De Europeesche Oorlog.
DERDE BLAD.
HAARLEM'S DAGBLAD
ZATERDAG 22 MEI 1915
Op het Westelijk
Oorlogsveld.
DUJTSCII stafberjcht
„Ten noorden van Yperen vielen
Afr'kaaitsclte trqeiïen tie Duitsche
BltHij.gen ten oosten van het kanaal
aan. De strijd duurt nog voort.
Een laat :n den avond ingezette
aanval van de Engelschen ten zu'den
van Nouve Chapelï© nabij La Quinque
Itue bloedde dood in Duïlsch vuur.
Ten noordoosten van Atrecht scho
ten de Duitschers hij Fretnoy een
vliegtuig dor geallieerden naar bene
den.
Eeei nieuwe aanval van. de Fraiv
eclien Donderdagmiddag in het Ail-
lybosch, mislukte onder zware verlie
zen voor de Franschen, die eenïge ge
vangenen in handen der Duitschers
lieten."
FRANSCI1E communiqué's
Van Donderd agavond:
„Tusschen Nieuvvpoort en Atrecht
blijft de grond drassig en onbegaan
baar. Er heeft een lievig artillerie-
duel plaats gehad, waarbij twee
Duitseho aeroplanes naar beneden
zijn geschóten.
De Franschen zijn door middel van
mijnen bij Beauséjour in Champagne
Lij de loopgraven van de Duitschers
gekomen en hebben een aanval te
Bagatelle in de Argonnon afgeslagen.
In bet Ailly-bosch veroverden de
Franschen verscheidene loopgraven."
V3n Vr ij dagmiddag:
„Ten noorden van Yperen en len
Oosten van het IJserkanaal rieden de
Duitschers in den vóórnacht van Dom
derda" op Vrijdag een aanval tegen
de Fransche loopgraven. Zij slaagden
er eerst in vasten voet te krijgen,
maar een onmiddellijk volgende te
genaanval wierp hen er geheel uit. De
Franschen wonnen vervolgens terrein
tot voorbij de stellingen, welke de
Franschen eerst bezet hielden. De
Franschen maakten 120 krijgsgevan-,
genen.
Meer naar het zuiden behaalden de
Engeleclie troepen eenlg succes.
Ten noorden van La Bassée en No
tre Dame de Loretle, op het. front
Söuchez—Neuville— St. Vaast, was de
artillerie den gebeden nacht van 20
op 21 Mei aan het woord.
In Champagne bij Beau Séjour
werkten do Franschen zich door rnijn-
arbeid vooruit tot aan de Duitseho
loopgraven, waar zij zich wisten te
handhaven. In het Ail lybosch ver
overden. de Franschen verschillende
loopgraven en maakten krijgsgevan
genen Zij behielden het veroverde
luren.'
De Engelse lie veldmaarschalk
bericht
„De operaties worden belemmerd
ito i r het ongunstige wede r desniette
genstaande maakten de Érige'schen
vrij belangrijke vorderingen ten oos
ten en ten zuiden van Quinque Ru©.
De operaties bestonden uU een groot
aantal gevechten oin sterke punten
achter de oorspronkelijke Linie van. de
Duitschers. Verschillende dezer pun
ten werden genomen."
Op het Oostelijk
Oorlogsveld.
DUÏTSCH stafbei ieht
„In do omgeving van Shavvli had-
don slechts kleinere gevechten plaats
Aan de Doebissa deden de Duii-
sciiers ten oosten van Podoe een aan
val, waarbij zij tot Betygola vooruit
rukten. De Duitschers maakten te
vens 1501) gevangenen. Ook ten oos
ten van Milosjoisjie en Zomigola wer
den do Russen over de rivier terug
geworpen; verder zuidelijk is het ge
vecht tot slaan gekomen.
De rest van de zuidelijk van de Njo-
men verslagen Russische strijdkrach
ten zet de vlucht voort in de richting
Ków no.
Op het zuidoostelijke ooi-ogstoo-
jioo] is de toestand van de Dunscbia
troepen onveranderd.
Ten oosten van Juros'au zijn Don
derdag gevangenen gemaakt, die niet
met geweien, maar met eikenhouten
knuppels waren bewapend.
Door het leger an von Mac kon sen
en do overige in verband met de Oos-
teurijkscli-Hongoarsclie troepen strij
dende Duitseho strijdkrachten, wer
den simds 1 Mei 1D1.UU0 gevangenen
gemaakt 72 kanonnen en 253 mitra.l-
leurs veroverd
OOSTEN RIJ KSC11 stafbericht:
„Do gevechten aan het front in
Middcn-Galicié duren voort. De nog
aan de San-streek beneden Sicmawu
staande Russische ufdeelingeu wer
den over de rivier teruggeslagen.
Tea oosten van Jaroslau sloegen do
troepen der Duitschers en Oostenrij
kers op zich zelf staand© aanvallen
van sterke, Russisch© troepen bloedig
af.
liet aantal krijgsgevangenen neemt
nog steeds toe.
In hevig© nachtelijk© gevechten na
men Oostenrijkse!!© troepen stormen
derhand te.!oosten van Droliobysz
e©n Russisch© steking on veroverden
hot plaatsje Neudorf. Danrb j werden
1800 krijgsgevangenen gemaakt.
Het Russische tegeiV-offensief over
de Dnjeetr m Oost-Gal iciè kwam aan
de Piuetli-linie tot staan. Pogingen
van d© Bussen om bij Kolomen door
to broken mislukten. Alt© aam allen
oj) cLit broggehoofd werdion met zwa
re verlieoen aun de zijd© van de Rus
sen afgeslagen.
In dó gevechten in het bergland van
Kiolce, die liier en daar nog voortdu
ren werden tot dusverre 40(0 Russen
Ri ijgsgevangen gemaakt.
Sedert 10 Mei is hot totale aantal
krijg%evangenen nog met 20.000 ver-
meondoril; sinds 2 Mei bedroeg het
reeds 194.000."
Aan 't Berliner Ta@eblatt wordt uit
Weöoori geseind: Fronz Molinar, do
correspondent van do „Az. Est" be-'
richt aan zijn blad: „Do vereenigdo
Duitsche ©ji Oostem-ijksclKHongo ur
acil© legers hebben op het ©ogenblik
Przemysl reeds zoodanig omsingeld,
dat alleen liet oostelijk gedeelte van
de slad naar den kant van Lembcrg
nog open ligt".
T Algemeen Handelsblad schrijft
„De eerst© weJten van Mol zijn vc
de Russen verre van gunstig gov.et
en aJ doen ze zelf hun best om de ge-
lede.ii nederlaag zooveel mogelijk to
verbloemen, bij hun bondgenoot© n is
er inzicht genoeg om den juisten
stand van zoilveu te beseffen. Dat blijkt
ons bijv,, uit een artikel van den mi
litairen medewerker van d© „Times",
die als resultaat van de krijgsverrich
tingen in het oosten in de laatste we
ken opsomt: „De vruchten van de
wi mtesrcainpsgn© in de Karpathen zijn
groetende©!s verloren gegaan, liet
Russische derde leger onder generaal
Radko Dinutricf, is na schitterend©
verdediging met zware verliezen te-
ruggedreven \tui de Doenajets naar
dj. San. In het gouvernement Ivovno
viel d© vijand binnen en, Libau is ge
vallen na een Duitschen aanval ter
zee en to land. In Polen verloren de
Russen terrein on over het gebeid is
er voor de geallieerden een leclijko
terugslag geweest op het oostelijk
oorlogstoon eel".
En de deskundige schrijver acht
het, ondanks de Russische geruststel
lende verzekeringen, lang niet onmo
gelijk dat het hier nog erger zal wor
den.
Anderhalf millioèn Duitscliers en
Oostenrijk©: s ngeeren thans aan het
slagfront van Polen tot du Boekowi-
iul, met het doel om de Russische le
gers in tweecn te snijden, het eeno
deel terug te drijven naar het oosten,
het andere naar het noorden.
Maar ondanks alles wat hier thans
plaats heeft, meent de schrijver in do
„Tunes", dut men den ernst van dien.
toestand niet behoort te overdrijven.
Hij hoopt op de ontzaglijke reservés
en hulpmiddelen van Rusland
welks hoofdlegers tog ongerojit zijn
ou voorziet alreeds een nieuw 1812,
indien de vijand, steeds verder van
zijn basis omtidriagenrl niet er
m slagend do RussiscJi© Legers te ver
nietigen door geweldige verliezen
zal worden uitgeput. Dan zullen het
de geallieerden zijn die het laatst
Jiachen.
De toekomst zal leer en in hoeverre
dit optimisme gewettigd is".
Verspreid Nieuws
van de oorlogsvelden
KRIJGSGEVANGENEN.
Volgens een becijfering van de
„Frankf. Zeitung" zijn op liet oogel»-
Mik in Duitschiand en Oosten rijk-
Hangar jje 1.017.000 Kussen krijgsge
vangen, het aantal 111 gevangenkam
pen byéóngebrachte Franschen )>e-
draagt ongeveer 254.00, dat der En
gelsehen 24.000, der Belgen 40.000 en
der Servicrs 50.000, zoodat het ge-
hc-;]b aantal krijgsgevangenen in 10
oorlogsmaanden reeds tot 1.386.000 js
geklommen.
Italië en de oorlog.
DE KAMERZITTING.
U't Berlijn wordt aan do Telegraaf
geseind
Aan de Duitsche bladen wordt over
het verloop van de zitting van liet Ba
ba unsch© parlement van Donderdag
middag het volgende vermeld
'Toen om klokslag 2 uur president
Maceora de zaail binnentrad, werd hij
met een stormachtig applaus begroet.
Overal in de zaal en op de tribunes
stonden de afgevaardigden" en het pu
bliek op. Alleen de 45 officieele socia
listen bleven zitten.
Als dekreet„Leve de president I", I
d:© door bijna aile aanwezigen aan
geheven werd, «enstomd was, trad mi
nister-president SalanoVa de zaal
binnen. Achter hem volgden de minis
ter van Buitonlandsch© Zaken, Son-
nu.o, en de andere leden van het ka
binet.
Weer verheffen zich alle aanwezi
gen en donderend künkt van alle zij
den de kreet„Leve de oortogl"
Van de banken van het Centrum;
hoon men hot gejuich „Leve de ko-
niiig!" met welke juichkreet de zoal
ten slotte geheel instemt en wnartus-
echendoor ook het geroep „Leve Ita
licgeboord wordt.
Wanneer ten sloito de kalmte in do
zaal is teruggekeerd, dient Salancfcra
iiet wetsontwerp in, waarbij aan de
regeering voor het geval van oorlog
buitengewone volmachten worden ver
leend. Dan leest liij de verklaringen
van de regeering voor, welk© als
volgt luiden
„Sedert Italië zich Lot een staals-
eenljeid verheven heeft, heeft het zioh
in de wereld der natiën a's een factor
van gematigdheid, eendracht en vrede
gehandhaafd. En het kan trotsch de
geheel© wereld verkondigen dat het
deze taak met een vastberadenheid
vervu'd heeft en er zelfs niet voor te-
nicóeirsil-, om de smartelijkste of
fers te brengen.
In de laatste periode van meer dan
30 jaren hieLi Italië een systeem van
hor dgenootschappen en vriendschap
pelijk© bedekkingen in stand, welke
vc'omamelijik ten doel hadden op deze
wijze liet Europeesch evenwicht en
daarmede den vrede te verzekeren.
Met het oog op het groot© gewicht van.
dit doel verdroeg Italië niet alleen het
gemis aan zekerheid zijner .grenzen
en maakte aan dit doel n'et alleen
zijn heiligste wenschen onderge
schikt. maar het moest ook met on
derdrukte smart <ie methodisch aan
gewende pogingen aanzien, om het
Italianhsoh karaktler te onderdruk
ken. dat natuur en geschiedenis dit
edeïo land als een onuitwisbaar ©tem
pel gegeven hadden.
Het ultimatum, dat Oostenrijk^!Ion-
ga.-ij© in liet jaar 1914 tot Servië richt
te, vernietigde met een enkelen slag
het resultaat van onze voortduren du
pogingen en schond hiermede het ver
drag, dat ons aan Oostenrijk-Honga-
rije bond. liet schond du verdrag,
doordat het naliet vooraf niet
een overeenkomst t© treffen, ons geen
enkel© mededeeJ'ng over de richting,
die lat wi'de inslaan, deed en door
dat het er op uit was hel bestaand
systeem van territoriaal bezit en m-
vloedsspheren, zooals zich dit op het
BalkanschJereiland gevormd had. in
ons nadeel te wijzigen. Maar n
nog dan ©on of ander punt van 'f
drag werd den geheelen geest, welke
het ademt, geweid aangedaan. Want,
tc-en in de wereld de verschrikkelijke
oorlog ontketend werd, geheel in strijd
met onze belangen en onze gevoelens,
werd 't evenwicht verstoord, hetwelk
jj'st door ons verbond gewaarborgd
moest worden en onweerstaanbaar
drong zich het probleem, hoe Italic s
nationale belangen te handhaven,
aan ore op Maar niettemin wijdde
zich de regeering geduldig maanden
lang geheel en al aan do taak, orn
een overeenkomst te vinden waardoor
het verbond zijn recht van bestaan,
dat het, verloren had. weder terugge
geven kon -worden. Deze onderhande
lingen moesten intusschen beperkt
worden, niet eleohls met het oog op
den tijd. maar ook in verband met de
waardigheid. <le eer en de belangen
van ons land. Dientengevolge en om
hel hoogste doel te blijven nastreven
zag de koninklijke regeering zich ge
dwongen den 4den Mei aan de Oos
tenrijk Ifongaarsche regeering me© te
deelen, dat zij alle voorstellen betref
fende een overeenkomst introk, het
bonds verdrag opzegde en zich volko
men vrijheid van handelen voorbe
hield.
Anderzjids was het niel meer mo-
geüjk Italië in een isolement zonder
zekerheid en zonder aanzien te Laten,
juist op het oogenbllk, waarop vcor
de wereldgeschiedenis een beslissend©
phas© aanbreekt. Met het oog op de
zen stand van zaken en de moeilijk
heden van den internationalen toe
stand moet de regoerig echter ook in
politiek opzicht voorbere:d zijn op
abe moge'-ijk© beproevingen, hoe
zwaar die ook mogen zijn.
Zij verzoekt derhalve de Kamer,
door middel van het thans ingediend©
wetsontwerp haar die buitengewone
■volmachten t© geven, welke zij noo-
di-r heeft. Deze man Ir©cel wordt niet
ieiï gertichtvaardig<* door prc-ce-
dunten bij ons en in andere stalen
niet welken regeeringsv orui ook, doch
het is, tevens de zachtste vorm voor
het verleonon van die bevoegdheden,
welke onze thans vigec-rendc wetge
ving do regeering ook in andere ge-
vaihn, waar het om het hoogste goed
gaat, n.l. om het welzijn van <ki>
staat, verleent. Zonder hoogdraven
de woorden en zonder trots, maar ons
ten vod© de verantwoordelijkheid he
wn-weLke wij op dit oogenblik op
ons ik men, zijn wij ervan overtuigd,
die voorzorgen getroffen te hebben,
welke do meest vitale belangen des
vaderlands ©l-solien.
Want hl naam van liet vaderland
doen wij een dringend beroep op het
parlement en over liet parlement, hoen
op het land. dat alio meen'ngsver-
seh-Hen zullen vereffend worden, en
dat men bij aMe partijen vergeten
mog»., en dat. alle klasse-iegensteüU:-
gen, persoonlijk© meenings.versehi'-
iV-n, die in gewone tijden den grond
slag moeien vormen vobr goede re
sultaten, thans verdwijnen.
Met hel oog op d© noodzakelijkheid,
die boven alles gaat en een idee. d'e
moor dan ieder ander tot geestdrift
wekt, met het oog op liet geluk en de
grootheid van Italië, moeten wij al
les vergeten en moeten wij alleen voor
oog-en houden, dat wij allen Italianen
zijn en dat wij allen met heizelfde ge
loei en denzelfden gloed Italië mogen
•licfh'bbcn. Alle krachten moeten z'cli
samenvoegen tot één -kracht. Alle har
ten moeten zich vereenigen Eén eens
gezinde wil moet tot het gestelde doel
voeren ©n de kracht van hart en wH
moet op hartstochtelijke en heldhaf
tig© wijze tot uiting komen in het le
ger cn do vloot van Italië en in den
verheven leider, die het een nieuw©
geschiedenis geven za-l.
Leve <te Koning!
Leve Italië!"
Iedere zin wan de rede van,Satan-
dra werd met luide en langdurige toc-
juich-jigei'. begroet en aan het slot
volgde een geweldige ovatie, en selder
zonder ophouden klonk het
,,Levw de koning 1" „Leve ItaliëT'
„Ia-v© het leger!"
Alleen de officieel© socialisten ble
ven kalm en verhieven zich niet van
hun zetels.
SalacdTa sL&lde nu voor. een com
missie te benoemen, om het wetsont-
werp te onderzoeken en wexischle, dat
dez© commissie, wier Leden door deu
ives>(lent zouden wonden aangewe
zen. nog heden zou- bij©erikotuen' cn
rapport uitbrengen.
ll'-t voorstel weid aangenomen.
Daarna stond SonnUio op en legde
het Groenboek t- r inzage. De Kamer
tn «Ie tribune juichten- den minister
langdurig toe.
IJ© Kamer president deelde thans
de r.amcn mede van de leden der coin-
rutat-'e van onderzoek, welke zich on
middellijk mét andere afgevaardigd©»
naar den ministers-zetel begaven, om
Sa-la-itdra de hand te drukken. D© mi
nisters verlieten d© Kamer, om hun
verklaringen voor den Senaat t© doen.
Ilel voorste! der regeering om het
wetsontwerp „dringend" te maken
w«rd door de Kamer bij stemming in
gt-slotèn briefjes met 307 tegen 54
stemmen aangenomen.
D© commissi© vergaderde onmiddel
lijk u> ©en zaal van t Móntedtorio.
Tot voorzUter-rapporteur wordt Bo-
eelli benoemd, als oudst© KamerUdi
en tot secretaris wordt BezziJai aan
gewezen.
Dé Kamerzitting werd inmiddels
gesloten. Bij do heropening zou
sclli rapport uitbrengen.
In den Senaat heelt één lid, name
lijk <ie zwager van vorst von BQiow,1
vorst Cam po Rcale,. tegen do regee-
ring gestemd.
Ook in den Senaat, op welk lichaam
d© vrcdesvrienden n.b. al hun hoop
gestold hadden, had een stormachtig©
betcoging ten gunste van den, oorlog
plaats.
OVER DE OORLOGSVERKLARING.
IV iin r seint uU Rome
De „Messagioro" deelt mede, dat de
ministers na afloop ran de ziting van
den Senaat zullen bijeenkomen, ver-
pjoedeïijk om een formule voor de oor-
logsvorklariiig aan Oostenrijk op t©
stéile».
DE GEZANTEN.
Aan de Tolegra-af wordt u-l Berlijn
geseind
De „Miessagero" meldt, dot de Oos
ten rijksche ge'zant, baron Mncchio,
©erst Zaterdagavond en Von Btilow
zelfs eerst Zondag Rom© zullen verla
ten.
Naar de „Bund" verneemt, heeft de
DuHsche regeer',-ig den Zwitserechen
Bondsraad verzocht de bescherming,
van -Ie Dudsche helangen in Italië op
zich te nemen op we Ik verzoek toe-
fc-feninoend is geantwoord.
HET VERKEER IN DE ADRfATI-
SCHE ZEE GESTAAKT
Volgens het L'oyds-agenlischap
wordt officieel meegedeeld, dat alle
scheepvaartverkeer In do Adriatisc-he
Zee is stop gezet.
IN HET HONG VARSCIIE MAG-
NATENHUIS.
Voordat het Huig met de bohande-
Urig der agenda begon, vroeg graaf
Aurel Desscwffy of de minister-presi
dent het wensclielijk achtte mede te
dcelen oi hoeverre de groote mogend
heid, die Oostenrijto-Hongarije voor
e©n bondgenoot h'eki, eischen aan de
monarchie «teltdie do positie van
deze als groote mogendheid onmoge
lijk maken.
Minister-president. Tisza antwoord
de ,/D© regeerlng heeft alleen uit
iil-aleu vernomen hetgeen in do Ita-
lia-aneche Kamer is voorgevallen.
Van het ItaÜaansche Kabinet heb
ben w;j sedert zijn herbenoeming gee-
nerlei mededeeling ontvangen. Onder
■Jez© omstandigheden wenscli 'k niij
voorlcopig te onthouden van het uit
spreken van ©enigerlei meening. Wij
mooter, vernemen waartoe de Ita'i-
ahntche rogeening gelieeB spontaan
en zonder dat wij eenigon invloed
daarop oefenen, zal besluiten-, ka'm
afwachten ©n daarna onze houding
bcpa'en." (Al gom een e instemming.)
OPWINDING IN OOSTENRIJK-
1IONGARI.TE.
't Wolffbureau meldt
Donderdagavond hebben op ven-
scliillendo punten van Triest vader
landslievend© betoogingen plaats ge-
bad, waarbij <1© militairen levendig
worden toegejuicht en hoera's op Oos
ten rijk werden aangeheven.
Uit Woenen wordt aan den ..Berli
ner Lok. Anz geseind..Voor liet
ministerie ran oorlog hebben groo.-
echö vaderlandslievend© betoogingen
plaats gehad. Benige duizenden men-
echcn zongen 'patriottische liederen
cn begroetten de officieren met da
verend „hoera'-geroep.
In geheel Ween en heerscht een oi>-
gowektc.stemming. Het volk vat den
oor'og op als een onvermijdelijk© oiir
lossing. Het vertrouwen in de over
winning is groote r dan bij het uitbre
ken van den oorlog met Servië."
Donderdag vonden groote botoogïn-
gen plaats door de berichten over de
gebeurtenisen in Italië en in de Itali-
aanschc- Kamer. Een menigte van dui
zenden trek zingend en jubelend voor
Duitsch'and en Turkije, eerst naar
hei Duitseho consulaat, waar de
„Wacht am Rheïn" werd gezongen
en toon naar hot, Turksche consulaat
waar boc-li" geroepen werd voor Tur
kije. Men begon voor het gebouw van
het Itaiiaansclie consulaat op te di-in-
gen. maar de politie trad op en ver
zocht het volk het gastrecht niet ie
schenden. De menigte ging toen orde
lijk uiteen.
EEN INCIDENT.
't Wolffbureau se'nt u't Berlijn
„Toen de Italïaansehe ambassadeur
Donderdagavond bet anibassade-ge-
bouv/ verliet, snelde u't liet kleine
troepje, dat voor de ambassade stond,
©en opgeschoten joiigen d© o-pen au
tomobiel van den ambassadeur ach
terna en sloeg dezen den hoed van liet
■hoofd., echter zonder beni ze'f te ra
ker.. Iemand uit liet publiek pakte den
jongen beet en gaf hem, voor hij hem
aan do politie overgaf, een welver
diend pak 6laag.
Zoodra de Rijkskanselier het ge
beurde vernam, zond hij. denzelfden
avond nog, een adjudant naar den
ambassadeur om dezen zijn leedwezen
over het gebeurde uU te spieken, ter
wijl de staatseeci-etaris van buiten-
lai-dsche zaken hem een schriftelijk©
verontschuldiging zond."
DUITSCHE PERSSTEMMEN,
't Wolffbureau meldt
De puitSChe biaikn oefenen scher
pe kritiek op de gebeurtenissen van
Donderdag in de Itaüaansche Kauier.
Wat betreft het verwijt dat Oosten-
rïjk-lloi garij© Itahê niet van voren
inlichtte over zijn ultimatum aan Ser
vië, waardoor het hande-ido legen een
artikel (7) van het bondsverdrag,
merkt de „Lokal Anz." op Sa'and.ra
schijnt er volstrekt niet meer. aan to
donken, dat, toen Italië op aandrij
ven van Engeland en Frankrijk los
sloeg c«p Turkije, ook van d't voorne
men Ouitechlïind nooh Oostenrijk v
ie voren in kennis werifen gesteld.
Toen trachtte men ons zelfs wijs te
maken, dat in deze onthouding een
bijzondere oplettendheid gezien moest
werden tegenover de bondgenooien,
wien men wegens hun goed© betrekkin
gen afeet Turkije moeilijk© beslissin
gen w ild© besparen.
Het „Berl. Tagebfatt" schrijit
Toen wij ©inde Juli voor de catastrofe
stonden, werd den Franschen gezant
te Berlijn, Jules Canvbon, door iemand
gevraagd waarom Frankrijk dan toch
mei Rusland mee v.dde gaan.,
heer Gaaibon moet toen geantwoord
hebben „Omdat wij geen Italianen
zijn.' Italië, dat nkt met zijn bond-
goncoien optrok, zaï thans tegen hen
in heft veld trekken, want het hoopt
het van alle kanten bestookte Oosten-
rij k-Hongarij© den dolkstoot iit den
rug te geven, welke behoort tot de in
het zuiden geliefd© strijdwijze. Wij-
zip) geen Italianen, daarom vindt Ita
lië ons ook op zijn weg. Het b'ad komt
tot de slotsom wij gelooven niet. dat
het vo'k, dat onder zulk© leiding en
bij zulk een boo6aardigen en geweten-
loozen aandrang zich in het strijdge
woel stort, nog lang kan gevangen
blijven tn den droom, waarin het
thn.is verkeert. De vereen'gde legers
van Duitschland en Oostenrijk zullen
er voor zorgen, dat bet ontwaken
wordt bespoedigd.
D© „Kreuzaoitung" schrijf! Men
beweert, dat Oostenrijk liet. verdrag
gebroken heeft omdat het een ulti
matum aan Servië stelde zonder Ita
lië daarvan in kenn's to stellen. Dez©
opvatting zou dón slechts zin heb
ben, indien het Oostcnrijksche ulti
matum een blijvende machtsverschui
ving in dc-n Balkan had ingeleid. Oos-
teiuijk-Hongarij© echter wenschl©
mets anders d-an met rust gotaten te
worden door de Groot-Servische ag'-
tatie. Daarmede had geen ItaÜaansch
belang iets te maken.
D© „Duitseho Tagesz-eitung
ech rijft:
Voor do Italïaansehe staatslieden
gaal- hei n'et om TrenUno en mot om
de Italianen in Triest enz., maar om
de strategische beheerach'ing van de
Adriattache Xoe, de vcrbrokkoling van
O ostein rijk-Hongarije, ©ni het bezat
van do Turksche eilanden en de Klein-
Aziatisclio kust Al hot and ore ie
slechts phrase.
D© „Freis. Zeitung" schrijft het
lichtzinnig en zinloos uitgelokte con
flict met 'de centrale mogendheden
was slechts mogelijk door verraad te
genover de bondgenoot©».
OOSTENRIJKSCHE PERS
STEMMEN,
't Wolff-bureau somt uit eenen
D© bladen bespreken met de groot
st© kalmte bet gebeurde in het Ita-
liaansch© parlement, waardoor ©en
gewapend conflict met Italië zoo
goed als zeker is geworden.
Het „Fiemdenblatt" ze-gt: „Wij
willen thans, nu d© onherroepelijke
feiten nog niet zijn ingetreden, niet
toegeven aan een uitbarsting van
onzen rcchtznatigen toorn en zullen
nalaten het -zonderlinge beloog van
Salandra, waarmede hij den voorge
nomen aanval op de bondgenootcn
wild© vergoelijken, reeds thans aan
grondige critiek te onderwerpen.
Maar bet is werkelijk moeilijk, den
samenhang te ontdekken tusscheu de
voldoening, die door Oosten rijk-Ho n-
garije van Servië werd geëlscht en de
irredentisten van Italiè
Do Italiaansche regeering en net
Italiaansche parlement zijn er blijk
baar op uit tot eiken prije twist met
ons te zoeken. De monarchie zal, als
het dan zoo moet zijn, met kalmte en
vastberadenheid de aanvallen van
het land, waarmede het zoo lang in
iendschap was verbonden, tegemoet
zien."
De „Ncue Freie Press© laat zien
aldus uit: „Crispi verklaarde eens,
dat Italië, Oostenrijk-IIongarije en
Duitschland elkander onderling de
onaantastbaarheid van hun bezit
waarborgen. j
Er bestaat niets vcra.chtelijker6 dan
de woordbreuk, die dit groiidbeguisel
zoo zeer uit het oog verliest, dat een
der bondgenooteu met verloochening
van zijn onderteekening zich thans
door vijanden de verovering van
door hem gegarandeerd gebied luai
waarborgen."
Het „Neues Wiener Tageblatt ver
klaart„Zonder zich te storen aan
de pogingen van den groetten Duit
schen vriend, die aan Italië steeds de
kostelijkste bewijzen heeft gegeven
van zijii hondstrouw, wendde Italië
zich af van -de bondgenooteu, om zich,
ook tegen den wil van een groot deel
van het geterroriseerd© Italiaansche
volk, aan te sluiten bij onze tegen
standers.
Wij gevoelen ons sterk zoo ein-
>digt het blad, „m het verb «ff «ld©
bewustzijn, dot wij niets hebben na
gelaten om to tracliten met Italië m
vrede te blijven leven."
De „Reichspost" zegt: „Wanneer
Italië werkelijk reden had tot veront
waardiging wegens do voorgewende
schending van liet. bondsverdrag cn
wegens de ontketening van den we
reldoorlog door Oostenrijk-HongariK,
dan hnri dit land nooit den wensch tot
cebiedsvermeerdering te kennen mo
gen geven, maar had het onmiddel
lijk den oorlog moeten verklaren."
HET GROENBOEK.
Het Wolff-bureau seint uit Rome
liet Donucroag aan de ledeu van
Kamer en Senaat uitgereikte Groen
boek van de Italiaansche regeertng
bevat op 66 bladzijden 77 documenton,
loopend© over liet tijdvak van 9 Dc-
o.-inbor 191 i tot 4 Mei 1915.
In een toelichting verdeelt de
„Giornal© d'ltalia deze verzameling
in dn© hcofdstukkeii. De eeisto af-
deetiiig loopt van de juridisch© fur-
inuleering ran deu eisch van Itaiiè
up grond van arL 7 van het verdrag
omtrent het Drievoudig Verbond vm
'J December tot d© pricipicek- aanne
ming van de juridische zijdo der
quaestio uoor Oostenrijk-Hongarije
vp 9 Maart.
In het tweede hoofdstuk worden de
voorstellén van Oostenrijk en de-Ita
liaansche tegenvoorstellen van 27
Maart tot 8 April behandeld.
Het laatst© hoofdstuk van 2 April
bot 4 Mei hoeft betrekking op „den
passievon tegenstand van Oostenrijk-
Hongarije, welk rijk eeno overeen
komst onmogelijk maakte ©n di© met
do opzegging van het verdrag eindig
de."
Do samenvatting is er blijkbaar op
berekend, bij het Juiliaansoho volk
doi indruk t© wekken, dat het opzeg
gen van het verdrag ook formeel ge
rechtvaardigd was, nadat Oostenrijk
Hongarije Serviö was. binnengerukt,
geboden of Inter niet tijdig te hébben
toegestaan.
De Italiaonsch© regcei ing zou cn.
der deze oinstiindigliedcu lot de ulti-
ina ratio heblwu moeten besluiten cn
anderzijds bij d© niogendtieden van
de Entente dekking zoeken.
Dit wordt ook door vermelding van
d© zoogenaamde onderfigfidelingen
overeen afzonderlijken vrede tus-
sclien Rusland en Oostenrijk-IIonga
rije 1© verklaren getracht. Daarop
w ijzen een telegram van den Italiaan
se hen ambassadeur t© Petersburg en
van zijn ambtgenoot t© Berlijn.
Lil, naar Iret heet, absoluut beT
trouwbare bron bericht eerstgenoem
de, dat de Russische regeering over
een afzonderlijken vrede gepolst is,
terwijl de ambassadeur Bollnii uit
Bei lijn bericht, dat desbetreffende ge
ruchten ook daar eeu rasten vorm
hadden aangenomen-
Soortgelijk© berichten worden on
geveer terzelfder tijd uit Sofia en Nisj
geseind.
Op grond van deze geruchten wordt
Oostenrijk eenerzijds formeel en za
kelijk voor schuldig verklaard en an
derzijds wordt do noodzakelijkheid
ifgeleld uit het gevaar, dut Oosten-
ijk en Rusland lot overeenstemming
zouden komen, waardoor het Oosten-
k.-jch© leger eventueel tegen Italië
zou kunnen optreden, voor het geven
van een nieuwe wending aan do Ita
liaansche politiek en wel in do rich
ting van d© Entente.
DE H. STOEL EN DE ITALIAAN
SCHE OORLOG,
fit Rome wordt aan „Do Tijd" ge
seind
Ten Vatieane geeft men aicli aan
;eii enkel© doellooze hoop meer
er, maar houdt men integendeel
l ening met ©en onvermijdelijk uit
breken van den oorlog. Eiken dag
komen buitenlanders, prelaten, gees
telijken en iceken afscheidsgroeten
brengen.
Van één hunner, di© lil bijzonder
gehoor werd ontvangen, vernam ik,
dat de H. Vader hoogst droevig ge
stemd is door den loop, dien de ge
beurtenissen hebben genomen. Nog
begin dezer maand koesterde X. H.
de vast© hoop. dat een oorlog tegen da
katholieke Oestenrijksch-ilongaar-
sclio monarchie een oorlog dus,
die bijzonder pijnlijk moet zijn voor
vaderhart voorkomen zou kun
nen worden. Thans ie allo hoop op
hel bewaren van den vrede vervlogen,
daar in stee van aan het Parlement
het beslissende woord in dezen aan
de straat is gelaten onder den drang
au het oude GarribaldLsme en den
invloed der geheime genootschappen.
Ten Vatieane is bekend, dat zelfs de
Koning vruchtolooz© pogingen hééft
gedaan, oin aan dez© invloeden te ont
komen, en dat het in het koninklijk
paleis een tragisch uur is geweest,
ioen hij had t© kiezen lusscheu den
oorlog of een revolutie en bedreiging
:ui zijn troon.
Ook is men er zich in Vaticannsch©
kringen zeer goed van bewust, dat do
komende oorlog meer dan ooit d©
Rorneinsche Quaestie naar voren en
daardoor ©cn beslissende oplossing
il brengen. Niemand kan zeggen
elke. De Paus bidt veel, overdag
zoekt hij dikwjjls het Allerheiligst©
op, en ook des nachts rust zijn gebed
niet. Ook aan zijn omgeving vraagt
hij voortdurend gebeden, wel wetend
dot slechts de Voorzienigheid het. lot
van landen en volkeren bewaakt en
ook het Schip der Kerk veilig zal stu
ren door dezen Orkaan, den geweldig
ste. die ooit over de christenheid is
losgebarsten
Allerlei
OVER KRIJGSGEVANGENEN.
Reuter seint uit Londen
Duitschland heeft zijn woord ge«
broken, niet alleen jegens Groot-"
Brittannië, .maar ook jegens het Va-
ticaan. Op 20 Febr. stemde dc Duit-
sche regeering door bemiddeling van
den Heiligen Stoel er in toe. Engel
se hen en Duitschers, die niet .neer go-
hikt waren oin de wapens te dra
gen, tegen elkander uit te wisselen.
Op 20 April verzocht minister Grey
Henry Howard, den Engelschen
gezant bii liet Vaticaan, aan den Hei
ligen Stoel mede t© deeieii, dat de
Duitsehe regeering nog gocn stap
pen had gedaan om aan do afspraak
te voldoen. Sir Howard verzocht daar
op, dat bij den Pruisischen gezant bij
het Vaticaan inlichtingen to dezer
zake zouden worden ingewonnen.
Ecnige dagen later deelde kardi
naal Gasparri, pauselijk secretaris,
aan Howard mede. dat dc Pruisische
gezant, alhoewel hij geen instructies
uit Berlijn had ontvangen, dc moge
lijkheid had opgeworpen, dat de
quaestie van d© bemanningen der
twee Duitsche onderzeeërs in verband
zou zijn gebracht met de uitwisseling
van voor den dienst ongeschikte bur
gers.
Howard inorkt© daartegen onmid
dellijk op, dat d© twee quuestios niets
met elkaar t© maken hadden, en dat
het betreurenswaardig zou zijn voor
liet Vaticaan, indien van de overeen
komst nieis kwam, nadat aij eerst of
ficieel was bekend gemaakt.
Gasparri vroeg nog nader© inlich
tingen aan dc» Pruisischen gezant
en vernam ten slotte, dut Duitschland
het begin van uitvoering, aan de uit
wisseling reeds gegeven, niet voort
zette. Gasparri sprak zijn leedwezen
uit over dit besluit cn verklaarde, dat
hu alles had gedaan wui hij kou om
de Duitsche regeering te bewegen op
haar beslissing terug te komen.
Hierbij dient opgemerkt te worden,
dut liet besluit om het beloofde niet
uit te voeren, naar aanleiding van de
behandeling der bemanningen van
Duitsche onderzeeërs in Engeland,
geen rekening hield met het feit, dat
er in Duitschland reeds represaille
maatregelen waren genomen leg©"
de Engelsch© officieren en dat deze
behandeld werden als gewone misda
digers en wel omdat de bemanningen
der Duitsche onderzeeërs In Enge
land afgescheiden werden gehouden
van andero krijgsgevangenen, maar
overigons aan geen hard© behande
ling onderworpen warcr>-
