De Europeesche Oorlog.
TWEEDE BLAD.
HAARLEftfl'S DAGBLAD
ZATERDAG 24 APRJL 1915
Op het Westelijk
Oorlogsveld.
Duilsch stafbericht
„In dt 11 avond van Donderdag trok
ken de Duitschers op hun front Steen-
straat© 'aan het kanaal van de Yser
naar Yperen, ten Z.W. van Bixechote)
tut ten O. van Langcmark (6 5 K M.
N.N.W. van Yperen; tegen de etetiin
g.-n van de geallieerden ten N. en ten
N O van Yperen oj>.
Stormenderhand drongen Duitsche
troepen over 9 K M. breedte tot op do
hoogten ten Z. van Pil kern '5 K.M.
vlak ten N. van Yperen) en ten O.
daarvan door.
Tegelijkertijd namen Duitsche
troepen in een artillerie-gevecht den
overgang over het. Yperen-kanaal bij
Steonstraate en .Het Sas (800 M.
Z.Z.W. van Steenstraate), waar zij
zich op den Westelijken oever nestel
den
De plaatsen Langemark, Steen
straate. liet Sas en PÜkem werden
door dc Duitschers genomen.
Ten minste 1600 Franschen en En-
gelecheji en 30 kanonnen, waaronder
-4 zware Engclsche, vielen in Duitsche
iianden.
Tusscln n Maas en Moezel -o de be
drijvigheid weer levendiger geweest.
Bijzonder heftige artillerie-gevechten
werden bij Combres, St. Mihiel, Apré-
mont en ten NO. van Fürey gele
verd. ,j
Aanval'en van Fransche infanterie
hadden alleen plaats? in het bo.-eliter-
rein tusschon Ailly en Aprémoni. IRer
drongen do Fraiischen op sommige
plaatsen tot in tie voorste Duiische
linies, maar werden gedeeltelijk weer
verdreven.
Gevechten op korten afstand zijn
nog aan den gang.
De door de Duitse hens genomen
plaats Embonnenil ten W. van Avri-
court, die door de Franschen in brand
geschoten werd, is door de Duitsche
voorposten ontruimd.
De hoogten ten N. en ten Z. van
dtze plaats werden door de Duitschers
gehouden
F r a a s c h communiqué:
„In den avond van Donderdag had
don vrij levendige gevechten plaats
in Belgie in de bocht van de Yser ten
noorden van Divmuidm. De Belgi
sche troepen sloegen een aanval op
het kasteel Vicagne af en brachten
den Duitschcrs zware verhezen toe.
Ten noorden, van Yperetu gebruik
ten de Duitschers een groote hoeveel
heid bommen met verstikkende gas
sen. waai van do werking ondervon
den weid tot 2 K.M. achter de Fran
sche times. Hierdoor moesten do
Franschen reüreoren bij het Yscrku-
nmtl in westelijke richting en bij
Yperen in zuidelijke richting.
De Duitsche aanval werd tot staan
«OOI aCllt.
hen verwoede tegenaanval stelde
de Franschen in staat het terrein te
rug to wiiinen. waarbij zij talrijke ge
vangenen maakten.
In den sector Reims had een axt.il-
lcuaestnjd plaats.
In de Argonnon bij Bagatel.© deden
de Duitschers een, trouwens weinig
beteekeneuden aanval, d'ie werd af
geslagen.
Nabij St. Mil)tol in liet Aü'ybosch
naaien de Franschen door een aan
vul ten oosten en ten westen van de
onlangs door do Franschen veroveid©
stelling 700 meter loopgraaf en maak
ten een honderdtal Duitschers krijgs
gevangenen.
In het insole van Apremont verover-
deji de Franschen h- een stormaan
val tw te achter elkander gelegen
loopgraven bij het punt. genaamd
'iYae-de-Vacho. Up dit punt sprong de
Duitsche linie vi-ortiit in de Fransche
stelling, van welken toestand de Fnui-
sctien veei last umienoiulen.
Tairiike gesneuvelde Duitschers
hieven op het gyrechtsvold liggen, de
FransChen maakten een 50-tal krijgs
gevangenen.
In den Elzus bleven de Franschen
terrein winnen op beide oevers van
de l-'echt. Op den linkeroever zijn do
Franschen meestér van hei punt,
waai- de Fceht en een linkerzij rivier
samenvloeien. Op den rechteroever
hoi tikten zij Schiiesslech, waardoor
zij terrein wonnen in de richting van
Métzern'
Dc E n g O I's c 1e veldmaarschalk
French meldt d.d. 22 April: „De Duit-
sclie aanval op hoogte 60. die gei-in-
dicd was tun tijde van mijn laatste
communique, is sindsdien telkens
berhaaid.
A! die aanvallen zijn mislukt; op
het oogonhhk zijn zij gestaakt. Do
Engelsehen houden den geheelen top
van den heuvel bezet, zoodot de Duit
schers, die aan dit punt groote waar-
do hechten. geen gebruik er van kun
nen maken, liet Duiisclio coiimiuru-
que, veiüüéiLS hetwelk do Dultseliers
de positie zouden heroverd hebben,
mist beslist allen grond. Tijdens de
operatie wicipen do Duitschers grana-
ten uit 42 c.M. mortieren in Yperen
Up 21 April brachten de Duitse hors
nabij La Basse© tw ee mijnen tot ont-
plolfing tegenover den Lagelschau
xochtervlcuxd. Zij s.aagden er niet
in de Engelsch© loopgraven te be-
8cha<&ge-» Daar de LngeLschen ont
dekt hadden, dat de Duitschers mij
nen aanlegden nabij Le Tourquet
(dicht b:j Annentiéres) voorkwamen
de Enge.scheu hen door een mijn tot
ontploff.ng te brengen.
Op 10 April voerde een der Engcl-
sc.he vliegers gelieel alleen een ..eer
stoutmocdigori en succeavollen aan
val uit oj) een Duitsche luchtschip-
loods bij Geiit, Hij werd begroet met
vuur uit ten kabelba.lon en van be
neden. Niettemin daalde hij tot onge
veer 200 voet en wist oen heftige ont
ploffing t> veroorzaken in de loods".
Op het Oostelijk
Oorlogsveld.
D ui t s c !i stafbericht
„De toestond is onveranderd."
O o a t e n. r ij k s c h stafbèricht:
„Do algemeens toestand is dezelfde
gebleven.
Aan het front in do Karpathco zijn
hier en duur artillerie-gevechten ge
leverd. bij welke de Oostenrijksche
artillerie in den sector Nagy Polany
en de Duitseiie bij Kozcowa met suc
ces optrad.
Voor de stellingen aan den Oeste-
kerpas is liet, nadat een bestorming
van de Russen werd afgeslagen, be
trekkelijk rustig.
Alle gevangenen bevestigen, dat de
Russen zware verliezen hebben gele
den.
Ten oosten van den pas werd een
sterk steunpunt van de Russen ver
overd.
In Zuidoost-Gal ie ii'- en de Boeko-
vvina geen veranderingen".
Verspre d nieuwe
van dsoorlogsvelden
AARTSHERTOG JOZEF AAN EEN
GEVAAR ONTSNAPT.
Aartshertog Jozef is onlangs ter
nauwernood ontsnapt aan het ge-
vaar om getroffen te worden door 'n
granaat, die in zijn onmiddellijke na
bijheid ontplofte. Een van zijn eó'da-
teu vertelde hierover liet volgende aan
de ..Magyar Hu-lap"
Jederen morgen, onversphillig hoe
het weer is, gaat de aartshertog een
rit naar het front maken. Vrijdag j.l.
j had de Russische artillerie reeds om
zes uur "t morgens liet vuur geopend
Zij bestookte een van onze houwitser
batterijen, die den yorigen dag onaf
gebroken de Russ'sche stelling be
schoten hadden. Het gebeurde Ui de
Korpathen, bij een van onze posities,
die het mcc-s'. vooruitgeschoven was.
Het kanonvuur had zijn grootste he-
v'gheid bereikt, toen wij bemerkten,
Uui de aartshertog een bezoek aan
onze batterij kwam brengen. Te paard
dn vergezeld van zijn chef van den
generalen staf, reed bij dgor bet
botch in galop op ons aan. Toen zij
ü'l het bosch op een open terrein ge-
kou,en waren, zagen zij dat wij, (n
.stelling op de helling v.iu den berg,
zeer hevig vuurden. Onze batterij
speelde bij den tegen-aarival een zeer
belangrijke rol en maakte de meeste
treffers. Daarom wi'd-m de aartsher
tog en zijn chef van den genera'en
staf persoonlijk onze kanonnen in
werking zien.
Do Russen trachtten met hun vuur.
hoofdzakelijk onze batterij tot zwij
gen te brengen cn liet regende grana
ten om ons heen. Plotseling ontplofte
me; verschrikkelijk geraas dicht bij
de twee ruiters, misschien op een
afstand van 20 tot 22 meter, een gra
naat van den vijand. Wij, die hiervan
pp oen afstand van ongoveer tweehon
derd pas getuige waren, meenden, dat
het laatste uur voor den aartshertog
geslagen had. Wij wilden toesnellen
om onuUdacdijk hulp te verlëencn,
maar toen de rook opgetrokken was,
zagen wij, dat de aartshertog cn zijn
mmgezel rustig, alsoi er in het geheel
niets gebc-uid was, huu w-.g vervolg
den. Wij hieven een geestdriftig hoe
ra-geroep uan.
De aartshertog bleef eeuige uren bij
onze batterij en nam de u'-tvvciking
van het vuur waar.
TER NAGEDACHTENIS.
De burgemeester van Weenen,
YVcisskircnnei, decile dezer dagen
mede, dat even buiten Weenen een
groot gedenk toeken zal worden go-
sticht ter nagedachtenis aan do Wco-
nois, d'e op 't slagveld gesneuveld of
a's zwaargewond naar Weenen ver
ward en daar bezweken, en op dte
plek begraven zijn.
Bovendien zullen gedenksteencn en
bronzen gedenkplaten op een der bin
nenplaatsen van liet raadhuis dc her
innering eau de gevallenen levendig
houden. Ten slotte beslaat bij den go-
mceuteraad liet plan, lot liet aanleg
gen van een c'kenboseh, vaar voor
iederen gesneuvelden Wcener een c»k
zal worden geplant.
FRANSCHE VLIEGERS GEDOOD.
Naar de „Bus. Nuclir." melden,
voml een patrouille in net llaruibooch
bn Uttmarsiieuh tusscnen Mü.ninau-
seii en aen ltijn «cn lialf vermengd
F'taiioch vliegtuig. 1 wee vliegers ia-
gen er dood naast, een luitenant en
een sergeant. Aien vermoedt, dat bol
een dor Fransohe vliegmachines is,
I welke onlangs een bezoek brachten
'aan het Duitsche oefcumgsterrein
Neuenburg, doch door het op hen
afgegeven vuur verdreven werden.
Zoowel de lijken als de machine droc-
gen de sporen van talrijke schotwon
den.
HET MLNITIEVEHBRUIK IN
DUITSCHLAND.
Generaal httore Mori schrijft in de
„Ccrrierc -i'ltaiia" een artikel over
net geweldig verbruik van munitie in
ucn tegenwuomigen oorlog. Hij be
weert, üat uo Dujiselx- generale staf
had berekend, üat in den mouerr.en
oorlog 10 of iU maal meer munitie
noodig zou zijn dan vroeger. Maar
deze berekening is boneden de werke
lijkheid gebleven, omdat de 6taf niet
gedacht bad, dat de oorlog langer
dan zes maanden zou duren.
Duitschland beschikt nu slechts
over munitie, dio dagelijks in dc fa
brieken gemaakt wordt. Generaal
Maxi betoogt, dat deze dagelükscho
productie onvoldoende is en geeft als
bewijs, dat de Duitschers zuinig zijn
met hun mumlio op hot oostelijk, zoo
wel als op het westelijk front
DE MUNITIE VAN 'T ENGELSCI1E
LEGER.
Te Newcastle heeft Asqmth, in zijn
redevoering voor de arbeiders, met
verontwaardigirvg ontkend, dat hel
Engelsche leger te velde had geleden
onder gebrek aan munitie. Er moet
alleen met bijzondere maatregelen
buitengewoon veel munitie aange
maakt worden, omdat er ongedacht
veel noodig blijkt te zijn. Hij verzocht
uan do vakvereenigingen voor den
duur van den oorlog alle beperkingen
op den arbeid op te heffen. Uit de
statistiek van de groote wapen- eu
mil n itief abri eken en de werven blijkt,
dat er gemiddeld niet meer dan 67 tot
•CO uur in de weck wordt gewerkt. De
regeering beperkte de winst van de
leveranciers van oorlogsbehoeften,
waartegenover vergoeding zou wor
den betaald voor schade ten gevolge
van liet opkommandocren van werk
volk voor regecringswerk en voor het
gedwongen niet afdoen van particu
liere bqsteUingen.
EEN GEVOELIGE BRIEF.
We lezen in 't „Alg. Handelsblad".:
Helaas zijn zo zeldzaam, de brieven
die uit het eene vijandelijke land naar
liet andere geschreven worden. Doch
telken male, wanneer men een af
schrift daarvan onder do oogen
krijgt, .verheugt men zich.ei' over als
zij een-klein© winst aan mcnsclielijk
gevoel opleveren.
Onlangs gaven wij een edel schrij
ven van een Duitschen officier, die
aan een Fransche weduwe den dood
vuil haar echtgenoot berichtte. En
ditmaal lezen wij een brief van een
Fransche vrouw uit liet door de Duit
schers bezette gebied aan een Duit
sche moeder, berichtende den dood
van haai* zoon.
Do Fransche vrouw schrijft de
treurmare als volgt
„Geachte MevrouwOngetwijfeld
heeft u liet bericht ontvangen van liet,
groote ongeluk, dat u zoo juist heeft
getroffen. Vergunt ons, u oiider dc2©
pijnlijke omstandigheden onze leven
dige deelneming te betuigen, en ons
smartelijk medegevoel uit te spreken
met het gruwelijk verlies van uw ge-
liefden zoon Anton.
„Sedert eeif maand was hij gere
geld bij ons ingekwartierd1. Reeds de
eerste maal nam hij ons voor zich in,-
dóór zijn vriendelijk en prettig optre
den. Iiij was voor ons gucn vijand,
doch een vriend, in weerwil van het
verschil onzer landsaarden. Hij 6tel
de zeer veel belang in mijne kinderen,
voornamelijk in don oudste, die on
der de wapens staat, en betreurde
het, dat wij reeds sedert vijf maanden
zonder beriolit waren over de onzen.
Mijn jongste kind heeft zeer geschreid
toen het den dood van uw jongen ver-
□um.
ij hebben alles gedaan wat in
onze macht was, om hem bij ons te
doen aansterken. Hoe ge!u!-:TTg v. i-
liij, wanneer hij van u en zijn thute
kon spreken. Dan vergat hij een wei
nig het treurige van dezen afschuwe
lijken oorlog
„Dinsdag moest hij ons verlaten,
om in den striid te gaan. Bij zijn
haastig afscheid- hadden wij oen voor
gevoel, dat wij hem niet terug zoudeii
zien. En werkelijk den volgenden
dag viel hij in den veldslag op zljii
post. Wij hébben zijn dood Dood er-
dog vernomen van een naast ljent ge
wonden onderofficier, die zijn laat-
sten zucht vernam. Zondag was hij
zoo gelukkig geweest, van huis ©c
koek tc ontvangen en daarbij een lui
wertakje, waaraan een lintje was be
vestigd in de vaderlandsche kleuren.
Dit laatste is het ecnijzc aandenken,
dat wij van hem bccitten. Ik kan n
verzekeren, dat hij met dezen koek
zeer veel kinderen groot genoegm
heeft gedaan. In de heele straat was
hij daarom.ook wel bekend, en ieder
een betreurde het, toen bij viel.
„Er blijft ons, geachte mevrouw,
slechts één troost in dit ongeluk, na-'
mclijk voor de ziele-rust van uw lio-
vcn zoon tot God te bidden, cn dut
Hij u de kracht geve, deze groote be
proeving geduldig te dragen. Ja, bij
was waarlijk een goed Christen, en
de laatste maal was hij nog met m:j
bij dc mis. Wij mogen hopen, dat
deze. brave soldaat aan Gods troon
niet vergeten zal worden, ter wille,
van allen, die over hem in rouw zijn.
„Ontvangt, geachte mevrouw, nog
maals de uitdrukking van ons op
recht rouwbeklag."
Wellicht zal zulk een brief uit het
vijandelijke land, waar ver van huls
de zoos op het slagveld viel, een moe
der helpen, haai' tranen te drogen.
Hoevele moeders en vrouwen moe
iten het in dezen oorlog zelfs zonder
zulk aeti laatster» brief stellen
Dr. Paul Boyss, YYaalsch predikini
te Rotterdam en nu korporaal bij het
33e regiment Fransche torritorialeh,
schrijn aan de N. li. Ct.:
Hoe Jang zal de oorlog nog duren
zoo vraagt men zich af. Ik weet het
zoo min als anderen. Maar éen ding
weet ik; nooit zullen wij het uit af
matting opgeven. Wij zijn gewone
ihansclian en dikwijls is dc herinne
ring aan do onzen over ons; negen
maanden scheiding lijken lang; ne
gen maanden van een zwaar leven,
waarin wij geen zacht bed onder ons
hebben gevoeld, vijf maand.ei leven
in de loopgraaf, nu t voortdurend ge-
stdbi'd.' nachtrust, vijl maanden van
■gevaar, waarin men, om niet zwak
to wok-Vn, zich do herinnering uit hei
hoofd ui'■e". zetten van zijn kinderen
en ziln vrouw, eenzaam thuis geble
ven voor wie wij vechten; maanden
waarin wij moesten ontberen al waar
aan wij vroeger.gewend waren, onze
boeken, ónze dierbare boeken, de ge
ntel u van (ion boschaafdon
monscli. de (iiiirgen waarin wij ons
verlustigden; maanden waarin het
gewone leven was vervangen door een
lang.vergoten "bestaan, duL.vau wil
don die dooden. en waarin onze groo
te liefde tot den vrede (de Fransch-
mail is niet strijdlustig) is geweken
voor den noodwcndigen strijd.
Maar ondanks alles is de stemming
goed en hebben wij vertrouw :u in dc-
toekomM. Wij zuilen zorgen dat do
vrede duurzaam zal zijn. wij zullen
oen toestand brengen waarin do
vreedzame volken kunnen leven. Wij
hebben genoeg van den gewapanden
vrede, van het ceuwice schrikbeeld
van (ifi oorlog. Wij willen niet, dat
onze k u.doren weet moeten vechten,
liet is voor de rust van wereld
dat wij hier zijn. Frankrijk is opge
staan 'om den vrede te vestigen.
Wij zijn geen oorlogzuchtig vclk,
wij -zijn geschapen voor het zoete van
don vn.do en voor fijne beschaving.
Wij zullen de wapenen niet neerleg
gen voor onze 'aak is vervuld. Wij
zijp iwet gediend van een bnstaard-
vrede noch van c n hinkend akkoord,
uit afmatting bewilligd. Onze vijan
den zullen don oorog eer moe zijn
dan wii. Mot al '-nzo kracht zullen
wij de schaal van het recht neerdruk
ken. Unze krachten zijn verscli en de
lente -vindt c«ns sterker dan ooit.
Zeven maanden geleden is ons le
ger in staat geweest den inval der
Duitsche drommen tegen te houden,
nu die over rwee fronten zijn verdeed
en wii gereed zijn, is het lot gewor
pen. do toekomst K-lioort ons.
Ons muital is toogenomen. Oirs
kad».-r is vaardig en gezuiverd. Onzo
juenvvo onderofficieren hebben in den
rusttijd, onder dc leiding yun staf-
.officiëren, con uitmuntende opleiding
gehad. Allen hebben nu don -módea-
iicn oorlog gefcien én zijn tegen alle
geliemiijklieden opgewasseri. Onze
munitie üct ldaar, onze nieuwe-schiet
"werktuigen zijn ontzettend; ik hc-b vi
de uitw c-rkinn van gezien Terwijl
Itet a-im.ji granaten dat de Duitschers
afscl:ict-n op treffende wijze is.ver-
Tjunijtei'i, is \wi onze vermeerderd
Nu zijr. wij het, dio twee bommen
voor éen geven, nu zijn wij het, die
aanvallen; de soldaten hebben weer
vertrouwen gekregen, ze wéten dat
hét geschut ze steunt; onze loopgiü-
ven zijn in orde on onneembaar.
Onzo leeftocht is uitmuntend. YVij
hebben meer brood en vleet.eti dan we
noodig. hebben. ij kunnen in goed
leven met liet Engclsche leger wed
ijveren." Iil trouwe, ik; dio te midden,
van de soldaten leef, ik zou niet kun
nen zeggen, dut ik op het stuk van
de voeding een enkele klacht heb ge
hoord. En gij weet, hoe do IT'ansch-
moii van mopperen houdt!
Onze mannen zijn warm gekleed en
voeioh z:cii gezond. Ze wii.en niets
liever jlfcn vooruit. Maar ome Joflre
wil zijn solooien misschien dó .ver
schrikte! jke offers besparen, die de
eerste aanval kost. Y\ ij wachten mei
vertrouwen en zoolang als het noo
dig is.
De kleine onzijdige en vreeozame
volken kunnen zich op ons verlaten.
Wij zullen 'rust gedoogen. dat d
kieme national it ei ton lijdc-n; wijver-
docligên lion en hun volledige en we-
zcBdiijteo onaJhaiskeMjkheid eveuzeea'
als do onzo. Het lwwustzijn van die
hoogc taak schraagt ons. En wij
voelen ons sterk om haar ten einde
te volljTcrt.cc!!.
Servië.
De speciale correspondent van de
„V .ited Press", had een onderhoud
met den prins-regent van Servië, den
opperbevel hebbel van het Servische
leger, waarin deze het volgen-de ver
klaarde:
„Het OostenrijJ:sche leger, dat aan
pnzc Noordgrens geconcentreerd was
C" ook door Duitsche troepenaldee-
lingon werd gesteund, is daar ^ns
verdwenen. Het lag in de bedoeling
om "onze linies te doorbreken en zoo
mogelijk de Turken te hulp te komesi.
Gelukkig heeft het suc-cs der Rus
sische wapenen dit plan in duige-
doen vallen. De Oostenrijkers zijn
daar overhaast vertrokken en het is
niet waarschijnlijk, dat Oostenrijk of
Duilsrhland weer cm) opmatte begon
óns zal ondernemen. Toch zullen wij
niet st :1 blijven zitten. Ofschoon on
ze verliezen groot zijn. en er een nc-
vige ziekte heerschf, is ons leger nog
Intact en zpd moedig als ooit; en wan
neer ui.ze bond ge noo ten ons op een
kritiek ooeenblik mochten noodic
hebben, zijn wij bereid het onze ertoe-
bij te dragen tor verkrijging van de
emancipatie der onderdrukte volken
van Europa.
YVIj hopen, wanneer de vrede geko
men zal zijn, de rechten geëerbiedigd
te krijgen van do Serviërs, Kronti 'rs
en Sldvoniérs, opdat zij een onafhan-
kelijken staat zullen vormen in do
provincies Bosnië, Hcrzegowina, Kro
atië, Dalmatië, Slavonië, Isterië en
het oude Servische keizerrijk, aan d.
overzijde van den Donau, die thans
in Oostenrijksch bezit zijn. Daar wo
nen 12.000.000 Slaven, die verreweg
de meerderheid uitmaken van dc be
volking van deze provincies cn Jie
onze broeders zijn door afkomrt. .1,
troditK ze<ien en schiedente'*. v
Uit den Balkan.
DE STRIJD OM DE DAR D A-
NELLEN.
Volgens een telos ram aan de Köln.
Ztg. uit Athene hebben, naar luid van
berichten uit zekere bron, de sedert
tien dogen uit Alexandria vertrokken
transportscJicpen ongeveer 3 -Jivises
naar den omtrek van de Dardanellen
oveiKObi-a-.l-.i. Deze schepen, ten ge
tale van moer dan lMaiderd. voeren
naar de kust van dc baai van Saros,
oenige ook Daar Mudros, waar de
laatste 'ineen een levendige l>ewe-
L'ing van troepen opgemerkt is.- An
dere stoomschepen zijn bij Imbrue
gezien Blijkbaar is men voornemens
t*3ii hu 'j-nS' te doen aan het noord
westelijke gedeelte van het schier
eiland Gallipoli, aan dc landengte
van Boelair, waar Engelsclu.- se liepen
met tussclionpoozen de Turkscho ver-
schansii ure n lieschi eten
't Russische blad „Birsjewza Wje-
domosti" schrijft: In Russische ma-
rinokrinee.n hoedt men zich voor illu
sies aangaande het forcecrcn der
zecöngte. Men vvec-t dat dit buitenge
woon moe.lijk zou zijn en geweldige!
iirspaniM^,' zou kosten. Do Russische
oorlogsvloot verkeert bij haar onder
neming togen den Bosj»orus geenszins
in dezelfde gunstige positie als de
Britscho en F'ranscho vloot voor de
Dardanellen. De Russische Zwarte
Zeevloot is genoodzaakt verhezen
zorgvuldig te vermijden, daar zij
geen reserve bezit" om do lèege plaat
sen aan te vullen.
HOE DE „E 15" ONDERGING'.
Archibald liuril vorhaaJt in de
Times" hoe do Engeleche duikboot
„JS 15' door de Engelsen en zeiven
vernield werd, om haar niet jn han
den van den vijand to laten vallen,
Hot volgend© word', aan zijn artikel
ontleend.
„Feitelijk bestaan er op het huidig!
oogonhlik wel geen mteitairo gebei-
men iiieer, inaai toch hot werd
:1e ite -clit, onzo meteme duikboot
in handen van den vijand te laten.
De Duitschers zouden wel ces soort
bemanning weten bijeen te scharre
len en welliclit zouden wij later heb
ben vernomen, dat de vloot der geai-
lioorden door x-en Engelsche du'kboot
was aaiiigi.-.allen. Want wij weten,
'iat do boot, toen zij h:j kaap Kophez
op de kust liep, „in bruikbaren too-
stand" was De vijand had de beman
ning govangenger.omtei en dood nu
poginrton, de boot to redden. Dit
moest men trachten tc voorkomen.
De taak, om de duikboot onder het
bereik dei' Türksch© kanonnen te ver
nielen, was uiterst gevaarlijk te noe-
jl Er werden dus vrijwilligers op-
geroopoi:, vcngens hot gobru.k en wij
Jjchoavcn er niet aan te twijfe.cn, dat
de oproer» dadelijk en ruim beant
woord werd. Tfooals „Punclidezer
dagen opmerkte, de schepen mogen
sc-lort Nelson vei-amlerd zijn de;
geest is dezelfd" gebleven.
Luitenant lïric Rehinsoii. die in
Septombei' 1.als toi pedo-spccialite't
aan boord van het slagschip „Ven
geance" werd benoemd, kreeg het be
vel over dc expeditie, waarbij hij
.werd ter zijdo gestaan door den re
serve-luitenant ter zee" Arthur Brooke
Wekk, en deh bootsman John Wool-
ley, terwi,jl bovendien luitenant Clau
de Godwin aan de ekpedilie deelnam.
Men )>esloölj di-ie stoompinassen,
z.g. piltketsloepen, de Dardanellen in
tc zonden, uitgerust met toestellen,
om torpedo's af te sclilcteu; en wel
met. dropping gear. Deze mri -hting
wordt alte'-ri gebruik.' op zeei kleine
torpedoboctcn en pinassen of pikket-
stv-jpen, die te klein zijn om het ge
wicht van de lanccerbuizen te dra-
gen. Zij bestaat in oen paar, soms
twive paar, davits, wuartusscïien do
torpedo aan stalen grijpers wordt op
gehangen'. Bij hot opMitrokkeii dezer
grijpers valt de torpedo te water, do
luchtdrakriiaciiine bogint te werken
en do torpedo ijlt op het doal af. Na
tuurlijk moet hier. evenals b j duik
booten, het gehele schip als het wa
re als lancoerbnis dienon en dc rich
ting aan de torpedo geven.
Onder bescherming dor duisternis
voeren de drio zwakke bootjes, flink
bemand, de zeestraat ia, en zoo stil
mogelijk doorkliefden zij de golven.
Men gevoelde zcei goed den grooten
omvang van het drc.gond gevaar, esi
dc meest e kans bestond, dat èr geen
eakele stcomsioep en geen uian zou
terugkcei-eo.-
Van den ingang dor Dardanellen
af. moest de expeditie nog een mijl of
tieu doorstcomen. Bij Kaai» Kephez,
na reels de grootste gevaren tijdens
de nachtelijke vaart te liebben getov-
pen, kwamen drie pinossen onder be
reik van oen fort, dat onmiddellijk
liet vuur opende. Da kanonniers scha-
nci te beeeffen dat zij schoten voor
't behoud van een kostelijke duikboot
der Engelse]ie marine, want zij scho
ten nis bezetenen, maai' gelukkig
ee.iige honderden meters voorbij, het
dw!. De.opvarenden zeggen dut er
miltstens. 2U0 granaten door dit eene
fort op hön werden alg-'vuui\i.
Ouder dezen hagel van tood en
staaf werd het lanceeron van een tor-
tx io een lastige zaak, maar dio toch
tel een goed einde word gebracht.
Len der uinasseu naderde onver
schrokken tot op zeer korten afstand
van de ,,E 15'dio iel door de eigen
zodtlichlen der Turkeu word besclte-
r:en, en zond een torpedo af. dio
„zat" Dc uu'kboot werd midscheeps
getroffen en zoodanig gehavend, dal
herstel onmogelijk zal blijken.
Intusschen weixl een der pinassen
door een granaat getroffen cji zonk.
ojxlrr lioven wonder word er slechts
één man gedood, muar waarschijn
lijk zijn er onderen gewond, liet op
pikken van de in 't water rondspar-
telendo mannen onder deze omstan-
dighedeii zal hrel wal van do koel-
hlcedighéid en den moed der expedi
tieleden hchlien gevergd.
Toen het, doel bereikt was, moesten
do twee pinassen, thans ver .-.n
den toelaatbaren diepgang geladen,
weer door de zeestraat terug naar de
E'.'oïscno Zee. Maar'nu was er a!om
alarm gemaakt, en zoo werd deze te
rugtocht verreweg het gevaarlijkste
gedeelte der geheelc expeditie daar
alio kustbatterijen als wuftiiziimig op
de kleine bootjes lospaflcn.
Dat onzo mannen zonder kleer
scheuren veilig en wel konden terug-
keer&n, pleit zeker wel voor hur,
slrifdvaardigen geest en hnn koel-
bloediffheld.
Op Zeo.
DE DUITSCHE VLOOT IN DE
NOORDZEE.
Admiraal Behnke". waarnemend
chef van den Duitschen niarineetaf,
deelt het volgende mede:
„De Duitsche vloot voor de volle
zeo heeft in den Inatsten tijd ver
scheiden© kruistochten in de Nooixl-
2uitgevoerd en is daarbij tot In
Engelsch© wateren doorgedrongen.
Op geen van deze toclurn zijn strijd
krachten van do Engelsch en op zee
aangetroffen".
DE BLOKKADE VAN ENGELAND.
Reuter svint uit Londen:
„Het is opmerkelijk, dat dc neutra
le scheepvaart in de afgeloopen week
veel meer te lijdén heeft *t>had van
de zoogenaamde onderzocërsblokkade
in Duitscliland daj) de Engelsche.
Slechts één klein Engelsch schip
erd door een Duitschen omierz-j'-ër
in den grond geboord, de neutruien
vcriorcu echter vijf stoomschep©*),
NcJerland de .Katwijk en de ..Olon-
da" (we merker op dat de „Olamia'
op een mijn geloopen is red. 11. D.)
Griekenland «Ie „Ell.s Pontoe". 7wc-
déii de ..Folkc", terwijl drie Decnsche
truwlers naar Cuxhaven werden op
gebracht en daar beroofd von linn
vangst en hovend'en werden vier Ne-
'andsch© trawlers in beslag geno
men (die weer losgelaten zijn - red.
II. D.)
Sinds den 21.sten is Noorwegen ook
mi der neutrale slachtoffers, daar do
Duitschers het stoomschip „Brilliant'
hebben genomen'.
Do Eugelïclie legatie te 's-Graven-
hage (htelt het volgende mede:
„De Britscho admiraliteit dceit ni©-
de. dat gedurende de week van 14 tot
21 April de B ritsel ie havens zijn mu-
nengekonieii en verlaten hebben iöl'J
schepen, waarvan er een te; z.nkcu
gebracht door een vijandelijke on-
deijtocbool
Duiisohian6 en de
Vereenigde Stalen.
Naar uume.uiiiB \an myous ant
woord op het memorandum vun den
Duitschen gezant te Washington
spreken de Bcriijnscb© bladen onge-
eenstemmig hun vcrwohdérmg
Uil,' dat Amerika in dit antwoord zoo
:ug begrip van den geest der ware
neutraliteit toont Amerika voert wa
pens. ammunitie en oorlo^sniatoriaai
uit naar de. landen der Entente, en
■-crdi-ajigt bel, dat de invoer van le-
.'CnsihiddeteD naar Duitschland wordt
belet Het neemt niet ©ons de gelegen
heid te baat om, door ©en tijdelijk
uitvoerverbod voor wapens en ammu
nitie, door te zetten, dat zijn handel
in levensmiddelen naar Duitschland
niet wordt belemmerd. Zelfs de groo
te nadeelen, die voor Am-- 1 «che
firma's iu Duitschland van deze hou
ding het gevolg zijn, maken geen in
druk op <le Amerikaanse lie receering
en brachten seen wijziging in een
houding, die feitelijk een bevoordoe-
ling is vun de landen van de Triple
Entente, en zeker niet toevallig.
De „Tügliche Ruridachuu" zegt
„Amerika zorgt voor de voorzi-ming
in dc Itelioefte aan ammunitie onzer
'ijiindcu, naar het voorgeoft uit liefde
our de-neutiuliteit, maar Amerika
orgt niet voor de voorziening in dc
behoefte aan levensmiddelen van
Duitschland. Geschiedt dit ook uif
liefde voor de neutraliteit
De „Voss. Zeit." zeg:
„Washingte n moe', begrijpen, dut
men in Duitschland deze bonding van
Amerika niet spoedig vergeten zal."
En de „Berliner Lokal Anzciger"
„Het Duiische standpunt ir. deze
quaestie rust op besliste volkenrech-
teriijke grondslagen, en op de prak
tijk. l)e houding van Amerika is
slechts te verklaren uit de zucht naar
handelfiwinsten van de wnpenfnbri-
kauten."
Over vrede.
We lezen in ..De Telegraaf"
Do ..Temps gevoelt b'ltcr weinig
voor dc klaarblijkelijk in de Wilheim-
st rasse op touw gezette en met gr-o!e
bekwaamheid geleide vredesprouagan-
da. en licht haar aversie toe in een
hoofdartikel, waaraan wij de volgen
de pasSagec ontléenen
.,Hr wordt op het iiuid'g oogenblik
weder duchtig op de redcs-rcclaine-
Irom gebeukt. Geruchten, aangaande
het sluiten van afzonderlijken vrede
worden beurt om beurt gelanceerd
cn weer tegengesproken. Dc Duiische
agentschappen overstraomen de we
reld met telegrammen, waarin het
woord vredo vet gedrukt, bovenaan
staat. De filialen der Wi'hebnstrasse
in Amerika hebben getracht, de ver-
echiliendc afdeeHngen vim het pro
testantisme warm te maken Voor de
vredesbeweging, die van Amerika zou
moeten uitgaan, volgens Je woorden,
die dé heer Wmgand aan den I'aus
in den mond heeft getegd.
In deze gehcele ag .atie bemerkt
men min of meer verscholen, de hand
van Du'tschlan'd. Het Wo'ff-bureau
geef; zich ongelooflijke moeite om de
uitlatingen van Benedictus XV in de
pers der gehcele neutrale wereld op
genomen te krijgen.
Officieele of zelfs officieuze mede-
detl.ngen, aangaande de voorwaar
den, waaronder volgons Duitschland,
de vrede zou kunnen worden geslo'en,
zijn intusschen nood verstrekt, naar
dc president der Vereenigde Stalen
eerige dagén geleden zelf heeft ver
klaard. Het is er den ©rgan'sa'ore
dezer eneiveerende propaganda in de
allereerste plaats om te doen, verlan
gens naar vréde in de gemocdercu der
