De Europeesehe Oorlog. Armorel. TWEEDE BLAD. HAARLEM'S DAGBLAD DINSDAG 23 MAART 1915 Op het Westelijk Oorlogsveld. D u i sc ti staf bericht „Een nachtelijke poging van. de Franse-hen om zich 'n hel bez.it van «Ie Duitsche etching aan de zuidelijke helling van de Loretto-hoogte te stel len, tg mislukt. Ook in Champagne ten N. van Le- mesnil is een nachtelijke aanval van de Franschen mislukt. Alle pogingen van de Franschen om de DuU.sche stelling op den Reichsackerkopf terug te nemen, zijn vruchteloos geweest." Franseh communiqué „In Argonnc hebben de Franschen den Duitschers twee ernstige slagen toegebracht. Bij Bagatelle lieten de Franschen drie mijnen in de luoht vliegen, namen daarop stormender hand een Duitsche loopgraaf en be- hielden die ondanks een hevigen te genaanval. 500 yards verder gingen de Du't- echers. terwijl zij de Franschen bom bardeerden, tot een aanval over op een front van 250 M. Na een zeer hevig gevecht van man tegen man werden de Duit-schcrs te ruggeslagen, geraakten daarbij onder liet vuur van de Fransche artillerie en leden zeer zware verliezen." On het Oostelijk Oorlocsveld. D u 11. sc h 6t.afbericht „Uit Memel zijn do Russen Zondag na een kort gevecht ten Z. van de «stad en een hardnekkig gevecht in de straien. weer verdreven. Onder de bescherming van de Rus-, sische troepen' heeft het Russische ge peupel zich aan have en goed van Duitsche inwoners vergrepen en den narlicuUercn eigendom op w agens ge laden en over de grens gebracht. Een rapport over de gebeurtenis sen zal nog openbaar gemaakt wor den. ieii V. van Murinmpol hebben do Russen verscheidene aanvallen on dernomen, die alle afgeslagen zijn. Zij leden daarbij zware verliezen. Ten \V. van Oroyz bij Jednorozek, ten N O. van Przasnysz en ten N.W. van Cieehanow zijn aanvallen van de Russen bij dog en bij nacht door het vuur der Duitschers gestuit. 420 gevangenen bicven bij deze ge vechten in Duitsche handen.'' Russisch 8 taf bericht: „Van de Njemen tot den Weichsel en op den linkeroever van deze rivier is de toestand vrijwel onveranderd. Russische troepen, die uit Tauroggen oprukten, namen na een -gevecht Lougzargen, waar zij gevangenen maakten. Zij veroverden een muni tie-depót en geirie-materteel. In do Karpathen worden hardnek kige gevechten geleverd op do wegen naar Bai-tfeld, in de d'alen van de Ondava en Laborcz, bij den Lupkow- pas en op den linkeroever van de boven-San. Russische troepen gaa.n met succes vertier en verschaffen zich met geweervuur en met de bajonet een doortocht. In den loop van den dag maakten de Russen 2500 gevan genen, onder wie 50 officieren, en veroverden vier mitrailleuses. In de richting van Miuikacz vielen de Duitschers in gesloten colonnes de r 'ssische stellingen bij Rossokliatsch Oravtschik en Koziuwka aan, maar werden overal met zwaro verliezen tengevolge van het vuur en door te genaanvallen der Russen teruggesla gen. fn Oost-Gaiicié heerscht een sneeuw storm". De oorlogscorrespondent van het blad „.Morgen" meldt uit het Oosten- ïijksche hoofdkwartier Bij Jict heerlijke voorjaarsweer is in de Karpathen de hevigste slag uit gebroken, d'e sedert hei, begin van den oorlog werd geleverd. De Russen trokken alle beschikbare krachten eamen in het front en doen den eenen aanval op den anderen vo'gen. Bij den Doekla-pas, den Oeszok-pas en den Lupkow-pas bereikten deze gevechten hum hoogtepunt Oosten- rijksche troepen slaagden er in over al de aanstormende Russen met ont zettende verliezen af te slaan. Over den duur en de beslissing van dezen reuzenstrijd kon op het ©ogen blik nog geen oordeel worden geveld. De „Daüy Telegraph" meldt over den strijd In de Boekowina dat (vol gens ecu telegram te Hoecharest ont vangen) de Russen een overwinning behaalden op de Oorten rij kers. die metgroote verliezen uit Bojan en Ma- hala werden verdreven. De Russen rukken op naar Tsjer- nowitsj. Oostenrijkers vi-sterk ten het leger te Tsjernowitsj met drie regi menten Infanterie. Przemysl capituleerde. De Russische staf deelt verder mede „De vesting Przemysl heeft zich Maandag aan de Russische troepen overgegeven. In het Groote Hoofdkwartier van den Russisehen opperbevelhebber werd In tegenwoordigheid van den Tsaar, den grootvorst-opperbevelheb ber en den goheelen staf een Te Deum gecelebreerd." De „Telegraaf" merkt op: „De Inneming van Przemysl is een wapenfeit, waarvan de beteekenis moeilijk overschat kan worden. Het is op één lijn te stellen met de ver overing van Antwerpen door de Duit schers en is in ieder geval van veel gïooter be'.ang dan de capitu latie der Noord-Fransche vesting Maubeuge. Duidelijk blijkt het van wolk gewicht deze Gulicisolie vesting was, a's men bedenkt, dat de pogin gen tot haar ontzet maandenlang de operaties op hel Oostelijk oorlogster rein hebben béheerecht. Een der grootste moeilijkheden, waarmede von Hindenburg bij zijn campagne togen de Russen rekening te houden heeft, is hot ontbreken van een alles beheerschend natuurlijk oor logsdoel. Wel is waar stelt iedere ve'dheer zich in de eerste plaats tot taak de vijandelijke legermacht te ver nietigen, maar dit neemt niet weg, dat onder normale omstandigheden een overwinning van beteekenis vruchten afwerpt, welke als het indirecte doel van den veldtocht kunnen worden be schouwd. Waren b.v. de Duitschers er in het Westen in geslaagd het Fran sche leger te vers'aan, dan zou dit onmiddellijk tot de bezetting van Pa rijs hebben geleid. De verovering van do Frausche hoofdstad zou voor de Duitschers het einde der eerste pe riode van hun campagne in het Wes ten hebben bcteèkerut. Door tegen Pa. rijs-op tc rukken, waren zij er dan ook zeker van, de hoofdmacht van het Fransche 'egcr op hun weg te zuHen vindon. Een dergelijk, de gehecle campagne beheerschend. oorlogsdoel ontbreekt voor de Duitschers in het Oosten. Vandaar dat men in hun operaties de groote lijn mist. Nu eens een uitval aan de Oost-Pruisische grens, dan aan de West-Pruisische of op een der bei de oevers 'van den Weichsel, maar sieeds bliiven het partieele successen, die ten slotte op n'ets uitloopen. Een natuurlijk, maar niet a"es beheerschend doel hadden do Duitsoh- Oostenrijksche troepen gedurende de laatste maanden in het ontzet van Przemys', inderdaad hebben zij lier- haalde! ijk bovenmenschelij'ke pogin gen gedaan, om deze vesting te bevrij-1 den. Het jongste offensief der Oosten- rijkers, dat gesteund werd door naar Hongarije overgebrachte Duitsclio le gerkorpsen, had hiertoe moeten lei den. Hoewel de Russen tot een gedeel telijkeu terugtocht gedwongen wer den, konden de Duitschers en Oosten rijkers de Galicifiche vesting toch niet aan hun greep ontrukken. Voortdu rend hielden de Russen in Galicïë een voldoend aantal troepen, om een ont zet van Przemysl onmogelijk te ma ken. Vruchteloos beproefde von Hin denburg door zijn offensief ten Noor den van den Weiohsel de Russen tc dwingen, daarheen het gros van hun legermacht te zenden, maar zonder hun positie tn Galiciè te verzwakken, wisten zij een nieuw leger te con- centreeren, om do bedreiging in het Noorden het hoofd te bieden. liet eonige directe gevolg, dat de in neming van Przemysl op de operaties in het Dosten hebben zal, is bet vrij komen der Russische belegerings- trcepen. Waartoe dat leger gebruikt zal worden, werd reeds m een com muniqué uit Petersburg ie verstaan gegeven. Do Russen zullen hun offen sief tegen Krakau hervatten en tege lijkertijd trachten wederom Honga rije- binnen te dringc-n. Een hevige veldslag woedt op het oogenblik in de Karpathen tusechen DulUa en Lup- kof. Uit de berichten van Oostenrijk- sobe zijde blijkt voldoende, dat de Oostenrijkers met in staat zijn Ider nog lang stand te houden. Komt liet vrijgekomen leger de Russen in de Karpathen versterken, dan is liet niet moor twijfelachtig wie de overhand zal houden. Wij staart dus opnieuw aan den vooravond van een bezetting van Noord-llongarije door de Rus sen Het is moeilijk, thans reedis bijzon derheden mede te dealen over de ope raties. die ten slotte tot do inneming der Galieche vesting geleid hebben. Zoowel van Oosteinijkseliö als van Russische zijde werden steeds do mc- dedeelingen, die cp den strijd bij Prze mysl betrekking hadden, in zeer la konischen vorm gesteld. De Russen hebben eenge ntale-n, voor de vesting gestaan. Reeds een' week na het uitbreken van den oorlog! trokkenzij op in de richting van Przemysl en den 3den October sloten zij do stad'in. Het beleg duurde zeer lang en reeds hoopten zij de westing! tot do overgave Ie dwingen, toen do Duitschers en Oostenrijkers oprukteu! en Itaar ontzetten. Do oudo stad Przemysl, de hoofd-; plaats van hot GalJcisch© district van, denzolfdeii naam, heeft in normale; tijden 46.000 inwoners en vormt door; haar ligging aan de beide oevers van de San een uitstekend verdedigbare vesting. Deze covers zijn dan ook door hoogo wallen omgeven, waar de stad zelve ais liet ware tegen aardeunt, die de binnenste vorctedtigincrsl in ie vor men, daaromheen slingert zich dan do sterke forte ngordel. Aan den lin keronver bevinden zich 13 gepantser- 1 dft forten, aan den rechteroever zo- ven, Degeheelo versterkingennic heeft een omvang van 42 K.M." Do Petorsburgsche correspondent van de „Tidnmgen" tc Stockholm «•'int. dat lederen morgen uit Przo- mysl een vlieger naar de Karpathen vertrekt en 's avonds weder terug keert Het is den Russen nog niet ge lukt, hem to treffen. Eenige dagen ge leden wierp de vlieger, daar zijn mo tor defect was, de postzakken met 30.000 brieven omlaag, waarschijnlijk in de meening, dat hij hovc-n de Oos- tenrijksche linies was. Onder de post stukken bevonden zich zeer ve'e inte ressante brieven, met berichten over den toestand in de vesting. Er bloeit yit, dat mot geheel Óosicnrijk-iton- garije post vei binding onderhouden werd. Do Weenscho bladen ontving ihen te Przemysl op den dag van het verschijnen. Verspreid Nieuws van de ooriogsvetden DE ZEPPELINAL ÜP PAlilJiL Do Fransche legatie in Den Haag deelt official im-de: Zaterdagnacht hebben vier Zeppelins, komende uit «te richting van Cumpiègue en volgen de het Oise-dal, zich gericht naar Pa rijs. Twee hunner werden tot terug- keeren genoodzaakt vóór dal aj Pa lijs konden bereiken, de één te Ecouen cte andere te Mantes, üc heide aude- ren. aangevallen door de Frausche verdediging.-* artillerie, hebben zich eerst teruggetrokken nadat zij een twaalftal bómmen hadden geworpen, waarvan ©enig© niet zijn ontploft. Dp materieel© schade is weinig omvang rijk; zeven of acht personen werden getroffen, waarvan één ernstig. Do verseJiillendö werded'igingsporten to gen de luchtscliepen hebben het vuur geopend op de Zeppelins, die door de zoeklichten voortdurend werd «ui l>o- licht en op welke vliegers-eskaders jacht maakten. Op hun terugweg heb ben de Zeppelins 12 ontplofbare of brandstichtende bommen op Conipièg- ne geworpen, die slecht* onbelang rijke materieel© schade hebben ver oorzaakt. Drie andere bommen ajn, zoneter eemg resultaat te bereiken, op Ribccourt en Dreslincourt, ten noor- den van Compiëgne, geworpen Reuter seinde Maandagavond uit Parijs. „Hedenavond te 9 uur wend te Pa rijs weder gewaarschuwd, dat er Zep pelins gezien waren. Er werden voorzorgsmaatregelen genomen en de lichten w erden go- dfoofd". 'T FRANSCHE LEGER. Do minister van oorlog heeft be paald, dat de lichting 1916 moet op komen tusschen 8 en 12 April. Over de oproep'ng van de l'-chi 1917 is nog n et definitief bes! 1st door het parlement, maar vast slaat reeds, volgens het „Journal" dat de daar toe bchoorende jongelui niet vóór Juli zul'en worden opgeroepen op welk t-jdstip de rccrutcn van de lich ting 1916 in de depóts zullen zijn af- gecxerceerd en ter beschikking ko men van den opperbevelhebber. OORI/AGSDIENST VOOR VROU WEN IN ENGELAND. Op den eersten dag van de inschrij ving van de vrouwen die zich voor porlogsdienst beschikbaar willen stel ten (voor de arbeidsverrichlingen noo- dig, daar zooveel mannen naar hét front zijn), heblien zich reeds 6300 vrouwen aangemeld. UIT BELGIë. Een oorlogscorrespondent van 't „Alg. Handelsblad" schrijft o.a. De gansche bevolking van Dixmui- den is weg. Velen zijn weliswaar tot het uiterste gebleven want, is een ge deelte der Belgische bevolking wel wat voorbarig gevlucht, men kan dat niet zeggen van de bewoners dezer streken. Met moed bleef men waar men was, vasthoudend aan zijn ge boortegrond, dien vooral de West- Vlaming zoo lief heeft. Maar eindelijk moesten ze weg; en boden de kelders niet langer veilige verblijfplaats meer aan. In puin ligt de stad In puin Ugt ook de Sint-Nicöiaaefccrk. In puin ligt het nieuwe stadhuis op de markt. In pu'n ook het Begijnehof inr-t zijn geestig kerkje en zijn vrien delijke huisjes. In puin ligt zoo me nig oud huis, menigmaal museums van oudheidel'evende burgers, die hier ta'rijk waren. Dixiliu den bevat een schat aan ou de meubels en oud koper. In puin ligt zoo menig trapgevc-ltje, tot nu toe uit de 15e en 16e eeuw ge spaard Weg zijn al die aardige hoek jes, waaraan dit stadje zoo rijk was. Het was een lustoord voor schilders. Nieuwpoort heeft weer veel van het laatste bombardement geleden. De Duitschers hadden hun zwaarste ge schut tegen dit stadje gericht, dat uu eveneens een ruïne geworden is. Noch van de slanke llaUe, noch van het forsche Belfort is er 'ets meer over dan puin. En ook de kerk met haar plompen, ineengedrongen toren ligt ineengestort. Een redevoering van minister Grey. Reutei" stunt uit Londen Minister Grey hield le London een redevoering, waarin hij zeide „Hon- derde millioenen zijn uitgegeven, honderdduizenden 'hebben hun leven verloren, mil Hoeren zijn gewond en verminkt in Eorropa in de jongste maanden en dit alles had voorkomen kunnen worden door een conferentie tusscht-ii de mogendheden ter plaatse, waar en op de wijze, die Duitsclilojwl wensclile. Het zou veel gemakkelijker zijn ge weest door een conferentie liet geschil tusschem Oosten rijk-Hongarije en Servic, dat Duitschland te baat nam om een oorkvg te beginnen, op te los sen, dan om de Balkan-crisis van voor twee jaren te boven to komen. Duitschland wist van do conferen tie te London, dio de Balkan-crisie ten einde bracht, dat het bij een confe rentie kon re kernen op onze vredelie vendheid. Wij waren tijdens de Balkan-conferentie niet uil op diplo matieke overwinningen, wij zetten geen intrigue op 'net touw, wij tracht ten mot onpartijdigheid de zaak tot een goed einde te brengen. In Juli j.l. wairen w ij bereid het zelfde te doen. In de taaiste jaren hebben wij Duitschland telkens zekerheid ver strekt, dat een aanval op dit rijk geen staan hij ons zou vinden. Voor één zaak slechts, de onvoor waardelijke belofte om buiten de zaak to blijven, hoe agressief Duitschland ook tégen zijm naburen mocht optre den, w aren wij niet te vindon. In Juli j.l. waren Frankrijk, Italië en Rusland l>ereid een conferentie te aanvaarden eai nadat liet voorstel boa het hoaideei van ton conferentie door Engeland was gedaan, stelde de Tsaar van Rusland den Dmtsclien Keizer nog voor, het geschil in haai den van het Haagsche Hof te stellen, maar Duitschland wees elk voorstel tot regeling van het gescliil van de hand en nu rust vooi thans en altijd op dit Rijk de wreeseLijke verantwoor delijkheid voor den corlog, waarin het Europa heeft gestort. Wij welen thans, dat Duitschland zich bad voorbereid voor den oorlog, zooals slechts een volk, dat plan had o-p een oorlog, zich kan voorbereiden. Het is bij Tiionschenhougenis de vierde maal, dat Pruisen een oorlog in Etiroj a heeft veroorzaakt, de oor log van Sleeswijk-Holsteln, de oorlog met Oostenrijk in 1866 en de oorloj met Frankrijk. Pruisen heeft toen het pion ge vormd tot den oorlcvg en het/elfde is thans weder gebeurd, maar wij zijn vastbesloten, dat liet thans de laatste keer zal zijn." (Toejuichingen,. „Lang \óór den oorlog was aan België beloofd, dot wij de neutraliteit van het land niet zouden schenden, zoolang deze door anderen geëerbie digd werd. Wanneer Duitschland een inval deed in Belgie, waren w ;j ver plicht met al onze kructit tegeai Duitschland op te komen. Is er iemand die liet mogelijk acht, dat als wij niet op het eerste oogen blik waren opgetreden, wij stil -zou den zijn lil ij ven zitten en toezien, en zoodoende een eeuw ige schande op ons hadden geladen, toen üuitechland de Belgen aanviel, non-combattanten doodschoot en het land verwoestte in strijd met alJe ooilogsgebruihen van den nieuwen tiid (Toejuichingen). Een der hoofdvoorwaarden voor den vrede moed zijn, dat aan Belg ié zijn ouai'iankeJijkheid en zijn natio naal leven worden teruggegeven, en •het vrije bezit van zijn gebied, bene vens vergoeding, voor zoover dat mo gelijk is voor het wreed© leed, 'het land aangedaan. Het voornaamste doel, waarvoor de geallieerden strijden, is, dat de na ties van Europa in volle vrijlieid haar onafhankolijk'heidsleven zullen kun nen blijveu behouden, -haar eigen re- geeringsvorm vaststellen en zich na tionaal blijven ontwikkelen, onver schillig of zij klein of groot zijn. (Toe1 j'Uichingon). Wij liebben, sedert de oorlog begon, door Duitsche hoogleerar» n hel Duitsche ideaal hooien verkondigen, dat de Duitschers een superieur volk zijn, aan hetwelk alles geoorloofd is, dat "liet de macht kaai verzekeren en tegen hetwelk elke tegenstand on wettig is. De Duitschers streefden er naar, hun heerschappij to vestigen over alle volkeu van het vasteland, en wel ken zij niet do vrijheid, maar de on dergeschiktheid aan Duitschland zou den brengen." De minister verklaarde, dat 'hij eventueel bever zou sterven, dam on der zulke omstandiglieden te teven. (Toejuichingezi). „Na den ooriog moeten wij en an dere staten van Europa vrij zijn te le ven zonder voortdurend gevaar te loopen voor een grooten oorlog, zon der te hooren blinkende wapenï-ustin- gen en hot. gerinkel van zwaard en schild en liet voortdurende aanroe pen van den Hemel als medewerker van Duitscitland, maar veilig met het recht van onafhankelijke souve- reintteit en algemeene vrijheid zoo eindigde de minister. Uit den Balkan. DE AANVAL OP DE DARDA NELLES De Engc-lsche Admiraliteit bericht: Wegens het ongunstige weder zijn dc operaties in de Dardamellen on derbroken. Verkenningen mot hydro planes zijn onmogelijk, zocxlat niet uitgemaakt kan worden hoe groot de schade is, door het bombardement van de forten op 18 dezer aangericht Dit mag geen aanleiding zij.i voor onjuiste meeningen, wijl, tengevolge van de verliezen door drijvende mij nen geleden, de aanval niet tot het uiterste kon worden doorgezet. De kracht ruil do vloot om de forten te bolteersehen door do superioriteit van het scheepsgeschut schijnt vast te staan. Verschillende andere moeilijk heden en gevaren zullen wonlcn ont moet, maar niets is gebeurd dat de meening kan rechtvaardigen, dat de kosten der onderneming grooter zul len zijm dam verwacht en voorzien wc, J. De Engelsche verliezen zijn G1 dooden, gewonden en vermisten. Admiraal Robeck prijst de schitte rend© houding van het Fransche es kader dat door het groote verlies vol strekt niet geschokt is. Admiraal GuepraUe leidde het met de grootste dapperheid tot den aan val. OVER T BEZIT DER DARD WEL LEN. In een artikel over de Ditrd-.i neïieiv quaestie schrijft de Ternps o.a.: „Fn- kelo maanden geleden seinen mea in Rusland slechts le denken aan een intematioiiaüsocrmir van de door vaart, naar het voorbeeld van rege'in een als dio voor het Suezkanaa!, den Donaumond, Tangor. Maar langza merhand keert do openbare meeding bij onzen bondgenoot weer terug tot het oude lieveluigsdoiikbceld: l'san- grad een Rt'ssische stad. De Russische diplomatie stelt zich ook op dat standpunt, en streelt krachtiger naar de verwezenlijking naarmate de omstandigheden deze schijnen te begunstigen". Do Tcinps acht den toestand geheel veranderd. „De Encelsch-Rusaisch© rivaliteit heeft plaats gemaakt voor on verb ree kba re belang© ngeui e© n*c hap liet bloc van de Triple Entente is hcoljt on stork gemaakt door hot ge zamenlijk vergoten bioed. Voor Frankujk, Engeland en Rusland be staat titans geen reden meer om ei- kuur de sleutels van den B«xq>orus to betwisten. Parijs en Londen liobbcn geen bo- zwaar meer zc toe te vei trouwen aan Rusland en dat wel o:n verschillende redonen, waarvan, de v-joi-nuamste is, dut hel beginsel van de sluiting der Daixianellen niet meer bestaat sinds wij besloten hebben de door de Tur ken op bevel der Duitschers afgeslo ten zeeengte t© forceer en. Rusland, nis beheerscher van Konstantinopol, heeft niet meer dezelfde redenen als do sultans om do komst van vreemd© oorlogsschepen voor dea Gouden Hoorn te \ieezen, welke trouwens voortaan nog slechts een doorvoerha ven zal zijn. Frankrijk kan slechts met vreugde zija bondgenoot begroeten in don kring der Middfeliandsciio Zeemogend heden en Engeland koestert geen vrees meer. dat do Russische Zwarte Zeevloot op verovering van Jndit uit- stoomt. Enge:und Iteelt zich gevestigd in Egypte; het heeft zoo juist Mesopo- tuniic vemiccstcrd; reeds is het sta lijn van «ten iBugdudspoorweg aan de Perzisch© Golf in Engelsch l«zit. Mocht Groot-Briltanmë Ruslands plannen tegen htet Indische rijk neg wantrouwen, dan zou het zich meer moeten veronti*us-.en over de Russi sche spoorwegen in Azië dan. over do vrije doorvaart van Bosporus e i L)ar- duneilen. Wat lloemen-.e en Bulgarije, ook nc- vonstaten aan de Zwarte Zee, betreft, merkt de lemps op. dat het laatst© huid in elk geval, wat er ook mog© gebeuren, ©en haven hooft aan do Épjoische "Zee. Op Roémenië wordt groote druk geoefend. Maar het blad meent, dal het Boem een sclie volk slechts een vergelijking behoeft to lu iken tUöSchet' hetgeen zijn lot zal zipr als het ligt lutscJien een zege vierend Oostenrijk en Turkije en het geen do nabuurschai) van een Kou- staiiiinoftel belneerschcnd, Rus1-.uk!, dat de vrije doorvaart verzekert, voor het land kan zijn. De Temps besluit. De Dardauellcui- quaestie blijft van belang, maar al leen uit economisch oogpunt. Do poli tiek welke van de Zwart©.Zee een afgesloten binnenzee maakt, heeft uit gediend. De natuur doet haar rechten gelden en Rusland wordt vanzelf go drongen naar «ten vrijen uitweg, dij zirii in het zuiden opent en welke veel aanlokkelijker is dan alle havens in het noorden. Aller rechten zullen bovendien wor den geëerbiedigd, ROEMENK-. De „Yossisch© Zgt.verneemt uit Sofia „dat de Russische regeering verzocht, of Bulgarije wilde toestem men in een landing van Russische troepen in de haven van Boergas. n>.-ze tro-spen zouden vandaar tegen Kirkilisöj en Ailrianopol optrekken. Men is overtuigd, dat nimmer eonige Bulgauisch© regeering vrijwillig toe* stemming daartoe zal gevt-n. Een ge- w. I Jdadi.se landing kan niet plaats lobben, omdat d<» ha,ven van Boergas evenals die van Varna, sedert het b*> gin van deu oorlog door mijnen is af- gezet'. DE HOUDING VAN TTALIé. 't Wólffbureau meidt uit Beriijn: ,,De Duitsdie bladen vernemen uit Rome. dat net Engelsch-Franscli échec in de Darckinellen aldaar op het publiek giootcn indruk heeft co inuakt. Ook in pniitiek© kringen wor- <ten do groote veriiezc-n der geullieer den levendig liesprokei). De voors-taur der3 van dó handhaving der neutrali teit krijgen zoodoeudc meer argumen ten voor liun standpunt, terwijl dege- nen die interventie willen, zich rusti. ger tiouden. Alle deekundigen zijn iiet er over eens, dat do forceering van de Dordanellen. zoo zij ol mogelijk is, dun toch slechts teil koste van onge hoorde verliezen kan geschieden. De „Matino"' maant <te ItuhauiiscJi© pers aan om in deze voor Italië beslis send© uren de grootste terughoudend heid in acht te nemen. Artikelen zoo als ei' thans bij dozijnrju verschijnen, zijn feitelijk inbreuken op de recht-r vau de kroon, die alleen o-.er oorlor of vrede de beslissing heeft, Do on «terhaiidelingon, die gevoerd worden, zijn onder dj gegeven omstandighe den. van tiet grootste gewicht. Daar- oin Itehoort men de qnac-Mie met ver Feuilleton Uit hei Engetech van WALTER BESANT. K.) Van lieverlede daa'de hij voor een poos van de hoogie van etelse's tot den vlakkèren grond van persoonlijk onderhoud af. Mevrouw Eist ree heeft mij verteld, zeide hij, met een minzaam lachje, dat gjj leekent natuurlijk als dilettante zoowel als speelt. Indien u met de teekenpen even goed als met do viool weet om te gaan, is u inderdaad een benijdens waardig persoon. Maar het 's mis schien te veel dit te verwachten. Zoudl. u genegen zijn mij iets van uw werk te laten zien? En zoudt u mij wJUcn toestaan, zonder dit kwalijk te ne men, u openhartig mijn oordeel over uw werk te zeggen? Armorel ging naar haar boudoir en keerde terug mot een kleine porte feuille vol teekeningen, die zij. nog altijd met een verwonderden b'ik iu hare oogen, vóór hem legde. Wat zou deze man zeggen, die de schilde rijen van een ander voor de zijne Het dooiKufin? Zij h'cef voor de tafel te genover hem staan, hare oogen strak op hem gevestigd houdende, verwach tende dat zij den eersten misdadiger, den eersten w-ezenlijk slechten mensch dien zij ooit op haar levensweg was tegengekomen, zich zou zien ven-a den. Zijt gij niet bevreesd de waar- 'heid te hooi oil? vroeg hij, dj schetsen doorbladerende. In de kunst is de waarheid alle-3. Zonder waarheid is er geen kun t. Waarheid en oprechtheid moeten m do krilieic zoowel als iu die kunst zelve, ons doel zijn. O! wat voor gov eten had deze man, die het hart had over kunst te spre ken, terwid hij zelf wist welk een bo órieger hij was'? Armorel wierp een zijdelingse hen blik op Zoe, half be vreesd dat hij zich in hare tegenwoor digheid zou beschuldigen. Maar zij scheen te slapen en lag achterever in haar geniakkeJijken stoel. Zijn© opmerkingen waren beoor- documgen. Maar toch"u.aukten die bo- oordee'ingon geen ii druk ter wereld op het meisje Zij hooide hem en stemde zwijgend toe. Misschwa -dc-ed juist hare koelheid liem liet onder zoek dor schetsen staken en ltegon hij een kleine redevoering over oomposi- tio en harmonie, groopeering en uit voering. Hij lichtte die opmerkingen toe, niet opdringend, maar als iets dat vanzelf sprak, door te wijzen op zijn etgen schilderijen, Zoe nu en dan in hot gesprek mengende, dio vadi/ig haar hoofd ophief en werktuigelijk antwoordde, als iemand dte te voren wist wat er komen zou. Bij zijn be toog zelf verteld© hij Armorel ïntus- sclioa niets nieuws. Het waron tho- i-iéeii, die zij zolv© gelezen hrnJ en wetten voor de kunst, die hare me.s- ters haar geleerd hadden. Zijn wijze van spreken bewees, dacht zij, Ji..© weinig do man van de kunst wi-t, daar hij niet eens scheen te begrijpen «Lat zij, dio zoolang gestudeerd hui, van deze dingen natuurlijk reeds lang op d© hoogte moest zijn. Doch zij zei- do nioLs. Bover dien was het een hs van een proteséor, niet van een sciiü- der. Tusechen oen criüous over de kunst, die 9c)iilderen nocli teckeiiun kan, en den onbedui dei wisten teelte naar of schlirW, ligt een onoverkorn© lijk© afgrond. Deze teekeming. bijvoorbeeld, b-jsioot hij, er eon opnemende, ver raadt juist do zwakheid waarvan ik sprak. Zij heeft verdienste. Er is oen streven naar waarheid. De lichten zijn omzichtig gespaard m de kleur verraadt gevoel. Maar Jjezie deze ft guur. Uit volmaakte on-bekcndilieid met do -elementaire wetten der schil derkunst, hebt gij die juist op den voorgrond geplaatst. Iladt gij huur ginds, meer rechts geplaatst, dan zou het efifect or tienmaal door verhoogd zijn. Ik zelf breng liefst altijd een f: guur, con enkel© figuur, iu een schil der ij aan, hij voorkeur een meisje omdat liet haar on de kleeding zich zoo uitstekend voor het effect leenen. Zijn beroemde vrouv.r-nfiguur! riep Zoe uiL Het model dat nie mand zien mag. Nu was de figuur, om verschillen- do redenen, met inachtneming van d-'ozcJf'ie wettsn waarop deze criticus zich beroepen had, op do p'aats aan gebracht waar zij stond. Maar wat gisteren hare verbazing zou gewekt hebben, wekte thans even haar lach lust. terwijl het haar ©en oogenblik later boos maakte Hij nam een potlood. Zal ik u eens laten zien wat ik bedoel? vroeg hij. Gaarne. Hier is een stuk papier Ilij «prak helder en duidelijk, me'. nadruk en op een toon van gezag. Ik zal u met twee of drie trekkeen den achtergrond aanwijzen, zeïdo hij, als een deskundige zijn potlood in even wicht houdende, en dan zal ik uw figuur teekonen cp de plaats waar zij staan moet. Gij zult onmiddellijk zien ofschoon uw oog niet Hjj speelde met hot potlood als Iemand die zeker is waar hij begin nen zal maar hij begon nergens. Amioról dacht aan dien dagtoeii Ro land haar, met het potlood in d© harnl 4 ;n o«rsto les had gegeven. No>it stond dit potlood stil; het bewoog zich als vanzelf; het toekende steeds dooi-. Do heer Foildinig, daarentegen, raakte het papten niet aan. Zijn pot lood was «toni en levenloos. Doch Ar morel verbeidde aupstig het oogen blik dat hij zou beginnen. Thans zou zij in e'k geval zien of hij kon teelte nen. Zij werd teleurgesteld. l)o klok Op den schoorsteenmantel de >1 plot soling zes slagen hoeren. De lieer Feil- ding liet het iiotlood vallen. Goed© hemel! riep hij uit, gij zoudt een memsch alles doen vergeten, juffronw Rosovean. Wij zullen ons gesprek een volgenden keer voortzetten. Maar u zult voütonden en op den aan ge vrezen weg voortgaan, nietwaar? Bo'o-jf mij dat u zult volhouden. Zelfs al kan de hoogste top niet bereikt worden, is het toch iets op een lagere helling to staan, al ware het alken om de groot heid te gevoelen van hen die boven u geplaatst zijn en neer te zien m de diepten wat zijn «eze diep' van de wereld, dio geen kunst kent. Houd vol houd vol! Ik zu! nog eens terug komen en u, als ik mug, helpen. Hij drukt© met warmte hare hand en ver trok. Ik geloof werkelijk dit hij u waard acht voomitgebraoht te wor den, Armorel. zeide Zoe. lk heb liem nooit zooveel tijd aan eenig meis je zien bestedon. En zij zwermen be paald om hem. heen. Zoe, zeido Armorel. zonder op deze opmerking antwoord te geven, gij li/ebt al de schilderijen van den heer Feildiug gezien, niet waar? Ik geloof ja. Behandelen zij allen hetzelfde oiv «lerwerji? Tot nu toe heeft hij niets tentoon- ce-teld tlan zee- en kustpaitijen, met kapen, rotsen en zoo voort. Altijd niet dut zwarte.?lokte meisje. dat wol iets op u lijkt maar zooals ik mij v voorstel als kind. Hebt gij Item wel ooit zien wer ken? Gij bedoek werken aan een on voltooide schilderij? Neen, nooit. Hij kan niet duld6n dat er temaad op ziju atelier komt, als hij aan het werk is. Heeft hij nooit eens iets voor u geteokond? Een pennCkrabbel ot eon teekoaingetjo met potlood? Hebt gij ook ruwe schetsen van hem in uw bezit? Neen, Alex is iemand die alles geheim houdt. En dan komt hij opeens met een of ander voor den dag. Nie mand had een flauw vermoeden dal 'mi schilderen kon, totdal hij, drie ol vier jaren geleden, opeens ©en vol- tooide schilderij liet zien. En toon bleek (Lat hij zijn geheet© leven in nil© stilte geschilderd en geteekend had en jarenlang ernstig had gestudeerd. Waarmede hij ons nu weder zal ver rassen, weet tk niet. (Wordt vervolgd

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1915 | | pagina 5