Het is de beste van de wereld.
Onze soldaten noemen uw artilleris
ten: de zwarte slachters". Ze heb
ben gelijk. Ze doen ons veel kwaad.
Ik praat l-over over wat anders: over
Jullie infanterie, die groeten lof ver
diend, maar die zulke ernstige, zuike
verschrikkelijke gebreken heeft. Hi t
gevaarlijkste van alles is haar imW.
Uw infanteristen vechten met onbe
dekte borat: het lijkt wel of ze er ple-
ziier in hebben voor schijf te dienen.
Ze vormen een gemakkelijk mikpunt.
Dat is zeker heldhaftig van hen, maar
liet. is absurd. Go denkt «lat moed al
tijd een nuttig element is. Zeer zeker
is hij dat onder zeker© omstandighe-
<ien, bij de aanvallen en bij de bajo
net-charges.
„Maar «i© te groote moed van de
manschappen is dikwijls eerder ©en
nadeel dan een voordeel. Dat weet ge
niet. Toch is het de waarheid, («o
schijnt niet te weten dat men zich
om te overwinnen verbergen moet,
zich wegstoppen, den vijand zoo wei
nig mogelijk houvast geven, de aarde
uitgraven, duarui wegkruipen, ge
bruik maken van allo rotsen, van alle
tem t npLooien; zien en met gezien
wordeib. Dat zult ge misschien, nog
wel eens leeren door het ons te zien
doen. En wie weet of ge dan niet de
overwinnaars worden zult?"
LOTGEVALLEN VAN EEN GENEES-
HEER.
Te Maastricht is Zondag aangeko
men een Russisch dokter. Het is n«rf
een jonge man, slechts eenige maan
den gehuwd, die, te Luik vertoevende
met zijn echtgenoote, daar door den
oorlog verrast werd. Hij bedacht zich
niet lang, maar gaf zich op als mili
tair© dokter en was werkzaam aan
het fort van Boncelies gedurende da
bestorming van Luik. Hier werd hij
zelf verwond en kreeg een kogel in
de zijde. Hij liot zich vervoeren, naar
zijn tijdelijke woning aldaar en weid
door zijn echtgenoote verbonden.
Meermalen, kwamen de Duitschers
huiszoeking doen, oiu te zien of er
geen wapens in huis waren, doch zo
lieten hem ongemoeid.
Nauwelijks genezen van zijne wond
mee iu do war tc brengen, en een
lieve lach deed zich hooren.
Dat komt bij een wisktuniige niet
le pas, zeide Fraser, met ce»
zweem van ontevredenheid het
niets dan een handigheid, een tour
de force.
De oplossing is immers goed,
nietwaar
J a.
Dan houd ik vol, dat zij volkomen
wiskundig is; het doel der wiskunde
is om steeds tot de waarheid te ko
men.
-Vox et prooterea nihil.
Kom daar uit dien hoek, mijn kind. Ik
heb geredetwast met iemand, die ik
niet kan zien. Maar waartoe dient al
dat redetwisten liet feit is, Angela,
dal in de wiskunde gij nummer één
en ik nummer twee ben. Ik ben ver
plicht het oude spoor te volgen, en gij
baant u zelf den rechten weg. Slechts
groote geleerden mogen dat doen.
Toon ik het vraagstuk uitwerkte, en
daarvoor heb ik twee dagen noodig
gehad, heb ik geen oogenblik aan d:e
algebraïsche formule gedacht.
(Wordt vervolgd.)
