De Europeesehe Oorlog.
Huilens Don
TWEEDE BLAD
Vrijdag 15 Januari 1915
Ëjj JAN MUSCH.
Aan ui'a voeten lag 'n klein bruin
hondje, op m'n knse zat do poes, en
koek vriendelijk naar den Museb.
Hare dingen beleef jo in on, vak.
Maar liet was Muech niet 'n hoofd-
iottor: do gróóts Musch... Oiwo
Krootstc acteur! zeggen vele tooneel-
kenners.
Klein, stevig gebouwd mamwtjo,
typische „tooneel kop", overvloed van
zwart haar, over 't voorhoofd val
lend in lokken, d.io-io telkens, met 'n
ongeduldige beweging van z'n hond,
wegstreek.
Ja. tocncelherinneringcn! U
maakt t me moeilijk. Als jö 's avond.i
met collega's in den trein zit en
iemand vertelt een of andere persoon
lijke ervaring, dan heb je 't licht dat
zelf óok zegt: „dit of dot heb ik wel
'es ondervonden..." Maar om ze zóo
maar bij de Land te hebben, 't volt
niet mee!
t Was te begrijpen, en daarom be
gon t dan maar op de gewone ma
nier, en verteld-3 Musch, dat bij in 1891
uiui 't tooneel was gekomen. Nog geen
17 jaar was hij toen.
Hoe 't gegaan was?
Niet makkelijk! M'n vader voelde
er natuurlijk niet voor, zooals met de
meesto vaders 't geval is, en zal zijn.
Maar ik wou en zou, en stapte naar
do Variété van Poolman en Kreuk
niet, die j j toenteitijd had op den hoek
van de Amsteistraal, waar nu de Nieu-
vvo Karseboorr. is. Ik had 't danig be
nauwd en stond bek.ernd van gemoed
tegenover den directeur, die neerkeek
op t kleine joggie, dat niets „tooncel-
ciehtigs" in z'n uiterlijk liad die
kop hec-ft zich later gevormd! en
erg plat-Amsterdamsch praatte.
Lang liet hij me niet in angst zitten.
Wou jij aan "t tooneel, jongen?
Kom de volgende week dan maar 'es
terug, en laat erois hooren wat jo
kunt!
Ik was blij toen 'k buiten was.
De volgende week verscheen 'k wéor,
en werd in een klein kantoortje gela
ten. De directie en twee andere her
ren zaten er to cvnfcreeren. Zoo
jongen, ben jij daar weer? Wacht
maar ever.'
Ik wachtte. Tien, twintig minuten,
'li half uur... Toen herinnerden ze
zich weer m'n tegenwoordigheid.
Wil je wat voerdragen? Vooruit, be
gin maar!
Nu had ik een bekend voordrachtje
uit m'n hoofd ge'eent. „Doodbedaard
heette het; u kent 't waarschijnlijk
;wel. 't Geval is dat. van een man, die
zichzelf eerst beschrijft ais doodbe
daard, maar die door allerlei dingen
steeds opgewonden-r wordt onder 't
vertellen.
Natuurlijk was 't zaak, dien ,/>p-
windings-oJtmax" goed weer te geven,
maai ik had dat lieetemaal niet bi
grepen. Er stond „Doodbedaardbo
ven het stukje, en dus droeg ik het
ook doodbedaard voor. van 't begin
tot het eind. Heel veel kwam het er
trouwens niet op aan, want de vier
hoeren zetten kalm hun besprekingen
voort. Op 'n goed moment was 't nf-
go'oopen, en ze merkten 't blijkbaar
niet eens. Ik d'urfde niets te zeggen,
en wachtte nog een half uur.
Toen draaide Kreukniet zich. om.
Jonger., ben je daar nóg?
Ja meneer, 't is uit.
Kom de volgende week maar 'es
terug!
Het scheen een lvopeloos geval, en
ik dacht aJ da! er geen kans meer
voor me bestond, maar toch probeer
de ik het nog maar eens. Hij was nu?
weer absoluut vergeten, en stuurde,
toen 'k 'm zoi dat hot m'n derde be
zoek al was, mij naar don orkest moes-
tof. Dat was Jean Benard, indien tijd
een bekend man. Hij ontving me
vriend el ijle en zette me bij 't koor,
waait ik kon wel een beetje zingen, en
voor 't overige moest 'k maar zooveel
mogelijk ..afkijken" en trachten wat
to loeren. Salaris was er niet aan ver-
bondon, tenminste in don eersten tijd
niet. Later werd mij evenwel t gevvel-
digo honorarium van f 4 in de week
toegekend, en ik Kreeg daarop
inspiciënt, waarmee 'k een gulden of
zeven verdiende en heelomaa! geen
kans meer liad, om een rolletje tc spe
len. Een héol enkele maal was dat tot
dusver voorgekomen; drie zinnen in
een revue had 'k 'es mogen zoggen'
Voor 't werk van inspiciënt zooals
u weet is dat een ware duveLstoeja-
gors-functie bleek ik wel de noodi-
go handigheid te bezitten. Maar toen
'k anderhalf jaar bij Poolman en
Kreukniet was, gaven zo 'n revue, die
't niet ,,dée>d'en de onderneming
«kukelde.
Ik kwam bij Lamberts eai Kühn.
Lamberts en Kuhn hadden een rei
zend 'gezelschapje, zooals er in dien
tijd zooveel waren. Ik dried bij hoin
van alles. De function van acteur,
souffleur, inspiciënt, ©rkesüid en '»a-
gageiueestcr waren voor de opvoering,
van ven bepaald <tu.k in mij ver-
eeuigd. 't Lijkt u kras, maar niets is
in die richting onmogelijk! ik zorgde
voor da bagage, ik gaf vóór den aan
vaug de aanw ijz ngou, die des inepi
cientcn zijn, én kroop daarna in 't
souffleurshok, klaar om op te treden.
Tegen dat 'k aan dó beurt kwam, ver
schoen m'n plaatsvervanger, ik rondo
weg, trad weer even als inspiciënt
op, en kwam juist op tijd ten toonee-
le. Later vervulde ik dan nog even
m'n plichten als orkest lid, en plotse
ling moest dan weer naar 't souf
fleurshok gerend worden, omdat de
plaatsvervanger aan do beurt van op
komen was....
Als.je maar zorgde dat je 't van te
voren goed in plan had gebracht en
dat alles paste, liep liet uitstekend
af. Maar u begrijpt, dat 't een heer
lijk baantje was...
Aan dit soort van gezelschapjes was
ik eoriigc jaren vei bonden. Negen
maanden maakto 'k deel uit van om
allermerkwaardigste onderneming in
Den Haag. Dit's wel iets voor u, om
cr «te bijzondcrlieden 'es te hooren.
Met z'n elven waren we geënga
geerd door den directeur van tiet Ca
sino, dat in de Wagenstraat stond
(waar nu Scala is). Do ondernemer,
die van toonoelzaken niet zóóveel ver
stand had, kocht op 'n goencn dag
van den een of aaider zestig tooneel-
stukken. voor de somma van tachtig
gulden!
Hij zette er nummers op, plaatste
ze alles zestig in 'n rij, en liet ons
driemaal per week een nieuw stuk
sjvatem Stel u vour, driemaal per week
een nieuw 't Wns to gék, maar enfin,
vvo deden t, wamt we waren allemaal
blij „iets vost" te hebben Het heele
gezelschap kostte den ondernemer
homlerdvidtig gulden in de week, en
soms maakte hij op Zondagavonden
wel recettes van zes-, zevenhonderd
gulden!
Moest er weer 'n ander stuk wiozen,
dan greep hij op goed geluk er eemljü
uit cte rij, las voor: „nummer 31, Do
bruigom in rood flanel!" of nummer
43, „Do schoolmeester in don schoor
steen", of zooiets en «lan mochten
we "t spelen!
Met drie nieuwe stukken in de week
wan er natuurlijk van instudeeren
weinig sprake 't Ging er maar zoo n
beetje naai-, en grcoteudeels speelden
wo op den souffleur. Ik kreeg allo n»
gclijke soorten van rollen, kleine en
groote, komische en dramatische, en
ao'iis trad jo in éen stuk in drie of
v.r?r „creaties" op. Niettemin wisten
sommigen onzer zich zelfs onder dao
omstand-igliodien ven goeden naam
bij „het vaste jiubliek" te verwerven.
En de situatie bad in ieder geval déze
lichtzijde: je deed verbazend veel
routine op. Ais er leiding bij geweest
was, zou t voor een heel aardige too-
neelopvoeding hebben kunnen ge'den'.
Op 'n goeien dag geschiedde het
weer, dat oirze directeur een koenon
greep in z'n tooneel litteratuur deed.
en oplas, zonder zelfs te schrikken:
„Gijshreght van Amstel".
Wat.'
Gijsbreght van Amstel! Moeten
jullie spelen!
Elf acteurs, een paar dagen voor
bereiding, en dan de Gijsbreght!
Onmogelijk! zelen we alle
maal. D'r komen wel duilig rollen
in voor!
Dan spelen jullio er maar ieder
duio ol' vier! antwoordde de diróc-
tio, onsvervaard.
Dan gaat het nog niét! zeden
we. En we hebben geen décons
óok!
Geen decors? We liehben een fsa-
Lon, en een gewone kamer, en eeji
tam... en dan nog dat putje, dat
.Musch onlangs geschilderd hec-ft.
We hielden vul da! 't niet ging. We
vervetten ons steeds beslister, en hij
werd voortdurend boczer... maar ten
slotte gaf-ie toe.
De situatie was voor 't «ogenblik
althans gered, maar het duurde niet
heel lang, of nieuwe moeilijk heden
deden zich voor.
Over wat Musch daarvan vertélde,
in een volgend stukje.
ROBERT P.
Binnenland
HAZELAARS-KOORTS.
Verleden voorjaar deed zich het
volgende verschijnsel voorVerscha
lende meisjes uit één-zeMde k'a^e
worden ongesteld. Deze ongesteldheid
ving aait met veelvuldig niezen en zel-
to zilch voort in sterke leinperatuurs-
verhooging, zoodat de kinderen het
bed moesten houiden. Na een dag of
acht of t'en waren de meisjes weer
op straat.
Toevallig Jowamjan g-elijike ziokle-
vcrschijTusclcn ook voor or.der de vol
wassen leden van een gezin, waarvan
een dor moisjc6 behoorde tot boven
genoemde k'asse. Was de ongesteld
heid uit school overgebracht op de
hu.sgenooten. of vvarc-n in school en
'n huis dezelfde oorzaken werkzaam
geweest?
Een onderzoek braclit aan het l.cht,
dat da schuldigen zoo goed ais zeker
zijn geweest de hazelaars, die in
school on in dc huiskamer van be
doeld gezin stonden te stuiven.
Een stuiivende of bloeiende haze
laar brengt enorm veel zeer fijn stuif
meel voort; a's men tegen een bloe1-
end takje tikt, vliegt een wolk van
stuifmeel op. Dat zet zich vast op de
slijm vliezen m den neus en veroor
zaakt terstond een hevig niezen. Als
twc«?de gevolg treedt een verb oogt ug
van lichaamstemperatuur op. die doet
denken aan koorts
liet vereeöiijn/sel loopt dus paral-
kjl niet de hooikoorts, die meestal op
treedt in den tijd dat de grassen
bloeien, (Mei, Juni of begin Juli). De
grassen zijn ook woudbloemen cn be-
z'tten eveneens fijn stuifmeel, dat
door den wind gemakkelijk wordt ver
plaatst. Mooi kan rnen dit zien als de
rogge (d'ie ook tot de grassen behoort)
stuift.
En nu begint van lieverlede de ha
zelaar weer te bloeien en veuschi Wen-
do onderwijzers en o11'derw ijzeresscn
zullen weer bloe'eude takken in de
school halen, om de jeugd op het in
derdaad interessante verschijnsel van
deze windlbloemen te wijzen. Wij zou,
den nu wel wat voorzichtigheid wil
len aanraden. Het is onnoodtg een
grooten tak 'n school te ha'enaan
een kle'n takje is liet versoliijneei
evengoed te zien en*zoodra het stui
ven van een paar katjes ia waarge
nomen, verwijder© men ze uit de
klasse.
Wat voor de hazelaars gekit is ook
van toepassing op andere windbloe
men, d'e men wel in school lirongt:
als berk, taxus, den, «par en andere.
Dp w'Jg valt hierbuitend'ie stuift
niet, want zijn b'-oeincn zijn insecten-
btoeuneji; daarom brengen doze ho
nig voort, wat de windbloemen niet
EEN VLAAMSCII DAGBLAD.
Naar „Het Centrum" verneemt, zal
deze week het eerste nummer ver
schijnen van een V'faamseh dagbkid
hier te lande, do „VlaamsChe Stem"
genaamd.
OP hel Westelijk
Oorlogsveld.
De D u i t s c h e staf doelt mede;
„Bij Nieuvvpoort en ten zuidoosten
van Y peren werden, aiüilórtereveéh-
ten geleverd. Een bijzonder lievig vuur
richtten de ge-llteerden op de bad
plaats Western!--, welke zij weldra ge
heel zulte» hebben i er woest. Engel-
sclte torpe<k>l«otcj. voor de kust ver
dwenen, zoedra zij onder vuur geno
men werden.
Als voortzetting van den aanval
van 12 Januari ten r.oonloostc n van
SoLssoms de«len l>uitsche troei1 en op
nieuw een aanval op de liaogtni van
Vregny en zuiverden ook deze (Kx'g-
vlalcte van troepen der geailkci den.
In stroomenden regen en over door
weekten leemgrond werd tot de duis
ternis viel, de eene loopgraaf na <lo
andei» stormenderhand veroverd en
«te geallieerden tot aan don. rand van
do hoogvlakte teiv<gfredreven, Er wcr-
«ten 14 I-'ransclie ollicicrcai en 1130
man gevangen genomen. 4 kanonnen,
4 nntrailleuses en equ ziekliclit ver
overd. Het was oen schitterend wa
penfeit van do Duitsche treMUKii on
der do oogen van <kai keizer. In 't ge-
lioel vverdon er bij do gevechten op 12
en 13 Januari ton noordoosten van
Sojssoiifct, voigons nauwkeurige opga
ven 3150 strijders der geallieerd- n
gevangen gonuuien, acht stukkni
zwaar geschut, een revolvorkaJion,
zes machinegew oren en verdere oor
logsbuit veroverd. Ten noordoosten
van het kamp van Chalo-n» vielen de
F ranse hen met een sterke macht aan
oc-stelijPi van Perthes. Op een igo
plaatsen drongen zij in de DuKsdte
loopgraven, maar ze werden er met
zware verliezen vveor uit verdreven en
in hun eigen sitellingen teruggewor
pen. Zij Ir.iter: 160 gevangenen in
Duitscl» handen. In Argonnen en in
de Vogezen is mets van beteekeriis ge-
beurd".
t Fransche communiqué luidt:
„Niiettegenste-ande dien nusit heeft
bij Niouwpoort ce-n hevige kanoiniado
plaats gehud.
Een boerderij, ten zuidoosten van
Stuyvekienskierke, dte door de Duit
schers als munitiedepot werd ge
bruikt, is door de Belgen vornitiigd.
In do buurt v.in Lens hebben Fioji-
sche artillerie a f dee! Inge n Duitsche
soidaten. die oorvoe-dienst hadden,
goivvongen van standplaats to veran
da ren.
Ten nooreten van Soissons is den
geheelen dag zwaar gevochten.
Ten n-oorel-.-ri van Crouy zijn dc opv
raties jrolocaliseenl tot twee hoogten.
De Duitsché tegenaanval kwam niet
gelioel tot zijn recht. In het centrum
gin,gen do geallieerden voorwaarts.
Rondom hat dorp Crouy haaudihuafden
zJj hun posities, niettegenstaande
herhaalde aanval ten van de Duit-
schors, maar dc geallieerden jnoe.-ten
teri-ein ojigeven voor Vregnydaar do
verbindingslijnen van de tioopen g«>
vaar liepen tengevolge van den boe
gen waterstand van de Aisne, die ver
scheidene bruggen had vernield.
Do geallieerden herstelden zich toea
t?n zuiden van de rivier op het ge
deelte van Crouy tot Miszy, met brug-
gelioofden op (ten noorde, ijken oever.
Jn plaatst'Iijko gevechten in de
buurt van Purities hebben do geal
lieerden suppeuiswerkeri ton noorden
van Beau iSjour opgeblazen, ten ein
de dezen arlioid van de Doitschors te
hinderen.
Overigens is er van het front niets
bijzondoi-s gemeld'.
Van 't Qosielljk
Oorlogstooneel.
Een Duitsch legerbericlit deelt me
de:
„Ten zuidoosten van Giunbinnen en
oostelijk van Loetzen zijn Russische
aanvallen afgeslagen, waarbij door de
Duïtschers vele honderden gevange
nen worden gemaakt In Noord-Polen
is de toestand onveranderd. In Polen
westelijk van den Weichsel, werden
de aanvallen der Duïtschers voortge
zel.
Op den westelijken oever van de Pi-
li tza kwam niets bijzonders voor."
In een 0 os t n r ij k s ch stafbe-
ncht leest men. „dat in West-Gulicië
en Russisch Polen de Woensdag in het
algemeen rustig is voorbijgegaan Aan
't krachtig front der Oostenrijkers
langs de N'ida mislukten iii de laalsie
dagen alle Russische aanvallen.
In de oostelijke Karpathen en in de
Boekowina kwamen dezer dagen
slechts OTibetcekende schermutselin
gen voor."
Verspreid nieuws
van deoorlogsveiden
IN DE KARPATHEN,
Aan een artikel van professor S.
Sudnyckijj in de „Oesterr Monats-
schrift für den Orientover het oor-
logstooneel in de Karpathen. ontleent
de Correspondent van de „N. R. Ct."
<e Boedapest het volgende
„Van een militair aardrijkskundig
standpunt beschouwd zijn de Karpa
then voor de Donau-monarchie van
gruot belang, omdat zij een natuur
lijk bolwerk tegen Rusland vormen,
waarvoor het geheel open Gaüc'ë als
een buitenste verdedigingshelling is
gelegen.
Veelal heerscht do meening dat oen
berggroep een bijna volkomen be
scherming van het achterland vonnt,
maar de krijgsgeschiedenis 'eert dat
zelfs berggre-n/en als do Alpen een
j kund'g aangevoerd leger niet kunnen
tegenhouden. Hannibal, Napoleon en
Soewarow zijn over de Alpen getrok
ken, hoewel de nu voorhanden wegen
toch nog niet waren aangelegd. Met
de A'pen kunnen de Karpathen even
wel niet worden vergeleken, omdat
slechts een klein deel de hooge Ta-
j tra, het Radnagebergte en do Zeven-
bergsche Alpen het karakter van
I een hooggebergte bezitten. Waarbij
komt, dal de Karpathen uit massieve
gesteenten bestaan, waartussche»
nu eens zwaardere, dan weer lichtere
lagen van zandsteen, conglomeraten,
leisteen en klei die tegen dc inwer
king van lucht en water slechts een
gering weerstandsvermogen hebben,
waardoor de eigenaardige formatie
ontstond, d'e de waarde van 't ge
bergte als booverk aanzienlijk ver
mindert.
Want daardoor komt het dat de
Karpathen u't een groot aantal ge
lijkloopende bergruggen beslaan,
waarius-schen ondiepe dalen, terwijl
de door liet afstroomende water ge
vormde dalen, die loodrecht op den
bergrug 6taan, veel groot ei o afmetin
gen hebben. Bijna a'le bergruggen
zijn afgerond, zonder bergtop
pen, allo passen ondiepe afgeronde
nergens echaardige insnijdingen. Dit
is vooral in het Westelijk deel, do zoo
genaamde lage Besk'den, het geval,
ten Westen van den Lubkovverpas en
van den spoorweg PrzeinyslSjato-
raljaUjhely. Daar is liet gebergte
zoo laag en afgerond, en zijn de da
ten zoo breed, de passen en de moge
lijkheid op andere wegen over den
rug*te komen, zoo talrijk, dat het
voor een opmareheeremi leger geen
hindernis van eenige beteekenis is.
Vier spoorlijnen en twaalf slraatvve-
gen gaan hier over hei gebergte. De
Duklapas is ntet hooger dan 502 me
ter, de hoogste bergtop tusschen de
Poprad en La tortra 1100 meter.
Ten oosten van den Lubkovverpas
verandert de formatie eenigszins. De
dalen, loodrecht op den bergrug, wor
den talrijker en grooter, <lo bergtop
pen hooger. de hellingen stijler.
In het eerste deel van den Lubko-
werpas tot aan den Veretókapas
de hooge Beskiden zijn nog bruik
bare wegen, rnaar de hooge bergtojv
pen. tot 1500 M. hoog, va'ten reeds
stijl af, terwij! overigens het geberg
te nog immer ronde lijnen bezit. Hter
over het gebergte te trekken is wel
niet zoo gemakkelijk meer als in het
aangrenzende Westelijke deel, maar
het feit dat hier drie spoorwegen en
niet minder dan veert'en wegen zijn
aangelegd, waarvan drie uitstekende
straal wegen over den Uzsokpas (889
M.), Rwstokijias (797 M.) en den Ve-
retzkapas (830 M.), bewijst afdoende
dat een goed leger ook over dit ge-
berg: e kan komen.
In het aangrenzende deel, 't zgn.
Gorgany-gobergtc, dat zich tot aan
den Jahteniczapas uitstrekt, bereiken
de bergtoppen en ruggen al een hoog
te van 18U0 M. Daar zijn slechts twee
wegen aangelegd, terwijl 'n de daar
aan grenzende Czornohoraketen in 't
geheel geen straatweg is te vinden.
Eerst daar waar de Visso ontspringt,
is voor de verbinding tusschen Hon
garije en de Boekowina over den
1118 M hoogen Pr'sloppas een weg
aangetegd.
Over lu>t algemeen zijn de passen
over de Karpathen moeilijk te verde
digen, daar de formatie een ontwik
keling van aanzienlijke aanvallende
strijdkrachten toe'aat. Daarentegen
zijn de daten, d'e loodrecht op den
bergrug staan, en vooral die aan de
noordelijke zijde goed te verdedigen,
daar zij op vele plaatsen zoo nauw
worden, dat een ovennacht z'oh niet
kan doen gelden. En afgezien daai-
van, loopt een Russisch leger, dat in
Gahcie opereert, het groote gevaar,
dal zijn zuidelijke vleugel door Hon-
gaarsche strijdkrachten zal worden
aangevallen en omklemd,"
HET GEVEOHTSFRONT IN HET
OOSTEN.
Do ooi'tegscéi resjiondent bij het Oos-
tenrijksche leger van de Berliner Zei-
tung om Mittag sein'i aan zijn Liad:
„Op het heele front van «te Korpa-
tüieii tut Polen is op het oogenblik
een stilstand in de operaties ingetre
den, dc eerste in «te vijf maanden, tie
de oorlog reeds heeft geduurd. De
oorzaak cr van is de tegenwoordige
formatie van het front. Deze is het
resultaat van langdurige gevech'ien,
die ten doel hadden, hel front een
normalen vorm te geven.
Het eene steunpunt van dc Russen
na het andere moest genomen wor
den, om een gesloten Inn 'ie verkrij
gen.
Nadat dit bereikt was, werden we
derzijds de stellingen en het voorter
rein daarvan zoo versterkt, dat front-
aanvallen slechts na lange voorberei
ding mogelijk zijn.
Verder deed zich 'le behoefte gel
den, de wapens, de klceding en het
schoeisel van de troepen eens grondig
na te zien. Dit alles werkt» er toe
samen, om den troepen eenige dagen
do rust te gunnen, die zij reeds lang
verdiend luidden. Daardoor is het mo
gelijk, troepen die sedert maanden
niet uit de verstellingen gekomen
zijn, voor korten tijd weer eens be
hoorlijk kwartier te verschaften. De
overigen hebben in de pracusch en
bewoonbaar ingelichte loopgraven
gelegenheid oin uit te rusten. De vviu-
terveldtocht brengt op dit oogenblik
meer vocht dan koude, vooral het
moerasgebied van de Nida is in cit
opzicht zeer onaangenaam. Men
neemt alle maatregelengraaft drai-
neeringsgreppete, oai do stellingen
zoo droog mogelijk te krijgen".
OP IIET FRONT IN POLEN.
Do oorlogscorrespondent van het
Deiiinor Tageblutt schrijft <l.d. 3 Ja
nuari;
Gisteren was bet ie eorste moom
winterdag, een weinig vorst en een
weinig sneeuw, met bcldere lucht,
waardoor wij een ver uitzicb. hadden.
Wij reden over den bevrore- weg, Jio
op het CHigenblik door Russische ge
vangenen in orde wordt gébracht. Wij
waren op wog naar het Ravvkage-
deeltc van het Zuid-Poolse he slagvel i.
waarom nog steeds Ivovig gcstnoJb."»
wordt, al moesten ook de Russen, na
zware gevechten om f enige bruggen,
reeds over de rivier'terugtrekken. Uit
een schildering van den toestand door
den chef van den Duitschen genera-
leu staf bleek ons, dat deze gunstig
is voor de Duitsdie Iroopen en dat do
Duitscheis in den nacht van den
tweeden op den derden Januari door
h<& innemen van een sterk bevestig
de veldatelling der Russen tusschen
Uawku cu Soecha een belangrijk suc
ces behaald hebben, dat !n?t voortruk
ken van do Duitsclie troepen op deze
plaats waarborgt. Meer dan duizend
gevangenen werden daarbij door de
Duitschers gemaakt.
Het hcffle 'terrein in deze buurt tot
Warschau toe, biedt voor de vecht-
vvijze va,n de Russen, vete voordeelen.
Het is doorsneden door vole stroom
pjes, die van liet Zuiden naar het
Noorden loopen.
Naar de Soecha zal de overtocht
over dc Pisia met do Wierbienka en
haar andere, zij bet niet zeer bedui
dende, zijstroomen met zoo gemakke
lijk in zijn werk gaan. De Mrcwa, «He
zuidelijk van de Blonie in do Rokit-
nica stroomt, is voor t Duilsche le
ger nog een roer belangrijke hinder
nis. Daar op bet oogenblik in <te
buurt ten Oosten van Lowiez hev
Duitsclie en het Russische front bijna
parallel loopen, en de wateraderen
tusschen de beide vijandelijke stellin
gen ongeveer in die richting van Zuid
naar Noord stroomen, moet, naar de
bekende iactiek van de Russen, die
zich op hun terugtocht steeds wo3r
vastzetten en ingraven, do eene stel
ling na de andere genomen worden
en dat kost tijd.
BAJONETGEVECHT.
In héi. Berliner Tagcblatt geeft ge
neraal von Jetzsch eenkre wenken aan
de jonge soldaten die thans le velde
trekken, met het oog op het bajonet-
gevecht.
Om een handig bajonctvechter 'ie
worden, zoo zegt hij, hoort bij den
besten aanleg van den soldaat toch
nog steeds een grondige opleiding.
Het bajonetschermen is tot nog voe in
Duitsche sportkrinscn niet beoefend.
Op het oorlogsveld in den strijd van
man tegen man, speelt het echter oen
beslissende rol. Nu komt het daarbij,
zooals bij iederen strijd tusschen le
ven en dod, minder op oefening, don
weJ op den vasten il aan, om den
tegenstander buiten gevecht te stel-
icn. En iedere nog zoo ontheoretische
maar krachtige stoot is een zekerdei
middel dan de fraaiste parade.
Voor de jonge soldaten vertelt de
gene/raai dan do volgende ervaring:
Als commandant van de bezettings
brigade in Lhma, had hij gelegenheid
nauwkeurig waar te nemen, wat er
oo het Russisch-Japansche oorlogs-
tooneel gebeurde, vooral, omdat de
Japaneczen voortdurend officieren en
minderen van hun bewtvingsrorps in
Chin i uitwisselden, tegon genezende
gewonden van het ooriogsterrein.
Het viel nu den generaal op. dat bij
aile bajonetgevechton voor Port Ar
thur het gctel der door bajonetsteken
en kolfslagen gewxinde Japoneezen,
ongeéven rodigd veel grooter was dan
dat der Russen. Toen hij, tegenover
een hooggeplaatst lapanseh officier
daarover zijn verwondering uitsprak,
te moor nog, daar men hij de Japa-
neozon met hun beroemde Jioejitsoc-
opleiding anders zou verwachten, ant
woordde deze glimlachend: Neen, on
ze mannen zijn betere bajonet-scher
mers dan de Russen, maar ze zijn
ook verstandiger dan deze Waarom
zulten ze met kolf en bajonet vech
ten, als ze scherpe patronen hebben?
Ecu schot in het gezioiht maakt den
vijand sneller en zekerder onschade
lijk, dan kolfslag en bajonetstoot.
Toen hij er ook andere officieren
naar vroeg, bleek hem, dat de Japan-
sche infanteristen gcieerd worden, bij
een bajonelaanval onmiddellijk voor
de botsing met den vijand het geweer
gereed to hebben, om, in plaats van
den eersten uitval te doen, hem op t
oogenhhk waarop de bajonetten zich
kruisen, door een schot neer te leg
gen. De Japaneezc-n. zoo eindigt de
genoraal, hebben beslist succes gehad
met deze methode.
TETANUS.
Een metlïsche vereeniging te Straats
burg heeft een. enquête gehouden
over het voorkomen cn het beloop van
'tetanus. Zij deelt haar voorioopigo
uitkomsten in de Münchencr Medizi-
nisohc Woohenschrift mede In den
Krimoorlog kwamen bij Iet Eogelsdhe
leger slechts 1.5 gevallen per duizend
gewonden voor. In den Amerikaan-
schen burgeroorlog twee per miiler in
den oorlog van 1S70 in het Duitsehe
legor 3,5 per mille, in den Russisch-
Tnrksdteii veQdtocht "an 1877—78 bij
het Russische tegier slechts 1.2 per
duizend. Do resul'.atcn van het on
derzoek dat tot den 31en October
loopt, zijn belangrijk ongunstiger. Bij
27070 gewonden, kwamen niet minder
dan 174 gevallen van tetanus voor, d.
w. z. G.C per mille. Weliswaar zijn de
gevallen gelukkig nog niet zoo talrijk
als men op overdreven geruchten et-
gaand o had kunnen vermoeden, maar
zo zijn tech veel talrijker dan in vroe-
gere oorlogen. Dit staat zonder twij
fel in verband mot do tegenwoordige
wijze van oorlogvoeren, waarbij de
wonden gemakkelijk met do aarde in
aanraking komen.
Het tetanusseruni gel-ruikt men ook
als voorbehoedmiddel. Verder wordt
de behandeling mei do kunstmatige
lioogte-aon (het kwtkzilverdampllc'nt
van Aron) toegepast wanrbii vooral
de ultra violette stralen hun werking
doen. Verder beveelt in de Munchenor
Woohenschrift Dr. Ileisler c n behan
deling van de won«l aan met s"iroo-
monde lucht. Door den heeten lucht
stroom drogen open wondplekken
sneJ uit, en de afscheiding wordt veel
minder Door den vermeerderden
toevoer van zuurstof, die met de luriit
in liet weefsel dringt, wordt ook «ie
ontwikkeling van de bacil tegengehou-
SIGAREN ALS MUNT.
Do „Berliner Zeitung am Mittag*
ontleent liet volgende :iun den brief
miii een soldaat, dlo in Frankrijk to
velde staat.
Onder do so'daten is een eigenaar
dig ruilmiddel ont- tuan, waarvan do
grondslag de sigaar is. Daar men
vooral in de dorpen achter het front,
toch niets koopen kan. heeft het ge
won© geld al zijn waarde verloren.
Men kan er niet den besten wil van
d»e wereld niets rn-e aanvangen, en
het wordt bijna allemaal naar huL*
gestuurd. Daarentegen is de sigaar
in waard? gestegen Terwijl echter bij
ons muntstelsel een bepaald metaal,
het goud, de onl>ewegelijke kern
vormt, waarnaar al het andere zich
richt, is het bij do sigaren hetzelfde,
van welk soort zij zijn. Of men een
Henry Clay heeft of een Stiukadores
No. 2, liei is alios hetzelfde. Hun
muntwaarde is niet verschillend.
Zoo heeft zich dan een zeer levendig
handelsverkeer ontwikkeld waarbij do
sigaar do munteenheid is. en waar
van de koopwaar hoofdzakelijk uit
den inhoud van de zendingen van huis
bestaat Een stuk gerookte worst, zoo
I-reed als een hand, kost vier sigaren.
Een paar polsuioffcn kan men voor
20 sigareu krijgen, daar het op het
o-*;:cnblik vrij zacht weer is; als het
ke>udor wordt, zal ook de prijs weer
stijgen. E-?n flescl. cognac, onverschil
lig van weik merk, kost 30 sigaren.
Er zijn reeds bijzondere ondernemin
gen gesticht, die geheel op het siga.-
renstelsel brekend zijn. Wie bijvoor
beeld zijn Gemodderde laarzen weer
cons goed opgeknapt wil hebben, kan
zo voor tweo sigaren laten sehoonma
keu.
VAN BESCHEIDEN KRIJGS
MAKKERS.
We lezen in het Alg. Handelsblad:
Wio een slagvcl-1 ziet of een afbeel
ding daarvan, bemerkt daarop meest
al een aantal afschuwelijk verwron
gen en vervormde lichamen, die door
de. zorgende hand der ziekendrage«*3
en Roode Kruis-soldalen voorbijge
gaan zijn.
Het zijn do lijken an de beschei
den krijgsmakkers, van de paarden.
Zij zijn bescheiden, de trouwe krijgs-
kameraden, cn sterven op de plek
waar hen een granaatscherf een boen
verbrijzelde, of een zware inwen-ligo
verwonding veroorzaakte, die hun
vervoer te omslachtig en tijdroovend
maakte zij blijven achter als on
nut, en van arbeidsvermogen beroofd
materiaal, en sterven op de plaats,
van waar hun gewonde meester door
zorgzame handen is weggevoerd.
Want slechts de zéér lieh'i gewon
de, de uitgeputte, of in het tuig
beloedigde paarden, die er zooals
hel Fransche logerlievol het uitdrukt
„uitzien alsof zij na een zesweek-
sche behandeling weer voor den dien it
geschikt zullen zijn" komen in aan
merking voor verpleging
De slachtoffers zijn r e-rial artille-
riepaarden, van bespanningen, die op
enkele honderden meters afstand mn
het vurende stuk staan Een enk?ló
h-enbrenik is dikwijls srenoeg om dei)
ns tig -ge wo rd en makker achter le
moeten laten, en. volgens de verha
len, komt het voor, dat troepen, in
moeilijk bereikbare, vooruitgescho
ven loopgraven, zich voeden met het
Lchoam van een gedood paard.
Voor licht-gewondo paarden zijn,
dicht achter het govechtsfront, hospi
talen ingericht, paard end opots zieken
stallen genaamd.
De Duitschers noemden hiet hunne,
dat te Bergen gevestigd was, schert
senderwijze een „Luftkurort"; een
militaire en een burgerlijke paarden
arts hielden er toezicht over.
In een Fransch blad deelt een
journalist zijn indrukken"" mede van
het door hem bezochte paar dendepot
vnn het Camp de Mailly, dat speciaal
toegewezen is aan het vierde leger.
Wij laten hier het een en ander uit
zijn verslag volgen
„Het paardendepot van het Camp
de Mailly is een der modernste inrich
tingen van dien aard, en is gelegen
in een park van 11.090 II.A. opper
vlakte, dat van allo zijden door bos-
schen beschermd is.
Do 24 stallen zijn in twee rijen .«p-
gesiald, over een lengte van een kilo
meter, en kunnen 2290 paarden bevat
ten; in het midden zijn aparte gebou
wen voor de apotheek, de specialo
zi-.-kenzaal, en de hoefsnüdse.
De meeste paarden komen direct
van het front, en worden, als zij °e-
nozen zijn, opgezonden naar hot rc-
moritc-depot te Chëlons, van waar zij
naar het front teruggaan.
De gewonden worden, naar den
aard van hunne ongeschiktheid, in
verschillende categorieën verdeeld.
Eerstens zijn er de kreupele, do uit
geputte, en de totaal verzwakte paar
den; dit zijn de meesten. en veler hun-
ner rest slechts vel en been na de uit
puilingen van den veldtocht Het ;s
vooral de dorst, die het oorlogspaard
kwelt; dit grooto lichaam van spieren
vercischt een voortdurende circulati»
van vocht.
Over liet algemeen klagcn° do paar
denartsen er over, dat men te veel
van de dieren cischt. vóórdat men
