De Europeesehe Oorlog.
TWEEDE BLAD.
HAARLEM'S DAGBLAD
ZATERDAG 5 JUNI 5615
Op het Westelijk
Oorlogsveld.
D u i isch etatbericlit
„Het kasteel en het plaatsje Ebvoye
ten oosten van Ypexexi zijn, op enke
le huisjes na aan den westelijken
rand van liet dorp, door de Duitschers
genomen. Engelsche tegenaanvallen
werden bloedig afgeslagen.
Ten oosten van Givenchy s'aagden
Donderdagavond Engelsche troepen
er >n de Duitsche stelling binnen te
dringen. Bij den tegenaanval wierpen
de Duitschers de Engelschen onder
zware verhezen weder terug. Drie En-
golsche mitrailleurs bleven in Duit
sche handen. De stelling is weer ge
heel en al in Duitech be>zit. De sui
kerfabriek van Souchez is na wisse
lenden strijd door de Duitschers bozet.
Aan den spoorweg ten westen van
Souche/, duurt de strijd nog voort.
Een krachligo aanval op de Duitsche
loopgraven bij en ten noorden van
Nei'viUo mislukte in Duitsch artille
rievuur.
Ten zuiden van NeuvUIe zijn sedert
Donderdagnacht gevechten op korten
afstand aan den gang.
In hot Lo Prêtrc-bosch is dc strijd
voortoop g boéindigd. De Duitschers
s'aagden er in het grootste deel der
verloren loopgraven te herwinnen."
F r a n s c h communiqué
„Ten oosten van de suikerfabriek
van Souchez drongen de Eransche
troepen door in do richting van bel
dorp en bezetten een alleenstaande
herberg, welke de Duitschers in staat
van verdediging hadden gebracht
hierbij maakten de FransChen vijftig
man krijgsgevangen en drie mitrah-
leurs. vielen in hun handen.
Verder werd terrein gewonnen in
het Labyrinth ten zuidoosten vanNeu-
villo-St. Vaaet.
Op het overige front worden artil
lerie-gevechten geleverd."
De Eugelsche veldmaarschalk deelt
mede
Sinds de verovering in den nacht
•van 30 Mei van eenige bijgebouwen
en terreinen van het vernielde kasteel
lloogo, drie mijlen ten oosten van
Yperen, worden de Engelsche loop
graven daar hevig beschoten. Eerst
■waren de Engelschen genoodzaakt de
gebouwen te ontruimen, maar Don
derdagnacht lidbben de Engelschen zo
weer bezet.
Ten noordoosten van Givenchy
wierpen de Engelschen de Duitschers
over een lengte van 200 meter uit hun
loopgraven, waarbij zij 48 krijgsge
vangenen maakten. Maar de Engel
schen werden met het aanbreken van
den dag door 't vuur der Duitschers
gedwongen de loopgraven te ontrui
men.
Reuter meldt dat dc Éngews-che mi-
nistor Asquith in gezelschap van veld
maarschalk French per auto een be
zoek gebracht heeft aan dc Engelsche
troepen in Frankrijk en België.
„Overal werd hij toegejuicht. Al
spoedig na zijn komst in Frankrijk
nam hij van een hoogte de grooto
Britscho frontlinie in oogensohouw.
het was een schitterend schouwspel
bij het prachtige en heldere weer.
Een kronkelende lijn van opgeworpen
aardo markeerde de linie der Duit
sche loopgraven. De zonnestralen vio
let op de ruines van Yperen; eert gor
dijn van rook wees do plaats aan
waar de projectielen van de houwit
sers vielen.
Asquith volgde de geheele actie
door zijn verrekijker en nam alle bij
zonderheden nauwkeurig op en toon
de vooral K-langstelling voor de noog-
te bij Messiues.
Bij Wytsehaete hield de premier
een wapenschouwing over een van
generaal Pulteney's brigades. As
quith hit-ld staande, te midden der in
carrévorin opgestelde troepen, een
korte Uitspraak, waarbij hij hen ge
lukwenst-blo en complimenteerde met
hun schitterende dapperheid. Do toe
spraak verwekte een ontzaglijke geest
drift; de soldaten juichten en zwaai
den met petton en geweren. Een nieu
we o/atie werd Asquith gebracht,
toon hij naar het hospitaal ging,
waar hij tot «to patiënten opwekkende
woorden sprak.
De minister toonde zich zeer vol
daan over ui uitnemende inrichting,
llij vermaakte zich ten zeerste met de
Tommies in liet warme bad in een tot
hadhuis ingerichte bierbrouwerij,
waar zij als schooljongens jui
chend in het wanne water doken. Het
was een voortdurend gejubel. As
quith was zichtbaar onder den indruk
van zooveel geestdrift, maar hot vroo-
lijke toon ooitje deed hem hartelijk la
chen, waarmede allen instemden.
Op een anderen dag bezocht, 'lo pre
mier het hoof (kwartier van het vlie
gerskorps en bewonderde do vlugheid
der v'iegers bij hun snelle evoluties.
Ook nam Asquith het herstellings
oord van hot Rood»- Kruis in oogeu-
schouw en zag v.elk een buitenge
woon opgewekte stemming hier
heerschte. De patiënten boten km snel
bij het prachtige veer. Toen Asquith
het gedeelte van het front, Jat de In
dische troepen bezetten, naderde,
werd hij begroet met een fanfare van
de .Indische bereden trompetters met
hun gele tulbanden ?n woeste baar
den. Asquith wandelde langs (alrijke
schitterende ge'ederen lanciers die
opgesteld stonden langs den stoffigen
weg zoo ver het oog reikte De bruine
gewichten vormden een scherp con
trast. met de blanke gelaatstrekken
van de Brilsche officieren, terwijl het
groene loof dor hoornen oen treffen
den achtergrond opleverde.
Op do lanciers volgden die Gurkha's
met hun eigenaardige breedgerande
strooien hoeden en de Kuklirï's, de
Sikhs. Paihau's en Dogra's
Ton slotte had Asquith een ontmoo
ting met do generaals Joffre en Foch.
en den minister van oorlog Millerand
In de woning van goneraal French".
Op het Oostelijk
Oorlogsveld.
Duitsch stafbericht:
„Russische afdeelingen zijn door
Duitsche cavalerie uit Lehnon an
Schrundeu, respectievelijk 60 en 70
K.M. ten oosten van Lïbau gelegen,
verjaagd.
In die streek van Kawdsjany, ton
westen van Kurschany en bij Sawdy-
niti aan de Deobissa, mislukten Rus
sische aanvallen.
In Galicii bereikten- Duitsche en
Oostenrijksche troepen na gevechten
om plaatsen oostelijk van Przc-mysl
en aansluitend naar het noordoosten
de linie PoolestradzyeeTorkiPozd-
zioczStorzaw a.
Do door den val van Przemysl ver
overde buit is nog niet op te geven.
Uit mededeelingen van gevangenen
van verschillende troepeadeelen blijkt
dat de Russen in den nacht van 2 op
3 Juni, waarin Przemysl bestormd
werd, togen het geheele front van het
leger van Mackensen een algenieenen
aanval waren begonnen. Dit offer sief
mislukte echter ul dadelijk bij den
aanvang.
Op 22 KM. ten oosten van Przemysl
bestormden de Duitsche troepen on
der generaal von der Marwi'tz de
hoogten ter weerszijden van do Mys-
latycze.
Het leger van generaal von Linsin-
gen staat gereed om deai benedenloop
van do Stryj ten noordoosten van de
plaats van dezen naam over te trek
ken".
Oosten rij ksch sta (bericht:
„In den loop van den diag werd'
Przemysl van Russen gezuiverd. Do
Russen trokken terug in oostelijke
richting en trachtten met hun ttcl
terhoede op de hoogten ten zuidwe
ten van Medyka tegenstand te luodeu.
De verbonden Duitsch-Oostënrijk-
sche troepen vallen de Russen daar
thans aan.
Inlusscheu is hot aan liet leger van
eJeneraai Bohm-ErmoJi gelukt vuu
het zuiden ui: door de Russische stel
ling te broken en op te rukken i:i de
richting Mosjiska, van welke plaats
Duitsch-Oisienrijksche troepen nu;
slechts enkele kilometers verwijderd
zijn. Bij deze gevechten vielen talrij
ke gevangenen in Oostenrijksche lian-
den.
Ook hot leger van generaal von
Linsingcn beiiaaide nieuwe succes-
sen. Do Russen zijn sinds Vrijdag
morgen voer dit leger in vollen af
tocht.
Aa.u> de Proetlilinie zijn, als gevolg
van de gebeurtenissen aan de Sari en
Boven-Dnjcstr nieuwe gevechten tot
ontwikkeling gekomen. Waar de Rus
sen trachtten aan te vallen, werden
zij met zware verliezen afgeslagen.
Negen honderd man werden krijgs
gevangen gemaakt.
Aan den beneden San er. in Pelen
is de toestand Onveranderd".
Russisch stafbericht
Onder Telegrammen in ons vorig
nummer namen we reeds ee.n deel
van het Russische stafbericht
Donderdag op, waarin de val van
Pnzeinysl werd erkend. Hier volgt 't
ontbrekende
„Do aanval Ion, welke de Duilsohers
en Oostenrijkers deden op 1 Juni tus-
schen Przemysl en den Dnjester, wer
den afgeslagen.
Aan de o\erzijde van den Dnjester
slaagden de Duitschers en Oostenrij-
kei-s, die bij Stryj zeer sterke strijd
krachten samentrokken, er in terrein
te winnen op het front l'ismenitsju en
de rivier de Stryj, waarbij «ij echter
zware verliezen leden en dukzend
krijgsgevangenen in Russische han
den lieKn bij een tegenaanval van de
Russisdho troepen.
Aon do Switsja en I.ornniSsja be
stookten do Russen de Duitschers en
Oostenrijkers van nabij en aan de
Bystritsja sloegen do Russen aanval
len af."
't Korr. Bureau te Weeaen moldt:
„Do ooiiogseorresixu-xleiut van de
„Arbeiterzoilung meldt, dat de vreug
do van de bevolking van Przemysl
bij den intocht der Boiorsche en Oos-
tenrijksch-Iïongaarsch© troej>en ui
terst groot was. Mannen en vrouwen
schreiden \an blijdschap.
Er was geen schitterender s<ymbo-
liseoring denkbaar van de wapenbroe-
derschap van Dqitschland en Oosten-
rijk-llongunje, dun door do ontmoe
ting van de uit he: noorden komende
Beieren met de van uit hel zuiden
en oosten oprukkende Oostonrijksch-
Hongaarsc iO troepen.
Officicri-i' en soldaten omarmden
elkaar. Klokgcftii verkondigde ds
overwinning. Grdsdienstoef en in gen
hadden in alle kerken plaats. De v
burgemeester van de stad Je i
sto burgemeester is naai- Siberië ge
voerd begroette de eerste patrouil
les dor verbjiidenen Duitsoh-Oostpii-
rijkscho trosten met warme woorden
v-an dank. Van ailo huizen wapperen
de vlaggen der verbonden rijken".
Ital Oostenrijk.
Italiaansch stafbericht:
„Lange het geheele front duren de
inleidende gevechten voort en blijven
in 't voordeel der Italianen verloo-
pen.
In het bijzonder moet vermeld wor
den de gunstige, zij het ook langzame
voortzetting van de offensieve actie
van de Ilaliaan&che troepen op den
linkeroever van den Isonzo, waarbij
zij hevige gevechten leveren niet d->
Oostenrijkers die krachtig versterkt
zijn en gesteund worden door een
sterke artillerie.
In Karinthiè bij den pas van den
Monto Croce en De Martïno wordt 't
verzet der Oosten nj kers steeds weer
gebroken door de Italiaanseke Alpen
jagers
Oostenrijksch stafbericht
„Aan de Tïroolsche grens geschied
de n'-ets van beiaiuz
Ten ooisten van het Kreuzbergzadel
'crovcrden de Oostenrijkers twee
bergtoppon, welke do Italianen tijde
lijk bezet hadden.
Aan do Karin.t'liische grens duurt de
artilleriestrijd op sommige punten
voort. In het kustland wordt gestre
den in de vlakte van Karfreil rech
ter Isonzo-oever)."
Reuter seint uit Rome:
Schepen, die Vrijdag van een ver
kenningstocht teruggekeerd zijn, .rap
porteerden, dal 24 uren na de beschie
ting van Monfa'.cone door de Ita
liaansch© tori-dovernic-lers uit ver
ren afstand nog gezien werd dat rook
wolken en vlammen uit die plaats op
stegen.
Ter Zee.
EEN NOORSCH STOOMSCHIP GE
TORPEDEERD.
.P.outer seint uit Londen:
Lloyd meldt, d'at het Noorscho
stluonigcünip Cuban,©" van Tonsbdg
door een duikboot in den grond is ge
boord ter hoogte van Gallon Head
(eiland Lewis).
De bemanning is gered.
(De „Cubano" was een stoomschip
van 4337 ton bruto, dat in 1912 te
Greeifock werd gebouwd
ZWEEDSCH SCHIP GEZONKEN.
Reuter seint uit Londer.-
Do Zweedsciio stoomboot „Lapland"
op weg naar Middlesbrough, is 55
mijlen van Peterhead gezonken. De
bemanning van negentien koppen en
vier vrouwen zijn te Peterhead aan
wal gebracht.
SCHEPEN GETORPEDEERD,
't Wojffibureau meldt uit Berlijn
(niet officieel) Volgens de „Frank
furter Zeitung" bracht een Duitsche
ond rzeeèr oj> 31 Mei bij de Shato-ei-
landen een Engelschen hulpkruiser
van 12.0C0 ton tot zinken. Verder tor
pedeerde op 2 Juni een Duitsche on
derzeeër een Engelschen linieschip
kruiser bij Tencdos.
AUerSei.
SPIONNEN VEROORDEELD.
Reuter seint uit I-onden:
Het rechtsgeding tegen de van
spinoimage verdachte Duits dito's
Müller cn Halm, gevoerd voor Jeu
opperrechter en twee andere rechters
werd Vrijdagmiddag gesloten.
Do jury heeft heiden schuldig ver
klaard.
Muller werd tot den dood door den
kogel veroordeeld, doch met recht oji
beroep op het crimineele gerechtshof.
Halin werd tot 7 jaar dwangarbeid
veroordeeld,
BURGEMEESTER MAX.
Door het Belgisch Informatie-Bu
reau wordt uit Brussel aan de N. IL
Ct. gemeld:
De gezondheidstoestand van Burge
meester Max is in den laatsten tijd
zeer slecht geworden. De heer Max
lijdt aan tuberculose, waardoor bij
zich sinds jaren zeer moest in acht
nemen, en een streng regiem voigen.
Reeds geyuiinen tijd geleden had do
heer Max geklaagd over het zware
voedsel, dat hem door de Duitsche
overheid eiken düg wordt voorgezet;
zijn zwak gestel kon dit niet verdra
gen. Herhaaldelijk heeft hij de toe
lating gevraagd om «buiten de ves
ting, vergezeld dioor Duitsche officie
ren, zijn maaltijden te mogen gebrui
ken. Dit werd hem geweigerd. Zijn
vrienden maken zich dan ook over
hem zeer ongerust.
DE TOESTAND VAN DEN KONING
VAN GRIEKENLAND.
Uit Athene wordt door Reuter aan
do Engelsche bladen geseind, dat
de beterschap in den toestand van den
koning van Griekenland steeds voort
duurt, Dc Atheonsche universiteit er-
leende aan de professoren Krauss en
Eiteisberg het - diploma van Doctor
Honoris Causa ter erkenning van hun
diensten bewezen, aan dén koning.
Deze week nog zouden die 6pecia'uei-
ten Athene weder verlaten.
IN ALBANIë.
Reuter seint u'l Parijs
De „Ttmpes" meldt uil Durazzo dat
er hongersnood heersoht in Albanië
ter gevolge van de Italiaansche blok
kade. Essad pasja en zijn aanhan
gers voeren een handige propagan
da voor Italië. De Oostenrijksche 'n-
vloeJ verliest terrein. Troepen hon
gerlijdende opstandelingen doodden
hui Oostenriiiksche en Turksche offi
cieren en vluchtten naar Durazzo,
waar ze gemeen e zaak maken met
Essad pasja.
EEN PAUSELIJK WITBOEK.
De „Daily Te'egr." meldt uU Ro
me, dat Z.-II. de Paus een witboek
doet samenstellen, waaruit zou blij
ken welke stappen Z. II. ten gunste
van den vrede heeft gedaan.
Binnenland
OVER VERPLICHTE WINKEL
SLUITING.
De Raad van Sneek heeft besloten
toi een enquête voor 9-uurs winkel
sluiting er. wel op dezelfde wijze, als
de stemming bij do Tweede Kamer,
Provinciale Staten cn Raad. Leden
van het stembureau werden de hec-
ren L. Bakker, K. P. Dwarshuis, en
voorzitter do burgemeester.
UIT MILAAN.
In verband met de berichten over te
Müaan plaats gehad hebbende onge
regeldheden, is van den consul der
Nederlanden aldaar de mededeeling
ontvangen, dat de Nederlandsche be
langen ter plaatse geenerlei schade
hebben geleden.
IN. R. Ct.)
Nadere uitbreiding vin
den landstorm, enz.
Het volgende wetsontwerp is inge
diend
Wij Wilhelmina, bij de Gratie Gods,
Koningin dc-r Nederlanden, Prinses
van Oranje-Nossau, enzenz., enz.
Allen, die deze zullen zien of hooron
lezen; salut! doen te weten:
A'zoo Wij in overwoging genomen
heibben, dat nadere uitbreiding van
den landstorm noodig is en dat van
alle landstormplichtigen gewapende
d'enst moet kunnen worden gevor
derd
Zoo is het, dat Wij, den Raad van
State gehoord, en met gemeen overleg
der Sta ten-Genera al, hebben goedge
vonden cn verstaan, gelijk Wij goed
vinden en verstaan bij deze
Artikel I.
1. Door Ons kan worden fcepaa'd,
dat tot den landstorm behoort
ieder voor zoover hij niet reeds
tot den landstorm behoort d'e vóór
het in werking treden van de Land
stormwet ia komen te verkeeren in
een der geval'en, bedoeld in art. 2,
eerste lid, onder lo. en 2o., dier wet.
dan wel van den dienst bij de militie
is vrijgesteld als cenigc wettige zoon
en niet vóór 1916 het 40ste levensjaar
heeft volbracht
2. Het vorige lid is niet van toepas
sing ten aanzien van personen, als
bedoeld in art. 2, tweede lid, der
Landstormwet.
Artikel 2.
De dienstplicht bij den landstorm
vangt voor do ui art. 1. eerste lid,
bedoelden aan met den dag, waarop
zij volgens Ons daartoe strekkend be
sluit tot den landstorm komen te be
lmoren.
Artikel 3.
Het tweede lid van art. 4 der Land
stormwet is tol nader door Ons te be
palen tijdstip niet van kracht.
Artikel 4.
Deze wet treedt in werking op den
dag, volgende op dien, waarop zij is
afgekondigd.
Lasten en bevelen, dat deze in het
Staatsblad zal worden geplaatet en
dat alle Minister!eole Departementen.
Autoriteiten, Co,'©ges en Ambtena
ren. wie zulks aangaat, aan de nauw
keurige uitvoering de hand zullen
houden.
Gegeven te
De Minister van Oorlog,
De Minister van Marine,
De Minister van Staat,
Minister van Binnenlandsohe Zaken,
De Memorie van Toelichting luidt
als volgt
Sinds de tegenwoordige oorlog
woedt, is steeds duidelijker gebleken,
dat een volk zich niet mag veroorlo
ven voor de landsverdediging geschik
te krachten onbenut te laten. Er zijn
onmiskenbare teekenen, dat dit be
sef ook tot hot Nederlandsche volk is
doorgedrongen.
De Regeoring, overtuigd van de
noodzakelijkheid om geleidelijk onze
weermacht te versterken is van oor
deel, dat thans dc mogelijkheid moet
worden geopend om tot den krijgs
dienst te verplichten dat deel van ons
volk. hetwelk, ofschoon wei daartoe
in staat, nog niet tot gowapenden
dienst kan worden geroepen. Zij
meent dit op <le meest doeltreffende
wijze te kunnen bereiken door de
'Landstormwet te nemen als punt van
uitgang voor de nader vast te stellen
maatregelen. Immens door uUbrei-'
ding kan onder de tegenwoordige om
standigheden op uit een oogpunt van
wetgeving weinig omslachtige wijze
worden bereikt, dat ook aan hen d'e
als ingeschrevenen voor vroegere lich
tingen der militie van den dkmst wa
ren vrijgesteld of vrijgeloot, de ver
plichting kunne vrorden opgelegd,
aan de landsverdediging met de wa
penen mede te werken.
Het ligt nu in het voornemen der
.Regeering om. indien het aangebo
den ontwerp tot wet wordt verheven,
achtereenvolgend, naarmate do ver
schillende daarop van invloed zijnde
omstandigheden, dat 'zullen mogelijk
maken, ingeschrevenen, die van den
diienst bij de militie werden vrijge
steld of zijn vrijgeloot, voor zoover zij'
niet reeds in militairen dienst zijn of
tot den landstorm behooren, tot den
landstorm te doen toetreden, te be
ginnen met degenen, dip zijn inge
schreven voor de jongste der lichtin
gen waarvan de dienstplichtigen
thans onder de wa.penen zijn.
In gelijke volgorde -zullen zij, voor
zoover zij niet lichamelijk ongeschikt
worden bevonden, bij ploegen toi den
werfcehiken dienst worden opgeroe
pen, ten einde ie worden geoefend.
Daarna zullen zij plaats nemen in de
militie- óf landweerbaialjons en Com
pagnieën, waardoor het mogelijk zal
zijn om, naarmate de omstandighe
den dit zullen toelaten, achtereenvol
gend, lund-weerpliehtigen, beginnen
de met de oudste der onder de wape
nen zijnde, niet verlof te zenden.
Om dit denkbeeld te kunnen verwe
zenlijken. zou de beschikking voor
den landstorm over vrijgestelde en
vrjjgelote militieplichtigen niet be
hoeven te reikon tót alle lichtingen,
waarvan do dienstplichtigen zich
thans in werkelijkcn dienst bevin
den.
Zooals uit het wetsontwerp blijkt,
meent de Regeering niettemin verolci
te moeten gaun. Zij is namelijk van
oordeel, öat waar het ontwerp, in
zoover liet uitbreiding van de sterkte
van den landstorm booogt, neerkomt
op geleidelijke opheffing van de Over
gangsbepaling der Landstormwet,
het wenschelijk meet heeteri do be
voegdheid daartoe thans ten volle te
scheppen, opdat, mocht de noodzake
lijkheid er toe dringen, de Regeering
zonder verwijl zal kunnen doorgaan
metihet voegen bij den landstorm en
het in werkelijken dienst oproqpen
van oudere groepen vrijgestelden en
vrijgelotenen en zij mede zal kunnen
beschikken over al degenen, die ge
diend hebben en die ten gevolge van
bedoelde Overgangsbepaling thans
nog buiten don landstormplicht val
len.
Art. 1. Het arukei sluit zich,
betreft de categorie jii pcreonen, die
in den landstorm plicht kunnen wor
den betrokken, geheel aan bij art. 2
der Landstormwet, in dat aitikel
wordt echter niet gesproken van hem
die van den militiedienst is vrijge
steld op grond von te zijn eenige zoon,
wat wel geen andere reden zul heb
ben dan deze, dat 'hij het in het leven
roepen van do Landstormwet de be
doeling vóórzat, den Linndstonnplidlit
niet te leggen op vóór de invoering
dier wet vrijgestelde militieplichti-
gen.
Indien de toepassing van de thans
ontworpen wet zioh evenwel zou uit
strekken tol personen, Ingeschreven
voor een vroegere lichting dan die
van 1903. dan zou er geen reden zijn
om de eenige zoons van die toepas
sing ui', te zonderen. Uit dien hoofde
zijn zij uitdrukkelijk ui het eerste lid
vermeld.
Het lïgi in ihet voornemen om bij
zondere bepalingen ler uitvoering
•an prt. 16, eerste lid. 2o. der Land
stormwet in het Leven te roepen, ten
einde de nog niet geoefende Land-
stqrmmannen in de gelegenheid te
stellen vóór hunne opkomst in werke
lijken dienst een onderzoek omtrent
hunne geschiktheid te ondergaan.
Art. 3. Al worden d© voor ongewa-
penden dienst bestemde landstorm
plichtigen in den dienst met de wape
nen geoefend, dit zou hen niet van
bestemming doen veranderen, indien
niet tevens art. 4. tweede lid, der
Landstormwet buiten werking wordt
gesteld.
Daarom wordt voorgesteld te bepa
len, dat het daarin gelegen voor
schrift tijdelijk zijne kraöht verliest.
De Minister van Oorlog,
BOSBOOM. -
De Minister van Marine,
J. J. RAM BONNET.
De Minister van Staat, Minister
van Binnenlandsche Zaken,
COlVr VAN DER LINDEN.
Het „Nederlandsche Genootschap
tot Zedelijke Verbetering der Gevan
genen", hield to Amsterdam zijn al-
gemeene vergadering, onder voorzit-
terscliaji van rnr. A. Fentener van
Vlissïngen.
De voorzitter gewaagde in zijn ope
ningswoord van den oorlogstoestand;
toch moet het genootschap rustig
voortwerken.
De jaarverslagen werden goedge
keurd.
Arbeid vrouw in de gevange
gen is.
Hierop kwam aan de orde de be
handeling van het rapport inzake
arbeid van do vrouw in do gevange
nis.
Naar aanleiding van een verzoek
in dion geest, gedaan door het Da
mes-Comité te Amsterdam, K-noemde
het Hoofdbestuur van het Genoot
schap ec-ii commissie, die tot taak
had te onderzoeken, in welke rich
ting de regeling van den arbeid d.-r
gevangen vrouwen verbeterd zou kun
nen worden en in hoever het moge
lijk zal zijn ook in do vrouwen-gevan
genis bepaalden vakarbeod in te voe
ren, «Kt alles in vi-rband beschouwd
met een rnoge'ijke reclasseoring der
ontslagenen.
Dit uitvoerige vei-slag, aangaande
don arbeid van de vrouw in de gevan
genis komt lot do volgende conclu
sies:
Ons onderzoek hooft aangetoond,,
dat tegenwoordig de gevangen vrou
wen veelal ongeschikt werk verrich
ten, dat er vaak gebrek is aan werk
on dat er veel te weinig verscheiden
heid van arbeid is.
Tevens is de commissie gebleken,
dat de vrouwelijke gevangenen over
het algemeen voortkomen uit de la
gere stonden en op een laag peil van
beschaving en ontwikkeling staan,
terwijl er onder haar veel minder-
waardiee individuen zijn.
H et komt de commissie 1 dus voor,
dat de volgende raiulerlngen moe
ten worden aangobracht:
Aan de vrouwen worde naast ge
woon lager Onderwijs ook vakonder
wijs in nuttige handwerken gegeven.
Als verdere vakorbeid wordt in de
eerste plaats aanbevolen het naaien
van eenvoudige cmder- en bovenk!ce
ding, welke afgeleverd zou kunnen
worden aan liefdadige instellingen of
aan menschen met weinig koop
kracht.
Voorts worde als vakarbeid inge
voerd het machinaal breien, het stik
ken van stroohocHkii en' het naaien
van eenvoudige confectiekleediug.
Het naaien en de andore werkzaam
heden in RijksarKid worde zooveel
mogelijk aan de ontwikkeling der
vrouwen dienstbaar gemaakt
Hei verrichten van huisdienst wordt
door ons als niet verwerpelijk be
schouwd; maken echter groolere be
langen het wenschelijk. dat de vrou
wen zoo min mugeülk in de kleinere
gevangenissen vertoeven, dan mag
het geen bezwaar opleveren, dat de
huisdienst in die gestichten dcor an
deren moet verricht worden.
De commissie beveelt verder aan,
dat beproefd worde aan dc gevange
nen onderwijs te geven in koken. Ter
bereiking van groolere véischeddon-
heid van arbeid /«>ude niettegenstaan
de de daartegen beslaande bedenkin
gen. naaiwerk en Lorduurwerk voor
particulieren vervaardigd kunnen
worden.
Eindelijk worde de mogelijkheid
geopend aan enkele meer ontwikkel
den onderwijs in boekhouden, steno
grafie eu machineschrift te geven
terwijl een proef met boekbinden zou
kunnen werdén genomen.
Wij willen er echter don nadruk op
leggen, dat, willen dezo veranderin
gen tot hun recht komen, het noodza
kelijk zal zijn een centrale vrouwen-
gevangen :b in te zichten met ver
gaande arbeidsverdeeling en onder
deskundige leiding.
D?ze commissie bestond uit jhr.
mr. W. C. Quarles van Ufford. me
vrouw E. J. Tilni ms, moj. S. Lefebu-
re. mevrouw W. FrankBroese van
Groenau, mej. A Meyer en mevrouw
mr. M. van Woudenberg Ilamstra,
Pouw.
Enkele vragen naar aanleiding van
het rapport gesteld, werden door tno-
vrouw mr. Van Woudenberg Harnstra
Kantwoord.
Dc voorzitter wees er op, dat het
uitvoerige rapport geen tegenspraak
had onderi ontic-n. Spr. bracht hulde
aan de commissie, welke het samen
gesteld had. Zij heeft door cijfers
aangetoond, dat er op dit terrein wel
wat te verbeteren valt en zij heeft
ook eenige middelen daartoe aange
geven. Spr. twijfelde or mi et aan, of
het rapport, dat aan het departement
van justitie toegezonden zal worden,
zal zijn uitwerking niet missen. Moge
de commissie de verlangens in het
rapport neergelegd verwezenlijkt zien.
Aan de orde kwam vervolgens ds
behandeling van de door de afdeeUng
Breda ingediende motie luidende.
De Algemeene Vergadering van liet
Genootschap, hnre mcening uitspre
kende dal, wil de reclasseering van
gevangenen tot haar recht koine-n, in
de toepassing van de gevangenis
straf, verbetering moet worden ge
bracht. gaat over tot de Orde van «ton
dug.
Na gedachten wisseling werd deze
motie aangenomen.
De heer S. van Mesdag, genees
heer in de strafgevangenis té Gro
ningen, 9prak daarna nog over: „Is
verbeterinig in. do opleiding van straf
rechtelijke ea strafgestiohtsambtena-
rori in criminologisch opzicht noo
dig?"
lie periodiek aftrcd-.nde bestuursle
den mr. A. Fentener van Vlissingen
ei: mr. A. de Gra-.f werden herkozen,
ter.sijl in de vacature-jhr mr. F. G.
W. J. Backer voorzien word door ver
kiezing van jhr. D. C. Graswir.ckel,
lid van den Gemeenteraad te Arn
hem.
EEN ADDEfc.
Te Enschedé werd ten huize van de
familie De V. aan de Emmastraat
onder den stoel van een der kinderen
een adder ontdekt. Men mocht er in
slagen het dier onschadelijk to ma
ken. Aangezien de straat wordt opge
hoogd, is wellicht het dier met het
zand aangevoerd en alzoo het huis
binnengeslopen zoo meldt de „N.
Crt."
GROOTE GRAND.
Woensdagavond zijn in het ven le
Gennep 5 boerderijen, toebehoorende
aan Smits. Holtcrmans. Van Baa-',
Wijnen en Lamere, totaal afgebrand.
Het vee werd gered. Verzekering
dekt de schade.
("e-H. Ct.)
VRIJZ.-DEMOCR. GEMEENTE
RAADSLEDEN.
De Vereeniging van Vrijzinnig-De
mocratische Gemeenteraadsleden in
Nederland zal op Zaterdagavond 19
dezer en Zondag 20 dezer te Deventer
een vergadering houden, waarin o a.
zal worden ingeleid „Gemeenschap
pelijke regeling tussclicn gemeenten,"
door jhr, mr. dr. E. A. van Bero-
öteyn, burgemeester van Veendam.
en Gemeente-financien en de oor
log. door den heer A. Roest Crollms,
'Den Haag.
DE ..TRITON".
Het stoomschip „Triton" van do
K >u. Ne<L Stoombootmaatschappij,
dat Vrijdagmorgen te IJmuiden bin
nenkwam, is s middags te Amster
dam ondei eigen siooni aangekomen
t Alg. Handelsblad verlet:
Het stoomschip verliet den 29s:en
Mej Amsterdam, geladen met stuk
goederen, met bestemming naar Lis
sabon, en zon van daar in bal.ast ver
trekken naar Lu Plata om tarwe te
laden voor de Nederlandsche ro-gce-
ring. Even voor het Nauw van Calais
omstond dc brand door een betrek
kelijk kleine oorzaak, nl. het omval
len van écn petroleumlamp in de ma
chinekamer, vink bij de olietanks.
I)e vloer Is daar als het ware ge
drenkt met olie. zoodat het vuur zich
onmiddellijk uilbreidde.
Aan blusschen viel op dat ©ogen
blik niet te denken. Gelukkig waren
eenige Engelsche oorlogsvaartuigen,
een torpedojager en een wachtschip,
in do nabijheid, die een groot aantal
mansoliapper: op de „Triton over
zetten om bij het blusschen behulp
zaam te zijn. De bemanning was vol
tof over het wérk van dc Engelsche
zeelieden. De officieren trokken hun
jassen uit en hielpen in huo trui me
de de slangen hanteeren on het wa
ter op den vuurpoel richten. Inder
daad gelukte het, in do machineka
mer het vuur te duovcn. Dit was ech
ter inmiddels doorgebroken tot het
achterruim en had zich medegedeeld
aan de stukgoederen, die daar*lagen
opgeslagen. Wel inziende, dat het n et
de beschikbare middelen niet moge
lijk zou zijn het vuur geheel meester
to worden, seinden de Engelsche oor
logsvaartuigen per draadlooze tele
grafie om een sloepboot.
Deze was spoedig aanwezig en
sleepte de „Triton op naar het
strand bij Deal. Er bleef wel geen an
der middel over dan het achterruim
vol water te laten loopen.
Do schade aan het schip is zeer
groot. De ijzeren tusschendekken zijn
kromgetrokken, de dynamo voor be-
Weegkracht en licht verschaffing is ge
heel vernield, terwijl de schade aan
de lading i og niet kon Kpaald wor
den. Gelukkig blcvem de machines in
een zocdanigen toestand, dat met
eigen kracht de terugreis naar Am
sterdam kon worden aanvaard.
Zooals gezegd, inwendig i$ de scha
de zeer groot docli uiterlijk, zooals
het schip aan dc Levantkade «cmeenl
lag. zou men niet zeggen, dut er zulk
écu ernstige braqid a.m boord had ge
woed.
De goederen zullen onmiddellijk ge
lost wonfcn, waarna bet schip naar
het dok zal worden gebracht om te
worden hersteliL
BR. R. P. MEES R.A.zn.
Te Rotterdam is op Sl-jarigen leef
tijd overleden dr. R. P. Mees R.Az.,
oud-üd der Tweede Kantor.
UITH 00 RN—A LP H EN,
De lijn Uithoorn—Alphen zal op 1
Augustus in exploitatie komen.
UITVOER VAN KATOEN.
Ingetrokken is de tijdelijke ojpb:-?-
fing van het uitvocru-i bod van ruwe
katoen.
