rev", tel li'j Tuple on voegde zïcïï als go-'
nee-sheer bij de Belgen te Antwerpen,
waar hij tot aan hot beleg bleef. Hij
is v m Antwerpen naar Brugge ge
gaan, in welke stad zich volgens hem
Jeen groot leger Engelschen bevtrndt.
Over Vlissingon is hij nu te Mnas-
't richt aangekomen niet nog 1/2 cent
bp Hij wil nu trachten zijn vrouw
dat zich nog te Luik moet bevinden,
ï:aar Nederland to doen komen. Een
tier lieoren van het Steuncomité nam
ïsem moe naar huls en beloofde hem
Verder to helpen.
DL UITWERKING VAN DE 42 c.M.
MORTIEREN.
Dc bijzondere correspondent van do
Kw.'nische Volkazeitunig verneemt het
volgende over do uitwerking die do
Duitsche mortieren van 42 cM. voor
Antwerpen gehad hebben: Projectie-
Ion uit deze kanonnen, dde de Iv/oo
sterkste forten VVavier-St. Kathelyne
en Konincshoyckt beschoten, troffen
.verscheidene malen do gepantserde
torens, wat ook de ontploffing van de
groot© munitiemagazijnen tengevolge
had. In het lort Koningshoyckt woe
den drie gepantserd© torens, de elec-
trischo installatie en do kazerne ver
nield. Ili-'t buitengewone sterke fort
Lier werd zoo zwaar verhavend, dat
het niet meer aan verdediging kern
denken en zich, dadelijk nadat het
Duitsche vuur gestaakt was, zonder
verdoren strijd en verlies overgaf.
DE BETEËKENIS VAN ANTWER-
PEN VOOR DE DUITSCHE LUCHT
VLOOT.
De „Times" schrijft o.a:
Ook moot lin aanmerking genomen
worden, welken invloed de val van
Antwerpen op het verloop van: den
li.'Cht-oorlog zal hebbent In do offi
cieel e nota van do Kngelscho admira
liteit is gezegd, dat hot Engelsche
vliegmachinepark veilig naar zijn
basis is teruggekeerd, beschermd dour
gepantserde automobielen.
list moet nu voor de Duitsche aviu-
teurs mogelijk zijn tochten van Ant
werpen uit to maken. Dit bewijst
echter r,og niet, dat zij de kusten van
Engeland kunnen bereiken. Zij zou
den tot Calais kunnen vliegen, maar
niet in staat zijn Dovor te beroiken,
tenminste met do zekerheid weer te
rug to kunnen keeren. Luchtsche
pen kunnen natuurlijk langere af
standen afleggen. Maar voor het ge
bruik va,n Zeppelins zijn hallen noo
dig en wij weten uit wat reeds ge
leurd is, dat deze niet onaantastbaar
zijn. Er is geen roden, om aan to ne
men. dat oen Zo.ppel'in-hal te Antwer
pen veiliger zou zijn voor een aanval
uit do lucht, dan té Dïleseldorf, Vlieg
machines moetien met vliegmachines
bestreden worden en indien een tocht
gewaagd zou worden, is het zeker,
'dat onze luchtvaarlafdeeling daarop
voorliereid is. De marine-afdeo'ing
hoeft den vuurdoop eervol doorstaan.
Haar aanwezigheid te Antwerpen
hooft het garnizoen niet slechts mo
rneten steun verleend, maar ook ge
holpen den val van de stad enkele
dagen togen te houden. Wij vingen
diezen oorlog aan, omdat wij onze ver
plichtingen venechen na te komen.
Het was ter bescherming <ter Belgi
sche kust, dat het e-iccudier, waartoe
de drie getorpedeerde 1 cruisers be
hoorden, in het zuidelijk dool van <1©
Noordzee patrouilleerde. Wij h.ol>ben
thans nog meer rnarino-verliezen to
hoeken voor dezelfde zaak en het Bel
gische volk zal, te midden vau zijn
eigen ellende, beseften, dat wij ge
reed en bereid zijn, ons d© opofferin
gen to getroosten, die noodig zijn
voor de nakoming van ons woord.
EEN HELDENFEIT.
De „Lokal-Anaeiger" ontvangt uit
München het ve'nhaal van een helden
stuk door een Beiersoliem soldaat.
Een bataljon van een Reierscb res&r-
ve-infanterie-regiment wilde over den
beton-bodem van 't leoggetoopen drie
of vier meter diepe Saarburg-Saiub-
brücten-Kotenkanaal ongezien voort
rukken, toen plotseling water het ka
naal inschoot, dat weldra tot do pa-
troontasschen der soldaten reikte.
Een aan den bataljonsstaf toegevoeig-
dc machinist fietste nu anderhalve
kilometer verder naar de naaste
sluis. 400 meter vóór het doel rik
te een Fransche granaat den man
van zijn rijwiel. Hij kreeg echter al
leen schampwonden en roed" vOrder.
Bij de sluis stonden twee Fransch©
pioniers; den. eenen schoot hilj neer,
de andere wierp handgranaten, maar
viol te water. Het gelukte don Beier
d-o sluis te sluiten. Onmiddellijk
daarop kreeg hij een schot In het bo
venbeen en viel zelf te water.
Andere aanrukkende bataljons ont
zetten het door den vijand bedreigde
bataljon. De dappere muoh.im.st werd
gored, 'tot onderofficier bevorderd en
begiftigd met h©t ijzeren kruis.
EEN RUSSISCHE PRINS GE
SNEUVELD.
Prins Olej, zoon van den grootvorst
Constantijn, i3 aan de in liet gevecht
bekomen verwonding overleden.
SPIONNEN.
Iloe de Fransche soldaten met spi
onnen handelen William Hope doet
er in do „\Vestm. Gazette" ©en span
nend verhaal van. Wij vinden hot ver
lamd in de „N. Rolt.. Crt.".
Ecu soldaat komt van achter oen
tteti.icboom te voorschijn, een geweer
met de bajonet er op in de hand. Hij
houdt den journalist aan, maar als
deze zijn slakken laat zien, is alles in
orde. lie soldaat begroet den Eugeisch-
mnr, vriendelijk.
Vorder vertelt de journalist
De soldaat wenkt mij terug tusschen
de hoornen. „Er komt iemand", zei
hij. „Sst Do bo&schen zijn hier her
haaldelijk in brund gezel. Daar had
den zo zeker een bedoeling mee."
„Wie?" vraag ik, fluisterend.
„D© forten", fluistert hij terug, ter-
wij! hij scherp hei smalle pad tus-
schen de hoornen aftuurt. „De boomen
verbergen hen. Wij vermoeden, dat
cr spionnen aan 't werk zijn en nu
houden w© d© wacht. Daar komt
iemand. Luister maar. Blijf hier
staan."
,,.Ta'zeg ik.
„Zio Jc hem vraagt lnj een öogen-
blik later, „daar bij die.... sst"....
HIJ brak plotseling af en wij bogen
samen voorover en zagen een kleinen
honderd meter verder hot pad tus-
sehen de dennen af een man in oen
blauwen arbeiderskiel, die rustig
stond rond te kijken.
Plotseling deed hij een paar stap
pen tusschen de boomen en cenlgo
©ogenblikken lang kon ik hem niot
zien. De soldaat beduidt rne, dat ik
me doodstil moet houden. Ilij legt zijn
wijsvinger tegen zijn lippen, zijn
oogen glinsteren. Dan begint hij op
zijn teenen tusschen de boomen door
naar beneden te loopen, een paar stap
pen op zij van den weg. Ik volg. Ter
wijl we zoo dalen, voet voor voet, ge-
ruischloos op d© dennenaaldon, hoo-
ren we heel zacht fluiten beneden ons
en onmiddellijk wordt daar ergens
links van ons en lager op de helling
van den met dennen begroeiden heu
vel op geantwoord.
W© doen een paar passen onhoor
baar, dan houden we stil ©u luisteren.
D© soldaat maakt een gebaar met
zijn linkerhand oim mij tö h&duidien,
dat ik niet bewegen mag. Dan hoor ik
een geluid, een zacht en omzichtig
graven in de aarde.
D© schildwacht gaat opnieuw voot-
waaris en plotseling hebben w© oen
langen na uwen doorkijk tusschen de
boom-en door. Vrij ver af, missclïian
een twee honderd motor do helling af,
zien w© oen man op zijn buik op dan
grond liggen, zijn gezicht (licht bij de
aarde. Dicht bij zijn hoofd staat iets,
dat In de verte op een klein kistje
lijkt.
„Am-el" mompelt de soldaat biiv
nonsanon-ds en gaat v ©drover op dan
grond liggen achter een dikken hoorn,
mij met eein wild handgebaar bedui
dend hetzelfde te doen.
Het geluid van Iets, dat voorzichtig
in den grond graaft, houdt aan. Hot
is recht voc/r ons uit en dan zie ik te
eens don man, d'ion wij al geaien heb
ben. Hij. zal een kleine veertig meter
van ons af zijn en ligt op zijn knioön.
HIJ licht iets op, dat er uitziet als een
smalle stoenen plaat. Hij buigt nu
over ©en opening heen, die hij zoo
pas heeft opengelegd. Hij lvaalt ©en
ijzord'raad-schaax uit zij'n zak ©n ik
hoor duidelijk het geluid van do
schaar als hij to de opening iets door
knipt. De soldaat hoort het geluid ook
ein luij kijkt snel rechts. Ik hoor weer
zijn half gesmoord© „arrro!" wanneer
hij den anderen man ziet. Plotseling
noemt hij zijn gewee'r, ik hoor een
tik-geluid, hij legt aan. B'enedon ons,
aan het einde van don nan wen door
kijk tusschen de hoornen heeft d©
tweede man zich opgericht ©n is op
zijn knieën gaan liggen. Zoo volkomen
stil is het, dat ik hem duidelijk kan
hooren kuchen. Hij begint aan iets to
trekkon ert ineens begrijp ik d© betee-
kem3 van wat Ik zie. D© twee man
nen hebben d© ondergrondscho tele
foon-geleiding, die naar lvet fort
loopt, ontdekt. Zij hebben mógelijk
allerlei nieuws onderschept en nu heb-
ben ze een stuk van een paar honderd
meter van do telefoondraad wegge
knipt. Vervolgens zullen ze 'Onge
twijfeld voor liet oog alles weer hen-
stelion zooals het aanvankelijk was
en aarde en desmenaaidon over de
omgewoelde plaatsen spreiden...
De soldaat gaat stelselmatig te
werk. Hij neemt eerst den verst ver
wijderden' man op zijn vizier. Ik Lig
aehte'r hem geknield en zie in span
ning en beklemd hoe hij d© koilf van
zijin geweer tegen zijn door do zon1
bruin verbrande wang aandrukt, Dan
neemt zijn korte wijsvinger, die bruin
ziet van het sigarettenrollen, diruk-
punt en iin dit vrosselijk© o-ogonblik
schijnt het mij- boe, dat hij het einde
loos langzaam doet. Het is afschuwe
lijk hie'r achter hem geknield te lig
gen 'on te bedenken, dat deze ©ven ge
bogen sigaretten-vinger letterlijk de
vinger des doods Leteekent voor de.tt
man aan het eind van den smallen
doorkijk tusschen de booinon.
llot schot valt en d© man in de ver
te springt op, rolt op zijde en blijft
liggen. Km terwijl ik naar hot lichaam
blijf staren, valt eon tweede schot; ik
spring overeind. De soldaat had ook
den dichlstbijizijmden man noergelogd.
B.ij onderzoek hleek, dat liet twee
Duit'sohe spionnen waneiii, te het be
zit van in cijferschrift gestelde in-
llchtringou. Ze waren met automati
sche mauser-pistolen gewapend»
AU®r$eS.
BOMMEN OP PABUS.
Ann de „Daily Chronicle" wordt uit
Parijs geseind:
Maandagmorgen om 10 uur wierp
opnieuw oen Duitsch© vlieger zes bom
men op de stad, ©en op het Gare du
Nord, die door een glasdak sloeg, een
dakspant raakt© en vervolgens tus
schen twee waggons op hot middelste
perron viel, zonder te ontploffen. Dit
projectiel wordt als een brand- of
benzine-bom beschreven.
De andere vielen in de Itues Pou-
chet en Cauohois, op Montmartxe, op
den Boulevard Bessore, bij de Porta
de Saint Ouan, m te do voorstad
Clichy.
Er vielen 14 slacJi'jaffcrs, allen
vrouwen, do meesten uit den arbei
dersstand, waaronder 8 jonge meis
jes.
Vijf Fransche vliegmachines achter
volgden den Duitsoheir. Er zijn twee
vlieger-eskaders gevormd ter bescher
ming van da stad.
HULP VAN JAPAN.
De te Genève verschijnend© „Tri
bui)©" deelt mede ©;p welko wijze de
Japanners het Franscho leger te hulp
gekomen zijn. De Japansehe regee
ring had bij Creusoa een groot© be
stelling gedaan van groot-kaliber ka
nonnen, die juist afgeleverd zouden
v/orden bij het uitbreken van den
oorlog. Japan verklaarde echter deze
Kanohireri niet SeEoëvën U cfnIvanghrt
en stolde het geschut ver beschikking
van Frankrijk. Ook hoeft Jtapnn bij
zondere manschappen gezonden ter
bediening van dit geschut gedurende
den veldtocht.
PORTUGAL mDE OORLOG.
D© „Seeulo" bevatte dezer dogen
een artikel, waarin deelneming aan
den Europeeschen oorlog werd ge
pleit.
,,In d© tegenwoordige omstandig
heden oen afwachtend© houding aan
nemen, zou gelijk staan met schade te
doon aan onze nationale belangen,
betoogt liet hl ad o.a. „Wij moeten be
denken diat, als wij meedoen, dit niet
zoo zeer is In het belang van de met
on3 bevriend© mogendheden als wel
in het belang van onze e-igen natie.
Wij zullen i ai ra ars slecht© meedoen
aan een ondernoming, waarvan het
welslagen ons zal bevrijden ven een
natuurlijken vijand van om»© kolonia
le bezittingen.
„A Capital" zegt, dat Portugal da
trouwe bondgenoot Is van Engeland
en handelen zal als de overig© tend»
genooten in dczdlfite omstandighe
den.
Bril© Canvaqh© verktaart in zijn
blad „Lucta", dat. Engeland nog geen
beroep heeft gedaan op Portugal,
manr dat d;it land gereed is om naar
di© beste krachten de troepen en het
materiaal te leveren, welko de bond
genoot mocht vragen. Portugal zal
niet op eigen initiatief van loer trek
ken, maar zal dit doen zoodra Enge
land zijn medewerking vraagt op
grond van het bondsverdtnag,
DUITSCHE DOCUMENTEN IN
EN6&L8C1I BEZIT.
Het „Berl. Tagebl." vwrnoemt, dat
liet derde deel van Bismarck's „Ge-
danken und Eriivneirungen", welks
piiblïoafcle op Bfemareh's uitdrukke
lijke wenjchen tot later was uitge
steld, in d© Bonk van Engeland is ge
deponeerd, en dus in het bezit van
Duitaohlamla vijanden is, maar dat
tevens mag wouden verwacht, dat dit
kleli'iLood onaangeroerd zal blijven
rusten in de schatkamers van do En-
gelsclve Bank.
DUITSCHLAND HEEFT GEEN
GEBREK AAN BENZINE.
De verkoop van benzin© is te Berlijn
weer toegrstaam. Daa.rui 1, is af V& lei
den, dat er in 't Duiteoh© leger geen
gebrok aan 'benzin© la zoooi'.s.beweerd
Is.
HET PROCES.
Uit Serajowo wordt geseind: De be
handeling van het Maandag begonneh
proces tegen Princiep 'en zijn medebe
schuldigden wegens den mioord op
aartshertog Franz Ferdinand en dö
hertogin van Hohenb&ng, op 28 Juni,
heeft in openl>ar© zitting plaats. Be
halve Princiep zijn 24 medebeschul
digden gedagvaard en verschenen.
Een der b&sohuldigden, Mulha nwied
Mehmed Baslo, is mar MonteiKjgro
•gevlucht, waar hij door de autoritei
ten gearresteerd werd, doch uit d© ge
vangenis is ontvlucht. Zijin verblijf is
onbekehd.
Nadat do akte van beschuldiging is
voorgekaen, werdiem Nodjelko en Ca-
brinowitsj verhoord.
a UIT FRANKRIJK.
Uit Parijs wordt gemeld, dat do
Frunsch© regeering niet voornemens
is, naar d© hoofdstad terug t© koeren,
zoolang nog een Duitsch soldaat ge
wapend op Framed grondgebred
staat.
Onpusl Én Zuid-Afrika
Do Engelech© minister van koloniën
ontving het vervolgend tolegrain van
den gouverneur-generaal der Zu'ld>
Afrlkuarasche Unie:
Sinds' het aftreden van generaal.
Beyers als bevelhebber cli&r burger
wacht waren er aanduidingen van
tro&l>el©n onder de troepen in het
noordwesten van d© Kaapkolonie die
onder beveil stonden van kolonel Ma-
rifcz. De regeer mg l>c sloot dezeai van
het commando te ontheffen.
Majoor Hen Bouwer, met dit doel'
door kolonel Br:ts erheen gezonden,
woixl gevangen genomen bij zijn aan
komst in Maritz' kamp, vervolgens
vrij .gelaten met een ultimatum, zeg
gende diat indieni die regeerlng der
Uni.e licjn niet die garantie gaf voor
Zondag 11 October tien uur des mor
geus, dat zij de generaals Herzog, De
'wot, Beyers, Kemp en Muller toe
stond met hern, Maritz, te Zijn kanup
te komen beraadslagen, hij die troe
pen vau kolonel Brits zou aanvullen
eii'de Unie overmeesteren.
Majoor Bouwer verklaarde, dat
Maritz, behalve ziju eigen troepen
ook eeu Duiteoto macht tot zijn bo-
sohikking had. Alle officieren en sol
daten die geweigerd luidden zich bij
do Duatsckèi'3 to voegen, had hij doou
gevangen stellen. Majoor Bouwer
kreeg inzage van een overeenkomst,
geteekend door Maritz ©n den gou
verneur der Duitsche koloni© Zuid-
West Afrika, waarbij d© onafhanke
lijkheid der Unie als republiek werd
erkend, tegen afstand van d;e Wal-
v'isch-lvaai en enkele andere deel en
van de Unie aan de Duitsüb© kolonie.
De Dultaohera zouden het gebied der
Unie birmienruiiken alleen op ver
zoek van Maritz.
Deze zeid© overvloed van munitie,
wapenen en geld van d© Duitschera
omvangen t& hebben.
Do regeering neemt krachtige maat
regelen en aal de krijgswet ia geheel
Zuid-Afrika afkondigen".
Verder wordt nog geseind;
..Creswoll, do leider der arbeider».
partij ln hot Zuid-Afrikaanseli© par-
leiricji't, en Madeley, ieen der voor-
naamste Jodon diier partij, hebbsn on
voorwaardelijk hun diensten a an ge-
boden voor hot front. De Kaa.pscüi©
Boeren veroordeelen. ten sterkst© liet
gerlmg viain kolonel Maritz en bieden
zonder resexv© hun diensten aan
generaal Botha.
„Ons Land" aispt op verontwaar
digden toon h©i verraad van Maritz,
doet ©en baroep op die Boeren om hun
diensten aan d© regeerlng aan te hle-
den»
Men neemt aan, clat 3© pariijgan-
gci'3 van Maritz niet uit eigen bewe
ging zich blij hem aangesloten heb
ben, inaar de slachtoffers zijn van
hun chef".
Binnenland
ANTI-OORLOG RAAD,
Een oproep aan de „Mannen en
Vrouwen van Nederland" is verzon
den om lid t© worden van een nieuwe
organisatie; do arbeid van den Anti-
Oorlog Raad zal grootcndoels hierin
bestaan:
n. de oorzaken te bestudeeren, wel
ke tot den tegen.woordigen oorlog
hebben geleid en in d© toekomst tot
nieuwe oorlogen zouden kunnen lei
den;
b. d© msddeten t© onderzoeken,
wel!;© zouden kunnen bevorderen, dat
do tegenwoordige oorlog wordt beëin
digd en ©en vrede wordt g&sloten,
wolk© niet d© kiem van nl&itw© oor
logen in zich draagt;
c. d© gevolgen to bestudoeren van
den tegenwoorcligen oorlog op econo
misch, moreel en intellectueel gebied.
d. de hervormingen te overwegen,
welko in de national© ©n internatio
nal© verhoudingen moeten worden
aangebracht om oorlogen in de toe
komst te voorkomen;
e. to strov&n naar een krachtigo na
tional© en internationale organisatie
van alle tegenstanders van den oorlog.
Aan de circulair© ontieenen wij bo
vendien het navolgend© slotwoord:
MANNEN EN VROUWEN VAN
NEDERLAND!
Naar menschelijke berekening ïs
er plaats voor de opvatLing, dat do
oorlog pas aan den gang is en dat in
de eerste maanden nog enkel liet
woord zal zijn aan het kanon. Even
wel is reeds ontzaglijk veel geschied
©n deden zich reeds andere verschijn
selen voor. Wij durven natuurlijk
niets voorspellen omtrent den duur
van den noodlottigen krijg. Toch is
langer uitstel, om tijdig gereed to zijn
ongeraden, Voorber&idung tot een.
krachtiger samenwerking, zoowel in
het binnen- als buitenland, kost veel
lijd, en niet minder de studie tot do
lix>og -t moeilijke vraagstukken, hier
boven aangeduid. Daarom roepeen wij
u op om to handelen on spoedig van
uw© instemming, hetzij persoonlijk,
hetzij georganiseerd, blijk te geven,
liet Bestuur van den Nedierland-
9chon Anti-Oorlog Raad:
F. M. Knobel, Voorzitter, J. H.
Schaper, Onuer-voorzitter, Prof. Dr.
D. van Euibden, Mr. Dr. D. A. P. N.
Kooien, Mr. V. H. Rutgers, Mevr. W.
AsserThorbeckel'enningmeester?3.
Oosteindi© 1, Amsterdam, Jhr. Mr.
Dr. B. d© Jong van Boek en Donk.
Scereta.rla, Thcrcsiiastraat 51, 's-Gra-
vepbug©.
Do Raad i3 samengesteld uit:
Mr, J. H. Abendanon, Voorzitter v.
d. Ned. Afd. der Ligu© int. do la Puix
et la Li her 16, Mr. J. Ankennan, Lid
der Twieode Kamer, Mevr. W. Asser—
Thorlrecke, Seoretares v. d. Ned, Bond
voor Vrouwenkiesrecht, Dr. S. Baart
do la Faille, Lid v. h. Iutoniut'iioriialo
Vredesbureau to Bern, Moj. E. Bael-
d©, Eere-Presidiente van don Nationa-
k-n Vrouwenraad van Nedoirland, Ds.
S. K. Bakker, Mevr. Mr."C. Bakker
Van Boose, Lid van het Hoofdbestuur
van „Vrede door. Recht", Mr, Dr. J.
A. A. H. do ueaufort, Hoofdcommies
bij het Departement van Buitenlnnd-
sch© Zaken, S. van den Bergh, Oud
lid dor Twoede Kamer, Dr. 11. P. Ber
ing©, Jhr. Mr. J. W. M. Bosch van
Ond-Arnelisweerd, lid der Eorsto Ka
mer, Mej. F. H. Broelcsrnit, Secrcta-
res van ,,S;i vis pacem para pacein",
R. Cosiinilr, Rector van het Neder-
landsch Lyceum, Ds. Dr. J. A. Cramer
Mr. C. Th. van Deventer, Lid der
Tweed© Kanier, J. Do uw es, Voorzitter
der Al'cl. Amsterdam van „Patrimo
nium", Mr. H. C. Dresselhuys, Secr©-
tarte-Generaal bij het Departement
van Justitie, Mevr. W, Drucker, Re-
dactric© van „Evolutie". Dr. C. Easton
Hoofdredacteur van „Het Nieuws van
den Dag", Mej. Th. A. van Eek, On
der voorzitster der Propaganda-Com.
van „Vrede door Recht
J. B. A. Jonekheor, Directeur der
Stoomvaart Maatschappij „Nettor-
knid", Marcellus Emanvs, Prof. Dr.
D. van Embdeu, A. Feberwee, Mi1. Dr.
M. J. van dor Flier, Lid van hot
Hoofdbestuur van „Vrede door Recht'
F. S. van der Goot, Voorzitter van
•het Comité van actie te Deventer,
Prof. Mi\ H. B. Graven, Mr. Dr. P.
II. J. M, van der Grinten, Mi-. Dr.
Ant. van Gijn, Theoauriav-Gen era al
bij het Departement van Financiën,
S. M. Hugo van Gijn, Oud-lid dor
Tweede Kamer, Prof. Dr. G. i-Ieymaris
E. van der Borst, Pejuiingmeester
der Afd. dien Haag van den Bond van
Ned. Onderwijzers, Mevr. Dr. Alc-tta
Jacob3, Voorzitster van da Vereern-
ging voor Vrouwenkiesrecht, Jhr, Kir.
Dr. B. de Jong van Boek en Donk, Re
dacteur van „Vrede door Recht",
Mevr. C. A. de Jong van Beclc en
DonkKluyve-r, Ned. lid v. h. Vredes-
comitó v. d. Internationalen Vrou
wenraad, Prof. Dr. H. KamerJingh
Onnes, Mevr, G. KapteynMuysken,
Prof, Dr. L. Knappert, F. M. Knobel,
Lid der Tweed© Kamer, Mr. Dr. D.
A. P. N. Kooien, Lid der Tweed© Ka-
mor, Mej. H, 8. S. Kuyper, Mr. H. J.
de Lange, Dr. J. van Leeuwen, Lid der
'Tweede Kamer, Prof. Dr. H. A. Lo-
rentz, Dr. I. P. Loots, Secretaris der
Hoi.l. Maatschappij van Wetenschap
pen, TL van dor Mandere, Secretaris
van het Hoofdbestuur van „Viedo
door Recht", Mej. Marg. Moyboom,
Secretares van den Ned. Coöperatie
ven Vrouwenbond, Ds. Mr. M. J. A.
Moltzer, Mevr. Eila Petron, Secreten
ros van d© .Yereeniging voor don
Vrede", M. Reepmaker, Voorzitter der
Theosophische Vereenigimg „Wen&kT
vrede", Mr. II. van de Rivière, Iloofd-
radacteur van de Prov. Grom Cou
rant, Mr. Dr. H. J. Romeyn, Lid van
den Gemeenteraad van 's-G-ravenhage,
M)-, V. TL Rutgers, Lid der Tweede
Kamer, J. II. Schaper, Ljd der Tweede
Kamer, IL W. J. A. Schook, Hono-
rair-I'id van het Ned. Onderwijzers-
genootschap, Ds. J. C. Sikicel, Prof,
Mr. D. Simons, Mr. TI. Smeenge, Lid
der Tweede Kamer, Ds. A. S. Talma,
Oud-Minister van Landbouw, Nijver
heid ©n Handel, Jhr. Dr. Nico van
Snchteten, Dr. J. van der Valk, Rec
tor v. h. Marnix-Gymnasium te Rot
terdam, W. TI. Vliegen, Lid der Twee-'
do Kamer, J. L. van der Voorden,
Voorzitter v. h. Alg. N&d. Werklieden
verbond, Mevr. W. Wibaut—Berdenis
van Berlekom, Voorzitster v. d. Soc,
Dom. Bond van Vrouwen-propagan-
daclubs.
N. B. De minimum-bijdrag© voor
pareonen bedraagt f 0.25, voor Ver-
eenigingen welke wonschen toe te f,re
den tot den Raad t 2.50, terwijl van
grootei o Bonden, welke zich. over het
goheeie land uiistrekken, zoo moge
lijk een bijdirage van minstens f 25.
wordt verwacht.
Alle aangestoten vereenigingen ont
vangen niededeeling van do door den
Baad genomen besluiten, alsmede dia
door den Raad uitgegeven geschrif
ten. Voorts worden grooter© vrijwil
lige bijdragen gaarne ingewacht.
Op aanvrage bij het Secretariaat
z|:jn meerdere exemplaren van dezen
„Oproep" gratis verkrijgbaar.
(Reeds in ©en gedeelte van ons vo
rig nummer opgenomen).
WsriaM en üb Oorlog.
EEN ONDERHOUD MET DEN
BELGISCHEN GEZANT.
Dc Antwerpse he correspondent van
de „Telegraaf" heeft een onderhoud
gehad met den Belgischen gezant.
Hij schrijft:
Go kunt geen Antwerpenaar ont
moeten, hier te Amsterdam, of liet
oerste wat hij u vraagt is: „Wat denkt
u er van Zouden we terug naar huis
durven gaan
Een toestand als deze kan niet
voortduren. Een half millioen Belgen
kunnen onmogelijk langer den edel-
hartlgen, rnaar zelf zo-o zwaar lie-
p roef den Nederlandera tol last blij
ven. D© Belgen moeten naar huis te
rug, maar toch is er zeker niet één
Hollander, die hen zou willen laten
gaan, zoolang ze niet de stellige ver
zekering hebben, dat hun vanwege
den overwinnaar niet méér leed ge
schieden zal dan niet de internationa
le oorlogswetten in overeenstemming
Is te brengen.
We hebben het don ook maar raad
zaam geacht, om eerst hot advies te
gaan inwinuen van don Belgischen
gezant, en zijn even naar Den TIaag
gespoord.
Zonder «enige moeilijkheid werden
we door baron Fallon ontvangen.
U kunt u wel voorstellen, al
dus de gezant, dat deze kwestie
het voorwerp van al onze bezorgd
heid u. Al een dag of drie houd ik me
schier met niets anders meer bezig.
Ook mijn meening is, dat we onze
landgenooten niet naar huis kunnen
zenden zonder ernstige waarborgen
vanwege cl© Duitsche overheid te Ant
werpen, en dergelijke waarborgen
zijn inderdaad tot dusver nog niet ge
geven. llc kan u echter wel vertellen,
dot <1© Nodcrlandsche Rcgeering
Maandag den generaal, die bevel
voort te Bergen-op-Zoom, naar Ant
werpen heeft gezonden, om met den
Duitse hen generaal, Von Beseier,
overleg te plegen en zoo mogelijk zul
ke waarborgen van hem te bekomen,
als er noodig zijn om d© uilvvijkelin-
gen gerust, te stellen, in hot bijzonder
voor wat betreft, de veiligheid der
ontwapende burgerwachts on van d©
weerbare jongelieden.
Niet slechts voor d© Belgen, maar
ook voor de uit Antwerpen gevluchte
Nederlandsche onderdanen heeft de
zaak haar belang, dat b&grijpt u wel.
Van onderhandelingen gespro
ken, Excellentie, zoo waagden we,
urieont u niet, dat ook special© on
derhandelingen zich opdringen tus
schen de Belgische regeering en die
van de geallieerden voor wat betreft
den toevoer over zee van. levensmidde
len naar Nederland
Ho© bedoelt u?
Ik bedoel dat, waar Nederland
'zooveel duizenden van onze vluchte
lingen voedt, terwijl het door don
oorlogstoestand zélf toch zóózeer in
nood geraakt is, dat. op menige plaats
hier de bakkers zelfs geen tarwebrood
meer mogen bakken, dat daar de ge
allieerden en in 't bijzonder de Engcl-
sclien wel wat minder wantrouwig
mogen zijn voor wat aangaat de zen
dingen van graan naar dit land. Nu
nog twijfelen aan de goode gezindheid
van Nederland ten onzen opzichte en
aan do stiptheid, waarmede het dc
plichten der neutraliteit nakomt, dut
zou wel da ondankbaarheid tot het
uiterste drijven zijn.
Ik geef het u volkomen toe, en ik
lean u verzekeren, dat daaraan door
onze regeering ook wel gedacht is ge
worden Daar hebben we bijvoorbeeld
al die lichters met graan, welke do
vorig© week van Antwerpen uit naar
Selzaet© werden gesleept.... Wat mag
daarvan wel geworden zijn
Mij is alleen bekend, dut tot Vrij
dag toe' nog zulke lichters uit. Antwer
pen vertrokken zijn. Maar nu hebben
w© gehoord, dat de vijand Selzaete
bezet, heeft....
Dat is het hem juist, ziet u. Ais
mei* daar in Selzaete nu maar bij-do-
bancl genoeg geweest is, om die la
dingen, vóór de aankomst van d©
Duiischers, terug in Holland te slee
pen.... Deze voorraad hoort nog aan
d© Belgische regeering toe, en don
zou er een middel zijn om ze, ten be
hoeve van de Belgische vluchtelingen
en geïnterneerden, door iemand hier
to Holland te doen aankoopen....
Zoo heeft iedereen zich de bedoe
ling van onz© militaire overheid voor
gesteld, als ze die massa graan inden
uitersten nood naar de buurt van Ter-
neuzen deed brengen.
Verder zeide gezant nog
Ilc verzoek u, om in dit inter
view do sterkste, do allerhartelijkste
uitdrukking te plaatsen van mijn er
kentelijkheid en van die der Belgi
sche regeering en vau onze onvergun-
kelijko bewondering voor de weerga-
looze liefde, waarmee in dezen hangen
nood het Nederlandsche volk onze
rampzalig© vluchtelingen opgenomen
'heeft. Ik bob trouwens aan de regoe-
ring hier officieel den dank van hot
Belgisch gouvernement betuigd, en ik
denk wel, dat tilt stuk u aal medege
deeld worden.
Hiermee liep ons onderhoud ten
einde.
Later heeft de „Telegraaf" den ge
zant aan de telefoon gevraagdom
meer nieuws te vernomen betreffende
de reis van den generaal van Bergen
op-Zooin naur Antwerpen
Aan bet ministerie van Ruiton-
landsch© Zaken alhier, zoo ant
woordde de Belgische gezant, is mij
zooeven medegedeeld geworden, dat
<i© generaal is teruggekoerö met don
tekst van een proclamatie van den
burgemeester van Antwerpen aan de
bevolking, die opgesteld moot zijn in
gemeenschappelijk overleg tusschen
het stedelijk bestuur, den Duitschon
bevelvoerder en den afgevaardigde
van d© Nederlandsche regocriug. Ik
denk wel, dat dit stuk u zoo spoedig
mogelijk zal worden toegezonden, en
geloof, dat u dan veilig den Anhver-
penaren aanraden kunt, om naar
huis terug te keeren.
Verder deelde Z. 15. mede, dut do
Nodorlandsche rcgeering nu reeds
bezig is met het nemen van maatrege
len voor een zoo snel en ordelijk mo
gelijk© terugzending van de Belgische
vluchtelingen.
O© BeSgisoSio w!ucM©-
éingen.
D© Keizerlijk Duitsch© gouverneur
van Antwerp©!!,, Von Schrocder, heeft
blijkens een modedeeling gedaan aan
den Nederlandschon goneraal-ma-
joor, commandant van de dorde di
visie, aan de proclamatie van Burge
meester en Schepenen van Antwer
pen (in orii? vorig nummer meege
deeld) het volgende toegevoegd:
„Bovenstaand© verklaring is mot
mijn voll© instemming uitgevaardigd.
Voor het geval, dat ©r vijandelijke
handelingen, van welken aard ook,
mochton voorkomen, kan natuurlijk
geen waarborg worden gegeven, dat
alsdan niet met den schuldige ook on-
schuldigen jsetreiiou worden".
Antwerpen, dan '12/10 '14.
De Keizerlijk Duitsch© Gouverneur
fget.) von Schiroeder, admiraal.
Do Nederlandse!,© generaal-majoor
hoeft daaronder weer het volgend©
bekend gemaald
Verder wordt de lei mijn van Vijf
dagen, in d& verklaring genoomd,
door den Gouverneur tot twaalf do
gen verlengd. Genoemd© Gouverneur
heeft verklaard, dat door hem lievo-
len zijn gegeven, dat geen dorpen mo
gen worden verbrand, on dut door
hom aun u© bbr.ger.ijli© besturen zal
worden aanbevolen, burgerwachten,
uit zorgvuldig te kiezen e.oedg©/.in-
deu, te vormen, ten einde elk uuge-
weaiaoht optreden, van oproerige per
sonen tegen te gaan en aldus waar
borgen te verkrijgen, voor do bur
gers zeiven, dat gec-n moei l ij k li eden
voorkomen.
Ju uit weipan doet d© gewone poli
tie ij.et naar gewon© wapens als vroe
ger dienst.
Belgischs soldaten, ook at zijn zij
in burgerkJ©6diiii.g, zullen bij terug
keer in België als krijg ge\ uu.enea
worden beschouwd.
D© door de uit Antwerpen .„kern
stige vluchtelingen medegebracht©
paarden, voortuigen en automobielen
en hun vee, zullen, bij spoedigeu te
rugkeer, vrij onz© douanen kunnen
pasaeeren, terwijl d© Duitsche gou
verneur rru'ij heeft verklaard, dat eon
ietlor zijn medegenomen elgendom-
mran, ongehinderd naar zijn woon
plaats kan vervoeren.
D© regeling' van het spoorwegver
voer zal door d© Nederl'andsch© ra-
g'eering geschieden.
D© afkondiging van het vorenstaan
de geschiedt met goedvinden van d©
Nederlandse lie regeering.
Stafkwartier Se divisie, 13 Oct. 1914.
De gen.-rno.joor, divisie-commandant,
Van Terwisga.
D© Regeoriug on de
vluchtelingen.
D© N. R. Ct. meldt:
De Minister van Binnenlaudsche
Zaken, Mr. Cort van dor Linden, heelt
met de meeste energie de regeling ter
hand genomen van het verschaffen
van huisvesting aan de duizenden
Belgisc'he vluclitelingen
Zoodra hetend werd, dat het beleg
voor Antwerpen begonnen was, zijn
alle Commissarissen der Koningin en
burgemeesters aangeschreven, overal
plaats te maken voor liet onderdak
brengen van vluchtelingen ©n onmid
dellijk te berichten voor hoevelcn op
pleatsruimte kon gerekend worden.
Nu de aanhoudendq stroom van
vluchtelingen ons land is binnenge
trokken, doet zich de moeilijkheid
voor, allen ten spoedigste naar de
voor hen bestemde plaatsen te vervoe
ren, met het oog op het groote
aantal treinen, dat. hiervoor noodig ia
Wel werten de generale staf on de
spoorwegmaatschappijen hiertoe op
voortreffelijk© wijze mede. maar men
kan, geen ijzer met handen breken.
i er wijl tlians woel
talrijke Belgiaent en Engelschc solda
ten naa r het Noorden zul tori moeten
worden vervoerd ter interneerlng.
Iedere trein kan teri hoogste 1500
personen vervoerentoch zijn reedt
oen groot aantal vluchtelingen naar
verschillende dcelen van mis land ge.
dirigeerd 3000 naar Friesland on oen
paar duizend naar Groningen, 1506
naar Drent© en OverijseJ, en even-
zoovel© naar Utrecht, 2500 naar Gel
clerland en ©enige duizenden naar
Noord- en Zuid-Heiland, waarhoen
vandaag weder ongeveer 3000 zullen
gedirigeerd worden.
Toch zijn de plaatsen in liet Zuiden
van ons land nog overvol met vluch
telingen, en bet is te begrijpen, dat
daar op het oogonblik groot©
schaarscute aan levensmiddelen
hoerscht. Reeds is d© Commissaris der
Koningin in Noord-Brabant uitgenoo-
dlgd zich te wonden tot de leger-
intendance teneinde Bergen-op-Zoom,
waar de nood bel dringendst schijnt
to zijn, en andore plaatsen in dio pro-
vincie van voedingsmiddelen to voor
zien.
Uit Roosendaal wordt aan de N. R.
Ct. geseind; Voortdu'rend komen bij'
het comité rnonschen zich melden,
die wederom dein nacht zoneter dak
hebben moeben doorbrengen. De to©
stand blijft wanhopend. Er komen in
Bergen op Zoom en hier in t geheel
geen extra-treinen meer om vluchte
lingen weg te voeren. Daar heeft nu
©en hulpcomité als hter zitting aan
h©t station. Prof. Van der Kamra en
de heer Schaper hebben d© leiding. Ei
