NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD. 32e Jaargang No. 9813 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. MAANDAG 7 JUNI 1916 A 4AARLEM S DAGBLAD ABONNEMENTEN ADVERTENTIËN: per drie maanden: Ip^. IP®»!? ^an ,-"5 re6e,s Cts-: iedere regel meer 15 Cts. Buiten het Arrondissement Voor Haarlem1.20 Haarlem van 1—5 regels ƒ1.elke regel meer /O.20. Reclames 30 Cent per regeL Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der Biï Abonnement aanzienlijk rabat. gemeente),1.30 J/jAdvertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing; Franco per post door Nederland1-65 v$ jC-. |WErJ 50 Cts. voor 3 plaatsingen contant. Afzonderlijke nummers Ji Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53. Geïllustreerd Zondagsblad, voor HaarlemUS{ de omstreken en franco per post 0.4o Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724 Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12. Telefoonnummer 122. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA Warmoesstraat 76—78, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. D* Verzokorlng der (per week) geabonneerden wordt gewaarborgd door „The Ocean" Rokin 151, Amaterdam. DIT NUMMER BESTAAT UIT ACHT BLADZJIDEN. EERSTE BLAD. AGENDA DINSDAG 8 JUta. Orgelbespeling in de Groote Kerk. Cincma-Pala.ce: Voorstelling. Biosc. Theater, Gr. Markt: Voor stel i in g. De Korenbeurs: Tentoonstelling zeemijuen. Fr. Lieftlnok 80 jaar. Morgen, Dinsdag 8 Juni, wordt Frans Lieftinck tachtig jaar. Acht maal lien is moer, dan aan de ineesten onzer wordt toegemeten. En die het cijfer bereikten \ertoonen vaak op allerlei wijs de sporen van den oudenlom, lichamelijk en geeste lijk, zoodat nauwelijks meer van le ven, in den waren zin van het woord, gesproken kan worden. De heer Lioftinck geniet, nadat hij ©enig getob niet zijn oagen heeft door gemaakt, oen goede gezondheid en zijn geest is nog niet door den last van de jaren gebogen, staat reoht over eind. Nog maar enkele weken gele den hield hij in de Kamer een rede, die bewondering vond bij tegen- en medestander. Dat maakt voor den jubilaris dezen gedenkdag tot een feestdag. Meermalen hebben wij den levens loop van den beer Lieftinck uitvoe rig beschreven, zoodat wij nu alleen In herhaling zouden kunnen verval len. De betpekenis van Lieftinck m de maatschappij ligt voor een groot deel in zijn karakter, dat onvervaard en oprecht is. Om het kort te zeggen: b.ij is een man! Mogen wij hem op zijn 80sten ver jaardag nog iets toewenschan? Welnu dan: gezondheid en kloek heid van geest ook op zljirt ÖOsten verjaardag. Stadsnieuws Het Regeeringsbrood. De aanvragen voor Regeerings- brood neemt zoo toe, dat het aantal reeds ver over de 6000 is. Vandaag is de Haarlemsche Brood- en Meelfabriek begonnen met de leve ring van liet bruinbrood voor 12 cent per K.G. Wij hebben dit brood geproefd en vonden het zeer smakelijk en voed zaam. De Haarlemsche Brood- en Meel fabriek heeft Zondagnacht 4000 K.G. van dit bruinbrood gebakken. Natuurlijk was deze gewiohtshoe- veelheid slechts vastgesteld kunnen worden naar gissingen van de depot houders. Evenwel bleek, dat het brood overal opging. Binnenbrand. In den nacht van Zondag op Maandag is brand uitgebroken in perceel 6 van de Morinnesteeg, be woond door het gezin van de weduwe Van R. Even over half drie werd de poiitie gewaarschuwd en ecuigo mi nuten later was de eenpaurdsslungen- wagen present. Met twee slangen op de waterleiding werd het vuur, dat in de bovenvoorkamor woeddo, aange tast, met goed gevolg, want na tien minuten reeds was men de vlamm< .volkomen meester. Zondagavond heeft de bewoonster met een lamp het huis doorgezocht naar de" poes en heeft bij die gelegen heid ook de kamer bezocht, waar de brand is uitgebroken. Wellicht is toen iets aan het smeulen geraakt. Des nachts ontdekte een zoon het vuur en waarschuwde de anders bewoners. De kamer is geheel uitgebrand, doch alles is verzekerd. Looddiefstal. Bij de politie was dezer dagen aan gif te gedaan, dat van een huis in de Potgieterstraat looden- en oompoei- tiepijp gestolen was. Natuurlijk toog de politie op onderzoek uit en kon vrij spoedig <le hand leggen op A. v. d. M., oud 14 jaar, en L. do M., oud 12 jaar, welke beide veelbelovende jeugdige Haarlemmers oen volledige bekentenis aflegden, 't Metaal was bij een opkoopc-r van de hand gedaan. Tevens doelden de jongens mede, dal ze uit een onbewoond perceel aan den Schotersingel een!ge koperen kranen ontvreemd hebben. Arr. Rechtbank De eerste zaak, die vanmorgen „publiek' beluuideld werd, betrof een diefstalzaukje. Een Belgische vluchtelinge P. G. genaamd, heeft van de ..Siijgnr Maatschappij" een naaimachine op afbetaling gekocht. Natuurlijk mocht die niet weer ver kocht worden, vóórdat de Sinter- Maatschappij liet hare had ontvan gen. Toch, door de omstandigheden ge drongen, heeft de vrouw de machine laten verkoopen en werd nu wegens diefstal vervolgd. Ze beweerde vanmorgen voor de Rechtbank, dat bij het verkoopen van de machine haai- het recht was gege ven, alles met de machine te doch, wat zij wilde. Uit het getcekend con tract bleek evenwel duidelijk, dat do machine, zoolang niet alles was afbe taald, beschouwd werd als verhuurd eigendom van de Maatschappij te zijn. Mr. Buuduin geloofde dan ook, dat de bekl. schuldig verklaard moest warden. Bekl. is waarschijnlijk met zoo onschuldig, als zij zich traditie voor te doen. Te Amsterdam heeft men gaar gearresteerd onder verden king, dat zij in nauwe relatie stond met een goed georganiseerde dieven bende, die Ie Amsterdam en te Haark lein goederen van karren enz, stal. Ze zal in verband met deze feiten we gens heling vervolgd worden. Z.E.A. eischte 3 maanden govange nisstraf. Fietsendiefstal. Een jongen van een jaar of negen tien 'toch was het reeds do derde maal dat hij terechtstond) had z.ch wegens diefstal van een fiets te ver antwoorden. Zijne ouders wonen te Amsterdam, maar do hoofdstad zoomin als 't ou derhuis bekoren den jongen meer. II ij zwerft overal en voort natuurlijk op die zwerftochten weinig goeds uit. Zoo was hij 5 Mea j.l. in Bloemen- daal. Uit een ongesloten schuw wist hij een fiets te bemachtigen en deed dit rij'wiel spoedig voor f 5 van de hand. De gerechtigheid achterhaalde hem evenwel spoedig, zoodat hij nu reeds ai maand in voorarrest zit. Hei getuigenverhoor leverde weinig bijzonders op. Mr. Bauduin wilde den jongen een niet al te zware straf op leggen en eischte 2 maanden gevan genisstraf. Do President raadde den jongen an, zich met zijn ouders te verzoe nen. De bekl. scheen er weinig lust too te gevoelen. Hij vertelde van zijn drankzuchtigen vader, die vrouw en 'kinderen het leven thuis tot een hel maakt... Bel eediging. Een Zaondamsch timmerman heeft voor ongeveer een maand te Zaan dam in een dronken bui een politie agent beleed Igcnde woorden toege voegd. Deswege hoorde hij nu f 30 boete subs. 15 dagen hechtenis legen zich eischen. Verbod van uitvoer. Op 7 Mei heeft H. C. v. d. \V. per motorboot door de Haarlemmermeer uit de stelling Amsterdam gevoerd 29 zakiken haver, zonder dat hij in het bezit was van oen consent van uit voer. v. d. W. voerde vanmorgen, toen hij zich to verantwoorden hadi wegens overtreding van het verbod van den Stellingoom ra andcunt aan, dat hij langs een verkeerden weg had gev ren. Bovendien meende hij, dat de zakken gerst bevatten. Geëischt werd f 15 boete subs. 10 dagen hechtenis. Examens L. O. Haarlem, 5 Juni. Geëx. S vr. cana. Geslaagd do dames N. J. Pawnckock te Santpoort, J. G. Sluyp, A. F. Sy- bolts, P. M. C. Stol en J. G. Swnaningierh, allen te Haarlem, A. A. E. Mans velt to Heemstede. DUURTOE TOESLAG. De eerste Haarlemsche Sloom was- schcrij M. J. van Leuven goeft reeds gedurende eenige weken haar perso neel een toeslag op het loon van f 1, zulks ter tegemoetkoming in de meer dere uitgaven van het personeel door de }»eerschende duurte. KOSTELOOS Z\\ I- MONDERRICHT. In ons vorig nummer kwam een in gezonden stuk over dit onderwerp voor ran liet bestuur der Onderwij- zers-Zwemdub. Wij herinneren er aan, dat in do Runct:vergadering van Woensdag op een vraag ran den heer Van de Kamp naar hét kosteloos zwemonderwijs, de Voorzitter antwoordde, dat die zaak gestrand is op te weinig medewerking van de i heer Sprenger; wij achten liet billijk, daarop to wijzen omdat uit bovenbedoeld stuk zou kunnen worden afgeleid, dat onwil van het gemeentebestuur om het subsidie te verleonen, da oorzaak is. Toen verleden jaar de periode van 5 jaar, gedurende welke het subsidie van f 800.— 's ja ars voor koste loos zwen 03'derwijs verleend was, eindigde, was men over de re sultaten niet levreden en trachtte rborgon te krijgen, dat de uitslag van dit zwemonderwijs beter wezen zou. De Commissie voor flichame-ij ke opvoeding stelde dus voorwaarden vast, waaronder deze, dat voor het kosteloos zwemonderricht personen zouden werden aangesteld, wier uit sluitende tank het zijn zou, (voor 20 weken is f 800 ruim voldoende) maar heer Sprenger kon zich met die rwaardon niet voreeoigen; onder deze omstandigheden kon niet wor den ingegaan op een nader door hein tot het gemeentebestuur gericht ver zoek, om indien de f 80Ö hem niet konden worden toegestaan, een ver hooging te verleenen van f 300 boven het andere subsidie groot f 1600. Zoo ontstond geen overeenkomst. Naar v ij vernemen kan de gemeente de zweminrichting wel koonon, maar voor een prijs, die haar te hoog voor komt. Anders kon door gemeente-be heer het vraagstuk ran kosteloos zwemcniderricht op de beste manier worden opgelost. KONINKLIJK NATIONAAL STEUN COMITé. De veertigste lijst van het K. N. S. C. vermeldt o.m. de volgende gif ten: Personeel Kenn. EJectr. Maat schappij, Bloem endaal f 145.05, B. A. L. Haarlem i 20 cn M. B. Haarlem f 25. Het totaal der ingekomen en toege zegde giften bedraagt thans f 2.187.255.87 1/2. Inbraak. In den nacht van Zaterdag op Zon dag hebben ouigenoode gasten zich toegang verschaft tot een huis in de Maerten van Hcemskerkstraat door opschuiving van een raam. 'n Goede twintig gulden aan kleingeld werd uit een kantoortje ontvreemd. De politie is dadelijk niet liet onder zoek begonnen. (Zie vervolg Stadsnieuws op pag. 2). Uit de Omstreken Schoten. Adres. Naar aanleiding van het besluit, van den Huarlemscheo gemeenteraad, betreffende het verstrekken van hypo theek, is door de patroonsvereenig.ng era. in aansluiting met haar vorig adres, aan den gemeenteraad alhier, opnieuw gerequestreerd, om ook voor onze gemeente en op dezelfde manier als de gemeente Haarlem, geld ver krijgbaar te stellen. Concurrentie. Ome corr. meldt: Tengevolge van den gemeentelijken vLschverkoop, waardoor het afzetge bied, der gewone visch verkoopcis aanmerkelijk ingekrompen is. zullen dezen, naar we vernemen, te begin nen mei Maandag 7 Juni, hun waar eveneens p. K.G. gaan verkoopen, en 15 2 cent onder den prijs, dien de ge meente aangeeft blijven. Plotselinge dood. Toen Zaterdagavond de bierhuls- houder Chr. K., wonende Geil. Cron- jéstraat- alhier bezig was ziin klanten te bedienen, bleef li ij plotsel ing op de plaats dood. Heemstede. B. en W, döen de ra.volgende voor stellen aan den Raad: eeai laagspanmngskabei te doen aam-leggen in de Éindemhoutstraat, voor te zanten f 500.oan te kunnen voldoen aan de verzoeken om aanslui ting ran eiger.nron van woningen om elecirischen stroom; ile jaarlijkscho rente, die door de gemeente gas- duinwater- en elektri citeitsbedrijven zal moeten worden betaa'd aan de gemeente ener de in 1914 verstrekte gelden, te bepalen op vijf en «?n kwart procent; don heer R. Dijkstra Hzn. 'te Bloo- m en daal een gedeelte water van do Leidsehe vaart bij de Zand voort scha laan te verhuren tot ligplaats voor een schuite.muis voor f 12.40 per jaar. Openbare vergadering van den Baad der gemeente Heemstede, op Donderdag, den lOen Juni 1915, des avonds om acht uur. Te behandelen onderwerpen: 1. Vaststelling lijst van personen, die voor een benoeming in het stem bureau In aanmerking komen. 2. Benoeming stembureau voor le den Gemeenteraad. 3. Af- en overschrijvingen en beta ling uit post onvoorziene uitgavem 1914. 4. Vaststelling Sujipletoire bcgroo- ting dienst 1914. 5. Adres van R. Dijkstra R.ll.z. om er gunning bouw schuitomhuis in de Leidsehe vaart met ontwerp-bcsluiten onttrekking gedeelte Leidsehe vaart aan den openbaren dienst en verhu ring gedeelte wal er der Leidsehe vaart 6. Aanbieding van een voorstel tot herziening van het Uitbreidingsplan betreffende terreinen gelegen ten Noorden van de Kcrklaan. 7. Vaststelling rente voor verstrek te geldein ten behoeve van het ge meente ga-v, duinwater- en ©lectriai- tedtsbedrijf. 8. Uitbreiding van het eloctriddh kabelnet. 9. Benoeming van een hoofd der O. L. School. Voordracht: No. 1 J. do Jong, hoofd der school, te Ooetzaan; No. 2 H. P. A. J. Buiije, hoofd der school, Papend recht; No. 3 J. T. P. Kalkman, onderwij zer. Amsterdam. 10. Adres Bestuur der Woningver- eeniging Berkenrode inzake over dracht Eikeiilaan (met antworp-be- sluit. 11. Ingekomen stukken ea mededeo- lingen. GROBNENDAAL. Bij den vijver op Groonendaal bloeien de rhododendrons, 't is zoo n prachtig gedicht, dat wie oven kan er heem moet trammen of fietsen om dat te gaan zien. Wie Zondag van den meest begoneri weg naar dit mooie plekje afdwaalden, warén er verrukt over. V I s c h w e d e t t ij d. Zondagmorgen hebben de l6den der vfeohclub „De Morgenstond" een ©n- derlimgem wedstrijd gehouden Lisse in de Ringvaart. De wind was gunstig en de vangst vrij goed. Toen om 6 uur de contro leur het sein lot eindigen gaf, bleek, dat P. Kramer den len prijs voor het grootst aantal visschen had behaald terwijl J. v. d. Vlugt den 2en, B. v. d. Klashorst den 3en en A. Leuven kregen Sf den 4den prijs kregen. De prijzen bo- stonden uit hengelstokken en visch- nettcn. Buitc-n deze waren nog 15 prijzen, alle bestaande uit vischgoret. De prijs voor de grootste visch werd gewonnen door J. v. d. Vlugt Per stoomtram keerden de deelne mers weder huiswaarts. IJmuiden. VISCHVAART ONDERLINGE. In een op 2 dezer te IJmuiden ge houden verga-lering heeft, de oprich ting plaats gehad van cLe hierboven genoemde vcreeniging.De vereenig!ng heeft o.m. ten doel het gezamenlijk nakomen van de verplichtingen, fi- nancieelo en andere, welke voor haro leden voortvloeien uit de bepalingen der Oor 1 ogszeoongeva. 1 enve tDe nieuwe vcreeniging s'.uit zich nan bij Zee- Risico Als bestuur zal optreden het be stuur der te IJmuiden bestaande on derlinge voor Casco- en Volksverze kering, zijnde de hoeren.: A. S. Groen, R. de Boer, S A. Bakker» J. 1'. Klercq en W. A, Dolleman. DE OCEAAN STER. De Staatscourant van Zaterdag bo vat de goedgekeurde Statuten ran do Exploitatie Maatschappij „De Oce aan Ster'' te IJmuiden. Deze <N. V., die voor den tijd van veertig jaar is aangegaan, heeft ten doel het oprichten van, het deelnemen in en het verleen en van geldel ijken steun aan ondernemingen, welke zich bezighouden mot het uitoefenen van het visschorijbedrijf of andere .daar aan verwante bedrijven, het verkrij gen en vervreemden van aan doe! en in dergelijke ondernemingenhot expioiteeren en beheeren, in den uit- gebreidstcn zin genomen, ran soort gelijke bedrijven en het overnemen van hare rechten en verplichtingen, v oorts het varen van koopvaardijgoe- 1 dzu-en bet verleeoen van bijstand aan in nood ver koe rende vaartuigen, in het handel drijven in visch en vis- cherijgoederen, in den ruimslen zin genomen. Het maatschappelijk kapitaal der vennootschap bedraagt honderd vijf tig duizend gulden, verdeeld in drie honderd aandeden, elk groot vijf honderd gulden, in welk kapitaal, door de oprichters te zamen wordt deelgenomen voor zestig aandeelen, welke geheel zijn volgestort. binnenland BOMMEN OP EEN NiED'ERLANDSCII SCIIIP GEVALLEN. Men meldt uit Vlissingen aan het Alg. Handelsblad: Vrijdagavond tegen 12 uur, toen het s s. „Prinses Juliana' van de Mij. „Zeeland'' te Tilbury Docks aan den wal lag en de moeste passagiers z Ti reeds aan boord hadden begeven (waaronder een CO tal Duitsche vrou wen en kinderen), naderde uit do richting van Gravesend een Duitsch \liogtuig, dat een vijftal bommen liet vallen in de buurt van de mailboot. Vier ervan ontploften, de vijfde, die slechts 10 motor van de boot viel, ont plofte niet. Er werd geen schade aan gericht Onder de passagiers heorschte groo te ontsteltenis. Aan de Nieuwe Rolt. CL wordt nog gemeld: De bomnien waren waarschijnlijk bestemd voor eon sdieepje beladen met dynamiet dat op nog geen 100 meter van de mailboot lag. Eenige ruiten en gloeilampjes op i mailboot zijn stukgesprongen. Be schokken, die de hommen veroorzaak ten. waren zoo lievig, dat matrozen mededeelden zoo iets verschrikkelijks nog nimmer te hebben meegemaakt. Pers-Overzicht NEDERLAND EN DE OORLOG. We lezen in -de „Nieuwe Rotter- damsche Courant'' De oud-eninister van oorlog H. Co- lijn zet in het maandschrift „Stem men des Tijds" zijn roeks art kelen over den volberenkrijg voort. Het volgend© is er aan ontleend Hoewel Nederland bij d-t aSes toe schouwer wenscht le blijven, is het eindresultaat van de worsteling voor ons toch van groot belang, omdat zich zeer gemakkelijk een toestand denken laat, waarbij voor ons de vredeson derhandelingen nog gevaarlijker pe riode zouden kunnen inleiden dan de oorlogstoestand Zou Duitechiand b.v, over de ge heel© linie zegevieren en België be houden, dan vrees ik, dat onze posi tie uitermate moeilijk zal worden. Antwerpen lil Duiheche handen, daar- uit kunnen allereerst economisch be langrijke veranderingen voortvloeien. Maar bovendien, Antwerpen een Duitsche stad, brengt stellig en zeker na enkele jaren.het Scheldevraag- stifk naar voren. Het is eenvoud'a- ondenkbaar, dat Duitschland op den duur vrede zou hebben met een toe stand als thans te dien aanzien be staat. De Schelde grensrivier, ie wel het minste dat ons te wachten staat en niet onwaarschijnlijk kom; er zelfs begieerte naar belde Schelde- oevers en etaan dus ook Zuid-Beve land en Walcheren op het spel. DU zal, in het onderwerpeïijke geval, niet dadelijk bij de vredesonderhandelin gen aan de orde gesteld worden, maar komt zoo langzaam aan op de dag orde. Winnen daarentegen de geallieer den. zoodat aan Duitschland de vre de kan worden ojigo'egd, dan ducht ik dezeifde moeilijkheden, maar nu reeds onmiddellijk bij de vredeson derhandelingen. liet zou mij n'-c-ts verwonderen, wanneer zulks -n dat geval één der clschcn zou blijken te zijn. Order Belgen, zelfs onder onze Be', g'sohe „gasten", hoort men daarover soms onomwonden spreken „Wij krijgen bij dc-n vrede natuurlijk Zeeu wsch-Vl a a ide ren Dit ..natuurlijk" verstaan wij, even natuurlijk, in het geheel niet, en ver trouwd mag worden, dat wie wat van ons hebben wil. het za! moeten ha len onverschillig wie de bogeerige ts en op welk tijdstip hij komt. Zijn de bovenaaiigoduide twee on derscheidingen juist, dan vo%l daar uit, dat een DuHsohe overwinning, waarbij Boigiö Duitsch blijft, of een overwinning der geallieerden, die hen in 6taat zou stellen de kaart van Europa te wijzigen, niet in het be lang van Nederland zou zijn. Dan kan dus ook ons verlangen I niet uitgaan naar een van die '.wee gevallen, maar dienen we te erken- ken, dat het voor ons het beste ie, wanneer de oorlog zóó eind gt dal Bolgie wel is waar zijn onafhanke lijkheid herkrijgt, omdat de onafhan kelijkheid van Belgie een Neder- landsch belang is. doch zonder dat partijen in staat zijn daarbij een der de le benadeelen. ;i het oogenbük 'ebt inderdaad dat het zoo gaan zal Maar het kan ook anders 'oo- pen en dan zal tegen het einde voor Nederland nog de vraag kunnen rij zon, of het, ter wille van de toekomst van het Vaderland, niet noodzakelijk Is om nog vóór den vrede mee le spre ken, wijl het na den vrede wel eons te laat kon zijn. Zoo blijft de toestand voor ons dus T.stig, en dient gegispt het opko mende geknabbel en goknoag om den, militairen last onzer dagen le ver lichten. als het nu loopt zooa's ik ver wacht dal het loopen zal als Duitsch land verder Bereid is, tegen zekere ergoedingen, Belgie weer te ontrui men en dit land zijne onafhankelijk heid zij het vermoedelijk met wat ge wijzigde grenzen herkrijgt, zuilen wij dan bij de vredesonderhandelin gen geheel buiten de moeilijkheden blijven? Voor zoover ik vermag te zien -jhijait het mij toe, dat ons in dat ge val geen ernstige gevaren dreigen, maar zullen we on6 toch hebben voor to bereiden op de regeling van een tweetal aangelegenhedendie reed» lang hangende zijn en nu vermoede lijk tegelijkertijd aan de orde zullen worden gesteld. Althans schijnt he| mij zeer mogelijk toe, dat de op'os» slug daarvan in verband met de ove» rige onderhandelingen ler hand ge- nomen zal wordra. Bovendien zat, dunkt mij, bij den vrede nog een en ander te regelen zijn met betrekking Uit de Du'tsch- Nederlandsohe Telegraafmaatschap. pij, daar het lar.dingspunt van dkn kabel in den Stillen Oceaan, het ei land Yap, thans in Japansche han. don is. Maar noch <Ie beide eerstbedoelde aangelegenheden, noch het laatstge noemde onderwerp raken levensbe langen van den Nederlandse hen staat, zoodat de afwikkeling er van jen ernstige moeilijk' g behoeft te geven. Minder gerusl ben ik nog a'tijd ten aonz5en ran onze Aziatische bezit tingen. Er zijn er, die meenen dat de ver wezenlijking van hetgeen in China nagestreefd wordt aUe Japansche energie zal opeiechen. zoodat verdere expansie dientengevolge zal u'tWij- ven. Wie zóó oordeelt, geelt blijk ran Japan en de Jajxraners geen juiste voorstelling te bezitten. Hei einddoel der Japansche politiek is volkomen klaar en geen nevenoverwegingen zul len de uitvoering er van opschorten. In Oliina is gewacht op het ju'sto oogenblik en toen greep men toe. Zoo zal men ook elders doen zoodra het moment gekomen is. Daartegen le vert de slaapmuts, die wij ons al weer over oogen en ooren trekken, geen be scherming op. Men moet er mee rekenen, dat do in Japan levende begeerte tot expan sie naar het Zuiden de gunstige gele genheid tot bereiking van het doel niet zal laten voorbijgaan. Is Duitschland nu op het Euro- peeech oorlogstooaeel in een posit'e, dat liet aan zijn hoofdtegens'anders wat vragen kan, dan acht ik het ge vaar. dat het. in vereeniging met Ja pan, zich elders wellicht schadeloos zal willen stellen, ger'-ng. Maar in 't omgekeerde geval kan men nooit we ten hoe hot loopt. Indien aan de eene zijde hef ingrijpen van Italië den oor log in Europa volkomen op het dooda punt brengt, zoodat men hier zou moeten eindigen met het verlies van Du'tsohland's koloniën. Indien Ame rika zich nog ecus voegen ging bij Duilsch'and's tegenstanders. Zou dan de drang tot het drijven van zui vere Realpolltiek deze be'de mogend heden niet saam kunnen brengen? Wie met Japan samengaat, vermag in den Stillen Oceaan a"es en wie met Duitschland samengaat belet daardoor aan de andere Buropeesche mogendheden om lets ran beteeken is In Azië te doen, omdat Duitschland die anderen verhindert z'ch lm Euro pa te verzwakken. Do bijzondere moeilijkheid voor or.s schuilt nu hierin, dat cor.e bepaalde uitkomst van de Europecsche worste ling voor het moederland ge wenscht, daarentegen voor de Aziatische bezet tingen wel eens minder ge wenscht kon blijken of ook omgekeerd. Men kan zich. dus zeer wel eer. kere tegenstelling van belangen denken, die niet alleen <lc bezorgd- beid over de komende dingen recht vaardigt. maar ook noopt tot klim mende waakzaamheid op diploma tiek en militair gebiedte sterker naarmate de vrede meer nabij komt

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1915 | | pagina 1