25
25
KWARTJES»
ADVERTENTIËN
25 GERITS
ÖRde Geschiedenis van het
Graafschap Vlaanderen,
flog, in daze maand groote voordeden
iu West- en Midtk-n Galicif konden
worden bereikt.
Thans, nu liet dreigende verraad
*an dcm bondgenoot een feit is gewor
den, zullen de Duitsche en O.-H. troe
pen den nietswaardigste van alle vij
anden het hoofd weten to bUxlon.
DE H. STOEL EN DE OORLOG.
Uit Rome wordt aan de Tijd ge
seind;
„Do YVanrborgenwet biijft gehand
haafd. Uit eigen beweging verlaten
de Pruisische en Boiersohe gezanten
bij den H. Stoel Rome. In het vrije
verkeer hij den li. Stoel met de
hierarchic van Oostenrijk Hongarije
en Duitschland zal worden voonzien
en het „Giornale d'Italia" dan ook
verklaart geruchten, volgens welke
de regeering plannen zou koesteren
in tegenovergesteld en geest, voor ge
heel onjuist.
Do wachtposten in het Vaticaan
zijn verdubbeld bij wijze van voor
zichtigheidsmaatregelen, doch voor
opstootjes beslaat geen vrees. Politie
en bersaglieri houden een waakzaam
oog op het Sint Pietersplein, gelijk
dit ook wel bij groote feestelijkheden
in den St. Pieter zeiven geschiedt.
lil het Vaticaan hoerscht volkomen
kalmte.
Pater Cimino is tot Algemeen
Overste der Franciskanen gekozen
r-.n door Z. II. den Paus-in audiëntie
ontvangen."
Aan de „New York Herald" wordt
geseind, dat de paus een bedrag van
100,01X1 francs ter beschikking heeft
gesteld ton bote van de Italiaonscfro
slachtoffers van den oorlog.
ITALIC EN FRANKRIJK.
De hulp, welke Italië ons bror.gt,
too schrijft, de „Tomps", is dubbe'
kostbaar. Zij komt op een oogenblik,
waarop zij liuar maximum effect kun
uitwerken. Toen de ItaliaanscVie re-
gcoring 10 n aanden geleden weigirde
de mode plicht! ge te worden van den
Duitsch-Oostenrijkschem aan3lag en
lioar vrijheid van handelen terugnam
was het land in militair opzicht niet
in staat op te treden. Moor onmiddel
lijk toonde verreweg de groote meer
derheid van het Italiaansche volk
aan welke zijde haar sympathie was.
De inbreuk op de Belgische neutrali
teit vond rergcTis zulk een heftige af
keuring als in Italië.
Thans, na tien moandein noesten
arbeid, zijn leger en vloot in staat de
zware taak te aanvaarden. De mo-
reele voorbereiding van de natie is
met minder dan de rnaterieele. Had
Italic vroeger gemobiliseerd, dan had
liet kans g aioopen zware échecs te lij
den: het betaamt ons niet, (lie. niet
tegenstaande de voortdurende Duit-
sohe bedreiging, verrast werden ia
onvoorbereiden toestand., waarin
voorzien moest worden onder het
vuur van den vijand, om het ItaJiaan-
9che volk te verwijten niet gereed
geweest te zijn voor een actie, welke
wij op geen enkelen grond het recht
hadden te eischen.
Bewust van zijn plicht heeft Italië
zich spontaan on vastbesloten ge
schaard aan de ziido van da bescher
mers van de beschaving on zelfstan
digheid der volkeren. Het doel de wa-
penbrooders<chap van 1859 herleven
De Temps" verklaart, dat Frank
rijk fier on erkentelijk is, dat Italië
de zijde der iKmdgenooten heeft ge-
ko'-on.
Na deze toelichting van de houding
van het Italiaansche volk, merkt het
Fronscho Mad ten slotte op; De in
terventie van Italië geeft hot nog
moer recht op onzen dank dan het
reeds had door den grooten dienst,
ons bewezen hij liet l>egin van dsn
Oorlog, toon Italic op 3 Aug. zijn neu
traliteit proclameerde. Dit besluit
was een overwinning voor Frankrijk
en voor Europa. Paardioor kwamen
legerkorpsen vrij, welke wij elders
dringend behoefden on waarvan liet
langer vasthouden in de Alpen de
iiierieko meerderheid van don vijand
voor nis nog gevoeliger zou hebben
gemankt.
DE ITALIAANSCHE LUCHTVLOOT
't Alg. Handelsblad meldt
De Italiaansche luchtvloot zal die
der geallieerden aanmerkelijk venster-
kon.
Do luchtvloot van Italië bestond in
Augustus uit 28 „escadrilles" elk van
7 machines, waarvan 4 in gebruik, en
3 reservés.
Sinds Augustus heeft Italië on.er-
uiodd doorgewerkt om dit aantal te
vermeerderen en het oefenen van be
stuurders. De meesten zijn Blériots en
N 'e uport-monoplanes, Mochi- en Far-
iiiari-machir.es.
Ook de Italiaansche vloot i3 goed
voorzien van vliegtuigen van het ty-
pe-CurUs.
Vorder beschikt Italië over 4 lucht
schepen met een inhoud van 420.000
kubieke voel, gedreven doör 250 p.k.-
moloren, met een snelheid van 70 K.M.
per uur en een etijgwormogen van 7000
•oei. Bovendien nog (weè Pare ;v dis
an 350.000 kubieke voet.
DE ITALIAANSCIPE OORLOG EN
AMERIKA.
De deelneming van Italië aan den
vcreldoorlog zal voor de Vereen! gde
Staten van Amerika belangrijke eco
nomische gevolgen hebben. In Ame
rika wonen nJ. circa 1.300.000 Italia
nen, waarvan 35 pCt. tot de reservis
ten behoort. Te New-York alleen wo
nen meer dan 400.000 Italianen. Door
de oproeping der Italianen zal in be
paalde industriecentra in het bijzon
der voor spoorwegaanleg, groot ge
brek aan arbeidskrachten ontstaan.
Uit den Balkan,
DE STRIJD OM DE DARDANELLEN
Hot Turksche Hoofdkwartier be
nch t:
„In den nacht van 22 op 23 Mei
poogden de geallieerden, den Turk
sche» linkervleugel te naderen, maar
ze werden met verliezen aan hun zij
de afgeslagen.
In den vioogen echtend van 23 Mei
..ml een vijandelijke kruiser voor
Ka!»a Tepo door het vuur der Turk
sche artillerie zwaar bschodigd en
eiidien getroffen door twee ba n-
men, die uit vliegtuigen no ar beneden
geworpen. De kruiser werd
door vijf oorlogsschepen weggesleept.
Gisteren heeft iu Ariboomoe on Se
ll Rahr gen actie plaats gehad.
De geallieerden heJ ben in den s'ng
bij Sexïnl Rahr op 22 dezer moer dan
4000 man aan dooden en gewonden
•erloren".
't Looifinsëbb persbureau deelt over
de operaties aan de Dard-on ellen me
de:
„De eerste Fransche divisie maak-
to den 21 ston Mei aanmerkelijk vor
deringen en is thans dichtbij die Turk
sche loopgraven. De Turkon deden
een krachtïgen aanval op de Indische
brigade en verkregen tijdelijk vasten
voet- Bij een tegeraanval werden de
Tukken, oiuufiddellijk tmiagedirevien
met een verlies van vijfhonderd man.
Er is een wapenstilstand toege-
sta an om de dooden te begraven, van
welke er meer dan 3000 dicht bij de
loopgraven der geallieerden liggen.
D> 1'ransel ie en de Engolsclie vloot-
divisie maakten in don nacht van
den 24en Mei onder kleine verliezen
aanmeikeliike vorderingen. De terri
toriale divisie kwam ook vooruit en
hoeft eon nieuwe linie bezet'.
Het Engalsohe slagschip
Triumph getorpedeerd
Het Torksch© hoofdkwartier deelt
mede:
Dinsdagmiddag is het Engelscho
slagschip Triumph in de Golf van
Saros voor Ari Boermoe getorpedeerd
en gezonken".
(De Triumph, in 1903 van stapel ge-
loopen, was c-z'n slagschip van 12 000
ton, bewapend met. A stukken yam
25.4 c.M., 14 van 19 c.M., 14 van 7.6
C.M., 4 van 5.7 c.M. en 2 torpodolan-
coerbuizen. De bemanning bestond
uit 700 koppen).
'T TORPEDEEREN VAN DE
GOLIATH.
Do Engelsehe admïraLitett maakt de
namen bekend van 482 man van de
Goliath, beneden clon rang van offi
cier, die den 13en dezer met dat
schip zijn ondergegaan.
TURKIJE EN ITALIë.
Reuter eelnt uit Athene:
„Uit diplomatieke bron vernemen
wij, dat Duitschland aan Turkije den
raad zou hebbeen gegeven geen oor
log aan Italië to verklaren. Duitsch
land zelf editor zou Italië wel den
oorlog verklaren."
't Alg. Handelsblad merkt op:
„Aan de oorlogsverklaring of niet-
oorlogsverklaring van de bondgenoo-
tön van Oostenrijk-Hongarije moet
men niet te voel waarde hechten. De
oorlog tusschen Italië en Oostenrijk
brengt natuurlijk automalisoh ook
dien met de bondgenooten van dit
laatste land."
DF. ITALIANEN IN TRIPOLITANIë.
Reuter seint uit Rome-
„De Messagero" verneemt, dat
Duitsche en Turksche officieren
reeds naar Tripolitanië en Cyrenaika
I zijn gegaan met geldelijke geschen-
j ken voor de stamhoofden In liet bin
nenland, in de hoop daar oen groe
ten opstand tegen Italië te kunnen
verwekken. In de veronderstelling,
dat de Italiaansche troepen en de
loyale bevolking dan naar cle kust
j zullen trekken, onder bescherming
i van de Italiaansche oorlogsschepen,
1 bereidt de Oostenrijksche marine cte
1 uitzending voor van duikbooten ter
aanval op de Italiaansche kustver-
ster kin.gen.
De „Messagero" voegt hieraan toe,
dat met voorzichtigheid en energie
de Lybische regeering in staat zal zijn
hel hoofd te bieden aan de ongunsti
ge toestanden, die de Turksche en
Duitsclle agenten dagelijks erger
trachten te maken. De jongste go-
beurtenisson moeten de regeering
heblren overtuigd van de noodzake
lijkheid om gedurende den grooten
oorlog het stelsel te aanvaarden van
een omzichtige maar vastberaden
verdediging van de kustplaatsen en
haar omgeving. Later kan dan het
binnenland weer bezet worden, waar
bij men geleidelijk kan te werk gaan
om al te groote opofferingen tie voor
komen. Het hoogste doel-van Italië
16 de verovering van het heilige nog
onbevrijde Italiaansche land, gee»
vaLsche schaamte mag ons hierbij
een belemmering zijn."
't Alg. Handelsblad merkt op-
„Een gevolg van Italië's deelne
ming aan den wereldoorlog zal wol
dit zijn, dat voorloopig de Italianen
in Tripolitanië zich naar de kust te
rugtrekken. Alle tot dusver mei groo
te moeite en bloedige offors in Noord-
Afrika verkregen voordooien zullen
dus worden prijsgegeven zeer velo
en dit eigenlijk nog niet, want do
onderwerping van Tripolitanië b eek
niet zoo heel gemakkelijk on vooral
in don laatsten tijd nam de oproeri
ge beweging in dit gebied sterk toe-
En als na den oorlog het Tripolitaan-
solie geliied Italië biijit toegewezen,
zal het hier vrijwel van voren uf aan
nineten beginnen.
Maar wat liet zwaarste is moot, het
zwaarste wegen en het is te begrijpen,
dat Italië thans geen gelegenheid
heeft om een cenigszins belangrijke
'troepenmacht in Noord-Afrfka vast
te loggen nu het ongetwijfeld de hun
don vol zal krijgen aan de eigen gren-
tegenover het Stulvenbergergaslhuls.
Alles te zamen pl.m. 1500 molens. Met
stellers en snijders en voorts
schijvenschuurders, is dus te reke
nen, dat 2250 menschen werkzaam
zijn. Dat is ongeveer 1/5 van het aan
tal in normale lijden. De loonen zijn
150 pCt. on meer gedaald. De firma's
Polak en Ilijmans, Groen, Van Wee-
Frans Kouw, laten diamant be
werken. Er werken zoowel Belgen als
Nederlanders.
De ondernemers, die laten werken,
bekomen gemakkelijk passen voor de
heen- en terugreis.
DE 4e AUGUSTUS.
De „Telegraaf" meldt
Op het oogenblik is in Engeland on
der leiding van een comité, waarvan
de minister-president, Balfour en Ro-
sebery respectievelijk voorzitter en
vice-voorzitter zijn, een actie op touw
gezet, om op den 4den Augustus, den
verjaardag van de oorlogsverklaring,
in alle steden vergaderingen te beleg
gen, waarbij dan nogmaals de belof
ten afgelegd zullen worden, waarvan
Engeland bij het begin van den onr-
log de vervulling op zich genomen
heeft.
Op Zee.
HET RUSSISCHE PANTSERSCHIP
„PANTELEIMON" GE
TORPEDEERD.
Het Wolff-Bureau seint uit Kon
stan tinopel
Het bericht omtrent het verlies van
het Russische pantserschip „Pante-
leimon" in de Zwarte Zee was hier
tot dusver slechts bekend uit buiten-
landsche telegrammen. Thans eerst
ier officieel meegedeeld, dat het
pantserschip door een Turksche duik
boot in den grond is geboord. Tur-
verheinielijkte tot dusver het be
zit van duikbooten, zoolang nog geen
resultaat van de actie dezer booten
bekend was.
OP EEN MIJN GESTOOTEN.
't Wol ff bur eau meldt uit Stockholm:
De Zweodsche stoomboot „Herno-
dia" van Herin'-sand is op 23 dezer
ten oosten van Soedera.rm op 'n
ankerde mijln gestooten en na zes
minuien gezonken. De bemanning
van 22 koppen werd gered.
Het Engelsohe Kabinet.
Reuter seint uit Londen':
Heb Kabinet is als voigt gerecon
strueerd
Eerste ministerAsquith.
Minister zonder portefeuilleLans-
downe.
Lord Chancellor sir Stanley Buck»
master.
President of the privy Council
Lord Crewe.
Grootzegelbewaarder Curson.
Kanselier van de SchatkistMc.
Kenna.
Minister van Binnenlandsche Zaken:
sir John Siman.
R-uitenl andsche Zaken Grey.
Koloniën Bonar Law.
Secretarie voor IndiëChamber
lain.
Minister van Oorlog Kitchener.
Minister van oorlogsmunitie: Lloyd
George.
Van Marine Balfour.
Van IlandelRuncimau.
President van de Local Govern
ment Board Long.
Kanselier van het hertogdom Lan
caster Churchill.
Secretaris voor Ierland Birrell.
Voor Schotland: Mackennon Wood.
Voor Landbouw Selborne.
C-onlmissaris van openbare werken:
H ar court
Van openbaar onderwijs Herden-
flem.
Ailorney-generalsir Edward Car-
Allerlei.
DE TOESTAND DER DIAMANT
INDUSTRIE TE ANTWERPEN.
Een correspondent van het „Alg.
Handelsblad" schrijft:
Reeds eonige malen kwamen er
vage geruchten omtrent de herleving
der diamant-industrie te Antwerpen.
Ziehier de povere resultaten
Op het oogenblik zijn in gong de
diamantslijperijen van Van Mierlo,
Kieviet straat en «Borgerhoutsche-
strnat. Dezo fabx-ieken telieai te zamen
ongeveer 700 molens. Voorts draaien
nog de slijperijen van den Antwerp
se hen Diamantbewerkersbond in de
Zomerstraat, De Eendracht en de fa
briek van Verbiest op Stuivenberg
Wij vestigen de aan
dacht op onze
van Vraag en Aanbod.
Ieder die een betrekking
zoekt oi heeft aan te bie
den, die iets wenscht te
huren ol te verhuren, te
koopen of te verkoopen,
doet verstandig mei voor
slechts
een Advertentie, groot 6
regels te plaatsen in
HAARLEM's DAGBLAD,
j maal voor jo Cu. bij
vooruitbetaling. Postze
gels worden aangenomen
J. J. Buyer, v. Zon, Giebels, H. Rijke,
v. Spongier, Gerritse, korip, v. Deven
ter, Merens, ttuijbens, Luit. Slxngen-
berg, Huyss&r een verguld zilveren
dasspeld, en aan sergeant Kolkman,
serg. Bakker, Leeslierg, korp. Giebels,
Luit. Teding van Berkhout, korp. v.
d. Pol, Cade rins van Veen, v. Beek
Vollen hove, Laan, v. Waveren en v.
Laan een zilveren dasspeld.
Trampersoneel.
In een dezer dagen te houden ver
gadering van trampersoneel zullen
de heeren P, Moltmaker, uit Utrecht,
en J. Verton, alhier, spreken over den
duwte-toeslag aan de N. Z. II. T. M
en de groepse vertegenwoord'ging hij
de E. S. M.
2e NED E RL A ND SC HE ZANGAVOND
VAN ARNOLD SPOEL.
Het groote succes dat de heer Ar
nold Spoel, Donderdag j.l. met zijn
Nedertandschen Zangavond heeft ge
had, heeft hem doen besluiten een
tweeden Zangavond te geven op Vrij
dag 4 Juni, thans in de groote zaa'
der Soc. Vereeniging.
De regeling is weder in handen van
het Goncertbureau-Veraout.
De pinketerdrukte.
Het vervoer op Pinkster-Maandag
bedroeg bij de N. Z. II. T. M.:
Stads) ijnen 15.000 passagiers; Haar
lem—L? id en 7600 passagiers; Haarlem
-Alkmaar 5400 passagiers.
Rubriek voor Vragen
Qeabonneerden hebben hot voorrecht,
vragen op vorachillead gebied, mit« voor
beantwoording vatbaar, in to eenden bij do
Redactie van Haarlom's Dagblad, Groote
Houtstraat 68.
Alle antwoorden worden geheel kosteloos
gegeven en zoo spoedig mogelijk.
Aan vragen, die niet volledig naam en
woonplaats van den inzender vermelden
wordt geen aandacht geschonken.
VRAAG: Kan ik mijn wasoh-
■ouw onmiddellijk opzeggen, wan
eer zij haar werk niet goed doet?
Zij wordt per 3 maanden betaald.
Moet ik haar dan ook de volle 3
aanden betalen?
ANTWOORD: Indien zij voor
drie maanden is aangenomen kont
gij haar niet tusscJx&ntijds opzeggen
zonder dringende reden.
Mej. J. M. B. alhier, Wanneer U
de vragen voor den heer Peuscns
aan ons zendt, zullen wij die doorstu-
Stadsnieuws
DE LANDSTORM NAAR DEN
SCHIETWEDSTRIJD.
In aansluiting met hetgeen we
reeds Maandag meedeelden over de
deel neming van de Haarlemsche af-
deelingen van den vrij willigen Land
storm, schrijft men ons nog het vol
gende:
De tocht van de Landstormafdoe-
limgen Haarlem naar het kamp Okr
kenbui-g werd begunstigd door prach
tig weder. De afdeelingen kwamen
goed voor den dag, blijkens de schiet
wedstrijden, waarbij de volgende
prijzen werden behaald:
TiralHeursvuur. Ie Ploeg (Luit. Te-
ding van Berkhout, serg. Kolkman,
Bakker, v. d. Walk, en vrijw. Giebels,
de oudore1), le prijs, bestaande uit
een verguld zilvoran draagimedaille
voor elk der deelnemers, met diplo
ma, hoogste onderscheiding. (Uier-
door is Haarlem, voor dit soort wed
strijden, kampioen van Nederland)
39 ploeg (vrijw, Caderius van Veen,
van Waveren, v. d. Laan, Huiseer on
Leesberg) 3e prijs, bronzen medaille,
4e ploeg (vrijw. Huyer, Speoigler,
lluijbons, Gerritse, v. Beek Vollen-
hove, 3e prijs, bronzen medaille.
Personeele wedstrijd voor de com
mandanten der verschillende afdee-
lingen. Luitenant Teding van Berk
hout Jr. met 39 punten le prijs, ver
guld zilveren medaille, uitgeloofd
door Volksweerbaarheid; 2e prijs
Luitenant mr. Slingenberg, met 39
punten, zilveren medaille, uitgeloofd
door Volksweerbaarheid.
(De eerste prijs word toegekend aam
Luit. Teding van Berkhout, omdat
deze als laagste schot 6, tegen Luit.
Slingenberg 5 punten had;.
In den personoelcn wedstrijd ver
wierf 1L J. Huyer, den achtsten prijs.
Verder werden nog toegekend aan
Uit de Omstreken
Bleeniendaal.
Men schrijft ons:
Maandagavond wend in Rusthoek
te Bloem en daal een ooncert gegeven
onder leiding van den heer V'lessing
uit IJmuidon.
De executanten, 12 ln getal, leden
der IJmuider Kunstkring, bespeel
den een piano, drie violen, een bas,
twee fluiten drie clarinetten en een
waldhoorn.
W'ij hoorden o.a. Fausl-Fa-ntasiën,
Eva Walzer, Ouaud F amour réveille.
oor 't Vaderland en vele andere
.ukken.
De toeschouwers bleken zeer Inge.
nomen met het gehoorde.
Het orkest voerde de muziekstuk
ken dan ook op zeer goede wijze uit
Spasrndem,
De kiezerslijst en suppletoirs lijst
1915—1916 is ongewijzigd vastgesteld
en bevat 153 kiezers voor de Tweede
Kamer, 151 voor de Provinciale Sta
ten. en 150 voor den Gemeenteraad;
reclames werdcin niet ingediend.
De jaarlijksche boproevng der bei
de brandspuiten had ouder de ge
bruikelijke belangstelling der jeugd
plaas. Behoudens eenige herstellin
gen aan de voor eenige jaren nieuw
aangeschafte slangen, werd alles in
goeden staat bevonden, terwijl het
personeel voltallig was opgekomen.
Santpoort.
Vrijwillige Landstorm.
In Santpoort is op initiatief va
luitenant D. I. Burger, evenal3 te
Velsen, een afdeeling van den vrij
willigen Landstorm opgericht.
(„Alg. Handelsblad").
Binnenland
TWEEDE KAMER.
VAKONDERWIJS.
Ingediend is een wetsontwerp tot
regeling v&n het vakonderwijs.
Dit ontwerp is al$ een uitvloeisel te
beschouwen van het werk der staats
commissie voor de reorganisatie van
het onderwijB.
Grondslug van het ontwerp is het
rapport der Staatscomm.-.-ie. I U ont
werp vertoont echter niet gerincre af
wijkingen van dat der commissie. De
minister acht het goradjan, de kunst
matige onderscheiding in twee soor
ten, vakonderwijs (lager en middel
baar) door de commissie aangebracht
hx moeten schrappen.
Een tweede bezwaar legen het ont
worpen der commissie ziet de minis
ter hierin, dat het begrip „vakonder
wijs" in le ruimen zin is opgevat.
Derhalve beperkt liet ontwerp zich
tot (le opleiding voor bedrijven of be
roepen, liggende op het gebied vam
nijverheid daaronder mede begre
pen nijverheid, kust, zeevaart,
visscherij en mijnbouw -- handel on
huishouden.
Een derde motief om liet ontwerp
der commissie te wijzigen is, dat zij
enkele onderdeden ongeregeld heeft
gelaten, die naar veler overtuiging
juist dringend voorziening, hetzij dan
bij de wet zelve, hetzij bij op die wet
steunende algemeene maatregelen
van bestuur behoeven, L w. eeni sala
risregeling voor hot onderwijzend
personeel aan vakscholen, het liepa-
len van een maatstaf voor subs'dise
ring van die scholen en een regeling
van het leerlingwezen.
De geldelijke bijdrage van 't rijk
ware vast (e stellen op 50
ECONOMISCHE NOTA.
Ten vervolge op de nota's, welke
den econoniischen toestand beschro-
in October 1914 en Januari 1915,
heeft de Minister van Landbouw, Nij
verheid en Handel aan de Tweede
Kamer eeji overzicht doen toekomen
ver den t-oestand in April 1915,
Daaraan ie het volgende ontleend
Het birxnenlandsch goederenvervoer
vrij normaal geworden. In de
binnenvaart naar de aangrenzende
landen is een niet onbelangrijke ver
betering gekomen.
Het spoorwegverkeer is tamelijk
bevredigend, al loopt er nog steeds
een belajxgrijk kleiner aantal treinen
m in normale tijden,
Omtrent de zeevaart wordt het vol
gende medegedeeld
De zeer hooge vrachten maken het
scheepvaartbedrijf thans buitenge
woon loonend. Vele schepen varen in
het buitenland.
liet. vervoer der passagiers was
overigens op de oceaanvaart belang
rijk minder dajx in het overoenkom-
etige tijdvak van 1914. Ook de lading,
zoowel der passagiers als der vracht
schepen was minder dan normaal.
De vrachtvaart op Amerika was
oeer bevredigend.
De vrachtprijzen waren voortdu
rend stijgend. Gemiddeld waren deze
200 pCt hooger dan in het overeen
komstige tijdvak van 1913.
De z.g. „Groninger vaart" was zeer
getroffen Ruim 300 van de 500 kleine
zeilschepen waren tot stilliggen ge
noodzaakt, deels in Duitsche, deels In
Russische en ook in Nerleri and scha
havens.
De handel gaat uit den aard deir
zaak gebukt onder de zeer belangrijke
belemmeringen van het zeeverkeer.
De ertshandel staat sedert gerul-
en tijd geheel stil.
De graanhandel beperkt zich groo-
tendeels tot de distributie in het bin-
enlajid van het van regeeringswége
aangevoerde graan.
Daarentegen kan de tabakshandel
op den gewonen voet worden voort
gezet.
De handel in de voor de nijverheid
bonoodigde grondstoffen ging gere
geld d-oor, evenals die in de nijver
heid sprodvielen. Dit sluit niet uit, dal
elo handelszaken in grondstoffen en
producten een geheel ander karakter
moesten aannemen, dat landen van
herkomst en bestemming vaak ge
heel gewijzigd werden en dat. er
moeilijkheden werden ondervonden
en risico's geloopen, waarvan men in
gewone tijden geen denkbeeld heeft.
Door de openstelling der beurs op
1 Febr. 1915, zij het ook op zeer be
perkte schaal, herleefde de geld- en
fondsenhandel eenigermate. De wis
selzaken wapen ook in dit kwartaal
van beteekenis. Een groote gemeente
als Rotterdam bracht een leening
van f 10,000.000 op de markt en en
kele particuliere maatschappijen do
den een beroep op de geldmarkt be
wijzen van het herleven van het ver
trouwen.
Groote drukte heerschte in hel as
surantie-vak. in verband met de hoo
ge en belangrijke zeeverzekeringen.
Het bezwaar van inkrimping van
het krediet der hypotheekbanken
bleef ook dit kwartaal bestaan. Toch
was ook hierin eenige verbetering te
bespeuren.
an den toestand der nijverheid
wordt een overzicht gegeven, opge
maakt door den directeur-generaal
van den Arbeid, volgens een speciaal
onderzoek, ingesteld door den onder
zijn leiding staandon dienst der ar-
1 beidsinspectie. Dit overzicht geeft een
verblijdenden vooruitgang ten op
zichte der beide vorige overzichten,
respectievelijk van 1 Oclobor 1914 en
1 Januari 1915.
Toch past, al moge het medegedeel-
samengesteld
door
Mr. A. A. VAN DER MERSCH.
VI.
Koning Philips de Schoone, die een
eind wilde maken uun den ©proori-
gen toeslanzi in Vlaanderen, kwam
nu wederom met oen groot leger bin
nen Vlaanderen, over welk leger Ro
bert van Artois box el voerde.
Dit leger werd op 11 Juli 13:.'2 bin
nen do muren van Kortrijk totaal
verslagen en vernietigd. Men verze
kert, «lat meer dan 2(1.000 man toen
werden gedood, waaronder vele ede
len on met hen Robert van Artois en
de Hertog van Brabant. De geschiede
nis vermeldt, dat Willem van Gulik
ongeveer 7000 sporen aan de Kerk te
Maastricht zond als krijgstrophee, en
dat vandaar die slag in Vlaanderen
is genoemd „de Gouden Sporenslag".
Dat die sporen juist naar Maastricht
werden verzonden zal wel in verband
staan met het feit, dat Willem van
Gulik te voren als geestelijke te Maas
tricht verblijf hield.
Toen de nederlaag dor Franse hen
to Gent l>ekend werd, begeerde het
volk aldaar wederom gesteld te wor
den onder de regeer mg van de Gra
ven van Vlaanderen, en zoo geschied
de het, dat kort na dezen beroemd ge
worden Gouden Sporenslag de oudste
der zonen van Graaf Guido, uit zijn
2e huwelijk, Jan, Graaf van Namen iu
laanderen kwam en dat hem «ent
opgedragen iu plaats van zijn vader
•en tot diens bevrijding uit- de gevan-
geueoiiap, Vlaanderen to besturen.
Niettegenstaande alle Vlaarnschc
steden /.ieh onderwierpen aun de
regeering van Jari van Namen, vond
Koning Philips liet toch noodig, we
derom met een leger binnen Vlaande
ren te vallen. Dit leger bestond uit
20.000 ruiters en 60,000 man voetvolk.
Een veldslag word van beide zijden
vermeden. Toen de 6tad. Tournai door
het laamsche leger werd bedreigd,
vond Koning Philips het geraden, een
wapenstilstand voor te stellen, gedu
rende welken hij den gevangen Graaf
Guido naar Vlaanderen liet terug-
koeren om vrede te sluiten Indien
dit niet gelukte, moest hij ziöh weder
om ale gevangene naar Frankrijk be
geven. De vredesonderhandelingen
mislukten. Derhalve koerde Guido
weer als gevangene terug naar Com-
pic-gne, alwaar hij stierf in 1304.
Met den dood van Guido de Dam-
piei'ie kunnen wij dit overzicht van
de oudste geschiedenis van Vlaande
ren gereedelijk sluiten. Alleen zij
nog vermeld, dat diens zoon Robert
von Bothiuien hem als Graaf xan
Vlaanderen opvolgde. Bij don dood
van zijn vader was hij cdhter nog in
gevangenschap te Parijs. Hij werd
gedwongen een vredesverdrag me.t
Frankrijk te sluiten en daarbij te be
loven, dat hij nooit in strijd daarmede
zou handelen. Toen eerst werd hij
met de andere Vlaamsche edeion in
vrijheid gestold en werd het stoffelijk
overschot van Graaf Guido naar
Vlaanderen overgebracht. De voor
waarden, waarop de vrede werd ge
sloten, vielen echter niet in den
smaak van bet Vlaamsche volk. Phi
lips wilde echter den oorlog niet her
vatten, hoofdzakelijk oindat hij zich
in geldnood bevond. Men trachtte
toen betere voorwaarden te verkrij
gen. Graaf Robert begaf zich to dien
einde naar Parijs. Na eonige weken
kwam de jongste zoon van Robert,1
Graaf Robert van Casset, in Vlaando
ren en bracht de nieuwe vredesvoor
stellen van don Koning mede. De
adel en de rijke kooplieden wilden,
dat men zich aan den wil des lvo-
nings onderwierp. Maar de hoofden
van hot Wevers- en Voller&gilide, Piet
de Koning, Jan Breijel en Jan van
Ileijne, bleven zich verzetten.
De Koning onderwierp zich aan den
wil van het volk, en zoo weraen de
vredesvoorwaarden naar den zin van
het volk gewijzigd. Ook met Henegou
wen kwam een overeenkomst tot
stand.
T>oc,h was er nog geen rust. Want
Koning Philips, die de in Frankrijk
gelogen Vlanmsche landen voor
eeuwig in zijn liezit wilde hebben,
bleef dien casch handhaven. Dit ging
zoover dat Graaf Robert in woede
Parijs verliet en dat diens goederen
werden verbeurd vertelaard ten i>e-
hoove van de Fransche kroon. Toen
Graaf Robert (fit vernam, besloot hij
wraak te nemen en verklaarde we
derom den. oorlog aan Frankrijk. In-
tusschen overleed Routing Philips en
zijln zom en opvolger Lodewijk van
Valols besloot den oorlog, die door
een wapenstilstand van oen jaar was
onderbroken, te hervatten. Toen zou
den de Vlumingeta er bijna toe zijn
overg igaaa, onx Fransch Vlaanderen
aan don Koning af te staan, ten ein
de de oorlogskosten niet langer te
dragen.liet volk verlangde vrede, doch
de Koning stelde eischen, waaraan
Graaf Robert niet wilde toegeven. De
vijandelijkheden werd on dus hervat.
Nu was wederom een huwelijk de
oorzaak van 't sluiten van een wapen
stilstand, het huwelijk nl. van de
dochter van Graaf Roberi's zoon, en
vermoedelijken opvoIgorLod wijk van
Nevers met den zoon van Karei van
VaIois. Deze wapenstilstand werd ge
sloten onder voorwaarde, dat het
oordeel van den Paus zou worden in
geroepen, voordat de oorlog zou wor
den hervat Dit leidde ©diter tot niets,
Robert van Bethuneax, zeer terneer
geslagen door oen aanslag van zijn
zoon op zijn leven, stierf ten slotte in
liet jaar 13.22 te Yperen ln den leeftijd
van 82 jaar
Na den dood van Robert v. Bethunem
ontstond w eder groote strijd over d/o
erfopvolging, dto eindigde met de hul
daging van Graaf Louis de Nevers,
Roberts' zoon.
Ondor diens regeering alsmede onder
die van hem volgende graven werd
Vlaanderen, dat nu bevrijd was van
don oorlog met Frankrijk, door bin-
nenlandsehe twisten geteisterd. Niet
het minst hevig waren die twisten in
de steden Gent en Brugge. Tenslotte
dreigde een oorlog met Engeland uit
te breken. Toen la-moeide de Koning
van Frankrijk zich wederom met de
Vloamscho zaken, llij wilde, dat eerst
de rust in het binnenland was her
steld voordat men oorlog voerde. De
vrede werd daarop gesloten, o.a. op
do voorwaarde, dat de steden Brug
ge, Yperen en Kortrijk benevens die
hadden deel genonietn aan de laatste
onlusten op hunne kosten zoude»
bouwen 'n Karthuiaerklooster bij Kort
rijk. en dat zij aldaar zouden voor
zien in het onderhoud van 12 monni
ken.
Uit dit overzicht loeren wij. dat de
Vlamingen te allen tijde hun land
met groote dapperheid verdedigd e»
voor Vorst en Vaderland hun leven
veil gehad hebben.
Eixifl o.
