De Europeesche Oorlog.
TWEEDE BLAD.
HAARLEM'S DAGBLAD
DINSDAG 2 FEBRUARI 1915
Op het Westelijk
Oorlogsveld.
In het F ransche communiqué
leest -men
■„In het noordelijk gedeelte van het
front had een hevig artilleriegevecht
plaats.
Ten zuidoosten van Yperen beproef
den de Duitschers aanvallen op de
loopgraven noordelijk van hel kanaal.
Zij werden echter onmiddellijk door
het vuur van artillerie en infanterie
tot staan gebracht.
In Champagne, ten noorden van
Mesnil-les Hurtus, bevestigden de
Franschen hunne positie om het klei
ne bosch, dat ze Zaterdag vermeester
den.
Tn de Argonnen was de dag betrek
kelijk kalm Ilier schijnen de Duit-
schors in de jongste gevechten zeer te
hebben geleden."
De Duitse he stof deelt mede:
„Fr valt niets van belang to mel
den".
Van 't Oostelijk
Oorfogsioonsel.
Het O os t ei) r ij k s c he legerbe
stuur deelt mede
„In 11 ussisch Polen on West Galicie
heerschic Zondag groot© activiteit.
liet over hel. algemeen heldere weer
was oorzaak, dot talrijke vei ketinings-
gcvecliten en schermutselingen plaats
luidden, waardoor op vele sectoren
plaatselijke- successen worden verkro
gen. De algemcene toestand in de
Rarpalhcn is seueit de laatste gebeur
tenissen onveranderd. Nieuwe Russi
sche aanvallen ten westen van het
Lupkowerzadel zijn afgeslagen. Hij
het gevecht in het bergbosch verloren
de Russen aan gevangenen 5 officie
ren en 800 man. Twee kanonnen en
twee mitrailleurs vielen in handen der
Oostenrijkers.
In de Hoekowina kwam niets be
langrijks voor."
De Russische legatie te 's-Graven-
hage ontving de volgende mededee-
liiureu over de krijgsverrichtingen
„Terwijl in Oost-Pruisen eD op den
linkeroever van den VVeiclisel de
krijgsverrichtingen zich beperken tol
schermutselingen en plaatselijke aan
vallen, die den toestand der beide
partijen niet merkbaar wijzigen, heb-
bon lie Oostenrijkers bij do passen van
Ducla on van Wiszkow versterkingen
samengetrokken, aan hun andere
fronten onttrokken, en do strijd neemt
in deze streek het karakter van een
nlgemeenen veldslag aan. Deze wor
steling ontwikkelt zich in het voordeel
dor Russen. In den loop van den
28sten en 29ste» Januari hebben de
Russen 35 officieren en 2500 soldaten
krijgsgevangen gemaakt.
In de streek van Rorjimowr hebben
de Russische troepen in den nacht
van 29 op 30 Januari, na een hardnek
kig iiajonetgevecbt, een vooruitge
schoven loopgiaaf hernomen, welke
den vorige» dag door do Duitschers
was bezet. Twee compagnieën Duit
schers zijn daarbij vernietigd en drio
officieren en meer dan zestig soldaten
zijn in Russische handen gevallen.
Een mitrailleur is veroverd.
In den loop van den volgenden dag
hernieuwden de Duitschers hun aan
vallen in dezelfde streek, maar werden
wederom teruggedreven na een liard-
nekkigen strijd.
De Duitschers poogden eveneens een
heuvel te liezetten op zes kilometers
afstands van Viszcgrad, bij de linie
van het Russische front, maar zij wor
den met de bajonet verdreven Op het
overige deel v8n het front op den lin
ker Weichseloever heeft hel Russische
geschut met succes de Duitsehe stel
lingen heschoten op verscheidene
punten worden loopgraven en mi
trailleurs der Duitschers vernield en
werd hun geschut tot zwijgen ge
bracht."
In 't D u i t s c li o stafberioht leest
men
„Ten Noorden van den Weichsel
hehh'-n ie Duitschers de Russell in do
streek ten Z.W. van Mlawa uit eeni-
ge plaatsen, die zij daags tevoren voor
het. front bezet hadden, verdreven.
In Polen ton Zuiden van den Weich
sel hebben do Du 1 (schors weer terrein
gewonnen Ten Zuiden van de Pitica
hebben de Duitse hors hun aanvallen
hernieuwd."
Op hei Zuidelijk
Oorlogstooneel.
Een Oostenrijkse!) legerbericlit deelt
mede
„Op liet Zuidelijk oorlogstooncel Is
do toestand onveranderd."
Verspreid Nieuw»
van de oorlogsvelden
DE S TRIJD IN HET ARGONNEN-
WOUD,
dat geleidelijk tot een der meest in
gewikkelde en meest bloedige ge-
yechtsterreinen van Noord-Frankrijk
is geworden, komt nog steeds weinig
vooruit zoo merkt, 't Alg. Handels
blad op. Toen in hel einde van Sep
tember de eerste Duitsehe troepen uiit
het Aire-dal In westelijke richting 'n
do Argonnen worden vooruitgescho
ven, hadden de Fronschen het zuide
lijk deel van het woud sterk bezot en
vooral uit liet dal van de Biesmo be
langrijke afdeelingen vooruitgescho
ven naar Barricade Pavilion, St. Hu-
hert en Bagatelle. Deze troepen 'eg
den in het bosch. voor de bestaande
boschhutlen. vertakkingen en loop
graven aan, en richtten de boschhut
ten voor verdediging in. De Duitsehe
troepen stieten daar op kraohtigon
tegenstand, en er ontstonden leven
dige gevechten die steeds moer liet,
karakter van een positie-oorlog aan
namen. De eene loopgraaf na de an
dore werd in het bosch aangelegd, met
traversen cu onderstanden, en toen
het loof van de boomen viel werden
ook kanonnen in het bosch gébracht.
Er ontstond een strijd van loopgraaf
tot loopgraaf, en om onnoodigc ver
liezen ie voorkomen werd de sappee-
ruig toegepast, niet alle middelen die
de vestingoorlog aan de hand doet
mijn werpers, handgranaten, mitrail
leurs en revolver-kanonnen, stalen
schilden en zandzakken. Dit. alles
maakte ook bier den strijd moeilijk,
en langzaam, slechts voet voor voet
kon worden vooruitgekomen.
Nu meldde liet, Duitsehe legerbe
riclit dal. Zaterdag in het westelijk
deel der Argonnen dus tusschc-n Vien-
nc-le-Chaleau en Sl MéncbouM. de
Duitsehe troepen een aanmerkelijke
strook gewonnen hebben, waarbij bo
vendien 750 gevangenen, 12 mitrail
leurs en 10 kleine kanonnen zooge
naamde ezelskanonnen, bcrgartülerie
die op ezels wordt verv oerd in han
den der Duitschers vielen.
't Duitsehe Correspondentiobureau-
Hértog schrijft ons
In de „Art.illeristische Monatshofto"
wordt een modedeeling behandeld,
die men onlangs in de „Times" heeft
kunnen >ezén. De DuUechens zouden
een n»euw ccheepskanon hebben, dat
»irie mijlen ver der schiet dan het bes
te lïngeiscJie kanon en waarvan het
projectiel nog grooiere uitwerking
zou hebben dan de beroemde 12 c M -
mor tieren. In hel artikel heet hot
Volgens den kalender van de oorlogs
vloot over 1911 moet hot, beste Knsrel-
Êche kanon zijn 38,1 c M. scliecpska-
non L-45. waarvan het projectie.l 885
kilo weegt en een aanvangssnelheid
heeft van 760 Metc-r. Krupp heeft
werkelijk, zooals hekend is, een 40.64
c.M.-scheepskanon, L-50 gemaakt,
waarvan liet. projectiel 920 kilogram
weegt en een aanvangssiielheid van
940 meter heeft. De kracht aan de
monding van dit projectiel is 58
grooier dan d'c der Engelsche
scheepskanonnen en daarom klinkt de
bewering van de „Times" dat het ka
non 5 kilometer vei du- draagt, volko
men geloofwaardig Hoe ver d't ka
non schieten kan, is niet openbaar
gemaakt, maar door vergelijking met
hetgeen andere kanonnen prestee ren,
kan men een vrij zekere schatting
doen. Het verste kanonschot, waar
van de afstand wérkelijk gemeten is,
is 23 jaar geleden, den 28en en 29on
April 1892, in tegenwoordigheid van
den keizer afgevuurd Het was een
28 c M-geschut (L-4QÏ dat 20 266 K M.
ver schoot. De aanvangssnellieid van
het projectiel zal daarbij wel geen
800 Meter bedragen hebben Daar
naar gerekend kan de draagwijdte,
dio het 40.6-1 c.M -kanon bereikt, als
men met een hoek van 30 graden re
kent oip 42 K.M. geschat worden Wat
dit beduidt, kan men zich liet beste
voorstellen als men liet vergelijkt met
een afstand waarvan in de eerste da
gen van den oorlog vaak sprake was.
Kan mc-n over het Kanaal schieten?
werd toen gevraagd. Het Kanaal is
op zijn smakte plaats ongeveer 33 ki
lometer breed. Vuurt men van Calais
naar Dover, dan wordt niet alleen de
Engelsche reanaalkust door het ka
non beheerecht, maar ook een kust
strook van 9 kilometer breedte.
UIT DEN SLAG BIJ SO IS SO NS.
Een ooggetuig© vertelt In bet „B.er-
liner Tagcblalt":
Vooral één punt was he\, waar het
bij den strijd ten noorden van Sois-
sons op aan kwam. Een nrtülerie-
steüing, die onze loo^-- v\ca flan
keerde. Iedere treffer veegde d© loop
graaf gewoonweg van het een© einde
tot het ondcrö schoon, zoodav, onze
mannen, zoodra deze batterij begon
te vuren, de loopgraaf moesten ont
ruimen. Deze batterij was zeer han
dig gefield. Ze hestond uit drie zwa
re kanonnen, die op rails liepen, en
die. zoodra onze zware artillerie be
gon te schieten, spoedig teruggetrok
ken werden in een van de kalksteen-
Iioben, die men hier zooveel vindt,
lievig was er om deze stelling gevoch
ten. Hert ia a hiel ijk waren iafanterie-
reginienten in storm tegen deze hoog
te aangevoerd, maai1 zij hadden haar
niet kunnen nemen. Het getukte ein
delijk attn een jagerixUntjon, dat rvïet
ver van Berlijn in garnizn: ligt. In
twintig miïiu'ten was d© batterij bo
störmd.'De lof voor deze jagers is in
aller mond, over liet. geheel© front.
De dappere groenrokken hebben den
volgenden dag nog een ander stukje
vertoond, oen vijandelijke loopgraaf
genomen, die bij vroegere pogingen
tot bestorming hev graf v«n veien
onzer manschappen geworden was.
Nu hebben vij-f jagers haar genomen.
EEN ZEER „BIJZONDERE"
OORLOGSCORRESPONDENT.
In "t Alg. Handelsblad lezen »ve een
aardig verhaaltje, overgenomen oil 't
Duitsehe blad „Vorwarls", dat een
oorlogscorrespondent van een klein
buiirlblaadje beschrijft
Hel blaadje telt een paar duizend
abonné's, en de voornaamste rubriek
er van vormen de met vette letter en
veel spatieering gedrukte militaire
overzichten van „onzen eigen oorlogs
berichtgever aan het front'Zijn ver
slagen zijn voorbeelden vun stijl;
doorwerkt en gedocumenteerddo
citaten ontbreken er niet aan, techni
sche vaktermen wemelen er in. Dan
zijn ze weer gedagteekend van het
Oostelijke gevechtsfront, dan komen
ze weer uit, Vlaanderen of Vogezen. Do
correspondent moet wel onophoudelijk
tusschen do twee ver-verwijderde
fronten heen en weer treinen, en ook
de ontzagwekkende uitgestrektheden
der fronten schijnen hem niet te weer
houden om overal als ooggetuige bij
tegenwoordig te zijn. Zelfs de zee
slagen woont hij liefst persoonlijk bij.
De verslagen waren steeds zeer uit
voerig. Ze gaven eerst een geogra
fisch overzicht van het in aanmerking
komende gevechtsterrein en van de
landstreek, waar elk treffen plaats
had. Ook gaven zij vol-op historische
bijzonderheden, en dan werden allo
plaatsen volgons haar geschiedkundi
ge beteekenis behandeld. Daarbij werd
niet vergeten melding te maken van
haar economische- en nijverheids
belangrijkheid. Doch ook menige
anecdote of folkloristische aanteeke-
ning was in de keurig gestelde be
schouwingen verwerkt.
Het minst belangrijke was dan wel
iswaar de vermelding van den veld
slag zelf, aangezien dezo gewoonlijk
vrijwel overeen kwarn niet de reeds
door de voornaamste bladen gebulliti-
neerde telegrammen van den genera
le» staf, Doch eigenlijk was dit bij
zaak, vergeleken bij den wel-verzorg-
deri vorm, waarin de „correspondent
ter plaatse" zijn artikels kleedde.
Op een avond zoo vertelt de be
richtgever van den „Vorwiirts" be
zocht ik de leesbibliotheek van onze
stadsbuurt. Behalve mijn persoon was
er niemand anders dan een jong paar,
dat blijkbaar sedert kort in het huwe
lijk was getreden. Geen der twee sloeg
eenigen acht op mijze hadden het
veel te druk. Reiden waren bezig met
uitvoerige aanleekeningen te maken
uit een ouden Brockhaus, welke het
jaartal 1885 droeg. Deel voor deo.l
werd to voorschijn gehaald door do
jonge vrouw, terwijl do jonge man
ijverig zocht in de boeken, welke zij
voor hem neerlegde.
Ik had plcizier in dan arbeid van het
jonge paar. Doch de nieuwsgierigheid
deed mij opletten, en ik keek telkens
naar de alphabetletters van de deelen,
die de jonge vrouw, op aanwijzing
door haar echtgenoot, van de boeken
planken haalde. Voornamel::k verza
melde hij zijn aanteekeningen uit de
dcclcn ,,B" en ,,V". Toen ik er kans
toe zag. keek ik achteloos over zijn
schouder heen en zag, dat het de
hoofdstukken „België" en „Vlaande
ren" waren, die zoo zeer zijn aandacht
in beslag namen.
Den volgenden dag las ik in mijn
btiurtblaadje een uitvoerig artikel
van „onzen bijzonderen oorlogs
correspondent aan het front in West-
Vlaonderen". Het was een zeer door
werkt artikel, Uontelijks beschrijvende
een der laatste gevechten aan den
Yser, doch overigens zeer gedocumen
teerd over do geschiedenis van West-
Vlaanderen, ook van Yperen en Ost-
ende, over Brugge en Roesselaere.
's Avonds dreef inijn belangstelling
mij weer naar de openbare leeszaal.
Hel jonge paar was er al ijverig aan
den arbeid. Toen ik op de letters der
Brockliaus-deelen lette, las ik de let
ters ,,11", ,,P", ,,G" en „W". en toen
ik nauwkeuriger toekeek, bemerkte
ik, dat. hun aandacht in liet bijzonder
In beslag werd genomen door de
hoofdstukken „Rusland", „Polen",
„Galicié" en „Warschau".
Den volgenden dag las ik in mijn
buurtblaadj© een uitvoerig opstel van
„onzen oorlogscorrespondent aan het
Oostelijk front", met tal van wetens
waardigheden over het oude Polen,
over Galicie en de beroemde stad 81-
schau.
Ik was mijn nieuwsgierigheid nu
jen meester meer.
Rij mijn eerstvolgend bezoek aan
de leeszaal vroeg ik den portier, wie
liet jong© paar toch was, dat ik daar
de laatste dagen zoo ijverig aan den
arbeid had gezien.
De man keek me even vragend aan,
alsof ik een vreemdeling was in Jeru
zalem, en antwoordde toen
„Maar dat is immers de oorlogs
correspondent vun ons buurtblad, roe-
DE BESCHERMING VAN HET OOR
TEGEN HET KANON
GEBULDER.
„Vox Medicorum" schrijft
„The Medical Record", liet bekende
Ainerikaansche artsenblad, rekent
onder de kleine oorlogsongevallen ook
de „schade", die liet gehoor lijdt door
liet kanongebulder. Dc redactie van
het tijdschrift meent, dat het van be
lang is, op de veelvuldig voorkomende
verschijnselen van doofheid op hei
slagveld eens goed de aandacht to
vestigen. Do Schrijver van net artikel
gelooft, dat na een lang artillerie-duel
het een waar wonder is, wpnneer het
gehoor van oen der manschappen oog
even goed functioneert nis vóór het
gevecht. In het algemeen hebben de
doren er ontzettend door geleden, en
do diverse militaire medische autori
teiten ziin er dan ook nu van over
tuigd, dat het alleszins wenschelijk is,
het oor vóór den slag tegen het kanon
gebulder ie Deschcrmeu. Muur hoo
De Jantjes van de Oost-Indische
Company hielden indertijd hun mond
open, als het kanon afgevuurd zou
worden, en dit is tegen de kanon
doofheid don ook altijd een goede re
medie geweest. .Maar wanneer meu
dat niet gewend is, is het even moei
lijk den iriond open te houden, als hei
vooreen man meteen verstopten neus
is. den mond te sluiten. Vroeger, toen
liet op zoo'n oorlogsschip nog meer
gemoedelijk toeging, en zelfs het koks
maatje wist, wanneer er gevuurd zou
worden, ging het. Maar anders heeft
ieder z'n werk aan boord, en dc ka
nonnen vuren dikwijls onverwachts.
Zoo is men er toe gekomen, hulpmid
delen toe te passen, "waardoor de
mond open zou blijven. Reeds door
pruimen schijnt dit soms bereikt to
worden. Men hoeft natuurlijk niet
juist op tabak te kauwen. Desnoods
deelt de commandant dotjes uit, alleen
van een beetje sterker qualiteit dan
men zo vroeger aan de kleintjes gaf.
De oorlog zou dus-in staat zijn, de dot
in eer© tc herstellen.
Maar een open mond garandeert
nog met de goede werking van het
gehoor na den slag. Onder do 1791
personen, die in den Russisch-Japan-
schen oorlog in zeegevechten gewond
werden, bevonden zich er 116, bij wio
het trommelvlies gesprongen was. Dat
is du» 7 pCt. Geen kleinigheid. En
toch hadden: zoowel d© Japanners als
de Russen instructie, den mond ge
opend te houden.
Sedert-dien oorlog is men in Japan,
waar de militaire geneeskunde zeer
hoog staat, proeven gaan nemen niet
het propponstelsel. Thans worden
vóór hot gevecht aan alle mannen
kleine proppen katoen uitgedeeld, die
in de ooren moeten worden gestopt.
Japon moet met die proppen katoen
goede resultaten bereikt hebben. JGch
ter zijn er ondanks de proppen toch
nog gevallen van kanondoofheid voor
gekomen.
In 1911 heeft de Brltsche admirali
teit eveneens proeven met oorproppen
genomen, op een bijzondere wijze sa
mengesteld. Hierdoor werd echter niet
alleen het kanongebulder tegengehou
den, maar de manschappen waren
met dien prop stokdoof, en dus niet
geschikt voor den krijg Gumniiprop-
pen en proppen van celluloid leverden
minder gunstige resultaten Katoen is
er nog steeds het meest geschikt voor,
maar dezo stof sluit alleen dan goed
af, wanneer ze stevig in het oor wordt
gestopt, zoodat ze er niet makkelijk is
uit te halen. Dat Js dus een bezwaar.
Zoo'n katoenen prop zit dus lastig,
hindert voortdurend, en bovendien
blijft ze niet lang steriel.
In olie landen worden de proefnemin
gen met d© proppen voortgezet, en bij
liet vele ontzettende, hetwelk de oor
log 1914 veroorzaakt, kan hij hier
goeds stichten. Want een goede prop
zou ook voor "ketelsmeden, ijzersme
den, spoorwegpersoneel, enz., aan te
bevelen zijn, waar nu eveneens dik
jls op latexen leeftijd een beroeps-
doofheid moet worden geconstateerd,
het govolg van het lawaai door machi
nes, het leven van de stoomfluit of hel
gedreun van den stoomhamer.
DE VELD-SPOORWEG BA AN.
Een Berlijnseh ingenieur, die op
het oogenblik bij de spoorwegtroepen
in Russisch Polen staat, doei. in de
Norddeutsch© Allgerneine Zeitung bij
zonderheden mee over de veldbaaD.
Een dergelijke spoorweg ligt thans
van de Duitsehe grens in Russisch Po
len. Een veidbaan heeft ten doel om
zoo spoedig mogelijk voor hét gebruik
gereed ïe zijn. Daau-om mag men niet
•oei toebereidselen maken. Zeer zorg
vuldig moet men echter te werk gaan
bij het kiezen van den weg. Graaf
werk daarentegen wordt zoo weinig
mogelijk gedaan. De rails worden op
den grond gelegd en slechts de'grofste
oneffenheden worden gelijk gemaakt
Een onderbouw word» alleen daar
aangelegd waar steile hellingen vlak
ker gemaakt moeten worden.
Bij droog weer vormt de grond een
bijna idealen spoorweg, daar de rails
zioh daarin vraten kunnen en do spoor
dus stevigheid krijgt tegen zijwaart-
sche verschuivingen. Bij nat weer
wordt het anders. Op zandgrond hin
dert het weinig daar deze regen en
jesmoiten sneeuw gemakkelijk op
zuigt. Hier in Russisch Polen echter
hebben wij den slecti'.sten grond ge
troffen, d-.en men voor een veidbaan
vinden kan. Zooals men weet bestaat
het land uit zeer vette aarde. Zoodra
deze nat wordt, wordt ze glibberig. Op
plaatsen waar de grond een weinig
naar boneden gaat, wordt, zo vooral
bij verkeer, geheel doorweekt en moe-,
rossig door de plassen Bij ierieren
rit over den na-teen grond komen de
«viln ui bcVTVglnfC, Daar UtJ Tlat!jt,%o
•oorboreiding van don weg de rails
nooit zuiver waterpas gelegd kunnen
worden (nog daar gelaten de bochten,
waar de rails nic-t waterpas mogen
liggen} krijg» men bij liet rijden steeds
een slingeren van de wagens, zij het
ook in zeer geringe mate. Dit slinge
ren is echter reeds voldoende om de
rails uit hun oorspronkelijke richting
to schuiven. Spoedig krijgt men een
kleine bocht. In ongelooflijk korten
slippen de rails ter zijde, spoedig
ontstaat een scherpe knik, die een
ontsporing veroorzaakt. Dergelijke
knikken ontstaan ook in vertical©
richting, daar de grond door hel wa
ter doorweekt wordt en als men er
over heen rijdt, ais modder omhoog
snuit Hierdoor ontstaan kuiten,
waarin do rails weg zinken, zoodot
vaak een horizontale en een verticale
knik op dezelfde plaats voorkomen.
Dergelijke plaatsen op de lijn vindt
men in bijna onafgebroken reeks. Zoo
dra deze maar over vetten grond
loopt. Do spoorweg-ooinpagniieën moe
ten er voortdurend het oog op houden.
Remmers en machine-personeel zijn
verplicht van alle gevaarlijke plaat
sen modedeeling te doen aan hen
meest nabijzijnd© station. Deze plaat
sen moeten dan bijgewerkt worden.
Dag en nacht moeten daarom do
apoorwegiroepai op hun post zijn.
Altijd door moeten zij trachten door
greppels het water van de spoorbaan
te laten afloopexi. Hebben zij 's mor
gens ©en plek in orde gebracht, dan
moeten zij 's middags voel verder op
hetzelfde doen. Maar 'p avomls moe
ten zij dan weer terug, waar zij des
morgens geweest zijn, omdat weinige
meters van de oude plaats d© onop
houdelijke regen weer een nieuwe ge
voorlijke plek gevormd heeft.
Op een van de zeldzame, droge da
gen moeten zij er voor zorgen, dot de
rails op de komende nattigheid©'orden
voorbereid. En dan kan een enkele ry-
gendag alt© voorzichtighe-dsmanlre-
cc-len ongedaan maken.
Hel afloóipen van het water is niet
aLijd genoeg. Bij het tegenwoordige
natte weer is de grond zoo diep door-
weckt, dat de rails eenvoudig wegzak
ken. Dan komt men 'met plukken, die
men onder- de dwarsliggers trekt om
de baan meer steun te geven. Heeft
men grint en zand in de nabijheid,
dan helpt men zien doordat men de
doorweekte plaatsen van modder be
vrijd en deze door een laag zand of
grint vervangt
EEN DAPPER MEISJE.
De „Deutedher Hurler" schrijft:
Toen de oorlog uitbrak wilde een
meisje uit Rochcni, mejuffrouw Aust,
als vrijwillige verpleegster mee naar
hot front In stilt©, zonder toestem
ming van haar ouders, reisde zij do
midden van een groote schare vrijwil
lige verpleegsters naar het oosten,
wend daar aansrmiomen en toonde
z.i -h een van de dnpjvrrste en beste
zusters. Den strijd bij Warschau, 'n
het begin van November, heeft zo
meegemaakt Bij Gombin, ten zuiden
van Plodsk en noordelijk van Kutne.
volgde zij dc soldaten In de» slag,
haalde gewonden uit de vuurlijn en
verbond ze op hot oorlogst©1'"rein.
Zelf is zij 'tweemaal gewond gerankt.
Voor haar dapperheid heeft zij het
IJzeren Kruis gekreten Hindenburg
zond de jong© dame de onderschei
ding: ©n betuigde haar in een persown-
v kon brief zijn dank. Behalve net
IJzeren Kruis staat de jonge West-
fnnlsohe nog een ander zeldzaam
eorcteeken 'ie wachten. Aon de Site-
ziseh© grens hoof: r. ijmei eirr-n lo-
vensgevaar twee kinderen uit de Oder
gered Als loon hiervoor zal zij de
reddirogsmedaille krijgen.
EEN VLIEGER DOODGEVAL!.EN.
Zaterdag is op het vliegterrein te
Goiihn do vliwor Oswald Kaïli.nt, met
't onderricht belast, uit een tweedek-
kor van aanw-mlb.Vo bnogte gevallen.
11 ij was onmiddellijk dood.
DUITSCHE VERLIEZEN.
Dc Deutsche „Juristen-Zeitung"
deelt, mede dat blijkens de vfifde door
haar gepubliceerde verlieslost van
Duitsehe juristen, die n.T>r offimocle
•y^yovons h»wrkt. tot. 25 I.Tnunri
rrod* 1279 Dnitfldho luristen in den
oorlog ziin g-evaPorn Onder hen z»n 6
leeraren in liet recht, 275 regcoringis-
'iuurs-ambt en o r ennoch te rs en
officieren van justitie, 240 advocaten,
ilSf assessors, 420 r*-f«r«»»a<ur-icci>-n (in
DuitecWand een nadere titel don bij
ons) enz.
VERDUURZAAMDE LEVENSMID
DELEN VOOR HET DUITSCHE
LEGER.
De „VorwSrts" bevat eenige bij
zonderheden over de fabricage van
verduurzaamde levensmiddelen voor
het leger.
Tn het noordwesten van Berlijn
heef' een groote firma barakken van
gegolfd zink mot machines, stoomke
tels, vriestnesteHen enz. ingericht die
hot mogelijk maken dageRnks 180.000
blikjes met vleesch van 450 gram c'k
ie vervaardigen Eerst werkten er 70
75 s'agers dag en nacht Dnar de
nachtploeg verboden is. ziin thans 100
slachters aan het werk Zij srüdcn *t
v'iyvsoh in stukken van 8 tol 10 pond.
werpen het tn manden, waarin het
naar de snij-, kook- en afkoelingslo-
kalcn gebracht wordt. Er zijn groote
machines, die hot vleesch, nadat het
drie kwartier gekookt heeft, opdat
men het beter snijden kan, klein ma
ken. Er zijn echter ook 100 vrouwen
aan bet werk, die het vleesch in goe-
lasj stukjes snijden en ook tot de stuk
jes vleesch, die in de soopblikjcs thuia
belmoren. Zn koken dan het vlee«ch
verder en maken de saus bij de goe-
Jasj. Even zooveel meisjes doen het
vleesch in blikjes, anderen gieten er
dc saus op. weer andere wegen de
blikjes. Vervolgens worden de blikjes
nnnr de autoraat>sohe stoomkookke-
iels gebracht Deze ketels, waarin
duizend blikjes tegelijk gaan. nemen
ze automatisch op Zoodra ze lang
genoeg, ongeveer tachtig minuten,
bij 118 gr. Celsius hitte, gekookt bob
ben, zetten de machines dc mand niet
de blikken in stxoomend koud water
Feuilleton
Armorel,
14)
„Singleton's Misstap", beval
hij, mei het gezag van een professor.
Het meisje begon deze oude melodie
tc spelen. Misschien herinnert de lezer
zich den speelman nog, het type is
haast uitgestorven, die in een hoek
van de herberg voor de matrozen zat
te spelen, loen alle matrozen de horle
pijp nog konden dansen. Doch wel
licht is die speelman hem uit het ge
heugen gegaan. Dat zou bepaald jam
mer zijn. Er was een zekere kloekheid
in de wijze waarop hij zijn strijkstok
hanteerde, en de vertolking zijner me
lodieën was stout en oorspronkelijk.
Airmorel speelde in den trant van
den ouden vedelaar en terwijl zij dat
deed, met haar speeltuig nrndden in
de kamer staande, luisterde de oude
man, niet zijn hoofd knikkend en de
maat slaande, nauwlettend toe. Eens
klaps, als door de oude me'odio in
vuur geraakt, kromde hij zijn rech
terarm alsof hij <}e viool omklemde en
bewoog zijn vingers, aksof hij den
«friiitslok er over streek. De wijze
waarop hij, zijwaarts geleund, zijn
hoofd achteruit wierp en zijn been
vooruitstak, was juist als die van den
lusügen vedelaar, dien wij ons zoo
even voor den geest geroepen heb
ben.
Na een poosje staakte JnsCnianus
zijn denkbeeldig spel, en weer recht
op gaande zitten, gaf hij zich geheel
aan den invloed der muziek over.
met zijn vingers boven zijn hoofd
klappend en met één voet de maat
slaande, zooals men dat den ouden
dorpeling o-p oudorwetsche, gekleur
de prenten ziet doen. In onze eeuw
klapt geen dorpeling ooit meer met
zijn vingers of geelt eenig uiterlijk
leoken van blijde ontroering. Wat
de beide dienstmaagden betreft, zij
herinnerden den toeschouwer aan de
figuranten in den schouwburg, die
marcheeren wanneer hun bevolen
wordt te marcheeren, bij een feest
maal aanzitten wanneer hun dit ge
boden wordt en zich op commando bij
een begrafenisplechtigheid of brui
loftsstoet aansluitenalles met een
onbewogen gelaat en een stoïcijnsche
wijsheid tentoonspreidende, zoo
groot, d<at ieder die hen ziet, ten volle
overtuigd is dat iedere menschel ijke
aandoening hun volkomen vreemd is.
Dit wil du6 zeggen, dat do vrouwen
geen blijk gaven dat zij door „Single
ton's Misstap" ontroerd uf aange
naam aangedaan werden. ZU gingen
rustig voort, de een met breien, de
ander niet spinnen.
En wat nu de oude grootmoeder
aangaat, zoodra zij dc muziek hoor
de, nam zij een rechte houding aan
en opende haar oogen. Onmiddellijk
vloog Chessun op om haar hoed recht
te zetten. Als dames met haai; hoed
op slapen, krijgt dit hoofdsieraad
licht een neiging om scheef te gaan
zitten.
Toen dit geschied was, keek de eer
waardige dame met wonderbaar hel
dere en scherpe oogen om zich heen.
Vervolgens ging ook zij met hare vin
gers de maat slaan en begon daarop
te praten. Doch, dU was nog het
zonderlingste van alles niemand
scheen op hetgeen zij zeide acht te
geven Het was alsof het orakel van
Delphi de kostelijkste profetieën ver
kondigde en niemand daar naar luis
terde.
Als ik hare woorden ten pap'ere
moest brengen, sprak Roland' tot zich-
zolven, zou ik orakeltaal Ie boek stel
len. En deels door de stem van het
orakel, hot opwekkende epel, de
weerkaatsing der flikkerende vlam
men. den met zijn vinger klappenden
ouden man en misschien ook door li
chamelijke uitgeputheid, ten gevolge
van gebrek aan voedsel, kreeg hij 'f
gevoel alsof de muziek hom naar het
hoofd 6teeg. Het was als moest hij
opstaan en met Armorel de kamer
rond dansen.
Van lieverlede, echter, drongen de
woorden van de oude vrouw tot hem
door. Hij hoorde die helder en duide
lijk en terwijl zij sprak werd haar
f:elaat door de haardvlammen ver-
ichi en schenen haar oogen aan den
vreemdeling geboeid.
Toen do Oi»t-Jndiüvam-<ler „Prin
ses Augusta', in liet hollo van den
nartm op onze eilanden strandde, werd
het schip, zooais met elk ander vaar
tuig het Beval zou geweest zijn, bin
nen een uur tet splinters geslagen. Er
werd gezegd dat d© bewoners van
Samson het schip op het strund had
den .aten loopen en dat zij 'n scheeps
lantaarn tusoclion de horen© van ©en
koe gebonden hadden. Doch dit is
nooit bewezen. Er zijn, als er ran
stranden sprake is, nog andere ei lam
den in onaen archipel dan Samson.
Vele lijken spoelden naar de kust en
ook een groot deel der lading, noodtat
ieder wat kon krijgen. Nooit hodden
do eilandbewoners prachtiger buit.
Welnu, als oen schip stranden moet,
is liet 't best dat 't tegen deze rotsen
slaat en hare lading daar nudorwerpt»
Wat de zee opwerpt, is voor lien die
het vinden. Dal Is niet meer dtui bil
lijk. Maar men mag de levenden niet
plunderen. Dat is een groote misdaad.
Het was in hot jaar '13. Toen mijn
schoonvader Emanuël Rceevean, den
oassarier het teven redde, die arui een
plank vastgebonden, bewusteloos op
hst strand lj,g, mocht hij he:n don
zaJc met geld met hebbon afgenomen,
om zijn hals lung. Dat was slecht.
Hij had den zak aan den man terug
moeten geven. Voor dat dio man weg
ging, zeid© hij, in deze kamer staan
de: Gu hebt mij het leven gered.
Ik had al mijn geld in een zak om
mijn hols gehangen. Als ik het veilig
aan wal gebracht had, zou ik u er een
deel van liebben Kunnen aanbieden.
Maar ik heb aiets meer. ik moet 't le
ven van voren af aan weder beginnen,
Emanel hoorde hem -dit zoggen c-n liet
hom gaan. Doch de geluzak lag in
zijn koffer. Hij hield het ge.d. Et ligt
een vloek op «ns ges lucht, en die
vloek zal niet worden weggenomen
voor Ant wii <fcn man vinden wien dc
rak toebehoort en wij hem zijn schat
teruggeven.
Toen ging zij voort, dezelfde ge-
sohicdenis voortdurend met k!<
riaües te herhalen. Doch Roland
Luisterde thans op nieuw r
viooJ.
Armorel hield weder op.
Speel nu „Geveinsde Liefde",
gebood de meester.
Gehoorzaam speelde zij dat sink.
De vreemdeling scl-een gedwongen
to worden tot luisteren. Zijn hoofd
duizelde. De oude vrouw hracht hem
onder betoovering. De woorden dio hij
gehoord had waren weinig in getal
ar nu was het aisof hij opeens <fcn
man die gered en bestolen was. -voor
haard zag staan, niet gepoederd
haar en in zwarte zijden kousen, on
schoenen mei stalen gespen, d© hand
reikend aan den man die hem gered
on bestolen had.
01 het was zoo klaar als het Jioht
Hij had dit alles gezien en bijge
woond. Ditmaal ontging de viool zijl
aandacht.
Mijn geliefde echtgenootMethu.
salem, en zijn eenige broeder, waren
de eersten dio "voor deze misdaad
moesten boeten, ging de oude vrouw
voort. Hei bootje waarin zij naar
St. Mary overvoeren, sloeg Oin en zij
verdronken. Als ik had kunnen ver
moeden wat ons boven Itet hoofd hing,
zou ik naar Engeland gegaan zijn eu
g-.-cn rust gehad hebben voordat ik
hem gevonden had. Ja, dat 20U ik ge-
aan hebben, al had ik daar vijftig
jaren moeten ronddolen; maar ik wist
er niets van. Ik dacht dat wij voor
eeuwig gelukkig zouden zijn. Vijf-en»
twintig jaren later verloor mijn zoorf
Emanuel, toen hij een schip op liet
Kanaal bij Bristol binnen loodste, den
dood in de golven. Het schip strandde
in den mist op Steep Holm. En usv
eigen vader, Armorel. kwam met zij»
vrouw en «ine jongens, toen zij vaa
«--©n bruiloft to St. Agnes naar hul'
terugkeerden, in de golven om.
(Wordt
olgd.)
