HARTENLÜSTPAP
fend bewezen, dat de beklaagde het
woord bloedczaar heeft gebezigd. Dit
Woord is stellig beloedigend.
De Czaar, het hoofd van een be-
.rrienden staat, is er zeker door In zijn
ter eetast.
Beklaagde heeft bij de politie ge
zegd, dat hij daar hij voor de vuist
sprak, zich niet in alle dealen reken
schap heeft kunnen geven van de be-
teekenis zijner woorden.
Dit verweer gaat niet op, omdat be
klaagde gewoon was in volksvergade
ringen to spreken, vergaderingen, die
zeker nog wel eens onrustiger zijn
geweest- dan deze vergadering was.
Daar beklaagde echter nog jjimmer
veroordeeld was, wilde de ambtenaar
geen gevangenisstraf vragen. Hij
vraagt thans, op grond van art 117 1)
van het Strafwetboek een geldboete
van f 50 of 25 dagen hechtenis.
Mr. Bekker, verdediger van bekl.,
ratkent, dat beklaagde het opzet beeft
gehad om den Czaar te beleedigon.
Krachtens zijn politiek standpunt be-
schouwt hij vorsten als een qu anti té
oégligeable. Ook betwijfelde hij-, dat
4e be-l-eedugmg in 't openbaar was ge
schied. Dat do vergadering tegen en-
trée toegankelijk was, toont dit niet
aan. Is een bijzondere voorstelling
van Verkado openbaar, wanneer de
toegangsprijs f 5 is? En wanneer een
bijeenkomst wordt gehouden door een
zeer sekyit gezelschap, waartoe men
voor f 250 toegang heeft, is doze sa
menkomst dan openbaar?
De pleiter wees er verder op, dat de
woorden bloedczaar en moordenaar
dikwijls worden gebezigd.
Pleiter komt er tegen op, dat hier
eenige woorden, uit hun verband ge-
rukl. worden ten laste gelegd. De
Fransche Minister Fooché heeft ge
zegd: „Geef mij drie regels
schrift van iemand em ik breng
hem aan den galg". Hoewel
het met deze refzhtbank, die ove
rigens den galg niet tot haar beschik
king heeft, nlet zoo erg zal zijn, wil
men haar hier een veroordeeling doen
uitspreken op 4 woorden. Pleiter komt
daartegen op. Beleediging is all oen
te construeoren u't de geheele rede
©n niet alleen uit een paar woorden.
Overigens merkt Mr. Bekker op,
dat de Hoog© Baad onderscheid maakt
tusschen onaangename bejegening
en beleediging. Hier is wel sprake van
het eerste, maar niet van het laatste.
Voorts critiseerde hij de uitdrukking
In de dagvaarding „mondeling spre
kende", alsof men ook anders zou
kunnen spreken, merkte pleiter op.
Mr. Bekker vroeg t«n slotte vrijspraak
Da Ambtenaar bij het O. M. repLl-
ceerende, zeide, dat de uitvlucht, dat
ander-en de bedoelde woorden ook wel
bezigen den beklaagde niet van zij-n
verantwoordelijkheid onthieven.
Mr, Bekker voerde hiertegen aan,
dat hij, h-oewel niet bohoorende tot
beklaagde'» geestverwanten, meent,
dat beklaagde het volste reoht had,
hfit régime in Rusland te karakteri-
seeren, als hij deed. Trouwens, toen
eenige jaren geleden door hoogstaan
de Nederlanders geprotesteerd is te
gen de gruwelen in de Russische ge
vangenissen, deden dezen hetzelfde.
En onder de onderteekenaars van dit
protest behoorden o. a. Prof. üa-
vinck, Ds. Bronsveld, oud-Minister
Kolkman en Prof. Van Hamel.
Beklaagde ontkent, dat hij bij de
politie heeft gezegd, dat hij voor de
vuist -sprekende de beteekenis zijner
woorden niet precies zou kunnen na
gaan. Hij heeft gezegd-, dat hij zich
nu niet meer precies die woorden kaai
herinneren, omdat hij die voor de
vuist hadl uitgesproken.
Ten slotte verklaart hij zoo voor
zichtig mogelijk te zijn in zijn uitdruk
kingen.
1 Art. 117 Wetb. van Strafrecht
luidt: „Opzettelijke beleediging van
een regoerend vorst of ander hoofd
van een hevriende staat aangedaan,
wordt gestraft met een gevangenis
straf van ten hoogste vier Jaren of
geldboete van ten hoogste f 900.
Red.
TENTOONSTELLING.
DE KUNST BIJ DEN UITGEVER.
De Rotonde van het Museum van
Kunstnijverheid herbergt, In de
maand Juni, een waarlijk belangwek-
kende expositie „De kunst bij den
uitgever", die bijzonderlijk de kunst-
factoren wil i.aar voren brengen, bij
de uitgave van het boek te betrach
ten.
Het tentoongestelde omvat een
groot deel der werken door de beken
de firma C. A. J. van Dishoeck te
Bussum uitgegeven, een firma ver
maard door de wijze waarop zij sedert
jaren getoond heeft op allerlei hóek-
terrein met voormelde factoren te
willen rekening houden.
Zoo ongeveer iedereen zal meer
malen met uitgaven van den heer
van Dishoeck hebben kennis gemaakt,
zoodat de bezoeker der Rotonde zeer
wanrschijmlijk een aantal bekende
zaken kan aantreffen.
Doch do exjiositie ia natuurlijk niet
een bookuitstalling zander meer; door
het ophangen van een uitgebreide
reeks origineel© illustraties-© en de
coratieve teekeningen, door het ét-i-
leeren van chché's houtsneden, band
stempels. bmaphasen e tn. beoogt
zij een kloek idéé te geven van wat
aan de wording van het boek voor
afgaat, wat voor kunstzinnige en
technische wegen daarbij zijn be
wandeld geworden en welke lloiland-
sche en Vlaamsche krachten daar
aan hebben meegewerkt.
Achtereenvolgens is zoo het school
boek, het prentenboek, het ingenaaide
en het gebonden boek afzonderlijke
aandacht verleend, terwijl in het
midden der Rotondie vitrines verschil
lende keuruitgaveu en voorts de noo-
diyc cliché s, stempels en banden be
vatten.
Het is aangenaam neer te schrij
ven, hoe bij al deze zoo verschillende
boeksoorten een oprecht strov
heerscht naar eenvoud, passende ver
eiering en zorgvuldig© afwerking,
hoe door duidelijke letter, behoorlijke
bladverdeeling weinig glimmend pa
pier. karakteristieke illustratie (bijna
altijd lijnwerk met wat film soms
aan getint) doelmatige doorgaans so
ber versderd© omslag of band aan
trekkelijke geheelen zijn tot stand ge
bracht en wij kunnen ons beat begrij
pen dat bij don aanvang van 1914 toen
de firma 25 jaar b«taan had, een
aantal Vlaamse he letterkundigen der.
heer van Dishoeck hulde brachten
voor zijn aeethetlsch em harmonisch
streven bij de uitgave van het moder
ne boek.
Als specimina va'n illustratie bij het
sohooKboek zijn verschil!endl© toek/>-
nimge'n dioor Tjec-rd Bottema opgehan
gen; het duidelijke, verhalende e>n
verklarende karakter van vele dezer
voorstellingen is een der beduidend
goede eigenschappen en alle werk is
met juiste reproductie kemnis neerge
schreven.
Teekemingen door Wenckebach
Edzard Koning en Jan Sluiters bege
leiden do prent-nboek-afdeeling, waar
bij vooral de bekende arbeid van den
eersten bijzonder geroemd moet wor
den. Vaardig maar hoogst eenvoudig
en toch zoo rijk van expressie.
Voorts versieren pen teekervin gen
door Vaarzon Morel en don Vlaming
Geradens den wand.
Doet Morel, zoo veelbelovend in zijn
.Wonderïaindi", nog aan illustratie?
w ij zagen die laatste tijden op dit ter
rein niets meer van zijn hand.
Geudens' opvatting em techniek helt
naar het picturale al kent hij zeer wel
de eischem dor verveelvuldigipg; in
zijn etsen van Vlaamsche steden
komt dut schilderachtige nog meer
uit waaraan ach een zekere weemoe
dige visie paart.
In de vitrine© liggen naast een serie
delicate illustraties door Rie Cramer,
een belovende kunstenares, boekband-
ontworpen van Teirlinck. Toorop
Cachet e-a. en de clidhé's en stempets
enz. reeds aangegeven.
Hot is zeer duidelijk dat de huidige
tentoonstelling in het Museum von
Kufastnij verheid de belangstelling ver
dient, allereerst van vakgen-ooten en
boekenvrienden, maar wij zouden wel
alle personen, die tot het onderwijs
in betrekking staan, in overweging
willen geven,11efat met liunne leerlin
gen, „De kunst bij diem uitgever' te
bezoeken.
Voor de velen die niet weten wat
aan de wording van het boekwerk
wei voorafgaat is hier een uitsteken
de gelegenheid, om die wetenschap te
bekomen, een kennis die ook waar
deering zal brengen.
G. KERKHOFF.
Blosoopen.
OPEN LUCHTVOORSTELLING.
De directie van het Bioscoop-Thea
ter op de Groote Markt beeft de te
prijzen gedrjehte gehad, wederom
bioscoopvoorstellingen te organisee-
ren in den tuin van het Bron-gebouw.
Het behoeft niet opgemerkt to wor
den, dat dit soort voorstollingen Ln
den smaak zal vollen. Ieder Haar
lemmer weet, hoe prettig zitje mem
in de Bron heeft em de films van de
Groote Markt rijn van te groote be
kendheid, dan dat ze hier nog eens
afzonderlijk geprezen behoeven te
worden.
Wat niet wegneemt, dat toch opge
merkt moet wonfen, dat het theater
ditmaal een fraai programma hoeft
Als tooneel voor eon natuuropneming
heeft ditmaal Peking gediend. Ver
schillende interessante gedeelten ko
men hierin voor, zooals de reusach
tige muur, die de stad eertijds tegen
de aanvallen der Tartaren beveiligen
moest.
De film: „Tusschen de wilde die
ren", zal ook voor velen een aantrek
kelijkheid zijn, al zal menig bezoeker
zich afvragen, hoe het mogelijk is, dat
op het doek tijgers, luipaarden (we
gelooven zelfs een leeuw gezien to
hebben - en mensdien samen te zien
zijn. De geheimen van 'n Kon
digen bioscope-ensceneur zullen hier
wel niet vreemd aan zijn.
Natuurlijk ia voor eenige 6tukjes
vol lachwekkende situatie© gezorgd.
- HET AVONTUUR
Met den trein van 10.33 naar Aals
meer vertrokken Zaterdagavond de
leden der vïechclub ,Het Avontuur",
om daar eeu wedstrijd te houden.
De prijzen werden als volgt be
haald
Ie prijs H. Haak, 2e pr. J. de Mun-
n'k Jr., 3e pr. G. Meerman. 4© pr. J.
W. Kooien. 5e pr. H. Lobman. 6e pr.
D. Melje, 7© pr. J. L. Kooien 8e pr.
J van Zon. 9e pr. J. van Eenennaam.
10e pr. A. de Klerk, lie pr. D. Ulders.
12e pr. J, Hu'scher. 13e pr. P, v <L
Hof. 14e pr. W. Woudenberg. 15e pr.
B. Beringen. 16e pr. W. Kutlchoven
Jr. 17e pr. J. Sijmoos. 18e pr A van
Dam. 19© pr. W. Kuikhoven. 20e pr.
W. Vermond. 21e pr. H. F. Kooien.
22e pr. J. de Munnifc. 23e pr. W. Kar-
reraan.
Eere-prije grootste vlschJ. van
Zon (27 c.M-). Kleinste Idem H Haak
(9 c.M).
EXAMENS NED. COÖPERATIEVE
BOND.
Voor deze coöperatieve examens
meldden zich 90 deelnemers aan, van
wie zich evenwel meerderen door per-
soonlijik© omstandigheden, wa air aan
de mobilisatie niet vreemd was, moes
ten terugtrekken. Na hert mondeling
exaxn--n. hetwelk op 20 April j.i, in
zes plaatsen des lands werd afgeno
men, bleven zoodoende 42 cand'da-
ten over. Van deze zijn er na het
mondeling examen, dat op 26, 27 en 28
Mei te 's-Gravenhag© plaats had,
geslaagd, van welke er t* s waren
die zich de bijzondere aanteekenlng
voor administratieve kennis aan dit
examen verbonden, tevens verwier
ven.
Uit <le omstreken slaagden
de heeren J. J. van der Paauw,
te IJmuiden, en N. van Schalk, te
Aalsmeer.
GEZONDHEID IN DE
GRAFISCHE VAKKEN.
Uit het vijfde jaarverslag v
vereeniging tot bevordering der ge
zondheid ln de grafische vakkeu in
Nederland, blijkt, dat deze vereent
ging te Haarlem 145 leden en 8 dona
teurs telt.
Een liaarlentóch lid ger.oot verple
ging !n een der Sanatoria der Ver-
eeu'glng.
Uit de Omsirekeo
Beverwijk.
Verdronken.
In Limburg is Zondag de milicien
De Boer uit Beverwijk bij het baden
erd ronken.
Klilegom.
Een trust?
De in de bloembollenstreek heer-
schende usance© inzake den handel
tusschen kweekers en exporteurs vol
doen den eersten niet. Het vraagstuk
van invoering van droge veilingen,
dat lihans bij het hoofdbestuur van
het Hollandsch Bloembollenkweekers-
Genootschap aanhangig is, is al een
bewij© daarvoor. Het veilingswezen
in het Westl&nd zw eeft den kweekers
hier als een ideaal voor oogen. Een
geheel nieuwe gedachte i© echter ge
rezen. namelijk orn, te beginnen met
enkele hoofdsoorten, den goheelen
oogst van alle kweekers in één hand
te geven en aldus de markt geheel te
beheerschen. Men wil dus een trust
vormen. Hoever dat denkbeeld bij de
kweekers ingang vindt, is thans on
mogelijk vast te stellen, men wil het
-echter in studie nemen en verwacht
daarom ten spoedigste blijken van
instemming aan het adres van den
iieer C. II. Heemskerk, secretari© der
afdeeling Hillegom van het Kweekers-
genootschap.
HOLL. BLOEMB. GENOOTSCHAP.
Zaterdagavond heeft de afdeeling
HiÜegom van het H. B. G. een leden
vergadering gehouden om de prijzen
der bedien voor den a 8. handelstijd
ramen. Die voor hyacinthen en
crocussen werden aan de desbetref
fende groepen ter raming overgela
ten.
Als afgevaardigde en naar de hoofd
bestuursvergadering vor de prijsra-
roing werden benoemd de hoeren A.
Lommerse en H. Walkers. De behan
deling van het ontwerp-reglement
voor de droge veilingen werd aange
houden. De vergadering was druk
bezocht.
Haarlem mermeir,
GEMEENTERAAD
Do Raad dezer gemeente kwam Za
terdagmiddag in spoedeiechende ver
gadering biteen. Afwezig waren de
heeren Loa. Biesheuvel en Evelein.
Voorzitter was Burgemeester Mr.
A. Slob.
De Voorzitter deelde mede dat deze
vergadering spoedeisohend was be
legd. omdat het aangevraagde rijks-
voorschot nog niet is verkregen en
de ingevolge raadsbesluit van 25 Fe
bruari 1915 geleende gelden op 15
Juaii a s. moeten worden terugbe
taald.
Op dien datum vervalt de promes-
6ebrief, groot f 50 000, welk bedrag
indertijd benood'gd was als volgt,:
f 40.000 voor betaling der koopsom
van de boerderij te N. Vennep en
f 10.000 ter voorziening in kasgeld.
B. en W. stellen voor f 40.000 thans
weer voor den tijd van 3 maanden te
leenen op een promessebrief tegen
51,2 procent rente en zooveel andere
kosten, die wegens provisie enz. er
bij zullen komen.
De heer Knaap zou bever den ge
wonen weg volgen en een tijdelijke
geldleenir.g aangaan, niet op een
promessebrief. DU komt voor de ge
meente goedkooper uit
Na eenige discussie, waarn de
Raad in beginsel medeging met het
geen de heer Knaap betoogde en
B. en W. toezegging deden in dien
geest te trachten de leening te doen
plaats hebben, werd -de tijdelijke
ge'dleening groot f -10.000
keurd.
Tot onderwijzeres aan de o.l. school
no. 8, werd wegens vertrek van Mej.
v d Mark met algemeen© stemmen
benoemd, Mej. J de Boer, thans on
derwijzeres aan school no. 11 te Lis-
serbroek.
Bij de rondvraag vroeg d© heer
v an Zij verden hoe het met de ver-
lictingsquaeetie staat voor d© ge
meente.
De Voorzitter ze>de dat het rapport
b nnen korten tijd tegemoet kan wor
den gezien.
IJmuiden.
DE 1JMU1DER V ISCHHAN'DEL
BEDREIGD.
In de Vrijdagavond gehouden ver
gadering der Kamer van Koophandel
en Fabrieken ln de gemeente VeLsen
werd door 'n 2-tal leden bij de rond
vraag ter sprake gebracht do ver
strekking van v ïsch ais voiksvoed-
door bemiddeling van het Cen
traal bureau van de verschillende
gemeenten en werd er op gewezen
dat de vischhandel te IJmuiden hier
door ernstig wordt bedreigd. Immers
zal op den duur blijken dat de visch
handel niet tegen d'-t inkoopbureau
i! kunnen concurreeren, wijl de
;sch in de verschillende gemeenten
beneden den kostenden prijs wordt
verkocht. Al© voorbeeld werd ge
noemd Nijmegen, waar een partij
schol die met de kosten van vracht
enz. 9 k 10 cent per pond had' moeten
opbrengen, voor 5 6 cent per pond
werd verkócht. De belastingbetalers
zulten dus liet tekort moeten bijpas
sen. Dit nu voor de viechhande'a-
ren een doodende concurrentie. Ve
len hebben dan ook reeds klanten
verloren. Het aantal gemeenten, dat
vlsch gaat of laat verkoopen wordt
steeds grooter. Werden door het bu
reau de eeretö dagen een 1000 pond
visch per dag gekocht, de vorige
week w-.-rd op één dag 30.000 pond
gekocht. Bovendien vreest men dat
het bureau zlch na de mobilisatie
zal omzetten in een Naamloozo Ven
nootschap om de klanten, op deze
wijze verkregen, te blijven bedienen.
De leden der Kamer van Koophan
del namen met groote belangstelling
van deze medede-elingen konnis en
zeker zal de Kamer 't hare doen om
te voorkomen dat de vischhandel.
die o.i. een particulier bedrijf moet
blijven, ernstig geschaad wordt.
Zandvoort.
VERDRONKEN.
Men meldt ons uit Velp:
Zaterdagmiddag omstreeks 5 uur is
bij het zwemmen in de Usel bij de
Steen-waard de 27-jarige ongehuwde
J uit Arnhem, verdronken. Zijn lijk
nog niet opgev'echt.
A J W" Gefkens, Amsterdam, ParSl-
h- weg 87. 6 pers W. L. Möhlhaus,
Amsterdam. Parallelweg 09, 5 pers.
Mevr. C. Blpauw, Zeist, van K'-nsber-
genslraat 1, 6 pers A. Barends, Am
sterdam, Hoogewog 50, 6 pere. Wie-
gand, Amsterdam, Hoogewog 50. 0
pers.
Binnenland
Aai-gekomen vreemdelingen;
Denerée tot Babberich. Utrecht,
Pension Buitenrust, 5 pers Fam.
Paré, Haarlem, id.. 3 pers. W. van
Gorkura. lloUle, ld 2 pers. M Voorst
van Beest. Maarssen, ld., 3 pers, E.
TWEEDE KAMER.
TIJDEILIJK GEZANTSCHAP BU
DEN PAUS.
In de Memorie van Antwoord op het
afdelingsverslag over het wetsont-
erp tot instelling van een tijdelijk
gezantschap bij den Paus zegt de mi
nister van burtenlandsctie zaken het
volgende:
De aandrang van de regeering tot
spoedige behandeling van dit wets
ontwerp behoefde geen bevreemding
te wekken. Tot verklaring daarvan
heeft men zich slechts rekenschap te
geven van hetgeen aan de indiening
van het omwerp was voorafgegaan.
Het ligt voor de hand, dat, waar sa
menwerking tot een bepaald doel nut
tig werd geacht, het voor een goede
verslandhouding allesbehalve bevor
derlijk kon zijn de door het Vaticaan
uitgesproken bereidwilligheid met
aarzeling en terughoudendheid van
onze zijde te beantwoorden. Bovendien
scheen het zaak, dat ook tegenover
het buitenland de bedoelingen der re
geering zoo spoedig mogelijk openlijk
v> erden tot klaarheid gebracht. Voorts
behoeft het wel geen betoog, dat de
aard van het onderwerp hert wonsrlie-
1 ijk maakt, de behandeling er van te
doen geschieden in oen tijdperk,
aan geen van beide zijden nog
eemige geneigdheid tot vredesluiten
merkbaar is. Die reden blijft ook
thans gelden.
De minister van binr enlandsche za
ken heeft zich geenszuis in de rege
ling van de werkzaamheden der Ka
mer gemengd, llij heeft er zich toe
bepaald op oen pertinente vraag tot
de regeering gericht, een pertinent
antwoord te goten. Ware hij verder
gegaan, hij zou een werkzaam deel
hebben moeten nemen aan bet debat,
hetgeen hij juist uit deferentie voor
de Kamer wilde vermijden.
De rageering had van liaar joonsti-
tutionieel recht gebruik kunnen ma
ken om tot dö voorgenomen zending
over te gaan zonder indiening van dit
wetsontwerp. Zij- heeft evenwel de
Kamer niet voor een voldongen feit
willen plaatsen. Het verheugt don
minister, dat die handelwijze groote
waardeering hoeft gevonden. De re-
geering had daartegenover mogoa
erwachfeoi, dat haar optreden niet
met zeker wantrouwen ware begroot.
Zij kon ongetwijfeld verwachten,
dat haar voorstel aanleiding zou ge
en tot ernst ge bespreking, maar zij
vleide zich met de hoop, dat de Ka
mer in de omstandigheden, waaron
der wij leven, aanleiding zou kunnen
inden om van een langdurig© voor
bereiding en een breed uitgesponnen
debat af te zien.
De door den' minister in zijn Me
morie .van Toelichting bedoeld©
richten nopens da vermeand©
zindheid van den Paus waren d© ui
tingen der pers; geen enkeie officieel©
mededeeling was ter cake door hem
ontvangen.
De opdracht, waarmede dr. No!
zich welwillend heeft belast, had gee
nerlei officieel karakter. Hem
verzocht zich een oordeel t© vormen
omtrent den stand der bemoeiingen
van bet Vat j'aan in de richting
een eventueel vredeslierstel en,
bevind van zaken, den wansch
de Nederlandsche regcoring tot
menwerking ut di© richting kenbaar
te maken. Hot wo© er der regeering
aan gelogen te weten of reeds thans
d© werkzaamheid van het Vatic aan in
het belang van den vrede van dien
aard was, dat Nederland moest
trachten daaraan deel te nemen
of de Paus zou blijkon op zoodanige
samenwerking prijs to stellen.
Houdt men dit in hert oog, dan zal
men ook geen strijd vinden tusschen
de verklar.ng door den minister
10 Februari j.L in de Eerste Kamer
afgelegd, dat de omstandigheden er
niet naar waren om op dat oogen blik
de missie te herstellen en het feit, dat
men eenige maanden later omtrent
die omstandigheden moer zekerheid
verlangde. Die strijd is te minder
aan te nemen, omdat de verklaring
tan den minister tn de eerste plaats
betrekking had op hei-stel eener blij
vende missi©, terwijl het. thans alleen
gaat om een tijdelijke missie met
bepaald dool ln het leven te roepen.
Men miste in de Memorie van Toe
lichting de noodige inlichtinge:
trent de redenen, welk© de regoe-
ring hebben bewogen de aanstelling
van een tijdel ijken gezant bij
pauseilijken stoel in 's lands belang
te achten. Die redenen liggen echter
zóó voor de hand, dat het voldoende
scheen ze slechts aan te duiden. Uit
Nederlands internationale positie
volgt, dat zijn belangen betrokken
zijn bij het sluiten van don vrede.
Het is derhalve van groot nut, di
Nederland kennis drag© van lede:
voorbereidend© vrede^iytie eu mits
dien ook van die, welke uitgaa'
liét va lieu an.
Zeer Juist wordt in not Voorloopig
Verslag opgemerkt, „dat de Paus in
alle landen relatie© heeft, welke hem
grooten invloed verschaffen en hem
ln staat stellen meer te doen dan door
bepaalde feiten is to bewijzen". „Het
INGEZONDEN MEDEDEEL1NGEN 5 90 Cts per recre'.
GEBRUIKT- tel. 78-4.
(Speciaal Product;
DIR.ANT.lUCASSEN, BACT.SCHEIK.DÏ&.wdSLEEN.
Bainongaan met don paus kan, naar
terecht werd gezegd, onze positie als
kleine onzijdige maar op interriabo
naai gebied op den voorgrond treden
de natie schragen an bevestigen
Het schrijven van don kardinaal-
staatssecretaris aan dor. minister kan
wegens zijn vertrouwelijk karakter
niet aan de Kamer vrorden overge
legd, evenmin als het daarop door
hem gegeven antwoord. Intusschen
heeft d© minister geen bezwaar uit
drukkeiijk te verklaren, dat in geen,
dier beide brieven iets voorkomt, dat
de vraag of wellicht te eeniger tijd
een permanente missie bij het vatt-
caan zou worden gevestigd, ln hert
minst zou praejudicieeren. De kardi
naal gaf Ln zijn brief te kennen, dat
de aanwezigheid te Rome van een
gezant der Nederlanden ter bevorde
ring van het na te streven vredosdoe!
hoogst nuttig zou wazen. De regeo
:ig, roede van hert nut eener zooda
nige zending doordrongen, heeft on
der die omstandigheden niet geaar
xeld de benoem.ng ran een tijdelijken
gezant in bijzondere missie ln over
weging te nemen.
Dat een buitengewone zending a:s
de onderhavige zou zijn een terugko
men op de sinds 1872 bestaande ver
houding tuesohen ons land en het Va-
Ucaan, kon de minister niet toegc-
Ook i© hem niet duidelijk, wat 't
beginsel van scheiding van kerk en
staat met zoodanig© tijdelijk© zonding
hoeft uit te staan. D© aanneming van
het wetsontwerp zal niets veranderen
aan Nederland'e houding tegenover
ii© quaestie der Pauselijk© souverei-
niteit. Immers, hoe men ook over d'-e
quaeetfe denkt, een feil is het, dat
Nederland sinds iaren door het ont-
•angon van eon internuntius als di
plomatiek vertegenwoordiger van den
Paus een der y-x»rnaams'e attributen
van aouvereinUeit. n.l het zelfstan
dig onderhouden van diplomatieke be
trekkingen door het VaDkaan erkent,
onverschillig of ten deze al dan n'et
wederkeerigheld betracht wordt
Dat door de indiening van het wets
ontwerp gevoeligheden in Nederland
zijn opgewekt, !>etreurt de regeering.
Zij had zich gevleid met de hoop, dat
het klaar uitgesproken doel en het
karakter der voorgestelde zending an
dere overwegingen zouden hebben
doen ter zijde stellen, Doo-r de aanne-
niifig van het ontwerp zal, volgens
haar oordeel, 's lands belang gediend
zijn. omdat, gelijk in de Memorie van
Toelichting te kennen gegeven wird,
geen vredesactie ons onverschillig
mag laten en de ro>, waartoe Neder
land sedert het einde der vorige eeuw
door de vredes- en andore conferen
tie© geroepen is, medebrengt dat de
regeering 'n werkzaam aandeel tracht
te nemen in al datgene, wat leiden
kan tot een betere verstandhouding
tusschen volkeren en zij misschien
zich in rechtstreeksch contact be
hoort te stelten met een middelpunrt,
vanwaar voor het speciaal doe', dat
thans beoogd wordt, gewichtig© in
vloed kan uitgaan.
In het hooger doel, dat de reges-
ring nastreefde, lag voor 'haar een
waarborg dat de votksvertegenwoordl
ging haar medewerking zou verlee-
nen zonder dat er gerept kon worden
van een verstoren van het politiek
bestand of een bedreiging der natio
nale eensgezindheid, welk© door den
hoogen ernst der tijden geboden z
Aan dat wetsontwerp is een ve©l
grootere beteekenis gehecht dan daar
in lag opgesloten. Ondanks het mee-
nlngsverschil dat zich goopenbuard
hoeft, vertrouw; de minister da: de
Kamer, na konnUneming van het
voorgaande, het eenvoudig doel, da',
de regeering voor oogen heeft, zal
bühiken en steunen.
Het i« den minister n'-et mogelijk
in eenig politiek debat, schriftelijk of
2Ung, te treden omtrent de kan
sen van welslagen der beoogde sa
menwerking met den Pauselijken
stoel. Wel kan hij onbewimpeld en
met. den meesten nadruk verklaren,
dat door de voorgestelde zending de
neutrale stelling van Nederland ge
heel ongerept blijft ©n dat in de ver
houding der N'cderiandsche reaee-
ring tot geen der onzijdige of oorlog
voerende staten eenige verandering
zal komen ten gevolg© van die zen-
d»ng.
Dat het deelnemen van ltaiië aan
den oorlog de uitzending van een tij
delijk gezant nutteloos zou maken,
kan de minister niet onderschrijven,
erkent hij dat het uitzicht op een
spoedig herstel van den vrede daar
door mogelijk verhinderd is. Voor het
vermoeden, dat onze vertegenwoordi
ger zich eventueel belasten zou met
d© waarneming der belangen van
oorlogvoerenden ia geenerlci reden
immers alleen roods u-t hoofde van
het speciaait en tijdelijk karakter van
onze zending zou de- regeering nmi
ll are tuostemming daartoe kun-
geven. Al hebben de gezanten van
de eene partij Rome verlaten, zij blij
ven van Zwitserland uU. waarheen
zij zich begeven hebben, in voeling
met het Vaticaan, dai-k zij de door
d© Garantiewat van 1871 gewaarborg-
dan het incidenteel karakter der
zending met nadruk op den voor
grond te stellen.
Ofschoon uit de hem gestelde dri«
vragen een zeker wantrouwen spreekt,
wil"d© minister liet antwoord daar
op niet 6öhuldig blijven. Op de eerste
vraag of n.L tot metering van een
permanent gezantscnap bij den paus
de regeering in geen govs: hare me
dewerking zou verleenen, aarzelt hij
niet ontkennend te antwoorden, om
dat z. i. d« regeering n'et mag voor-
uiUoopen op hetgeen s lands belang
in de toekomst zou kunnen eischen
D© tweede vraag, indien de minis
ter haar strekking goed begrijpt,
v'ndt haar antwoord in het eenig,
duidelijk aangegeven de©! der zen
ding.
En wat de derde vraag bet ruft, waar
do regeering met klem verklaart, dat
een tijdelijke en speciale zending als
de bedoelde geheel op zich zelve staat,
zou ontegenzeggelijk een beroep op
die inc-ïdenteeie zending om te komen
tot vestiging van c->n blijvend gezant-
scJiap ongegrond zijn t© achten.
Het ligt niet op den w-g der regee
ring o:n. gevolg gevende aan den
wenscli van een'-g© leden, zich uit t«
laten omtrent de gedachte die, naar
haar nieening aan do Bnjro'sche mis
sie bi' het Vaticaan ten grondslag
ligt.
Mot waardeering hooft de minister
uU het Voorloopig Verslag ontwaard,
dat de overwegingen, welke de re
geering geleid hebben naar waard»
geschat zijn geworden.
Bij art. 1 wordt opgemerkt, dat d©
kosten van het personeel der diplo
matieke en consi.tln.ire zendingen wor
den gekweten uit de artt. 714 uit
het artikel 15 de kosten voortvloeien
de u't zendingen van anderen aard,
als vertegenwoordiging op internatio
nale congressen, conferenties en deri
gelijk© in het buitenland.
Dat bet uittrekken van den post in
een afzonderlijk artikel 7 b'-a den in
druk heeft kunnen wekken, alsof er
eprake was van een gewone diploma
tiek© zending als bedoeld in art. 7
kan d© minister niet verklarenHa
mers indien daarvan sprak© ware ge
weest zou het zeker voor de hand ge
legen hebbeD een verhooging van het
bedrag van art. 7 voor te eteüen.
Aan het uittrekken van een afzon
derlijken po6t lag juist de overweging
ten grondslag, dat de voorgesteld8
zending bij den PauseJijiken Stoel een
van de gewone buitenlandse he zen
dingen afwijkend kurakter draagt.
de vrijheid van post- en telegraafver-
keer over het ItaHaansch grondge
bied.
Na het voorafgaande zegt de minis
ter niet te behoeven '.e treden in een
wederlegging vari de opmerking, dat
de opdracht van dr. Nolens het bedekt
oogmerk bad vau een definitief her
stel der blijvend© missie bij het Va
ticaan, of praejudicieeren zou op het
'herstel d'ier missie. Al handhaaft de
minister zijn in de Eerste Kamer uit
gesproken mecning tegenover het be
ginsel van zoodanig herstel, hij aar
zelt niet met da meeste beslistheid te
verk'aren, dat da gedachte daaraan
geheel vreemd Is aan het onderhavig
wetsontwerp met d© woorden ..tijde
lijk eu bijzonder" ln de Memorie van
Toelichting -s niets andere bedoeld
De Rijndam.
Men schrijft uit New-York <Ld. 27
Mei aan de „N. R. Cl."
was natuurlijk groote ongerust-
toen hier gisterochtend per
draadloos telegram l>et bericht van
de aanvaring der „Rijndam" met
het Noorweegsche vruchtenschip „Jo-
zeph J. Cuneo' kwam, op weg van
Boston naar Curacao, ook al wist
men reeds spoedig, dat alle passa
giers door verscheping op de „Cuneo"
en later op het oorlogsschip „South
Carolina" in veiligheid waren ge
bracht. Do ongerustheid gold name
lijk liet behoud van de „Rijndam"
zelf, speciaal omdat een .vroeg in don
dog van kapitein Van der Heuvel ont
vangen telegram lu:d«le
„Vrees dat wij het schip zullen
moeten verlaten. Water in ruim No. 8
is stijgende."
Er waren 70 (anderen zeggen 170)
muil aan boord gebleven, di© al het
moge'nke deden om het schip te be
houden. Indien evenwel de „Rijn
dam niet de haven \un New-York
kon bereiken vreesde men voor kun
lot niet, daarop haar terugreis naar
deze haven het schip niet alleen door
de „Cuneo", doch tevens door het
oorlogsschip „Texas' werd vergezeld.
Behalve de belangrijke mail had de
„Rijndam" ©venwel een voor ons
land allergewichtigste lading aan
boord, welker te loor gaan eon be.
paald verlies zou hebben bcteekend.
ZIJ bestond voornamelijk uit levens
middelen. grootendeels aan de Over-
zeesche Trust Maatschappij gecon
signeerd en bevatte o. a. 266.114
bushels mais, 5000 zakken tarwe
bloem. 600 vaten lijnzaadoiie, 200 ba
len katoen. 300 vaten draadnagels,
een hoeveelheid honing, tabak en an
dere artikelen, met een gezamenlijke
waarde van ongeveer 1.000.000 dol
lars.
Gelijk gij reeds weet bad de aanva
ring om vier uur in den ochtend
plaats, in een dikken mist met ver
van het lichtschip „Nantucket", waar
het dikwijls zeer mistig is. D© scherp©
stalen boeg van het vruchienschip
sneed ©en diep gat in het midden van
d© stuurboordzijd© van de „Rijndam".
De „Cuneo" stoomde onmiddellijk
achteruit, waarop liet zeewater de
„Rijndam" binnenstroomde en haar
gevaarlijk deed overhellen. De draad-
loeze telegrafie had inmiddels de
S. O. S.-seinen verzonden Gelukkig
werden juist in dit gedeelte van den
Atlantischen Oceaan d© vioolma
noeuvres gehouden, en admiraal Flet
cher van het vlagschip „Wyoming",
dat met de vloot op weg naar Narra-
ganse-.t Baai was, beval onkel© zijner
schepen onmiddellijk volstcom <i«
„Rijndam" te hulp t© snellen. Een
war© wedstrijd had toen piaats tus
schen de „Louisiana", de „Kansas",
d© „South Carolina", do „Texas" ea
de „Michigan".
bitusschen werden de passagiers
van de „Rijndam" en ©en gedeelte
der bemanning op de „Cuneo" over
gebracht. Dienaangaande vertelt mej.
Daly, een der passagiers „Ik ont
waakte door een geweldigen stoot en
sprong uit mijn bed en luisterde Ik
hoorde toen veel heen en weer geloop
aan dok. Een paar minuten later
klopte de steward aan de deur en
schreeuwde, dat ik mij zoo spoedig
mogelijk aan moest kleeden, daar hot
schip zinkende was. Ik kleedde mij
haastig, en vond een aantal passu-
