Haarlems Oagblas
TWEEDE BLAD
Zatirdag 28 Horembar 1914
Londsnscbe Brieven.
VUL
Londen, 23 Nov.
„A l'instar do Paris" Ls hier een
tentoonstelling van platen en voor
werpen, betrekking hebbende op den
oorlog, geopend. Een en ander betreft
alleen België en het fotografische ge
deelte van de expositie ia verreweg
de hoofdzaak. Van de shilling-entróe's
eal natuurlijk het „Belgian Belief
Fund" (Belgisch Ondersteunings
fonds) profitoeren.
JJe tentoonstelling is ingericht in
een drietal zalen van liet groote ge
bouw der Royal Painters1 Institution
in Piccadilly, dus in 't hartjo van
Londen. Vanmorgen was 't ex nog
stil weinig bezoekers. De eenige
zichtbare „official" was een jonge
man, die prentbriefkaarten van de
verwoesting van Leuven verkocht, en
blijkens z'n uitspraak van het woord
Bixpence („siexpènce") niet moer talen
kende dan z'n Frausch. Hij wenschte
zich althans niot van iets anders te
bedienen, en was als zoodanig alvast
een curiositeit van de tentoonstelling.
Waar ontmoet je hier anders men
schen, die zelfs geen mondvol lin-
gelscli kennen
Het eerste wat we zagen waren een
menigte gedrukte proclamaties, de
meeste in Duilsch, Frausch en
Vlaanvsch, zooals die door de Duitsche
militaire overheid iu Brussel, Ant
werpen en andere steden waren ver
spreid. Ze droegen de ouderteekeuin
gen van graaf Von Arniin, Freihexr
Von der Goltz en andere Duitsclie be
velvoerders, en vormen wel een merk
waardige collectie. Wellicht kan dezje,
in haar volledigheid, een basis vor
men voor het Iiuropeesche oorlogs
museum dat na den grooten oorlog
wanneer zal dat wezen natuurlijk
zal worden gevormd.
Or.langs ontmoette een Londensch
joummist een kennis, d-e "ih vertel-
de ..dat hij onmiddellijk naar het
tront ging om z'n verhoogde belas
ting zélf op do Duitschors te ver
balen"?
De platen-collectie, die een schrik-
wekkenden lotaal-indruk van de ver
woesting in België geeft, zal den En-
gelschen bezoekers óok weer een aan
sporing voor „enlistment" zeven. De
puiniioopen van Termonde, Leuven,
Dinant... om aan de grootste verwoes
tingen even te herinneren.... verton
nen zich in lugubere reeks. Dan een
aantal aquarellen van den schilder
Holiday, dien de Duitschers
„Schlachtenmaler" zouden noemen en
die mooie dingen heeft gewrocht
dingen die je een impressie geven
van het leelijke on lugubere maar
ook van het geweldige en imponeeren-
de wat des oorlogs is. Zijn „De Vlucht
uit Visé" riep hij mij de herinnering
wakker aan den donkeren, regenach-
tigen avond, toen ik de vlammen zag
oplaaien uit het rampzalige Belgische
stadje en toen daar door de duister
nis zoo'h droeve groep arme verjaagde
inwone:s aan kwamen sukkelen.
De teekenaars van Iondon News
en Graphic zijn ook vortegenwoor-
diizd. Ook in Holland zijn vele hun
ner meesterlijk uitgevoerde oorlogs
beelden wol bekend-, en -k maak met
groote woardtering molding van hot
werk van den eenigen Hoilander on-
drx hein: Van Ararooy, de broeder van
onzen beroemden Hollandsehon musi-
cen doodshoofd en twee gekruTste
beenderen m wiL Er zijn versch-ji-
dene kogelgaatjes in dit vaandel, dat
door een Belgisch soldaat veroverd
werd en latex uit dankbaarheid door
hem ten geschenke gegeven aan de
verpLeegster van hei Roode Krui®,
<Le 'm ai-zorgde.
Dan is er een Duitsche trom, met
gescheurd kalfeve'... verovering vuji
den Belg Hendxick Paul, die niet ver
gat om ook de be.de trommelstokken
mee te nemen.
Een heele verzameling van ongelijk
soortige brokken ijzer vormen te za-
men een Duitsche granaat De stuk
ken van het ontplofte moordtuig zijn
meest groot genoeg om een ontzetten
de uitwerking te hebben. Ook Fran-
sche granaten staan ex (in hun ge
heel) en. Fransche, Binsjelsche en
Duitsche geweerkogels. En dan- de
oainchuHiig-aï>'tizi er/ieronde, in t
midden doorboorde Duitsche patroon
tjes, d'ie, uit een „petxoteum-graraant"
geschoten, brandend rondvliegen en
overal verderf brengen.
Deze collectie voorwerpen is wel
interessant. maar k'eiin, en zeer zaker
vo>r l>elangrijke uitbreiding vatbaar.
Eén enke'e vitrine Ivevat de voor
werpen. die (tieer d'-rect met den oor
log in betrekk- nï staan. Hot is een
kleine, bex-hoièm collectie, on het
vóórnaamste nan is wel t sombere
vaandel vnn de „Totenre ter" h'.*t
bekende regiment van <ten Duitschen
kroonpi in.?. Een zwarte vlag, waaron
Het leger en voetbal.
Een geweldig aantal pennen wijn. In
Engeland in beweging geraakt om
heftige ]x>?«emieken over bovenstaand
onderwerp tot stand te brengen. Het
debat wordt steeds heftiger, en na
lering van ve'lerV-ii benchouwin ren
ter zake geloof ik te mogen conc'u-
deeron. dat het veel heter voor Enge
land zon zijn als men de voetba.1-
oomnetities ten «iro^digste stonz- t'e.
Allerwegen- wordt een geweldige
pronaeanda voor „enlistment" ge
maakt, met medewerking van de
voetba.bcirb-besturen geschiedt het
ook op de voetbalvelden, waar je
-niettemin week-in. w eefc-uit ..atten
dance?'1 van tien-, vijftien-, twintig
vijfentwintigduizend toeschouwens
vindt. Ze nemen geen dienst, voor
een groot deel omdat ze niet van hun
club en hun sport kunnen scheiden!
Ik ben een voorstander van voetbal
maar een tegenstander van de over
drijving van dat spel. En overdreven
wordt het hier in de hoogste mate.
Waarom maakt de Engelsche Regee-
ring er geen eind aan, en zegt een
voudig tegen de Football Association.
Stop!?
Zaterdagmiddag zag ik de match
Chelsea-Notts County. Er waren van
wege het slechte weer „maar" zes-
i'enduizend toeschouwers. Van dis
16000 waren er zeker 90 percent
jonge mannen. Want een Eng®l$cb
voetbalpubliek is iets anders dan een
Iloüandsch: het schoone geslacht ie
bij Association-matches maar héél
spaarzaam vertegenwoordigd, en er
komen ook niet veel ouderen.
Voor den aanvang van de match
verscheen voor een der dichtstbezette
tribunes het Parlementslid kolonel
Burn, en hield een korte, maar trei
lende rede, waarin hij de menschen
ertoe opwekte om vooir Koning en
vaderland te gaan strijden.
Twee van mijn zoons, zeidie de
spreker o.a., zijn near het front ge
gaan. De oudste is gesneuveld, als
een held- Ilij was een goed' zoon, en ilc
betreur hem. Maar het was zijn plicht
I om te gaan, en hij heeft dien plicht
j volvoerd! Als ik twaalf zoon® had dan
gingen ze allen
H-earl Hear! werd er op d-e
tribune geroepen. Er was enthousias
me, scheen het, en ik dacht, rond-
ziend over de meraschenimass-aDattj
zuhen er velen van gaan!
De Pall Mail Gazette, vandaag her
innerend aan dit optreden van het
Parlementslid, in een artikel dat den
titel „The football-cancer" (de voet
bal-kanker) draagt, deelt mede: „geen
enkele man beantwoordde den op
roep voor ree ruien."
Het blad is 2eer bitter gestemd tegen
over den voetbal-hartstocht, die een
deel der Engelschen blijkt te bezielen
en merkt op dat al het geid en de
moeite, besleed aan de physieke ont
wikkeling der voetbaUerê-zelve, in
de ure des gevaans verspild blijken
te zijn. Want de meesten hunner blij.
ven maar voetballen......
De sportbladen houden natuur
lijk! met hand en tand aan de
competities vast, én <3e „'Athletic]
News", het leidende orgaan op voet-!
bal-gebied, maakt de kinderachtige
opmerking dat: „voetbal al 100.000
man geleverd heeft; 't geen meer is
dan eenige andere sport".
Dit is natuurlijk een belachelijke
aanbeveling. Miliioenen menschen in
Engeland spelen voetbal of kijken er
iederen Zaterdag naar. En wat heeft
het publiek bij anders (wintor)spor
ten quantitatief te beduiden?
Het is voor Enge'aud te hopen, dat
't „League-voetbal" nu maar spoedig
uit iel
ROBERT P.
Parijsche Brieveu
DE HBROiSCHE VROOLIJKHE1D.
Ik heb doze viool ij kheid, die al da
delijk uitbundig was, zien beginnen
bij do eerste stonden van vertrek naar
clo gnenzoil Toen, gansche treinen,
langs, dio onafgebroken voortrolden,
die deuren wijdopen d®r ©oederenwog-
gonis, versierd met plakkaten, toen,
bij' elke passage aan de stations, hiel
den de eerste soldaten vom Frankrijk
zich op, opeengedrongen en schier
vallend, ten halve buiten, gebaren
va.n „tot weerziens!" makend blau
we en roodie soldo ten,, samen als oen
lovende massa van vlaggen in den
wind der snelheid!
Deze vroolijkheüd heeft zich gekal
meerd. zij is verbrokkeld, over alle
ïiniën dor loopgraven van dezen oor
log. Doch schoon verbrokkeld, is zij
dev/Büfde gebleven.
Tegenover de vijandelijke loopgra
ven». op eenige honderden meters af-
stand, om minder, hebben de Fran-
so.heti en de Er.gel-ohen zich spcödug
geschikt in de noodzakelijkheid om
zich te begraven, en hun loopgraven
zijn modc-'k-n in het genre geworden
l>edekt met e:ken planken en aarde,
herig, b.ixd, onder ling verbanden,
met verholen uitgangen. Er zijn er
met een w. jde ondergrondsolie roton
des d.e door een lamp woedt verlicht.
In hel midden laag, een tafel,
waaromheen hartstochtelijke kaart-
spetors op Turfcsclie wijze zijn geze
ten. Vooral in de streken van de Aisna
cm van do Argonno I iceft het leven in
de loopgraven zich op zijn gemak ge
steld, Wat een ellende niettemin...!
E.keert, den medelijken aanval al-
v.mcJi tend en tusschen twee schiet
oefeningen oji de Du.tsche Ïiniën, on
derhoudt zijn kleine bezigheden,
maakt ziel) op, zorgt voor zijn toilet:
de ha rooi zijn lang. een der soldaten
stelt zich tot kapper aan en de „kian
ten" komen, ai schertsend, om dé
l>:-urt onder de krasseaude schaar....
Het is nog vrceg in den morgen, doch
men heeft eenige bewegingen daar
vooraan opgemerkt de „Bocbes1"
zijn wakker geworden, zij ook. Kij
kend door do konteelc-n der aarden
lTorstw cring, ziet men in de naaste
loopgraaf eenige onvoorzichtige hoof
den. Mem schiet, zij antwoorden: mis
schien doet men zoo dndeliijk een ba
jonet-aanval.
Bij de Aisne hoorde men onlangs
oavoraiiidci ijk een viroeg en tort
tweegesprek.
Elil schreeuwde men uit oraae
limiiën, zijn juKlic daar nog? Dezelfden
van. ®b#teren?
Ja, en jullie, Fiamschen?
Ja, wij zijn*er! En zal men nu
beginnen?
Als jullie wilt, kameradon.1
En men begon, vlug, met een dub
bel salvo....
Overigons worden de communica
ties tusschen vijandelijke loopgraven
minder zekLzaani, in dozen tijd van
vertraagden strijd,, op het centrum.
Een der laatste uitvindingen derFran-
echon is geweest het omhangen van
oen 1 odepop van stroo met een oude
kupotjas, het hood versierd met een
képi dit hoofd en het bovenlijf sto
ken af en toe boven den rand der
borstwering uit Dadelijk ia het een
ononderbroken geknetter. Wordt do
lcdepop in de volle borst getroffen
dan beweegt men zo van links naar
rechts, zooals de puntenteUer bij hex
schijfschieten doet. Doch de Fran-
schem ronden op een middag den tijd
v/at lang. Zij vroegen, terwijl zij een
kleine witte vlag omhoog staken,
naar de plannen der Duitschers.
Maakt ook een lodepop voor ons!
schreeuwden zii
Weldra venscheen, even boven de
toopgraaf van den vijand een prach
tige, gehelmde Duitsche pop en de
Franschen schoten op hun beurt
Maar ook de Duitschers haddten:
een uitvinding! Op een andoren mid
dag zagen de Franeche soldaten op
een afstand van ongeveer tweehon
derd meter een vreemd, mager, ont-
veesebt, lendonJam wezen op hen toe
komen, een oud paard met een te
grooten, lamontabelon kop. Men riep
hem, hij kwam Hij droeg aan den
hals een aanplakbiljet, dat den Fran.
schen goede kans toewenschte, in-1
tuseehen melding makende van wer
kelijk Al te „kolossale'' Duitsche over
winningen Hot paard vertrok weer.
Men heeft dezen nacht elecht gesla
pen in de achterste loopgraven, in die
Argonme. Tegen middernacht ineens
een stortregen van granaten, lichtend
en, in een der loopgraven, zeven,
dooden uiteenrukkend
Wanneer ée slaap niet was terug
gekomen, had men aan do zijnen ge
dacht En zie! legen vijif uur 's och
tend® bemerkt men, daar boven, een
klein rijtuig, schommelend op - twee
wielen:
Kijk, daar is de wachtmeester!
Het Is de post. het zijn de berich
ten, do dierbare brieven! We'drn is
alles uitgedeeld, men opent de brie
ven en de pakjes. Een hunner hoeft
in zijn pak-een krant gevonden. Hij
leest hardop, voor iedereen.: alles gaat
Tiaar wensch, wij gaan voorwaarts in
het Noorden; de Russen schreden
voort. Onderwijl paan de Duitschers
prat op een groote overwinning, en
nor wel in de Argonme!
Maar de wachtmeester gaat weer
weg, hij, die de antwoorden zal mee
nemen. Vlug schrijft men. Sommi
gen hebben hun brief al klaar en on
der hen een groote Scrvga'ees. die
lang zijn kostbaar epistel a3n de
zore van den m-btairen postbeambte
aanbeveelt:
Jij, niet verliezen, hè! Goed, dat.
brief roor kleine Soucguleesche, van
mij.
Wat deze brief tel, weten wij
met. Doch ziehier een andore geschre
ven op een hosidtaalbcd, door een an
deren Senegalees, den dapperen Si-
di, aan „zijn kleine verloofde":
„Lieve Fauna Sjillin,
„Ik je gedag zeggen, duizendmaal.
Ik gewond, maar gauw genezen.
Gauw vertrokken voor doodmaken
veel Duitschers. Ik in Frankrijk, ik
gewond. Jij, niet trouwen met den
anderen. Maar ik niet bang, jij op
letten op jouw hoofd Zeg gedag ka
meraad Baba. Baba ook gewónd
dichtbij Parijs, gauw genezen. Goed
verzorgd hier, goeie verplegers, goeie
commandant, goeie mevrouw, goeie
Frankrijk, goed e'en, aiies goed,
maar ndet warm, altijd aantrekken
lakerischo kleeren. Jij geven gedag
aan alia kameraden, ik jou omhelzen
era zoenen erg hard'.
SI Dl,
soldaat 1ste klas."
Doch uit de loopgraven gaat men
voor verschrikkelijke gevochten en
vTeoWj'ke nog, in weerwil van alles,
als het, zoo eons vooikomt. Luister
naar de geschiedenis van hern, die
„den DoodBprong" vóór de Duit
schers uitvoerde. Het ls een circusar
tiest, die clowns-ro'len vervulde. Hij
heeft die gewoonte aangenomen, het
Engelsch accent na te bootsen. Zijn
kameraden noemen hem den „kun
stenmaker", maar hij wijst met waar
digheid den naam af: „Ik gewees 'n
aortiest. niet 'n kunstenmaoke' I" De
vorige week, in eera dorp, werden de
soldaten van zijn compagnie gemi-
trailleerd door den onzichtbaren vij
and. De kapitein, zorgvol, wenddo
zich naar hem om:
Indien een slimmerd op den
schoorsteenmantel daar zou wi'len
klimmen zou men te weten komen,
waar de Duitschers zijn.
Ik! Ik gewecs de slimmerd, zei,
het eerst, de „kunstenmaker" onver
stoorbaar.
Hij trok zijn schoenen uit en liep
en klom als een kat Boven opgeklau- i
terd, wees hij de stelling aan et», in j
weerwil van den kogelregen om hem
heen, 6choot zoo goed mogelijk op de
DultsfchertSDtoch eensk-c.ps dol
het wapen uit zijn handen en zei te
hij een gezichtMen stormde op
hem toe: zeker dood? Daar, met een
lichten sprong, de beide handen opge-
heven, den wijsvinger ter hoogte van
de ooren, salueerde hij en kondigde
aan: „De Dódsprong! Yes!" Dien
avond werd hij voorgedragen voor de
militaire medaille
WILMA KNAAP.
Parijs, 20 November.
Brieven nlt Berlijn.
Particuliere Correspondentie.
Berlijn 24 Nov. 1914.
Doodenzondag! De jongste herden
kingsdag van 'het kerkelijk jaar, die
pas in 1816 voor hot eerst in Prui
sen gehouden werd ter herinnering
aan de gevallenen in don vrijheids
kamp. De vierde Zondag in Novem
ber, voorafgegaan door den Woens
dag der boeten en gebeden, die
in vroeger eeuwen in de lente viel,
doch, in overeenstemming met zijn
karakter, naar den herfst verlegd
werd. Wonderschoctne muziek luister
de ook ditmaal dien Woensdag op:
Beethoven's Missa Solemn!®, Bach,
Brahms... En in overvolle zalen lieken
de menschen, zij, die rouwden, en zij,
die dagelijks treurnis verwachtten,
en zij, die gewond 'terugkeerden en
een korte pauze als vredesvisioen hier
beleren, den balsem dezer tonen op
zich inwerken. Veel kracht was noo-
dig om dezen doodendag te dragen.
Want nog nimmer heeft deze Duit
sche herdenkingsdag zóóvele dooden
te beweenen gehad.
leis stereotyps had deze dag haast
gekregen in de oogen van een vreem
deling. wien een drukke soort van
dooden vereer ing niet bekend ia
Alle bloemenwinkels ai een week
te voren prijkend met een overvloed
van kransen, donker loof," witte reu-
zenchrysanthen, immortellen, fijne
wasbloemenin de vroege morgen
uren van den dag zelf op de hoofd
wegen naar de groote kerkhoven,
zelfs uitstallingen op de taottoirs tot
aam den rand der straat, alle »r-
keersmiddelen bestormd door ma 's
me: kransen in alle grootten dragen le
mannen, vrouwen en kinderen, een
koor van dof klinkende klokken en de
begraafplaatsen, aan de periptierie en
midden tusschen het huizengrauw, en
zelfs het kerkhofje dor zelfmoorde
naars aan den oever van een der me
lancholieke G runewal dmeren vèr in
het bosch vol mei menschen, kransen,
bloemen... En was men geneigd te
denken, dat de dooden voor al wie bij
voorkeur op dezen dag zoo druk lier-
denken viert, lang en in waarheid ge
storven zijn, dan voelde men toch liet
onrechtvaardige van het verwijt, want
in een milüoenenstad wordt elk dezer
op zichzelf wel persoonlijk bedoelde
gebaren vanzelf onmiddellijk tot iets,
wat op een betcogirag lijkt... En 'nooit
zal ik het ontroerende breid vergeten
van een kleinen doodienakker in do
sneeuw vèr buiten Bërlijn, waar eon
dunne zwarte menschen stoat roode
reuzen van ps/pier strooide op witte
graven. Doch de indruk in Berlijn
kwam elk jaar weerom.
Dit jaar was het andere. Met angst
voelden vei en den dag naderen. Zoo
zwaar was reeds het offer. Doch hot
feest dei' docden is vergeestelijkt. On
zichtbaar en toch nabij staan de dui
zenden soldatenkrujsen in den grond
der tijden opgericht. Stroomen \an
üefde, van dankbaarheid, van vethei
den willen gingen er naar uit. Do
schoone soldatendood voor het vader
land werd verheerlijkt in geschreven
en gesproken woorden.
In dcri Rijksdag is de eerste herden
kingsplechtigheid voor dè gesneuvel
den gehouden. Van den kansel zijn
troostwoorden gesproken, alle van de
idéé des vaderlands uitgaand, haast
onpersoonlijk, oiidexgesciiikt gei naak:
aan het f'.-nc groote 1- lang. waar-
b j de p..-v.':.l O-ste opbeuring der
treurenden iu do regels ligt:
„Was verloren kehrt nicht wieder,
Aher ging es leiichtemJ nicder,
Lruclitei s lange noch zuiück".
Van oen alxalend verscheiden
spreekt zoo n.en'-g doodtbericiit. Dit.
er. liet bewustzijn hetzelfde te fqdora
wat honderdduizenden ondergaan,
gooft oeuo zekere verlichting, doch
vooral, het geeft een gansch ander
aanzien aan dei. dood. En klepte niet
reeds hij het uittrekken der soldaten
do doodsk.ok in de ooneai der achter-
blijvenden? Vraagt met of men het
wel in al zijn verschrikking voe.t, het
sterven van zoo menigen ©enigen
zoon. van jonge ochtgenooten en va-
dois; het in smart als versteende ge
laat van v:le vrouwen-zeggen het u.
Vooral Sn de tram ziet men vaak deze
verstarde gezichten, die niets zien
dan haar onmetelijk groot leed, dag
en nacht vóór zich.... Maar zij druk-
leen niet haar stempel op de stem
ming, zij lijden stil, zonder protest,
en ik kou e>i, die nóg vlaggen voor
eon Du'Lscho zegepraal...
D© dag der Dooden zonk weg in.
<len avondnervol van een etmalen den,
beoijipten da© met blauwen hemel.
Doch bij den exodus van het volk
naar de kerkhoven had men ditmaal
niet het gevoel van een stereotvp ge
worden gebaar van 't gemoed. Want
het volk, nijk en arm, en hoog en
lap-K, trok vooral naar die verre gra
ven. die zijn verbeelding m dit jaar
voor zich &et. Do bloemen, dit© "ec
op verlaten zierken vielen, zij golden
hèn.
Doch ook elke cave voor de beh-xf-
tigen liier, elke huip, geldt hèn, en
die nog leven, daarguuls. En zoo
tieeft d.ize Zondag der dooden .nis-
schien ook een innige wijding gekre
gen door het uitzoeken en inpakken
van dc vele kleine dingen, die, n et
dennentakken omwikkeld, dezer da
gen ai de verre en bezwaarlijke reis
zullen aanvaarden naar Oost en W est
om de soldalen m de loopgraven ie
doen beselfen, dat oud en jong bij het
naderend Kerstfeest het eerst heeft
gedacht aan hen.
Verspreid nieuws
van deoorlogsvelden
EEN HEFTIGE STRIJD OM EEN
DORP.
Eenigen tijd geleden ontvingen vv'J
enkele korte berichten over een bevi-
gen strijd om het plaatsje Chauvon-
court nabij SL Mihtel aan de Maas,
w aarbij een gedeelte van het dorp, na
door de Duitschers ondermijnd te
zijn, in de lucht was gevlogen. Eeu
Frausch blad geeft daarover lhari3
een uitvoeriger verhaal, dat we hier
laten volgen.
In den avond van den lGden Novem
ber werden de zware batterijen, die
den Franschen aanval op het Carap-
des-Romauis hadden ondersteund, in
stelling gebracht bij Fresnes-au-Mont,
op den linkeroever van de rivier, ne
gen K.M. ten westen van St. Mihiel.
Doel van den aanval was thans de
bezetting van Chauvoncourt.
Vóórdat echter do Fransche infan
terie in actie zou komen, moesten de
Fransche kanonniers de Duitsche
mortieren bij Paroches tot zwijgen
brengen. De opstelling van de Duit
sche artillerie was met zorg verkend,
zoodat de Franschen midden in den
nacht het vuur konden openen.
Een Fransche vlieger vloog boven
de Duitsche stelling, die het vuur door
middel van raketten regelde. De gra
naten overstelpten de Duitsche batte
rijen. De Duitsohers, die geheel ver
rast waren en niet wisten van waar
het bombardement kwam, trachtten
hun stukkon terug te nemen. Maar
het zware ge«chut leent zich niet voor
zulke verplaatsing. En ondortusschen
hielden de Fransche granaatkartetsen
gruwelijk huis onder de bedieningen.
Een van de Fransche ?5 m.M. kanon
nen, dat tot op drie K.M. van Paro
ches was vooruitgebracht, slaagde er
in een treffer te zenden in de opge
slagen munitie van de Duitschers.
Bij het aanbreken van don dag had-
Haariemmer Halletjes
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE.
Een paar dagen geleden is ons in
een ingezonden stuk verteld, dat er-
gen in Zweden een cursus is opge
richt, waarin meisjes leerden naaien
en koken en jongens naaien en
schoenlappen. „Of de jongens ook ko-
k l»eerden' wist de inzendster met
meer. Ik ook niet. Maar ik hoop van
niet.
Al® de menschen ouder worden
klagen ze over „den wonderlijken
tijd. waarin ze leven'J. Niets ls on\oor-
zichtiger dan daL Wam je laat je
daarmee dadelijk kermen als een, die
zi.a tijd gehad heeft en nu moppert
over nieuwigheden^ zoodat de jeugd
de schouders ophaalt en je voorbij
loopt ais verdorde klimop, die t aan
kijken niet meer waard is.
Toch verzoek ik bescheiden vergun
ning, om uit te leggen waarom het me
nu niet zoo voortreffelijk toeschijnt om
roderen jongen te laten loeren, hoe hij
zijn eigen schoenen lappen, zijn eigen
kleeren, verstellen en, misschidn zelfs
wel, zijn eigen potje kóken moet. De
huwelijke slaat is voor 'tal van jonge
lui toch al niet heel aanlokkelijk
moor en als verstokte vrijgezellen nu
niet meer hoeven te 'tobben mot knoo-
pen, die de juffrouw maar niet aan
zet en scheuren, die zo niet herstelt
c'rger nog, wanneer zo geen hooge
rekening van den schoenlapper meer
krijgen en, het ergste van alles, zelf
op een gaskomfoor kunnen koken wat
hun hartje begeert, dan is er oen von
de groote redenen om een levensge
zellin le zoeken, vervallen en trouwen
cr nóg minder jongelui.
Misschien zal do inzendster zeggen,
dat dit ook niet noodi© is: de meisjes
roeken tod) allemaal oen betrekking
en zijn dus niet meer afhankelijk van
den man. Mooi! Ik vind een vrijgezel
precies een halven appel en een jong
meisje, dat niet met een flinken man
trouwen wil ook maar een halven
maar dan de Andere helft Als dat een
oudelrweteche opvatting wordt ge
noemd, zal ik dat voarate ondergaan,
maar aan dia opvatting vasthouden.
Tot mijn iaaïSian snak.
Evenwel is er nog een ander be
zwaar legen die verzolende en klee-
renversteIIen-te jongens. Tegenw»oor-
dig bestaat er zooiecs als vak
opleiding. Theoretisch en pTactisoh
moet Je je vak van kleermaker
of schoenmaker grondig geleerd heb
ben, of je bent een prul. Jongens op
zoohi cursus brengen hot. natuurlijk
zoover nooit, doen het werk dus maar
zoowat, in ieder geval veel slechter,
dan de echte vaklui. Waarom móet
rm iedereen in allerlei dingen zoon
beetje beunhazen in een tijd, dat het
vakonderwijs gespecialiseerd wordt'?
Wie het kan moot hot maar begrij
pen. Jaren geleden hëb Ik een vader
vekend, die het wel met zijn zoon
meende en hem van alles won.) laten
leeren. Zoo raar kon je 1 niet verzin
nen, of de jongen kreeg er les In.
Maar niets heeft hij good gelieerd; do
wereld heeft hem verzwolgen, omdat
ze hem niet gebruikten ken.
Laat den schoenmaker en den kleer
maker óók leven.En evenaoo den
timmerman en den behanger en den
schilder en den meubelmaker, In wier
vakken een leek wel zoowat kan lief
hebberen, maar zonder daar ooit wat
in te bet eekenen. Het eenige geval,
waarin een jongen al die kundighe
den kan uoodig hebben, ls wanneer h>|
bij vergissing op een onbewoond el-
land aankomt. Maar wegens de con
currentie onder de ontdekkangrsreizi-
gers is daar weinig voorraad moer
van; de onbewoonde eilanden zijn
om zoo te zoggen op en wie er tooh
nog op een mocht komen aan te epos
sen, slaat zich er wel doorheen.
Bovendien neemt dan toch niemand
er aanstoot aan, wan roer het boven
leer van zijn schoen versleten en zijn
bovenste jasknoop gesneuveld is...
Moet er dus met allo geweld nóg ©en
cursus bij de tolloozo cursussen, dan
stel ik voor een leergang in kennis en
waardeering van den echtelijken
staat, waarin geen enkele mannelijke
teerling het einddiploma ontvangt,
vóórdat hij de kennisgeving heeft
rondgezonden van zijn verloving met
een lief rnpisje en daarmee aange
toond, dat hij de lessen goed heeft be
grepen.
Van cursus gesproken te Spaarn-
dam is er een opgericht in houtbewer
king voor jongens, d.ie goh eel-onthou
der zijn. Dit kan een figuurlijke be-
teekenis hebben en dan van waarde
zijn, namelijk: da/t een vaste hand
veel mooier houtwerk maakt, dan de
onzekere van iemand, die dronken ia
Het kan ook een andere oorzaak
hebben en wel, dat jongelui, die zich
geheelonthouder), niet in aanraking
wenschen te komen met kameraden,
die soms wed eens een glaasje bier
gaan drinken. Als dat zoo is ben ik
over dit nieuwe hekje tusschen men
schen zoo verrukt niot, omdat de zelf
genoegzaamheid evengoed een kwaal
is als 't alcoholisme.
En hoeveel leering en onderricht
zou er niet van een g»emengde club
kunnen uitgaan. „Wat ia jouw hout
werk toch prachtig," zegt de raiet-ge-
heelonthouder, „reel mooier dan het
mijne!" „Dat komt," antwoordt de
geheel-onthouder, „omdat mijn hand
vaster is, daar ik geen drank ge
bruik."
Pas deze week is er een, interessan
te strijd geweest over een houten
schuur In onze omgeving. Terwijl
ginds, op de slagvelden, steden en dor
pen half platgeschoten worden, ko
men hier aan één omioozele schuur
drie advocaten te pas Een voor den
Slaat, een voor de gemeente en een
voor den bouwer zelf. De advocaat
voor de gemeente had een aanval van
groote stoutmoedigheiddie verklaar
de zoo maar, dat je ren een gemeente
raad aües gedaan krijgt, al® je 't
maar op de ware manier aanpakt.
Ik \ind zoo iets heel erg. Gaat
het aan, zoo vraag ik ieder welgezeten
burger, die een behoorlijke hoeveel
heid eerzucht bezit, om het hoogste
wat op het gebied van openbare eere-
functies bereikbaar i®. zóó te bespre
ken? Hij zou verdienen, dat hij nooit
meer Hd van den Raad worden
mocht 1
Maar zijn straf zal hem wel achter
haald hebben. Want ook in ander op
zicht sprak hij gedurfde woorden.
Toen zijn tegerapleiter vc-rktaarde, dat
zijn vrouw de loods in quaestie ook
niet voor een gebouw hield, vertelaar
de de stoutmoedige advocaat, dat hij
zijn vrouw op deze manier ook wel
kon laten verklaren wat hij wou. De
onvoorzichtige I Alsof de hedendaag-
sche vrouw geen wil bezit van zich
zelf! Als hij nflet oppast, dan laat zijn
vrouw hem echoenlappen leeren en
kleeren verstellen en zijn eigen potje
koken.
Drie advocaten over één onnoozele
schuur. Dat getal drie doet mij aan
een anVicre opmerking denken. Op
straat wandelde een drankbestrijder
en keek bedenkelijk. „Als ik per jaar
dirie dronkaard® ren den drank af
help," zei hij, „ben ik gelukkig en 1
ginds, op de slagvelden, vallen da-
gelijk® jonge mannen bij duizenden."
Hij kon deze tegenstelling blijkbaar
niet recht verduwen. Ik heb ze even
min kunnen oplossen en we zijn, eo-o-
zend ovef wat er vreemd® in de we
reld le, gescheiden.
leis vroolijkers- Er te een prachtige
betrekking vacant. Die van bode in
een omliggende gemeente.
Een gemeentebode is een persoon
van beteekenis, het wrbindingstee-
ken om zoo te zeggen tusschen, de
overheid en het publiek, kenner van
vele geheimen, die hij nooit verk!apt
meedraaien als ik dit familiare
woord gebruiken mag, aan de ge
meentelijke machine. Schrijfwerk is
in dat dorp een deel van zijn arbe)d.
natuurlijk doet hij dienst bij verga
deringen van den Raad en van B.
en W, treedt op bij verkiezingen,
maar met het ondoorgrondelijk ge
laat van een sfinx, omdat het gemeen
tebestuur geen partij kiest. Techni
sche kennis moet hem raiet vreemd
wezen, daar hij veel te maken heeft
met kolen en ijzer, waarmee ik zeg
gen wil, dat de kachels aan zijn zorg
worden toevertrouwd. En eindelijk la
hij aanplakker en controleur der be
volking.
Dat dit alles een eervolle betrek
king vormt, begrijpt iedereen als met
een oogopslag; zelfs geloof ik. dat ze
gedeeltelijk ais een eerebaantje wordt
beschouwd, daar de jaariijksche be
looning niet meer dan f 450.be
draagt, Of bij de bepaling van dit
salaris de verwachting heeft voor
gezeten, dat hij de kachels zal willen
aanleggen en onderhouden voor zijn
plezier, of wel zoo verzot zal wezen
op aanplakken, dat hij dit met liefde
gratie wil doen rie-daar wat ik niet
kan zeggen, maar blijkbaar doet hij
een deet van zijn werk voor niemen
dal. Anders zou het salaris wel hoo
ger wezen!
Sinds het begin ran den oorlog
hebben zich allerlei zieners opgedaan,
die als de Parijsche Madame de
Thèbes allerlei gebeurtenissen lang
vooruit heeten te hebben voorspeld.
De meeste zijn nog niet aan uitko
men toe. roodat hun profeten-reputa
tie nog een kansje heeft.
Wat ze al zoo vertellen blijft hier
achterwege, maar één voorspelling
breng ik over, omdat die van een
Haarlemmer afkomstig is In den loop
van den zomer zei hij tot een huzaar
van zijn kennis: .maak je spullen
maar k'aar, want je gaat 2. Augustus
naar de grens.
En nu heeft hij voorspeld, dat de
mobilisatie op 2 Januari eindigen zal.
Laat on6 dat hopen, maar niet ge
tooven... want 't kan licht tegen
vallen.
Maar ik wil niel met oorlog eindi
gen.
Een firma te Haarlem vroeg ora
langs per advertentie een incastlèrc.
waarmee een juffrouw bedoeld za:
zijn, die incasseert, geld ontvangt.
Daar die firna natuurlijk op haai
beurt ouk betalen moet. heeft zij daar
voor stellig een uilcassière noodig.
De taal ls net al® banket: je kneedt
er naar welbehagen nieuwe vormer
van.
FIDELIÖ.
