Haarlems Dagblad
TWEEDE BLAD
Donderdag 24 December 1914
Binnenland
EERSTE KAMER.
Nu hetgeen oils deswege per tele
graaf werd bericht hebben we over nel
debat, gireren over do
L e e n i n g v a li 275 in i 11 i o e n
gevoerd, weinig meer te vermeiden.
Waren de heer au van Wassenaar
van Catwyck, van der Hoeven en van
Nier op ondanks zekere reserves voor
het ontwerp cn bestreden zij vooral
hel denkbeeld eener heffing in eens.
de beer Polak nam het juist voor zulk
een belasting op, wijl z. i. de minder
gegoeden en arbeiders, toch al zoo
zwaar getroffen door de omstandighe
den, door jarenlange lasten van een
leening te zwaar worden belast. In-
tussclien merkte de heer van der Hoe
ven op dat ook andere klassen veel
van den toestand te lijden hebben.
Men had allerlei liezwarcn tegen de
«ndercteelen der regeling: de te hoogc
rente, do heffing van opventen. op -Ie
grondbelasting, provisie aan commis-
Bionnairs, enz. enz.
Doch höofiloaak was do quaes tie
leaning of heffing in eens, ook in de
ze Kamer en nu toonde vooral de heer
vari Ni erop aan dat daaromtrent
thans bij de hcerscheude finaneieele
en «economische onzekerheid niets
was te beslissen en het goed was des
wege over 3 jaren eerst een besluit te
nemen. Hij noemde daarbij s Min.
weigering, reeds nu, otru dan een
heffing voor te stellen, onvoorzichtig.
Overigens werden enkele technische
qu ©sties installing van een groot
boek voor deze leening, versnelde af
lossing, mogelijkheid van partieel*
heffing ineens in 1917 en dergelijke
vragen besproken en werden, spe-
ciu.J door dé heeren van der Hoeven
en van Nierop do hoop en verwachting
geuit van een groot succes der lee
ning voor een zoo groot landsbelang.
En niet het oog daarop verklaarde
dun ook de heer Cremér dtit hij en
zijn pulilieko vrienden niet mokkenJ.
maar met vreugde voor deze wel zou
den stemmen.
lu gelijken geest sprak de heer
Drueker, namens de vrijz.-demoera
ten cn hij keurde do agitatie in dis
partij ontstaan onbewimpeld af, ook
omdat er geen uitgewerkt plan was
gemaakt, voor een heffing in eens.
Ca Minister van financiën dankte
voor de welwillende kritiek, gaf op en
kele oiuleidecien toé, dat er bezwaren
zijn, maar oen billijke heffing, die de
Jasten over allen verdeelde, liet geen
andere regeling toe. De Min. kwam
tegen agitatie op die gericht was .<>o
H verzwakken van 't vertrouwen in ie
lieg. ten aanzien van haar zorgen om
de arbeiders niet zwaarder dan noo
dig te belasten.
Ra heffing in eens bleef de Min. on-
V* 'isen t aelucn; maar hij bleef .ot
nver.éjg bereid cin bleek hij zich ,in zij i
ftriissö uiting to hebben vergist, 'laa
zou uij zijn meeining herzien.
Met een wensch voor 't slagen der
lecniug eindigde hij, onder applaus.
Het leeningsvoorstcl w-'i-d daarop
zonder siomniing aangenomen.
De Min. ontving vele geluikwensclien
Toen ving de discussie aan over de
Indische begrooting.
De heer Kraus verdedigde zioli tegen
der. onvcrboedschen en onbillijken
uitval van den heer De Muralt in de
ander© Kamer op hem gericht De neer
Van Kol drong op meer Staatsbedrij
ven cn ruime voordeelen ui t do Djam-
bi-conoessies aan. Ilij besprak daar
na onderwijs, irrigatie en volksge
zondheid.
Hedenmorgen zette hij zijn re^c
voort
TWEEDE KAMER.
Op het algemeen debat over do
llegrooting van Marine
komen wij, na het reeds medegedeel
de. niet terug.
Omtrent de discussie over de artixe-
lc ook slechts enkele aanteekealn-
gvn.
Do heoren van der Voort van ZLj.p
en Jansen (Den Haag) keurden de
voorgenomen benoeming van luit. ter
zee le kl. als directeuren van de wtr
veu vau Willemsoord en Hellevoet
sluis af. Het moesten teclmici, inge
nieurs zijn. De Minister verded'g ie
de gedane keuzen, omdat het thans
meer op de bedrijfs- dan op de vech-
llische leiding aankomt
Door den hoer Uelsdingen werd
gepleit voor het spoedig opnieuw aan
vragen van do grootendcels gescarap-
te loons\ erhoogingen voor de werk
lieden en hij kwam op legen het out
s' g van veie werklieden van
verschillende inrichtingen, terwijl
liij ook voor losse werklieden
uitkuermg van loon vroeg op foe*t-
dageu. Dit laatste was nog bij den Mi
nister in onderzoek. Dit jaar zijn
geen werklieden omslagen, mui'
slechts is ontslag aangezegd voor het
v end jaar, tenzij herplaatsing nog
lilt .olijk blijkt. Voor het personeci
van do marinebakkerij vroeg de heer
Helsdingen ook spoedige loonsver-
li- ring en verkorting v.n werktijd.
He Minister beloofde overweging.
Een vraag van den beer HuigenholU
m: de benoeming van kommandan
ten volgens de bevordcringswet. maar
zonder dat zij er voor geschikt zijn,1
bleef onbeantwoord.
Op een opmerking n den heer
Eerdmana over de onvoldoende ver
blijven voor do loodsen, beloofde do
Min. overweging.
Het belang der geestelijke verzor
ging van de Marinevan de kerk
uitgaande gaf d<en liceren De Visser
c.s. aanleiding om een motie van orde
voor te stellen, den Minister uitnoo-
digende f 1500 meer uit te trokken voor
predikanten te Den Helder, waar de
Kerkeraad dan bereid is twee nieuwe
predikanten (een orthodoxen en een
modernen; voor dit doel aan te stel
len
Tegen dit misbruiken van den gods
dienst, om op te treden tegen het min
der gewillige marine-personeel, Kwatn
de heer Hugenholtz op. Het personeel
is er tegen.
De heer Schaper bestreed de .notio
evenzeer en keurde liet rauwelijks
voorstellen van deze afwijking der
algemeene bezuiniging af.
De heer Do Meester meende, da t de
zaak au fond beslist is en vond
den nu aanbevolen vorm de beste op
lossing. Daarentegen vond do heer
Kl eerekoper de afwijking door de
liberalen, uit verzoeningsgezindheid,
van het neutraal beginsel van den
Staat op godsdienstgebied, onverde
digbaar. Dan moest men ook de so
cialistische geestelijke belangen be
vorderen.
De Minister juichte het pacificatie-
voorstel toe en liet aan de Kamer de
beslissing over.
Na eeuige replieken en een verdedi
ging der motie door den heer Duy-
rnaer van Twist, werd de ntotie aan
genomen met 46 stemmen tegen 14.
Do begrooting van Marine werd
zonder stemming aangenomen, nadat
de heer llugenholfz bad verklaard,
dat zijn partij, zonder stemming uit
to lokken, geacht wilde worden legen
te hebben gestemd.
Ook de begrootingen v an Waterstaat
en voor posterijen en telegrafie wer
den vervolgens zonder stemming aan
genomen, nadat do amendementen
De Muralt c.s. (vergoeding voor op
zichters van den Waterstaat) met 51
legen 16 stemmen en Ilclsdingein c. s.
(conducteurs der brievenmalen) met
52 tegen 18 stemmen waren verwor
pen.
Toen kwamen do ontwerpen aan de
orde tot "verlenging van den dienst
voor ile militie en de landweer.
De Minister van Oorlog erkende,
toegevende dat al was de Regeering
verplicht onze weermacht zoo kraeh-
lig mogelijk onder de wapens te hou
den, dat de lasten zwaar zijn (vooral
voor kleine neringdoenden) en Jaar-
om tot de noodzakelijke dienen to
worden beperkt Daarom verkortte
hij den duur der dienstverlenging
(oorspronkelijk een jaar) lot 31 Janua
ri 1915.
De heer Ter Laan (Den llaag) kon
digde een amendement aun nopens do
vergoedingen en bepleitte, zoo een ge
heel wegzenden van de landweer niet
mogelijk werd geacht, in elk geval
een vrijlating van een deel van do
landweer de oudsten n.l.
Spreker kwam verder op tegen de
houding tegenover de S. D. A. P. door
belemmering, gelijk te Don Holder,
van een vergadering en hij drong aan
op waarborgen tegen do verkorting
van het zecht van vergadering. Hij
stolde een motie van orde voor, om
den Minister uit le noodigon deswege
een aanschrijving te richten tot de mi
litaire autoriteiten.
Op voorstel van den Voorzitter werd
na kort verzet van den heer Tor
Laan de behandeling dezer motie
tot nader namelijk m Januari
uitgesteld
De heer Eerdmans beval ook het
wegzenden van do lundwoer aan als
mogelijk cn gewcrisclit en als niet
zijnde een demobilisatie. Spreker kon
vooralsnog zijn stem niet aan deze
ontwerpen geven.
Voorloopig was de heer Duyinaor
van Twist wél daartoe bereid, maar
hij bepleitte voor de oudero la ndweer-
pi ichtige» een verhooging van toelage
tot 2 per dag en maatregelen om het
den mensche» aangenaam te maken,
wat niet altijd het geval is.
De heer De Geer drong er op aan om
bij do vergoedingen van het Steun
comité moer het oog to houden op het
persoonlijk onmisbare van den dienst
plichtige voor bedrijf of gezin. En de
heer Smeengo beval aan, do dienst
plichtigen zooveel mogelijk in de
buurt te houden van hun woonplaats,
opdat zij nog iets voor hun zaken kun
nen doen.
De heer Arts zou vóór do wet stem-
men, maar vroeg den Minister in het
belang van de landweerplichtigen
milder te zijn met het gelijkmatig ver-
leenen van verloven.
Ook de heer Tydeinan behandelde
de verloven en meende dat er te veel
ongelijkheid in deze heerscht.
Minister Bosboom zette uiteen, dat
wij, door onze positie, verplicht zijn
om bij 't elk oogenblik dreigend ge
vaar voor inmenging in den oorlog,
gereed te zijn. Onze weermacht is
door eenig verloop verminderd sedert
Augustus en onze taak is verzwaard.
Op de lichting 1915 kon do Minister
nog niet rekenen. En nu wees de Mi
nister er op, dat onze landweer aan
vankelijk slecht was geëncadreerd
dat is verbeterd, cnaar de Minister zou
de 25.000 man van 1915 niet to' gelijk
kunnen africhten.
Meer verloven wees de Minister mot
het oog ook op de eischen van het
troepenvervoer op de spoorwegen, af.
De Minister meende, dat de automati
sche voor allen geldende verleven tot
de uiterste grens zijn opgevoerd, mede
om de oeconomische ontw richting des
lands te heeren
De Min. had vele grospen o.a. die
van <te b!<x-ndx«!J en-cultuur gcliol-
pem. Maar hij beoordeelde elk geval;
met wegzending van een bepaalde
lichting nam hij 't kwaad niet w af.
De Min. had <Le hulp van het Steun
comité ingeroepen; hij betreurde dat
er in ons volk nog te weinig altruïsme
is gebleken.
Overigens beloofde de Min. den lieer
Sm een ge dat hij op de belangen van
den landbouw 't oog zou Wijven ves
tigen.
Op verlangen van don heer Ter
Laan (Den Haag) werd over art, 1 ge
stemd. Het werd goedgekeurd met 57
stemmen tegen 8, die van de socialis
ten en den heer Eerdmans.
De heeren Tm Laar: c.s. «telden voor
om na art. 1 te bepalen dat do v.>.-
goedingen voor do landweer worden
vertioogd van f 1.50 lot f 2 per dag.
De Minister r.am voorloopig in
afwachting eener beslissing in Janua
ri geuoegen er mede om aun de
lichting dao reeds nu landstorjn-plich-
tig Is, reeds nu de f 2 too te staan.
lu dien geest verd 't amend, gewij
zigd eu door den Min. overgenomen.
Het landweer-ontwerp werd hierna
zonder stemming aangenomen en ver
volgens ook het militie ontwerp, na
een kort debat van dcu Minister met
de i heer Ter Laan, over het onvol
doende van do vergoedingen voor do
miliciens in vergelijking niet dio voor
do landweer. Do Min. beloofde ovor-
Nu kwam da bcgrooUng van Oorlog
in behandeling, doch de discusw-o
weid to 4.40 uur tot 8 uur verdaagd.
Vóórdat do Begroeting van oorlog
gisteren in, de
A v oud v or ga «lering
onder presidium van den lieer Troel
stra, aan de orde kwam, worden twee
suppletoir» hegroolügnm Van Ned.-
Lidic voor 1913 behandeld en zonder
Stemming aangenomen, na een debat,
waarin do hoeren Van Deventer,
I'o-.-k, Hugenlioitz en de Meester, <Jw
over de to late indiening van die aan
vragen klaagde, allerlei inlichtingen
v roezen.
De Minister van Koloniën, do lieer
Ployte, gaf tb verzekering dat hij
niet de gegeven wenken over to
veel uitgaven zonder voorafgaand
Raadplegen van do Staten-Generaal,
te veel lijdelijke ambtenaren, te on
geregelde inning van de cijns©» van
mijnconcefeStes» rekening zou houden.
ll!j beloofde ook herziening van de
regel mg met do Pakketvaart ever be
taling van onverplichte diensten en
na-ler onderzoek naar do oorzaken
van do onlusten op West-Bornco.
En nu do Oorlogsbegroutiiig.
Do heer Dtyiuaer van Twist kwam
op tegen do vele uitgaven van 't Dép.
van Oorlog, ook bij dccze begroeting
voor zaken buiten verband met do
kracht van ons leger of vau de de
fensie.
Do lieer Rutgers besprak de verhou
ding tusschen do Dept. van Marine
en Oorlog en den Opperbevelhebber
van het leger; do Min. meest zich in
abnormale omstandigheden niet bo
ven den Opperbevelhebber en voor
diens daden verantwoordelijk ateren.
Door den heer Knohed werd aanbe
volen meer gebruik to maken voor 't
leger van do diunsten van burger
taiisku'teeu, tegen billijke vengveding.
Do lieer Do Jong besprak do voor
oefeningen, 't reservekader, de oefe
ning van vrijwilligers dio zich ln'j do
mobilisatie hebben aangemeld o>n liet
bovordeiren van de aanlokking van
volbloed paarden voor liet leger.
Do heer Smeengo besprak daarna
onze luclitvaarl-afdceling en op de
Vcrlroteriïijg der positie van nnlitaire-
apothcikere en paardenartsen.
Do lieer Tor Lauii (Den llaag) kwam
op tegen nieuwe aanvragen voor be
reden artilterie, -geschut wik. waar
door de vrede der partijen wordt ver
broken en oppositie gewekt. Spr, zou
dan ook oen amend, er togen voor
stellen.
Do heer lltósdingerr vroeg spoedige
voorbereiding van een teonsverbuto-
riii« voor do militaire-werklieden.
Na eenigo (niet hoorbare) opmerkin
gen van den heer Eland ov er de voor
oefeningen en cendge beweringen van
den heer Ter Laan en een nader plei
dooi voor do paardenartsen door don
heer Arts, zetlo do Min. -- zonder
in détails to treden, de posit!© uiteen
van den Opperbevelhebber dio wol
een groolo macht moet hebben, waar
voor zijn daden verantv oorde-l ijk is
aan do Reg., omdat het militair be
leid zich richten moet naar de poli
tiek der Rog., die hem dan ook na
mens do Koningin bevelen kan ge
ven.
Daarna beantwoordde do Minister
van Oorlog do sprekers en verdedigde
zijn houding. Hij had den god-ATcdo
niét verstoord maar zijn plicht ge
daan, door in da vroeger afgebaken
de lijn in bet vooruitzicht to stellen
algomowiendieiistplicht en uitbreiding
dor artillerie. 11 ij kom daarvan geen
afstand doen.
Do Min. veixiedigdo de verhoogingen
dio hij had gehandliaafd voor <w!j,-
onderofficier, omdat d.vj hem na na
der onderzoek nopdig is gebleken cn
voor keurmeesters.bij de ïiKigazijmm,
die hij niet voor minder loon houden
kan. V-oor de militaire-werklieden
zou de Min. zoodra mogelijk iets doen;
voor de mil.-opothekers en paard en-
artsen kon do Min, thans geen ver
hooging voordragen, docli zoodra t
mogelijk is zou de Min. hun belang
bevorderen. Hij ontkende dat bij zijn
Departement de zucht bestoud naar
steeds meer uitgaven, zonder nut vour
de defensie.
De Minister zou oen «L:onst van
tandartsen bij 't leger voorbereiden
en liij had goede verwachtingen van
de voortgezette vooroefeningen en be
tere opleiding voor het reservekader.
Wijziging van de examcn-dscken
voor voorgeoefendheid wees de Min.
vooralsnog af. Hij verzekerde dat de
oefening van de "vrijwilligers vo-duen-
de was.
Het algemeen debat liep hiermede
af.
Na enkel© opmerkingen bij de eer
ste artikelen stelde de heer Ter Luan
bij ar:. 18 voor van de gelden voor
uitbreiding van do bereden arthhuie
enz. 1-— te schrappen om princi
pieel 's Min. voonetel af te keuren. De
heer Duymaer van Twist bctdreed het
amend, en stolde met den Min. de
dringende noodzakelijkheid van ver
sterking onzer veld-«rtil!erle in het
licht en bracht den Min. huldo voor
zi/n voorste1. De heer Elan/I sloot
zich daarbij geheel aan.
Ten 6terkste ontraadde de Minister
«ié aanneming van hét amend, op de
grondén door iieiu btj 't algemeen Je-
bat en ook door de belde laatste spre
kers aangevoeld.
De heer Ter Laan gaf tegenover de
bost rijding cn hij de thans gevolgde
paskwilachtige behandeling der bc-
groothiK, den strijd op én trok zijn
uuiend. ju.
Dij do afd. gen cask, dienst klaagde
de heer Ter Laan over de misstanden
en onvoldoende verpleging van rie
ken te Amsterdam en kwam hij op te
gen het in "t hospitaal aldaar en lu
Den Iliiag niet altijd aanwezig zijn
vau geneeskundige hulp. De Minister
gaf toezegging van onderzoek.
De heer De Jong drong op verhoo-
ghig aan van 't subside aan de ge
meenten voor het onderhoud van den
weg tusschen Middelie en Oosthuizen,
ton behoeve van de forten.
De overige artikelen en ook do Ves
ting!» eg rooting lokten geen discu&s:e
uit.
Bij de begrooting voor de kustver
dediging verklaarden de heeren Van
«Ier Voort van Zijp en Ter Laan (Den
Haag) voor 't vervolg niet «Joor hun
Stem voor «lie b grooUng te zijn ge
bonden.
Ook over de Begrootiiig van Oorlog
verklaarde de heer Ter Laan dat als
«le soma iLsten geen stemming vroegen
het niet beteekende «lat zij geen be--
zwaar hadden.
Do Begrooting van Oorlog werd
zonder stemming aangenomen, even-
a's do wetsontwerpen tot
Aanvulling en wijziging van het
VIILste hoofdstuk der Staatsbegroo-
ting voor 1913 (Overneming gedce'te
Marinegc-schutwerf Amsterdamver-
goeding huishuur pensioenen)
Nadere wijziging van hot VlIIste
hooMstuk der Staat6begre«oting voor
1913 (Diverse onderwerpen)
Begrooting van Inkomsten en uit
gaven van hot Staatsbedri:f_«ter Ar-
t'rlierio-Inrichtingen voor 1915 en
Verhooging en wijziging van het
VlIIste hoofdstuk dor Staatsbegroo-
ting voor 1914 'Diverse onderwerpen).
De heer Ter Laan d-eed daarbij een
beroep oj> «len Min. om verbetering te
brengen in de positie van de werklui
aan de llembrug.
De Minister zou daar aandacht aan
schenken.
Daarna volgde 't wetsontwerp tot
bestendiging van den staat van be
leg, «lat na een zeer kort debat werd
aangenomen, evenals, zonder discus-
6ie, de wijziging der beuiswet.
Alsnu volgde de wijziging der Kies
wet, wegens de tijdsomstandigheden,
ter voorkoming van ontkiezermg.
De heeren Rutgers en Drion kwa
men op tegen het als kiezers toelaten
van bedeeldende heer Alberdn daar-
mtegen wi'de 't ontwerp uitbreiden
door de na 1913 verhuis«len 't kies
recht in een andere gemeente te la
ten en door ook economisch door de
crisis achteruitgegane kiezers, het
kiesrecht in 1915 te verzekeren.
Op grond van de abnormale tijden
verdedigde do Minister van Binnen-
lainlsclie Zaken de afwijking van de
grondwettelijke grens van kiesbe
voegdheid. Het ging niet tegen de
Grondwet in om de kiezerslijst voor
2 jaren Ie doen gelden, al zuilen daar
door bedeelden "of belasting-wanbeta
lers van 1913 daardoor kiezers wor
den. De Minister zou overigens de ou-
do 'ijsten handhaven maar doen aan
vullen met een suppletoire.
Tégenover 't ruimer voorstel van
den heer Alberda opperde de Minister
constitutioneel© bezwaren. En in dien
toestand nam de heer Alberda zijn
amend, terug, zijn hoop voor de toe
komst vestigende op algemeen kies
recht, waarin geen wanverhoudingen
als hier ontstaan kunnen, mogelijk
zijn.
Na ecnige replieken en een betoog
van den heer De Geer (door den Mi
nister bestreden) dat er ook bij vast-
«teUioig van suppletoir» kiezersLïjslen
geen bedeelden in 't jaar te voren
daarop mogen voorkomen, werd
het debat gesloten.
Do hoor Rutgers deed nog een po
ging om bij amend, de bedeelden en
wanbetalers vau belasting uit te slui
ten, maar na bestrijding door den
hoer Alberda en den Minister nam
<le heer R. het terug en zoo werd 't
ontwerp onveranderd' zlonder stem
ming aangenomen.
Hiermede was de agenda geheel af
gedaan en het Kerstreces voor de Ka
mer bereikt. Zij ging tot Januari a.s.
op nader te bepalen dag uUe<m.
EEN BRIEFQUAESTIE.
De Frank! Ztg. doelt mede dat eon
brief dio te Amsterdam op 11 October
ge po -t ia een maand later in Boden-
se© besteld is. t Adres luidde:
Frou Helene Colsman.
Zeppelin Fricdrichshafen
W'éike Bodense?.
Do blief is te Amsterdam afgestem
peld Ilij is in Bode nee© bezorgd, ge
opend en met een merk tee ken voor
zien dat hij ge'ezen was door don En-
gclschen censor.
De Nieuwe Ct. teekent bij dit be
richt aan:
„Wij kunnen ons volkomen begrij
pen, dal dit wonderlijke voorval den
argwaan van het Duitsch© blad heeft
opgewekt, -te meer als men bedenkt
dat op het adres de aanduiding Zep-
po.in W«jrkc voorkomt. De Duitsch©
verklaring van het geval zou «lan
naar wij uit een «ioor ons ontvangen
schrijven afleiden deze zijn, dat
«toer middel van een omgekochten
Nöderlandschen postbeambte „ver
dachte' brieven uit onae postverzen
dingen gesorteerd en in Engelscho
handen gesteld zouden worden. In dat
geval zou liet echter onbegrijpelijker
zijn lioe een aldus behandelde brief
ten slotte (zij het ook zooals de Frkf.
mededeelt, na een maand) toch aan
zijn adres te Friedrichshafen zou z jn
terecht gekomen. Immers, in het ver
onderstelde geval zou men liier of in
Engeland tech niet zoo dwaas ge
weest zijji om een aldus behandelden
brief, hoe onschadelijk do inhoud «x>k
ware, na opening door te zenden, nog
wei met een opgeplakt reepje dat die
behandeling verried!
Waarschijnlijker lijkt ons een ande
re )iyi»o<hese nl. «lat de brief bij ver
gissing bij de mail naar Engeland
geraakt is en daar aangekomen door
don ceiisor geopend is. Het is «lan zeer
ongelukkig dat dit juist met een brief
moest gebeuren, die d© woorden Zep
pelin «srke op zijn adres bevat.
Dat e«en dergelijk geval zich bij «ie
Deenscho poet heeft voorgedaan, be
wijst oj> zichaeif niets,
Ook «Li© brief kan echter bij vergis
sing tussclier. d© postzemling naai-,
lEngeland geraakt zijn; rooi ets is niet:
zeldzaam en in normale tijden valt er
de aandacht niet op.
Met <1© Frank! Ztg. zijn wij het
echter eens dat „AufklSrung dringend
erwünscht" is. Wij (de N. C.) hebben
don directeur-generaal der posterijen
daarom met ©en en ander in kennis
gv»tetd en deze beloofde een ernstig
onderzoek', welles uitkomst zou wor
den bekend gemaakt".
De Köln. Z! maakt ook van !t ge
val melding en schrijft o.a.:
„Wij zijn derhalve geneigd aan te
nemen, dat hier een eigenaardig toe
val in het spel is. Dit toeval moet
echter dringend worden opgehelderd,
omdat daarvan opmerkelijk veel brie-
veji het offer zijn geworden. M ij twij
felen er niet aan, of men zal <>ok in
Nederland de noodzakelijkheid van
zulk een «opheldering erkennen, en,
doarmeiio zon spoedig mogelijk reke
ning liouden".
't Alg. Handelsblad deelt nog mede:
„De woonplaats van den afzender
is Oranje-Nassaiïiaan 17, te Amster
dam.
Dit'adres ie dat van mr, Th Heems
kerk, den oud-inin:ster-pr«5sident. En
dit «loet bij ons (Red. Handelsblad)
nog meer het vermoeden rijzen, dat
hier eeii „ontrouwe ambtenaar" de
hand in het spel heeft gehad. Een
brief van rnr. Heemskerk aan de Zep
pelin-We rkedat was juist iets
voor een in Enge'schen dienst zijn-
den persoon! Dat zulk een persoon
hier in Amsterdam werkzaam is ge
weest, was bekend cn ook dat aan
«iie werkzaamheid door arrestatie van
«ten betrokkene een einde is ge
maakt."
De Nieuwe Rot! Crt. merkt op. dat
er wel meer vreemde dingen in 'i in
ternationaal postverkeer voorkomen.
Haar redactie ontving een brief van
haar correspondent in Oostenrijk, ook
geopend door «len Engelschen censor.
De brief had 7 weken gereisd. An«lere
brieven uit Weenen omving de N. R.
Ct soms via Nevv-York. De N. R. Ct.
eindigt niet op te merken dat ook in
Oostenrijk bij 't verzenden van mails
soms vergissingen gemaakt worden.
EEN GULDEN.
't Hbld. vertelt
In de vergadering der Tweede Ka
mer van Dinsdag «leed zich na «ie dis
cussie over een principieele quacstie
waarbij het ging om een gulden, wel
ken gulden de sociaal-democraten,
blijkens een door een hunner Inge
diend amendement, niet aan de regee
ring wilden toestaan, de aardige bij
zonderheid voor dat een «Ier mede
standers van den regeeringspost aan
den eociaal-democratischen afgevaar
digde, den heer Duys, een gxrlden ter
hand stelde, welke zilverling hierop
«ladelijk door «len heer Duys bij zijn
mede-afgevaardigde, jhr. mr. Van
Doorn, in diens quaJiteit van pen-
ningmeegster van het Koninklijk Na
tionaal Steuncomité werd geofferd
ten belvoeve van dat comité.
De onverwachte, dus extra-parle
mentaire gave, werd door laatstge
noemde dankbaar aanvaard.
GEZONKEN.
I<n do Scliokkervaart is halverwege
Urk en Elburg het houten tjaJkschip
„Novalis", van schipper J. Kunst, uit
Groningen, lek gestooten en gezon
ken. Het met haver ge'aden schip
kwam van Groningen en was bestemd
naar Amersfoort. De bemanning is
per roeiboot te Urk geland.
SCHRIFTELIJK BEANTWOORDE
VRAGEN.
Op de vragen van den heer 0. van
N'spen tot Sevenaer
Is de Minister niet van oordeel, dat
uitbreiding van de voortbrenging van
tarwe op den bodem van ons land met
het oog op de tijdsomstandigheden
aet-r gewenscht is?
Zoo ja, is d© Minister dan bereid
maatregelen 1© nomen om bedoelde
uitbreiding te bevorderen?
heeft de Minister van Landbouw,
Nijverheid en Handel, de lieer Post
hoorn, hei volgende antwoord inge
zonden
Het zou onder de gegeven omstan
digheden ongetwijfeld gewenscht zijn,
indien de bimnenlandeche behoefte
aan broodkoren, in het bijzonder aan
tarwe, in belangrijk meerdere mate
door voortbrenging binnenslands kon
worden gedekt,
De Minister acht het echter niet mo
gelijk door regeeringsmaatregelen
een inderdaad belangrijke uitbreiding
van den tarwebouvv tot stand te bron-
gen.
Opgemerkt dient, dut de opbrengst
der binnelandsch© tarwe thans
slechts voor ruim 2 maanden voldoen
de is. Zelfs al ware het nu mogelijk
den tarwebouvv met de helft uit te
breiden, dan zou in dit opzicht onze
onafhankelijkheid van het buitenland
toch nog maar weinig zijn afgeno-
(Ter toelichting van dezo tijdsbe-
pa'ing van ruim 2 maanden dien»,
zegt de Minister in een noot onder
aan het antwoord, dat in de 'eatste
jaren de invoer van tarwe en tarwe
meel (ongerekend op tarwe) hier te
lande den uitvoer gemi«Ideld met
pi.m. 645 mülioen K G. overtrof. De
productie aan tarwe binnenslands be
droeg in die jaren plm. 140 miUioen
K.G. Hieruit kan door een eenvoudL
ge becijfering woreien berekend. «lat
de binnenlantlsche pnxiuc'.ie voor 2.2
maand voldoende Is.)
Een dergelijke toeneming zou ech-
ter hoogst moeilijk op kunstmatige
wiize worden bereikt. DwangmiAle-
len acht de Minister op «Et gebied
niet uilvoerbaar, terwijl van het uit
loven van premien of andere mitkie
len ter aanmoediging van de tarwe-
teelt weinig resukaat kan worden
verwacht. Bovendien zou de uitbrei
ding van «Jen tarwebouvv uitsluitend
kunnen geschieden ten koste van «Hen
van andere jrewassen, waarvan in
krimping dikwijls ernstige gevolgen
zoude hebben.
Ten slotte kan nog worden opge
merkt. dal al ware een belangrijke
vergrooting van den turwebouw in
het algemeen mogelijk, thans de tijd
voor het uitzaaien van winiertarw©
reeds te ver gevorderd is, terwijl een
belangrijke uitbreiding van den ver
bouw van zomertarwe, zelfs een ver
dubbeling. 1105 wemig invloed op de
totale productie van tarwe zal heb
ban.
De mot zomertarwe beteohle op
pervlakte was in de laats'© jaren
slechts pl.m. 4000 II.A, terwijl pt.uL
53.000 H.A. met wintertarwe waren
bezet. Intusschen w il de Minister gaar
ne overwegen, in hoeverre hij in «ie
gewenschte richting werkzaam kan
zijn.
II. M DE KONINGIN EN DE
OORLOGSTEEN ING.
1! M. de Koningin hieft de feening.
wet ©ridertcekend.
11. M. heeft aan den minister van
financiën een inscluijvingsbiljc-t op
de vrijwillig© geld ken ing van «i.m
Staat der Nederlanden doen toeko
men ten bedrag© van 2 1/2 milltoeo
gulden.
BUIKGORDELS.
De Inspecteur vun den geneeskundi
gen dienst dec landmacht brengt ter
kennis van het veldleger, dat dó zul-
inglieid, die aanvankelijk betracht is
bij d© aanvrage orn buikbanden, niet
meer behoeft tc worden toegepast, om
dat er in liet CcutraaIMagazij 11 t©
Amsterdam weder 344)00 stuks be
schikbaar zijn.
ONGELUKKEN.
De „N. R Ct." meldt
Te Zaandam is een 4 jarig jongen
tje door een vrachtwagen ov«n©den
en gedood.
D© „Telegraaf" meldt
Je Dorplein Budt-I kwam een
tweejarig kindje van den lieer Claes-
sen onder de tram ©en armpje werd
afg©r«?den. Het kindje verd naar h«*t
gasthuis te WV-ert gebracht en is daar
overleden. De heer Cl. is een Belgisch
vluchteling
In de Oranje-Nossau I te Heer
len geraakte de mijnwerker M. A. u.t
Broeksittarel onder een kolenwagen
Zijn toestand is zorgwekkend.
To Lith hoeft een ongeluk met
doodclijken afloop plaats gehad, W.
van G-, knecht bij den heer Van Mou-
rik. bracht een bezoek aan zijn broer,
dio een lich.terscbip bewoont, en viel
bij zijn vertrek van de loopplank,
waardoor hij zulke ernstige verwon
dingen vc-rkrecg, dat hij kort daarna
overleed
Op den straatweg Oldenzaal—
Weersek» zijn twoe bc»erenwagens, van
Huizink en Nijhuis, beiden woonach
tig te Weerselo (0.), met elkander in
bot.sing gekomen. Vier inzittenden
van een wagen werden op den straat
weg geworpen, wanrdoor eon levens
gevaarlijk werd gewond. Twee llelgi-
seho vrouwelijko vluchtelingen, die op
den anderen wagen waren gezeten,
werden in do sloot geslingerd, doch
kregen weinig letsel.
Bij het lossen van rails bij het
station to VVees'p werden een los-
werkman uit Amsterdam zijn beide
beenen afgfkneld.
Terwijl een kncclit van den land
bouwer J. v. d. Top, te Essen, gom.
Barncveld. aan het mestrljdcn was,
sloegen «lo paarden op hol. Bij zijn
val had do voerman tiet ongeluk, tus
schen de strengen vorw.inl te gern-
ken, waarna hij door het oene paard
herhaald© malen tegen liet hoofd cn
de borst geslagen werd.
Toen do knecht eindelijk door bu
ren verlost werd. was hij onherken
baar door het vele bloedverlies.
In hoogst ernstigen toestand is h'J
vervolgens naar het ziekenhuis tc
Arnliom overgebracht.
Een 14-jarig meisje, C. Ifoogö-
vecn, liep Zondagmiddag le Wijn©
met vriendinnetjes spelende, op den
stoombootsteiger; zij viel in den
IJsel en dreef met den sterken stroom
weg. Niettegenstaande dc pogingen,
die men met behulp van een roeiboot
aanwendde om haar te redden, mocht
liet helaas niet gelukken. Haar lijk is
nog niet gevonden, zoo meldt de
„Zw. Ct.".
Te Parrega (Fr.) is de 26-jarig© vco
houder J. D. verdronken.
VALSC1IE MUNTER AANGE
HOUDEN.
Men meldt uit Rotterdam aan de
„Te!"
Maandagavond word een dronken
koopman naar het politiebureau inde
Torenstraat gebracht. Hij bleek in
liet bezit van valsche guldens,
kwartjes, dubbeltjes en stuivertjes.
Een onderzoek in zijn woning deed
twee matrijzen vinden.
Het is nog niet gebleken, dat hij
het geld had uitgegeven. Hij beweer
de bet uit liefhebberij te maken.
DlIITSCHE STEENKOOL.
D© Winterswijkscho correspondent
van 't Alg. Handelsblad schrijfl
Van een vermindering in aanvoer
van steenkolen, ookes en briqnetten
uit Duitsclie richting is hier nog niet
veel te mei ken. Zelfs d© vorig© week.
teen er tengevolge van volledige Zon
dagsrust bij het goederenvervoer des
Zondags geen wagens binnen kwa
men en dientengevolge hel aantal ko
mende treinen om paar minder was,
was de totale aanvoer van wagens nog
206 grooler dan dc weck te voren. Er
kwamen "n het golioel 2449 wagens
aan, waarvan 1783 met kolen, cokes
en briquette» beladen (de week te vo
ren 1665), terwijl het getal wagens
met diverse goederen 666 bedroeg,
d. i. een vermeerdering met 88 wa
gens.
Mocht echter de landstorm in
Duitschland onder do wapens komen
en het reeds beperkt aantal arbeiden
in het koJendistrict beginnen af t<
nemen, dan zal zulks ongetwijfeld ir»
vloed op den aanvoer oefenen.
GEVLUCHTE BELGISCHE ONDER
WIJZERS.
D© heer P, Otto, lid van de Twcedl
Kamer, to Bloemendanl, heeft na
mens het „Bureau Iinernational da
la Fé«teration d'Inslituteurs" cei»
circulaire gericht tot d© Belgische on-
d©jwij2ers ©a ouderw ij«r«»seu io
Nederland, waaruit blijk-» dal dez«
onder zekere voorwaarden door b©
middeling van genoemd bureau vai
d© Belgisch© Regeering voorschottei
kunnen ontvangen op hun jaarwed
dr of pensioenen indien zij een ver
zoeksclirift daartoe tot «1© Belgis©tv
Begeering richten, da» aan den lie©
Ot kan worden toegezonden, di
zorg draagt voor de doorzending naai
L© llAvre. Voor nadere inüohtingez
den terugkeer naar België, vortove*
of uitbetaling van voorselio. :n otf
