De Europeesche Oorlog.
DE BOOSDOENERS.
TWEEDS BLAD.
HAARLB&S'S DAGBLAD
DONDERDAG IS OCTOBER 1914
Di nog altijd voartdnrmdB veldslag ln Noord-Frankrijk. - Drie mllllosn
strijders staan daar tegenover elkaar. - Bij RUssel namen de Duit-
setters 4300 Fransshen gevangen.
Duttsehe en Oostenrijksche successen op het oostelijk oorlogstooneel. De
Dnltsehers maakten 11000 Rnssen krijgsgevangen.
Ter zee. Er zijn geen Dnltsche onderzeeërs door Rassen ln den grond
gehoord.
Verhalen van do oorlogsvelden.
Op het Westelijk
Oorlogsveld
Wij opperden reeds de veronder
stelling, dat tiet plan der Duitschers
in Noord-Frankrijk is, orn zooveel
mogelijk de kust le naderen.
Dit wordt door de sedert ontvangen
berichten bevestigd. Uit Calais wordt
gemeld, dat bet gevechtsfront naar
<ie zeezijde belangrijk wordt uitge
breid en dat de Dultsche troepen
macht uit de omgeving van Rijssel
zich rmar de richting Hezebrouck en
naar de zeezijde zeer actief betoont.
De medewerker van de ,,Tirne3"
wijst er op, dat de Duitsche legers in
Frankrijk in den laataten tijd aan
merkelijk versterkt zijn. En daaruit
maakt hij de gevolgtrekking, dat zij
vastbesloten zijn om Ie pogen in liet
westen en in het oosten tegelijk een
bes'issenden slag uit te lokken.
Naar hei westelijk front zijn sedert
dagen landstorm- en landweertroe
pen overgebrachthuisvaders en
jongelingen staan nu Ut het veld:
Aan do troepenmacht in Frankrijk en
België zijn zeker nog tien divisies
toegevoegd.
Daardoor is, naar de „Times"
meent, de sterkte van het Duitsche le
ger in Frankrijk op anderhalf mil-
Hoen mcnschen gebracht, en nu Ant
werpen gevallen is zal een aanzien
lijk dee! van het in België gebruik to
Jeger nog daaraan kunnen worden
toegevoegd.
Men schat de versterking, die uit
Belgie naar Frankrijk kan worden
gezonden, om het leger vaji v. Kluck
aan te vullen op ÏOÖOOO. Doch daar
bij moet tevens in rekening worden
gebracht, dat het zwaro Duitsche ge
schut nu ook vrij komt, en op elk
deel \an liet oorlogster rein kan wor
den gebruikt.
„Tegenover dit versterkte Duitsche
leger. betoogt do „Times") kunnen
de bonugenooten voldoende troepen
stellen, om hun de overmacht te ver
zekeren."
Dit wil dus zeggen dat daar wel
drie mitlioen soldaten tegenover el
kaar staan l
De Duitschers zijn vol moed over
den af'oop van 't groots gevecht. Men
verwacht in Duitschland algemeen
zoo verzekert de Belgische correspon
dent van 't A!g. Handelsblad dat
nu het den Franschcn niet gelukt is
vóór den val van Antwerpen den wes
telijken vleugel van het Duitsche le
ger in Noord-Frankrijk te verslaan,
het gehc-ele plan van de generaals
Joffre en French overhoop gegooid is.
Een groot gedeelte var. het Duit
sche belegeringsleger in België komt
thari6 vrij, kan snel naar Noord-
Frankrijk rnarcheereii ter versterking
van dc troepen onder generaal Von
Kluck en men verwacht, hier, dat bin
nen kort. daar de beslissing vallen zal
ten gunste der Diülscho wapenen.
Afgezien van deze bijkomende be
langrijke overwegingen, was het niet
een feit van enorm strategisch be-
.kiug. dat een der sterkste vestingen
ter wereld, minstens even sterk als
Parijs, binnen twaalf dagen viel? Een
vesting, die volgens de deskundigen
het maanden lang zou kunnen vol
houden tegen een belegeringsleger
van honderdduizenden soldaten? En
nu bolwerkten het tienduizenden :n
twaalf dagen
De moderne oorlog levert wel het
bewijs, dat de open veldslagen weken
duren, dat daarentegen de vesting
oorlog beslist is in dagen.
Het officieel® nieuws van heden
luidt
Het groote Duitsche hoofdkwartier
meldt
„De Belgen tot hun leger be
hoort een deel van de bezetting van
Antwerpen bevinden zich in haasti
gen aftocht van Geut naar liet Westen
en de kust. De Duitschers vervolgen
de Belgen.
Rijssel ia door de Duitschers bezet.
Ilier werden 4500 gevangen gemaakt.
De stedelij se overheid had Itijssel
tot open stad verklaard. Desniettegen
staande schoven de Fransche troepen
bij een omvalt ingspoging van Duit
sche troepen daarheen, met de op
dracht zich te handhaven tot het om-
vattingskorps zou zijn aangekomen.
Aangezien dit niet kwam, was hier
van het natuurlijk gevolg, dat de doel
loos verdedigde stad bij de inneming
door de Duitsche troepen werd be
schadigd.
Van liet front valt niets nieuws te
melden.
Geconstateerd is, dat dicht bij de
kathedraal van Reims weer zwaoe
Frunsche batterijen zijn opgesteld.
Verder werden lichtsignalen van
een der torens van de kathedraal op
gemerkt. Natuurlijk zullen de Duit
sche troepen bij dergelijke maatrege
len optreden zonder de kathedraal te
sparen. De Franschen dragen dus
zoo wel thans als vroeger zelf de schuld
als liet kerkgebouw verder het offer
van den oorlog wordt."
Een Fransen communiqué zegt
„Op den linkervleugel tot aim de
Oise verloopen de operaties normaal.
In het centrum worden de vorderin
gen der Fransche en Engel3C-he legers
in de streek van Berry-au-Rac beves
tigd. Aan den rechtervleugel niets
nieuws."
Het Fransche gezantschap meldt
De dag van Dinsdag heeft zich ge
kenmerkt door een vrij aanzienlijken
vooruitgang der Fransch-Eugelsche
strijdmachten op verschillende doelen
van het slagveld, met name in de
streek van Berry-au-Bac en zuid
waarts van Atrecht, waar kanoiuien
op Duitschers zijn veroverd.
In de streek van l.ens daarentegen
hebben de Franschen tiet dorp Ver
niel les in eet en prijsgeven, maar meer
noordelijk zijn Fran3clie troepen, den
aanval hervattende, in de streek van
Betlume en van Hazebrouek, begon
nen met de Duitschers, die op liet
front La Bassee-Estaires-Bailleul wa
ren voortgerukt, terug to dringen. Het
terugwijken der Duitschers was m
het bijzonder merkbaar ton aanzien
der cavalerie-troepen met hun verster
kingen, die ten noorden vun cle linio
optraden.
Een officieel Duitsch bericht moldt,
dat de Duitschers bij de bezetting van
Rijssel 4500 Franschen krijgsgevan
gen maakten.
Van 't Oostelijk
Ooriogsiooneel
Het Duitsche hoofdkwartier meldt
De Russen zijn in liet gevecht bij
Schirwindt teruggeworpen met een
verlies van 3000 man, die dc Duit
schers gevangen namen, 26 stukken
gesohut en 12 mitrailleurs.
Lyck is weder in Duitsche handen
Bulla van Russen gezuiverd.
Bij het terugwerpen van de Russi
sche voorhoc-de op Warschau werden
8000 Russen gevangen genomen en 25
kanonnen veroverd.
De Oostenrijksche staf meldt
ln de linie Stary—Sambor—Medyka
werden versterkte stellingen van de
Russen door Oostenrïjk3che troepen
aangevallen. Deze gevechten nemen
in uitbreiding toe.
In de Karpat'ien hebben de Oosten
ijkers Toronya na een strijd van vier
dagen genomen. Zij vervolgden de
Russen naar \Vy3k0w. Kleinere ge
vechten, die hun succes brachten, had
den plaats met de terugtrekkende
Russische afdeelingcn, ook in het
Visso-dal.
Ook meldt de Oostenrijksche staf
nog
Dezer (lagen sloegen de Oostenrijk
sche tegen Przemysl oprukkende
strijdkrachten. goed ondersteund
door een uitval der bezetting, de
Russische Delegen'ngstnoepen zooda
nig, dat zich de Russen slechts nog
voor het Oostelijk front der westing
konden handhaven.Bij Juui terugtocht
stortten een aantal pontonbruggen
nabij Soznica in. Vele Rusven or-
d ronken in de San.
De strnd ten Oosten van Chyrow
duurt nog voort- Een divisie kozak
ken werd door Oostenrijksche cava-
lene op Droitolycz teruggeworpen.
Door het zeer ongunstige weder zijn
de wegen slecht geworden, doch de
Oostenrijksche troepen hebben zich
bij de geforceerde rnansohen en ge
vechten der laatste weken schitte
rend gehouden.
Van de Zee.
DE DUITSCHERS IN DE OOST-ZEE.
Volgens eon telegram uit Iletsing-
fors kruist oen sterk Duitsch eska
der, dat da vlag voert van Prins Hen
drik van Pruisen, in de buurt von de
Aland eilanden.
GEEN DUITSCHE ONDERZEEËRS
IN DEN GROND GEBOORD.
Uit Berlijn wordt gemeld
liet offieieele Petersburgsche tele
graafbureau verspreidt een bericht
van ds Russische admiraliteit, vol
gens hetwelk bij de vernietiging van
den Russischen kruiser „Pallada'
twee Duitsche onderzeebooten werden
Ln den grond geboord.
Deze mededeeling is, naar wij van
officueele zijde vernemen, iu ieder
opzicht onjuist.
EEN GEVECHT.
De EngeLsche admiraliteit doelt het
vol gende mede over een gevecht op
den lien September tuaschen de
„Carmamia' en I*?t Duitsche gewa
pende koopvaardijschip „Cup Tra-:
fylgcu":
Even na elven 's morgens zagen
wij een schip en dichterbij gekomen»
oonstateerden w ij, dat er drie sche
pen waren. Het eery1 was een groote
passagiefeboot, de andere waren ko
len bóóten, deze hadden die kranen
in werking en gingen bij onze nade
ring naar twee verschillende kan
ten weg.
Het groote schip was blijkbaar als
het onze, met twee schoorsteen en,
die als van een boot van do Castle-
line geschilderd waren. Na eenigs-
zins uit onzen koers ge va ran te zijn,
wendde de stoomboot naar stuurboord
en kwam op ons al. Zij stuurde toen
paar het Zuiden en wij naar liet
Zmd-Westen.
Het weer was mooi en zormig. met
een kalme brtes uit het Noord-Oos
ten. Onze snelheid was zestien knoo-,
pen, van het andere sehi.p ongeveer
achttien.
Op bijna 8000 meter vuurden wij
een schot over den boeg vun liist
vijandelijk schii.p, dat onmiddellijk
het vuur beantwoordde.
Wij schoten met alle bakboord-ka
nonnen en bet vuren werd algemeen.
Wij waren nu binnen schootsaf
stand en de meeste schoten gingen
over ons heen. gooit--1 ons want, mas
ten, sclioorstfenen, kranen en ventila
toren. allen beschadigd werden. Alle
onze bakln.ord-kaa.mmoa en alle
stuurboordkanonnen van don vijand
waren dn actie en vuurden snel.
Daar de afstand tusschen ons klei-
ar werd, werden zijn machine-ka
nonnen. bijzonder gevaarlijk, waarom
het schip gedraaid word en onze
slum-boord-battcrij 111 werking kwam.
Twee van onze treffers namen zijn
dekst oompij pen weg. Hij heide eenlgs-
ns naar stuuiboord over.
Een van zijn granaten was dioor de-
hut onder onze voorste brug gegaan
mi Ofschoon li/j. niet ontplofte, ont
stond er een brand, die snel om zich
been greep, daar er geen water ter
beschikking stond en de chemische
brandblusschers van weinig nut ble
ken. Het vuur breidde z»ch zóó uit,
dat de voorste brug verlaten moe-at
worden en het schip van achter uit
bestuurd moest worden.
Om 16 minuten voor één, een uur
en vecrtiif minuten ra liet eerste schot
begon, het vijandelijk schip over to
hellen en ging met den boeg het eerst
in de diepte.
Het duurde eenigen tijd voor de
brand goblnecht was, waartoe wij
het '-chip voor den wind moesten
houden, zc.odai wij geen booten kon
den uitzetten, om de opvarenden t9
redden, van wie enkelen in booten
ontkwamen cn door een der koicn-
schejten opgepikt werden.
Voordat het Duitsche schip zonk.
as het draai!loos in verbinding roet
een ander Duitsch schip en daar cr
aan den Noordelijken horizon rook te
zien was en de uitkijk meende de
schoorste-enen van een kruiser te on
derscheiden, gingen wij full speed
naar het Zuiden.
Toon Wrij de „Cornwall" ontmoet
ten., vroegen wij hem, ons te hulp te
komen, daar het schip niet meer
zeewaardig en practised alle verban,
gen en zeevaai t-instrumenten ver-
nie'd waren, zoodat liet sturen uiterst
moeilijk en onzeker was.
Den 15cn pikte de „Bristol" ons op
en vergezelde ons, totdat de „Com
wall" v-ns naar een ankerplaats
sleepte om heisteld te worden.
Het schip was geraakt door 97 pro
jectielen, dio SOI gaten hadden ge
maakt.
Verspreid nieuws
van de oorlogsvelden
UIT EEN DAGBOEK.
Uit het dagboek van een Belgi
schen ingenieur, die zich in het fort
Boucelles bevond gedurende de be
schieting door de 42c M-kanonnen,
deelt de „Times" een en ander mede
uit de opmerkingen in dat boek. die
betrekking hebben op den dag vóór de
overgave van liet fort. Na aanvanke
lijk heftige aanvallen door de infan
terie stokte de strijd tegen het fort
van den Gen tot den 13en Augustus.
Op 13 Augustus heet hel
Aankomst der zware- Duitsche ar
tillerie. die zoodanig opgesteld is, dat
we ze evenmin zien ais beschieten
kunnen.
14 Augustus, 6 uur 's morgens Ons
fort wordt twee uur lang op de vree-
seHikste wijze gebombnrdcerd Onz;
telefoonverbindingen zijn vernietigd.
Er komt bevel onze koepels te ui
en verder af te wachten, wat ko
men zal,
S uur 's morgensTwee Duitsche
officieren vragen ons in het Fransch
of wij ons willen overgeven „Gij hebt
de vreeseÜjke werking onzer kanon
nen kunnen bespeuren. De vernieti
ging zal iu een oogonbhk voltrok
ken zijn. Geeft u over!" Het antwoord
luidde: „Onze eer verbiedt ons, ons
over te geven wij zuilen tot het al
lerlaatste weerstand bieden." Al
onze manschappen bekrachtigen dat
door luid toeroepen. Een half uur
later .begon de beschieting opnieuw,
ditmaal van twee kanten. De schoor
steen van onze machinekamer violin
elkaar, en liet vuur tastte het gebouw
aan. 1-Iet electrisch licht gsat uit
een verstikkende walm vulde alle rui
men.
15 Augustus: Om 6 uur 's morgens
stortten de geheimkamers in, waarin
onze kanonnen opgesteld zijn. De
panlserdekken zijn gebroken; van
een onzer mannen is oen hand afge
rukt, twee anderen zijn zwaar g"
wond. Verdere weerstand schijnt nut
teioos. Drie witte vlaggen wforden
geheschen. Wij geven ons over. en
toen we naar buiten traden, konden
we waarnemen, dat ohs fort nog
maar een puinhoop was."
EEN KRIJGSLIST.
TJit Petrograd wordt aan een En-
gelsch blad het volgende verhaal ge
daan
Een Russisch officier vertelt hoe de
Duitschers Ln een gevecht den juisten
schootsafstand tot de Russische artil
lerie verkregen hadden en dien be
hielden, hoe vaak zich ook deze ar
tillerie verplaatste. De Duitschers.
het kon niet anders, moesten inlich
tingen ontvangen. Een windmolen in
de buurt trok de aandacht van onzen
bevelhebber, on hij zond mij met
twee man op onderzoek uit en jawel,
in den molen ontdekten wij twee
Duitschers, die een veld-telefoon be
dienden en precies aangaven hoe de
Duitschers moesten vuren. Nadat ik
mij van de Duitschers meester ge
maakt liad, was mijn aanvankelijk
voornemen de telefoon onbruikbaar
te maken, totdat de gedachte in mij
opkwam zelf de telefoon te bedienen
en de Duitschc-rs omtrent de posith
van onze kanonnen te misleiden. Ik
spreek namelijk Duitsch. Zoo gedacht,
zoo gedaan. Ik nam den hoorn en be
gon aanwijzingen te geven- ,,'t Gaat
goed! Te ver, niet ver genoeg. Zoo is
't goed." Enz. Onze batterij kon in de
.stelling blijven c-n den geheelen ver
deren dag bleef ik de Duitschers in-
Hcliten, die ten slotte hun bevreem
ding le kennen gaven, dat ze maar
geen enkel van onze kanonnen tot
zwijgen brachten. Den volgenden dag
hadden we het genoegen de reden
daarvan persoonlijk aan den Duit-
schen hevelhebber uiteen te zetten.
Onze cavalerie maakte zich van de
Duitsche batterij meester.
11 ZONEN' IN DIENST 8 GE
SNEUVELD.
Een Fransche vrouw had in dezen
ooi'og elf zonen in de Fransche ge
lederen Acht zijn er gesneuveld. Van
dc drie overlevenden hc-eft de oudste,
die ingenieur is in het vliegkamp van
Rornignv, naar de „N. R. Ct." in een
Engc'sch blad leest, een brief van
een zijner zusters gekregen, die een
boodschap van de oude moeder bevat.
„Moeder," zoo schrijft de dochter,
„weent. Zij zegt, dat jij sterk bent en
de broers zult wreken Doe je plicht,
lieve broer. Dat is alles wat er van
je gevraagd wordt God heeft je liet
leven gegeven; hij heeft liet recht het
je weer af te nemen. Dit zegt moe
der
DE DOLLE TREIN.
Een oorlogscorrespondent van het
„Bert TctgebL" weet te vertellen wat
er van 'Je vliegende ireinen geworden
is, die de Belgen vóór eenige weken
uit Antwerpen hebben losgelaten,
liet dolste wat een menschelijke
geest uitdenken kan, zegt hij. Tus-
eclion <le stations Hever en Boort-
Meerbeck aari de lijn Antwerpen
Leuven, wius een woeste wirwar van
locomotieven en spoorwagens. Een
hoog opgestapelde, op elkander ge
slingerde chaos van ongelooflijke
erwarring.
Evenals in Halen hadden de Bel
gen een spoortrein uit Antwerpen los
gelaten. Zij hadden vernomen dat
onze zware artillerie per spoor zou
aangevoerd worden. Om dit trans
port le verhinderen en onze treinen
te treffen, hadden zij een moordda
dige tros samengesteld. Voorop twee
locomotieven. Daarop volgden twaalf
met steenen en zand beladen goede
renwagens. Tot mot weder twee lo
comotieven. De ketels werden geüjk-
malig opgestookt, de liefboomen der
machines, toen de hoogste stoorn-
sparming bereikt was, waarschijnlijk
met een koord op „volle kracht" ge
zet, daarop raasde de helsclie wagen-
staart donderend den vijand tegemoet.
Maar na 25 kilometer was liet uit"
met den duïvelschen rit. De Duitsche
troepen waren op de verrassing voor
bereid Men had achter Hever cle rails
opgebroken, blokken en balken over
het spoor gelegd En dit op een plek,
aar het terrein liet mc-rst geschikt
as voor een omlegbaautje.
Zoo kon "net ijzeren gevaarte rustig
komen En het kwam met donderen
eu dreunen. Toen kraakte en ver
splinterde liet. De vier ketels spron
gen, liet ijzer knarste, de wagens
schoven in elkaar, stc-enen en wielen
ilingcrden Ms door natuurgeweld
gedreven omhoog en opzij, en al dit
wilde gespat was in een reuachtige
wolk van zand, stof en gissende stoom
gehuld.
Toen het stof was neergeploft, de
kokende damp weggetrokken, kon
men de uitbreiding der verwoesting
zien. De eene locomotief over de an
dere. Daartusschen wagens die
kaarsrecht, in elkaar geklemd, recht
op stonden Andere weder volkomen
versplinterd, en dwars over de puin
hoop nog weer een der achterste lo
comotieven. Ketels uit elkaar gespron
gen, stoompijpen als ingewanden
hangend uit de zwarte, opengereten
locomotief! ij ven. Het bord op de lo-
motiof gaf de herkomst aan An-
vers Nord".
In Antwerpen Jiad men er niet aan
gedacht dat de iielschc trein op dit
manier zou terechtkomen. En dat het
mogelijk was in een uur of wat een
lijntje om de verwoesting heen te
leggen. Met dezeifde do'.le woede
heeft men allerwece bruggen ver
nield. veelal waar niet de minste kans
bestond dat de Duitschers er nut van
hebben konden. Voor niillioenen aan
kunstwerken zijn noodoloos opgeof
ferd.
KR IJ GS MANS-LOT
Drie weken lang lag het in een
bosch, toen werd het dezer dagen
door een zwervende patrouille ge-
'ondon, het lijk in een rood gevoerden
mantel en de gouden schouderstuk
ken van een Russischen gencraa'. In
de borsttasch met bloed gedrenkte
papieren De vergeten doode was ge
neraal Matsjoegowskl, chef van dén
genera::n sLif van hel vijfi; rev- Ru»
?ische legercorps.
In Warschau, dc standplaats var
zijn corps, had de generaal een prooi
huis bewoond, dat cn verzamelplaats
re wees; was var dc groote wereld.
Er. hei lijk van dezen eens zoo gast
vrijen man lag r.u weken lang te ver
gaan or.der de tric-st neerhangende
takken van een door regen bezwaard
Oost-Pruisisch böschjo.
En hef 'stoffel ijk overschot van den
aanvoerder der Bussen. Sasonoff, dio
ann hef hoofd van de Russische troe
pen bij Tannenberg geslaan heeft,
rust thans onherkend. in een van do
Basische broederpr-v n op liet slag
veld Dc bekende Russische parle
mentariër en president v.t het Rus-
Bche Roode Kruis, Cootajkof,- had
getracht liet lijk van Sasonoff terug
te vinden. Maar de algemeeno graven
zijn en blijven stom zoo vertelt
,De Maasbode".
HOE ENGELSCHE SOLDATEN IN
FRANKRIJK BEHANDELD
WORDEN.
De Parijsche ..Handelsblad"-corres-
pondent schrijft:
Grappig is het Jioe de „Tommies"
hier in Parijs nog altijd worden ge
fêteerd.
Er zijn er heel wat. Telkens /iet
men onder de in-smcrige, bestoven,
hernodderde. bekraste, beschadigde
irto's met kapotte ruiten en ramme
nde portieren die door de straten ra
cen, komende van of gaande raar 't
front, er eenige die bestuurd worden.
.or Engeischen in hun Icelijkc maar
lugge en praktische khaki-unifor-
men. Telkens ontmoet men op den
Boulevard van die lange, stoere ke
reis in hot grijs-bruin, onafscheidelijk
van pijp c-n badientjo en onverstoor
baar voortbeenende te midden van
de met vriendelijkon ec-rbied toezien
de menigte. Aan hoeveel verschillen-
'<le. typen ze hier in Parijs ook al ge-
woon zijn geraakt, lien kijken de Pa-
ri:zenaars loch nog altijd even na.
Een sprak ik er in een hospitaa',
een „lycée" in de buurt van het Bois
dat tijdelijk voor de verpleging van
ren honderdtal gekwetsten is inge
richt, en waar ik een kijkje kor. ne
men. Hij was de ecr.ige Engelschman
die cr verpleegd werd. en a's ik nog
eens ooit in een ziekenhuis zou moe-
ton liggen, hoop ik het zoo goed te
ebben als hij. Iedereen vertroetelde
n bedierf hem. De dames stopten
ere alles toe wat een Engc-lscb sol
daat maar begeeren kan chocolade,
Three Cas'.les"-sigaretten en van die
wee-zoet geurende tabak, die een En
gelschman gelukkig en een niot-En-
gelachman onwel mnakt. Nooit ont
brak des morgens de nieuwste Daily
Mail" op zijn bed. En hij, al haast
heelemaal weer gc-nezen van een in
de gevechtsUnie opgedane longontste
king, was een en al dankbaarheid en
opgewektheid, betreurde het alleen
maar dat hij niet méér kon zeggen
dan het eene woordje „merci" dat ze
■in geieerd hadden.
Plezier had hij over liet feit dat hij
u-n enkelen knoop aai. /ijri uni.orm-
,.i? oio.gehouden had Hij had ?-: ai-
lemaal weggegeven aan vriendelijke
dames die hem daarom gevraagd
hadden, zoodat hij nu genoodzaakt
was zijn tuniek met spekten dicht te
maken.
DE VERDEDIGING VAN BELFORT.
Gemeld is, dat de burgerbevolking
der vesting Belfort dc stad heeft ont
ruimd. Een corresjindent van ;a
„Gazette del Fopote" is het gelukt bij
zonderheden over de versterking der
Franicho stelling aan zijn blad te be
richten.
Met uitzondering van enkeie uei
winkels, d;e do openbare veiaioe-
ling der noodzakelijke levensmidde
len iiezoraen, zijn »lle magazijnen,
werkplaatsen, fabrieken go-loten. In
do straten vertonnen zich allee u nog
soldaten. De 22000 itoefden sterke be
volking is naar de meer zuidelijke de
partementen. c»a ergobrucht.
Langs den oever der Savoureuso,
die de stad van de citadel scheidt,
wordt koortsachtig gewerkt aan da
kanalen, die stad on forten van w a
ter moeten voorzien en ook dienen
voor inundaties. AHe buitentorten
worden door uitgebreide werken ver
sterkt. De omliggende dorpen en
ixvrderijen zijn militair bezet
Het gainizoeii der vesting bestaat
uitsluitend uit goed gekozen troepen.
Het 2ïcii noordoostelijk van de stad
uitstrekkend gebied is een moerassi
ge streek vol meren, die door kana
len en sloten tot de grens van den
Elzas met elkaar verbonden zijn. Do
Franschen zijn bezig de boaschen to
vellen om de schootsveldon vrij te
maken en het hout voor loopgraven
le.. beoigen.
GEVANGEN GENOMEN?
Uit Aken wordt aan de Kóln. Volks-
zeitiing geseind da. luitenant-gene-
FEUiLLETON
(Naar het Engelsch).
3ÜJ
Gij tracht mij verwaand te maken
eu vergeet dat wat ik weet, hetgeen
juist genoeg ls om mij te doen inzien
hoevwl Ik nog moet loeren, ik van u
heb geleerd. Wat betreft, dat ik uw
meerdere zou zijn in de wiskunde, ge
loof ik niet dat gij als predikant zoo
iets moogt beweren. Hier is uw thee.
En de eigenares van de stem k-.vam
uit do duisternis in liet Jicht.
7.ij was slank, slanker dan do mees
te vrouwen, cn bezat een ongewoon
mooie gestalte, dio nog des te beter
uitkwam in het nauwsluitend japon
netje. tiaar gelaatskleur was prach
tig blank, waartegen de zwarte oog
haren, wcllce do grijze, diepe oog-en
overschaduwden, sterk afstoken. 11-et
gelaat zelf was rond on zeer hefhet
voorhoofd lioog, terwijl Jiet haar 111
een dikke wrong- gedraaid, kastanje
bruin van kleur w as cn eindigde in
kleine krulletjes. Haar geheele oube-
ichrijfclijk schoorie, bevallige, waar
dige verschijning geleek op de figuur,
door Raphael geschilderd.
I'raser zette, in gepeins verzonken,
het kopje tltee neer, dat hem door
Angela werd aangereikt, toen wij de
vrijheid namen, haar uiterlijk le be
schrijven.
Lee3 nu eens wat. Angela.
Wat zal ik lezen
O, wat gij wilt, zoek zelf maar
wat uit.
Verheugd bêgaf zij zioh naar een
boekenplank, nam cr twee boeken af,
overhandigde er een aan Froser,
sloeg liet hare daarna op goed geluk
af open, noemde de bladzijde op eu
begon daarna te lezen.
Wat is da', voor een geluid, nu
zacht en welluidend als oen zomcr-
briesje over een tropische zee, cn dan
weer als liet verwijderd rumoer en
liet gewoel van het slaehtveid Wat
kan het anders zijn dan liet wegrollen
van die prachtige hexameters, waar
mee Homerus een naar bern luiste
rende wereld bekoort En zelden zal
een Engelscho stem de stembuiging
zoo juist weten te treffen.
Houd op, mijn kind, sla het boek
dicht; gij kent het Grieksch zoo uit
stekend als maar «enigszins door mij
onderwezen kon worden. Doe uw boek
voor de laatste maal dicht. Uwe op
voeding, beste Angela, is goed vol-,
tooid. ik ben me! u geslaagd
Voltooid, mijnheer Fraser! - zei-
de Angela met open oogen. Wilt
gij daarmee zeggen, dat ik moet op-
houden, juist nu ik ben begonnen te
loeren
Mijn kind, gij hebt alles geleerd,
wat ik u kan leeren, en bovendien ga
ik overmorgen ook von liier.
Van hier gaan - en zonder dat
hij er eenigszins op voorbereid werd,
barstte Angela die, ondanks haar
schoonheid en geleerdheid, zeer veel
op de rest van haar sckso geleek in
tranen uit.
Kom, kom, Angela, zeide Fra
ser, met een stem die barsch moest
lieeten, maar iu vveikelijkheid schor
was, want liet is wel eigenaardig,
maar zelfs een predikant, d;e reeds
bijna over den middelbaren leeftijd
heen is, is gevoelig voor tranen, door
een bekoorlijke vrouw voor hein ge-
sclu-eid; wees nu niet onverstandig;
ik ga slechts voor eenige maanden.
Bij deze uiededoeiing bedaarde zij
weer een weinig.
O, zeule zij te midden van hare
tranen, wat Hebt gij mij een schrik
aangejaagd! Hoe hebt gij 'zoo wreed
kunnen zijn Waar gaat gij heen
Ik ga een lange reis maken in
Zuid-Europa. Weet gij wel, dat ik se
dert twintig jaar bijna niet van hier
ben geweest ik l>en dus voornemens
om het voleindigen van onze studies
te vieren me', een vacnntie.
Ik zou wel willen, dat gij mij met
U meenaanit
Fraser slaakte een zucht toen hij
antwoordde
Ik vrees, mijn kind, dat dit on
mogelijk zou zijn.
Iels waarschuwde Angela, om op
dit onderwerp niet door te gaan.
Kom, mijn kind, ik mag u niet
langer ophouden het is volslagen
donker, en er is een flinke wind
toch moet ik u nog een ding zeggen.
Gij hebt onder mijne leiding oneindig
veel meer geleerd, dan de meesten
van uwe sekse leeren, terwijl de an
dere factoren tot het bereiken vaneen
vrouwelijke volmaaktheid zijn ver
waarloosd, als daar zijn toekenen,
schilderen, pianospelen, zingen, enz.
Er z-.jn tweeërlei opvoedingen, de
opvoeding van den geest cn de opvoe
ding van de zielwanneer gij niet
zorg draagt voor de laatstgenoemde,
dan zal alle moeite, aan eerstgenoem
de besteed, nutteloos z!jn. Hetgeen
gij geleerd licht, zal wel is waar niet
vervliegen, maar het zal zijn als het
kwarts, waaraan het goud reeds is
onttrokken. Zonder dat is ze waarde
loos en zal nooit nut stichten. liet is,
geloof mij, de hoogere studie der ziel.
die onze kennis hier op aarde waarde
geeft. Het schoonste doel van iedere
opvoeding is om de verstandelijke
vermogens nltlus te leiden, dat men
in stam worde gesteld 0111 iets te lee
ren begrijpen, hoe weinig ook, van de
hoogere dingen. Maar misschien is
dit een onderwerp, waarover srij even
goed zult kunnen spieken als ik, zoo
dat ik er maar niet over zul beginnen.
Laat ons eindigen, mijn kind.
Het antwoord van Angela op deze
woorden was zeer eenvoudig. Zij
stond langzaam uit haar lagen stoel
op, legde hare handen op Fraser's
schouders, gaf hem een kus op het
voorhoofd en zeide
Hoe zal ik ooit leeren u dankbaar
genoeg te zijn voor alles, wat ik u
verschuldigd ben Wat zou ik nu zijn
als gij hier niet waart geweest Hoe
goed en geduldig waart gij steeds
voor mij
Deze kus had een eigenaardige uit
werking on den predikanthij legde
zijn hand op zijn hart en een bijzon
dere trek vertoonde zich Op zijn ge
laat. Hij weerde haar zachtjes van
zich af en ging zitten.
Ga nu heen, Angola, zeide hij
kort daarop, ik ben vanavond ver
moeid. Morgenochtend zie ik u wel in
de kerk 0111 u vaarwel te zeggen.
En hierop ging Zij naar huis door
wind eu storm, weinig vermoedende,
dat zij haar leermeester achterliet,
kampende met een storm, veel hevi
ger dan dio om haar heen woedde.
Toen de deur achter haar gesloten
was, slaakte bij een zucht van ver
lichting.
God geve, dat ik het niet te lang
lieb uitgesteld, zeide hJJ bij zich
zelf. En nu mijn preek voor mor
gen. Slaap voor de jeugd, vroohjk-
ïieid voor de gelukkigen arbeid voor
de oude dwazen arbeid, arbeid, ar
beid 1
En aldus was de opvoeding van An
gela voltooid.
HOOFDSTUK II.
Arthur 11 e i g h a m.
De wintermaanden gingen voor An
gela traag voorbij, maar zij gevoelde
zich niet ongelukkig. Ofschoon zij ge
heel alleen was, en Fraser zeer miste,
vond zij tamelijk veel troost bij de
boeken, die hij haar had ge3chouken,
en in de gedachte, dat zij op die wijze
hare studie goed kou voortzetten.
En daarna kwam de lente niet haar
nieuw, bloeiend leven, en wie kan nu
droevig gestemd zijn 111 de iente? Voor»
al bij Angela kon dat het geval niet
zijn.
Angela, rtep haar vader op
zekeren dag, toen hij hare voetstap
pen voorbij zijn studeerkamer hoorde
gaan, kom eens hier, ik wil u
spreken.
Zijn dochter bleef slaan en een trek
van dc grootste verbazing verspreidde
zich over haar gelaat. Sedert jaren
was zij niet in de studeerkamer ont
boden. Zij trad evenwel binnen zoo-
als haar verzocht was. Philip, haar
vader, zat aan de schrijftafel, waarop
stapels kasboeken logen.
tWordt vervolgd.)
