mcr.ten in belang rijIce rapporten
forerden vervat, zijn door het hoofd -
bestuur op ruime scthaal venspreid.
In aamenwerking met een combi
natie van indaieVrieelen uit de me-
'Kaal- en machine-industrie werd een
.«Klvertarctie-campagne begonnen, ten
teinde veler oogen voor het nationaal
belang te openen. Deze pogingen zijn,
gooals met voorbeelden wordt bewe
zen. geslaagd ie noemen.
IV wet schrijft voor, dat elke tien
jaren een wetsherziening zal worden
overwogen. Dit waarborgt het aan-
Jpassingsvermögen der Maatschappij
aan telkens wisselende omstandighe
den en draagt zorg. dat de Maat
schappij niet veroudert.
Het hoofdbestuur heeft inet 'hot oog
daarop allerlei nieuwe denkbeelden
overwogen. Wait daarvan algemeen
als verbetering werd beschouwd, zal,
naar mag worden verwacht, er toe
leiden, dat de Maatschappij in do
komende jaren nog veel nuttig werk
eal kunnen blijven doen.
Hdt hoofdbestuur besprak het plan
Aan den heer Dufour, betreffende het
oprichten van een Nederlandsche
ijzer- en staalindustrie en Meld ziuh
bozig op venzook van de Maas- en
Waalkaüaal-Vereeniging mot de
plannen ten opzichte d;ier verkeers-
verbetcring, waarbij liet zich loon
overtuigen, dat de Minister van Wa
terstaat er voor zal zongen, dat het
Kanaal zóó zal worden aangelegd,
dat hdl voor de industrie het grootst
mogelijk nuttig effect zal opleveren.
De Yoreerciging Bureau voor Han-
Üetsinlichtmgen te Amsterdam, ge
sticht op initiatief van de Maat
schappij, maakte bij ihet begin der
crisis wel moeilijke tijden door, doch
de overtuiging werd verkregen, dat
haar bestaan ten na'uwste samen
hangt met het gevoelige Beukenloven,
waarvoor het hare diensten beschik
baar heeft gesteld.
Het Koloniaal Instituut breidt zijn
werkkring voortdurend uit.
Grootendeels weiden de werkzaam
heden van de Vereeniging tot Ver
edeling van hoL Ambacht in 1314 ge
staakt, doch zullen in 1915 weder, zij
het ook op minder ruime schaal, wor
den aangevangen.
Door de Maatschappij als donatrice
te doen inschrijven bij het ocono-
mi&ch-hiölorisch archief, gaf 't hoofd
bestuur blijk van zijn sympathie met
het streven van deze instelling. Üolk
andere lichamen ondervonden de be
langstelling der Maatsciha/ppjj, zooals
de N. A. 0. R. en het Bureau voor
Adviezen te Deventer.
Er werden 417 ve re erende getuig
schriften. voor 25-, 40- en 50-jarigen
trouwen dienst, In verschillende de
partementen uitgereikt, waaronder
?80 getuigschriften en eerepenningen
aan werklieden der MaOtsdhappiJ ,,De
Schelde" te Vlissingen.
De premie van het Thieme-fonde.
werd niet toegekend, omdaX. de jury
geen der ingezonden werkstukken
deze bekroning waardig keurde.
Zooals te begrijpen is, werden ook
vele ledeai aangegrepen door de alge-
meene bcaumigirigsgolf, wat voor
vele departementen een gevoelig ver
lies beteekenue. Toch Iheeft de Maat
schappij een jaar van opgewekt leven
achter den rug. Een groot aantal
nieuwe leden werd geboekt. Zelfs
werd oen nieuw departement, Zut-
phen, gesticht. Het verslag ein
digt dan ook, onder verwijzing naar
de moeilijke tijden,- <lie de Maat
schappij in haar 137-jarig bestaan al
heeft doorgemaakt, met de uitge
sproken verwachting, dat zij, i-ustig
•doorwerkend aan de naastbijliggende
taak, haar streven steeds zal kunnen
iiandhaven.
PERSONBNVERKEER ZWITSER
LAND— DUITSCHLAND.
Men zendt ons een kennisgeving,
die vertaald als voljjt luidt
Op vele plaatsen bestaat nog de
meening. dat hét personenverkeer
van en naar Duitechland via Basel
gedurende den oorlogstijd geheel ge
stoord is.
Dat is echter in 't geheel niet heit
geval. Door het organiseeren van een
geregeld verkeer met vastgestelde ta
rieven (rijtuigen, auto's, omnibussen,
dienstmannen) tusschen hot station
Basel en de Badensche lijn Station
Tx-ouoldshöhe is het reisverkeer van
en naar Duitschland via Basel volko
men gewaarborgd. Uit de dGor het
Verkeersbureau te Basel uitgegeven
opgave blijkt, dat deze route nog ul-
tiid de kortste w$g naar en van de
meeste Duitsche hoofdsteden is.
De formaliteiten aan de Duitsche
en de Zwitsersche grenzen leveren
geen bezwaar op en worden vlug af
gehandeld.
Men kan de grene op ieder oogen-
bliK, tenminste door middel van te
Leopoldshöhe aankomende en van die
plaats vertrekkende treinen, over
gaan.
TENTOONSTELLING VAN OUDE
KUNST.
EenLge nieuwe bezoeken brachten
ons beter op de hoogte van hetgeen
de l»elangwekkende „Oude-Kunst"-
tentoonsteRing in het Hais-Museuni
te boschouwen geeft.
In het generale is liet geëxposeerde
terug te brengen tet vier hoofdgroe
pen Schilderijen, Zilversmidskunst
c.a., Porcelein-, Glas- en Aardewerk,
en Meubels.
De beide eerste hiervan bevatten
ongetwijfeld do voornaamste en
schoonste inzendingen der tentoon
stelling, terwijl de laatste afdeeling
ons het minet belangrijk toeschijnt.
Zeer zeker zijn er verscheidene
fraaie meubelen aan te wijzen, docb
het aantal der niet zoo buitengewone
heeft de overhand.
Misschien zou er zelfs aanleiding
kunnen zijn om aan den oogenschijn-
i ij ken ouderdom en algeheels echt
heid van enkele meubels te twijfelen,
doch dit is een zeer glibberig terrein
en het veiligst is zeker, om in dezen
maar op het oordeel der Keurings
commissie te vertrouwen. Edoch
Bijzonder voorzeker is het „Empire"-
amoublement met kroon, in do goud
leerzaal vooral de sobere tafel met
haar fries van dansende figuurtjes is
een nobel stuik werk. Bij de stoeien
hindert de moderne paars-roode be-
kJeeding, die hier de kiem en der om
geving bovendien vuil doet schijnen.
Opvallend zijn een ronde kleine
•alontafel Lodewijk XVI, de fauteuil
No. 410 en eenige eenvoudige, groote
en kleine Eastmeubelen en tafels in
dienzelfden stijl, voorts de Empire-
stoél No. 67.
In de andere zaal vragen een rijk
beschilderde 18oeeuwsche slede en
een gebeeldhouwde houten wieg de
aandacht.
Voorts in beide zalen verschillende
fraaie, kleine spiegels, zeer mooie
u-urwerkeri en vaasvorinen (Lodewijk
XVI vans No. 470).
De zilversmidskunst en het poroe
Jein, glas- en aardewerk zijn, als
begrijpelijk is, ongeveer geheel m
vitrines ondergebracht en een dozijn
daarvön herbergen inderdaad schat
ten van voorwerpen, waarvan het
echter zeer moeilijk ia door omschrij
ving nadere aanduiding te verstrek
ken.
Er ia toch zulke macht van schitte
rend zilveren vaatwerk, brood- en an
dere manden, kandelaars (ook een
kelk) en andere zaken meestal in Lo
dewijkstijlen uitgevoerd, bevallig en
afwisselend tusschen fijn en kleiner
Chineesch, Saksisch, Engelsch of
Sèvres porcelein of kunstig geslepen
bokalen, glazen en roemers gegroe
peerd, op een grond van zijden stof
fen, dat het lui ast ondoenlijk is te
detailleeren.
Maar liet geheel maakt wonderrij
ken indruk.
De kleinere vitrines met hare fili-
grainwerken, bijzondere preciosa,
beschilderde waaiers, bonbonnières,
émailarbeid, gebedenboeken, étuis
miniaturen en invoorwerken verdie
nen niet minder de aandacht. Daar
zijn zaken bij die afzonderlijk reeds
uitgebreide beschouvvingsstof opleve
ren en voor vrienden der verschillen
de kleinkunsten valt hier inderdaad
te smullen.
Een der beide glazenkasten der
goudleeizaal is geheel gevuld met al
lerlei blauw Chineesch porcelein wel
ke rijke overvloed voorzeker een
mooier expositiemoubel verdiende. l)e
andere kast is ten deele met blauw,
wit en gekleurd Delftsch gevuld
(daarbij enkele zeldzame en toch zoo
leelijke beeldjes) voor liet verdere met
Sevrès en ander Fransch porcelei-
n-en serviezen. Op dat van Sèvres ko
men geschilderde voorstellingen van
buitenplaatsen om Haarlem voor.
Nog zijn DelfLDhe, Chineesche en
andere pullen en porceleinen kommen
en beeldwerk hier en daar op kasten,
en tafels uitgestald; ook enkele be
langwekkende Gothische beeldjes.
En thans de schilderijen besproken.
Zooals wij <le vorige maal reeds mee
deelden Is het moerendeel portretten,
waarbij zeer frappante werken.
Doch vóór daarover uit te weiden
enke'e bijzondere huklewoorden voor
de meesterstukken die ons boven aHos
troffen en Lrokkonvoor het schitte
rend kre-eft- en vruchten-stilleven zoo
vol gloed en innigheid, -göpenseeld
door Ail>ert Cuyp (of door een ander).
De bezitters van dit schbderij zijn
wel te benijden zij toch kunnen tel
kens en telkens weer schoonheden in
dit wonder van kteurkimst ontdok
ken, zoo steeds weer nieuwe vreug
den smaken.
Voor de fantastische, actievolto,
spookachtige compositie van De Goya
,,De rampen van den oorlog", zoo
toepasselijk in ons huidig tijdsge
wricht.
Voor do interieurs door Breke en-
kom en Teniers, vooral dat van den
eerste.
Voor liet kleine, merkwaardige loe-
eeuwsch primit'el door een onbeken
de en het wijde grootsoh-eenvoudigo
gezicht op Hoorn mede van een n'et
bekenden meester. Als dat schilderij
eens anders omlijist mocht wordenI?
Van de reeks portretten zij thans
genoemd Lady Hamilton, door Rom-
oey mot zwier en een licht pal-et ge
schilderd, sterk co.rctrasteerc-.ml met
het expressievol'e somber getoetste
mansportret, door De Goya in de di
recte nabijheid gehangen.
Boven den 'ngang is Vondel ge
plaatst door Salomon de Komnck.
Zeer veel moo's is zeker in het
vrouwportret, no. 202, door een onbe
kende. De kopstudie door Lou's Da
vid, zal teigen anderen wand uit, stel'ig
charmanter doen. Kort daarbij zijn
portretten door v. d. Helst en Dubor-
dieu gehangen, terwijl de goudteer-
zaal merkwaardige specimen bevat
door Rubens, v. Santvoort, v. d.
Worlf. Filins, Mijt ene en Luttichuys
geschilderd.
Nog zij gewezen op een vijftal pas
tels, kleine portretten vol verdienste;
deze werken zijn niet gehangen doch
op tafels neergelegd.
Van de landschappen zij gememo
reerd het duircverschiet van no. 425
door v d. Velde, no. 91 door v. Goyen,
Gorkum door Cuyp, de veerpont van
Ruysdael en het rnatb'auw gea'agon
no. 321 en om het relaas der schilde
rijen te eindigen volg© nog de catego
rische opsomming van de groote kin
derfiguren door J de WU, de A'ohi-
mist en liet Vissertje? door Jan Steen,
het doodshoofd stilleven door P.
Claesz en de vogeL en wild-composi-
ties van dTiondecoeter, Fijt en De
WK.
Burgers en burgeressen van Haar
lem en omstreken, gaat naar de bij
zondere met veel liefde ingerichte ten
toonstelling tot 12 Juli in het Frans-
Halsmuseum te beschouwen, verzuimt
het niet, want wanneer zal dusdanige
buitengewono en ook schitterende
verzameling oude kunst en kunstnij
verheid te Haarlem weer bijeen zijnl?
G. KERKHOFF.
DE TRAM EN DE LOSPLAATS.
Woensdagmiddag te half drie
kwam de electrische tram aan liet
Spaarne in botsing met een land
bouw werktuig, dat aan een kraan
van de boot werd geheschen. De
tram verloor or een paar ruiten -bij
en had eenige vertraging, liet aantal
passagiers was juist gering, er had
den gelukkig geen persoonlijke onge
lukken iflaats.
Eindexamen.
Bij liet gehouden eind-examen aan
de Rijkstuinbouwwintersrisool te Lis-
se zijn geslaagd H. M. A. Ruysenaars
te Heemstede en J. G. Schilpzond te
HUlegom.
Bij het gehouden cvergnngs-exa-
raan zijn geslaagd W. II, en W. R.
Veldhuizen van Zanten, van Hille-
,gom.
Een her-examen zulljn in pten af
leggen M. L. Evelein, HaarlemII.
C. Neelissen, Overveen A. H. M.
Roozen, te Bloemen daan, en G. E.
Veldhuizen van Zanten te Hillegom.
'Van de toehoorders werden toege
laten om liet onderwijs in de 2e klasse
te volgen. W. F. van der Schoot, te
Hillegom.
Goal a a g d.
Men deelt ons mede. dat de heer
n. G. Groeneveld alhier geslaagd is
voor het examen boekhouden, welk
examen afgenomen is door de Veree-
rciging voor Leeraren in liet Boek
houden te Amsterdam.
Bij de door de VereenIging van
Leeraren te Amsterdam gehouden
examens slaagde voor boekhouden
o. a. onze stadgenoot de heer G. Ha
mer.
EXAMEN ZIEKEN
VERPLEGING.
Voor het examen van den NederL
Bond voor Ziekenverpleging, "gehou
den op 16 Juni in het fit. Elisabelhs-
of Groote Gasthuis te Haaiflemslaag
don .de zusters J. E. Braat en G. W.
Lieso.
Gev. voorwerpen!
Terug te bekomen bij
II. Drupsteen, CoKennanstraat 14.
een griffeldoos. T. Kuikhoven, Ken-
nemerelraat 42. een mantel. AL Wulf-
honst, Santpoorterstraat, 45, een im*
signe. A. J. Peterson, Burgwal 4Sbov.,
een portemonnaie. J. N'ljman, Voor-
zorgstraat 1 a rood, eon kerkboekje.
C. de Rooij, Gen. <le Wetstraat,
een hoed. D. Poolvllet, Paip&ntorera-
vest 10 a rood, twee gewichten. E,
Visser, Teyl'enstra-at. 14, een ceintuur.
N. M. de Kan ter, Hoeren weg 247, een
ceintuur. Bureau van, Politie, een
schroevendraaier. D. van Zomeren,
Brouwersstraat 37, een armband. A.
Verhagen, Schotersingel 25 rood. een
kij'derarinbar.d. Kantoor Havenmees
ter, Koudenhoin, een roeiboot. M. de
Brouwer, Ged. O. Gracht 101, een da
meshandschoen. A. Koppens, K Zijd-
straat 18, een schoentje. Raadhuis te
Schoten, een medaillon. P. Etser,
Gen. de Wetstraat 22 rd., een lorgnet
in etuk J. v. d. Meer, RozenprteeJ-
straat 38 rd., een dameshorloge- C.
Verkooij, Bolhaetraat 24, een taschje
mot inhoud. W. F. Bouman, Jacobij-
nestraat 27 boven, een kinderporte-
morcnaie. J. "Wi«Urak, Harmenjanö-
weg 10, een porlemonnaie met in
houd. L. Verdiunksclkot, Zuidpolder
straat 96, een handschoen. P. v. d.
Zwet, leliestraat 7 c, zw. handwagen
tje. A. Vissers, Gaelstraat 39, een ro
zenkrans. J. Noë, Uasthu'estraat no.
3 a rood. een band van een kinder
wagen. J. Vigier, KreUigestraat 24,
een medaillon. L. van Deureen, Nieu-
w.> Kruisstraat 13, een halsketting.
C. Kruijff, VoorhelnnpleLn 17. een por
temonnaie. I. Gormier, Zomervaart
28 a. een blouse. A. Saeys, Gierstraat
42 rood, een schooHasch. J. Booltink,
Teyierstraat 64, een portemonnaie.
Rubriek voor Vragen
Geabonneerden hebben het voorrecht,
vragen op verschillend gobiod, mils voor
beantwoording vatbaar, in te renden bij de
Redactie van Haarlem's Dagblad, Groote
Houtstraat 53.
Alle antwoorden worden geheel kosteloos
gegeven en zoo spoedig mogelijk.
Aan vragen, die niet volledig naam en
woonplaats Tan den Inzender vermelden
wordt geen aandacht geschonken.
VRAAG. Hoe wordt houtskool
vervaardigd?
ANTWOORD. Door onvolkomen
verbranding van hout.
VRAAG. Ik heb iemand op ka
mers gehad, die mij nu nog f 13
schuldig is. Ilij is vertrokken naar
Rotterdam. Op welke wijze kan ik
mijn geld bekomen?
ANTWOORD. Dan moet u langs
gerechte! ij ken weg een vordering in
stellen.
VRAAG. Ik ben in de Personeel©
belasting voor f 14.54 aangeslagen.
Mijn huishuur bedraagt f 3.50 per
week. Is deze aanslag goed?
ANTWOORD. U moet opgeven
hoeveel uw biljet vermeldt als huur
waarde, haardsteden, moubüair, rij
wielen enz.
VRAAG. Zijn getrouwde kinde
ren verplicht hun hulpbehoevende
moedier, weduwe, te onderhouden?
ANTWOORD. Ja, kinderen heb
ben onderhoudsplicht van hulpbe
hoevende ouders.
VRAAG. Hoe worden de werk
lieden genoemd, welke het gereed
schap met twee handen moeten hon-
teeren (grondwerkers en tuinl eden)
en de rechterhand aan het boven
einde vau het gereedschap vasthou
den, linkscher.- ol rcchlschen?
ANTWOORD. Wij moeten eerlijk
bekennen dat wij voor liet eerst van
one leven voor de oplossing van dit
belangrijke vraagstuk zijn gesteld.
Wat zou de inzender er van denken,
als wij deze menschen oens !inks-en-
reohtshojidi g noemden. Dan. zijn
dunkt ons do aanhanger® van beide
meeningen tevreden.
VRAAG Hoe lijmt men teakhout?
ANTWOORD We meenen met ge
wone houtlijm.
(Jit de Omstreken
Scheten.
Inbraak.
Tijdens afwezigheid van de fafhilie
Heymink, Overtonstraat alhier, heb
ben on^enoode bezoekers eenige gou
den sieraden en geld meegenomen.
Vooruitgaande.
De toestand van R., dien Vrijdag
morgen op den &pn urndammer weg
een rijwiel ongeluk is overkomen en
toen naar het gasthuis Is vervoerd,
alwaar men aanvankelijk voor zijn
loven vreesde, Is th&na voorullgaan-
do.
Santpoort.
Ernstig ongeluk.
Woensdagmiddag raakte het 2 ljï-
jarig zoontje van den heer G door-
du'. een petroleumstel omviel, in
brand. De kleertjes van het kind vat
ten vlam. De kleine bekwam ernstige
brandwonden over het geheele
lichaam, en ook de ter hulp snellende
moeder bekwam vrij ernstige brand
wonden aan handen en armen. Door
den inbusschcm te hulp geroepen Dr.
De Groot werd de moeder verbonden.
Het kind is qp zijn last naar bet Zie
kenhuis vervoerd. De toestond van
het kind is hopdioos.
Umuiden
De stoomtrawlers.
Men rueldi ons uit Umuiden
In een Woensdag zeer druk bezoch
te vergadering van zeelieden der
stoomtrawlers werd, nadat verslag
was uitgebracht van de bespreking
der besturen met de regeering, beslo
ten het volgende ter keunis van de
reedens te -brengen Als organisaties
zich te onthouden van advies in het
al of niet gaan varen en zich te be
palen tot het zich zelve en hare leden
zoo goed mogelijk op de hoogte stel
len van eventiueele toe- of afneming
van het bestaande gevaar en het ge
ven van noodig geoordeelde raaib
gevingen aan hen, die tot varen be
sloten. Overigens stelden de organi
saties zich op liet standpunt, dat de
zeelieden onder alle omstandigheden,
dps zoowel indien zij wenschen te va
ren, dan wanneer zij dat niet wen
schen te doen, op wenschelijke en
mogelijke hulp en bemiddeling zul
len kunnen rekenen.
Voorts word besloten, om ter ver
gen) akkel ij king een commissie van
vertegenwoordigers van alle organi
saties in het !>edrijf te benoemen,
welke zich zal belasten met het op
treden voor alle uit den tegenwoordi-
gen stand van zaken voortvloeiende
ges-billen en verwikkelingen, en wel
ke het mede tot hare taak zal reke
nen, haar volle medewerking te ver-
leerieii aan de zeelieden, die om oor
logsgevaar niet naar zee wenschen te
gaan en hun, voor zooier noodig, be
hoorlijke ondersteuning te bezorgen
door overleg met plaatselijke steun
comité'» en liet Koninklijk Nationaal
Steuncomité.
Als dageliiksclve bestuurders zullen
drie leden dier commissie fungeeren.
Van de opgelegde trawlere vertrok
ken Dinsdag naar de kustvissclierij
de trawlers Annie, Martha, Frohni,
Vischjan en Bruinvisch, en naar IJs
land de trawler Wïiheïmina, terwijl
Woensdag naar IJsland is vertrokken
de stoomtrawler Ernastina Paulina.
Sport en Wedstrijden
CRICKET.
Hermes uit Schiedam komt Zondag
bij Rood en "Wit op bezook.
Letteren en Kunst
WILLEM ROYAARDS OVER DE
VERKADE-TOONEELTRliST.
Een medewerker van de Telegraaf
heeft den heer Royaards geïnter
viewd.
,,Do heer Royaards zei niets gc-iezen
te hebben van de rede, door dien lieer
Van Riemsdijck op de atgeinee.ie ver
gadering van het Nederlandsch 'Too-
neelverbond to Dordrecht gehouden.
Weshalve ik die uit mijn zak haalde
en haar bij een tipje aan den lieer
Royaards overhandigde, dio zijn
lorgnet vastzette en onmiddellijk
struikelde over den eersten zin.
..Concentratie in artistïeken zin?
Wat, wat, wat is dat, meneer? Kunt
u mij zeggen wat dat is? Wéét u dat?
Jk béep-ifp dat niet. Maar dat is on
zin. meneer! Wat beteekent dat in
Godsnaam....?"
Ik was blij dat ik het niet gedaan
had het is altijd veel gemakkelij
ker over den onzin van een ander te
praten, dan over je eigen onzin. Toen
lexkio ik het gesprek op 's lieeren
Royaards' algemeen© opinie over den
trust.
„Hoe is uw algemeen© opinie over
den Verkade-trust?'' vroeg ik dus.
Na een kleine moeilijkheid over
het wooi-d „trust", wat ik dan ook
onmiddellijk prijsgaf, hoorde ik:
„Daar sta ik zeer sceptisch tegenover.
Als ik de rede van den heer Van
Riemsdijk lees. dan vraag ik mo af
is dat nou de voorzitter van het Too-
nealverbond die dergelijke dingen
zegt. Die hcele gesohiedeuis is één
groote vergissing. Maar het meest
verwonderlijke in allee Is de veront
waardiging van den heer Heijerinaus.
Ik heb ergens een interview van hem
gelezen, waarin hij zijn afkeuring
over liet plarc-Verkade te kenn?n
geeft. Maar het is juist de heer Heijer-
mans die uit Berlijn dat idéé heeft
meegebracht en bij ons is gaan toe
passen...
En als ik nu lees wat de heer Van
Riemsdijk over de artistieke voordel
len van een combinatie zegt... „lin
welk een eigenaardige bekoring voor
den regisseur ligt er in het feit om
niet altijd met dezelfde artisten too-
neelarboid to moeten uitbrengen"....
Maar meneer! Het tegenovergestelde
is waar. Do regisseur moet zijn men
schen kennen en door lange samen
werking komt eerst het ensemble, liet
is totaal onmogelijk dat Verkade de
artistieke leiding zou kunnen voeren
van zooveel gezelschappen dan zou
hij tien menschen moeten zijn en hij
is er maar één. ik kan me best een
toestand Indenken dat één man de ad-
rnin,stralie voert van tien gezelschap
pen, maar de regie... rcooitl Wanneer
hij de bedt ijfsonkosten zou verminde
ren door de artisten te wisselen, zou
ik me een combinatie kunnen denken
maar- dat is onmogelijk, want wan
neer er eenmaal een „Schlager" gaut,
kan men de attractie niet verminde
ren door do voornaamste artisten er
uit te nemen en to doubleeren. Ik ze
er géén financieel nut in en artistiek
slechts r.adeeJ...."
„Ziet u dan Ln geen enkel opzicht
voordeel in aaneensluiting bv om
vermindering van schouwburghuur
of advertentie-onkosten te verkrij
gen...?"
„Neen neen Aaneensluiting
doet de concurrentie verdwijnen eu
ontneemt don prikkel tot het geven
van verzorgde voorstellingen. Jn mijn
isolement ligt mijn kracht. Concur
rentie is de drijfkracht van alles. Ik
ben tegen alle grootbedrijf en zeker
tegen grootbedrijf ln kunst. Maar het
is bepaald komisch, dat do heer
lleijermans veronïwaardigd :b. Ver-
kale haalt zich een strop om den lials
en dankt dien aan Heijormans, die
uit Berlijn gekomen, onmiddellijk de
Berlijnscbe metluode van exploitatie
van meerdere theaters is gaan toe
passen. Maar hij vergat dat, wat in
Berlijn met zijn reusachtig uitgaand
prublktk mogelijk is, hier in Amster
dam niet kan en dat bij, door meer
dere theaters te exploiteer©nzich
zelf concurrentie is gaan aandoen
Concentratie in artistleken zin l
Wat is dat nou Wat ie dat nou voor
een blinde dwaasheid Elke artist is
aangewezen op de plaats waar hij be
hoort in het ensemble waar hij is
vertrouwd geworden. Als morgen
b. v. Bouwmeester bij me komt om een
bijzonder geacheveerde knechtenrol
te spelen, dan zeg ikmeneer
Bouw neester, heel graag, maar dan
toch liever geen knedhtenrpl, maar
werk dat voor geëigend is.
Elk ret^sseur, put zijn kracht uit
het kennen van zijn menschen en de
bijeenvoeging van groote talenten
vormt nog niet de goede, verzorgde
voorstelling.
Maar wanneer de heer Verkade
zijn plannen verdedigt door te spro
ken van verbetering van maatschap
pelijke positie van de toorieelepelers,
door de salarissen op te drijven,dan
is dat te doorzichtig, liet is zijn doel
allen om zich heen te doen groepee-
reri. Elk tooneelöpeler verdient in den
loop zijner carrière wat hij waard :s
al gaat het bjj den een wat vroe
ger den bij den ander. Juist de „con
centratie" is een groot gevaar voor de
toojieelspelers zelf. Dan er nu te wach
ten zijn betere voorstellingen, omdat
Verkade zich over drie gezelschappen
verdeelt, as toch nidt te denken. Het
Nederlandsch Tooneel heeft voor ja
ren de beste tooneelspelere gehad, en
wat heeift men er mee gedaan Wa
ren daar nu de verzorgde voorstellin
gen De waarborgen voor een goede
vertooning liggen bij den regisseur.
Wat de teer Van Riemsdijk daar
allemaal gezegd heeftdati zat de
heer Yeilkad© niet met zijn handteke
ning bekrachtigen. De heer Van
Riemsdijk moet iemand rijn, die ab
soluut vreemd is aan de eischen. die
epu goede vertoon mg stelt. Wat moe
ten die hoeren toch wel denken, als
ze met elkander oveor deze zaken pra
ten l'k versta niet wat „concentratie
in artistieke» zin" is. Weet u dat
Maar de verontwaardiging van den
heer Heijermans begrijp ik niet Hij
heeft veel kwaad gedaan aan wat ik
zeven jaar geleden ben begonnen. Het
is onmogelijk twee gezelschappen te
leidon en ik heb in de 7 jaaT van mijn
arbeid niet eens kans gezien om al
miju stukken goed te verzorgen van
anijri twee afdc-elingen
Neen, meneer mij heeft men niet
aangezocht tot de combinatie toe te
itrcdenZoo lang Verkade geld ge-
no-ge heeft, zal hét gaan, en als hij
het nret meer heeft, zal er ©en dé-
biVrie komen. Het kan oOk zijn, dat
Verkudo wijzer wordt en genoog ver
antwoordelijkheidsgevoel bezit om te-
rus te treden. Overigens beroert mij
dat alles niet :u bet minst. W anaeer
ik b.v. een stuk heb, waarin Muacii
spoelde, dan -M»u ik dd-t stuk eenvou
dig met meer spelen, tot er iemand
is. die zijn rol zou kunnen opne
men. Mijn repertoire was op hem in
gericht. Voor hem kan hel goed zijn,
dut hij een jaar elders verbonden is,
maar het) zal hom ook herinneren aan
den lijd vari aangename samenwer
king bij ons.
ln groote steden gaat die wisseling
van krachten, zooals te Berlijn, waar
b.v. Bassermann in twee theaters op
treedt. maar <ian kenit hij beide iui-
lieu's. Het is het oude sier^vsteem
hetwelk mrt vlag en wimpel is inge
haald, maar met voorbijzien van d Ie
eischen van goede regie en goed en
semble-spel
Binnenland
EERSTE KAMER.
Na die relevoeringen van de heeren
Reekers ivoortzettmg) Lucasse en
Bosch van AmeLsweerd. over het
Beds vraag stuk, kwam 1 n de
zitting van gisteren 't hoofdmoment
van het delwt: een betoog van Dr.
Kuyper, tegen eu van prof. Drucker
vóór de wet liet waren een paar in
teressante en doorwrochte speeches.
Dr. Kuyper kwam allereerst op te
gen den spotd, waarr e© do zaak was
behandeld. Formeel bezwaar had hij
aanvankelijk niet tegen de wet, maar
na Aug. jL was dat anders; niet het
oog op 't politiek bestand incenóe hij
dut de Reg., waar zoo ernstige be
denkingen rezen, het ontwerp niet
had mogen handhaven, omdat het een
antithetisch karakter droeg en dat
b'eek ook uit <ïe wijze waarop t in de
Tweede Kamer, als 'n anti-elericalen
maatregel tot stand kwam. Vooral na
de verwerping van de motie-Lohman
en 't amendement-Rutgers c.s. die een
tijdelijke voorzien.ng beoogden, was
spr.'s verzet sterker geworden Want
do eecLsvraag mocht met accidenteel,
maar moest principieel wordeu be
slist; daarom was 't ontwerp in het
licht van art. 5 van het program der
aati-revolutiounaire partij voor deze
onmogelijk aan te nemen
De spreker, die lietoogde dat de
vrijstelling vau den eed voor de
Doopsgez.tuien tegenwoordig niet
mc-er gewettigd is, omdat zij geen
kerkgenootschap vormen, maar al
leen een sociëteit zijn, zette breed
voerig uiteen, dat de rechter verplicht
is voor de handhaving van het recht
Gods op te"komen. Eu in naam van
den godsvrede mocht van dat begin
sel niet worden afgeweken. Dwong
dan 't bekendo arrest van den IIpo
gen Raad er niet toe? zeker maar
slechts voor een tijdelijke rageiiug.
geen princip.eele, die „ongaar brood"
leek, de waardigheid van 't Parle
ment verbood om dat. met een beroep
op den oorlogstoestand door te drij
ven. Spr. vermaande dan ook de Ka
mer niet wegens verzet tegen dezo
Reg die van alle zijden vertrouwen
had en verdiende het voorstel af
te wijzen. Het zou immers nooit in 't
credit van liet Kabinet zijn te boeken.
Een geheel ander standpunt nam da
•teer- Drucker in; deze letoogde met
een beroep op do geschiedenis dat er
van een antithese of arcti-clercaJisme
hier geen sprake was. Oorspronkelijk
was 't verzet ook zeer gering; het was
allengs toegenomen door een samen
loop van omstandigheden o a. oof
de ziekte van den heer Lobman.
Do spr. bezwoer de Eerste Kamer
om zich los te maken van de reactie
in do Tweede en om met 't oog op de
positie van deze „booge vergndering>!
een ruimer standpunt in te nemen.
Ilfj zette daarom breedvoerig en
mot weerlegging van al de bestrijders,
de voördeelen van 't ontwerp uiteen
(opheffing van moeilijkheden bij de
rechter»raak; breken met 't 'uiderzoek
dos rechters van de vraag of een ge
tuige tot eeni? kerkgenootschap be-
behoort; effening van de baar. voor
een heter procesrecht; verlos» ng van
de zoo veelzijdicre regelingen van den
eed); hij toonde aan dat hier niets
nieuws wordt voorgesteld; hei bestaat
elders (o.a. iti Engeland en Noorwe
gen) en 't werkt goed, doch ook in
ons land is liet door erkende specire
liteit sedert jaren al aanbevolen: hij
weerlegde alle bezwaren en l>©twisll9
nader dat er iets anti-clericaals in
zou zijn geleger.. Elke regel ng zul
eenig bezwaar ont moeien en alle wet
ten geven aanleiding tot verschil l>i]
de toepassiag; maar Min. Regr ut, -gi
mannen van beslist christelijke rich
ting hebben deze regeling voor en na
bepleit Niet als ideaal, maar al3
aannemelijk compromis moest in&n
dat ontwerp aanvaarden» ook om do
gevolgen ecner verwerping de be
stendiging en verergering van 't ge
vaar dat nu voor ons recht is gescha
pen. Een noodregeling ware verkeerd
en zou meer rechtsongelijkheid dnoa
ontstaan, door dwang op degenen
die gemoedsbezwaren hebben tegen
den eed. Zulk een regeling zou ook
niet siagon, hrtzij men tot oen plech
tige verklaring of tot vrije keuze
kwam. Er was geen andere en Iieiere
uitweg dan deze en de spr. wees de
Kamer op de zware verantwoorde!ijk-
lioid voor een verwerping.
Ongoiwijtold maakte deae rede in»*
druk; dit bleek uit 't korte woord van
dan heer Van Lamsweerde d e. hoe
wel hij nog bezwaren had tt-gon de
uitbreiding vau de eedsvn,stellingen
en tegen het door den rechter treden
in een onderzoek der gewetensl>ezw:L-
ren toch geneigdheid toon do om
's Ministers antwoord afwachtende,
zijn stem daarna tc bepalen.
Heden is rcu de Minister van Ju
stitie aan ?-ct woord.
WEGTOLLEN.
Do gemeenteraad te Norg heeft
ofsohoon deze elders juist mcor en
meei wordeu afgeschaft met 7—4
stemmen besloten, wbderom fietstol-
Ien op de kunstwegen t© heffen.
DOOR EEN ADDER GEBETEN.
Een landhouwer te Hi enten was
dezer dagen bezig hout op zijn wagen
te laden, toon oen zich tusschen het
hout bevindende adder hem .n zijn
hand beet. De hand en de ann 'kv
gonnen dadelijk op te zwellen. Door
zeer spoedige aanwezige neuoos1')in
digo hulp hoopt men echter liet erg
ste te voorkomen, althans schijnt de
patiënt oogenblikkeüjk buiten gevaar
te zijn.
(„Arab. Ct")
LEENTNG VAN 10 MILLIOEN.
De Amsterdumsche gemeenteraad
heeft zonder Irtiofdelijke stemn-ing
het voorstel vnn B. en W. tot hei aan.
gaan van een gridleening. groot Lien
rnillioen gulden, aungenomeu.
DE NIEUWE STADSVLAG VAN
NEW-YORK.
Reuter meldt, dat de oranje-wit-erc-
blauwe vlag. onder welke dc stad
New-York iNieuw-Amslerdam) in
1626 door de Hollanders gesticht s,
op 24 Juni offlcieele vlag vnn de
staxi zei worden. Op dien dag zal
deze door de stad aangenouu-u nieu
we s lag "s middags om 12 uur op het
stadhuis geheschen worden.
Vele Amerikaarwche geslachten
teekeni Reutor hierbij aan ite do
RoD8evelts eu de van der Bills zijn uit
vroegere KolJandsche kolonisten go-
sproten, en zoo l>cstaat er, uit ge
voelsoverwegingen, begrijpelijke be
langstelling voor de oude kleuren.
De datum is ook van beteekonis. daar
hij aan den 24sten Juni 1C65 herinnert,
toen de Hollanders de stad ten behoe
ve viui de Kngel&cheu ontruimden.
Men weet dat reeds vroeger ge
meld is, dat dc stad Amsterdam ecu
vlag aan do stad New-York tea ge
schenke had gegeven wat, naar wij
aannemen, dat een vlag in Je oude,
rcu nieuwe, kleuren: oranje, blanje.
bleu zai geweest zijn.
(N. R. Ct.)
DURE CHOCOLADE.
„Mag ik twee reeoen chocolade van
u zoo vroeg Dinsdagavond om
streeks 10 uur een bezoeker \an den
banketbakkerswinkel in de Kalver-
strurit te Amsterdam.
„Zeker, meneer", antwoordde de
winkelniffrouw, „maar u moet ze
hier opeten
„Best zeide de kooper weer, nam
de chocolade-recpen aan, betaalde en
liep den winkel uil in do armen
van een politieagent. Deze maakte
próces-verbaal op tegen don kooper,
omdat hij na het verordineerde slui
tingsuur had gekocht en tegen de
winkeljuffrouw, omdat zij onder do-
zelfde omstandigheden had verkocht.
rnH is vermoedelijk het eerste, of
aRhans een van de eerste gevallen,
waarbij op grond van do g.-wijziEde
verordening op de winkelsluiting ook
tegen den kooper procos-verbaal
wordt opgemaakt.
t Kunnen een paar dure reepen
chocolade worden zoo vertelt M
„Alg. Handelsblad".
ONGELUKKEN.
Te Gersloot (Aengw.) liad een treu
rig ongeluk plaats, dooruien de 47-
jurige S. Tl. de J. zoodanig onder een
ledigen hooiwagen kwam te vallen,
dut een der wielen hem over 't hoofd
g.ng en de dood bijna onmiddellijk
intrad. De ovei leden© was gehuwd en
laat eon groot gezin onverzorgd ach
ter.
Toen de ongehuwde melkrijder
Brink te Lutten, Maandagmorgen te
rugkeerde vnn de fabriek „Op IIcop-
van Zogen" te Dedemsvuart, raakte
op dea Kerkdijk het paard op hol
met het treurige gevolg, dat 8. er
ltet loven bli inschooL
Een 1 i/2-Jarig zoontjo van den
beer dr. Apeldoorn, arts te Jomgum,
is In pen onbewaakt oogonblik in d*
gracht achter het huis verdronken.
