De Europeesche Oorlog.
Haarieiis Dagblad
TWEEDE BLAD
Zaterdag 17 October 1914
Het jubileum rao de H. F. C.
Haarlem.
Er waren zulko goede plannen om
het 25-jarig bestaan van „Haarlem"
deze maand eens aangenaam en pret
tig to vieren. Plannen vanmuur
ineen, laat ik niet in bijzonderheden
afdalen, 't zou wezen of iemand oen
feestmaal afzegt en aan hen, die zijn
gasten geweest zouden zijn, toch het
menu tuuis stuurt. Genoeg is het om
te zeggen, dat de club zelf een feest
viering op touw wou zetten en dat
vereerders en vrienden al zulko aar
dige plannetjes in 't zout hadden ge
legd laat ons hopen, dat het een en
ander later nog tot zijn recht komen
zal.
Maar do maand October voorbij ln.
ten gaan zonder althans een feest
artikel te schrijven, dat zou niet
gaan. 't Ware onbillijk tegenover
club, die in Haarlem, en terecht,
veel sympathie geniet en tegenover
het publiek, dat»wel eens wat meer
van haar lotgevallen vernemen wil
daarbij is het uit een oogpunt van
sport wel de moeite waard, na te
gaan, hoe het voetbalspel zich in die
kwarteeuw ontwikkeld heeft. Onze
redactie weet zich den tijd nog wel te
herinneren, dat een toen zeer bekend
voetballer, R. A. C. Schut, op het
redactiebureau kwam vragen, of we
de spelregels eens in de courant zou
den willen zetten, om wat belangstel
ling voor voetbal op te wekken bij
het publiek. Jammer, dat we destijds
het jaartal niet opgetcekend hebben,
maar lang geleden, dat begrijpt ieder
een, is het zeker. Nu kent het publiek
de spelregels op zijn duimpje, soms,
zou je zoo zeggen, nog beter.... hm.,
dan do spelers
Van Haarlems allereerste begin
weteu nog maar weinigen, Charbon,
Van Breemen, Kremer. Er werd toen
geoefend naast het terrein van de
Phoenix. Als de bal op de steenen
kwam, was ie uit. En dat belangrijk
onderdeel van 't spel, het terrein, is
door do jaren heen altijd een groote
zorg geweest. Op hoeveel velden heeft
„Haarlem" tichtcr hel bruine monster
aangerend Er is gespeeld op een
veld nog vóór de oude buitenplaats
het Klooster, waar nu de Cronjéstraat
ligt, op een veld langs de Kleverlaan,
op het terrein vóór de cavalerie-
kazerne zelfs is er een tijd geweest,
dat Haarlem, in de tweede klasse
spelende, geen veld bezat en te gast
ging bij de H. F. C. aan de Molenwerf
te Heemstede. Dat was de tijd, toen
de heele club maar een man of veer
tien sterk was en niet eens elf goede
spelers opleverde, zoodat het tekort
van een of twee om beurten werd
aangevuld uit het overblijvende drie
tal, dat dan wel in de lange broek
meespeelde. En aangezien sport
krachtmeting en geen hoffelijkheids-
wedstrijd is, kon niemand er aan
merking op maken, dut de gasten op
de Molenwerf aan 't eilid van het
seizoen de gastheeren uit do eerste
klasse knikkerden en zelf promoveer
den. Laat ik er dadelijk bij zeggen,
dat de H. F. C. dat niet op zich liet
zitten en een jaar later in de eerste
klasse terug was.
Vóór ons ligt een photo van het
elftal in die dagen, eu het is aardig,
de trekken te herkennen van die nu
mannen geworden zijn. Schilderach
tig ligt Van den Berg, de aanvoerder,
•>p den voorgrond.
„Haarlem" was toen ongeslagen
kampioen van de tweede klasse. En
net die promotie tot de eerste klasse
kwam de belangstelling van 't pu
bliek. Toch was nog om en nabij 1900
de Zondagsche recette niet meer dan
een tientje. En de terrein-accomodatio
ging natuurlijk even langzaam voor
uit. Hoe vaak hebben we op Haarlems
voorlaatste terrein aan deu Schoter-
weg, waar nu de tramremise js ge
bouwd, als toeschouw ers zoo maar op
het natte of besneeuwde of bevroren
gras gestaan, met den neus in den
feilen Noordenwind I Dat was me
verbetering, toen we een houten
plankier onder de voeten kregen. Eu
daarna verhuisde do club naar het
tegenwoordige veld, waarvan geen
eigenaar haai- kan verjagen, omdat
liet haar eigendom geworden is; een
goed terrein, dat voortreffelijk onder
houden is en waarop do noodige tri
bunes zijn gebouwd; bet eenige dat
er onvoldoende bleef.... maai- neen,
dat komt later ook wel in orde.
liet terrein is wat ver van de stad,
maar blijkbaar niet te ver, want de
vrienden zijn gemoedelijk mee ver
huisd en morgen, als „Haarlem"
s|K«lt tegen V. C., zullen de bewo
ners van den Schoterweg de drommen
voetballiefhebbers weer zien trek
ken.
Dit van 't terrein. Nu van 't spel en
do spelers,
Het spel is in die jaren verbeterd,
verfijnd, wetenschappelijker gewor
den als ik zoo zeggen mag. In den
aanvang was het „kick and rush",
den bal voort trappen en er achter
aan, maar het duurde niet lang of er
kwam meer systeem in, meer samen
spel. Zelfs in den tijd, toen Haarlem
met vier voorwaarts en vier halfbacks
speelde, omdat het veld TOor een
voorhoede van vijf te smal was. Maar
daarom was solospei met uitgezon
derd. Nog altijd zijn beroemd geble
ven de rushes van Jan van den Borg,
die na door alles to zyn heengeloopeu
regelmatig eindigde met een goal.
En wil men meer namen uit vroeger
jaren, dan mag herinnerd worden
aan Gorter, Bos, Corli, do De Kocks,
Van Eijbergen Santhagens, Beaufort,
Kruseman, Stol, Van Styrum, Jon-
cheere, Utermark, Albert Haak, de
Veens aan de ovorgeslagenen zij
verschooning gevraagd.
Misschien werd in die vroegero Ja
ren meer op den man gespeeld. Nu
gaat liet om den bal en dat Is» wat
men ook van „salonspel" mompelo,
het aangenaamst voor de spelers en j
het mooist voor 't nnbliek.
JAN VAN DEN BERG.
Van een trainer was in die eerste
juren natuurlijk geen sprake. Zelfs
niet van een terreinknecht. Als er
's middags gespeeld moest worden,
trokken de spelers de kalklijnen zelf
en er werd boete geheven van wie niet
op de oefeningen verscheen. Als jo
van dien tijd de vroegere spelers hoort
vertellen is het mei een tikje wee
moed, als van een prettige herinne
ring. 't Was toen gemoedelijker, dan
tegenwoordig. Minder grootsch, maar
niet minder genoeglijk. Toen do
stroom van kijkers naar de wedstrij
den kwam, moesten die (ze contri
bueerden toch) beter ontvangen wor
den. Hoe aangenamer hetrhun werd
gemaakt, in des te grooter getal kwa
men ze opzettenmen raakte in een
kring van steeds grooter ontvangsten
tegenover voortdurend stijgende uit
gaven. „Het spelen was vroeger on
bezorgder, dan de bestuursfuncties
tegenwoordig", zei een veteraan van
de club. In financieelen zin is een
eerste klasso voetbalclub een onder
neming geworden, die o. a. veel van
deu penningmeester vergt en ik heb in
deze dagen met groote .waardeenng
hooren spreken van den tegen woord i-
geu titularis, den heer Bijleveld,
vvien geen werk voor zijn vereeniging
to veel is. Het kan nu niet meer voor
komen, zooals vroeger, dat een secre
taris de leden, wier voornamen hij
niet kent, maar met J. inschrijft, om
dat hij blijkbaar Jan of Jacob een
heel gepaste voornaam vond. Er komt
tegenwoordig meer kijken. Elke
maand vergadert het bestuur, soms
tweemaal 's maands en dan niet zon
der goede reden.
Nu staan aan 't hoofd de heeren
J. J. van den Berg, H. Kruseman, Bij
leveld, Albert en Jan Haak, P.
StoJ, P. Tekclcnburg, E. Hartog en
Karei Koster. Moet ik nog iets zeggen
van het eerste elftal, zooals liet nu
samengesteld is Van de vijf voor-
waartsen, Oostenbroek, Iloutkoopcr,
Jur Haak, Schravendijk, Bakker
Met hun allen weinig op de schaal
brengende, maar watervlug en door-
tiokken van het wetenschappelijk
voetbal, soms wel eens zoo, dat ze
van puren lust tot trucs en kunst
stukjes vergeten, dat het om doelpun
ten gaat? Van de iniddenlinie, waarin
de volijverige en getrouwe Healy uit
blinkt, van de stevige achterhoede
Serné en Wilhelm en van het laatste
plechtanker der hoop, Willem van
Eek, in de goal
Het is onnoodig, want men kan
hen of hun plaatsvervangers Zondag
ivcer aan 't werk zien.
Van den Berg, Kruseman, Stol, dat
zijn do veteranen in het bestuur. De
voetbalschoenen hebben ze al lang
uitgetrokken, maar hun liefde voor do
club is nog niet verminderd. Stol, die
de administratie voortreffelijk inricht
te, Kruseman, altijd tot werken bo-
reid, nu weer tijdelijk penningmees
ter, Jan van deu Berg, de voorzitter,
de vader en de z-el van zijn club. En
zonder Iemand te kort te doen, mag
aan hem in 't bijzonder bij deze ge
legenheid een woord worden gewijd.
Vijf jaar geledon, toen „Haarlem" 20
jaar bestond, plaatsten wij zijn por
tret in voetbalcostuum en in do goal,
een profetische toekening, want jaren
later zou hij, hoewel hij niet meer
speelde, in een periode van keeper-
nood, tijdelijk tusschen de palen
staan.
Dio teekenlng drukken we nog eens
af en ontleenen aan het artikel van
11 September 1909 wat volgt
JAN VAN DEN BERG.
Jan van don Berg kwam in 189G, op
17-jarigen leeftijd, in Haarlems eerste
elftal. Van dat oogenblik af is Jan
steeds ln het elftal gebleven, alle lief,
maar ook veel leed maakte hij mee
ln de club, waarvan hij langzamer
hand als 't ware do ziel is geworden.
Toen, in zijn jongere jaren, werd lijj
spoedig een schitterend speler. Zijn
energie en zijn enthousiasme, dat zijn
medespelers medesleepte en meerma
len een schijnbaar verloren match
nog in een overwinning wist te ver
anderen, zijn geweldige rushes, waar
tegen geen vijandelijke verdediging
was opgewassen, en die het zoo noo
dige doelpunt op het juiste moment
brachten dat alles is onvergetelijk.
Jaren, jaren lang is hij zoon speler
gebleven, tot, nu al een poos geleden,
een knie-ongeval hem blijvende last
veroorzaakte, hem noodzaakte slechts
bij tusschenpoozen te spelen. Maar
altijd bleef hij de begeesterende aan
voerder van het elftal, dat den roem
kreeg van nooit op ie geven.
Verleden jaar (1908) is Jan van den
Berg's voetballoopbaan geëindigd.
Een gewone val in Leiden gaf zijn
zwakke knio weer 'n schok, en of
schoon het wel weer zoowat in orde
kwam met voetballen was het nu
uit. Met voetballen maar niet met
datgene, waardoor Jan van deu Berg
juist zoo uitblinkt, en wat wo juist in
dit artikel op den voorgrond wilden
stellen. Dat is zijn sympathiek optre
den, zijn sympathieke persoonlijk
heid, die Haarlems dertigjarigen
voorzitter tot een werkelijk clubvader
heeft gemaakt.
Bij jong en oud Haarlem is hij ge
liefd. Meermalen heb ik den indruk
waargenomen, dio Jan van den Berg's
komst op een oefen-Zaterdagmiddag
maakte. Zoo tegen vier uur verscheen
hij op het veld. Daar komt Jan
aan 1 en plotseling werd het „par
tijtje" met verdubbelde animo ver
volgd, ieder deed z n uiterste bost, om
'n loftuitinkjo of 'n bemoedigend
woord van Jan te krijgen. Tocli eu
hier wil ik nog eens op zijn gezonde
sport-opvatting wijzen het kwam
ook wel voor, dat een van de jonge
ren, die èl te veel voetbal-enthousias-
me begon te ontwikkelen, haast eiken
dag op het veld verscheen ©ene
terechtwijzing kreeg. En, men kan
't gelooven, in vele gevallen had zoo'n
reprimande van Jan van den Berg
meer uitwerking, dan de langste
speech van vader
En de adspirantjes vooral! Dikwijls,
ln 't vorigo seizoen b.v., ging Jan
Zondagsmorgens te voet den langen
weg naar het Haarlem-veld om het
vierde of vijfde elftal te zien spelen.
En er wordt „gewerkt", als Jan aan
't lijntje staat, eu met onafgebroken
belangstelling het spel van de jonge
ren en jongsten volgt.
En de trots van den elfjarigen spe
ler, dio den volgenden dag door me
neer Van den Berg op straat wordt
aangesproken en 'n pluimpje voorz'n
spel van gisteren krijgt die is niet
te beschrijven I
Er zijn nog altijd vele vaders, die
een min of meer ouderwetsch, angstig
vooroordeel tegen voetbal hebben, -zoo-
dat zoonlief het verbod krijgt om te
spelen.
Wel, als zoo'n vader, verstokt tegen
stander van „dat malle gehol achter
een bal" eens een bezoek van Jan van
den Berg kreeg, dan was altijd - zijn
voetbal-antipathie daarna al half ver
dwenen, en 'n week later, als dio
vader een match van 't „eerste" ge
zien en daar natuurlijk Van den
Berg weer gesproken had dan was
de zoon vol blijde verbazing over
vader's geheel veranderde sportgevoe-
Icns. Zoo is J an van den Berg I En
het is gemakkelijk te begrijpen, van
hoe enm-me waarde een man als hij
voor do club is, in alle opzichten. In
de vier jaren, dat hij voorzitter is, is
Haarlem veel vooruitgegaan, niet al
leen wat terrein, financiëelen toestand
enz. aangaat, maar ook wat liet club
leven betreft.
Haarlem viert nu haar twintigjarig
bestaan als eeno vereeniging, waarin
do leden gezellig met elkaar omgaan,
waarin het clubleven zeldzaam ont
wikkeld is, waarin da afgunst, die
jeugdige voetballers wel eens kwelt,
door Jan van den Berg's tactvol op
treden nagenoeg niet voorkomt, waar
vele ouderen met genoegen donateui-
of lid zijn.
Dit alles heeft Haarlem aan haar
voorzitter te donken, die trouwens
ook buiten de club, ln alle voetbal-
kringen, zeer gezien is. Maar bij
Haarlem hoort hij, hij is de ziel van
de vereeniging. Ieder, die hem maar
©enigszins kent, zal met ons instem
men, als wij hier den wensch uitspre
ken, hom nog Yele, vele jaren aan de
spits van zijn club te zien, als een
der sympathiekste jrersonen in de
Nederlandsche spoittvereld.
Ziedaar Tiet artikel van vijf Jaar
geledon, waarvan enkele cijfers na
tuurlijk niet meer juist zijn, maar dat
toch overigens nog altijd klopt op den
toestand van heden.
Een algemeeno vraag tot slotis
het de moeito waard, het 25-Jarig be
staan van een voetbalclub te herden
ken
Zonder twijfel. Hoeveel lichaams
oefening ligt niet in die periode be
sloten, hoeveel ontwikkeling van durf,
zelfbeheerschlng, samenwerking en
tucht, die zoo kostelijke» eigenschap
pon zijn voor jonge mannen I
En v/li do crltiek wijzen op een en
kele, dio door overmaat van voetbal-
geestdrift zijn plaats in do maat
schappij niet bereikte, dan wijs ik op
het zoo juiste woord van een bekend
Haarlemsch onderwijsman
„Wie nu aan voetbal te gronde
„gaat, zou vroeger aan Iets* anders
„zijn werk en zijn toekomst opg^of-
„ferd hebben het kwaad ligt niet in
,,'t spel, maar in den persoon."
Zoo is het. En daarom mogen wij
vrij aan de IT. F. C. Haarlem groei en
bloei toewenschen, ook in do toe
komst.
P.
wIoTpen. Donderïfagnviildag werd
doze stelling aangevallen door be
langrijke Diïitscfa» strijdkrachten
van allo wapenen.
Indien deze er in zouden slagen de
Fransche bezetting terug to dringen,
zullen do Duitscho troepen spoedig
voor Duinkerken verschijnen, dat door
de bondgenooten is versterkt.
Do Belgische bevolking vlucht over
haast ln de richting Duinkerken en
Boulogne en vermeerdert do wanorde
op do straatwegen. Daar do groote
verbindingsweg Brugge—Ostende—
Nieuwpoort zïoh ta Duitscho handen
bevindt, zij'n in de omgeving Duinker
ken—Boulogne binnenkort ernstig©
gevechten te verwachten.
ENGELSCHE CRIT1EK INZAKE
ANTWERPBNl
De „Morning Post" bevat een be
schouwing onder het opschrift „De
An'iwerpeche domheid". Het Engelscho
blad meent niet langer- te moeten zwij
gen, omdat do poging om door een
kleine macht Engelscho mariniers en
marino-vTij wiiligers Antwerpen te
kan dan het vuur van tte Veïsch'illtfr*
do batterijen op dat één© punt wor
den gericht Om de kwetsbare punten
van den vijand te ontdekken, waarop
het vuur van do artillerie gericht
moet zijn en om de uitwerking van
hel vuur na te gaan, wordt gebruik
gemaakt van vliegtuigen en ohserva-
tieballons, door do soldaten „lucht-
worsten" genoemd en door waarne
mers, die zoo dicht mogelijk de vij
andelijke stellingen naderen. Men
heeft die waarnemers, dio de aVt'iilo-
risten door teekens op de hoogte stcl-
<£em, aangetroffen k>p Ihooiacfhelven,
in schuren en andere gebouwen.
Vliogers, dio een geschikt doelwit
voor het geschutvuur ontdekt hebben,
laten daar een rookhal vallen, dio
een rookkolom doet opstijgen, of wer
pen op de plek een hoeveelheid glin
sterende stukjes metaal, die in het
zonlicht schitteren en aldus de plek
aanduiden. Met behulp van een af
standmeter bepaalt de commandant
van de geschutbntterij dan vlug den
afstand en weldra is de batterij in
geschoten en slaan do granaten in.
Weinig nlenws van het Westelijk norlogstooneel. Het geveebtsfront strekt
zich al nit tot aan de zee.
Aan het Oostelijk gevechtsfront wordt verwoed gevochten.
Verspreid nieuws van de oorlogsvelden.
Een Onitsehe onderzeeboot hoort een Engelschen kruiser la den grond.
Uit het Verre Oostei.
De Belgische vluehteliegen (zie 3 de blad.)
Op het Westelijk
Oorlogsveld
Da berichten van het Westelijk oor
logsveld zijn. nog steed9 van weinig
be?eekenis. Een deel der Du'itsohe
troepen, die aan do inneming van
Antwerpeu hadden medegewerkt,
wordt gebruikt te'r vervolging van de
Belgischo troepen, die naar de kust
zijn gevlucht. Daarbij hebben de
Duitschers Gent, Brugge en Selsaeie
bezet, en ook zelfs Ostende.
De Engelsche troepen, die Ostende
bezet hadden zijn gedeeltelijk per
schip, gedeeltelijk in Zuidelijke "rich
ting over land afgetrokken. In de
Noordzee kruisen Engelscho oorlogs
schepen ter hoogte van Ostende. Hei
overschot van het Belgisch© leger la
eveneens van Ostende in Zuidweste
lijke richting getrokken.
In Frankrijk worden de gevechten
voortgezet, maar er ia nog geen be
slissing gevallen.
Het officiee'e nieuws luidt
Een Franse h communiqué van
Vrijdag luidt:
De vooruitgang voor Franschen en
Engelschen, vermeld in het communi
qué van Donderdag, houdt aan.
Op den linkervleugel strekt de ac
tie der gea'lieerden zich thans uit
van de buurt van Yperen tot aan de
zee.
Een bericht nit het Duitse he
hoofdkwartier meldt:
Brugge werd li October, Ostende 15
October door Duitscho troepen be
zet.
Een heftige aanval van de Fran
schen Noord-Westelijk van Reims
werd afgeslagen.
De Franschen zeggen in hun amb-
tedljko niededeelingen, dat zij op ver
schillende punten aan het front,
b.v. bij Becry-au-Bac. noordwestelijk
van Reims, merkbare voordeelen heb
ben behaald. Deze beweringen gron
den zich op geen enkel feit.
Van 't Oostelijk
Oorlogsiooneel
Een officieel Duïtsch bericht meldt:
De Russen beproefden den lid en Oc
tober zich weder in het bezit van
Lyclt te stellen». De aanval werd door
de Duitschers afgewezen800 krijgs
gevangenen, 1 kanon. 3 mitrailleurs
vielen in Duitsche handen,
Uit Russische bron wordt geseind:
Aan denjinkeroever van den Weich-
sel, hebben de Russen den 13den Oc
tober de aanvallen der Duitschers,
die gericht waren tegen Warschau an
Iwangorod, afgeslagen.
Ten zuiden van Przemysl is een
gevecht aan den gang.
De Russische legatie te 's-Graven-
hage ontving de volgende inlichtin
gen omtrent de krijgsverrichtingen
der Russische legers
Van het front in Oost-Pruisen, in
Zuid-Polen en in Galicië, zijn geen
belangrijke wijzigingen te melden en
tot over eenige dagen zijn er ook geen
veranderingen te wachten, daar de
actie op den linkervleugel over den
Weichsel ten zuiden van Warschau,
zich pas begint te ontwikkelen.
ln Galicie wordt de slag voortge
zet ten zuiden van Przemysl, waar
een Russische colonne mitrailleuses
op de Oostenrijkers heeft veroverd en
7 hunner officieren en 500 soldaten
gevangen heeft genomen.
Verspreid nieuws
van deoorlogsvelden
GEV-ECHTEN IN BELG Ie.
Aan de N. R. Ct. wordt geseind:
Het overblijvend© gedeelte van het
Belgisch leger uiit Antwerpen, dat
zich uit do omgeving van Oston de
naar do riohting Duinkerken terug
trekt, wordt in zijn volmaakten god es-
organiseerden afmaïsch tusschen Dix-
niuidon en Routers beschermd door
Fransche marine-troepen en eenige
cavalerie, die daar versterkingen op
willen bevrijden, een kostbare dom
heid was.
Het blad meent, dat het zaak was
geweest, waar Antwerpon niet to ver
dedigen bleek tegen de zware belege
ring» kanonnen der Duiitscheirs, dat
liet Belgische leger* teruggetrokken
ware naar sterker posities of, men
had ör een zéér sterke macht in do
stad moeten brengen niet zwaai* ge
schut
D'it laatste zou zéér verkeerd zijn
geweest, doch zelfs dit verkeerde plan
werd niet gevolgd. In stede daarvan
bracht men op het laatste oogenblik
die mariniers en marine-reserve met
een weinig zwaar geschut, en zulks
toen de positie feitelijk reeds verlo
ren was. Ernstig gevolg van die han
deling was, meent het blad, dat zij
de Belg'ische autoriteiten aanmoedig
de do verdediging langer voort te
zetten, die hopeloos was en waardoor
het steeds moeilijker werd het leger
terug te trekken.
Was het zenden dier Britsohe ver
sterkingen niet beloofd, don hadden
de Belgische troepen reeds eenige da
gen te voren veilig kunnen gaan en
waren den burgers van Antwerpen de
vreesel ijkheden van een bombarde
ment bespaard gebleven.
De „Morning Post" stelt thans aan
de Regeering de vraag op wiens ge
zag d'it avontuur begaan werd en wie
het leidde? Was het een militaire of
een maritieme leiding? Bij aldien het
militair was, waren dan d© plannen
goedgekeurd door generaal French en
Lord Kitchener? Was het een mari
tiem plan, werd het dan geregeld en
goedgekeurd door den geheeten Board
of Adm'irality?
Dit ia voor 't eerst in den oorlog
dat de liberale regeering in Engeland
door de pers wordt aangevallen. Op
gemerkt zij dat de „Morning Post"
een oppositie-orgaan is (unionist.)
HET MODERNE GESCHUT.
In dezen oorlog speelt vooral do
artillerie een belangrijke rol. Do mi
trailleuses, bet bewegelijke veldge
schut, do zware belegeringskanonnen
en de geweldige houwitsers worden
zoowel toegepast bij de beschieting
van forten als «in de veldslagen, die
'trouwens doch* de versterkte Loopgra
ven het karakter van een vesting-oor
log beginnen te krijgen. Hot vechten
in Noord-Frankrijk bijvoorbeeld be
staat tegenwoordig voornamelijk in
't beschieten van elkaar met granaten
uit de veirte eu aan het front met
machine-geweren.
Volgens een verhaal van een En
ge! sch man aan het front verspillen de
Duitschers in den laatsten tijd niet
moor zooveel munitie als in 't beg'in.
Zij hebben een systeem om plotseling
uit grof gesehut met groote granaten
dorpen enz. ver achter de frontlijn te
beschieten, waarschijnlijk om de kans
te hebben verwoestingen aan te rich
ten onder de daar opgestelde reserve-
troepen of onder de mogelijk daar
vertoevende officieer en van den staf.
De Duiteohe veldartillerie heeft sueL-
vuurgcscbut van 10 3,4 C.M., nL zes
batterijen per korps en twee batte
rijen van 14 3/4 c.M. mortieren; ook
zijn er to velde mortieren van 20 1/2
c.M. Do nauwkeurigheid van hun
vuur is wel in Siaat om in bet begin
schrik te verspreiden,- maar de troe
pen gewennen er aan naar 't schijnt.
Maar wat vooral merkwaardig is in
de manier waarop de Duitschers hun
artillerie gebruiken, is de snelhyki,
waarmede zij het vuur van verschil
lende batterijen op één bepaald punt
kannen conoeniroeren. Wanneer een
punt gevonden is, dat beschoten moet
worden, wordt de plek precies op de
kaart aangeduid en wordt dit dadelijk
por telefoon aan de verschillende bat
terijen borich?, met den Juisten af
stand. Weinige o ogenblikken later
IN HET VEROVERDE LAND.
Uit een soldatenbrief, opgenomeni
in do Kóln. Ztg.: „We zijn titans vóór
Antwerpen. Vóór ons dreunt en don
dert het en zingt het zware geschut
zijn onheilspellend, vreesel ijk lied. Ilfi
dank dagelijks God, da? u iets derge
lijks als men hier ziet bespaard bleef.
Een. spookachtigen «indruk maken at
die groote dorpen en steden, waar al
len uit gevlucht zij.n en waar tookl
geen huis van buiten de sporen van
den oorlog vertoont. Als men er bin
nen treed?, ziet men hoe overhaast
de vlucht is geweest. In do gang van
de villa's hangen nog hoed en jas; in
de kamer staan nog de koffiekan en
de boterhammen besmeerd met boter
en half opgegeten. Vreeselijk is de
aanblik van de massa onbeheerd
rondzwervend vee. De koeien zagen
in ons bevrijders, toen wij ze van den
smartelijk drukken den melkvooriaad
bevrijdden. Ik ben h'ier te Wespelaar
bij welgestelde menschen onderdak, -
dio niet gevlucht zijn, omdat hun va
der op sterven ligt. Er is hun geen
haar gekrenkt, ofschoon de troepen
hier al sinds drie weken zijn. De men
schen beschouwen ons als hun be
schermers. De uit acht personen be
slaande familie huist in de keuken.
Alle kamers, met de schilderijen,
bronzen beelden en tapijten staan ter
onzer beschikking. Do dochter des
huizes draagt ons, met een witten
boezelaar voör, 's avonds een over
vloedig souper op. Onze dokter be
handel? den zieken vader en ik geef
uit de soldatenkeukeu het beste
vtooscli voor hem, daar dit hier an
ders niet meer te krijgen is. Nooit m
mijn leven zal ik den blik vergeten,
waarmee de vrouw des buizes de eer
ste gave aannam. We zijn toch mees
ter over leven en dood of worden
althans ais zoodanig beschouwd.
UIT DE LOOPGRAVEN.
De „Etoile de l'Est' te Nancy pu
bliceert een brief van een officier aam
zijn ouders, waaruit wij enkele pas
sages ontleenen.
„Ik schrijf dezen brief in een Loop
graaf, waar ik een stoel heengesieept
heb, mijn tafel bestaai uit een plank;
ik heb ©en flink pak tabak voor mo
liggen en een mooien pijp, welke ik
uit ïMuhlhausen meebracht. Ik heb
goed gegeten en zit nu in het zonne
tje te schrijven. Mijn gezondheid »s
uitstekend. Krijgen we een dag eens
geen of weinig eten, dan halen we
onze schade den volgenden dag wel
in wo laten trouwens geen gelegen
heid voorbijgaan om het rijksiuenuo
zoo mogelijk met het een of ander
uit te breiden. Gewoonlijk krijgt ieder
man per dag 1 pond vleesch met rij.-t
of snijboonen, een brood van zeven
ons; wat brandewijn of rhum en om
d»> twee dagen een stuk Gruyerekaas.
Lucifers en sigarettenpapier worden
gratis verstrekt.
De loopgraaf, waarin mijn compag
nie ligt, bevindt zich op honderd me
ter afstand van den vijand. We kun
nen duidelijk waarnemen als d»s
Duitschers hun maaltijd krijgen cn
zouden bijna met elkaar minnen pra
ten als ik m'n Duitsch maar at
beter sprak. En bovendien, het
schijnt, dat we met dio luitjes in oor
log zijn!
Deu 2!en werd ik tot onder-luit>
nant benoemd. Den volgenden dag
meldde ik me bij mijn nieuwen com
pagnies-commandant, die me dade
lijk het commando overdroeg, daar
hij zelf bevel over het bataljon op
zich meest nemen.
Do geest onder onze jongens is
prachtig, niettegenstaande ze nu al
40 dagen aan het vechten zijn.
Ik voel mo bepaald prettig. Sinds
een uur heb ik weer een prachtige,
schoone zal'doek tot mijn beschik
king, een weelde, welke ik in goc-n
twee weken gekend heb. Ik ben van
plan me in den loop van den dag te
laten scheren en m'n haar te laten
knippen dat wordt tijd, er is sinds
30 Augustus geen schaar m»»r in ge-
Wfe&X-
