i'1 dU> ochver doodbloedde In ai"-1 tfroul van vergolijkiugaeljfef* Eoral
I Mcr'e vuur. h<jt Wtui op eon totaal van. 2.025.000
'i EngoUch® m ar geschut veroor- gewoed© Kusmh. ft tail men hot per-
- «kt® two® ontp-of&ngen In oen o.aitage «tut geneest ea wear voor den
i-i^che batterij Voor een groot dMl diaut geschikt wordt op 50, don komt
i-, het succes ia d'-t gevecht tonven tot 1.010.000 blijvaad bulten go
«tinken aan de nauwkeurigheid van VöCht gestalde Russen. De penna/wo-
Engelse h» art:h»rtevuur. waardoor te slijuiy» van d© Russisch» legers
htt lerre'n van de Detachers met >1]-] durende liet «.arst» k&lQo&r var.
keu was overdekt. Dunk xl! den door «orW. *ki du» od £.300.000 xUn
■Hl den Hl
ilö £ogc!«ch«n behaalden voordeelw»,
konden deze op klaarlichten dag een
jj/efdraadversperripg aanbrengen.
ZUN WOORD GEHOUDEN.
E'ia I'taiisvh eedduat aldus de
7! .viworsclte bladen (Me zich ln
DuUsch» k ri igfgevaii'Jenöclmp bevond
brut van zijn Caniilk» iu Zutti-Frouk-
r ;k bericht ontvangen, dat zijn moe-
ei-'zeer ernstig ongesteld was. Hij
richtt© nu tot hol Duitach» legerbe
stuur liet verzoek om nog eenmaal
7,!j:i stervende moeder te megec alen,
or> zijn (erewoord belovend weder
naar liet kamp voor krijgagcrargcnon
te zolkni tervgkoeren.
Het Duitecho legerbestuur vsiüi^do
het verzoek in en dt Jonge uuvn ver
te ..k naar zijn geboorteplaats. Thans
is hij weder van zijn bezoek aan zijn
moeder, «»io üïtuaschön overleden is,
m Duiteel»© gevangenschap toruggo-
kw-ord.
T GEBRUIK VAN MIJNEN
ln het Argoanenwuud wordt voort
durend kluchtig gevochten. Dat boecl»
gevecht, in eon streek en een terrain
V/aur het vooruitgaan, zeer moeilijk
hs werd voorbereid door lust aanleg-
;wn van mijnen tot vlak voor de vljau-
d.'lijke versterkingen, onriergrond-
bilie gangen, echt nxdienwork, wour-
bi.i ilo uitgegraven aarde voorzichtig
moet woraui naar ucntaitM» ge voord.
Sioogi ua tnm»a.ler ei in. z/.iii inyn
aan io icttgcz* wt dicht bij de v :jmuto-
liitio loopgraven, dan wordt <he mijn
gemdeu, tan eiecirische go le.ding
verbindt do Lading dan met een Runt-
kurfsciio klos, a' onder oieotricueit
opv.ekkaiKi toestel, eai door h.t over-
breugeu vu» ten vonk wordt do mya
or; stoken.
Van uo verwarring, do» ontstaat,
do;r het ontploffen van zulk een mijn
vlalt voor do v ijaiule.-jku atodi.ig, u«-or
het spiingeu van de buskruit lading,
tlio gedeelten van tte loopgraven ver
nietigt, un dj bezetting aan het vijan
delijke vuur blootstelt, wordt dan
gebruik gemaakt c-ia den aanval te
ondernomou,
EEN FRANSCHE VERPLEEGSTER
UVEit DUITSCHE SOLDATEN.
Wo lozen in 't Alg. Handelsblad
onder andere:
Wij out', ingan ter opneming eon
lu w.', Rtschrevoi door eon Fransche
verpleegster van hst lïood© hrons iuu«
een Nederlander, <ue met i»u«r iu net
najaar aau do Beag-stho km»; werk
zaam was. Twee vatn haar naaste
bloedverwanten z.jn op Belgischen oit
ranseltou bodera in d«an. strijd tegon
do Duitschors gevallen. Toen zij de
eerst© Dui tochers zag voorbij trokken,
had zij moeite zich staande te hou-
ctcn. Maar zij leorne ai verplegende
opmerken ho&vei© goedo en luirtci n-ke
den
oorlog, aóu du* op 2.300.000 zijn t»
stellen.
Voor do Froneche legers komt de
VocsaLsche tot 240.000 gevangenon,.
360.000 gesneuvelden en 441.000 per
manent voor den dienst ongoech'kt ge-
wvuxlen gekwetsten (uit oon totaal
van 1.2G0.000 gewooden). Fnuikrijk
verloor dus Ir. het golieo! indien
xitrMt 00.000 door »:ekle onbruikbaar
geworden soldaten moerekont
1.100.000 man.
Do Bolgisolie wniiozen zouden (met
inbegrip van de in Nederland geïnter
neerde 32.00)) te ste'len zijn op 1JO.0O0
De Vosoiscjio Ztg. voegt daaibij de
purraanerUe Erltsche verliezen op
70.000. Die van ServiS en Montano-
gio worden ntet rneegerokoul. wijl
cfa/irofusrent geen ook maar ecniger-
nrate betrouwbare cijfers kunnen wor
den gegeven.
In totaal hucoen dus concludeert
höt fcktd du blijvend© verliezen un
do striiilkracLtcn der aan Du'.jach-
land en Oostenrijk vijandige mogonct-
h-xkai op 3.000.00Ü walden gestold.
Dit ie dus ia dit eorsto halfjaar
per dag een slijtage van twintigdui
zend" raaa.
AAN DE BSO ERA.
De oorlogeeorrospondent ln bet -
oosten van liet „Berliner Tagob'att" wi«,ri de gezichten van de mnjtsohaj
jsc-.rijft: l>w kon zien, zag, dat iedereon aan
De oever» van de Bsoera zijr» niet z'ia lippen hing....
zc.i. L r bekoring. Boschjea Eggen Bv het gebod, z een en Onze ader,
C'-cld aan de riv-er en e'landezi met ontblootte de Kei.-er hot hoofd en do
een verbazingwekkend weelderigen vA=nduls bogen zich ter aarde.
anvenif-vofén ran (Jo Ship Purcfiasa
Bill, Irij lm Huis ingc-'liond, waardoor
schepen, onder deze wet aangekocht,
ter beschikking komen van den mi
nieter van marine twee jaren na het
eindigen van dein oorlog. De minister
zal dan besKsewi of do schepen, die
eigendom zijn van de regeer'ng, als
dan dienst zullen dom nla hulpkrxu
83T3 voor de vloot of dat zij zuilen
worden verpaclrt aan particuliere
mfuivsoho ppi jon.
GENERAAL PAU.
De ..Temps" verklaart, dat genernsl
Pau nog steeds te Parijs vertoeft. Hij
lieeft geen andere .zending naar Rus
land, dan aan het oppercommando
eenlge onderscheidingen te brengen.
zorgd ward, 'dat iédere eot&uil ü&gé
lijk* eenmaal of ten minate allo twee
of drie dagen, zdn eclioenon uitirok
en ook gelegenheid had om zijn kou-
•sn en voetkippon nlt te doen an deze
te drogen ot ze'te andere aan te trok
ken Ook het lang gehurkt zlttor» of
katek*n van <ten man moot. zoo ver
het eemigszlna gaat, vermeden wor
de», orndat hot kn'kien van de bloed
vaten, alRcht «torlng ia de circulatie
ter» gevolge heeft Als handen en voe
ten eenigennate echoongehoudeo kun
nen werden^ dun Is het inwrijven met
vet on olie een zeer goed voorbehoed
mid d th
BIJ 11ET DUITSCHE LEGER.
Rholnhold Ci-onheioi, de oorlogs-
coiTespondent van de „Lokal Air/ei-
ger'geeft ©en beschrijving van een
godsdienstocfoning te velde bij Lo-
wicz.
De N. R. Ci. ontleent daaraan
,.De Keizer heeft zich voor het veld-
altaar geplaatst. De div.sie-prediki.nl
met tabl.<erd en boret deelt mede, «',;U
men znl begimten met tot stichting de
twee eerste verten van „Loof don
Heer. den machtigen koning der
eere" to zingen indrukwekkend zetten
de twee muziekkorpsen de melodie in.
Ook de Keizer zingt, de handen op
zijn degen steunende, mede. Daarna
predikt de dominee over den tekst
Spreuken XXI verst 31 ,,llet paard over deze Sportvereenlgbig verzoek
wordt I>ereld legen den dag des etrijds; i ik U be'-eefd, onderstaande regelen
maar de overwinning is des Hoeren". J dn Uwe courant to plaatsen.
Nooit heelt deze geestelijke een I Mij is deze voroeiuiging niet be-
aandachtlger gemeente, nooit vrome-1 ktnd, doch <1© leden zullen wane
ro toehoorders geluid. Hli sprak schijrd-k nog wel ,,l>oys'- zijn we1 ka
geestdriftig en geestdrift wekkend, cn hei afkeurenswaardige van het kio-
INGEZONDEN
lnffoso»ü«» »i©Jlkto, 2*pi««t»i <rf
vJot go»; vivt'. wordt de kr>;>)« <ï»o iaioad^r
aU4 tcédzi*£ -v«i.
Vmj èsn liilioul «kaar rubritk kelt de
Badarts Hek niet aaasprak»! ik.
Suut{>oort, 10;2 1915.
„THE HAARLEM BOYS".
Geachte Redactio.
Naar aan'eming van Uw ber'cht
tengroeg dwingen het ruiAca-
d», kabbelende water tot «cikltkTacli-
r-ge kronkelingen. De rivier ia een
groote liiudernks voor ondcinencft-
gen tegen Warschau. De ocne rivler-
overgaug n» den anderen moet mooi-
voroverd worden, daar de R'js-
sêR ateed» ■.v er gelegenheid hebben
zioh achter don stroom vast te zot-
Soms echter zijn oriae troepen
te snel achterna gekomen. >o
lagen de Russon bijvoorbeeld ten
oosten van de Bsoera tegenover onze
«telling. Voor hon lag een houten
brug over de rivier, die zij voorzich-
tighcidshaUo gelieel rnet >n potrole-
u<u gedK-ukt stroo be'egd en om
wikkeld hadden. In oea pik <Rmke-
ren nacht waagde de Russiéche in
lauterie in ©rooie menigte een uitval.
Zr hadden /.leb echter vergist >n do
oplettendheid van onze troai>en. Een
moordend muchine-gewoervuur ont-
vhig hen en de tc-n-genaauva! der
DuUechera was zoo kraclrtJg en zoo
dat d-.'n vijand u'et eeno den
tijd ov«.-r bleef om de brug aan te
steken. Onze infanterie volgde hora
op de hielen en dreef hem ver achter
zijn ooreproiJcehjlM «telling terug.
Weer waa een overgang over de
Rsoora in Ons beat. Verder vertelt
corroepondenit: Het donkere,
meest mistig» weer ln den morgen
Daarna sprak de K©Jaer zelf tot de
van vTMihdo bananiiugcti door lioo
gera kringen ln nauw verband staat
niet liet g r o o t e r gebruik door de
lagere klassen der maatschappij. Hou
den die er mee op, don ia bij de corsie
kringen allidit weer een toeneming
te verwachten. Dit ia de eenvou
dige kringloop der dingon, die wij
wierlei zaken kannen waarnomen.
Vroeger spraken de kinderen in de
hoogere klassen der maatschappij van
huu „papa" en de lagere van „vader".
Toen de betiteling ,,pnpa" algemeen
werd, draaide do zaak om,
werd het deftig om „vader" te
gen.... Op grond van dit cenvoudfg
voorbeeld zal de geachte inzender hot
wol met ons eens rijn. We vreezen, dat
hij „den meer welgosteldén en aristo
craten" een pluim op den lioed heeft
gestoken, dien ze tcu deze niet verdie
nen. In 't vreemde-woorden-göbroik
zondigen we allen, groot en klein, rijk
en arm....
Natuurlijk moeten we er naar stre
ven, om ons er in te beperken. Dat is
volkomen waar. En daarom doet het
ons genoegen, dat de geachte Inzender
in dezelfde richting nis wij werkt en
zich verzet togen ultereten-in-het-
kwade ala 't gebruik der benaming
„Tho Haarlem Boys"
REDACTIE.
Haarlem, 13 Februari 191A
M. de R.,
Sedert bijna 2 jaar waa het Klever
park door de E. N. E. T. vooralen van
een doelmatig wachthuisje voor de
passagiers, dat in oen lang gevoelde
1 «boette voorzag.
Heden echter wei den de bewoners
vreeiuoe namen Van dat park plotseling opgeschrikt,
minder, daar zijdoordat liet wachthuisje werd weg-
EEU DUITSCHE BEREKENING
OVER DE VERLIEZEN DER
GE.-. LLI EERDEN.
Da Vos»isclö Ztg. geeft eenige !>©-
e diouwingtHi en berekeningen over
hel aaiiUi voor goed buiteax yov-.cht
j'.dde ;e«eu>tanders van Duitsch-
J.uid <üi O.-tl. gedurauda óe eerste
j muuiidou van den oorlog Ejode
l'.;éèmbvT waren er ra Duitse!» ge-
vunseukanipen, op trunaport of nog
iu l'oleii circu 350.WO gevaj-gtra go
rutiien Ruosiul
ln Oostenrijk waren, liet er tot 12
December I5i.Sü0. Op einde Januari
ranmt de Vosaisclre Ztg., zouden bet
er m Duitacidunxl en O.-H. te zamco
635.U00 kunneu zijn geweest.
Da l'arijsctie Temps had togen Dec.
hut aantal gesneuvelde Russen op
010.000 goscimt, terwijl do Vosatechö
voor hot aantal op einde Januari
C75.000 geonouvelden aanneemt, Oy
tUle'rlft en bolemmert liet IngTijpsn
der batterijea. In bet gunet'gvite ge
val bogiiU <le artéllarie-strijd, d'o <k-n
a a aval der intanterie moet voorberei
den, ooi negen uur 'e morgens. AU
men vroeger begint, bereikt nien er
weinig mede. Hot artUlerleduel
duurt tot -n <k-" mdddaguron. Vaak t"t
drie uur en ook nog langer, als <lo
aaoval dor Du'techors n.iet bepaald
©ejv froidaanvai aai zijn, nwer op
hulp nu de flank gewacht moet wor
den. Het [s gewoonlijk vier of vijf
irar voordat onze aanvoerders gv'oo-
ven., dat de artillerie den infaniU-rio-
aaiival voldoends heeft voorbereid
en daa Is het donker en zou hot vu
ren dor infanterie slechts krult
eigenschap pon do Duitsche «ohhtien 1 beaioeUijkt de verkenningen der
hebben en zij getuigde, ciat, hoewel
zij voor haar verpleging ook nachts
geheel verlaten wegen en straten be-
yuan moest, do Du-ische po6ton en
p.itrouilhx>. die haar aztijd aanriepen.
Laar nooit a:uiers dan voorat'inend-
beid ©n beieeluneia geboonu JH-oboa.
Het voiyeiale halen wij uu den
biiof aan.
Tour
Gedurende do uren dat ik wudht
het» in Ik* Hospitaal, neuk ik dikwijls
terug arui uo sigoKioptn xeo nuura-
tl ii, «ko ik ocororauit ver vou nuju
théibuar vaderland, mijn heorliyk
Frankrijk.
Ik wilde dat gij „mijn gowoudon"
kondt ziön, zooab ginds te KuixUsa.
(.'ii'lanks hun vorschnkkeliik lijden,
altijd die vrooüjkheid, die pittige
goesl, altijd klaar mot een snaaksch
«titwoord on, bovenal, dc machtige
eenvoud vrui hun volstrekte zelfopof
fering. O, die dappere kloine Frun-
srfien, d:e noN-le harten!
Met welk i-en opgewektheid vertol
1.,-n zij vau hun gevechten, van het
n>oe;li]k leven dat zij in de loopgra
ven geleden hebben. Een htmner s«i-
d- glimlachende tot mij: „Ze hebban
mij oen been afgenomen, maar geloaf
ni.uir. tl.it ze het duur betaald heb
ben, ik hod er dan ock genoeg van,
om voor aardworm te spelen, on ik
;;eloof, dat ik op den duur gestiikt zou
zijn in hot rijk tier mollen. Ik kan nu
niet meer daarheen traan, maar ik
zal niet zitten pruilen bij mijn
en met gent «gen zal ik aon het werk
paan, cm patronen te maken".
Keu herstellende is twaalf dagen
k; jgsgeviui •euo ge woest met nuttere
•r*.;woudaiï gedurende den gelioe.im
slag; dat was aan de Marne. I»e Lmit-
scl.ora guven hora op hun beurt lo
t'.i-ii on to urinken. De zwaarst ge-
w ouden, dk» acnoodzaakt waren te
voet te gaan, werden door da Duit-
s-;ho iohtatcn oudeisieunti, «Lc, z» n-
<j.-r onderscheid te maken, aau do
I ïansclten oeuxdfden Steun vorlecu-
i. i!s aau iiun eigen krygsmakkers.
'l oen de Fransrjie tegenanuvai l«e
giai i.n de IJuitst tiers genoodzaakt
v.aren tot ecu achterwaarteche on-
cciitratie, lijten zij onze gewonden
ii.l.ter on zelden: „IJitU de uwen nu
muifeuwe genezing voltooiou".
iJoe zou nnsn in Frahkrijk bot-xr
tiolrben kunnen haruielea?"
.i'g niet Inzien Te
van ouderen dagt
voorbeeld voor oogen Iiebbea. In ^al het niet meer vervangen worden,
sport- en andere vcnslagen komeu ,]och voortaan dienri doen te Bloe-
herbaaldclijk gciieal onnoodlg motklaa! aan het eind van de tram.
Engeteche nam-u, en uitdrukkingen ^ftl de reden van dit verlies voor
troepen. Kcnjxchfig, door oandocuing voor Uvr.To groote dagbladen onU de Parkbewoners mag zijn, is ons nog
vervoerd. Hij tv.-lar.kte hen voor hun houden zich luervan. i»et euvel i* onbekentl Men beweerde, dat bedoeld
dappere dadsn en wekte tot nieuwe vooral onder de vrrt^aggo.ere vau w(,chthuis;e te voel door kinderen ais
onversrJ rokkenheSd en tct nieuwe da- kleinere b aden. WaarschijnJijk den-werd gebruikt en z-oodoeu-
deo op. Want nog ls de vijand niet ge-1 keri zij dat hot publiek dan meer de boscluiti igd, en dat de bewoners
heel overwonnen, maar men mag niot gewicht aan htm verslagen zal hech- i van Kleverpark htei-op toezicht
rusten, voor hij tan onder gebracht is. tan. Ook op villa's on vooral v'l-dienden te houden.
Bij doze woorden maekta de Keizer laatjes leest nien zeer dikwijls Engel-y>u>l kinderen or van tijd tot U;jd
met zijn ri'zweep rxIk een krachtigs echo en Frausche namen. Namen fc,)(rf6n zcer begrijpelijk, doch wan-
bcweging, dat o*w zij" ©Ifscn wil en zoent!? „Sunny Homo", „Mön Ropc«a", 'uoer or ongtrcx idighsdea plegen,
ineening sscon (rwi,ifol kon boalarui..." j ..«Juatro Bres", „Ookwood", etc. etc., ^mi bdhoeft de E N. E. T. dit slecht»
trader blad sico wij nog ver- ken irien op minstefis de helft der ana de ,>©litu» op te geven, om ldsr-
atl aan eeri ©inde te maken.
Het ligt volstrekt niet op dun wog
dar bewoners van het Kleverpark
meld, dat tijdens de heele !>leohugheid
een liogiujg ïtoven de toospon vloog-
Het hield wacht, om bezoekeu van
Russische eeudekkore, die uci» in de
laatste dagen n.ocrmuleji in do nabij
heid gewaagd hadden, sf te weren.
Ten giotte Dokken de Uoepcn langs
den Keizer. De musiei. 3peelde do oude
wijze vau het Fr idem us Rcx", waar
in de troostrijke woorden voorkomen:
„Eirtd jed® K gel, dio t« iüt ja nicht!
Denn trltfe jede Kugel apari ihron
Mann,
Woher nfihmen die Kèniga üire Sol
daten ilann?"
(Want elke kogel Is immers niet
raak. Want als olke kogel apart zijn
man trof, waar zouden do koningen
dan liun soldaten vandaan holon
Afrika.
UIT ZL'lD-AfRIKA.
Reuter seint:
ln een interview verklaarde sir
Tiioraas Watt. minister van open
bar» werken, dat dc regiering n:
iUa's, welke iu de omstreken
Haarlem staan, lezen.
Hieraan moet Ik toevoegen dat
het over hot sl'sanvcn kieScre vil j -jj -,jtio lr^Mlf daar lxwav
zljn welke zich met vreemde 1 <le ?noote bic- .'«te van dat park
namen tooien JIci echijnt wel a'aof
dj bouwers of e'geuaara getracht
hebben, iiet onaanzienlijke vau hun
hmzen Je lergueden door ze met
vreemde namen op te smukken. Oa-
dor d»welgestelde cn arisiocratischo
famhiee geraakt het bezigen van 1 vvachUiui-je noodig was.
vreemde namen ge. uk tag u'i den )«v't do Direct io gezead: welk
«iaat DU kamt aak loi uUurukk ig lïa(„BmIai., J «Au, hij»
e ko zij aan l.un en v^[ t(0 natuurlijk <>p hot Klo-
Jelijk maakt.
Na ontvarsfsi v«ui uw Wad. lazen
w ij oohter, dat or ten moer aomieuio-
iijke ooiwiak is, en wed de quaeatl*
over do huur van tr.-t lokaa! vau don
Riioders te Bi oom on daal, waar
de namen welke zij
la's en builenverb! IJ ven geveu. Iloe
aangenaam en echt Nederlandseh
luiden name», zona's Wildhoef",
,,'Har-tonlust", ,Du'n en KruUlberg",
Kennemo rga a ixto'Koningshof
„Decneuoord" e!c.
Hot geven van vreemde naaien aan
kindoren komt ook d'Uwijls voor on
der den k'cine» cn beteren burger
stand ,,J"hn", „Mary" en dergelij
ke fraaie voornamen komen in fami
lies voor. welke dikwijls noo'-t Enge
land of een Engelóchniin gezien heb
ben. Oc»k \an deze slechte gewoon-
wijken de welgestelde ea
--- O t JXl W Uc YC1 >sT«7l43.Ue Vil Hl«i-
zau p an la strahe maatregelen re f tocraUeche familie» in het algemeen
*„ir.->n A,-» rMu Zla c U i'M - -
tegen de rebellen, die slechts"
tot <ie volgelingen Iwhooren. Hij
voor rfch syfirj»athtee.;rde niet met
«enig verlangen om den beul vc<l
werk te geven. De leiders echter zul*
I011 wegen® hoogverraad wonden ver-
voigd. En er zullen twee a dirichon-
derd leiders zijn ook zuilen zij ge
straft worden die wegens plundering
olgd
spillen zijn. Bij de laktiek, duo zich J «n vernieling vervolgd Unwn wor
in dezen oorlog heeft gevormd, te I den ongetwijfeld zuücn Je U
Jiot slechts zelden mogelijk ecu be-
liaald voordcel vewfcr "te gebrniken
en in den avond komt de strijd dan
tot staan; te nachs dan doen do Rus
sen een teg- iraaoval. vaak met ge
deeltelijk succes ea dan begmt de
strijd den volgenden dag optririiw.
Ik verraad geen m-htwr geheim,
ate :k van een gevechtswijze v r:
waarvan wij reeds vee! wU hebben
gehad. MttcMncgvweervuur, waar
van de moreele m-druk. met zijn zc-
ji-uwschokkeud geknetter bijna even
erg te aU de uitwerking in het doe-,
wordt op de Russtóche loopgraven
gericht Blijven dan de Russen i:og
in iuui d-.-kklng, dan vuurt onze ar-
tiMeri» een paar honderd meter daar
achter. Hot OUCCM os steeda het zelf
de. Met de urn ven omhoog kruipt de
vijand te voorschijn. Ilij weet wat
'm dreigt, «te lüj sich u't de loopgra
ven waagt. Zou hij echter, wat met
denkbaar la, aten het vuur der ma
chinegeweren ontkomen, da» drijft
heiu tedere beweging achteruit ra
het artillerievuur.
BEVROREN LEDEMATEN TE
VELDE.
In de ...Miinchener MedudncChs
Wochemschrift" vertelt pi-oGx^sor
Friederich »wt Koftingsbcrgen, chirurg
hij tuït eerste Oust-PnAstóche leger
korps. van de ondervinding, die hij
opgedaan heeft bij het beharuieten en
verhinderen van bevriezing order de
troepen to velde. Hij hoeft zeer wei
nig ernstige gevallen bij zijn leger
corps waorgenomon. Onder <I,a moor
dan vijfduizend gewonden, die ln do
maanden November en December !fi
è<3 hospitalen worden opgenomen,
•saien nog geen tochtig gevallen van
hevrictlng en ook deze waren bijna
ronder uitzondering van dan eersten
en tweeden graad. Het i3 in geen enr
ke! geval ttOOdlg geweest een a-
cbaautsdeel af te zetten. En professor
Friederich waarschuwt er ultdndt-
ke'-ijk voor. daarbij tocli vooral ntet
overijld te werk te gaan. Onder de
v00rzorgsmaatrege!cn zijn warme sa
ruime schoenen het voornnamste.
Vaak doen do manschappen ee« d'Jo
ke laag van kousen en voetlapj>en
aan, te «likker naarmate bet kouder
13. Deze dikke verpakking wordt door
zweet, vuil en regenwater tot oen
dichte vaste massa, dte belemmorond
kt op de huhlcircutet'e. De offi
cieren vau gezondheid on de officie
ren van den troop moeten tegen dit in
pakken van da voeten met kraoht ojv
reden. H.-t best® won ate er roor
1 bun
te oden, hetzij leider» of niot,
elgendbm verliezen.
Wat de campagne tegen Du. isch
Zuid-W est-Afrika betreft, Sir Tbo-
inaa Watt meende dat -men binnen
zes maanden h'eraan een einde
moeet maken. Maar, tueende hij, al
sou het ze«s jaren duren, moet de
vo'dtocht worden voortgezet.
Toen «ten heer Watt gvv raagd wer I
of de Unifr-tioopen las: hd<Wen niet
te vuren (op do rebellen), antwoordde
hij, „En tei-ec!it de ti.cl van schieten
was het ate tic rcbcüen het deden."
IN OOST-AFRIKA.
Uit Berlijn wordt bericht, dat
Du-it?oh Oost-Afrika thans gelieel on
a.l vrij ia van vijanden aa dat deta-
choirfenten Duitsche troepen in Brl'tsCh
0.ost-Afrika en Ocgauda zijn.
Voor de Oo9G A fri kaan scha kust lig
gen de kruisers: Chatétin. Ikirlaiuurih
Weymouth, Fox en eenige hulpknd-
sera.
AS!er!o!
JAPAN's El SC II EN' AAN CHINA.
Uti Milaan wendt aan de KKnlsche
Ztg. geseind
De „Carrière dvBa Sc ra" verneemt
dat de eischen van. Japan in China dc
grootste opgewondenheid hobben te-
wooggebraclR. Ook moeten do belan
gen van andere inogendLedea, voorni
vun Engokrad, er door worden aan-
gotaat. Engeland, zoo hoci het, kan
er zich op 't oogonblik re.Lt?» tegen ver-
zetten.
ONRUST IN ITALlAANStH LYB1S.
Volgens oc-ii lleuter-telegram uit
Tripolis hebben duizend «tot geweren
gewtpende Arabiereneen aanval ge
daan op den kauieelentreitt van kolo
nel Giuamizi s detachement nabij
Bungein, ln den vroegen morgan van
Dinsdag. Het daarop volgend gevecht
duurde tot bet vallen van den avond,
toen de Arabieren met zware verliozen
wnren teruggeworpen.
Drie Italiuunsch» officieren zij:: g.v
dood. Verder sneuvelden of werden
gekwetst 87 Lybièrs en soldaten uit
Eryt^reo.
DE SHIP PURCHASE BILL IN DE
VER. STATEN.
Router seint uit Washington: Pre
sident Wilson beeft thane goedldouruig
varlesffid aan een compromte, tot het
af. Dit moet vo'gme miju besclioidc:
nwening daaraan toe te schrijven
zijn dat bedoelde families Engeland
ea liet overige beschaafds buiten
land dikwijl» bereisd hebben en be
vonden hebben dat het buitenland
ons Ln geen opzieht vooruit te.
Kr bestaat voor hen dus geen ro
den. gewoonten cn namen van bul-
tender© over te nomen. Iets anders
is dit voor Nederland era, dte inlet
rerder geweest zijn dan Amsterdam,
Scheveningon of wclüclit oen jxiar
dogen naar Brusej.-l. Voor ten blijft
d3 buitenlander vooral Engetech-
nian en Franechman, een soort hoo-
ger wezen, hetwelk zij op straat nna
staren naar we'ks vreeinda klanken
sij niet eerbied luisteren. Mei voor
liefde griaru'ken zij in hun gesjirck-
ken VTcetndo uildrukkingon, en ne
men gretig vreemde namen en ge
woonten over. liet zal zeer moeilijk
zijn, dergelijke Nederlanders vau de
ze s1 echte gewoonte af te brengen.
«port- cn andere verslaggevers zou
den liet goede voorbeeld moeten Ro
ven. Misschien kan ook het Alge-
meem Nederiondflcb Verbond meer
doom of onze onderwijzers. Het is
natuurlijk onnood'g, met gorteg-
ac'hattmg over oenige natie te epr.i-
ken, doch zij kunnen de NedcrU
jeugd j ceds vroeg inprenten' dat wij
uerkolijk bij hM buHentend iu be
schaving of ontwakkekeg niet ach
terstaan.
Om thana terug te kont re op „The
lUar'.wn boys", tiet «loet rai; werke
lijk leed. dat tij het slechte voorbeeld
van vete ouderen gevolgd hebben.
Goioof mij Haarlem boys", indiea
een Engelaclun.ii; Uw naam hoort,
zal bij een medelijdend lachje ntet
kunnen bedwingen voor da vereeni-
ging. die rich zo© gaarne met een
Enge'schen «aam tooide, lïoe zendt
Oh het b v. bcoordeelen indien een
Londensche Si>ortvereon%ing van
jongelieden rich zon noemen „De
Londan&che Jongens". Zoudt gij
«Üt niet betoche'ijk vinden? Even be
lachelijk khnkt een Engetechnvan
.,Tli« Ha-jriein boy»" in da ooreu.
Laat mij U daarom raden, vermeer
dert ln Nederland bet .vantal vreem
de. vo'vr een rechtgeaard Nederhui-
der dwaaekUnkende namen niet:
verandert Uw naam nominaal» cn
thans voorgoed in „Haartemache
Sportvereeiïiglng, da Haarlemsclie
Joogecs Drae he aft voor ons N«-
derlnndei» {waartoe gij toch ook ba-
h«x>rt) een gezonden, aangenamen
ktank.
Met dank voor de p'aateing.
Hoogachtend,
Uw Abonnd,
B ij s c h r f t,
Met de hoofdetrdkklng van des In
zenders betoog iljn wij het eens. V\'c
moe oen evenwel, dat de mogeHjkheid
beeiaat.dat het minder gebruik
erpark.
Wij vertrouwen, nu wij dit weten,
dlat wij weder zoo i-pcedlg mogeljik
oen dorgoliik wachtbuisje hier zullen
Kien verrij»e.n, daar 0113 park wel van
gelieel lïaariem do meeste behoefte
heeft aau een wachthuisje; daarom
hebben wij dit ook het allereerst ge
kregen. Do bewaking laten wi.i echter
aan do politie ov?r, die daarvoor ls
asngeweseo.
Vale bewoners van het
KI evrp ark.
Wij KUben bij do Directie van do E
N. E. T. geïnformeerd en vernomen,
dat liet ÜO bedoeling niet ls, een
nieuw v.acltthulaje in het Ktever-
park to plaatsen, omdat daarvan wei
nig of geen gebruik werd gemaakt.
Ilat bezoek bestond voornamelijk uit
arbeiders, die or hun boterham kwa
men opeten en jongen» die or kafte-
kwaad in uithaalden: ia-ouwe compa
ranten waren twee dames, die er ge
regeld eon uurtje in het Bonnetje kwa
men zittao. De Directie is l»ovondien
van oordeel, dat sedert de 10 minuten-
dianst op Bloemcudaal ls ingevoerd,
eon wach;huisje in 't Kleverpark on-
noodig pew orden ls.
REDACTIE.
Stadsnieuws
Het Tooneel
HET ROTTERDAMiSGH TOONEEL-
GEZELSCHAP „ONDER 6éN DAK",
VAN FABRICIUS.
Het nieuw® «c-rk van Fabriciua
w erd hier, oveoala bij de première in
Rotterdam, door hot publiek warm en
hartelijk ontvangen. Aan het slot
bteeg de warmte znifa tot gecstdritt-
en moest vier-vijIniaaJ „geiuiald"
worden.
Blijklraor deed het verzoouende van
dit slot, het overwinnen van vriende
lijkheid en gulheid op boeren-stugheld
ou bekrompenheid weldadig aan, als
luid men in Llez-M tijd van rijand-
achap ea bteodigen, t'A hot uiterst
so/geho'.'ricTi strijd, iiehoefte aan wat
voraownt en verzacht.
Jammer, dat het puWtók oncter do
voorafigaaudo bedrijven zoo dikwijls
blijk gïaf van slecht I>egrlp: er werd
gdachen. druk gekcheai op do meest
.ragiaclie momenten, alleen omdat
één van d© boeren op het tooneel een
wat ruwe uitdrukking gebruikte of
zeifs om het typlsch-etijv» der boaren-
vrouwen in hunne effen rouwklceren-
Hot publi'. k hwtft nog veel te loeien
wat betreft „meeleven" met wat op
het tooneel gebeurt.
Fabricius is tu dit stuk ©en nieuwen
weg Ingeslagen; gaf hij in zijn vroege
re stukkan („Eenzaam", „De recht»
Lijn", „Met den handschoen ge
trouwd" .1 vooral psychologische ont
leding zijner personen, in „Ouder ééa
dak" geeft hij tn de eerete plaats
milieu-teekening, een genre waarin
juist on» Hollandsche sohrljverfl vaeC
loreilu bobben.
We denken aan Iloijerrnans en ock
aan de oud-Ho! landers. Braaroo
'e.a. Fafcrlciua voort cra3 m ccn boo-
renmiüeu mot sterk getypeerde figu
ren; de oude, stuggo, koppige, W
krompen vader, die zijn leven lang go-
zwoegd beeft voor z;jn kinderen, en
die nu venvacht, dat de kinoo: ou zul
len rijn nis h ij wil m zullen ca
ais hij. Van die kindei .n is alleeu d«
jongste dochter nog bij hem: zij is nis
aangewezen de verzorgster van zijn
ouden dag te 2iju, nu zijn vrouw :s
gestorven; de andere dochter is een
©ei i ijke vrouw, iiord-werkand, maar
lolibarig en evenals haar vader
ronder begrip dat or mensehen be-
staan, anders dan zij. Zoo leeft ze in
voortdurende oneenighe-id met haar
man, een ronde, brave, gulle smids
knecht, die veel van oen grap houdt
cn wel eens een cent meer uitgeeft dan
Sirikt noodig j'a. Van de zoons van
den ouden boer is de één onderwijzer,
een tot in het tramenschelbke door
gevoerde vrek an schijnheilige hui
chelaar, (Jan de amid noemt hern heel
typisch „de koster" j; de ander oen
goede rondo kerel, driftig on mc«t een
eigen wiL Deze zoon, Wolter, hoeft
ccn vrouw „uit de stad" thuis ge
haald, c©n winkeljuf', zooals de oude
man smalend zegt en deze vrouw ia
de oorzaak van tweespalt in het gezin.
Al vier jaar wonen Wolter en zij „on
der één dak" met ztjne oudere en nog
altijd heeft d-e vader geweigerd haar
te zien. De drie bedrijven brengen ona
nu beurtelings I11 hel huisje van Wol-
tor cn in dat van den vader.
Fftbrlcius hoeft zich zeker geen bo
ter vertolking van zijn werk kunnen
wenscben dan do artiaten van het Rot-
terdomsch tooneelgeaelschap ons ga
ven. Hot décor met do tegelwanden,
do schouw, do groene gordijnen en
de groote testen was typisch bocrsch:
alleen misschien wat te moot voor
rulko arme of vararrad© boorec. Maar
In elk geval: het waren boerertLarrtera
on daarin bewogen de mensdien zich
Jn Urm sobere rouwïdooren al» wezens,
ln hot milieu behoorenrl. Itenri Pool
man was een uilstokeiide oude lvwr,
venzwoegd en verweerd In een lang
leven van hard werken.
Martha Walden ©n mevrouw Ver'
voorii—Kar stel kenden zijn dochters
rijn, gegroeid op denzeif<km grond als
LIJ. Frlte Tartaud als Wolter bad in
zijn uiterlijk meer van eon arbeider
d.tn van oan boar, maar hij voelde zich
ook looser van de loerenoangeving
dan zijn zusters; zou bij on dors een
vrouw tifc de stad gezocht hebben? Dia
vrouw, Dora, het KtadsniPisjo. dat zich
heeft aangepast aan rte boerschc om
geving van haar man en uit liefd»
voor iltón man allo» Inspant om zijn
vader met haar te verzoenen, werd
door mevrouw Tartaud gegeven met
alle nuances, Fabricius aan de fi
guur hoeft gegeven. En we riem aan
Jvaar: zij hoc-ft uit genegenheid
voor Wolter zich goh oei Ingeleefd
in haar tegenwoordige Iwstaan., maar
daaronder blijft in haar zekere licht»
levensblijheid en levenslmricht. dot
hoor boven de anderen doet staan cm
dat misschien juist Welter tot haar
getrokken heeft.
Dit levensblijde wa3 't ook, dat ia
11», WolteW zwager, een diepe ge-
ii-:g. n5«id voor haar wekte, waarvan
wij in 't eerste bedrijf even de «an-
duiding zien. Dezen smidsknecht heeft
dc schrijver heel wat gezonden, gou-
(ligen humor In den mond g-'egd j
N'co de Jong speelde hem sappig on
ou bollig, zoodat het ccn verademing
was telkens als hij op het tooneel ver
scheen. De sympathie van de toe
schouwers ging geheel naar dezen
braven gezel en zijn «afstraffing van
„•den koster" en diens Inhalige vrouw
wekte in de zaal oen weldadig gevoel
van voldoening.
De lieer Van Hees en mevrouw
Morten® deden aan do figuren van het
Rchoolraeesterspüar volle necht we
dervarende schrijver is in zijn 1ee-
hvihng hier wel iels over de schreef
van het aan-neradijke gegaan
Het etuk verloopt anders dan wij
verwachten. In do eerste acte ruiken
wij als 't ware het drama liet is
«1e begrafenisdag van de moeder;
Dora mag er niet aan deelnemen d»
oudo man duldt haar niet in zijn
huisfris hij haar toevallig z'et,
ppuwt Iiij op den grond. En Dora van
haar kant verzekert aan Wolter. dat
„er eon ongeluk gebeuren zal" a's da
oudo hij hen in huls zou komen Wol
ter eolf hooit roods vroeger zijn va-
dor neergeslagen, locn deze op Dora
schold.
Dan... in do tweede acte zijn do
broers en zusten» bij elkaar om to l>e-
riissen bij wien vader in hul» zal ko-
menals zij 't niet oen» worden.
slJt Jan ten einde raad voor, er ora
te loten en dit schrijnend wreede ge
schiedt. Den sclioo'm-ester treft het
lot maar Wo'ter kén er niet in
hicstenunon. dat zijn vader bij dien
vrek in huis zal komen en tegen
«ten zin van den ouden man r.c^mt
hij hem mre in z ij n huls.
Nu verwachten wij hel drama, het
ongeluk, waarvan Dora gesproken
heeft. Maar hot loopt alIo3 af in
vrede en verzoening; Dora weet den
oude te treffen, zijn stugheid dia
eigenlijk va'sche schaamte was
te overwinnen. - En dit. omdat zij het
w i l, ter liefde voor Wolter, Van do-
zon wü nu, van de kracht, levend lil
deze vrouw, zouden wij graag wat
meer willen wetenook van wat den
ouden man in zijn diepste innerlijk
beweegt Fabricius g?ofr dit niethij
karaklerboeit niet, doch typeert oL
leen én bUjfi aan de oppervlakte.
Maar wat hij geeft is dan toch d»
v.vrkeBjkheld van <He oppervlakte,
van wat we 2: en In liet tevens gebeu
ren om ons heen Nten voelt de waar
heid en de eerlijkheid van den schrij
ver en dat stemt ons dankbaar En
doet ©n» wenachen. dat Fabricius
voort moge gaan voor ona tooneel te
werken. We hebban weinig tooneel-
schrijvere in ons land tegenwoordig 1
Schürmann hebben wij verloren,
Heljeimana vindt helaas weinig of
geen tijd tot lvet schappen van nteuw
werk. Ie ten wij Fa 0 rictus fa» ©er*
houden?
ANNA VAN GOGI1—KAULBAGH.
