De Europeesche Oorlog.
DERDE BLAD.
HAARLEM'S DAGBLAD
DONDERDAG 20 MEI 1615
Op het Westelijk
Ouriogsveld.
FRANSCliE communiqué's
Van Dinsdag avond:
..De onafgebroken regen sinds
Maandagavond en een dikke mist
verhinderden a acde. Zo'fa het ar
tillerievuur 13 zwak."
Van Woensdagmidd ag:
,De mist, die al'-e gevechten onmo
gelijk hooft gemaakt, liet niet toe, op
verder dan 100 meter te z'eu.
In den naoht van den lBden op den
löen zijn ten Oosten van die Yser twee
pogingen der Dilitschera om aan te val
len, door het vuur van de artillerie
der goaU'ceixlen verijde'd. Op de reat
van het. front is op eenige punten de
artillerie aan liet woord geweest."
DUITSCH stafbe richt:
„Ten noorden van Ypercn namen
de gevechten aan den Oostelijken ka
naaloever oen gunstig verhoop voor
de Duitschcrs. Ten Zuiden van. Neuve
Chapelle maakten de Engelsehen op
enkele plaatsen nog 9tsrk© artillerie
stellingen gereed om nieuwe aanval
len te doen maar deze aanvallen wer
den overal afgeslagen.
Aan den voet van don Iioreiteheuvel
namen do Duitschers eenige Fransche
loopgraven en mankten daarbij twee
machinegeweren buit. Een hevige ar-
tillerieaanvaï der Fransclien tegen
liet zuidelijk gedeelte van NeuviU©
mislukte iu Duitsch vuur onder zwa
re verliezen voor de Fransclien. Bij
het Beis le Prêtre beproefden d»
Fransclien te middernacht door te
breken maar werden daarLn verhin
derd door Duitsch artillerievuur".
Op het Oostelijk
Oorlogsveld.
*t DUITSCH stafbericlu:
„Uit do linie Shagoii—Frauenburg
zijn Dinsdag talrijke Russische troe-
pen nanr voren gekomen. Ten noor
den en ten zuiden van d» Njemen diu-
ren de gevechten voort. De Russen
beproefden Dinsdag verdere aanval
len tegen dn Duitsche en Oostenrijk-
sche troepen die over de San ten
noorden van Przemysl voortgedron
gen waren, maar die tegenaanvallen
mislukten alle onder zware verhe
zen voor de Russen. Een divisie uit
Hannov eranen en Oldenburgers be
staande, rnnakto in do beide laatste
dagen bij de gevechten om den over
gang van de San 7000 gevangenen en
namen 4 kanonnen en "28 mitrailleurs.
Tusschen do Pilitsa en den boven-
VA'eichsel evenals zuidoostelijk van
Przemysl worden de gevechten voort
gezet."
OOSTENRIJKSGjf stafbericht:
„De op den oostelijken San-oever
doorgedrongen troepen wierpen Dins
dag sterke Russisch© strijdkrachten,
die zich onlangs ten noordoosten van
Jaroslaw hadden vastgezet, terug tot
voorbij I.nchnczofkn Sierdawa werd
veroverd, terwijl de San-overgang ook
daar geforceerd werd. Hierbij werden
7000 krijgsgevangenen gemaakt en
acht kanonnen veroverd. In den vroe
gen morgeit trachtten de Uussen te
genaanvallen te doen, maar deze
werden bloedig afgeslagen.
De strijd aan den Boven Drijester en
in de omgeving van Stryj d'uurt voort
Oosten rij ksche aauvalscolonnes be
stormden ten noorden van Sambor
verschillende IUissisclie lfcoogtestellwir
gen en veroverden door de Russen
hardnekkig verdedigde dorpen.
Aan de Proothlime geschiedde niets
bijzonders.
In Russisch Poien wordt iQ het
bergland bij Kiolce gevochten".
Bovendien wordt uit het Oosten-
rijksche hoofdkwartier nog gemeld:
„Op 16 Mei verscheen in. Rusland
een officieel overzicht van de jongste
gebeurtenissen, die zich afspeelden
aan den uitersten vleugel van. het
front tusschen Dnjoster en Prooth.
In blufferige overdrijving van het
tegenover de groote Duitsch Ooslen-
rijksche overwinningen Ln AYost- en
Midden-Galiclë zoo onbetoekenendo
succes in een sector aan ©en dor
vleugels, wordt in dit overzicht niet
alleen gebruik gemaakt van gevech
ten die al plaats hadden, maar ook,
hetgeen in o'ficieele publicaties zeker
nieuw is, van toekomstig© gebeurte
nisoen ter opsmukking van het ver
haal. Zoo wordt in hoofdzaak met
veronderstellingen en met successen,
die nog te wachten zouden zijn, ge
werkt om bet feitelijk bereikte, dat'
voor ©on geestdriftige schildering te
weinig materiaaMevert, tot iets van
beteekenis te kunnen opblazen.
Uit onze officieel© mededeelmgen
is het ieder bekend, dat wij onze
strijdkrachten aan den zuidooslelij-
keu vleugel van het slagfront aan de
Proeth teruggenomen hebben en dat
onze troepen Zalesvvyski, dat ze t©^
voren veroverd hadden, ontruimd
hebben.
De in het Russische bericht uitge
bazuinde nederlaag zou zelfs da.n
nauwelijks de overwinning der ver
bondenen in West-Golicië te mi et
doen, zooals het in het Russische be
richt heet, indien ze waar was".
Volgens 't Duitsche bureau Norden
zijn de pogingen der Russen om de
Prooth te forceeren langs den gehee
len oever van dien stroom in het Boe-
kowina-gebied door de Duitsch-Oos-
tenrijksche troepen verijdeld. De Oos-
tenrijksche artiilerie heeft den Rus
sen blijkbaar groote verliezen toege
bracht, waardoor dcite laats ten op
eenige punten hebben moeten wijken.
De Russische artillerie heeft ver-
geefsche pogingen gedaan om Tsjer-
nowitsj te bombardeeren. Ook werden
krachtige aanvallen der Russen op
de grens van Galicië, om in het ge
bergte van AA'est-Boekowina binnen
te vallen, teruggeslagen.
Zal Italië aan den oorlog
doolnomen?
DE .DUITSCHE PF.RvS OVER DiE
CONCESSIES AAN ITALIC.
De „Berliner Lokal Anzeiger' be
toogt, dat men mag verwachten dat
de bekendmaking der aangeboden
concessies van Oostenrijk aan Italië
allen tot bezinning zal brengen, die
den oorlog niet alleen willen om den
oorlog zelf. Wanneer de Donau-mo-
narehie zich tot zulke buitengewoon
vérgaande concessies Weid ver
klaart; wanneer Duitschland zich
borg stelt voor de loyale doorvoering
vari hetgeen aangeboden wordt, dan
kan de reden daarvan alleen zijn, dat
beide mogendheden in de toekomst,
zien; dat zij niet slechts voor het oo
genblik zich willen verzekeren van
de neutraliteit van Italië, maar dat
zij het bestaan van het Drievoudig
Verbond ook venter nuttig en ge-
wensclH achten, en het daarom door
een nieuwen vorm in de toekomst
krachtiger wilien maken.
Offervaardiger vriendschap heeft
men in de geschiedenis niet gezien".
liet ,,Berl. Tagehlatl' schrijft: „Ook
de ItaLiaansche afgevaardigden, die
Donderdag te Rome voor de beslis
sende kamerzitting zullen bijeenko
men, zullen dit iu het laatste oogon
bük nogmaals bedenken. Wil liet
I'.uliaansche volk hetgeen wij ten
zeerste zouden betreuren zich wer
kelijk in dezen zinloosten van alle
oorlogen storten, dan staan zijn bei-lo
vroegere bondgenooten itoi verdedi
ging gereed".
In de „Deutsche Tageszeïiung"
wordt in het bijzonder gewezen op
do zinsnede van de redevoering van
don Dultschen rijkskanselier, waaruit
de rustige vastberadenheid sprak,
waarmede het Duitsche volk, liet rijk
on do Tcgeoring gewapend zijn voor
alle gebeurlijkheden.
De „Kreuzzeitung" schrijft: „Wan
neer de kanselier besloet om niet,
zooals men verwachtte, eerst over
Italië» te spreken, nadat de beslissing
in Rome gevallen zou zijn, dan is dat
vermoedelijk met de bedoeling ge
schied nog op liet laatste oogonbhk
het Italiaansche volk een waarschu
wing toe te roepen, waarin hij wijst
op de grootte der inderdaad buiten
gewoon vér gaand© en volledig ge-
aarborgd© concessies van de centra
le mogendheden, maar Italië toveruj
duidelijk maakt, dat het in geval van
oorlog te doen tal krijgen met de volle
kracht van beide bondgenooten.
De rijkskanselier wilde do hoop
nog niet geheel opgeven, dat do weeg
schaal van den vrede zwaarder zou
ziju dan die van den oorlog".
De „Vorvvdrts" zegt „Do verkla-
ngeri van den rijkskanselier vonden
levendigen bijval en zullen ook door
de groote rnassa van het volk met le
vendigen bijval begroet worden, in
de hoop, dat toch nog uitbreiding van
den oorlog le vermijden is".
De „Gernmnia" betoogt: „Het is
een bewijs niet alleen van de waar
heidsliefde, maar ook van do inner
lijke kracht, welk© aan Duitsche on
Oostefirijksch-Hongaarscha zijde den
toestand boheersclit, dat d© rijkskan»
selier zoo vrijuit en openlijk in den
Rijksdag niededeeling kon doen van
de aan Italië aangeboden concessies.
Wij hopen, dat de rede oen goede uit
werking zal hebben. Of da werking
ervan in Italië zoo groot zal zijn, dat
zij van beslissenden invloed zal zijn.
op het besluit van de regeering en
de houding van het volk, zal moeten
worden afgowacht".
DE TOESTAND.
Reuter seint uit Roane: „Uit geloei
Italië komen berichten omtrent bo-
toogimgeu van in terven t io n n i ste n
Aan de soldaten, die weder onder
de wapens zijn geroepen en de ver
trekkende troepen werden ovaties
gebracht".
Aan de „Kriegszeltting" van den
„Bcrl. Lok.-Anz." wordt uit Chia»90
bericht, dat Dinsdagavond de staat
van beleg in Turijn werd afgekon
digd, nadat de stad den géheelen
dag het tooneel van ernstige ongere
geldheden was geweest.
Volgens de „Avanti" hebben 60.000
arbeiders voor den tijd van 24 uur
het werk nedergeJegd bij wijze van
protest tegen den prefect en de poli
tie, die allerlei ongeregeldheden van
studenten, o.a. liet Ingooien van de
ruiten bij het dagblad „Stampa" en
dergelijke, toelieten, maar met geweld
iedere 'vredelievende belooging van
neutralisten verhinderden. Aan de al
gemeen© stalling namen alle arbei
ders te Turijn, zonder uitzondering
deel.
Een ontzaglijke men-scherunassa
stroomde legen 10 uur Dinsdagoch
tend naar de Corso Siccardo, waar
een monsterbetooging werd gelioci
den voor het gebouw van de Arbei-
dersvereonrjteg. Eern groot aantal
sprekers verklaarden, dat het volk
van Turijn absoluut niets van den
oorlog wil weten. Toen die betoogers
•daarop zich in 'de richting van het
Cdstello plein, waar het paleis-van
deu koning staat, bewogen, werden
barrikaden opgeworpen en werd
beide zijden geschoten. Het tumult
duurde tot den avond, ofsclioon de
menigte iu den middag ten gevolge
van een hevig ouweder sterk gedund
was.
Een wapenwinkel werd bestormd
en leeggeplunderd. Een arbeider
werd door een revolverschot van een
officier gedood en vale personen
werden gewond. Ook werden veel
soldaten gekwetst
't Duitsche bureau Norden meldt
Wo -nsdagrr.orgen te 10 uur Jxsgaf
zich de Ri asische ambassadeur, ven
Giers. in gala-urn form naar het Qui
rinaal om den koning van Italië zijn
geloofsbrieven aan te bieden. Rij het
verlaten van het poleis werd de am
bassadeur deer eenige honderd©:
demonstranten met liet geroep: „Levi
Rusland! leve Italië! leve dio oorlog!'
bqgroet.
I-Iet internationaal personenverkeer
tusschen Duittcli'and en Italië gaat
zij'n gewonen gang. ook is tot Dins
dagavond niets Jwkend geworden van
een stopzetten van het vertrek der
personen treinen van de Italiaansciie
grens naar het binnenland.
De beid© Kamers komen te Rome
hijeen op 20 Mei Rus lieden, met ge
lijkluidende agenda's, waarbij de re
geering me*ied«*©!ini:en zal deen over
den internationalen toesto'nd en
oisohen zal o:u liet kabinet met abso
lute regeeringsvolmachten te bektce-
d<xn.
Het Groenboek, dat de diplomatieke
onderliaiidJe-lingen inet Duitschland cn
Oostc-urijk-Hoi gurijo zal l>ovattan,
zal dan tevens aan de Senaats- er»
Kamerleden worden ter hand gesteld.
I it Berlijn wordt nog aan 't Alg.
Ilamt -lsblad geeeirxl:
„Het Italiaansche ministerie zal
e.aiig<-v uld worden met drie ministers
zsomdL-r portefeuille, nl. Bissolati,
voor de hervormde socialisten; Barzi-
lui die Dinsdag ,,L©Yè de Koning!"
riap. voor do i publikeinen en Fera
voor de radicalen.
lil de Kamerzitting zal Turati voor
de socialisten spreken en verklaren
dat zij beslist aula hun protest tegen
den oorlog vasthouden ©n het oor-
logsbudget c.gcreo. Men hoopt c.n
verwacht dat de aanstaande zitting
zonder stoornissen verloopt, die an
ders Italië in do oogeu der wereld in
een slecht licht zonden plaatsen.
Mon verwacht dat in de Kamer al
leen de officieel© socialisten tegen den
oorlog zullen optreden.
De Kamerzitting, waarin de regee-
riug mededeeliingen zal doen over
don toestand, wc rdi liedenmiddag om
twee uur goopond, volgens de „Neue
Züricher Zeitungom vier uur komt
do Senaat bijeen, zoodot men aan
neemt, dat het debat in <le Kamer dan
zal zijn afgeJoopou, daar de regce
ring op dat uur in den Senaat moet
verschijnen."
Dinsdagmiddag had in de villa Mal
ta een bespreking plaats tusschon
Bülow, den Beierschen gezant, afge
vaardigde Erzberaer en den secreta
ris van liet Ooste- rijksch gezantschap
waarschijnlijk over de te treffen maat
regelen voor het vertrek. Gezant-
scliapstreinen naar de Oostenrijksclie
grens en naar Cliiasso, Zwltsorsche
grens, staan gereed.
De correspondent van hetBerliner
Tageblatt" te Lugano seint d.d. 17
Mei:
„Onafgebroken volgen in geheel
Italië, in alle groote en kleine ste
den, geestdriftige betoogingen voor'
den oorlog elkaar op, waaraan alle
lagen vaai de bevolking deelnemen,
y.otfs de ambtenaren. In Rome trok
ken Zondag ruim honderdduizend
menschen naar het Quirinaal. In den
optocht liepen talrijke oude en jonge
Garihaldiauen in de roode hemden,
terwijl verder de vlaggen van de En-
tente-mogendhedon werden meoge
voord, en daarnevens karikaturen
van keizer Franz Jozef, keizer Wil
helm en Gioblti werden rondgedra
gen. V oor het porlementsg<«bouw hiekl
da afgevaardigde Barailai een vlam
mende redevoering en na hom ©cn
geestelijke, die de verdelging predik
te van den vijand binnen en buiten
Italië. Den uit een raam toezieaden
minister van koloniën Martini werd
een geestdriftige ovatie gebracht. Tal
rijke geestelijken, die zich in d'en
stoet bevonden, zwaaiden met hoed
en zakdoek. Voorliet Quirinaal vond.
hoewel tiet koninklijk paar afwezig
was, een langdurige betooging plaats
onder het donderend geroep van:
,,1/ev© Italië! L©\e de oorlog!' Ten
slotte werd den Engelschsa gezant
een ovatie gebracht.
In Napels trokken 10.000 menschen
door de straten onder het zingen van
patriottische lied oren; vooruit liepen
tweehonderd professoren mot den
rector aan het hoofd. De menigte riep
voortdurend; „Leve Salandra! I.eve
de oorlog!"
Ook in Padua en Parrna organi
seerde de academische senaat met den
rector ommegangen door do siad, om
te betoogen voor den oorlog. In Brin-
disi trokken duizenden en duizenden
naar de haven en juichten het admi
raliteitsschip en de vloot toe. In Pa
lermo werd bij een bestorming van
het Duitsche consulaat een. betoogeir
doodgeschoten; velen werden ge-
ond".
DE ONDERHANDELINGEN.
Havas 3Cint uit Parijs: l)o „Ma-
tin" verneemt uit Rome, dat Von
Bülow Italië gevraagd zooi hebben in
imil voor de voordeeien en concessies,
welke Oostenrijk aanbood, in begin
sel en van te voren de annexatie van
België door Duitschland te erkennen.
Maar luorop zou Sennino een tegen
voorstel hebben gedaan, volgens het
welk Duitschland, om de schikking
mef. Oostenrijk mogelijk te maken,
zich zou verbinden België te ontrui
men na den oorlog.
De „Rörsen Zeitung' verneemt uit
Kopenhag'-n, dat de Italiaansche oud
minister van financiën Luzatti aan
den correspondent van do „National
Tiderde' ineded66ling deed van do
eischen van Italië aan Oostenrijk-
llongarije. Deze zijn: onmiddellijke
bezetting van geheel Trentino, Istrie,
inclusief Triest, Pola, Fiunie en ee
nige eilanden in de Adriatleche. Zee,
afstand van. do marinestatioiis aan de
Dalmatische kust, onthouding van el
ke directe en indirecte bemoeienis in
Servische aangelegenheden, onthou
ding van een legen Italiö's belangen
gerichte Balkan-politiek, vrijheid
r Italië om zijn belangen in het
oosten van de Middellandscho Zee te
behartigen tegen Turkije en in ge
meenschap met de Entente mogend
heden te ontwikkelen on ten slotte
rijheid van handelen op het aan
staande vredescongres om de zaak
van Servië en België te ondersteu
nen z-ooaJs het dit goeddunkt.
Reuter seint uit Rome: „De ver
klaring van den Rijkskanselier in
den Duitse hen Rijksdag loont, dat
Duitachlund nog steeds de hoop
koestert dat Italië niet aan den oor
log zal deelnemen, alsof het geheelc
Italiaansche land niet vurig verlangt
den erfvijand te bestrijden. De offici
eele raededoeling door den rijkskan
selier van de definitieve Oosten rij k-
sche concessies maakt den toestand
ernstiger, aangezien daarin noch van
Goritzn, noch van de Dalmutische ei
landen sprake is, waarop P.iilow door
zijn vrienden herhaaldelijk in do
pers lieeft laten zinspelen.
Reuter seint uit Washington:
Italic- en Oostenrijk verzochten aan
de regiering der Vereenigde .-Raten,
hun diplomatieke belangen te behar
tigen tri Woenen en Rome, v oor Jiot
geval van afhreking dor Intrekkin
gen. De Amerikaansche regeering
zond aan haar vertegenwoordigers Ln
!>eide hoofdsteden instructies om zich
daartoe gereed te houden.
Op Zee.
EN'CELSCH STOOMSCHIP
GETORPEDEERD.
Reuter seint uit Londen
Het stoomschip „Drumcree", dat
Dinsdag uit Barry vertrokken was, is
getorpedeerd. De bemanning is ge
red.
(Do „Drumcree" was een scliip van
•1052 ton cn behoorde aan de Astral
Shppg. Co. Ld. (Jos. Ghadwick
.Sons) te Liverpool).
Nader méidt Reuter
„De „Drumcree" werd Dinsdag
middag getorpedeerd ter hoogte van
Trevose Head (Cornwall). De eerste
torpedo boorde het schip niet in den
grond, het werd op sleeptouw geno
men door een Noorsch stoomschip.
Beide schepen werden door d« duik
boot vervolgd. De Noor maakte toen
da kabels los en stoomde weg. Daar
op werd een tweede torpedo op de
„Drumcre©" afgevuurd, met het ge
volg, dat het stoomschip snel eonk.
Het Nooreehe schip kwam toen nader
bij en nam de opvarenden van de
„Drurncre©" aan boord."
Een nog later verstuurd Reuter-
telegram meldt
„Volgens latere Ixrichten is de ;>c»
manning van de „Drumcree" naai1
Cardiff gebracht door het NedfrlandJ
sc'ne stoomschip „Magdalena".'
DE „T RAN SS YLVA N IA" DOOP. EEN
DUIKBOOT BEDREIGD.»
*t Ilavas-bureau seint uit Parijs:
„De algemeen© verontwaardiging
gewekt door liet torpodeoren van dt
„Lu si tan ia"; hoeft de Duitsche rego©.
ring niet getroffen. Do „Tranesylva
n-ia" is slechts aan hetzelfde lot' ont
komen door zijn snolheid. Pa-s.giors
verklaren, dat zij. toen het schip t»o
lersclie kust naderde, een poriscoap
var: ©on onderzeeër op 000 meier a -li
ter zich zagen. liet stoomschip ver-
and orde toen zoo ijlings van koers,
dat al het aardewerk in de eetzalen
o;> den grond viel. Do „Transylva
nia' ontsnapte zoodoende aan eea
•WA-al van dj duikboot".
Een Coallile-Kablnet In
Engeland?
RouLor seint uit Londen
ln het Engelscho I-ageriiuie doelde
minis tor Asqmth mede, dat mon
stapjien overweegt tot reconstructie
van het kabinet op ruimer persoonlij
ke en politiek© grondslagen. Nog is
niets definitief tot stand gekomen,
oir ora misvattingen te voorkomen
I ik. aldus sprak de eerste min ster,
duidelijk doen uitkomen, ten e?rete,
1 t geen enkele wijziging betrekking
1 lichben op het ambl van den eer
sten minister of van den minister van
buitcTiIandsc'nö zaken, waarvar. de
titularissen zullen aanblijven. (Toe
juichingen). In de tweede plaats is er
absoluut van geen wijziging van wel
ken nard ook sprake in 's lands poli
tiek, wat betreft de krachtdadige
voortzetting van den oorlog met alle
mogelijke energie en allo bruikbare
middelen. (Luide toejuichingen'.
In do derde plaats wijs ik er op dat,
komt het tot reconstructie van het
kabinet, dit uitsluitend geschiedt met
het oog op den oorlog het moet niet
worden opgevat als een opgeven door
eenige partij van politieke vvcnschen.
Bonar Law ondersteunde deze ver-
klaring cn zeidé, dat de oppositie zich
allcc.n kou laten leiden door de over
weging wat de beste weg zou zijn om
den oorlog tot een succesvol einde to
brengen. (Luide toejuichingen).
De Arbeiderspartij verklaarde, dat
zij de uitnoodiging van Asquith, om
vertegenwoordigd te worden in de
nieuwe regeenng, aannam.
Bonar Law verklaarde in een red©
in de Guildhall, dut zulke combinaties
in het ministerie nutteloos zijn. tenzij
zij dienen om te helpen de geheelo
natie te organiseercn met het doel,
den oorlog te beëindigen.
Stadsnieuws
VOLKSBOND TEGEN DRANKMIS
BRUIK.
In de vergadering van de afd. Haar
lem van don Volksbond werd gister
avond met a'gemeene stemmen cia
heer J. Drost Sr., die periodiek aftre
den moest, als l>estuurslid herkozen.
Tot afgevaardigden naar de alge
meen© vergadering te Arnhem op
Woensdag 4 Augustus 1915 sverdea
Jx>n©entd de hoeren J. J. Francken,
II. M. E. van Dobben, Mr. A. A,
van der Mersch, J. DrosL Sr.
en C L. F. Sarlel. terwijl de hoe
ren W. Stolp, J. J. Vroom en C. Eck-
hout als plaatsvervangers weiden
aangewezen.
De vergadering koos de hccron J.
J. A room, W. Stolp cn J. Mooy lot le
den der veriflcaile-cenimisöie, die ln
de volgende vergadering vers! zal
uitbrengen van het beheer van don
penningmeester. I)e inkomsten i n
droegen f 1098.22 met oen batig saldo
van f 1138 03. Aan contributies ing
men f 740.60.
Bij de behandeling v;>.:i den beschrij
vingsbrief voor de 41ste Algcmceno
A'oi-gudering te Arnhem besloot men
te stommen op de Candida ten voor do
hoofctbestuursfui-cties, de hoeren Mr.
I). Fock, lid van de Tweede Kamer
der Staten-Generaa1, en P. AA'. J van
Hussel, lid van hot hoofdbestuur va-a
het \tj. Ned AA'eark lieden verbond, ter
vervanging van de heeren Mi. II.
Goeman Borg «si us en A. van der
Aoort Az., die volgens rooster moeten
aftreden en niet terstond herkies -aar
zijn.
Op de rekeang over het jaar 1914
sluitende met ecu toto cd aan uitgaven
en inkomsten van f 19923.88 werden
geen aanmerkingen gemaakt.
Don afgevaardigden werd opgo-
dragon voor de lo'gende punten mui
I den Ijeschrijvingsbrief to stemman:
namelijk:
Oile Geschiedenis van het
Graafschap Vlaanderen,
samengesteld
door
Mr. A. A. VAN DER MF.RSCH.
IV.
Aldus eindigde dez.e 12 jarige strijd,
die eigenlijk niet anders was ian een
familietwist, waaraan Margaretha,
cm haar hardvochtig optreden, den
bijnaam heeft te dankon van „ia dame
noire' of bij het volk van „Zwarte
Griet'.
De rcgeerlng va.n Guide van Dam-
pierre die na den dood van Marga-
xetlia, haar opvolgde als Graaf van
Vlaanderen, begon met sen oproer in
de steden Brugge en Yperan. In het
jaar, waarin hij hot bewind aan
vaardde (1280), ontstond een geweldi
ge brand to Bruggo, waarbij liet
Belfort, waarin de archiefstuk-,
ken waren geborgen, geheel werd
vernietigd. De burgerlijke regeering
van Brugge vreesde, rlat de Graaf
hierin zou aanleiding vinden, om
haar gezag te fnuiken, waartoe te
meer grond bestond, mulat reeds was
uitgelekt, dat de Graaf van plan
nas, om den Magistraat jaarlijks te
dwingen tot het doen van rekening
en verantwoording van zijn beheer.
Onder dc regeering van Johanna en
daarna van Margaretlia die meer toe
gevend was, had de regeering deu-
steden meer macht trachten te ver
krijgen en ook verkregen.
Toen Guido vernam, dat te Brugge
••m opstand werd voorbereid, trok hij
aan liet hoofd van eenige troepen,
daarheen. Alle ontevredenen werden
op één dag gevangen genomen, en do
hoofden of aanleggers van het oproer
ter dood gebracht. Brugge moest bo
vendien een hooge boete betalen. Toen
de Graaf was vertrokken, begon liet
oproer opnieuw.
Die oproerige geest te Brugge ging
over c»p Gent.. Ook hier gold het onito-
vredenheid over het Stadsbewind, ile
zoogenaamde regeering der 39. Het
geschil werd beëindigd door liet op
leggen van een l>oetc, doch eerst na
dat de opperleenheer, de luiing van
I- ronkrijk, op verzoek dor Stadsregee-
ruig, zich met d© zaak had bemoeid-
Deze, niet ongenegen, om zijn land ten
koste van Vlaanderen uit te breiden,
trachtte de vriendschap der machtige
Patriciërs te winnen. Dit gelukte
hom, zoodat in 129G een machtige
partij in Vlaanderen ontstond, die
de veroveringsplannen van den Ko
ning ondersteunden.
liet Vlaanische volk was don Graaf
wel genegen, maar Philips de Schoo-
iie haakte naar het oogenblik, wnan-
op Is ij den oorlog aan Vlaanderen kon
verklaren, en daarvoor kwam spoedig
••ene aanle.ding. Engelsche en Noor-
munsche matrozen hadden twist ge
luid in do haven van. Bayonne.
Het gevolg daarvan was d© over
meestering van ©en Kngelsch schip
door d© Noormannen, en de aanval
van verscheidene hunner schepen
door de Er-gelsehen. De Koning van
Engeland, Eduard I was voor het
Parlement in Parijs geroepen, ou
der voorwendsel van verschillende
aan den Koning van Frankrijk g©
dane l*eleodLgingen. AVaarin die toe
stonden, is mij niet duidelijk gewor
den.
Dit is echter zeker, dat de oorlog
door beide jvartijan word voorbereid.
Vlaanderen hield zich onzijdig, maar
zoowel Engeland' als Frankrijk wa
ren op zijne vriendschap zeer gestold.
Om die te verkrijger., begon de Ko
ning van Engeland met op plechtige
wijze de hond te doen vragen van
zijne dochter Philippine voor den
Kroonprins van Engeland. Guido
was door dit aanzoek zeer vereerd.
Ilij had 19 kinderen, waarvan 8
dochters uit zijn twee huwelijken,
het een© met Mathilde, Gravin van
Bethuive en Dendormond®, het andere
met Isabella van Luxemburg, Guido
was zeer rijk, doch gierig en een goe
de en vooral rijke uithuwelijking zij
ner dochters was hem zeer aange
naam, hoewel hij er niet tegen opzag,
om die kinderen, die geen rijk huwe
lijk sloten, belangrijke huweUjksg.t-
ten te schenken, waartoe hij in staat
was. omdat hij door spaarzaamheid
en aankoop van landerijen zijne geld
middelen zeer had vermeerderd.
Hoewel vereerd door deze huwe-
lijksnanvrage van den Koning van
Engeland, hield hij haar toch tn be
denking, maar gaf ten slotte zijne
toestemming en daarmede zijne doch
ter Philippine aan den Prins van
Wales, met 200.000 Uvre3 parisia hu
welijksgift.
Maar de Koning van Frankrijk
was over deze verbintenis n'.et te
spreken. Hij was boos, omdat die
voor de belangen van Eduard nuttig
scheen.
Hij liet nu Graaf Guido wotöu, dat
het hem leed zou doen, indien zijn
petekind Philippine de zee overstek
zonder vooraf van hem en van dë Ko
ningin te hebben afscheid genomen,
en noodigde hem uit, om met zijn
dochter den Koning te Corbeil te be
zoeken. Guido voldeed daaraan, en
vertrok met groot gevolg en veel
pracht en praai naar Frankrijk.
A'oor den Koning verschenen, ont
ving deze hem heel vriendschappelijk,
doch toen Guido jslch opmaakte, om
weder te vertrekken, zeide do Ko
ning; „Sire Comte, il n'en sera pas
„ainsl tu as faxt alliance avec tin
„ennemi dc la France; tu as forfa.t
„corps et hiensje déclare tol ©t lus
liens mes prison uiers."
Guido trachtte zich te verontschul
digen. doch te vergeefs. Hij en zijn
vrouw en dochter werden met hun
talrijk gevolg in <len toren van
Louvre opgesloten.
Toen de Koning van Engeland dit
verna n. achtte hij die handeling een®
aan zijne Kroon aangedane ]«©le©di
ging, en zond zijn broeder Edmond
meteen leger naar Gascogne. Van do
zijde van Frankrijk vertrokken Char
les van Valoiij en Robert van Artois.
Beider legers ontmoetten elkander,
en na lievig gevecht werden de En-
eelschen uit Gascogne verjaagd en
•bleven de Franschen meester van het
terrein.
Jntusschen waren Guido en de zij
nen nog gevangen. Dagelijks werden
smeekschriften >aan den Koning aan
geboden. Om eeri eind aan deze eaak
te maken, raadpleegde de Koning
zijne Rijksgrooten. Deze verklaar
den, dat Guido wel onvoorzichtig had
gehfindèld door zijne dochter ten
huwelijk te geven zonder daarmede
den Koning in kennis te stellen, doch
dat hij voor het overige onschuldig
was.
Ook de Pat» en Koning Amcdeus
van Sav'_>yo kwamen ten gunste van
Guido tuaschenbeiden. Eindelijk werd
Guido vrijgelaten, onder vooiwaarde,
dat ziju« dochter alt» gijzelores ach
terbleef, en dat hij nooit meer met
Engeland een verhlnienla zou slul
Pttnl:pj»ind kwam dus uit de ge
vangenis. docih bleef aan de zorg der
Koningin '.onvertrouwd.
't Spreekt van zelf, dat Guido en
zijn vrouw met ergernis en droefhoid
hun kixul achterlieten, toen zij zeiven
met hun gevolg naar A"teamleren te
rugkeerden,' Herhaaldelijk werd door
hen gevraagd om de teruggave van
hun kind. Zelfs de Paus verleende
zijne tunscher.komst en bedreigde den
Koning met den banbliksem der
Kerk.
Maar alios bleef vruchteloos. Ein-
delijk verdroot het Jeu Koning zoo
zeer, dat hij Gutdo liet weten, dat hij
zich rnet dergelijke zaken niet had te
bemoeien, en „qui'il jiouvalt exeroer
1 „soa autorité te ëu elle était requise,
„mats Jamais sur la couronne de
.France,"
Hierop besloot Guido, eene samen
komst te houden met alle zijn© vrien
den en bondgenooten. Deze samen
komst had plaats op 25 Dcccinhor
1296 te Grammont. Aldaar vt r- cnig-
den zich Eduard, Koning van Enge
land, Adolf, Keizer van Duitschland,
Hertog Albert van Oostenrijk, Hertog
Jan van Brabant, de zonen van Guido
en andere edelen.
Men kwam aldaar met groote nicer,
derheid tot het besluit, dat (hol eenige
middel, orn uit deze moeilijkheid le
gerakem. was, den oorlog te verkla
ren aan den Koning van Frankrijk.
Deze, dit besluit vernemende, besloot
op raad van zijne pairs, den Graaf
mui Vlaiandereu gevankelijk naar
Parijs le doen brengen. Twee edelen,
die tot dat doel werden afgevaardigd
naar AV'ijxiendale, de verblijfplaats
van Guido, ontmoetten dezen toen
iiij uit de kerk terugkeerde, en legden
op twin de liand. Zijn zoon Robert de
ltethune, die daarbij tegenwoordig
was, werd, diteiende, zóó driftig, dat
hij zijn. degen trok en do afgevaar
digden zou hebben godood, had niet
zijn vader hem daarin verihlnderd.
De twee afgevaardigden werden
dal&rop tot aan dé grenzen uitgeleide
gedaan.
Tegelijkertijd zond Guido aan den
Koning van Frankrijk de oerloge
verklaring ®ri droeg aan de abten
van Floresse ort van Gimblouse op,
die aan den Koning te overhandigen.
Dezen kweten zich van hun pliri.t en
voegtlen daadbij dat, indien do Ko
ning Philippine wilde vrijlaten e. aan
hen afgeven, er nog kans bestond, om
de^i vrede to bewaren.
{Wordt vervolgd.)
