De Europeesche Oorlog.
DERDE BLAD.
HAARLEM'S DAGBLAD
ZATERDAG 20 FEBRUARI 1SI5
Verspreid nieuws
van deoorlagsvelden
DE ACTIE TEGEN PONT-k-
MOUSSON.
In do communiqué 8 der laatste da-
£:u is herhaaldelijk sprak© geweest
an het dorp Norroy en. de hoogte
Signal-de-Xo». Wat daar eigooliyk ge
schiedde en wat het doel van die
aanvallen was inzonderheid of het
slechts levendige voor pos tcnac tie was
of dat er een diepero bedoeling aan
t n grondslag lag bleek tot dusver
niet uit. de vage berichten.
Nu schrijft t Alg. Handelsblad:
De Duitschc aanval werd aangezet
togen twee, door de Franscho troepen
bezette, beheerschende punten, nl. te-
een het dorpje Norroy, dat op vier
K.M. ten noordwesten van Pont-k-
Mvusson ligt op (lo helling van een
hoogte van 300 M.. welke het Maizel-
ial beheerscht en in den rug gedekt
's door liet Prétrabosch, dat *lch uit
strekt- tussc.hen Norroy on Poni-a-
Mousson. Daartegeuovor ligt op den
ettelijken ot.er van de Moezel de
hoogte, welke Signol-oe-Xon genoemd
v. ordt, even ten zuiden van het dorpje
l.tóinénils, welke hoogie het rivierdal
t r breedte van 365 meter beheerscht.
Deze beide belangrijke punten, wel
de den weg via Pont-u-Mousson naar
Nancy dekken, werden Zaterdag door
c.n vrij sterke Duitsche troepemnaclit
aangevallen. Volgens het Duitsche
communiqué van 14 Febr. hebben do
aanvallers beide stellingen veroverd,
waarbij zij twee officieren en 151
en an krijgsgevangen hebben gemaakt.
Drie achter ton volgend© Fransche
communiqués meldden: Zondag, om
drie uur, dat „de resultaten van hei
gevecht nog niet bekend waren"; 's
avonds, dat. de strijd voortduurde en
Maandagmiddag, dat de Duitschers
er in geslaagd waren, beide punten te
bezetten, doch in een tegenaanval
•..eer waren teruggeworpen; de Duit-
schors hielden slechts enkel* gedee!-
tei van loopgraven op de noordelijke
Helling van de Signalhoogte vast.
Nieuwe po-zingen van de Duitschers
om de beide beheeradiende punten to
vermeesteren, mag men verwachten.
Be-halve, dat het bezit van beide stel
lingen noodig is voor eer. opmarseh j
uit het noorden in de richting Nancy,
wijzen de Fransche bladen er op, dat
Pont-a-Moussc.i c-n omgeving een be
langrijk gebied van metaalbewerking
i?. Wellicht, dat ook deze factor ten
eden is van het Duitsche offensief op
dit punt van het front.
IN* DE BOEKOWÏNA.
In de „Vorwarta" leest men een
artikel over dit eigenaardig land, dat
vroeger op de Turken Veroverd is en
dat door zijn bonte mengeling van na
tionaliteiten een echt klein Oosten-
ijk is. In het land, tusschen Gahcte,
Rusland, Roemenië en de Trans-s. 1 va-
I.ischo Alpen, wonon naast en d©or
i [kaar .Po.on, gopoleniseerd© Anne-
i ièrs, Duitschers, Boethenw, Roo-
menen. Zigeuners en vele duizenden
Joden. T,„,
Iu de Boc-kowina zijn ook vele Jood-
sche Landbouwers, die men gerust
hoeren, kan T arnen. Het karakter
van voorpost, dat dit land hooft, is de
i oden, dat het zoo eclit Oostenrijksch
Czemowitz ïs de hoofdstad. Het is
er veel zindelijker, netter en levendi
ger dan in Galicischo steden van
Pd.000 inwoners. Daar is ook de jong
st© Oostenrijksch© universiteit, waar
alio colleges in het Duitseh gehouden
worden, met Duitsche kranten. Duit-
:-.i'tio op-seP riften, ja zelfs met Duitseh
;tls ambtelijke tauL Op straat echter
hoort men «alles door elkaar: Roi-
•.ueensch, Poolsch, Russisch, Oo-
kraixtsch. Iu de gloeiende zomerzon
krijgt do stad met baar vruchten on
meJDenen-kramea allicht iets Oos
terse h.
Verder naar hot zuiden gaat de
spoorweg rij rechtstreeks raar de
urcnsplaatscn, naar Roemenië on ook
naar den Iiussischen oever van do
Moldau. Do grens gaat vaak midden
iloor do plaatsen.
De sch.njver heeft ook eerige weken
doorgebracht onder de R.xrneensche
hoeren op het platte laml Groot©,
prachtige figuren' waren het daar al-
I .-iidie zo mor en winter dezelfde wit
lederen mantels van schaapsvacht
drazen-. Aid dit verschil, dat zo in
<ku zomer de vacht on in den winter
het leder naar luiten keeren. Zij lro
pen altijd zonder hoed en dragen lang
hoar, een to aken dat zij vrije mannou
zijn. Een tijd lang hebben do Roemee-
jicu niet gedronken. Het was in dm
tijd, toen oen uitgediend korporaal
van hel 41e infanterie regiment uit
Czemowitz liet land roudreisd© cm
met zooveel bijbotech vuur zijn land-
genooicn van het drinken trachtte a?
te houden, dut do boeren plechtig- den
brandewijn afzworen. Maar dit hield
geen stand.
De strijd ter Zee.
V \N DUITSCHE ZUDE.
't Wolffbureau meldt nit Berlijn:
De I.okal-Anzeiger schrijft: ,Hel
Duitsche volk vertrouwt, dat zijn re-
geering thans zal beginnen, den duik
bootoorlog .met alle middelen te voe
len, die haar ten dienste staan, en
(lat zij zich door geen protesten van
haar pad zal laten afbrengen. Ooit de
v ijand is steeds meer tot het besef ge-
koinein, dat hij w' een machtigen c-n
onverschrokken tegenstander heeft te
«licn, dia vastbesloten is te overwin
nen, wijl hij overwinnen wil en meet.
Engeland zal uit da door ons tori
>m«rika gerichte nota. die d'an hij-
val van het goheelo Duitseh© volk
heeft, ervaren, dat het er met zijn
grootspraak en rechtsverkrachting
nlett komt, dat zijn terrorisme op
Duitschland geen vat heeft".
Do „VossLsche Zeitung zegt: „Ach
ter de Duitsche regeering staat vast
besloten liet geheele Duitsche volk,
dat hoffelijkheid in den vorm en vast
beradenheid in de uitvoering op prijs
stelt."
In de Kreuzzeitung.wordt er op ge
wezen, „dat Duitschland tot nog toe,
ondanks de scherpe oorlogvoering, al
le mogelijke tegemoetkoming heeft ge-
:oond; dat zal men ook in Xmerika
moeten inzien, tenminste daar waar
de blik nog niet is verduisterd. Onze
rienden aan de overzijde van aen
oceaan zullen na de nota er meer ian
ooit van doordrongen zijn, v ij
oor een rechtvaardig© zaak opko
men".
Uit Kopenhagen: ,,Ekstrabladet"
schrijft: „Hoezeer men in En-geland
met de Duitsche bedreiging spotten
mag, zij heeft overal elders in de v o-
reld aanmerkelijke uitwerking gehad.
Als Duitschland zijn plan, om heel
Engeland met ontplofbare mijnen te
reven, kan uitvoeren, dan is de 18e
Februari de laatste dag van Enge-
land's wereldheerschappij. Men tracht
in Engeland het gevaar te verminde
door do schepen mei neutrale kleu
ren t© beschilderen. Maar tegen mij
nen helpt dat niets. Volgens de ver
klaring van de Duitsche admiraliteit
zal het ook tegen duikbooten niet veel
geven. Men moet toestemmen, dat,
als de Duitschers een uithongering»-
oorlog tegen Engeland voeren, net
doorlaten van Engelsche schepen, «h©
zulke plompe listen gebruikenbe
lachelijk zou zijn. Men weet, dat En
geland met het uithongersiulsel is be
gunnen, Duiischland heeft het denk
beeld slechts overgenomen. Geen
schroomvalligheid, slechts geweld zal
over de overwinning of den dood - in
Engeland beslissen. Ook da nood van
d„ Noordsche mogendheden kan daar-
oan niets veranderen".
Do Berliner Uokal-Anzelgor ver
neemt uit Kopenhagen: I'olitiken
schreef op 17 Februari: Wij moeten
het ons duidelijk voorstellen, dat zich
van morgen af een nieuw risico voor
doet. Intusschen waarschuwt Duitseh
land alleen voor mogelijke vergissin
gen en bedreigt niet rechtstreeks do
onzijdige fccv--epv0.firt.
De Deutsche Tagesztg. c ..(vangt vit
S'iOckboim de mededeeling, dat vol
gons liet „Dagblad" de reedenjen te
Goténburg besloten hebben, een af
wachtend© houding aan to nemen.
Duitschlonds bedreiging om rondom
Engeland zeemijnen ie loggen, hoeft
de i'e-cdors verontrust. Men vermoedt
dat Engeland alios zal doen om om
mijnvrij vaarwater to behouden.
UIT ENGELAND.
Reuter seint uit Londen: De admi
raliteit heeft Donderdagavond een
memorie openbaar gemaakt nangann-
de de mljnvegors op de Oosdrust '-an
Engeland, en vooral omtrent liet werk
dor infjnvegers bij Scarborough Het
13 ©en relaas van scliitterende hel
dendaden. De mijnvogers hebben ver-
sclieidene doortochten door miinvcl-
den gebaand, tal van schepen en be
manningen van ondergang gered en
zich daarbij in het donker bij weer en
wind in de mijnvclden gewaagd.
EEN* EN'GELSCH OORDEEL.
Tte maritieme medewerker van de
„Times' merkt, naar Aanleiding van
do Duitsche ondwrzeeérs-blokkade het
volgende op: Da waarschuwingster-
mijn is ten etnde. De tijd van liand©
leu is gekomen. D j reeders en zeelie
den zijn volkomen gerust. Waarom
ook niet? DmtsclUend heeft niet meer
middielen om kwaad te doen, dan het
gisteren en eergisteren had. Het zal
ji« ecnige mijnen voegen bij de dui
zenden. die hejt reeds over de ze?
hooft uitgestrooiA Het zal don ond-w-
zc-jers-oorlog van do oorlogsvloot te
gen do handelsvloot richten, maar het
aantal dor onderzeeërs uitbreiden, i?
met wet mogelijk, liet kan niet mem
zeeroovevsaclitig optreden, dan het
jv-eds gedaan heeft. Hetgeen de „Ami-
rat Ganteaume", de „Tokomaru", «te-
„llaria de „Asturia" en waarschijn-
luk oc-k de „Oriole" overkomen js, be
wijst, dat het nog meer doen z»u,
v, an neer het er de middelen toe hu-
znt~ Kan liet mogelijk zijn, dat het
nog icon andlai© poging' zou doen to
gen onze zeesnacht? Dient d'it alles
om een echten aanval te verbergen?
Hoe liet ook zij, het is de Britsche zee
machtdie staat tusachen Duitseh-
l ind en zijn streven naar de wereld
heerschappij-
liet i» niet te verwonderen, dat hel
wanhopig wordt. Do strijd bii do
Falkland-eilanden heeft zijn hoop,
om enzon zeehandel to vernietigen,
don b-xtom ingeslagen. Do slag bij
Dogger; I mi ik lic:-fl zijn machtcloc-s-
boid aangetoond om de Noordbeo te
willen 1,-eLieersclicn en onze kust to be
stoken.
Op het gezicht van onz© vloot, nam
do zijne onmiddellijk de wijk, en licht
zal zich de gelegenheid weer voor
doen, van steg te kunnen leveren. On
ze zeelieden waren voor (Men slag er
van overtuigd, dat «zij eouden win-
iv-i, thans is die overtuiging bever-
tagdi.
Jaren lang hei-ben de Duitschers de
zen ooi-let; voorbereid, hun planrx-n
gemaakt, do wapens gescherpt, eu
thans zijn aij zoo verkwistend met
hun bedreigingen en maken zij do
gevaren, die do geheele scheepvaart
in 3i&t „oorlogsgebied" wachten, als
do blokkade m v\viking tretdt, zoo
groot, dat er &en zekere tcteiir telling
bij hen zeif uit spreekt, <Uj nog gro--
ter zai z.jn, waiuK-er do htdreignigen
ruet vêrvu d mochten worden.
Cnze admiraliteit netft uaartojon
ge.'-n s pec ia 1 en «lag afgewacht om dei.
vijand krachtig te- bestrijden. Ouk on-
oiidcrzscers vormen ton uitste-
koud middled om (la actio van den ij.
and te beantwoorden. Kapitein Pro
port hoeft reeds getoond, hoe mon 4a
j)ogingen_ der onderzeeërs kan doen
fa ou. En als voorloopig antwoord
op dj Du.teche bedreiging kan reeds
d© luchtraid op de Belgischs kust «ie
non.
liet is mogelijk, dat wij nog eenlge
-schopc-n zuilen verhezen, maar deza
sjieldoprJKken kunnen op don uf:«>oj>
va u den oorlog geori bi ij ven don in-
vlxxl uitoefenen. Zelfs ais net oor-
logsschéJ>Cii waren, zuJen zc aange
vuld worden, zooaiS CliurChill heeft
verklaard. Du.tschteod's jjogingen
om ons tot een tvvc -de «-angj zcemo-
goodiheid te doen afdalen, zijn mis
lukt.
ENGELAND LOOFT PREMIES UIT
VOOR DE VERNIETIGING VAN
DUITSCHE DUIKBOOTEN.
De llritscbe admiraliteit heeft in
verschillende havens Jajkeudniakin-
gen doen aanplakken, waarin beloo-
ningen worden toegezegd aan kapl-
teins en'bemanningen van stoomtraw
lers voor de vernietiging van vijan
delijke onderzeeërs. Er is oen beloo-
nlng uitgeloofd van 1000 pd.st. voor
den gezagvoerder jan een stoom-
v ra wier, die oen vijandelijke onder
zeeër in den grond boort of vermees
tert en eon gelijke belooning voor
den schipper die inlichtingen geeft
relko leiden tot het doen zinken of i
vermeesteren van een vijandelijk oor
logsschip. Bedragen van 500 pd.st. en
lager zijn uitgeloofd voor trawlers die I
Inlichtingen geven omtrent de bewe
gingen ian vijandelijke schepen. Do
„Syren and Shipping" heeft 5<X» pd.
at. uitgeloofd voor den oerstcn Brit-
schen koopvaarder die een Duitschen
onderzeeër in den grond boort, en de
ze premie Is door bijdragen van vel
schillende reedersfirma's nu al tot
11G0 pd.st. verhoogd. Een reeder te
Cardiff heeft 500 pd.sf«. uitgeloofd
voor het tweede Britsehe Jiandeh-
schip dat een vijand cl ijken onderzeeër
vernielt.
AAN ONDEP.ZEEoRS ONTSNAPT.
Hat Engelsche stoomschip „Kirk-
ham Abhy", zoo rn-ïidt de „N. R. CL",
dat Zaterdag van Rotterdam naar
Huil wus vertrokken, heeft Zondag
ochtend omstreek? vjjf uur iu d©
Noordzee een Duitsclie duilrhoot ont
moet, d'ie Iiaar zoeklicht op het schip
richtte, dat door zig-zag varen den
lichtbundel zocht te ontgaan en daar
in oen tijdlang ook slaagde. De dnilc-
lwy>t heeft de „Kirkhnm Abby" ruim
1 1/2 uur vervólgd, doch is er niet in
geslaagd zo te achterhalen. Tijdens
de jacht zag men van het schip de
zoeklichten van nog twee ardcre
duikbooton.
VAN WIE 'T DENKBEELD IS?
Do „Neutraio Opmerker" ln de Ti
mes illo een serie artikelen ever
Duitschland schrijft, mankt eenigo
opmerkingen over den nieuwen zee
oorlog. LV? Duitschors zeidon hem:
„Het dc^ikbeeld is voor ons in En
geland gereed gemaakt. Conan Doylo
heeft het plan, dat do Duitschers nu
willen toepassen, in zijn verhaal
„Danger" ontworpen en als ge weten
wilt wat onze bedoelingen zijn, hebt
go slechts dat verhaal te lezen". Ter
Inlichting bderwufrent diarie, dat Co
nan Doyle voor den oorlog nog, eer.
fantastisch verhaal schroef omtrent
om toekomstigen oorlog en daarin
dan oorlog der onderzeeër? tegen do
Engelsoho handelsvloot aks het meest
effectieve middel aanbeval zoo
ruerkt 't Engelseho blad op.
DE VEREENIGDE STATEN.
De Daily Telegraph verneemt uit
Waehingtón dat president Wilson
een deputatie heeft ontvangen van
Duitech-Amerikaansche vrouwen, die
hem kwamen verzoeken <len uitvoer
te verbieden van wapentuig en schiet
voorraad voor de bondgenooten.
De President antwoordde, dat zulks
een on-neutrale daad zou wezen. IfiJ
zou dat niet doen en. hot ook niet aan
het Congres aanbevelen Duidelijk
gaf Wilson to verslaan, dot Iiij alio
mogelijke pogingen van het Congres
om tot zoo'n verbod ta bes lui ton on
gaarne zou zien. Mocht dezo wet wor
den aangenomen, dan zou de presi
dent dl© treffen met zijn veto.
Deze verklaring van den president
is in overeenstemming met hetgeen
president Wilson over hetzelfde on
derwerp had doen weten in zijn brief
aan senator Stone.
Over de vredeskansen.
Wo lezen in 't Alg. Handelsblad
„Vredeswoorden worden telkens
gehoord. Al vinden zij schijnbaar
geen weerklank, geuit worden zij. Uit
Italië ontvangen'wij een afdruk van
een aTtikel in de „Nuova Riferma",
v aariu wordt aangedrongen op „de
voorbereiding tot den vrede", juist
nu de strijd zoo vastgeloopen is, dot
er geen l»cen en weer meer mogelijk
schijnt.
Aan heide zijden wordt telkens ver
kondigd, dat men wil volhouden tot
het einde.
Maar wat te het einde? Wat stelt
men ïich als het einde voor? Weer
om wil men, «ooais bot heet, drn
lantaren man en den laatsten cent op
offeren
Die vraag mag wel eens worden
gesteld.
„Tot het einde" is zulk «?en v
uiting, dat men daarop geen vredes
voorwaarden kan houwen.
En toch zou het stellen van voor
waarden wel eens goed zijn.
De „Köln. Ztg." zeide nog dezer
dag on „Zoo uit den duivenslag
de Triple Entente een vredesduif
schuchter naar buiten komt, storten
zich da'iollik de gieren uit Londen,
Parijs en Petersburg op haar, om
ean .bet zachte gekir.een einde te ma
ken. Toen in bet Engelsche Lagerhuis
de afgevaardigde Jowett vroeg, of niet
de Engelsche re-veering, om aan de
ontzettende verliezen een ©inde te ma
ken, aan mensehcnlevens en goede
ren, bekend wilde maken op welke
voorwaarden Engelanu en zijn bond-
gv-nooten over ueu vrede zouden wil
len onuerhandelen, antwoordde Sir
Edwaid Grey, dut de openlijke uitin
gen m Duitschland geen grondslag
gaven om te denken, uat het doel van
Jowett door het aannemen van zijn
voorstel zou worden bevorderd. Na
tuurlijk. Duitschland, niet Engeland,
as de schuld, dat er van vrede geen
sprake kon zijn."
Uit zulke uitlatingen in de Duitsche
pers, er zijn er meer zoo, zou men
toch wel mogen opmaken, dat bemid
deling, enastige bemiddeling, op goe
de grondslagen, en met oen vast
omlijnd plan. gehoor zou vinden. Een
blad als de „Köln. Zeitung" schrijft
zoo iets niet, zonder goede gronden.
Het kan toch niet de bedoeling zijn.
dat een bemiddelaar eerst dan op
treedt, wanneer de beide partijen in
duidelijke bewoordingen hebben te
kennen gegeven, dat zij vrede vven-
schen. Dan zou (ie bemiddeling slechts
een vorui-quaeatie zijn.
liet ware daarom te wenschendat
van neutrale zijoo «en poging werd
aangewend, can te trachten do voor
waarden te weten te komen, waaron
der vrede mogelijk of denkbaar zou
zijn. Thans is het «en strijd, waarvan
li iemand doel en «inde kent, een
atvijd, die roet den dag meedoogen-
loozer en bloeddorstiger wordt, voor
in geen enkel middel, <an den tegen
stander te benadecl<m, onbeproefd
wordt gelaten, waarin steeds meer
volken gevaar lootten betrokken te
worden, en die straks blijken zul
slechts voordeel te zullen brengen
aan den „tertium gaud©AS", wanneer
(ie gr col e lauden van Europa te veel
hennen geleden, om zich togen diens
aanmatiging te verzetteu.
Het mug niet kunnen gezegd wor
den, dal volken of menschen om vre-,
de vroegen, en dat de re gee ringen
haar taak er in schijnen te zien, dien
kreet te smoren en de vredessternming
in do kiem te verstikken."
Aler-ei
OVER DEN* BELGISCHEN KONING
EN HET BELGISCHE LEGER.
In een vorig nummer ontleenden
wij reeds iets aan een interview van
Het Vaderland met den heer Frans
van Cauwelaort, don Belgischen
olksvertcgcnwoordiger. Ter aanvul
ling daarvan ontleenen wij nog aan
Uet Vaderland:
„Ja, d© heer Cauwelaert heeft cok
goruimen tijd bij koning Albert ver
toefd. Zuinig, haast gierig was hij op
zijn indrukkc- van die onvergetelijke
uren. Hij bewaart zo voor ecu karak
terschets, welke hij eigenhandig in
een van onze bekendste periodieken
zal schrijven. En zoo moesten vrij het
met de kruimkens doen.
Wc wisten hel wel, maar we voel
den het, den hoer Cauwelaert aan
ziende, nogmaals, dat de stille, lange,
dappere koning iu don smeltkroes oen
volk hoeft weten 'te schoppen: het Bel
gische volk. Dat. Walen en Vlamingen
een heilig vereeniglngssymbool heb
ben gekregen, een wezen, voor wicn
edelen wedstrijd, het beste van
bun leven willen geven: hun dappe
ren koning en hun even dappere Ko
ningin.
Koning Albert is niet denkbaar zon
der zijn leger. Daarmee, daarin,
daarvoor leeft hij thans in de eerste
plaats. Het leger Is voor hem op het
oogenblik de natie, want het staat nog
©p den vrijen, national en grond. Hij
scheidde or niet van; geen uur, geen
minuut vertoeft de koning buiten zijn
leger, d. i. buiten zijn land. Zooals
Leonidas in de Thermopylae, staat
koning Albert achter de grimmige
Yser, het zwaard Ln de «ene vuist, (ie
standaard in de andere, hetheele Bel-
genvolk in zijn hart.
En hij staat daar nu, d© heer Cau
welaert drukte er telkens op, met oen
beter en sterker Belgisch leger dan
ooit in het veld stond gedurende de
zes oorlogsmaanden.
Dat is een wonder. Het is het
der van do Yser, liet onvergankelijk
levenswerk van koning Alben, dat
grooter en wonderlijker zal worden,
naarmate meer over de bovenmcti-
schelijko worsteling aan de Yser be
kend wordt.
Van een ver?!agon, gedeeltelijk ont
redderd, mismoedig logor maakt© ko
ning Albert een heldenschaar, dio van
een overtalrijke legermacht do verov
ring van België'? laate'.o brok grond
belet', o.
Do oud© geschiedenis van de Gi
deonsbende heeft zich hier herhaald.
Geen Belg zal hot meer ontkennen,
dat er veel kaf was in het Belgische
leger. Verraad on lafheid hebben bet
vanzelf gezift, maar voor den konink
lijken wan bleek niets bestand. Daar
kc-udd de zachte koning gean genade.
De „Monlteur Belg©" deed misschien
hot best in zijn lijsten van afzettingen
en vervangingen de kracht van Bel
gië'» koning kennen.
Illj reorganiseerde het Antwerpse!»
leger; hij wist niemand, zei d© heer
C., begrijpt eigenlijk dit mirakel goed
voeding, kleeren, wapens, ammuni
tie uit den grond te too ver eb; hij wLst
den moest-verslagene lot een held te
maken; hij vulde allo tekorten aan;
met zijn Belgen, de Duitschers tegen.
Later zullen de namen van de man
nen die hun koning roet even groot©
trouw als bekwaamheid terzijde ston
den, bekend worden. Onder die zal «.k
gen-W. tl Michel, de commandant
Namen, zijn. Wij noemen dien naam
met opzet, omdat men in de wereld-
pers zoo heel anders over dezen be
velhebber gesproken heoft.
Er was zoo ontzaglijk veel te doen,
I)e 40 tot 50.000 recrulen lichting 3914
moesten oog geoefend en gekleed wor
de», kaders gevormd en dit al'es fci-
tehjk onder het oog van den vrna
Voortreffelijk werk deed de schooi
voor onderluitenants te Gaillon, waar
koning Albert zijn kaders liet oplei
den, uitsluitend door officieren, dm
ln liet vuur geweest waren.
Een bijzonderheid van zeer groot
belang de«3lde do heer Cauwelaert ons
mee betreffend© de Belgisch© artil-
lerie.
Men weet, dat België zijn artillerie
betrok van Krupp. Weldra was de am
munitie op, Krupp leverde niet moer,
doze firma hield immers ook reeds ln
het begin van den oorlog d© lang te
voren bestelde acht 38 c.M. kanon a n
achter. Frankrijk wilde gaarne m-
munilie verstrekken, maar wat had
men daaraan voor de Krun,-kanon
nen?
Twee Belgische genie-officieren heb
ben dit vraagstuk allergelukkigst op
gelost. Zij maakten door oen geniaio
inding met weinig kosten en in kor
ten tijd d© Krupp-kanonnen geschikt1
voor de projectielen van het bete am-
nx.M. kanon! Na deze ontdeK-
king kan men ook met besten uitslag1
de ejiköie op de Dniuschers veroverde
kanonnen gefaruikenl
Do hoer Cauwelaert is, in één
woord, verrukt over den huidigen toe
stand van het Belgische leger. De «©-
cru ton 1914 zijn uilen afgericht, good
gekleed en gereed voor hc-t front. Men
ziet zelden in het Belgisch leger een
soldaat boven de 30 jaar. Het zijn al
lemaal jonge, gezonde, stevig© kerels
(voor het groot© meerendeel Vlamin
gen), gehard tegen kou en ontij, dol
op hun koning, bezield door een ide
aal. bereid alles op te offeren voor
België's vrijheid. Hij werd getroffen
door hun vastberaden, gelaten hou-
ding. „Zo klagen nooit", zei een En
gelsche verpleegster, die met een staf
collega's en dokters 'n ondergrondseh
hospitaal te Pe-rvys© bestuurt en de
zer dagen van koning Albert het Leo
pold krui? ontving.
't Botert overal best tusachen de I
Bondgenooten, maar Belgen en En-
gelschen, verklaarde de lieer C., kun
nen zich al bijzonder good mei elkaar
verstaan, 't Kalme, stoere, hl ijmoedig-
onbevreesde van onze Vlaamsche jon
gens schijnt den Engelsctie-n bij uit
stel; aan te staan.
Alles bij elkaar, de recruten niet
meegeteld, schat d ©heer C. tlwns het
Belgisch© leger op een werk©! ij ken
keurtroep van ltd—160.000 man.
Op zijn rets in Frankrijk bezocht do
lieer C. o.m. een Franscho ammunitie
fabriek, waar nacht en dag 4000 men
schen (voor 2/3 deel vrouwen,! aan liet
aard-tgen van 75 m.M. granaten
bezig zijn. Hij stond versteld over «Je
arbeidsverdeeling. Ieder maakt maar
een klein onderdeeltje van de vrese
lijke projectielen. Men maakt thans
40.000 stuks per dag, doch naar man
liem verzekerde, kan do productie ge-
makkelijk op 100.000 gebracht worden,
nu gebleken is, dat de vrouwen met
zoo'n goeden uitslng het werk der man
non kunnen overnemen. Het Amerl-
kaansche kruit en do uit Amerika in-
gevoerd© explosieve stoften bleken
aanvankelijk niet goed te voldoen. Het
ontploffingsvermogen was vee! tc
zwak. Volgens onzeir verteller zijn
echter d© Franscho scheikundigen
thans er in geslaagd van de Ameri
kaanse!» invoeren de boste 75 m.M.
projectielen te maken".
NOORD-FRANKRIJK EEN KOREN
SCHUUR VOOR DUITSCHLAND.
Naar het schijnt zou men van Duit
sche zijde gaarne zien, dat het thans
in Duitsche handen zijnd gedeelte
Frankrijk productief wordt gemmaki
Duitschland. Aan de Kreuzzei-
tung wordt nl. geschreven: Voor het
jaar 1915 zou Noord-Frankrijk A-oor
Duitschland «en korenschuur kunnen
worden. Matig geschat kan er min
stens oo'n millioen hectaren met zo
mergraan bezaaid worden. Daarbij
betrete hc-t meestal «en grondsoort,
Zóó goed als men ze in Duitschland
niet te-ter kan vinden. Kolk- en mer-
gelri;ke kleigrond wisselt af met «1©
ineest vruchtbare weiden. Volgens het
oordeel van ervaren landbouwers is
er zelfs sondor bemesting op den
voorhanden grond een gocdo middel
soort oogst ie verwachten. Maar ze
ker een veel betere dan op de pas in
cultuur genomen zand- of moeras-
terreinen ia Duitschland
Ook voor den ientezaai op do vel
den, voor zooverre niet do inheem-
scho bevolking daartoe kan worden
genoopt, zullen er toch wel voldoende
werkkrachten \cr beschikking zijji,
Op verschillende plaatsen is de voor-
jaarsiiewerking reeds voorbereid door
net aanvoeren van mest op de naburi
ge akkers. 't Zou goed zijn als aan de
militaire overheid eenigo landlx»uv,--
kundig© vakmannen met eenig orga
nisatietalent werden toegevoegd.
BUREAU VAN INTERNATIONALE
SAMENWERKING.
D© „Nederlandscho Anti-Oorlog
Raad" ontving uit Denemarken 1».
richt, dat aldaar is opgericht het
„Bureau t©> instandhouding van in-
atief van de Decnsche Vrodesverooni.
ging in samenwerking met verschil
lende Deerisdro vereenkgingea.
VROUWEN VOOR*DE STADS
REINIGING.
Do magistraat van Potsdam besloot,
bij het tegenwoordig© gebrek aan
mannelijke arbeidskrachten, in hei
vervolg bij sneeuwval en gladde stra
ten, werklooze vrouwen tc gebruiken
om zand te strooien en sneeuw te
ruimen. De vrouwen zullen een loon
van twee mark per dog ontvangen.
JAPAN EN* CHINA.
Volgens een bericht uit Peking zou
de Chineescho minister van Builen-
landeche Zeken, Suc-Pao-Tschi, naar
aanleiding van Japan's eiscben aan
Chiua, a.'geireiJen zqu. Zijn opvoiger
wordt de vroegere minister-president
Lu-Tscliung-Hsiang.
UIT 1TALIS.
Reuter seint uit Rome; Het weder
bijeenkomen vau de Kamer gaf nau-
loKlir.fi tot betoogingen ten gunste
vau iLüiü's de-©,neming ann den oor-
loite Een menigte, vele duizend- n
eterk, l>etoc«de voor de Oostenrijk-
scli© ambassade en bet gebouw cm
«1© Kamer, roepende: „Leve Trent© en
Trièstl Weg met Oostenrijk!" De me
nigte werd door d© poüt» verspro-d.
Jii üv Omstreken
SPA Alt ND AM.
In aÏ J°li?EL,;IrVüE«IN0.
ln de cantine van hei Zu-Vterfort
alhtói werd „«„dcrdM cei lo^jS?
s*>Tr\"ae 8,ff>«r.ü,ü
dS eriikring" uit Ad,ster.
rieTS/? Ir"
S i,^I9,t"rs "-«"«""V
"i
Uo soldaten liadden weer oor: orri
t^sn avond en nonot.„ Z
KEEMSTEDR.
„Door Oefening Sterk"
D© Heemsteedachc Gymnastiekrer-
eeniging „Door oefening sterk" geefi
'n I^aa' VW)r Chris-
Sdangen aih: r eer. raoenbar»
HALFWEG.
GOEDE EN GOEDKOOPE
maaltijden.
uver drt vooral in óme dure B.'dAi»
zoo hoogst belangrijke ondorwc-rn is
\anwego de atdeeliog
Dorutenif V°?r vww«ïnk2iJ5
Donderdagavond alhier ©en gezellte©
AvMd'^ka,i)Kï
op welke wij.
%o°01, geld goede; voedza-
me, smakelijke ruaaltiiden worden hi».
reid, terwijl op brandstof en arbeid
wordtsommige snezen
werd<gi voorgekookt, op iietrolpnm-
stellen, ln I^oikist, enz
tloEÖ ^imenkomst e©
koolrie spijzen werden onder dc aan
wralgon rondgedeeld fer te-nroeV|„<-
w-roün t 1°; van dö samenkon»
werden kosteloos boekles uitx-reUct
9aj|ienvatiln« van hoi
behoivlelde voorkomt en eentee nra?-
tjseh© ree enten voor
S<oJew ltU--U'n°P8«i>omen.
,.^1 w 133:0 ,;ar' men dan thuis
zelf d(«© spijzen koken.
Meer dan 100 maal werd dezo voor-
«enC ,t(rdf1n WlAUt,1r vïr
-een Zvor belangstellend publiek, en
uarr" velen gekomen te
deze nuttig© bijeenkomst,
IJMUIDEN.
V i s c h o m 7. e
Da tn do rljkwtochbnlten god ,ron,1a
drie dagen dezer week run-
gevoerde visch heeft ruim f 225 (XK)
opgebracht, waarvan di© ven .Taan.
dag f 104.000, zijnde het hoogste i,c-
drag t-4 heden voor veraeb© - isch r©.
nuiakL
Ongeluk.
De .stoomtrawler Martha IJM j05
Dinsdag vaïi IJmulden naar zee vol
trekken is Donderdag uti ze© terugge-
k«»rd met verilea van den gehuwden*
scJnpper J. Vonnandcl, die
uitzetten «ter netten overboord x-g'
verdronken.
Staatscourant van heden bevat
de statuten van de N. v. Schroof-
sleepJxvotmaatschappij „D© Katwijk"
te IJmuïdèn.
Zij stelt zicJi ten doel het exploit?*
ren van een schroefsleoptoot. Haar
kapitaal bedraagt f 25.000 verdeeld ,'n
M «eiijko aandeden. Voor f 10.GOO is
in dit kapitaal deelgenomen.
Iu dózdfda courant komen (hv Ma-
tuten voor.der N.V. Schroofsleajihvot-
maatschappij „Gloria", t© IJmulden,
gemeente Vdsen.
Dok dezo naamlooz© Aennrvjtschap
stelt zich d© exploitatie van ren
senroefs!eepboot tón doel. Het kapi
taal bedraagt f 7vèrdedd te 14
aandeden van f 500.
Kerk en School
hij hield dagen lang. helemaal alleen ternationale samenwerking", op initi-
ACADE.MISCIIE EXAMENS.
Leiden. Geslaagd voor het artsexa
men eerste gedeelte de heer p. C. Jj
Boudier, bov r r-terd tot wts de heef
J. II. E. de Vries en mejuffrouw U.
«I© Nooy,
