sens vol lag van kleurige schepen,
tyiglanzend in de zon, is nu roerloos
hoi of fen, ongerepte watervlak.
UIT ZUIDAFRIKA.
Uit Pretoria wordt nog gemold:
liet commando door De Wot In bét
district Schweizer Reneke gevormd,
bestond in hoofdzaak uit rebellen, die
u:t hoi westelijk deel van den Oranje
Vrijstaat waren ontsnapt. Met deze
macht trok De Wel westwaarts, zoo
snel voor»rukkend, dat pogingen van
do rogveringstroepen om hem te om-
singejen vruchteloos waren. Hij had
voordeel van lievige regens en stor
men, daar tiet nu onmogelijk was van
auto's gebruik te maken, wegens den
slechten staat der wegen. Op 25 No
vember trok De Wo» over den spoor
weg ten noorden van Devondale (acht
tien mijlen noordelijk van Vrijburg).
Van Vrijburg uit begon kolonel Brits
de vervolging. Op 27 Nov. naui hij
een deel van De Wet's strijdmacht,
onder commando van G. W olmara os,
gevangen. De Wet had deze afdeeling
den dog te voren verlaten, en was
verder westwaarts getrokken. De ver
volging werd met kracht voortgezet
en op 1 December haalde Brits Do
Wet in bij de hoeve Waterburg. Nodrii.
deze hoeve omsingeld was gaven de
rebellen, 52 in getal, eich zonder een
BChot te lossen over.
Het geheel» aantal rébolleo door
Brits gevangen genomen bedraagt on
geveer 120. Onder de gevangenen is
c li. Oost (de redacteur van „lïfft
(Volk" en Nederlander van go boor to).
Aan de vervolging werd deelgeno
men door een auto-afdeeling van den
AYitwatersrand onder kolonel Jor-
daams en door commando s van Mid
delburg, Lijdenburg, Barbcrton en
Carolina. Tijdens de oporatièn werd
alleen een rebel gewond.
ITALIé BLIJFT NEUTRAAL.
De ,,Lok. Anz." verneemt uit Rome:
In strijd met alle hier bestaande
gewoonten, heeft de regeering in een
officieele mededeeling omtrent den
ministerraad reeds duidelijk de ver
klaring doen weten, welke zij in het
parlement zal geven. In deze mede
deeling wordt geaegd: dat de verkla
ringen, voor zoover rij betrekking
hebben op Italiè's standpunt ten op
zichte van het Europeescho conflict,
kort zijn en de tot nu too gevolgde
politiek van vastberaden waakzame
onzijdigheid zullen bevestigen. Men
fc- - 'touwt in de wandelgangen van te
Kamer deze ongewone openlmrtlg-
(boid als een bevestiging van het fci'i,
dot de regeoring zeker meent te zijn
van de groote meerderheid.
DE DUITSCHE PERS OVER DE
RIJKSDAGZITTING.
De verschillende Duitsche bladen
(Schrijven over de Rijksdagzitting.
De „Lokal Anzeiger" zegt: Opnieuw
hoorde de were'd dat het geheele Dult-
eche volk eendrachtig achter de re-
geering staat en met vreugde bereid
la tot aüe offers welke verlangd zul
len worden.
Andere bladen uiten zich ougeveer
in gelijken geest.
In de „Vorwarte" publiceert het
bestuur van de sociaal-democratische
fractie in den Rijksdag de verklaring,
dat de afgevaardigde Liebkuecht te
gen l»et gebruik in ondanks het be
sluit van de fractie tegen de oorioga-
credieten stemde Het bestuur be
treurt deze inbreuk op de partijtucht,
waarmee de fractie zich nog nader
ten zeerste zal bezig houden.
Binnenland
Net vorzet van Belgisohe
geïnterneerden In Zeist.
Men meldt aan de „N. R. Ct."
In de laatste dagen bestond er eeni-
ge gisting onder de Belgische geïnter
neerden te Zeist. Toen het electriach
licht Woensdagavond uitging, was do
ontevredenheid vrij algemeen ('t Al
gemeen Handelsblad meldt, dat de
electrische geleiding werd doorgesne
den.) Donderdagmorgen om half ne
gen kwam het tot een formeel op-
joer.
Er werden ruiten ingeslagen, ton
nen bier ingetrapt, en er ontstond 'n
groote drang naar den uitgang.
Toen de geïnterneerden het kamp
wilden ver'aten, werden zij tot zes
maal toe gewaarschuwd, zich rustig
te houden en geen pogingen aun te
wenden lot verzet.
Toen deze sommaties niet hielpen
en beantwoord wgrden met gejouw,
werd er ten slotte gevuurd, met het
gevo'g, dat er 7 douden vielen en 23
personen werden gewond, van wie 4
vrij ernstig. Daarna keerde de rust
weer.
Van andere zijde meldt men aan
dn biad
Ledigheid is des duivels oorkussen
eu tevens eeu van de hoofdoorzaken
van de relletjes, die Woensdagavond
eu Donderdagochtend plaats hadden
in het kamp van geïnterneerde Bel
gische militairen bij Soesterberg,
waar het in de laatste dagen al meer
en meer giste. Een andere oorzaak in
tiet bezoek van vrouwen, dat reeds
niooei worden ingeperkt. Woensdag
trachtten drie of vier geïnterneerden
hun vrouwen te vergezellen in bur
gerkleding.
De dienstdoende wachtmeester der
Belgische gendarmerie hie'd hen to
gen en waarschuwde den officier der
Nederlanjdsche wacht.. Er ontstond
tumultde gendarme werd nader
hand mishandeld, en later werden de
daders gestraft. Iu den laten avond
van Woensdag en in den vroegen
morgen van Donderdag heeft de
cantine het moeien ontgeldenvoel
werd er in vernie'd, veel bedorven.
De wacht van 200 man, intijds ver-
eierkt, kwam tuaschenbeide en was
ten 'uatste genoodzaakt te vuren. Er
vielen zes dooden, tien man werden
ernstig en twaalf licht gewond, die
onderscheidenlijk naar het militair
hospitaal te Amersfoort en naar het
6t. Elisabeth's ziekenhuis werden
overgebracht.
De Nederlandsche wacht ia er af
gekomen zonder leteel van beteeke-
nis.
Blijkens nadere ambtelijke Berich
ten, bodraagt bij het oproer in het
internceringskanip te Zoist onder
de Belgische geïnterneerde onderof
ficieren en manschappen het getal
dooden 6 en dat der gewonden 15.
Commandant van het kamp is d«
gepens generaai-majoor dor artil
lerie Knel.
Er ligt voor do bewaking van het
kamp te Zeist een bataljon infante
rie.
Een verslaggever van 't Alg. Han-
de'sblad die ter p'.aalse con onder
zoek instelde. 6chrijf< nog:
Aan de mededeelingen, <1le wij na
mens overste Collard, commandant
van do bewaking van het tn-ternee-
ringodepót, ontvingen bij monde van
diens adjudant, luitenant K. P. Inne
mée, die ons ontving in hot kamp der
bewakinirstroepen, waar een viertal,
ambulancewagens wachtten op het
transport der lichtgewonden do
zwaargewonden waren roods Don
derdagmorgen naar het hospitaal te
Amersfoort vervoerd ontleenen
Wij
Woensdagavond reeds hoe rechte
onder de Be'gen van het eerste der
intenveerïngsdepóts, waar 0000 Bel
gen vertoeven, oen oproerige stem
ming. Des middags hadden drie Bel
gen getracht tc ontvluchten in bur
gerkleren, maar hun toeleg was
ontdekt en zij werden gearresteerd.
Omdat deze drie mannen terstond in
provoost werden gezet, was dé op
winding onder de Belgen groot.
Ilun ontevredenheid sproot verder
voort uit het feit, dat zij niet met
hun vrouwen mochten uitgaanbo
vendien werd de consumptie in de
caritine te duur gevonden. De gemoe-
deren geraakten dien/tengevolge
Woensdagavond zoo verhit, dat de
Belgen de hulpcantine bestormden gij
de ruiten van dat gebouw ingooiden
Tot 11 uur was er sectie-versterking.
Onder commando van de luitenants
Valkhof! en Innemée werd gepatrouil
leerd en het gelukte, do rnenschen
langzamerhand rustig naar de barak
ken terug te krijgen, zoodat de ver
sterkte sectie weer kon inrukken en
naar bed gaan. Er waren, ter waar
schuwing van de mannen, enkele
schoten in de lucht gelost De gewone
wacht, 48 man sterk, bleef gedurende
den nacht, die geheel rustig verliep,
posten, 's Avonds was ook bericht ge-
©tuurd aan overste Collard. die met
een paar officieren naar de Belgen
toeging om met hen te spreken en ze
wat te kalmeeren.
Donderdagmorgen omstreeks 10
uur vernam luitenant Innemée op
zijn bureau, dat er geschoten was, en
oen luitenant, die per fiets van
Amersfoort het kamp naderde, ver
telde hem, dat het gejoel en go-
schreeuw der ontevreden Belgen op
den weg duidelijk was te hooren. In
derdaad waren de mannen wederom
opgedrongende grootste schreeu
wers bteven op deoi achtergrond
etaan. Men kon hier alleen kras op
treden, want herhaaldelijk waren de
mannen gesommeerd om hun oproer
Ie staken. Zij hebben. Donderdagmor
gen weer de cantine bestormd en cho
colade en koek daaruit gestolen in
grooten voorraad, daar de pachter af
weztg was sinds de verwoesting
Woensdagavond aangericht,
Ron ooggetuige van het geval ver
telde ons het volgende: Een peloton
ongeveer 20 man sterk, onder aan
voering van den luitenant Mal'inck-
rodt. die Donderdag piket-dienst had,
sommeerde de Belgen viermaal om
rustig uiteen te gaan. De Belgen dron
gen eciiter op en riepen den Holland-
echen soldaten allerlei tartende woor
den toe, hieven de handen omhoog en
riepen„Gii durft toch niet schi»
ten! De Hollanders durven niets!"
Toen, na vier keer gesommeerd te
hebben, gaf luitanarte Mallinckrodt
bevel een salvo af te vuren op de
©chreeuweiixte menigte. Het 20 man
sterke peloton vuurde twee salvo's
af, waarop naar schatting van don
ooggetuige, een 35-laJ gewonden neer
violen. waaronder ze« dooden. De Bel-
'gon vlogen verschrikt uiteen.
Donderdagmorgen, terstond nadat
hij in kennis was gesteld met het ge
beurde, bracht generaal Knel uit
Amersfoort een bezook aam het kamp.
Na op de hoogte te zijn gebracht van
hot gebeurde, betuigde hij zijn te
vredenheid over de wijze van optre
den in deze.
In het kamp -der Belgen was Don-
derdaguaiinddag volkomen rust weer-
gekeerd De mannen etaan, met een
uitdrukking van verslagenheid op hun
gelaatstrekken, in groepje© bijeen an
vertellen hun familieleden, die hen
op dit uur mogen bezoeken, wat dien
morgen zich binnen de afrastering
heelt afgespeeld.
Nader verneemt 't Hbld. dat luite
nant Mallinckrodt het bevel tot vu
ren niet eerder heeft gegeven dan na
10 of 12 maal de Belgen te hebben
gesommeerd. Zij hieUivn echter niet
Oy met liuu tartend geschreeuw en het
aannemen van een dreigende hou
ding, eii gingen zeifs zoo ver, dat zij
den luitenant, toen hij zich omwend
de, met steunen wierpen. Verder dient
nog te worden medegedeeld, dat reeds
voordat de luitenant overging tct het
nemen van den uitereten maatregel,
enkets Belgen in arrest werden ge
steld, die betrapt waren op diefstal
uit de bestormde eu geforceerde can
tine, waaruit zij ontsnapten met
f.e&ohjes bier in de band.
Gm vier uur Donderdagmiddag wa3
het bekend, dat 8 dooden waren ge-
vaheu. Eén zwaar gewonde Belg was
nog in operatie in het hospitaal te
Amersfoort, waar toen 5 licht gewon
den werden verpleegd. Meer lichtge
wonden werden nog m het ziekenhuis
gebracht.
Donderdagmiddag waren op het
bureau van overste Collard aanwezig
de officier van justitie uit Utrecht
met den griffier en nog .een tweetal
lieeren van het parket. Luitenant
Mallinckrodt en overste Collard had
den met hen ©en langdurig onder
houd.
Eon Tclegraaf-corr. meldt, na
een opsomming voaa grieven:
De belhamels van dien tegenstand
waren hoofdmkel ijk mannen, van de
genie en Jagers. Eigenlijk maar een
kJoiia groepje, maar van wie iedere
man lawaai maakte voor zea
Het waren meest allen Walen,
zoo zeiden o.os de Nederlondseh© sol
daten, en mei 'de Walë» hdbbdn we
liier nooat zoo goed kunnen opschie
ten. Die mensduan verstaan ons niet,
wij verstaan hen niet, en zoo kwam
het met hen steeds gemakkelijker tot
misverstand don met do Vlamingen,
met w ie we 't hier altijd beet hebben
kunnen vinden.
Klaagden ze ook niet over het
oten en over het logies? vroegen we
oen sorgoant, die ons al oen bijzon
der heldoren kijk op hel gebeurde
bleek te hebben.
In 't algemeen niet. Ik meen
zeHs, dat ze zeer tevreden waren,
vooral over het voedsel Wat het ver
blijf aangaat... ja, dat was nog niet
zooal3 het hoort, en dat is l»t trou
wens nog nic„ maar eigenlijk zijn zij
nog boter gehuisvest dan wij zèlven,
en dat zagen ze ook weL Zoo mopper
den ze niet weinig, verleden week,
toen ze, na een lieelen dag in do
sneeuw te hebben rondgeloopen, met
hun doorweekt» kleeren naar bod
moesten, maar... dat moestem wij zel
ve» 'toch óók! Neen, daarin ligt de
groote oorzaak niot...
En hebben ze dan nooit eens een
delegatie gevormd of zoo iels, om hun
grieven te formuleeren en ze dein com
mandant bekend te maken?
Daarvan is niij niets bekend. Het
zou anders wel het verstandigst ge
weest zijn. Nu beklaagden ze zich wol
eens over oen en ander bij: hun eigen
officieren, docih dezen haalden dan
meestal maar hun schouders op cn
zeiden ,dat zij daaraan niets verhel
pen konden.
Onze impressie is, dat velen dor Bel
gische soldaten daar erg begonnen te
lijden onder den demoraliseerenden
Invloed van een eentonig, onaange
naam en nutteloos leven, en dart ze,
na zich om een boel allerlei diverse
kleinigheden, ten slotte zóó erg ver
ongelijkt zijn gaan achten, dat op ze
ker moment maar één incident meer
noodig zou zijn, om hen uit den baad
'ie doen springen.
Dat incident werd uitgelokt door
het defect raken van de electrische
verlichting. Woensdagavond. Het Is
niet juist, da'i rij zélven een kakel zou
den «loorgcsoeden hebben. Integen
deel, meenden vele» hunner, dat men
hen opzettelijk, om hen te plagen, in
Iret donker zette. Vélen verlieten hun
tenten en maakten een kabaal, waar
hooren en zien bij vergingen. Sommi
gen moeten zelfs geroepen hebben,
dat. zij het boeltje dn brand zouden
steken.
In de verwarring werden dirie bel-
hamels gearresteerd en naar d» pro
voost gebracht. Voor éénen van hen
achtten de oproermakers deze straf
'ten eanenmole onverdiend, en tot gis
termorgen toe eisahten ze nog niet
veel rumoer diens invrijibaidslellimg,
Als bot rumoer zoo een, uur of wat
geduurd had, werd het stilaan toch
weer rustig. Bij den eenen na den an
deren eisch'te de slaap z\n recfliten eu,
j om tien uur, toen boven het kamp de
voUamaam zoo stilstond en alleen...
li .i zal wel zeker géén der schild
wachten al was het daarstraks nóg
zoo warm geJoopan gedacht heb
ben, dat de nieuwe dag een zoo ont
zettend drama brengen zou.
Donderdagmorgen waren ander
maal een aantal geïnterneerden te
hoop geloopen, voornamelijk bestaan
de uit dezelfde personen, die Woens
dagavond onrust in het kamp hadden
veroorzaakt. Zij bleven volharden bij
hun besluit, niet aan het werk to
gaan, waren met eenige honderden
en plakten saam bij de soldaten-
cantine der geïnterneerden. Ne enkele
ruiten der cantine te hebbee verbrij
zeld, rolden zij de vaten met bier naar
buiten en sloegen er de bodems uit. In
schako's, politiemutsen en klompen
werd het bier opgevangen de klein
ste groep, de belhamels, dronk* zien
aan het gerstenat een halve roes cn
was voor geen overreding vatbaar,
ook niet toen de 2de-Iuitenant Mal
linckrodt, van het piket ("t zal onge
veer half elf zijn geweest) hun toe
riep, dat de lawaaimakers kalm naar
hun barakken moesten gaan.
De luitenant stond met zijn piket
detachement, in het geheel 14 man, in
het looppad vóór het Belgenkainp en
was door prikkeldraadversperring
vnn dat kamp gescheiden. Hij trachtte
do rumoerigst/en van de Belgen tot be
duren te brengen, zijne woorden had
den echter een tegenovergestelde uit
werking. De Belgen scholden onze
manschappen voor Kwatta-soldaatjcs,
Icelijlce moffen en smeerlappen. Lui
tenant Mallinckrodt, door zijn verblijf
in Albanië voor geen klein geruchtje
vervaard, wierp zijn sabel over liet
prikkeldraad, sprong daarop over de
1.60 M. hooge versperring en schort,
ter waarschuwing, zijn revolver in de
lucht af.
Een nog luider gejouw van de zijde
der Belgen volgde, waarop het com
mando „Aan 1" aan ons detachemert
werd gegeven, onmiddellijk gevolgd
door het commando „Zet af I"
Jullie durver» niet!" schreeuwden
de Belgen. Enkelen hunner spreidden
do armen uit. roepend»„Schieten
jullie maar als je durft 1"
Nadat de luitenant, naar ons werd
medegedeeld, nog enkele malen ge-
somniocrd had. om uiteen te gaan,
klonk het ,,vuur"-oommando, onmid
dellijk daarop nog eenmaal herhaald.
Er violen 22 Belgen, waarvan vijf
onmiddellijk dood waren, en 17 ge
wond. Van de gablesseerdeu stierf cr
één bij het overbrengen naar liet veld
hospitaal, twoe in den namiddag in
het. hospitaal te Amersfoort en gister
avond moet er nog één aldaar zijn
overleden. Toen de Belgen hunne
makkers zagen vallen, stoven ze uit
elkaar, en kropen zelfs over den
grond, om het gevaar te ontkomen.
Luitenant Mallinckrodt riep hun aan:
,,Kom hier, raap je kameraden op 1"
Onder den indruk van het gebeurdo
gehoorzaamden de Belgen en brach
ten do gewonden naar het veldhospi
taal.
De dooden werden in de wacht ge
dragen en in den namiddag naar
Amersfoort getransporteerd. Zo wei
den uit het wachtlokaal gebracht van
oen zij dé, moeilijk van Bel kamp der
Belgen uit zichtbaar, om niet noode-
loos gevoeligheden op te wekken.
Een aantal Belgen hadden do over
brenging toch bemerkt en bracht sa-
iueorena don dooden een laatstcn
groot.
Er is geschoten met patroon No. 2,
do zoogenaamde wachtpatronen or
werden voor het meerendeel buik-,
hoofd- en liartwondon toegebracht. De
godooden zijn rnenschen van oudere
lichtingen en :n den leeftijd van 90 tol
35 jaar.
Van de eigenlijke belhamels moet
slechts ccn enkele zijn getroffen de
anif de ongeregeldheden geheel on
schuldige slachtoffers ontbreken ook
hier niet.
Do kleermaker van de geinternecr
den, oen Belg, zat rustig in zijn tent te
werken, toen hij een kogel in het ach-
t or hoofd kreeg en op zijn plaats dood
bleef oen andere Belg stond mot een
zijner superieuren te spreken, toen
een kogci hein, gelukkig niet ernstig,
verwondde.
Het gebeurde verwekte in het kamp
groote consternatie, onmiddellijk ie
liet onderzoek begonnen en verscheen
generaal Knel, uit Amersfoort, com
mandant van het kamp.
Na zich to heb lion luten uiteenzetten
wa'. er was gebeurd, verklaarde hij
luitenant Mallinckrodt, dat deze niet
anders luid kunnen handelen.
.Do Minister van Oorlog verwacht
een uitvoerig rapportover het gebeul
de de Belgische consul te Utrecht
was Donderdagmiddag reeds in hot
kamp en heden wordt bezoek ver
wacht vanwege de Belgisclie legatie
in Den Haag.
Eon tragisch geval is wel, dat bo
den \oor bezoek arriveerde do vrouw
van een der gedooden.
Ook do Teil bevestigt tenslotte dat
or 6 dooden en 15 gewonden zijn.
BRAND.
Woensdagavond is onder Valkena-
waard bij Eindhoven, de groote boer
derij vnn den landbouwer v. d. Don
gen totaal afgebrand. Vijf koeien, 4
kalveren en veile varkens kwamen lm
do vlammen om. Van den inboedel is
niets gered. Verzekering dekt slechts
gedeeltelijk de schade.
AANVARING.
Het as. Batjan van de maatschap
pij Nederland' van Java via Londen
naar Amsterdam kwam op do roede
van Duins in aanvaring met een voor
anker liggend stoomschip. De Batjan
is met hoog water bij Deal op het
strond gezot. E-en telegram door <?c
Maatschappij ontvangen meldt: Be
manning alles wel.
DE STAATSLEENING.
Men verwacht dat de eerste ster-
tingstarmija van die aanhangig©
Seaatskcning 8 Februari zal worden
voorgesteld.
ONGELUKKEN.
liet 5-jarig dochtertje van J. A. in
het Leursch» straatje te Etten (N.-B.)
i« door het vlam vatten der kleorea.
waarmede het kind te diicht bij de ka-
dbel kwam. zoodanig verbrand, dat
het weldra aan de bekomen brand
wonden bezweek.
HERZIENING AUTEURSWET.
Do staatscommissie ter voorberei
ding van de herziening van de over
gangsbepalingen der Auteurswet 1912
is door den minister van justitie, mr.
Ort. goTnstiïïeerd-
'T VRAAGSTUK DER BELGISCHE
VLUCHTELINGEN.
't 'fweede-Kamerlid de heer P. Olto,
heeft een rei» door België gemaakt en
schrijft thans in "t Alg. Handelsblad
o.a.
„Zoo bestaat dan in België gebrek
aan woningen, gebrek aan levensmid
delen, gebrek aar- werk, en een druk
kende overheersching. Bedenkt men
daarbij, dat op tal \an p'aat&en een
absolute desorganisatie heerecht, om
dat de bestuurders der gemeente ge
vlucht en op onverantwoordelijke wij
ze nog steeds afwezig zijn, of in gij
zeling verkoeren, en de waarnemende
functionarissen bij de volstrekte on
mogelijkheid van verkeer met een
centraal gezag of onderling geen over
leg kunnen plegen, dan vaH het niet
moeilijk, de vraag te beantwoorden,
of de vluchtelingen naar hun haard
steden terug kunnen keeren. Op de
gemeenten buiten de breede strook,
waarlang® het Duitecha leger optrok
en in het meerendeel der steden wel,
maar Ln de overige plaatsen niot.
Ziedaar hel antwoord.
Moeten wij hen, die wel gaan kun
nen, dan daartoe aansporen? Het
mag we'Hcht overbodig worden ge
acht Wie een huis of inboedel of een
nering hebben achtergelaten, wor
den door de omstandigheden wel tot
terugkeeren genoopt voor plundering
of diefstal zijn zij alleen wanneer zij
thuie zijn veilig, 't verloopext van hun
zaak kan alleen door hun aanwezig
heid worden belet. Ambtenaren moo
ter! teruggaan willen zij hun betrek
king niet verliezen. Burgemeesters
en Schepenen mogen niet nalaten, de
belangen der hun toevertrouwde be
volking zoo spoedig mogelijk weder
om te gaan behartigen. Do gegoede
bevolking zal beseifen, dat haar af
wezigheid voor de achtergeblevenen
een ramp is, in allertei richting, die
langs werkloosheid en armoede, el
lende en verbittering, tot opstandig
heid leiden kan.
Wie onder hen niet gaan, ook wan
neer zij goed zijn ingelicht, moeten
liet maar zeivan weten. Als een aan
sporing niet overbodig is, dan is zij
allicht ongew«fi»cht, zoo niet onver
antwoordelijk. of voor het minst on
doeltreffend. Onverantwoordelijk of
ongowonecht tegenover hen, die uit
gerechtvaardigde vrees voor den Duit-
schen dwang hun land moeten blij
ven mijden, of die uit verklaarbaren
angst voor een herhaling van door
gestane oorlogisgruweten nog niet te
rug durven gaan; ondoeltreffend te
genover die arbeiders en armlastigen,
die weten, dat zij in hun woonplaats
toch geen werk zullen, kunnen vinden,
die niet zonder grond aannemen, dat
zij het hier allicht niet minder heb
ben dan thuis.
Wij moeten dezen maar op den
koop toe nemen bij do honderden, die
ntet terug kunnen gaan, omdat zij
éën huisvesting, geen hestaanemfd-
eten, geen eten zulten vinden."
Verder betoogt de heer Otto dat de
nrmo zwervelingen eenvoudig maar
goed gohuiavest moeten worden.
Thans is verschenen het officieele
rapport van de heeren P. Otto en Ph.
v. d Vos over den terugkeer van Bel
gische onderwijzers. Zooate we reeds
eerder opmerkten, komen zij niet tot
een bepaalde conclusie. Zij geven
oen breedvoerige uiteenzetting hoe zij
de toestanden in België vonden. Over
't algemeen stellen de Duitsche auto
riteiten prijs op den terugkeer der
onderwijzers. Belgische autoriteiten
waren verdeeld in hun opvatting over
de wenschelljkheid van den terug
keer der onderwijzers.
Aan 't rapport ontleenen we de vol
gende passages
„Deze tegenstrijdigheid maakt het
geven van een advies aan de uitge
weken Belgische onderwijzer» uiterst
moeilijk. limner© dezelfde tegenstrij
dige o vei wegingen, die de autoriteiten
geleid Jiébben tot hun tegengestelde
opvattingen, zu'len de onderwijzers
leiden tot verschillende beslissingen.
Daar komt nog bij, dat de plaatse
lijke adviezen zeer verschillend zijn."
.,Er zijn plaatsen die geheel in puin
liggen, waar geen bevolking, of zoo
goed als goen bevolking xneer is; daar
worden de scholen niet heropend on
de onderwijzer© niet terugverlangd,
Maar cr zijn or ook, die hoewel ver
schrikkelijk vernield toch nog woning
voor oen deel der bevolking bieden,
waar men do scholen heropenen wit,
zij liet in oen van de opgelapte ruï
nen."
t Is echter duidelijk, dat een algo-
mcouo verklaring omtrent de opvat
ting der gemeentebesturen aldus met
te geven ia. Alleen dit kunnen wij
vaststellen, dat men overal waar dit
maar ©enigszins mogelijk is de scho
ten wensciit te heropenen en dus de
onderwijzers terug te hebben.
TWEEDE KAMER.
Men seint ons uit Den Haag: De
Kamer heeft besloten Dinsdag eenige
ontwerpen in de afdeelingen te onder
zo ke.i en daarna de opennare hau
ling te doen geschieden en de behan
deling van eenig belangrijk ontwerp,
waarschijnlijk de Leenïngswet He
den werd het debat voortgezet over
het voorstel-Meodels. De Minister van
Justitie verklaarde, dat de rejeering
zich vooralsnog onthoudt van hot uit
spreken van een oordeel, zoolang de
Kamer niet beslist en do Raad van
State niet goiioord is. De Minister gaf
overigens nadere inlichtingen over
don stand van hét woningvraagstuk.
De toestand wekte ai om bevrediging,
de-nk zij den arbeid der otauncomitó's
en do medewerking der huiseigena
ren.
Aanvulling van de wettelijke bepa
lingen van de uitwinningswet is nog
niet noodig gebleken.
Daarna werd het voorstel-Mendcls
door de lieeren De Visser, Van IJzen-
doorn bestreden, op grond, dat do
druk der tijden vooral op den midden
stand rust., en er geen reden bestond,
uitsluitend voor de arbeiders to zor
gen. Do lasten moeten gelijkelijk op
allen gelegd worden. Het voorstel
schiep een onmogelijken rechtstoe
stand
Do heer Spiekman verdedigde het
voorstel-Mendels, verklarende dat de
arbeiders alten geduld hebben ge
toond, maar aan het einde daarvan
zijn gekomen, en de verwachtingen,
door de Regeering en het Nationaal
Steuncomité gewekt, bij de arbeiders
niet zijn vervuld. De beloften zijn niet
nagekomen, ook niet ten opzichte van
do huurbons.
(Reeds in een gedeelte van ons vorig
nummer opgenomen).
Nad. t gisteren de heer Spiekman
met tal van feiten en cijJers, omtrent
den ioeSk-and, speciaal te Rotterdam
en Amsterdam, de noodzakelijkheid
ooner wettelijk» voorziening in den
geest van het voorstel-Mendcls nader
had aangetoond, werden de bezwa
ren, in do redo van gisteren van den
lieer Van Wijnbergen, uit juridisch,
technisch en sociaal oogpunt tegen dit
voorstel aangevoerd, nog eens door
den lieer Beumer uiteengezet. En deze
spr. verbaasde zich vooral over 't ini
tiatief vo.n socialistische zijd.©, nu de
S. D. A. P. pas te Zaandam een drie-
tol loden had geroyeerd wegens wan
betaling van oou'iributae. Maar de
lieer Duys sprak dit tegen; hot was
wegens oivverschLLligiheiid an omwil,
niet wegens onmacht om te betalen
dat die leden wérden geroyeerd.
Door den heer Troelstra werd het
voorstel daarna met warmte verde
digd. Hij bracht den heer Mandeis
hulde voor zij» moed om de zaak aan
te pakken en wees op 't politiek be
lang, dat er in gelegen was om in de
zen tijd van ontbering voor ons gehee
le volk, de berusting in de te brengen
offers tc bevorderen door die althans
voor hen, dl» in t algemeen landsbe
lang gedwongen zijn hun zaken en ar-
beid in dcil steek te laten, met hun
gezin tc beschermen tegen dakloos-
lMdd. Niet het getal uitzetvingen,
maar het gevaar, do angst daarvoor
moest den noodtoestand bewijzen en
do spreker drong er op aan om, zoo
er Juridische en technische bezwaren
waren, .e trochlea door wijziging die
wej te romen of alt/hans, zij hel door
een motie te trachten het debat te
doon eindige» met een posivief recul-
toat
Ih den late» middag kwam de heer
Mondeis aan het woord om zijn voor
stel te verdedigen. Hij bepaald» zidh
tot de inleiding ven de lange rede die
hij heden hield.
De oppositie had hem geenszins ver
zwakt in zijn ovWjuLginjg dat zijn
voorstel noodig, juridisch juist eo
technisch uitvoerbaar was. Hij toon
de tegenover dién hear Van Wijnber
gen vooral aan dat heit nemen van het
initiatief In deze politiek gepast, be
hoorlijk noodzakelijk was om tot een
onafwijsbaar gewensdhte regeling te
komen, die geheel in overeenstemming
was èn met ons recht speciaal d»
uitwinningswet èn met de eischen
van. dien noodtoestand der arbeidende
klasse»
Heden zette hij dit verder uiteen.
Uit de Omstreken
SCHOTEN.
RAADSVERGADERING.
(Donderdag 3 December).
De Raad vergaderde Donderdag
avond onder voorzitterschap san Ltur
ge meester F. F. F. FüHRHOP.
Afwezig was de heer VERKOOY
doch do Raad wachtte wet vergade
ren, totdat do heer Verkooy aanwezig
was.
Naar aanleiding van de samenstel-
iing der notulen, waarin de Gemeent»
Secreturis had geschreven de heer
Schuurman, als jurist, enz., stelt
do lieer SCHUURMAN een motie van
afkeuring voor ten opzichte van de
samenstelling der notulen, die niet
objectief de handelingen van den
Raad weergeven. Immers, de qual'fi-
catie„ais jurist" is een subjectieve
quallficatio van den Geincente-Secre
taris en heeft blijkbaar ten doel, zegt
do heer Schuurman, om mij af te
kamman. Dat is niet toelaatbaar. Als
straks deze Gemeente-Secretaris heen
gaat, als hij elders hooger salaris kan
krijgen, kan zyn opvolger wel do
Rechtsche Raadsfractie als mikpunt
nemen. Dat zouden wij ook niet too-
lftteu.
Na ©enig» discussie tusschen dea
VOORZITTER en den heer SCHUUR
MAN over het tijdstip van behando-
ling der motie, deelt de heer Schuur
man mee, dat hij deze zaak wcnschl
beschouwd to zien als een persoonlijk
feit, dat alle ander» te behandelen za
ken op den achtergrond dringt.
Do motio komt in behandeling.
Den hoer ÏIOOY viel de bedoeld©
rjuulificatie ook'als onjuist op. D©
heer Schuurman heelt iets gezegd
als „Juridisch vind ik dit voorstel,
enz.". De heer Schuurman had nu
rectificatie der noiuten kunneu ver
zoeken. Dit doet hij niet, maar zoekt
cr iets achter, namelijk dat de Ge
meente-Secretaris hem een hak heeft
willen zetten. Dit nu is niet juist. Het
is niet te gelooven, dat de Secretaris
dit gedaan heeftmaar al bad de
Secretaris het met opzet gedaan, dan
heeft de lieer Schuurman daartoe aan
leiding gegeven door vergadering op
vergadering kleinigheden te zoeken
om aanmerkingen op den Secretaris
to maken, zelfs dan wanneer niet de
Secretaris, doch B. en W. voor een
zaak aunsprakclijk zijn. Toch zou
een dergelijke handeling niet door
den beugel kunnen, maar spreker is
niet overtuigd, dat er opzet in het
spel is. Daarom zal hij stemmen tegon
de motie.
De heer VERKOOY zal vóór de mo
tio stemmen, omdat hij gesteld is op
objectieve notulen.
Do hoer SCHUURMAN zegt, dat hij
gezegd heeft „Als men zich op een
juridisch standpunt stelt". Dit is iets
anders.
Dat hij aanmerkingen maakt op
den Secretaris, komt omdat de Voor
zitter meermalen heeft verklaard iets
niet te weten. Daaruit blijkt dus, dat
B. en W. op den Gemeente-Secretaris
moeten afgaan.
De VOORZITTER verklaart zich
niot uitgelaten te hebben, als de heer
Schuurman zegt.
De heer SCHUURMAN Laat u dan
de notulen voorlezen.
Do motie-Schuurman wordt ver
worpen met 7 tegen 5 stemmen, die
der heeren Wolff, De Vries, Cobeleus,
Poth, De Graaft, Uooy en Verton.
Bij do ingekomen stukken was een
nummer van het orgaan „De Morgen
zon".
Dc lieer SCHUURMAN stelt voor,
om B. en W. uit te noodigeu het rap
port inzake het voorval met het echt
paar Lobbes aan den Raad over te
leggen, omdat vermoeden beslaat dat
er een onjuistheid is begaan omtrent
het tijdstip, waarop deze zaak is voor
gevallen.
B. en W. stellen voor, om aan dit
verzoek te voldoen.
De heer SCHUURMAN stelt verder
voor, B. en W. te verzoeken aan te
vullen het rapport van den politie
agent Couwcnhoven inzake de beje
gening van het echtpaar Lobhes door
den politieman in bijzijn van den
Burgemeester en anderen.
B. en W. stellen voor, om dit voor-
stol voor kennisgeving aan te nemen.
Do heer SCHUURMAN dankt voor
het ©erste, maar is met het tweede
advies niet tevreden. De houding van
dea veldwachter Couwenhoven is cor
rect, maar altijd volgens zijn eigen
rapport. Het is wenschelijk, daarover
ook de getuigenis van anderen te
hooren.
De VOORZITTER merkt op, dat B.
cn W. geen handelingen kunnen doen,
die op het terrein van den Burge
meester als hoofd der politie liggen.
Do lieer SCHUURMAN betreurt, dat
de Voorzitter zich daarachter ver
schuilt.
De VOORZITTER zegt zich niot te
verschuilen. Hij is zelfs bereid, als
hoofd der politie aan het verzoek te
voldoen, omdat hij geen klad wil la
ten rusten op een politieman. De zaak
;s echter, dat B. en W. daarineo niets
te maken hebben.
De heer SCHUURMAN dankt voor
do toezegging. De houding van den
Buigeinoester is echter anders don
ivnige weken geleden, toen hij nadere
inlichtingen weigerde.
Do VOORZITTER zegt niet te vol
doen aun een verzoek van den Raad.
Ilij doet dit uit vrijen wiL
De heer VERKOOY dient nu een
amendement in op het voorstel-
Scliuunuan, om deu Burgemeester uit
to noodigeu tiet rapport aan te vulleu.
De heer VERTON acht dit amende
ment overbodig, nu de Burgemeester
reeds een toezegging heeft gedaan.
Hot voorstel u.oake overlegging van
liet rapport wordt zonder stemming
aangenomen.
Ilot amendement-Vorkooij wordt
aangenomen met 6 tegen 5
stammen, die dor lieeren De Vries,
Cobolens, Poth, Wolff en De Gruaff.
Do wethouder Verton stemde blanco.
Do heer SCHUURMAN trekt nu zijn
voorstel in.
Een lx> u waan v ra a g van don lieer
Turkenburg voor den bouw van vijf
huizen aan do Schalkburgerkad©
