HuSlUf S ütfiSLM
DERDE BLAD
Zaterdag 17 Octolier 1914
De Belgische
vluchtelingen.
Lit Roosendaal wordt aan de ,,N.
R, Cl." geseind:
EEN SAMENKOMST VAN
VLUCHTELINGEN.
Te Roosendaal ia Vrijdagmorgen
•en ware monstermeeting van vluch-
elingen gehouden op het stations
plein. Duizenden en duizenden ver
drongen zicli in de open lucht De
spi eker, de heer Le Clercq, stads-ad-
vocaat van Antwerpen, rnet gejuich
ontvangen, zeide, dat hij kwam als
stadgenoot, in de eerste plaats al
dus vervolgde de spreker is hel
onze plicht do tollc van u en mijne
gevoelens to wezen tegenover Ilarc
Majesteit de Koningin, Z. K. IT. den
Prins der Nederlanden, de Neder
landscho regcoring en de Nederland
se ho bevolking, orn hun diepen dank
te brengen uit naam der Belgische
bevolking voor de gulle gastvrijheid,
die zij hier geniet. (Donderend hoera
geroep.)
De spreker zeide voorts, dat hij
recht uit Antwerpen kwam en <laar
gedurende verscheidene dagen ge
weest was als lid der internationale
commissie, die tal van moeilijkheden
heeft le regelen. Verschillende vluch
telingen kennen rtiij als hun stadge
noot, zoo gaat hij voort. Men weet,
dat ik niet in staat ben hen te bedrie
gen vooral niet onder deze droevige
omstandigheden. Twijfel dus niet aan
mijn rechtzinnigheid. Ik heb persoon
lijk de besprekingen bijgewoond, ook
in gezelschap van onzen nifcnemeii-
den consul hier ter stede, den heer
I.aane, die a'. wat ik zeg zal willen
bevestigen. Antwerpen is uiterst
kalm. De Duitsche soldaten gedragen
zich ordelijk. Ieder die in Antwerpen
is, zal u dat zeggen. Zij zijn beleefd.
Als zij inwoners ontmoeten, groeten
zij liet eerst, met een kort „Abend",
„Morgen". In de herbergen spreken
zij met de menschen In voile gemoe
delijkheid. Het zal u zonderling klin
ken uit mijn mond, van mij waarin
zooveel vaderlandsliefde leeft. Gij
zult begrijpen, dat de Duitschers rnij
niet sympathiek zijn, nadat ons arme
volk zooveel beeft geleden, maar laat
ons beter tijden afwachten om in de
geschiedenis te zeggen, wat wij over
do Duitschers te denken hebben. Er
is in Antwerpen voor u niet het min
ste gevaar. Wanneer de toestanden
blijven, zooals zij nu zijn, dan zijt gij
er in volle veiligheid. (Uitroepen: Hat
Na!)
Neen, vervolgde spreker, ik weet
natuurlijk ook niet wat er kan ge
schieden. Maar het gemeentebestuur
van Antwerpen heeft een overeen
komst gesloten met het Duitsche gou
vernement, een contract, dat bekend
is aan de Nederlandsche regeering.
De proclamatie zou niet zijn afgekon
digd, wanneer de Duitschers niet
van zins waren, hun handteekening
te eeren, vooral ook tegenover de re-
geering van het neutrale Nederland.
(Stemmen Wij vertrouwen de Duit
schers nooit.)
De spreker vervolgde, dat leder vrij
was orn te gaan. Wilt gij er heen, dot
het dan, wilt gij niet. blijf dan hier,
maar ik ga terug en ik stel mijn le
ven borg, dat gij er ook ongedeerd
zult blijven. Ik zeg u op dit oogeu-
bük in vollen ern3fc* Keert naar Ant
werpen terug. Op dit oogenbWk zal
er u niets overkomen. (Stemmen: Op
dit oogenblikl!)-
Men vraagt mij, vervolgt de heer
Le Clercq, of het eten schaarsch is.
Dat is niet het gevat Uw eigen lie
den, die thans Antwerpen beheeren,
etaun er borg voor. Ik kan niet ge
noeg lof aan hen brengen, aan bur
gemeester De Vos, aan Louis I' rauck,
aan schepenen, raadsleden, notabe
len, die allen op hun post zijn geble
ven. Er bestaat geen vrees, dat het
voedsel schaarsch zal worden. Er
wordt ook geen oorlogsschatting ge-
eischt van do stad. De. gemeente zal
aan het bezettingsleger moeten leve
ren al wat. er noodig is. Particulieren
worden hiervoor niet aangesproken
dat is een groot voordeeL De stad zelf
heeft de gansche intendance over de
eetwaren. De rest wordt aan de be
volking gelaten. Er was oorspronke
lijk vu or twee jaar genoeg om de gan
sche groote bevolking te voprlen Er
was giaan voor 7 h 800.000 menschen
voor twee jaar lang. Het zal u dus
aan niets ontbreken.
Toch is het niet alles zonneschijn.
Er zijn aan deri toestand ook zeer
donkere kariteu. Ieder oordeele dus
voor zich zelf. wat hij kan doen. Aan
6ominigcn moet ik het terugkeeren
volstrekt afraden- In het verdrag
stuat, dat niet één Belgisch soldaat
zal mogen terugkeeren. De vrouwen
zijn vrij. Dienstplichtige mannen zul
len worden krijgsgevangen gemaakt.
Allen, die verkeoren in de jaren van
dienstplichtigheid. zullen worden
achtergehouden, totdat de Duitsche
overheid uit de registers in Autwer
pen ib' zekerheid heeft, dat zij niet
reeds nis militairen hebben gediend.
De burgerwacht kan vrij terugkee
ren. Laten andere jongelingen raad
vragen aan den consul; ik kan hun
die hier in het openbaar niet gaven.
Üp sommigen ritst de dure verplich
ting om op hun posten terug te kec-
ren, n 1. op hen. die een politiek man
daat vervullen, en op de beambten
der gemeenten. Is hel niet. te l>e.
treuren, dat in sommige buitenge
meenten. geen een autoriteit ineei
aanwezig is om het openbare lever
te leiden? Geen burgemeester, geen
schepenen, geen raadsleden. In Ant
werpen moeten de dienston zooveel
mogelijk hervat worden, bijzonderlijk
door de politie. De anderen worden
dringend aangezocht onmiddellijk te
rug te koeren. Het leven in nl onze
gemeenten moet hernomen worden,
De gekozenen hebben het voorbeeld
van burgerplicht te geven.
Ook die andi'.ra belangen hebben te
behartigen! [advocaten, notarissen,
dour waarder s, rechters. In Antwer
pen heeft een burgerlijke en een cor-
rcctioneele kamer en ook het parket
voortdurend zitting gehad, maar In
vele dorpen ontbreekt de politieer
zijn geen gendarmen meer. De bur
gers. die daar wonen, hebben den
plicht terug te kecren om voor hun ei
gen huisraad te zorgen.
De Duitschers zullen in gemeenten,
waar goen verlichting is, niet dulden,
dat de hulzen langer gesloten blijven.
In Antwerpen worden alle openbare
gebouwen doorgezocht om te zien or
er nog soldaten zijn, in de dorpen zal
da*, ook gebeuren. Men zal er de deu
ren openkappen en het gespuis, dat
achtergebleven is. hel zij tot hun bit
tere schande gezegd, zal de huizen
gaan leeg plunderen.
Indien ik u geert dringenden raad
ken en wil geven, bedenk dan, dat de
toestand missd ion nog lang zal kun
duren. Kan die aangevulde be
volking hier 'in Nederland blijven, in
den. duren wintertijd, als in Antwer
pen alles veilig is en alies doet ver
moeden, dat het er veilig zal blijven?
Do Dudtsehere hebben er geen betoog
bij om de veiligheid in gevaar te bren
gen. Zij hebben er slechts weinig sol
daten, alle bejaarde mannen von den
landstorm, met eigen gezinnen, zelf
kinderen, dio niet verlangen, dat er
aal worden gen oord en gebrand, die
niets Ti ever weix-ichon, dan. dat de
oorlog zoo ©poediig mogelijk zal ein
digen. Z;ij zullen lvet voorbeeld van
Leuvenvan Aerschot niet volgen,
wanneer men hen niet uittart en geen
vijandelijkheden pleegt. Bedenk dus
tr, of het gocsn tijd is om terug
to kecren.
De Duitschers oischen, dot alle
inkels, vooral van eetwaren, ge
opend zullen worden, opdat de bevol
king kan krijgou wat haar toekomt.
Gij, aan wk> deze winkels belmoren,
keert naar de stud terug! Aanvanke
lijk was gezegd, dat «He magazijnen,
die gesloten waren, binnen vijf dagen
door de Duitschers «ouden, worden ge
opend. Deze termijn is nu verlengd.
Daarna gaan zij zelf de deuren ope
nen. Met sommige herbergen heb-
Ikui zij dat reeds ambtelijk gedaan en
ook met een. vleeschhouworij. Denk
ïtA, over wat u te doen staat, er zal
u niets geschieden, en wanneer gij
zoo al niet allen, wilt terugkeeren,
stuurt dan. enkelen, die u den toe
stand zullen bevestigen. (Gezoen:
Hoera!)
Er zijn er, die vree/en, dat «fis zij een
maal terug ziju, zij in eer. muizenval
zullen zitten en dat zij niet weerom
zullen mogen. Maar weet, dat ook aan
ieder, die het verlangt, oen pas wordt
uitgereikt, zooais honderden burgers
reeds hebben aangevraagd om vrij in
en uit te gaan.
Uit de treinen, die weidra naar
Morxeta zulten loopen, zal niemand
onderweg mogen uitstappen. Ook be
denke men, dat BeJ.giseho automobie
len en lieeren-rijtuigen waarschijn
lijk onderweg zullen worden aange
slagen, omdat de Duitschers daaraan
gebrek hebben. (Geroep: Aan voile
hebben zij ook gebrek!) Zij hebben
zich direct vierbonden om niet éen
man naar Duitscliland te zenden.
(Geroep. Wij geiooven hunne verkla
ringen niet). Ik neem niet aan, dat
leidende officieren, officieren van
naam, hun handteekéiiing zullen
schenden. (Geroep: Dat deden zij in
Leuven en Dinant). Indien Duitfck-
land ons Iandcke binnenkwam, zoo
waren daar danig groote redenen
voor. Bepaalde redenen bestaan niet
om contractbreuk te plegen. Do amb
tenaren gaan dus vooraan. (Geroep:
Wie zal dio betalen? Het Antwerp
sche gemeentebestuur.
Er worden in deze streken 9chro-
nK-lijk dingen verteld. Donderdag
zou er een Engeisch luchtschip over
Antwerpen zijn gevaren, waaruit
briefjes zijn geworpen, die aanrieden
om niet terug te koeren. Ik verklaar
u, dat daarvan niets waar is. Ik zeg
u, dat alle huizen 's nachts gesloten
mogen zijn en dat er ook geen licht
behoeft te branden, (Ongeloovig ge
mompel ging er uit de menigte op).
Een andere spreker klom op de lad-
dor, die de stad Advocaat luid veria-
teu ou hij wilde uit eigen naam iets
zeggen. Hot was liet volgende: De
Belgen konden geen vertrouwen meer
hebben in de Duitse hers, na wat deze
hun en hun land hadden aangedaan.
Spreker heeft met een paspoort het
geheel© Land doorgereisd. Overal zijn
er tijden/ geweest, dat de soldaten
kalm waren, diat zij vrtondroliappelijk
omgingen met de burgerij,, en. een
paar dagen later word de hoel in
brand gestoken, werden de menschen
gefusilleerd. Dit zal niet gebeuren
Brussel, niet in Antwerpen, zooals
liet geweest is in Luik, in Aerschot,
en de buiten-gemeenten. Daar zei
men maar sleede, dat de burgers had
den geschoten, als motief om zelf te
sol noten. Laat al'en d&t toch beden
ken. Er, waarom zooveel haast ge
mankt? Vergeet niet, dat ons leger
gevochten heeft tegen dezelfde solda
ten, die nu in Antwerpen zijn.
Ik heb ook gezien, vervolgt spr.
dat zij eeri vaderhart hadden, maar
zoodra zij gezamenlijk en onder hun
aanvoerders optreden, verdwijnt alle
zelfbeheersch).mj. Denk er om, dat
onze soldaten ile forten hebben ver
laten in ós richting van Aerschot en
Leuven om te trachten de Duitschers
daar te verdrijven. Zij zijn niet naar
Bru. set getrokken om de groote be
volking de gevechten te besparen.
Denk ook aan den mogelijkeu afloop
van den grooten skig aan de \isne.
Wanneer liet waar is, dat de Duit-
schors daar reeds ten deelo zijn ver
slagen. zullen de bondgenoot.ïa hen
dan niet achtervolgen en een nieuw
bombardement op Antwerpen begin
nen? Leuven en Mecheien mogen af
schrikwekkende voorbeelden voor
oné zijn. Wij hebben al zooveel gele
den. Jongens van 18—35 jaar sullen
niet worden iUUigohouden, zegt men,
muur elders zijn zij geprest om loop
graven te maken en versterkingen.
Laat tocli vooral do vrouwen in Ne
derland blijven on laat de anderen
mot terugkeeren geduld hebben.
Ook deze spreker brengt hulde aan
do ontroerende gulheid en het broe
derlijk onthaal in ons land. (Enorme
geestdrift.)
Zeer weifelmoedig gingen de vluch
telingen uiteen.
EEN BRIEF VAN Dr. FRANCK.
In '!c te Breda gehouden vergade
ring van Belgische uitgewekenen
werd voorlezing gedaan van den brief
van don waarnemenden burgemeester
van Antwerpen, Louis Franck, mee
gegeven aan don griffier van de Ka
mer van Koophandel en Fabrieken
uit Antwerpen, den heer Moortgat,
om over te leggen aan de uitgeweke
nen te Breda.
De hoer Franck schrijft
Het is mij geheel onmogelijk, in
deze dagen Antwerpen te verlaten
en naar de grens te reizen, hoe
zeer ik ook zou willen, orn onze
vluchtelingen gerust te stellen.
Maar zegt het toch tegen onze
menschen, dat zij ophouden zich-
zelven'lecd en laat op den hals te
halen dat zij ons vertrouwen en
zonder verder tijdverlies naar
Antwerpen terugkeeren, waar, ik
verzeker dat, ordelievende men
schen zoo veilig zijn als ooit. Het
is een daad van goede burger
schap, niol langer afwezig te
blijven.
Verder deelde de heer Moortgat na
mens den waarnemenden burgemees
ter rnodc, dat alle stadsbeambten
dringend worden verzocht zoo spoe
dig mogelijk terug te koeren. Zoo ze
hieraan niet voldoen, worden ze ont
slagen. De condities van overgave be
vatten, dat geen leed zal berokkend
worden aau Burgerwachten. Geen en-
kol huls behoeft open to blijven en
's nachts geen licht te branden. Geen
pas is meer noodig om in en uit de
omheining van Antwerpen te komen.
EEN PROCLAMATIE.
Te Ilozon da al is de Belgische sena
tor Van der Molen gekomen. Hij
bracht enkele Antwerpsche politie
agenten in uniform moe, die in Rozen-
daal ook al zullen helpen om de vluch
telingen tot terugkeer te overreden,
en die de treinen zullen begeleide)).
De lieer Van der Molen kwam mij
voorts een der eerste in Antwerpen
van de pers gekomen exemplaren \an
de long verwachte proclamatie over
handigen, met verzoek ze te publicee
rt. Zij is opgesteld in liet Duitech,
Vlaamsch en Fransch naast elkander.
De Nederlandsche tekst luidt
Proclamatie.
Ik heb het krijgsopperbevel in Ant
werpen (rve.i ger.omcn en hoop, dat <le
inwoners der stad zich, door vijan
delijke handelingen \an welken aard
ook, niet onwaardig zullen betoenen
van de toegec f.ijkheid, d\© ik thans
voor do bevolking over heb. Moert
mijn vertrouwen teleurgesteld wor
den, zoo zal ik niet aarzelen, de al
lerstrengste oorlogsmiddelen aan te
wonden.
Hot is In het belang der burgerij,
de navolgend© verklaring van het ge-
moentcTvstuur ten slapste 'in acht te
non i on.
De coiuvernow van Antwerpen,
FRËIHE'RR VON ITUENE.
Aan do bevolking.
In do treurige dagen die aan onze
stad c-n het land zijn ton deel geval
len, is het onze plicht aan do bevol
king do volgende gedragslijn voor te
schrijven.
Waardigheid en kal
De bevolking moet rich van alle
vijandelijkheden en van alle beleed'!
ging tegenover hot Duitsche lcvïei
onthouden. Zulke doden zijn niet al
leen zonder nut, zij zijn liet slechtste
wat iemand tegen ons dierbaar
derland en onze geliefde stad kan
dernomen. Een enkele daad van èén
onvoorzichtige lean den dood van
honderden onschuld igen veroorza
ken. brand en vernieling voor de stad
voor gehoichk-n na zich sloepen.
Burgers en werü.oden, woest waar
dig en kalm, waakt allen op de hand
having der orde.
Eigendommen en persoon-
1 ij ke zekerheid.
N'iemands per:oon, noch eigendom,
zal gedeerd won.en, indien orde en
rust hoerschen. Elke daad van be-
ieed'iging of geweld moet aangeklaagd
worden bij een der ondergeteekenden
van de tegenwoordig© proclamatie.
Wij hebben de verzekering dat er
straffen zullen volgen, zoodat nie
mand moet trachten zichzelf recht
te doen.
Gemeentebestuur.
I-Iet col lego van burgemeester en
sclii©i>ej)en blijft zijne bestuurlijke zen-
dliiig voortzetten, met don steun van
den gemeenteraad.
Do intercommunale commissie van
raadpleging, uit gezaghebbende bur
gore van al'e partijen, na het vertrek
dor Belgischs regeering, door het col-
leg© van burgemeester en schepenen
«uilongesteld, blijft eveneens in wer
king ©u doet roede een. beroep op uw
aller goeden wil.
Iedereen moet gedenken dat al zijn
medeburgers aan de grootste gevaren
zouden blootgesteld zijn, indien do
orde niet meest worden gehandhaafd.
Burgerwacht, soldaten.
De officieren en manschappen der
burgerwacht, die hunne wapens af
gegeven hebben, zullen niet vt
rust worden.
De Dint-ci» overheid verklaart
het gerucht dat Belgische jongman
nen tot Duitschen krijgsdienst opge
roepen worden, als van allen grond
ontbloot.
Deze bepalingen gelden niet voor
Belgische soldaten, die zich in bur-
gerkloeding of anders verstoken hou
den. of szrich cpder de bevolking be
vinden. Er wordt dezen door de Duit
sche militaire 'overheid aangeraden
zich aan te molden bij de politie
aldus to verhoeden zich. otyj strenge
straffen bloot te stellen,
Te gelegener tijd. aal de burger
wacht zonder wapens voor dan orde
dienst kunnen opgeroepen worden.
Rekwisities en inkwaï
tieringen.
De gemeentebesturen zullen er zich
op toeleggen aan rekwisities en in
kwartieringen tegemoet te kortuen.
Do opofferingen die de stad en de
omliggende gemeenten zich daarvoor
zuilen getroosten, zullen het voor
werp maken eener bijzondere oorloos-
tax. Tödemn tal tfeker deze oplossing
al) do beste goedkeuren als zijnde van
aard betwistingen en mocilIjkhedoi
te voorkomen.
Politie.
Do handhaving der openbare orde
blijft toevertrouwd aan de gewone
pohtio en aan de burgerpóliüe. Vrij
willigere voor dit laatste korps wnr
den inel aandrang uitgenoodigd zich
bij den burgemeester lc* doen kc-nnen;
bovendien zuMen w ijl. kom i Lei ten voor
•bare rust, waar noodig, worde
richt
runenscholl n gen van meer
dan 5 per-tonen worden hierbij door
den burgen ee-ter verboden.
\V agens.
Hot behouden of dragen van vuur
wapens door burgers is ren strengste
-rboden. Alle vuurwapens moeten
tegen Ont vangstbew ij* ingeleverd
Ion bij de politiecommissarissen
dor wijken.
Oj> do eerstvolgende dagen denkt
dmilitaire overheid zich desnoods
door huiszoeking te vergewissen, dat
ilko wapens ingeleverd zijn.
Wie dan ift hel bezit van vuurwa
pens wordt gevonden, zal de streng
ste straffen oplcopen.
Stelt u dus in regel <xt het te laat
is! Verbergt geen© wajp&ms: levert
Politie. —Uur. —Herber
gen. Sterkedrank.
Alle herbergen moeten gestolen
worden om 8 uren (Belgische tijd), 9
ui (Duitsche Lijd) en het licht op
zelfde uur uitgedoofd. Alcohol of
likeuren van volken aard ook, mo
gen nóch verkocht., noch uitgestald
worden.
Elke overtrediing zal rnet dadelijke
shifting van het Lokaal voor kortoren
of tongeren tijd gestraft worden.
8 uren (Belgische tijd) wordt
ieder en aangezet rdet op straat te
erschijnen buiten in dr.ngende ge-
aUon, zooals ziekte, brand, diefstal;
deze liepating is natuurlijk r.iet b»
pssseiijk op de politic of op de leden
m andere openbare diensten.
Wij kunnen u niet genoeg aanra
den deze maatregelen, door de mili
taire overheid cu voor ieders zeker
lieid gcèisebt. stipt un to leven!
Nationale kleuren en
v 1 a g g e n.
De agenten der vrijwillige politie
en andere personen, belast rnet open-
diensten op den openbaren weg,
z;il.en een armband mot de Belgische
driekleur dragen.
Andere stacsbedionck-u dragen oen
witten armband, afgestempeld met
het woord „stadsdienst".
Wat do vlaggen aangaat, do om-
stand/i.zheden leerion zich niet tot het
uitsteken van dezelve en zij die hot.
nog niet gedaan hebben, moeten ze
dus inhalen in overeenstemming met
liet uitdrukkelSjk voorschrift der Duit
sche tn'il/itaire overheid,
Dagbladen.
Wij heblïen bekomen (lat maatre
gelen worden onderzocht orn de dag
bladen of ten minste een deel hun
ner Voer te laten vtmehijnen.
Hernemen der bezigheden
Te rugkeer der gevluchte
burgers.
Het hernemen vun de gewone w-
ng en dar bezigheden wordt aan
iedoroer. aniibfevoleii.
bakkerijen, beenhouwerijen,
kruidenierswinkels en andere bed rij-
von die voor de voeding zorgen, moe-
b.'i> ten laatste binnen de twaalf da
gen heropend worden, op gevaar van
toren hen maatregelen van bestuur
lijken aard tc zien nemen.
De uit Antwerpen ge
vluchte burgers
kunnen in de stad terugkeeren.
ge nis besluit der Duitsche over
heid wonion binnen do stadsmuren
alleen zulke personen toegelaten, d
in Antwerpen hun woning hebben en
e#u regelmatige brood wanning hebben
De uren en licht bij nacht
Huisdeuren mogen te allen tijde
gesloten blijven.
Daar de sLdavevlichting vol doen-
hersteld is, wordt niet meer ver-
cischt, dat 's nachts licht bh'jve bran
den bioiiben do hi tui aen.
Duitsch gold.
Do koere van liet Duitsche geld
(zilver of papier), voor a nn koop en tn
do winkels, betalingen m restaurants
enz. Is op 1.25 fres. gesteld.
Be s 1 u i t.
Ten slotte wordt nog eens aange
drongen Op kalmte, van geen bu
wordt geöischt dat hij het vaderland
veiToocbcno, dat in lief en leed, voor
het vwieden en do toekomst, het
dierbaarste bezit van den goeden
burger ts.
Maar bijdragen tot l:.?t handhaven
der orde cu tot Loropwèkking der
geschokte levenskrachten van hoi
land is ons aller hoogste plicht.
llet college van burgemeester en
schepenen: Jan de Vos, hurgemees-
ter, Victor Ducguin, chopen; Frans
van Kuyck id.; Guslaaf Albrecht :d.;
Louis Suauss, _d.; Alfred Coole, id.;
Hubert Melis, d.d. stadsscrctaris.
De intercommunale commissie van
raadpleging: voorzitter: Louis Franck
gemeenteroadtlid en volksvertegen
woordiger; ondervoorzitter: AÏph.
Rijckmans, oud-gemeenteraadslid en
senator; leden: Ed. Buiige, koopman;
F. Carlior, bestuurder der Nationale
Bank; Edgaixi Caetelein, beheerder
der Buuqui) d Ai.vers, mgr. Cleyn-
hoiVs, pastoor deken der hoofdkerk;
■Charles Goaty, -voorzitter cler Han
delskamer; Joseph Hi.'rtagiis, Louw-
meester; Paul Kreglinger, beheerder
der Bunqué Central© Anveraolse;
J acq. rnniglotó, d /spaoheur; L. Leclef
oerc-notam en senator; graaf Emilo
Lcgrello, baniiicr; A. Mathijs, burge-
meestw van BorgciTiout; Robert Os-
terrietli, koopman; F, van Damm©,
goneeshcor, d.d. burgemeester van
Itobokcn; Leon van Peborgh, gemeen
teraadslid en senator; Ka rel Weijler,
advocaat en gemeenteraadslid; Fri-
Kng Schobbeiu), VaAerius, eecreteris-
scu.
T SPOORWEGPERSOXEED.
Verder schrijft de ,,N. R. Ct.' -cor-
respondent nog
Ik verneem, dat de staf van de der
de divisie bezig is het terugvoeren
van de vluchtelingen in overleg met
de Duitsche autoriteiten zoo goed mo
gelijk te regelen. Tn verband hierme
de had een elalkapitein Donderdag
aan het station Roosendaal een be
spreking met 'Tikele vertegenwoordi
gers van liet Belgische Staatsspoor-
pereoneel, dat in grooten getale in ba
gagewagens kampeert: machinisten,
stoktvrs, «einwachtertl, conducteurs,
enz. Zi- «tehim d« voorwaarden
waarop zi; bereid waren den dienst
in de richting Antwerpen le hervat
ten. Met de Iijrt van deze voorwaar
den is de stufkapitein naar Antvver-
g.-'gaan. Hij heeft daar gesproken
mei d n heer I'ranck er. met de Duit
sche Kommandfiutur. De eischen zijn
volkomen ingewilligd.
in een nadere vergadering, Vrijdag
middag met het Personeei aan het
station Roosendii.il gehouden, werd
dc volgende brief van Louis Franck
voorgelezen
„Aan ambtenaren, beambten
werklieden van de Belgische
Staatsspoor. Mijne hoeren. In het
groote belang van een spoedïgen te
rugkeer onzer gevluchte landgenoo-
ten uit Holland acht ik mij verplicht
een dringend beroep te doen op uw
hu/lp. De maatregelen, met dit doe'
le nomen voor don treinenloop tus
■schcn. de Ilollandsche grens en Ant
werpen, hebben in geen enkel op
zicht. eon militair karakter. Zij die
nen ail'.-en om hc-t lijden van de bur
gerlijk::- bevolking le verlichten. Va
derlandsliefde moet u er toe drijven
om er aan mede te werken. Dat zal
niemand u verwijten en ik dek u vol
komen tegen alle crltiek, die tot u
gericht zou zijn. Gij zult zijn in dienst
van d - stort Antwerpen, die uw loo-
neu zal uitkeeren. De militaire Duït-
autoriteiten waarborgen: lo.
dat gij na den terugkeer van de vlucn-
tcimgon vrij zul' zijn den dienst der
Stad on het land te verlaten, ato gij
dat wensctit2o. dat gij gedurende
dienst een volkomen veiligheid
u zelf en voor uvv goederen en
uw gezin zult genieten 3o. dat het
Belgische materieel, locomotieven,
wagons enz., gebruikt voor het ver
voer der vluchtelingen en tot dat doel
van Holland aangevoerd, vrij terug
zul keeren, tonder te worden opge
houden of in beslag genomen.
Ik K-ken er fii>. dat mijn verzoek
verhoord zal worden en dat ook gij
mij zult helpen in dc zeer moeilijke
taak, waarin mijn gevoelens van op
rechte vaderlandsliefde mij ertoe
dwingen te waken over de belangen
van dc burgerlijke bevolking." (On-
derteekend L Franck.).
De Duitsche Konuuaadantur heeft
zich een Duitsche vertaling van de-
brief laten voorleggen en. daar
onder geschreven- „Emverstanden."
(Kaiserliclie Mariruc-Korntnandantur,
getoekond Freiherr von Bodenhau-
sen.)
De eerste onder-chef van het Ant-
„erpsche cenlraal-station, de heer
Dirickx, is hierheen gekomen om aan
den cjiroop kracht bij te zetten.
Nader wordt gemeid: De bespne-
kingen met het Belgische spoorweg
personeel aan het station Roozendaal,
een vijftig man, zijn mislukt. Slechts
heel enkelen waren bereid op de ge
steld';. voorwaarden den dienst t©
horvatten. Do meerderheid wild© al
leen rui ar weer aan 't werk gaan.
wanneer do Belgische minister van
spoorwegen te Havre hun de beloften
bevestigl.
Vrijdagmiddag om twee uur is een
trom vol vluchtelingen naar Esschen
vertrokken. Er stond aangeschreven,
dat deze niet doorgaat Raar Merxem.
Belgische en Nederlandsche leden,
■onder leiding van mr. Poplimolt ©ri
prof. Meijers uit Leiden. Onze consul
generaal, d© heer Van de Berg, lieefi
het beschermheerschap nau\aard.
Haar bureau Ls reeds in werking aan
de Meirplaats hoek Coolvouierstraat.
Drie Nederlanders hebben zich, om
daar mede te werken, voorloopig in
Antwerjion govestigd. Een groot aan
tal ambtenaren staat het comité ten
dienste. Het zal formulieren laten
drukken, waarop vragen gesteld kun
nen worden omtrent personen en za
ken in Antwerpen. Zoolang de post
verbinding niet hersteld is, zullen
dez© formulieren weldra voor de uit
gewekenen verkrijgbaar zijn bij hel
regeerings-comité. Lang© Voorhout
45. te 's-Gravenhage, en aan een na
der t© melden adres in Roosendaal. Al
deze vragen zullen zoo spoedig moge
lijk ven Antwerpen uit worden be
antwoord.
De tweed© commissie heeft tot taak
dc bevordering van de orde en de
openbar© veiligheid. Haar bureau is
gevestigd Schutterhofstraat 11.
INGEZONDEN MEDEI'. I' IN GEN
30 Cts. per regeL
Corsetten naar mast.
A.PAS8ENS. Gsv. 1829, Tel. 8393
(Ateliers voor reparatiën). Reguliers
gracht 81, voorh. O.Manhulsp, A'dam
Het overlig van onz© regeenng m
het Duitsche opperbestuur omtrent
don terugkeer dor Belgische vluchte
lingen, heeft tot een gunstig resul
taat geleid. Dc terugkeer is toege
staan van de vluchtelingen, niet al
leen naar Antwerpen en de naast©
oriigc* iiiig, maar nuar geheel België.
Kon proclamatie gelijk aanvanke
lijk in liet voornemen (tor regeering
lig, zal hieromtrent niet worden uit
govaardigd, maar <le burgemeester,
zullen worden uitgenoodlgd, zoo
spoedig mogelijk opgaaf te doen ■von
de peiwcmpn, (iio naar België wen-
schon tenig te keeren, opdat dazen
weer van regeertngsweg© daarheen
zullen kunnen worden vervoerd.
Alleen dienstplichtige mannen «ijn
van deren gunst/igen maatregel uit-
gefflonderel, aangezien de Duitsche re-
gooriuig 1 leeft medeged'eeld, dat dezen
hij hun terugkeer naar België krijgs
gevangenen zouden worden gemaakt.
Voorts vernoemt men, dat de mi
nister van hinnonlandsch© zaken
reeds thans heeft toegestaan dat do
vluchtelingen, die in de 9 aken voor
Dordrecht verblijf honden, terstond
naar Antwerpen toruggaari. Ook !»eeft
da oommissaris der Koningin in Zee
land maclitiging verleend om reeds
lieden en Zondag eenige duizenden
%iuchteii:»gen terug le zenden.
30) VLUCHTELINGEN TERUG.
Vrijdag zijn een 300 vluchtelingen
uit Rozondaal per trein naar Antwer
pen teruggekeerd, of eigenlijk tot
Merxem, omdat Antwerpen nog niet
«per spoor te bereiken is, daar ©en
epoorhrurg is opgeblazen.
Voel opluchting heeft dit vertrek
van OW uit llozeudaal nog niet go-
brocht, daar de stad nog ©ver
vuld is.
HET VERVOER PER TREIN.
Heden, Zaterdag, zouden van 8 uur
af om do 2 uur reehtstreeksche trei
nen naar Antwerpen loopen. De loco
motieven dragen witte vlaggen, de
wagens borden met het opschrift
„neutral".
Het Steuncomité verstrekt aan de
reizigers kosteloos reiskanrtjes. Voor
loopig kunnen alleen vluchtelingen
uit de grensplaatsen vervoerd wor
den. Die in het land moeten nog op
kennisgeving wachten.
DE MAATREGELEN IN
ANTWERPEN.
In Antwerpen zijn nu twee commis
sies benoemd. De eerste dient om
vluchtelingen in Nederland inliohtm
Van i» Besldutla ea Laar
bewonen.
CCLXV.
Wie thans in Schevoningen komt
waant zich in een Belgische bad
plaats. Is het daar aan het strand in
den herf3t doorgaans nogal leeg, nu
is het er een drukte van belang. De
Belgen, in hel circus ondergebracht,
bevolftcn Schevoningen voor zoover
liet badplaats-gedeelte betreft. Het is
wol toevallig. Het Oranje-Hotel, waar
Je uitgeweken Belgen een paar weken
lang een onderkomen luidden gevon
den, moert gesloten worden, omdat
het in dit hotel, dat geen verwar
mingsinrichting l*)zit. te koud werd.
De lijdelijke Inwoners werden daar
om overgebracht naar het huis aar
do Princessegracht, dat staat op de
plaats, waar eenmaal hc-t zooveelste
theater in onze goede stad verrijzen
o c- t. (Let vooral op het woord...
moei
En ziet, nog geer» twee dagen is de
verhuizing oud, of opnieuw wordt
Schevoningen bevolkt door Belgen,
ditmaal door vluchtelingen. Ze wer
den in het circus-Schumann onderge
bracht. Ook daar is peen verwar
ming, en liet zou me al heel sterk
verwonderen, als -*■ gegeven de mo
gelijkheid, dat onze logé's langen tijd
bij ons blijven het in het voorne
men lag, ze daar gedurende een paar
koude maanden te laten.
Op 't oogenbliic zijn ze er echter en
Scheveningen is vol Fransch. Jon
gens van een jaar of 10, 12, loopen,
naar Zuid-Noderlandsch gebruik, met
heerenhoeöen, mannen staan hier en
daar in groepjes, en lalcn zich HoL
landfche sigaren best smaken, ter
wijl do vrouwen minder voor den dag
komen. Voor zoover ze er toe- in staat
waren, heeft het Comité ze aan het
schoonmaken van do in gebruik ge
nomen learners van het circus gezet.
In Den Haag zijn naar verhouding
minder Belgen, maar ze vallen er
des ie meer op Onze zuidelijke broe
ders. die luider praten, harder la
chen. heftig gofdiculeeren, en druk
ker bewegen, vallen in een Holiar.d-
schc menigte dadelijk op. De gewoon
te om kleine kinderen niet op den
arm uiaur op dc schouders te dragen
ik moet wc! aannemen, dat het
een gewoonte is, daar ik het telkens
zie doen door verschillende men
ie hen onderscheidt hen ook al van
'ins Hollandsch volk.
Heel veel Belgen hebben we hier
niet ten minste in vergelijking mei
andere steden. De reden daarvan heb
ik nog niet vermogen te ontdekken.
Misschien l»estaat er lichte vrees,
dat de Hagenaars zoo met do vluch
telingen zouden gaan svm path moe
ien, <>at ae de Haagsche klanten van
het' Steun-comitê geheel vergaten.
Dat dit ongewisnschte toestanden in
het leven zou roepen nog meer om
go wens ebt dan wc thans reeds heb
ben wordt duidelijk, als we zien
dat de giften voor de Hang sche werk-
ioozen lang niet voldoend© vlöölen.
Komt er geen verbetering in den wel-
dndigli&id.rt'in van de siudve 11.00ten,
<lan z«l bet comité gedwongen zijn.
over een paar weken, liaar arbeid stop
te zetten.
Je geïnterneerde Belgische solda
ten die hier door trokken, w erden op
hun tocht door de volksbuurt, de
Transvaaiwijk, danig verwend. Een
visch ha adelaar kwam aandragen met
manden gebakken bdkking, een sla
>r sneed «He gerookte worsten uit
jii winkel in stukken en deelde rond.
Koffie en thee werd rond geschonken
beterhammen uitgedeeld- Dc Bel gei.
toten iii'H hoe ze het hadden.
Had het aan hen gelegen, ze zaten
nog niet in het kamp onder Loosdui
nen.
SINTRAM.
Rechtszaken
DIEFSTAL IN EEN SCHOOL.
Voer do AmslerdamsChe rechtbank
Stonden Vrijdag terecht eer. 2G-ja
rig© glazenwasscher en een 56-jariv
smid, recidiviaten, beklaagd vau
diefstal. In don n«dit van 3 op 4 Sept.
jl. haddon zij zich door eeu open
staand venster toegang verschaft to
de Frcderikscbool en zioh daar '000
geëigend 13 koperen kranen, eet
gong, eenig dakloort en ecu fleschji
kwik, toobdioorende aau de gemeen
t»; 3 klokjes von de onderwijzeressen
en va.11 do schoolmeisjes een koffertj.
on 80 boezelaars.
Het 0. M. re<iulreerdo legen iede.
5 jaar gevangenisstraf. F.erstbedoel
do luid reeds 5 voroordoellngen we
geus vermogensmtoirijf ondergaan
laatstelijk voor 3 jaar; Je ander reed
9 ■raroordeetingen, waaronder tot
«en te verschaffen. Zij bestaal uit A Jaar govangenisstrot
