Be Europeesche Oorlog.
DERDE BI AD.
HAARLERS'S DAGBLAD
ZATERDAG S KEI 1S15
Verspreid nieuws
van deoorSogsveSder:
HET AANLEGGEN VAN EEN LOOP
GRAAF.
In do „Vorw&rts" wordt Let aan
leggen van een nleuwe loopgraaf be
schreven.
Do manschappen moeien aar. ure-
den Wee hem. die een lucifer of een
sigaar aaneteekt of oen tuklamp ge
bruikt, wordt hun geaegd.
EIt-i us ©en heldere nacht zonder
maneschijn. Do compagnie ruikt op.
Het geweisr is omgehangv-nde ©pa-de
ligt óver den schouder, De spanning
ziét men in de gezichten. Op ge-
den-plon toon maakt men vroo'.ijlko
opTiiér!,inp< ii, maar het is niet als oj»
een gewonen marsch. Een nieuwe
loopgraaf mcc-t worden aangelegd,
zoo L.-.-t hei. Velen zoggen, het zal
geer, rrrr: r maar ec-n stormgrar-.f
ziin. In leder geval de loopgraaf gaat
van do oude stelling hi do richting
var. den vijand, tot waar In he: don
ker 'f> avonds de voorposten teg-n
in vijand vooruit geschoven wor
den op twee-, driehonderd nieter af
stand van zijn stalking Men moet
graven in oen lijn. waarop de vij
andelijk© nTbillerie rédi good Inge-
echoten heefl en die ook in den laat»
eten naclit. toc-n dc vijand het naderen
van d© aflossing vermoedde met een
machinegeweer bestreken werd. Als
lcLa merken, komen misschien niet
veirn terug Steeds meer nadert men
de frontlijn en stiller wordt het In do
goUderen. Nu zijn zij aan het laatste
dirp het stukgeschoten plaatsje,
waaruit de nieuwe loopgraaf moet
loepen. Dringender worden de com-
nuiudo's, Stü, mond houden daar
achter, stap toöh niet zoo hard. 'n
d© schaduw blijven voor den drom
mel. kijik toch waar j© loopt, pst,
langzaam, lArt, halt.
In do schaduw van d© laatste hul
zen houdt de troep stil. L© laatste be
velen worden gegeven. Als een Rcht-
k.--'-il omhoog gaat of ©on aock'-icht
pi«ü moeten allen zich neer wer
pen Maar oppassen, dat de spaden
nu l klepperen. In ieder geval hebben
dri,* batterijen beo-el gekregen het
vftur tot z'eh te trekken. Een roods
rake: zal het i eek en geven. Dan moet
collier led eer onmiddellijk bukken.
Do hoe ie troop moet a's weggevaagd
zijn Alles klaar, dan vooruit.
Men ©tuipt e©n paar honderd meter
vorder hij de laatste huizon gaat een
liohlxaikot dc hoogt© in. Alles drUkt
z cii onbeweeglijk tegen de muren.
Goddank, d© kogöl te zijwaarts ge
vlogen Zij werpt haar Pcht met op
den weg. D© meesten blijven in do
schaduw. De rtjand schijnt nog niets
gemerkt te hebben
Vorder, oppassen, loopgraaf. Wij
zijn aan de oud© loopgraven g- a-*>
men. Met twee tegelijk springen de
mannen er overheen. Nu begint het
werk. De eerste, die ar over 's, op 't
ka veld, dat zich tot aan de stel
lingen van den vijand uitstrekt,
blijft staan, grijpt de hand van zijn
buurman, dez© wear 'houdt de hand
van den derde, enzoovoaits. Zoo ont
staat een kott'ng, die niet alteen de
richting bepaalt maar ook den af
stand un man lot man bij het graven.
Korporaals en officieren kropen i n
en weer om <le plaats te bepalen en
de -i,n van het graven. Wie zich dor
het vastgrijpen van zijn buurman gvv
or'enteeid i» oft, begint onmlddc-ijk
te graven Stbte en ©nedvehl, dat zijn
d© u.ngm waarop het aankomt. R«-<i
vaiien de eerste donkere krimpen t«r
zijd© nadat het taaie gras is opg*-
Idcltt.
Onophoudelijk volg! opa desteek op
epadosteek on worp op worp. Tijd om
het zweet al te dirogen, dal op handen
gostooten en heeft nog moeilijkheden.
Ook vooraan bij d©n vijand is men
nog niet veel verder. Van degenen,
die klaar zij.n Worden ©enigen afgo-
commondeefd om hen te helpen, die
achteraan komen. De anderen werpen
stukkon gras, donker© aard en tak
kenbossen op de zandheuvels, om ze
zoo weinig mogelijk zichtbaar te ma
ken voor den vijand. De stemming
wordt steeds levendiger. Laten ze nu
maar beginnen te eohéeten. He! mees
te is lelaar, zelfs de draadversperring
en de wachtpost' n
Drie uur hard werk, dan komt ein
delijk het begeerde commando ver
zamelen. Dit duurt nog een poosje,
voor de groepen in hot donker bijéén
zijn 'ion slotte ls alles klaar. In
«nellen tred gaat het nu terug over
de loopgraven van de ohde steMing.
door het dorp op den hoofdweg terug
naar het kwart'er.
stellen, 'na zich zulk een ongeëven
aard krachtig© basis, uls Kon st anti-
nopel aanbiedt, verschaft to bobben.
Van die zijde bezien ls do operatie
in de Dardanelles geen bijkomstige
gebeurtenis maar een van het aller
grootste belang, die onbegn-nsde mo
gelijkheden op n: voor de toekomst en
mits goed •uitgevoerd, ook van in
vloed kan zijn op het westelijk oor
logster rein. evenale op het oostelijk.
D© militaire deskundige laat buiten
beschouwing «te? or tusScJien Rc-n-
st-antiwopel en Weenen neg een paar
gouvertilne staatjes liggen, alles behal
ve peulschilletjes, maar hij voegt aan
«ijn l>eschouwing wol toe., dat aan
JtaTë en Roemenië alsdan n-og een
gemakkelijke gelegenheid geschonken
wordt om hun neutraliteit te laten
varen en. wanneer zij dat doen, heb
ben Bulgarije en Griekenland ook te
kiezen of te deelen".
Stil, anders krijgen wij onderweg
nog artillerie. Maar alle commandos STRIJD OM DE DARD.AXELLEN
helpet nlt! meer. De stemman zijn
niet meer te dempen. En hier en daar
brandt reeds ©en sigaar. Weinigen
zijn or, dre geen blaren op de hand
1 tobben. Velen vallen de oogen reeds
onderweg bijna toe, maar het werk
1* zonder verliezen gelukt.
De ,,Da-y News'" verneemt onder
dagtoiit-ri'ng van Dinsdag het vol
gen do
D© g©vechten op het schiereiland
Gal 11 poli zijn d© afgeloopen week zoo
verwoed mogelijk geweest. Over en
weer worden nu een© door de eer.e,
dan door de andere partij voordeolen
.behaald in den etrijd aan de rotsach-
Algameen lLand©J©b.od ficOTij" j tig© kust. Volgens do teatotontvangen
9'®- I inlichfinginn was het c-hidTesuHaat.
Een der Fransclie communique s dat de triepen der geallieerden do
mould© dezer dagen lakonte* Turken van Sed-ul-Bala* hebben ver-
Van Aperen «laat nog s.echt« één* dreven en langs d© kut van het
huis overeind ©chic-redland een loopgraven-linie heto-
Welk huis kan dit zijn? vraagt men -
VERLOREN ROEM VAN YPEREN.
zich af.
Degenen, di© uit eigen aanschou
wing do sdboonheid kennen van deze
oude Vlasimsche etad, weten w I
waarop zij hun hoop n'et meer mo
gen vestigen
Want dit ©enige, niet tot puin go-
schoten, huiifl zal wel niet een van
Yperens vier kericgebouwen zijn,
stellig niet haar hoofdkerk. <1© in
ernstig-grijzen, g-othisoben stijl opge
trokken S>nt Maarten, ©en der eer
waardigste fcorken, mieschien de zui
verste van onze vroegere Zuidelijke
Nederlanden, dagfeekenend uit de der
ben aangelegd over een lengte wan
10 Eng, mijl van d© punt af Verder
naar het noordwesten helbben zii zich
niet enkel dicht bij de kust ingegraven
op venscheide-n punten, maar ook heb
ben zij z'ch een doortocht landin-
waarle gebaand tot op zee of acht
mijl van de kust.
7.ij hebben de TurWJhe vestingen
aangevallen, die in groot aantal over
het schiereiland verspreid Mggen. De
ze krijgsbedrijven hebben den gealli
eerden veel verliezen berokkend, want
het terrein i« buitengewoon moeilijk,
en de T'.riken Heten daar bun beste,
door Dutteche officieren ge<?rllde en
tiende eeuw en we /.er aangevoerde troepen vecltten. Maar
da&nn bestond, dat tal van ©ta» ge j reeds behaalde succes waarborgt
kerkvorsten, ten lange reeks van ïpe- j ^j. j,fK>g© vc-rwaolit'ngen. die voor
rersche bisschoppen er m groot or-.- atoekomst worden gekoe»-
naat in bun praalgraven rusten, 'o terd.
htm.midden bisschop Cornelius Jan-j Gallipol4 ie nog wel ntct
een, de stichter van de Orde dier Jan- <jowr ,je giealMeordien beeet, doch ia
een'slcn. i door het «dheepagesoliut met granaav
Ook zal het eenlge. door dc Duetscbe kartetsvuur tot puin tesdvoten van
granaten gespaarde huis wel niet riet Golf van garos ujt.
litre gdbouw zijn, dat herinnert aanj [,je wijze is de verdediging
de V'aamsolie bloeitijden, toen de -v9n DardanuB (aan den Axtabschen
gilden n macht en aanz'en z'cli ke*s- c,cvej.) -( gelegen is onder d© b©
lelijke pa leizen lieten bouwen door oe veillg-mg van hel groote fort Tsjanak
eerste bouwmeesters uit d-n roem tijd gedeeltelik gefnuikt,
onzer bouwkunst; 't LskenwevêB- Austraiieclie troepen hebben eeii
Huis gohJ daar ate nèg ouder dan de buji^ng'. '.vone dapj-erheid tentoonge-
»-0f 'lhl 1 spreid. Toen het er voor hen op aan
ShifMaarten, tenminste wat zijn
eorste-steeu-ïegging aangaat, daar
entegen bouwde men er in dten aorg-
vuld'gen, haaethxyzeu tijd bijna twee
eeuwen aai. I
Er zijn echter nog andere gebo'u-
wen hl Ypcren, die de schoonheids
minnaars zoo vurig gespaard hadden
gewenscht! Want tegen bet Laken-
wuvers-G'idehute aangebouwd, ver
hiel z'-ch net Stadhuis, t l-emi van
veel later, paa uit de zestiende
eeuw, das ook geen gothteoh monu
ment. dooii opgetrokken in dien luch-
t-gor reua'seancwsiiji.
Wat de ongwiukikige Vaamache
stad dieibaarihr wist te bewaren, dat
waren haar beroemde herinneringen
aan het go'u-kikige, machtige velle
den, naar onverwoestlbare bouwwer
ken, waamln jaartallen gebeite'd
stonden van eeuwen en eeuwen her.
Onverwoestbaar
Het grafsohrift van Ypcrm wordt
en si»adcst©el druipt, 'is er niet. 1 ijd daar nu In één militairen zin neer-
om te rusten nog minder. Ears', mo ij geleed
men een haUon meter d op z.jn, z-x© j ..Er staat nog «iechts één huis
dat men ten oiinsie een dekking heelt, overeind.
t vijand sou begUm-n te vwren. Zoo schijnt dan het -aèis.© Jaarau
Hij h'x-fl büjik'baar no6 n»ets go-v\> r ©an van de bowenidsto «edea
merkt. Wei vliegt nu en dan een k >-van Eun^-a te moeten njn ivioi
g. .ie g-raveis h-en, maar <iat j
Js hei gewone patrouille- en vo:» ,->x. j jjen BalUail.
ten-gescliiei. Do artillerie zwijgt, .-t» r r ifi. nni- tsi
machmogeweer houd! ruet Gren J KUNNEN D~ Gi'^LLlLERDtN
zoek 'clit sp-elt en g©>n raket t ad
der!
Zoo. nu staan do eenste gra'-vra
ree-is tot nan de krtle&n In 'hun gaten.
Rechts gaan in lange rijen nog sK-ds
de kameraden voorbij du- iii©;t n.iar
voren aar. int we* moeten Met het
gevaarlijkste eind temen r- g niet •■•ns
begonnen Reeds worden van achte
ren geluidloos bolken en rollen pr %-
keldranc aang©s-ee-pt. Spaaneche rui
ters. falen piaten en ander mate
riaal om de loopgraaf onmiddel ijs te
verslerkon. Nsteeds verdwijnt man
na man in lie* dmeter. Sjioeviig in t
dc t ti'.ig toch ten einde z jn.
llvt eerste uur. 19 wodbij. Achter
b'cui de loopgraaf reeds een zx>©r g >e-
dc d'kking. \'oor te do laatste man 't,
werk bcgonneill i gaat uitstekend.
D© sterrenhcinel gewft licht g-i.oeg
voor liet verte en loch u> htt zoo don
ker dat ii.cn op denig. v «-rug meter
afstand nu-. meer ondensclu -ion
kan De gelubl-*:. laten z:ci» niet nieer
gelie©! vermijden. Maar m'ssc). n
houd n de Franecben het g>eluid van
gravende spaden, bijle-'agen, enz. <«r
de.gewone g© uiden, die men lederen
nacht van den vija.nd hoort. Nog
Btceds hebben zij het v*uur niet ge
opend. De hoop wordt grooter, de
haast verdwijnt. Deze en gene blaast
reeds even uit. En ndhter worden de
gesprekken levendiger, de stemmen
luider.
ll- ii tweede uur gaat voorbij. Ecn6
schijnt tut. of men tooh nog verra
den wordt Een scherp geknetter
gin», projectic-te'm vliegen fluitend
voorbij, ieder bukt zich. houdt den
adem in, maar neen. het wordt weer
«til liet werk kan worden voortgezet.
Achter heefi reeds de eens te pn^p
haar stuk klaar. Netjes en vast de
aarde is goed ge'ijlk gemaakt. Ook
d<- 11 rde en vierde kTuifien te voor
schijn. De tweede ia op de ateenen
OOS TEN RUK AANPAKKEN VIA DE
DARDANELLES?
't Alg. Handelsblad sclirijft o.a.:
„De reeds ©enigen tijd durende |K>
1 en dek in Engeland over de vraag of
bel niet beter zou zijn om meer strijd
krachten naar «1e DarcUuiellen te zen
den en hel zwnnnei>uint daarheen te
ver letteen jluats van naar het
W estvriront in België, geeft een mili
tairen correspondent van d© .,Man-
cliest' r G inrdian thans aanleiding
tot con opmerk© ijk© vraag, in het
kort luidende, of de ooriogsueg voor
Engeland nour Oostenrijk ligt vla «lo
Dardanelles.
Hij g 1 <t uit van het foit, dut Enge
land ook vecht tegen Oostenrijk.
Hot is nu i.oodig om de kaart van
Europa t-. iezien met d© 00gen van
öou strateeg «1 zich niet blind te kij
ken !!:-en op eou kaart van Vlaan
deren-.
Duitschbnd )>©zit m het Rijnfront
eo.i machtige verdediging ln het wes
ten, doch de zwakke punu-n van de
Duitse)» grenzen liggen, zoo merkt
deze correspondent op. in het zuiden.
Van d e zijde te Dultschland gemak-
ketjker aan te vallen dan van de
w eet- of oostkanten.
Do inneming van Konstanttnopcl
be tee kent niet ai '.een d© Turken nnar
A-zië te drijven of den Duitschers te
verhinderen Aziatisch grondgebied to
bemachtigen, maar hei zou ook kun
nen dienen tot d© vorming van een
basis voor een Inval ln Oostenrijk
langs «Ie Donau.
Lat.-gs cl exizelfdcn weg kwamen
«lestij*is de Turken gedurende hun
kwam. op ©en bepaald punt
voet te krijgen, sprongen twee com
pagnleën uit de booten en, ronder z'eh
om hun formatie te bokomrneren, be
stormden zij d© vijandelijk© ver-
echanjStngen, die op 300 M. verder
waren gelegen en van waaruit een
moordend vuur op hen gericht werd.
De Tv :.-.-n, 'hoewel tweemaal zoo
sterk ui aantal als de aanvaller*,
vhiehtt-n nsar hoogcr gelegen ter
rein.
Op ©.-n ander punt van d© kust, dat
onder Turv.scii granaatkartotsvmur c©-
nomen werd en waar scherj>f«hutters
de Britten decim«©r«len, wteten Ier-
sohe en Weteche troepen. In sanien-
werk'ing, vasten voet aan land te krij
gen en geleidelijk de Turken achter
uit te drijven.
Op c©n paar van de vijf plaatsen
waar tandhig-en werden ui'.govoerd,
werden de manschappen direct van
die tra ns portee hepen aan boord van
lichters overgebracht en zoo naar
den wal gezonden
Op andere plaatsen werd de metho
de gevolgd van d© troepen uit treiters
in -andUig-SGtoepen ;e doen overgaan.
D© Ir© >rs hadden aan e k© zi_.de
drie sloepen hangen, die al e op één
eetn tegeujk werden gestreken. In
het goiicel werden op die wijze 24
sloepen tegelijk te water gelation.
In koortsachtig© haast werd naar
land gerold, terwijl ad dien tijd gra
naatkartetsen bov-en hen eprtxngen.
Latere landingen waren natuurlijk
minder moeilijk uit te voeren. Te©
wij li de wrbindingsl ijneri aan wal
steeds worden uitgebreid, komen
voortdurend nieuwe troepen aan wal.
Hei vechten op de landengte heeft tot
dusver een geheel verschillend barak-
ter gedragen van dat. 't welk zioh op
©enig ar der gedeelte van h-t ooTlog»-
terre'n afspeelde. Het leek liet meest
op de bloedig© gevechten in <b-n Zu'tk
.-Vfrikaanschen oorlog Heuvel na heu
vel moest met de bajonet worden ge
nomen Terwijl d© tra-pen voor
waarts ruikten stonden zij voortdu
rend bloot aan het vuur van verbor
gen scherpschutters, die hi dit geac
cidenteerde terrein prachtig getegen-
Itoid bobben zich verdekt op te stel
ten
Ook de etrKijigen dor Turksche ar
tillerie zijn uueu-st moeilijk te bepa
len. Kortom het echtereitend is door
d« natuur als 't ware geschikt ge
maakt voor een hardnekkig© verdedi
ging. Zooale echter van te voren vvos
v rwacht, hebben de Australiërs en
Nieuw-ZvclandeTs zich prachtig gy>
schikt getoond voor het vechten on
der dergolijik© omstandigiheden. De
groote moeilljtohetd was feitelijk
slechts, dc onstuimigheid van hun
aanvallen wat in te toornen.
Prachtig was het werk. verricht
door hot oorlogsschip Queen Elisa
beth". Met het eerste schot, afgo-
vuurd op <i n dag dat de groote krijgs-
tnilitaire glorie tot onder de vallen bedrijven begonnen, vernietigde zij
van Weenen. naar Kon worden waargenomen
Writ do Turken in de lGe en 17e: twee Turksche compagnie-énen met
eeuw konden bewerkstelligen langs'het vtjfdo schot over de landengte
do toon zeer gebrekkige verkeerswe-heen afgevuurd op een onzichtbaar
gen. kunnen de verbondenen thans d >el bracht zij een Turkech trans-
ook, wanneer tij besluiten al hun portvoartutg In de Dardanelles tot
krachten daarvoor beschikbaar te zinken.
Naar ik verneem, is het de opinie
van de deskundige artilfcrie-offiole-
rer.. dat de „Goeben" »lf zich in het
nauw der Darda nellen bevindt (zoo-
a's reeds eanigen tijd geleden vermoed
was) of we] dat de kanonnen van dat
oorlogsschip dnar in batterij zijn
bracht.
De Fransetv-n aan den Az'-atteclien
oever van de Da-rdanelten werken op
schitterende wijze samen met do Brib
ten. Aan de Franschen viel de eer te
beurt de eerste gevangenen te maken.
Op Zee.
DL'IK BOOTEN EN ENGELSCHE
TRAW LEUS.
We lezen in de Telegraaf o.a:
De Duitseh* duikbooten schijnen
het er den laatsten tijd op toegelegd
te hebbest, orn de Engelsche trawlers
tot zinken te brengen en voorul d©
,,U 14". Zoo heeft deze onderzeeër
Maandag J.l. n!ct minder don zeven
vlsschersvaartuigen, waarvan er 6
te Huil en een te Grimsby thuis be
hoorden, in den grond geboord. Op
welke wijze dit geschiedde, wordt ln
de Engelsche bladen a's volgt ver
haald:
De drie trawlers „Cogue!" Hec
tor' en „Progress' waren in een
driehoek aan hot visscfaen, toen plot
seling een duikboot opdook, die zich
ccrsl naar de „Coguei" wendde. De
bemanning van den trawler kreeg
order om binnen vijf minuten het
schip te verlaten. Dc mannen bega
ven zlcb onmiddellijk in de boot,
roeiden naar den onderzeeër cn bega
ven zich aan boord van dit vuartuig,
waar tij vrij gemoedelijk ontvangen
worden.
IntuBschen begaven zich tenLge
Duitsche matrozen nan boord van de
„Coquet", doorzochten het schip van
ten voor- tot den achterateven en
plaatsten ten 6k»tte een paar bom
men bij de ketels. Een paar minuten,
nadat zij weder aan boord van do
buikboot waren teruggekeerd, word
de t rawler opgeblazen. Do lui tenant
van den onderzeeër, dio goed En-
getech sprak, doolde aan de visschers
mede, dat zijn vaartuig, de „D 14',
sinds Zondag do Engels-che visschera-
vloot ©en schade van 150.000 pd.sE
berokkend had. Zij hadden voortdu
rend hun best gedaan om de opva
renden der trawlers te redden.
Van de „Coquet" werd, voor zij
zonk, dioor de Duitschers een foto
gema akt
Nadat het vaartuig in de d epte ver
dwenen was, verlieten de visschors
de „U 14", na van eenig© brooden en
eenig® bussen gecondenseerde molk
en water voorzien to zijn en den raad
gekregen te hebben om in Westelijk©
richting te roeien, waar zij wel ee
ltige andvre trawlers zouden vinden.
Hierop viel de duikboot de „Hector"
aan, die hetzelfde lot onderging. Ook
de bemanr.-Tig van vaartuig kreeg
©en kleine hoeveelheid brood en wa
ter. De „Progress" die toen aan do
beurt was, deed een poging om te
ontsnappen. Do netten werden zoo
spoedig mogelijk binnengehaald cn
full speed werd huiswaarts gestoomd,
maar de duikboot liep zeer snel en
bogon op den trawler te vuren, waar
op de kapitein beolooi te stoppen ten
einde der bemanning het leven te red
den. Po commandant van de „U 14"
was blijkbaar over de poging om te
ontsnappen verbolgen, want de be
manning van de „Progress'' ontving
geen water of broed. De bemanningen
an de drie in den grond geboorde
trawlers dreven 24 uur op zee rond,
alvorens zij opgepikt werden.
Zal Italië aan den oorlog
deelnomen?
't Corresjx-udenticbureau Norden
meldt uit Berlijn:
De bladen m Tden, dat <1© onder-
handetineten tussclien Weenen 011
Rome zich in hel laatste stadium be
vinden. Het aanbod van de cene, on
de eisdiea> van de arwlere partij laten
echter nor de mogelijkheid ener tct
een vergelijk te komen, wat t'-*t het
laatste uur zal worden gepoogd.
Do toestand is zoodanig, d it ©r M
overeenstemminrz óf een breuk komt;
een derde mogelijkheid bestaat niet.
De corrdfcrKindenz Norden vernam
ter plaatse, waar men het weten kan
dat er geen twijfel beslaat over den
ernst van dei toestand, welke aldus
is samen te vatten- wanneer van Ita-
liaansch© ziiëte geen maat gehouden
wordt en de noodlge bemilMifhtU
betracht, en wanneer van Qoptenrijk-
s>ohe zijde niet me', diplomatieke be
kwaamheid wordt Oftgetii-den, kan
het tot een breuk komen, die op htl
007©: 1 blik vcor Duitschlnnd een on
gemak zal opleveren, maar voor de
toekomst van Italië noodlottig zal zijn
Alles wat mogelijk ls. om dit te ver
hinderen, weidt gedaan. Tusschen
Berlijn. Rome cn Wee-non heeft nog
steeds een drukke gedachteuwisse-
liiig plaats, daar do Duiiscne regee-
ring haar bemiddeling tot op het laat
st© oogenb.ik zul blijven vervullen.
Hoe ook de besl.ss :vi zal uitvallen,
zij z-a. zich niet onvoorbereid d*. en ge
voelen.
Aan.de „Neue Zflrclier Ztg." wordt
uit Rome gemeld, dat d;- opwiudiug
in poUtxeke kringen aldaar haar hoog
ste punt bereik; heeft.
Dé „Pei-scveranzu" te Milaan be
toogt, dat de Italiaansche eischen zich
tot het Oostenrijksche aanbod ver-
houds» als drie tot vijf. In vele bla
den, waaiender de „Stampa" en de
„Seeolo", wordt het bezoek van graaf
Goluchowski te Rome van het groot
ste gewicht gracht. Hij wordt _l>e-
sciïouwd als do overbreng'ir van het
laatst© woord van het kabinet te
Weenen.
De „Telegraaf bevat nog nadere
bijzonderheden over d© Garibaldi
feesten in Italië. De ontvangst van
d'Annunzlo cn Pcppino Garibaldi in
Genua was zeer spontaan.
d'Annunzlo zei in zijn redo 0, 0.
lieden weerklinkt van deze plaats
de roep. dat Italië herleeft en opnieuw
groot zal worden en machtig. De dood
var. de beide nakomelingen van Gari
baldi, de aardbeving ln de Abruzzen
en ander© teckenen wijzen er op, dat
er groote dingen gaan gebeuren, dat
de oorlog te wachten staat. Het mor
genrood glanst over Italië, het vuur
neemt ln omvang toe en moet gevoed
worden, en Garibaldi's geest waart
over «lezen gloed en roept
„Alles wat gij hebt en wat gij zijt,
offert dat op en geeft dat ucn bet
brandende Italië."
Gelukkig zij, die hun jeugd, hun
kracht, hun Ikhaam daaraan wijder,
kunnen. Gelukkig zij. die naar roem
dorsten.
Zij zulten bevredigd worden.
Gelukkig zij. die de bloedende won
den heelen Zalig zijn zij. dl© rein van
harte als overwinnaars zullen terug-
keeren, want zij rullen aanschouwen
het nieuwe Rome, de omkranste- kruin
van Dante en de triomf*Arende
schoonheid van Italië."
Toen de dichter zijn rede geëindigd
had, werd hem een ovatie gebracht,
waaruit de geestdrift sprak van de
menigte, die hierdoor gewekt was.
Bij den burgemeester van Ger.ua
was een telegram van koning Victor
Emanuel Ingekomen, dat aldus luid
de
„Ofschoon Btaatóaangetegenheden
mij lot mijn leedwezen-beletten aan
de feestelijkheden d&el te nemen, bon
ik toch in gedachten daarbij tegen
woordig. Ik zend mijn greet aan dien
historisdhen oever van het Ligurischo
meer, welke lietn zag geboren worden,
die de eenheid van het vaderland
voorspelde en die den aanvoerder der
duizend zag vertrekken met onsterf-
lijkeri moed naar liet onvergankelijke
lot. Ik zend u mijn groet met den zelf
den Liefdegloed, <j:e mijn groote voor
vaderen leidde, cn uh de gewijde her
inneringen put ik het vertrouwen in
de roemrijk© toekomst van Italic."
Dit telegram van tien koning ver
wekte groot opzj&n ln d© Duitsche
pers. \<x>ral het zinspelen op den re
publikein Mazzini, die te Genua ge
boren werd, den eersten heraut van
de vrijheid van het vaderland, Leeft
verbazing gewekt in Duitsöhland, om
dat dc koning daarop nog nooit ge
wezen heeft, evenmin uls zijn vader
Umberto dat gedaan beeft. Het in
herinnering brengen van Mazzini
heeft onder deze omstandigheden een
bijzonder© L-eteekenis. Ock de z:n,
waarin melding gemaakt wordt van
„de toekomst van Italië", geeft aan
leiding tot weinig twijfelachtige cor.-
clueies.
Maar de rede van d'Annunzlo heeft
den meesten Indruk gemaakt en werk
te na over liet gebeele Apennijnsche
schiereiland.
Allerlei.
UIT ZU1D-AFR1KA.
Reuter seint uit Kaapstad
Botha bezette jiet belangrijke spoor-
wegkrutepunt KarUdb en de stattena
Joh an n Atorechtsh&h© en Wilhetei-
stal. Hij gekx.lt spoedig Windhoek l«
kunnen bezetten.
Botha meld*, nader over de bezet
ting van Karib-b, dat zi.in troepen ©en
groot© hoeveelheid rolknd mater:©©!
huitmaakten, o n. seven locomotie
ven. KnTlbib werd Woensdag dour de
troepen onder bevel van Botha bezet,
na een emeL-len, geforceerdc-n marsch
van 95 mij-ten. De bewcyingen lever
den het bewlje van de volharding «n
bewcejrtijiklheid der troepen en doen
hun alle eer, vooral omdat de mar-
schen plaat© hadden onder zeer on
aangename omstandighedenhitte,
dorst en honger steden zware eteciieri.
Veertien vijanden werden gevangen
genomen. D© Unie-troepen leden geen
verliezen, «dort die we k© reeds na
de inneming van OtjWnb'ngwe op 3
Mei werden gemeld.
Karib'-b ligt ongeveer negentig mij
len ten noordwesten van Windhoek,
terwijl Juhann AMbreciitshöhe en Wlt-
helmelal respectievelijk vijftien en
dertig mijten ten oosten van Karibib
hggen.
Tegelijkertijd met Botha's cp-
marsch Ls het Zirid-Afrikaansohe go-
nieoorpa bezig de lijn Swakopround—
Onguau—Karibji te verbreed en, ten
einde d-'e te Karibib in verbinding ts
kunnen brengen met de breedere «ijn
naar Windhoek. Reeds is over een af
stand van 70 van de naar schatting
120 mijlen het werken voltooid
Het is nu g<el)teken, dot de werk
loosheid van den "Duitfcohen vlieger
gevolg is van een ernstig letsel bij
een val bekomen.
Botha meldt nog, dat ln vijf dagen
maroheeren de minste afstand door
eanige troepenafdeoLLngen afgelegd
1U0 mijten ls Enkele brigade* tegden
veel gtrooteren afstand af.
Het bent van l»et geheete spoor
wegsysteem va» het land, behalve de
lijnen van Onguati naar Qtavl en
Grootfoctetn, is nu verzekerd.
DE DUITSCHE KEIZER NAAR
GALICIë.
De Keizer is op zijn reis naar het
Zuid Oostelijk oorlegsuxmeel, voor
een kort oponthoud te Berlijn aange
komen.
UIT DUITSCIILAND.
Uit Berlijn wordt aan de „N. R.
Ct. gese'nd
De keizer is hier Woensdagmiddag
uit het hoofdkwartier teruggekeerd
en werd op geestdriftige wijze door de
bevolking begroet. De keizerlijke auto
kon zich op zijn weg van het elation
naar hel paleis sleohta langzaam door
de jubelende menigte heen bewegen
D© keizer, dte er zeer frisch en weL
gen» d uitzag, en vooral de keizerin
waren door de spontane en grootsche
ovaties der Berlij-nei* zichtbaar be
wegen.
Typografen.
Donderdagavond hield de afdeehng
Haari«tn van den Algom. Ned. Typ.
Bond, eon vergadering voor de te
Haartetn mrtname boekbinders, ter
beaprektng ran een contract.
Het contract omvat d« vtrschHlcn-
de or.<k»rdeelen van bet bindersM k.
Het moet gelden voor de personeeten
van (boeMbhidterij, Jtfnieerderij, bro-
cheerderij en car.-.nage-snrichting,
en wel voor de boekbinders hand-,
pers- en eneeverguiders. -nteerders,
juipiersnijder», brucheirdeis, machL
nc-aal-oi-iers, cart* ?mage-nrb©:d--rs
Haarlem is in dit contract ge
plaatst in de 3© klaas©, waardoor eon
•oon gesteld wordt voor een boekhtn-
dor le klasse, 0.25, brocheerdcr 0.23
per uur, en«.
Nog werden besproken de artikelen,
omtrent verh»f<fag»n, uitkeoring bij
ziekte, verloven rotgans de art. van
de Wet op bet Arbeidscontract, enz.
Van de gelegenheid tot ragen stel
ten werd gebruik gemaakt.
Bonige bindere ©tot-z'ch aan a's
lid van den Alg. Ned. Typ. Bond.
Examens L. O.
Haar--m. 7 Mei. Geëxaminee-d 3
mannelijke candaluten. Geelaagd <te
hroren B. J. v d Peet, J. A. M. v.
Venhoven, 11. G \er:nga. C. J V- r-
meuten, alten te Beverwijk. J LL
Hofman, te Hoorn, G. M. v d. Mo',
te S'oten, R. l'os, te Zaandam.
Het Tooneel
„TOON EELYEREE N1G1NG".
„Sdiakels" van Heiman Heyer-
„Schakels is naar ui ijn gevoelen
het meest leven-te en me*st tevens-
ware stuk. dat Heyerrnans schreef.
Zoo gansch onopzettelijk en daar
door Juist zoo machtig ontroerend is
hier de levenetragiek gegeven van
den eenvoudige van hart, die Paircrns
Duif is, den man. die door liard wer
ken zich een fortuin wist te verove
ren, doch die geen vervulling kan
vinden voor de eenzaamheid van zijn
leven.
.Vroolijk spel* van den huiwlijken
liuard"klaagt in dien ondertitel,
dien Heyennans aan zijn stuk gaf,
niet al de bitterheid zich uit van de
kleine enge tevens uit den kring der
familie Duif? Kennen wij ze niet om
ons heen, gezinnen, waar het dage-
lijksche bestaan verzuurd en verbit
terd wordt door nietige kibbelarijen,
totdat misschien eeu gezamenlijk be
lang de leden voor korten tijd tot
eonsjïeiindheid drijft? De mcnschen
uit „Schakels" kunnen zich niet meer
vrijmaken, al voelen zij zelf wel, hoo
Vreugdeloos in den grond hun leven
ie 1 zij zijn als binnen een tooverban
getrokken, de ban van hun eigen en-
gen geest, <11© niet leerde venter te
zien dan hunne kleine belangen.
Alleen Hein Duif, de zeeman, wee.
zich vrij te maken en het is als e* n
symbool, dat hij. de felst gepluagde,
't eerst de vrijheid zoekt. Doch Pan
era©, de zwakkere, die niet beschikken
kan over eigen leven, zoo min uls
over de zaek, door z ij n arbeid
groot gemaakt, hij blijft eenzaam cn
geslagen achter, een geboeide, wiens
verzet zich alleen nog in tranen weet
te uiten. En zóó, als een wanhopige
geboeide, di© weet 't nut tel 00 ze van
verder verzet, zagen wij Laroche aan
het slotdaar was geen .berusting in
zijn zwichten, maar hittere van den
wanhopige, die zwichten moet,
dat de anderen sterker zijn dan hij.
t Was de ondergang van den levens
krachtige. wlen de levenskracht van
geeft nut meer Is. Dat te\eriskrarhtige
1n Pancras Duif deed Laroche ons
vooral heel sterk voelen ook zint
grime had iels hards en zelfs zijn
vriendelijkste uitingen tot Marianne
waren zender eenige weekheid. Ver
gelijken we zijn uitbeelding van de
figuur met de vroegere van Louis
Bouwmeester, dan treft het ons ook
hier weer, hoe ie-Ier groot toneel
speler z.jn eigen kijk heeft op de per
soonlijkheid, die hij heeft te verbeel
den. En in beido opvattingen blijkt de
mensch levend voor ons te komen
staan.
Aan mej. Plrie Beider was do r«l
ld Marianne toevertrouwd en zij
maakte er door ingetogen, fijn door
dacht spel tets heel moois van.
Bijzonder te roemen viel ook liet
spel van den heer Cor Smits als Hein
Duifdo scène tusschen de beid©
broers was als een brok natuurlijk
leven.
De overige rollen waren voldoend©
of vrij voldoende bezetde heer v. d.
Ilout kon als Dr. Van Rijn ©cn goed©
dos^s meer distinctie gebruiken en
zijn driftig© heengaan was niet
wat ten psychiater in een dergelijk
geval doen zou.
Met genoegen zagen wij Frit©
Bouwmeester ihct programma ver
meldde abusievelijk Alex Faassen)
weer Ln zijn oude rol van Toon hij
weet de figuur Juist binnen de per
ken van het natuurlijke te houden.
Ook mevrouw Erfmann vervulde,
evenals vroeger, de rol van Coba.
He! publiek was niet best opgeko- -
men Jammer voor da goede voorstel
ling van eeu mooi stuk.
ANNA v. GOGH—KAULBACH.
MAGAZIJN MARY FLE1SCHMAKN.
In een rijtuig, dat door den heer
Ileins. stalhouder alhier tot har*, be
schikking was geste'.d, heeft Mejuf
frouw Fledschmann dezer dagen al
lerlei geschenken nuar een fott m da
buurt van Haoriem gebracht. V<r-
schillende winkeliers hier L.r stede
hadden haar voor de manschappen
sommige van hunne waren geschon
ken; zoo waren 300 sigaren, zeep, inkl
on postpapier beschikbaar
Dat op 't fort de komst van Mejuf
frouw Fleiscbmann zeer vee', vreug
de veroorzaakte, lant zich boirijpcm
Hei magazijn is thans gcvc-iigd ir.
een gedeelte van 't huis van don lieer
Van Cuyk, Ged. Oude Gracht 152—
lSi, Momenteel is de verzorging voor
gezinnen van mllitairea stop gezet.
De nog voorradig© klec-ren zijn uitge
stoomd en zullen ter gelegener lyd
worden uitgedeeld.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Terug V) bekomen bij:
Gr. d© Groot, v. Zompetetraat 13 b
rd., ceintuur; Kwak. Busken Hut".-
strai: 15. rijwielpedaal. 0. ten Pist.
Kofkstraat 21, hondje^J. Sch< t. Lan
ge Hiercnveat 25. s;ootijzer. J Bic -
brouck. Rozenpricelstraat 72, «n ver-
zekc-rinyskaari. M. Iiarwijnen, Ged.
Voldersgracht 1 rood, band van een
kinderwagen; P. Kolk, Brcuwersstr.
122. een jas. L. Tollenaar, Tulpen
strant 17 rood. een rijwiellontaarn.
