NIEUWS» en ADVERTENTIEBLAD.
Os toestand in Haarlem.
32e Jaargang No. 9629
Verschijnt dagelijks; behalve op Zon- en Feestdagen.
ZATERDAG 7 NOVEMBER 1914 A
HAARLEM'S DAGBLAD
ABONNEMENTEN <45?, ADVERTENT1ÊN:
per drie maanden: ^an regels 7&Cts.: iedere regel meer Is Cis. Buiten het Arrondissement
Voor Haarlem1-20 Haarlem van 1—5 regels fl—, elke regel meer ƒ0.20. Reclames 30 Cent per regel.
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der sOiïwE&ÖjPmlH' Brj Abonnement aanzienlijk rabat.
gem eenre)1-30 Adverteaéê6n van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing;
Franco per post door Nederland1-65 ^ts- voor 3 P,aa(singen a contant.
c'SSd zTd^bl.d, 'voor HaVlcm' I I I I I I I I I I l SSTm Adminl,tr«tl.: Groote Houtstraat 53.
0 de omstreken en franco per posf ,0.45 Interconnnunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724
Uitgave der Vennootschap Lourens Cosfer. Directeur J. C. PEEREBOOM. Drukkerij; Zuider Bnitenspa^rne 12. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem In dit blad iB uitalniterd gemachtigd bet Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Eureeu D. Y. ALTA
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephcon interc. 6229. c® Verxekertng der (per weck) geaborr.eorden wordt gewaarborgd door „The Goeau" Rokin ICt, Amsterdam.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
AGENDA
ZONDAG 8 NOVEMBER.
Schouwburg; Past d'r op.
Soe. Vereeniging: Haori. Muziek
korps: Volksconcert.
De Kroon: Biosc. voorstelling.
Boe. Vereen tgüig: Bioec. voorstelling
Apollo-Theater: Biosc. voorstelling.
Biose. Theater: Gr. Markt: Voor
stelling.
Geb. Sint Bavo: Biosc. voorstelling.
KI. Vereeniging: Biosc. voorstelling.
•Rusthoek, Bioernendaal: Concerten.
MAANDAG 9 NOVEMBER.
Schouwburg: Past d'r ov.
Apolio-Theater: Biosc. voorstelling.
Biosc. Theater, G'r. Markt: Voor-
Stelling.
KL Vereeniging: Biosc. voorstelling
BELGISCHE VLUCHTELINGEN.
Gevluchte Postbeambten.
Onder do vele Belgische vluchtelin
gen, die hier te lande een onderdak
hebben gevonden, bevinden zich ook
een groot aantal postbeamien,
die grootendcels te Middelburg en
.Vlissingen zijn gehuisvest in scholen.
Evenwel moeten deze gebouwen
spoedig weer in gebruik worden ge
nomen voor het onderwijs. De post
mannen komen daardoor zonder wo
ning en tot nu toe zag men geen kans,
ze over eenigen tijd elders ouder dak
te brengen.
Thans heeft zich te Haarlem een
comité gevormd van eenige postman
nen, dn'i zich voorstelt bij de Haar
lemmers aan te kloppen om steun
.voor deze collega's, voor wie, daar de
meeslen z.g. tijdelijk zijn aangesteld,
ui loon ontvangen natuurlijk geen
prakc is. Do nood ie dus wel drin
gend.
Natuurlijk zal het comité eveneens
gaarne de aanbieding aanvaarden
van hen, die een Belgischen postbe
ambte eenigen lijd bij zich aan huis
zouden willen hebben.
Verdere inlichtingen omtrent hot
hier vermelde zijn te beltomen bij de
commissieleden: J. Fonteijn, voorzit
ter, Oosierstraat 48, J. v. d. Ka.steile,
sec taris, Oosterstraat 51 en II.
Spier, penningmeesterf Schneevoogt-
st'raai 12.
DE BELGISCHE VLUCHTELINGEN
TE HAARLEM.
Heden zijn 57 Belgen uit Haar'em
vertrokken.
On der w ij s aan Belgische
kinderen.
Maandagmorgen half tien kunnen
kinderen van Belgische vluchtelingen
zich aanmelden aan school no. 1 In de
Tetterodesu'aat, om onderwijs te ont
vangen van Belgische onderwijzers.
Een voortreffelüiko maatregel, die
In 't belang zal zijn van ouders en
kinderen te zamen.
Betalingeninhetbloem-
b o 11 e nva k.
Vrijdag is te Haarlem een bijeen
komst gehouden van bloembollen
kweekers, om 'le beraadslagen wal
gedaan moet worden, wanneer de
November-bctalingen rdet geheel ge
schieden. Er wordt nL gevorderd, dat
de kweekers, wegens de tijdsomstan
digheden, behalve de gewone 5 pro-
een Ls-korting, nog edn, extra-koning
van 5 tot 10 procent zullen toestaan.
Na een uiteenzetting door Mr. J.
II. J. Simons aangehoord te h-ebben,
besloet de vergadering, om bij een
voorkomend geval een rechterlijke be
slissing ust te lokken.
Ingekomen giften voor Belgische en
andere vluchtelingen van 31 October
tot en met 6 Nov.J. L. f 10; Bus f 2.33J
N. N. f 5; Leerlingen rnej. S. f 10; Co
mité Bakenc-ssergracht f 15; N. N.
1 4.50; Bus f 2.32; WekcJ. cn maande-
lijksche bijdragen f 103.70; B. Batavia
1 10; Bus f 1.03; v. C. f 5; Wed. B. f 1;
Jhr. '1'. v. 13. f 25; Bus f 1.50; N. N.
Bloememlaal f 5; R. K. Vrouwenbond
f 100.35; Bus f 1.45; Dames telepboon-
bus f 15.45. Alzoo een bedrag ontvan
gen van f 318.63 1/2. Ontvangen 150
pakjes 'labak.
Nieuwe giften voor het
Steuncomité.
School 3 f 24-53; Personed Am
bachtsschool 43.59 Noord-Zuidhol-
lan/lsche Tiamwexr Ma atsehannii
ƒ1.50; A. V. te II. ƒ2.50; Personeel
der Telephoon Maatschappij ƒ5.51,
Ambtenaren Bank van Leening 8.32
Personeel Hoenderdos 2 Verplegend
personeel van het militaire hospitaal
te Haarlem, ontvangen door bemiddo
ling van den sergeant-majoor A. Dol-
stra, 34.50 Schoenmakerspatroons
vereeniging St. Crispinus 2.75Zie
kenfonds Werf ..llubertina" 9.25;
N. N. gecollecteerd 4.50 Agenten
van politie 7.60; Personeel Nacht
veiligheidsdienst 4Presentiegelden
Kamer van Arbeid ƒ4; Personeel H.
IJ. S. M., uitgezonderd dat der Cen
trale Werkplaats, hetwelk apart bij
draagt, 149.40; Coöperatieve Bak
kerij „de Eendracht" ƒ5.72Perso
neel llollandsche Crediet- en Deposi-
tobank Mees en Ritsema 36 am-
stcrdamsche kwartier (collecte) ƒ27.95.
Stadsnieuws
HERINNERING AAN DE „GOOD
1IOPE".
Do Engelsche kruiser „Goed Hoj>e",
die dezer dagen ernstig beschadigd
werd in het zeegevecht op de Chileen-
scne kust, heeft indertijd deel uitge
maakt \an het eskader, dat in Aug.
1905 een bezoek heeft gebracht op de
reedt voor IJ muiden. De „Good Iio
p j" lag toen dicht bij de Zuidpjor van
IJmuiden en werd druk van den wal
af bezocht. Het is het schip geweest,
waanoaj Chamberlain na den Boeren
oorlog Zu'id-Afnka een bezoek bracht.
Dit werd met trots door de officieren
aan een troepje lieeren en jonge meis-
jies verteld, hij liet bezichtigen van de
kamer, die voor den toen grooten
„Joe" op reis was ingeruimd.
Kindervoedir, g.
Kindervoeding deelde Maandag aan
565 kinderen, Dutsdog aan 568, Don
derdag aan 578 en Vrijdag aan 570
kinderen een warm maal uit.
Jubileum.
25 dezer hoopt de heer J. Dükmon,
ladiingmeester te Haarlem aan het
goederenstation, het feit te herden
ken, waarop hij voor 25 jaar in dienst
trad bij de H. IJ. S. M.; de laatste 20
jaar was hij te Haarlem gestation-
neerd.
H2LDEBR AND-T ENTOONSCTEL-
LING.
Det&e weck is de lliletebrandtc-ntoon-
stutling bezocht door pl.m. 950 bela-
lende bezoeker», terwijl pl.m.' 500 lo
ten verkocht werden.
INGEKOMEN GIFTEN VOOR HET
FP.ANSCHE ROODE liRULS.
Ie 1s t
A&s. franc fj. 30, J. H. S. fl. 10, L
R. fl. 10, E. A. v. S. fl. 2.50, Mevrouw
II. L. W. J.-v. E. S. fl, 10, Mej. J. B.
v. B. fl. 10. Mej. B. V. fl. 10, Mej. A.
v. W. f], 10, Mr. F. W. M. fl. 10, Mr.
J. F. fl. 1, V. D. fl. 10, Dr. N. B. fl. 1,
Dn J. M. A. van S. fl. 2.50, Dr. II. 3.
C. f). 1, B. G. 1, L. v. d. V. fl. 1,
C. H. fl. 1, B. Z. fL 1, Dr. P. J. II.
v. 'M. fl. 2.50, J. li. fl. 2.50, Majoor
L. fl, 2.50, M. F. v. G. fl. 2. J. de B.
fl. 2,50, Mr. d. C. v. C. fl. 3.50, J. L.
v. O. fl. 2.50, Mevr. de K. fl. 1, Mevr.
B. v. L. li. l,Mevr. v. K. fl. 1, Mevr.
P v. W. fi. 5, Mevr. de B. fl. 2, Mej.
G fl. 1, Mevr. II fl. 1, Mevr. V. fl. 0.50
Mevr. R. fl. 0.25, Mevr. D. fl. 1, N. B.
fl. 1, Mej. J. M. d. H. fl. 0.50, E. C.
K. fl. I, J. A. v. L. fl. 1, Mevr. K. A.
fL 2.50, Dr. S. H. B. fl. 2.50, Mej. Ch.
E. V. fl. 2.50, Dr. H. L. v. B. fl. 2,
Miss II. fl. 1, A. J. N. N. fl. 5, Jhr.
Mr. P. T. v. B. fl. 6, G. B. C. fi. 25,
Mr. W. C.B. fl. 10, Mr. B. fl. 10, Jlir.
Mr. v. S. fL 5, C. W. H. fl. 10.
Samen II. 258.75.
Douchebadhuizen.
In het douchebadhuis aan den Kou-
dienhoni zijn iri de afgeloopcn week
1266 baden genomen.
In het douche-badhuis aan het Leid-
schoptein z.jn in de afgeloopen week
1123 baden genomen.
WETSONTWERP BETREFFENDE
UITVOERRECHTEN,
liet hoofdbestuur van de Ma a tech.
van Nijverheid heeft aan de besturen
van de Departementen bericht, dat
de Tweede Kamier besloten heeft om
het wetsontwerp tot tijdelijke heffing
van uitvoerrechten uiterlijk Dinsdag
a.s. in de afdeellngen te behandelen.
Het Hoofdbestuur vreest dat het 't
antwoord van het meerendeel der de
partementen op het rondschrijven
van 3 November j.l. niet tijdig genoeg
in handen zal krijgen om voor de be
handeling van het wetsontwerp in
de afdeeiingen nog de stem der Maat
schappij van Nijverheid te doen hoo-
ren.
Met het oog daarop raadt het
Hoofdbestuur aan om voor het geval
dat ernsLiire bezwaren voor dem
of anderen tak van nijverheid in den
kring van het departement van deze
wet te wachten zijn, deze behalve aan
het hoofdbestuur, ook vóór Dinsdag
a.s. kenbaar te maken aan den afge
vaardigde van het kiesdistrict, opdat
hij daarmede rekening kan houden
bij do behaudeling van het ontwerp.
Tot zoover de circulaire. Wij her
inneren belanghebbenden er aan,
dat het adres van onzen afgevaardig
de is Mr. D. Fock, te 'fl-Gravenhagc.
Hinderwet.
B. en W. van Haarlem, gdet op
art 8 der Hinderwet, doen te weten,
dat aan J. Nijasen vergunning is ver
leend tot oprichting van eerie inrich
ting voor het vrasschen en drogen van
kleederen in het perceel arm den
Scheep m altered ij k no. 23, waa rbij als
beweegkracht zal worden aangewend
eone stoommachine van 3 P.K. met
stoomketel van 5 alm. druk en 8 M2.
verwarmend oppervlak tot het aan
drijven van werktuigen en dat aan
W. A. Kuijken Jr., vergunning is ver
leend tot oprichting vun eeao inrich
ting voor het machinaal vervaardi
gen vvn drukwaisen, waarbij als be
weegkracht zal worden aangewend
een electromotor van 3 P.K. voor het
aandrijven van werktuigen in een te
maken bijbouw aan den Zijhveg 2-B.
DE „CAMERA OBSCURA'.
Terwijl de tentoonstelling op hét
Stadhuis de aandacht op Hildebrand
terugvoert, laat do uitgever van des
schrijvers werk den 27sten druk van
de „Camera Obscura" verschijnen.
Het boek jubileert ook in dit na
jaar, nu zijn ouderdom precies tot
drie-kwart eeuw is geklommen: 75
jaar geleden verschenen de schetsen
in boekvorm, later nog voel in getal
uitgebreid. Binnen het half jaar wis
de tweede druk noodig. Het eers.e-
kwarteeuwfeest werd gevierd met de
uitgave van den zesden druk.
Vijftig jaar nadat de Camera ver
schenen was, hadden 'reeds 17 druk
ken het licht gezien. Iii 1900 kwam le
20s'ie druk uit. In de 14 laatste jaren
waren dus nog zeven drukken noo
dig. De 75-jarige mocbit zich dus nog
in zijn groene grijsheid in de belang
stelling van het lezend Nederland
verheugen:
Wat een goed teeken isl
Maar niet alleen Nederland heeft
van dit boek genoten. In de bibliogra
fie van Beets door Prof. Jan ten
Brink vind 'k drie vertalingen van
de Camera in het Fransch opgege
ven, twaalf Duitsche overzettingen,
en eeni.ge Engelsche, Italiaansche cn
Ilongaarsche.
De Nederlandsclie drukken hebben
allo van den eersten tot den 27sten bij
de Haarlemsche uitgeverefirma Er
ven Bokn het licht gezien.
Hel is ecï» genoegen nog eens in dit
altijd firiscli blijvende en bekorende
boekje te lezen over de menschen, die
wel veel jaren geleden leefden, maar
toch nog dicht genoog bij ons of
juist ver genoeg van ons af staan,
om onze belangstelling levendig te
houden.
Te meer interesseert de lectuur, nu
de Hildeb'rand-tentoonstelling dezer
dagen gelegenheid geeft de beschre
ven typen to vergelijken mot het beeld,
dat de inzenders van de modellen, die
nu in het voormalig Museum op het
Stadhuis te bekijken zijn gezet, zich
van de Camera-figuren hebben ge
vormd.
DeErvenBohn bobben van le
zen 27stcn druk een uardig boekje ge
maakt, 't Is een zakformaat geworden
in een net bandje met oen typeerend
oudeirwetsdi prentje er op.
De druk ziet or mee goed ui't. Het
bijna-vloeidunne papier doet ons er-
moeden, dat lret boekje eerder stuk
gelezen zal zijn, dan de „Camera'
verdient, al moet men toegeven, dat
het een v oordeel is, dat men het toch
360 bladzijden tellende werkje, nu in
den zak meedragen kan.
ORGELBESPELING
in de Groote- of St. Bavokerk alhier,
op Dinsdag 10 November 1914, ica
namiddags van 12 uur, door den
Heer Louis Robert
Programma: 1. Pracludium Es gr.
t., J. S. Bach. 2. Fantasia Sonate, J.
Rheinberger, Grave, Allegro, Adagio
expressive, Finale. 3. Cantllène, Th.
Salomé. 4. Toccata mili'laire, H. M.
Higgs.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Terug tc bekomen bij
II. Kwekkeboom, Frankestraat 34,
een kerkboekje P, Rumer, Rolland-
j straat 2E, een koperen plaatJ. Kei
zer. Raamsteeg 7 zwart, een Daar
schoentjesJ. Thomas, Kenaupark 3,
een portemonnaieW. Audolf, Lango
Poellaan 24. een hond Ca. Frijn, Da
Costastraat 17, acht centen.
Uit dc Omstreken
IJMUIDEN.
Mijnengevaar op de
Noordzee.
Men meldt aan 't Hbld.:
Verscheidene Katwijker loggere ko
men te IJmuiden binnen en zullen wel
niet rneer uit gaan ter visscherij. De
meeste vaartuigen rapporteerea mij
nen te hebben zien drijven, mijnen in
de vleet waardoor zij dan genoodzaakt
zijn deze 'ie kappen, weer anderen
hebben op onder water drijvende voor-
•pen gestooten en dat alles bij el
kaar genomen maakt de visscherij on
mogelijk, volgens het oordeel van ee
nige schippers, Ook ra poorteer en zij
vele lijken te hebben zien drijven,
sommigen geheel ln uitrusting ge
kleed. anderen 'totaal naakt.
Volgens gegevens van verscheidene
schippers van loggers drijven bij fcoo-
pen de mijnen rond, wat veel gevaar
oplevert voor de visscherij daar zij rn
da vleet verward raken en er dan
bij het inhalen van het net veel kans
bestaat van te ontploffen, sooals het
geval wan met do VI. 132 Flevo I
dat gelukkig nog goed afliep, want
alle menschen aan boord hadden w&l
getroffen kunnen worden.
S.8. ..Wodan
Het stoomschip „Wodan" is van
do haringvisscherij te IJmuiden aan
gekomen orn een zieken schejveling
van den logger „Maassluis 156' te
landen. Er werden 96 loggers ge
praaid. De vangsten der laatste da
gen waren overvloedig. De loggers,
die schade door mijnen behepen,
hadden zich veeltijds begeven biuncü
liet afgezette gebied.
HILLEGOM.
Tot leden der commissie van be
stuur van het tijdelijk werklozen
fonds, zijn benoemd de lieeren F. A.
J. Heemskerk, J. Kraay en J. H. M.
Balvers.
BLOEMEND AAL.
Gevonden en terug te bekomen
bij: II. M. Schiaferdecker, Mollaan 5,
te Bloemendaal. een gouden broche.
P. Schoon, Zomerzorgerlaan 8, te
Bloemendaal, een kojveren gewicht.
Oskam, Rollandspad 19, te Oveneen,
eenige Engelscho sleutels in etui.
Aan het bureau van politie te Over-
vocn, een huissleutel.
Verloren-, een gouden ring en een
cocarde.
HAARLEMMERLIEDE c.a.
Op de begrootmg der gemeente
voor 1915 wordt de Hoofdelijke Om
slag voorgesteld op f 13530 of f 500
hooger- dan jaar.
SPAARNDAM.
Do Unie-colle>cte beeft alhier slechts
i 6.(0 opgebracht.
VELSEN.
Vrijdagmiddag vergaderde do Raad
tot verdere behandeling van de be
grooting voor 1915.
Afwezig waren de heeren: Lando-
weerd, Mulder. Vooren, de Boer,
Il-andgraaf, Koetemij en Vermeulen.
Eon adres van den klerk en den
sclirijver bij do politie om salarisvcr-
hooging werd in handen van B. en
W. gestold om praeadvies.
Met het oog op de tijeten werd de
post „kasten van de schoolbibliothe
ken' (f 505) afgevoerd eD pro memo
rie vastgesteld.
De post oi*enbare vermakelijkheden
feestelijkheden en uitsteken van vlag
gen, werd met 1 60 verminderd, om
dat men men weinig feestelijk ver
toon verwacht.
Bij de handeling der ontvangsten
w.us do heffmg van opcenten op de
hoofdsom dar belasting op het perso
neel weder vastgesteld van 50 tot 95.
Do ontvangsten uit den hoofdelijkcn
omslag voor 1915 werden geraamd
op f 150.000, voor 1914 op num f 130.000
in 1913 ontvangen ruim f 120.000.
De heer VERMEULEN gaf een too
lichting ünzake den aankooji van
brandstoffen. Hij verklaarde dat bij
do aanbesteding geen dei- inschrijvers
zich aan de voorwaarden kon hou
den.
Daarop hebben B. en W. tegen een
lager prijs dan het vorige jaar een
voldoend kwantum besteld bij de
S'^en kotenh andolsvereenigmp.
De heeren NETSCHER en BRINK
spraken hun verontwaardiging uit
over zoodanige handelwijze, waaraan
«ai zoo groote maot-viliappij facili
teiten werden verleend, die niet aan
gc.meentenartn werden verleend.
lïij de behandeling van de afzon
derlijke begroeting voor openbare
werken in ontvangst en uitg'-iaf
voorgesteld op f 211GÜ0.53 werd met
10 tegen 2 stemmen verworpen, de
post van f 840 tot aanstellen van een
adjunct boekhouder.
De gohceJe begrooting voor open
bare werken werd op verzoek van den
hoer Netscher in stemming gebracht
en aangenomen met 9 tegen 3 stem
men.
Tegen stemden de heeren Netscher,
Brink cn. Van TuylJ.
Door de aangebrachte bezuinigin
gen wordt de Hoofd. Omslag vermin
derd met i 3000 en alzoo vastgesteld
Op f 147.000.
binnenland
HET KOLONIAAL INSTITUUT.
De Vereen. Koloniaal Instituut zendt
ons een exemplaar van de beschrij
ving harer bouwplannen. Do gebou
wen komen te liggen op het terrein
van do voormalige Oosterbegraaf
plaats te Amsterdam, dat ruim vier
hectaren groot ishet hoofdgebouw
heeft aan de Mauritskade een gevel-
lengte van ongeveer 160 M., aan de
Limiaeusstraat van circa 70 M. en
beslaat een oppervlak van 6500 M2.
Tegenover de Muiderpoort, aan de
Maunlskade, ligt de hoofdingang
voor de bezoekeis van de voordrach-
in de groote aula. De andere
hoofdingang bevindt zich aan de Lin-
naeusstraat.
Door de hoofddeur komt men in een
ruimo monumentaal ontworpen hall,
die bovenlicht ontvangt uit een koe
pel. en waarin acht kolommen een
omgaande galerij schragen. In het
midden voort een trap naar de bene
den gelegen vergaderzalen van het
bestuur, van den Raad van Beheer en
van do Commission, zoomede naar het
Algemeen Secretariaat
Uit do hall voeren twee trappen
naar ue groote Aula.
Deze Aula zal plaats bieden aan
680 toehoordere, 500 benden en 180
op do galerij. De zaal, 30 M. lang en
16 M. breed, bevat aan het eind een
verhoogd podium, dat toegankelijk is
uit een daarachter gelegen kamer-
voor den spreker, welke krirner ook
uit de benedenverdieping bereikt
wordt. Boven de deuren op het po
dium bevindt zich een projectieveld
zijdelings gelegenheid tot het plaat
sen van borden, bet ophangen van
kaarten, het projecteeren op een klei
ner scherm. De zaal wordt voorzien
van de beste inrichtingen voor dias-
kopische, episkopische en kinemato-
grafischo projectie.
Hier zul het Koloniaal Instituut
lezingen van verschillenden aard, zoo
wel populaire als wetenschappelijke
doen houden, teneinde te voldoen aan
een der hoofdpunten van zijn pro
gramma, verspreiding van en propa
ganda voor de kennis van onze Kolo
niën.
Het staal bovendien te verwachten,
dat de Aula gaarne zal begeerd wor
den voor voordrachten en congressen,
wier karakter met den aard van het
Koloniaal Instituut strookt. In het
bijzonder biedt de indeeling van het
gebouw do mogelijkheid, zoowel de
algemeene als de sectie-vergaderingen
van oen niet al te omvangrijk con
gres in één gebouw tc houden.
In de kleine Aula vinden een 120-tal
personen plaatsdeze is bestemd
voor voordrachten met een beperkt
aantal toehoorders en zal ook voor
vergaderingen van wetenschappelijke
vereenigingen goede diensten bewij
zen.
Links van de hall voert een gang
naar de cursus-lokalen. Op de bel
étage vindt men er zeven, drie bevin
den zich in liet sousterrain en t
op de eerste verdieping, elk groot
bij 7 M.
In deze cursuslokalen zal o. a. de
Vereeniging voor Voortgezet Handels
onderwijs hare lessen geven. Handels
onderwijs in de hoofdstad cener kolo
niale natie heeft zooveel aanraking
met koloniale onderwerpen, dat de
samenwerking niet gezocht is; liet
bevorderen van handelsonderwijs in
den meest uitgebreiden zin is trou
wens in de statuten als een der werk
zaamheden van het Koloniaal Insti
tuut genoemd. Daar deze cursussen
's avonds ge geren worde», zijn de lo
kalen des daags voor andere onder
wijsdoeleinden eventueel beschikbaar.
Op do eerste verdieping zijn de ver
trekken bijeengebracht, bestemd voor
studie-doeleinden in verbond met de
afdcelingeji van het Instituut..
In do eerste plaats de bibliotheek
met de leeszaal. Het ligt in de bedoe
ling, de boekerij geleidelijk-aan te ma
ken tot een koloniale bibliotheek in
uitgebreiden zin, zoowel op weten
schappelijk als op economisch gebied.
De bestaande bibliotheek van het
vroegere Koloniaal Museum te Haar
lem (thans Afdeeling Handelsmuseum
van hot Koloniaal Instituut) vormt
daarvan de kern, doch deze heeft
groote aanvulling en uitbreiding noo
dig om te worden wat zij zijn moet.
Daarop is gerekend met de afmetin
gen \an het boekenhuis, ingericht
volgens de nieuwste inzichten, mei
cementen vloeren, ijzeren kasten, boe-
kenlift, enz.
Naast het boekenhuis, dat niet voor
het publiek toegankelijk is, bevindt
zich lic-t uitteenbureau, waar dc ul-
phabetische en systematische kaart
catalogi den beaoekers ten gebruike
staan, en de leeszaal, groot 10 bij 12
M., waar de nieuwste afleveringen der
tijdschriften ter inzage liggen.
Op dezelfde verdieping als de lees
zaal bevinden zich eenige vertrekken,
die in zekeren zin mede tot de biblio
theek behooren, en op den plattegrond
als seminarkamers zijn aangeduid.
In deze kamers zullen namelijk Je
boeken, op enkele bepaalde weten
schappen betrekking hebbende, wor
den vereen igd, tot rechtstreeks ge
bruik van den bezoeker, die met eeu
bijzondere vergunning hier wordt toe
gelaten.
Daarnaast zijn studiekamers.
In allen gevalle zal het Koloniaal
Instituut in al zijn afdeelingen de ge
legenheid openen, om eigen studiën te
maken op koloniaal gebied in den
meest ruimen zin, waarvan ook in
het bijzonder door studeerenden aan
de Universiteit gebruik zal gemaakt
kunnen worden.
Op de tweede verdieping bevinden
zich ook de lokalen voor de foto-
grafie.
Omtrent de afdeeling llandels-
museum ontleenen wij aan de be
schrijving, dat een vertrek naast de
directeurskamer is bestemd voor pii-
vaat-laboralorium, en in verbinding
staat met een cursuslokaal Dit Iau'.-
stc is aangewezen voor het onderwijs
in warenkennis en andere onderwer
pen, waarbij chemische demonstra
tion kunnen voorkomen.
Niet minder dan 17 lokalen vormen
te zamen het laboratorium. Dit labo
ratorium dient voor de wetenschappe
lijke bestudeering van koloniale
grondstoffen en daaruit vervaardigde
Nijverheidsproducten en is gesplitst
in een chemisch gedeelte en een bo'.a-
nisch-zoölogisch gedeelte.
De eerste verdieping bevat de ver
trekken van de botanische cn zoölogi
sche afdeeling van het laboratorium..
Uier werken de conservatoren voor de
zoölogie en botanie.
In het sousterrain van de afdeeling
Handelsmuseum bevLnden zich de lo
kalen bestemd voor bet klaarmaken
der schoolverzamelingen.
Ook de afdeeling Volkenkcnde is
uitgebreid en bevat eveneens studie
kamers.
Het Museumgebouw biedt een op
pervlakte aan van 1740 M2. op ieder
der drie galerijen en 945 M2. in den
centralen lichthof, 1e zamen dus 6165
M2. expositie-ruimte, bestemd zoowel
voor de afdeeling Handelsmuseum
als voor de afdeeling Volkenkunde.
Wat den aard van het tentoongestel
de betreft, is de afdeelins Handels
museum bestemd kennis te versprei
den omtrent de voortbrengselen onzer
Koloniën. Men zal er dus bijvoorbeeld
betreffende ieder der groote cultures
een groep verwachten, die een duide
lijk beeld geeft van de wijze waarop de
rijst, de suiker, de rubber, enz., wer
den bereid, verwerkt, verhandeld, van
de eigenaardigheden der cultuur, ha
re verspreiding en omvang, van de
ziekten, die de stamplant bedreigen,
kortom van alles wat een ontwikkeld
bezoeker belang kan inboezemen.
Met museum der afdeeling Volken-
kunde za! in zekeren zin afwijken v.-m
de inrichting van vele etlinographi-
sche musea. Voor ieder volk zal een
afzonderlijk vak worden bestemd, mot
beeldgroepen tot middelpunt. Terwijl
verschillende ethnographisclie musea
het zwaartepunt hunner verzamelin
gen leggen in uitgestorven of uitster
vende cultuurtoesianden, zal dit mu
seum hoofdzakelijk de actueel be
staande verhoudingen toonen.
De derde afdeeling van het Insti
tuut, de afdeeling Tropische Hygiöno,
heeft haar ontslaan te d.-.nk.-n
den steeds dringender wordenden
eisch, dat gencesheeren, die naar de
tropen gaan, op de hygiënisch ge
neeskundige vraagstukken, welke hen
daar- wachten, theoretisch en prac
tise!» zijn voorbereid.
Een zeer gelukkige oplossing is door
samenwerking met het gemeente:
stuur gevonden. Door de gemeente
wordt ten nieuw Universlteits-lubora*
torium voor de Gezondheidsleer ge
sticht, en het Koloniaal Institu ;l
draagt een deel der slichtingskosteii.
In dit gebouw krijgt de afdeeling Tro
pische Ilygicne van het Koloniaal la
stituut de beschikking over een zeker
aantal lokalen, benevens het mede
gebruik van een ander gedeelte vac
liet Bebouw, zoowel ten behoeve var
het onderwijs als voor wetenschap)
lijk enderzoek.
De beschrijving eindigt met de veel
beteekenende woorden
„Uit het practische leven is hel
„instituut voortgekomen en daarin ij
„zijn arbeidsveld gelegen."
Aan de beschrijving zijn een twaalf
tal leekeningen van gevels cn j
gronden toegevoegd.
