Haarlems Oabolao
De Europeesche Oorlog.
KAMER NEGENTIEN
zodanige, 'dewelke aan oem en 'dezelve
Misdaad schuldig zijn, om hun alle
Communicatie met ekander at te sny-
den." Het stelsel van afzondering
was toen nog niet zoover doorgevoerd,
als nu, maar de justitie kende zeer
goed 't gevaar, dat medeplichtigen af
spraken maakten om den rechter te
misleiden. Blijkbaar zag de justitie in
dio dagen, hetgeen blijkt uit de uit
drukking „zoveel als mogelijk is" er
geen kans toe, die scheiding in alle
gevallen streng door te voeren.
Alle gevangenen moesten, uiterlijk
binnen drie dagen na hunne inhech
tenisneming, worden verhoord, do
griffier moest de antwoorden, optee-
kenen en een en ander voorlezen.
„En zal de Gevangene, nadat het
zelve is gedaan, zijne gegeve Reepon-
sien onderteekenen, zo hij schrijven
kan, of anders met zijn gewoonlijk
Merk bekrachtigen".
Werd het noodig geoordeeld, dan
konrlen getuigen worden gehoord.
Alles zooaJs tegenwoordig in de
hoofdzaken geschiedt Maar daarna
kwam het middel tot onderzoek,
waarvan wij thans gruwen, de pijn
bank of torture.
liet is waar, dat hieraan verschil
lende beperkingen waren verhonden:
de zaak moest in de eerste plaats ern
stig zijn. Artikel 23 omschrijft die
aarborgen aldus:
„Dat ook in zrwaare Zaaken een Ge
hangene zal 'mogen worden gepy-
„nigd, om hem de waarlieyd te doen
.bekennen, wanneer do Zaak daar
,toe i3 gedisponeerd, doch niet anders
,als wanneer "t Fait zo klaar en de
„Bewijzen zo doorslaande zijn, dat er
.niets dan de Confessie van den de
linquent restoerd
Nuchter bekeken zou men zeggen,
dat de bekentenis van den beklaagde
niet meer noodig was, wanneer het
feit klaar en de bewijzen doorslaand
waren; de hedendaagsche justitie
weet gewoonlijk van liet misdrijf wel
het wettige, zoowel als het overtui
gende bewijs te vinden zonder de be
kentenis van don beklaagde.
Destijds scheen men daaraan bij-
aonder te hechten eat gebruikte eea
middel om dio bekentenis te krijgen,
dat natuurlijk niet de minste waarde
had. Immers erkende de man het mis
drijf tijdens de pijniging, hoe kon
mem dan weten of hij dat deed uit
schuldbesef, dan wel om een einde
aan de marteling te makon? Men
wist het dan natuurlijk ook niet en
had daarop een middel bedacht, dat
hemeltergend van onnoozelheid was.
Binnetn 24 uur na de pijniging moest
db beklaagde opnieuw verhoord wor
den op <io feiten, door hem in do
torture bekend, doch nu „buyten Pijn
en Banden van IJzer", dat wil dus
zoggen in een gewoon verhoor;
herriep de ongelukkige zijn bekente
nis, dan werd hij opnieuw op de pijn
bank gebracht.
Do rechtor uit die dagen beging de
fout, dio voor en na tegenover een be-
klaagdo is gemaakt. Het is n/ict zijn
laak, aan to toonen. dat hij onscliuldd;
is, maar die van den rechter om te
bewijzen, dat hij dat wel is.
Deo engelukkigen beldaagdo van
de achttiende eeuw word oen aller
vreemdst middel gelaten, om zijn on
schuld to bewijzen „Maar dat een
„Gevangene de pijn doorstaande zon
der iets te bekennen van het geene,
„waarmedfo hij beschuldigd word,
„zonder nöouwe In die'en, niet ander-
„maal zal mogen woi-den getortu-
„reerd".
De taaio rakker, die schuldig was,
had dus kans om te ontkomen, de
zwakkere onschuld niet. Het moet in
dio dagen voor beroepsboeven de
moei lo geloond, hebben om zich te
oefenen in liet verdragen van pijn.
Werd do beklaagde ter dood veroor
deeld, dan kregen do procureurs nog
gelegenheid hem te verdedigen, „vol-
„gens costume alhier van oude tijden
„geobserveerd", een gewoonte, van
oudsher in acht genomen, zeggen de
voorschriften, niet zonder trots.
Met een zoo onbetrouwbaar en
wreedaard: g middel van onderzoek
als de pijnbank, durfdo men toen nog
zeggen, dat in crimineele zaken op
het nauwkeurigst zou worden ge
tracht, de waarheid te ontdekken, zoo
wel tot ortlasting of bezwaring van
da beschuldigden; In welken staat het
prooes ook mocht wezen, alles zou
worden aangenomen, wat tot verdedi
ging van den beschuldigde kon die
nen. Dit was de theorie, waarmee de
practijk van de pijnbank allerminst
overeenstemde. Zij was de groote vlek
op do rechtspleging van vroeger, maar
menschen die de pijnbank toepasten,
meenden te goeder trouw, dat die on
misbaar was."De groote moeilijkheid
in 't leven is, de verkeerdheden van.
den tegenwoordigen tijd te
zien. Die van vroeger Jaren kermen
wij allenl
J. C. P.
Op he'i Westelijk
Oorlogsveld.
D u 11 c h stafberich;
,,'lcn noorden van Atrecht namen
de gevechten om de -loopgraven en de
voortdurende arti 1 lertegevechten een
voor de Dritschers gunstig verloop.
In Champagne, ten zuidoosten van
Reims, Adelen de Franschen zonder
succes aan. Aan de Maashoogten en
in de Vogezen kwamen slechts leven
dige arFUeriegevechten voor.
Vliegers der gea'li eerden wierpen
hommen, op Zeehruggc en Brugge,
zonder militaire schade aan te rich
ten."
F r a n s 'c h communiqué
„Twee nieuwe aanvat-pogingen der
DuiLschers op de loopgraven ter. oos
ten van den weg van Binarville wcr-
dèu afgeslagen. Do door de Duit
sChers in het vuur gebrachte stiud-
kr;. enten kunnen op twee divisies ge
schat werden
Aan het front ten noorden van Ver
dun had oen beschieting plaats vs
het hosch van A'%. Een hevige aan
val der DuitsChers In de buurt van
Mctzeral werd volkomen tot staan ge
bracht. Do DuitsChers leden zware
erliezen."-
■DE GEVECHTEN BIJ LES EPA.RGES
OP 20-27 JUNI
Over de gev-eeliten bij Los Epargies
meldt het Dritisch© groote hoofdkwar
tier
„Nadat het ons tegen 't einde van
April en in de eensto dogen ran Mei
was gelukt, ook onze ste'l'ngen op de
Manshoogten tussChen het dorp Les
Eparges en de Grande Tranchée de
Calonne een aanzienlijk stuk vooruit
te schuiven, moest er rekening mee
gehouden worden, dat de Franschen
liet henvinnen van den randl van de-ze
belangrijke plek met allo macht we
der ter hand zouden nemen.
Voor'oopig eciitetr bleef het er ta
melijk rustig. Toen edhter 't 2e Fran-
e-cho >6ger, dat bij Maizerar, en Mar-
clieville een bloedige nederlaag had
opgeloopen, weer gereed1 was tot het
gevecht, werd dat léger bestemd om
ons onze nieuwe stellingen af te ne
men hij de Grande Tranchée. Sedc.rt
n.itlden-Juni kondigde een versterkt
F ranse h artillerievuur van alle ka'l-
beisoorten liet voorgenomen plan aan.
Wij hadden ons niet bedreigen. Toen
de Franschen de werking van hun
arlillcnevoorbereiding voldoende acht
ten, lieten zij Zondag den 20sten Juni
des namiddags hun ver*che troepen
voor den aanval op onze .stellingen ge
reed maken.
De Franschen hielden daarbij do
door hen meestal gebruikte taktiek in
het oog om tegen enkele punten ster
ke krachten uit verschillende richtin
gen na elikaair te doen optrekken. liet
gelukte hun ten slotte in een gedeelte
van onze -voorste loopgraven, in de
veibUidingsloapgraaf naar achteren
en zelfs in een klein deel- van de twee-
do stellingen, binnen te dringen. Nog
in don nacht van Maandag ondernam
't rog.ment van het voorste front een
tegenaanval. Het gelukte de Fran
schen uit de twee laatstgenoemde stel
lingen te verdrijven.
Den 21 en hernieuwden de Fran
schen echter met verse he krachten de
aanvallen over de goheol» Hrie
Het rapport deelt dan verder mede.
hoe de Franschen dagenlang de Duit
sche stcll'ngen beschoten met zware
artillerie en stankprojectielcn en boe
groot de moireete uitwerking van de
vechtiniddelen die gebruikt worden bij
de gevechten van man tegen man is
Wat die gevechten waarin do
Franse he artillerie meesprak, be
treft, zoo wordt in het rapport van
het Duitsche hoofdkwartier de bewon
dering daarvoor uitgesproken.
„Steeds stormden de F ranse he ver-
scho troepen over hunne gevallen
■voorgangers heen, op den vijand1 los,
ja, zij gebruikten do 'ijken hunner
wapenbroeders als dekring tegen het
Duiiscne vuur. Toen in den avond van
21 Juni de Duitschers weer alle naar
de voorste linie voerende loopgraven
in hun bezit hadden, vonden zij die tot
boven toe met Fransche 'ijken opge
vuld Voor het over een lengte van oen
kleine 3D0 rnetc-r nog in Fransoh be
zit zijnde loopgravengedeolte. kwam
den ~5sten de Duitsche aanval tot
stand. Den 26s:en g'ngen de Duit
schers oostelijker tot den aanval op
Les Eparges over. Het doel was niet
het dorp, maar den daarheen dalen
den bergrug, waarop de Franschen se
dert gcriiimen tijd versterkingen had
den aangelegd De Franschen eclienen
zoo ieus daar ter plaatse niet ver
wacht ie hebben
in betrekkelijk korten tijd gelukte
het de eerste Fransche 6teUingon te
nemen en wat aan ons vuur zoo
zegt het lapport en aan onze bajo
netten niet ontkwam, vluchtte de stei
le hellingen naar Les Eparges af om
rich beneden weer te verzamelen.
Onze opmerkzame artillerie ver-
_jimdo die gunstige gelegenheid niet
om het genoemde dorp onder vuur te
nemen en de wegen dl» er heen leid
den en waarlangs de Franschen ver
stikkingen kregen, door goedgemiki
vuur te versperren. Na korten tijd
ging Les Eparges ln vlammen op."
Op het Oostelijk
Oorlogsveld.
D u i t s c h stafbericht:
„De toestand is op het oostelijke
oorlogsfc'ioneel onveranderd. De in
Junii behaalde buit bedraagt twee
vaandels, 25.695 gevangenen, onder
wie 121 officieren, 7 kanonnen 6 mijn-
werpers. 52 mitrailleurs, een vlieg
tuig. Bovendien nog veel materieel.
Op het zuidoostelijk oorlogstooneel
namen Woensdag de troepen van von
Liwsingen, na verbitterden strijd, do
Russische stellingen ten oosten van
do Guila-Lipa. tuschen Koenitsje en
Loeczyne en ten noorden van Boha-
tyn.
Drie officieren en 2328 man werden
gevangen genomen ;vijf mitrailleur;
werden buitgemaakt.
Ook ten oosten van Lernborg dron
gen de Ooslenrijksch-llongaarsche
troepen do Russische stellingen bin
nen. Het leger van von Maekensen
dringt verder voort tegen Weiahsel
en Boeg. i
Ook ten westen van dc-n Weiclisel
wijken do Russen, ten deel© na hard
nekkige gevechten, terug, De verbon
den Duitech-Üostenrijikscho troepen
drongen* achter de Russen op tor
weerszijden van do Kamienna.
Do gezamenlijke buit in Juni ge
maakt door de onder von Lmsingeii,
van Mackervsen au Woyrsch strijden
de verbonden troepen bedraagt 409
officieren, 105.650 man. Hl kanonnen,
268 mitrailleurs".
Oostenrijksch stafbericht:
ln Öost-Guliciê duren do gevechten
aan de Guila Lipa en üi de streek ten
oosten van Lemberg voort. Do Oos-
tonrijksche troepen zijn op verschil
lende plaatsen voortgerukt tot op de
hoogten ton oosten van de Guila Lipa
en in de Russische stellingen binnen-
.gedrongen,
Ook zijn de DuitsChers en Oosten
rijkers erin geslaagd beneden Roha-
tyn na een verbitterd gevecht den
oostelijken cever in hun bezit te krij
gen.
Aan den Bujestr is het volmaakt
rustig.
In liet bron gebied van de Wieprz
werd Zamosz (Russisch-Polen) be
zet.
Het noorden van de Tanef-viakte
is in zijn geheel in Dultsch-Oosten-
njkscho handen.
Ten westen \an> den Weiciisol volg-
dem Duitseli-Oosienrijkscho troepen
de achteruittrekkende Russen tot voor
Tarlof.
In de maand Juni weiden door de
in noord oosLen a geer en do Duitsche
en Oosten rijksch-Hongaarscli» troe
pen in liet geheel 521 officieren en
19.499 mar, gevangen genomen en 92
kanonnen, 361 machine-geweren, 7b
munitiewagens, 100 vcldspoorwagons
enz. buitgemaakt.
DE OPMABSG1I DER DUITSCHERS
EN OOSTENRIJKERS.
Uit Galiciè wordt aan het „BerRner
Tagoriatt" geseind
Het leger van Maokensen in het
noorden, tot aan do historische slag
velden van Zamosz en Kamarof, het
leger van den aartshertog Juzef Fer
dinand, dat reeds aan den hoogteraud
is aangekomen, aan gene zijde van
het Tunef-dal, en het in de richting-
van de Boeg opmarohoerende leger
van Bolun ErmoiU, vormen een onaf
gebroken vervoigingslinie, die
govu'd wordt door het 'n Russisch-
Polen.. ten westen van den Woichsel
met succes voorwaarts ruikkendo front
van do legers der Duitschers en Oos
ten rijkers.
Eon b'ik op deze hnie toont, dat de
oostelijke groep der Duitsch-Oosten-
rijksche legers, bij Kamionka, Siroe-
milowa aan de Boeg en bij Gnila Li
pa aangekomen, co vervolging voor
eea tijdje zuhen moeten staken. wat
echter niet beteekeut een stilstand der
operaties op dit puuL Ook hier wordt
doorgestreden en het gevecht neemt,
naar het zich laat aanzien, voor de
Dritschera en Oostenrijkers een gun-
etlg verloop.
Op hei Zuideii)k
Oor!ogstooneel.
Oostenrijksch e'.afberichl
.Dinsdagmiddag werd de door een
aantal Italiaansche infanteriedivisies
hervatte algemeene aanval op de
Oastenrijksohe stellingen aan den
rand van het Doberdo-plateau (ten
woorden van Monfalcone) overal met
zware verhezen aan de zijde der Ita
lianen afgeslagen. Do hoofdaanval
van de Italianen was gericht op het
front SagradoMonteco.s'ch ten
noordoosten van Monfalcone
Bij Selz en Vermcgliano drongen de
Italianen do voorste loopgraven der
Oostenrijkers binnen; door een tegen
aanval dor Oostenrijksche roep en
echter werden zij weder U-rugcsla
gen naar het dal. Do hellingen van
den Monto Corich waren met 'ijken
an gesneuvelde Italianen bedekt.
Een ln den avond ondernomen aan-
:al op de hoogden ten oosten van Mon
falcone. oen aanval ten noordoosten
van Sagrado en verschillende rie'ne
aan va hen op hel bruggchoofü van
Gör£ mislukten eveneens.
Na dozo nederlaag trad rust 'n.
In den noordelijken Isonzo-sector
©n aan de grens van Kajinthic duurt
het geschutvuur voort."
Verder meldt Wolff nog rit Wee-
en
„Aan den Beneden-Isonzo zijn ue-
viga gevechten aan den gang."
Verspreid Nieuws
van de oorlogsvelden
UIT HfcT NOOUDOOSTEN.
Düweil schrijft in d9 Vorwarte d.<L
20 Juni uit Ree»ome.
Rossienie behoort als een van de
belangrijlcste kruispunten ten westen
vau de Doebissa tot een van de plaat-
aai i het vee' genoemdo front,
„u—roin liet hevigst gevochten wordt.
Daar hebben m de laatst» woken vele
wo lis waai- kleine, maar buitengewoon
bloedige gevechten plaats gevonden.
Soldaten, dio te voren ui op an
dere oorlogstooneelen gevochten heb
ban, zeggen, dat zij hier do ontzet-
tendsto slachting van vijanden mee
maken. Vaak liggen de cleodon bij
rijc-n op het slagved, alsof zij zich
daar voor een parade hadden neerge
legd. De/c- slachtingen hebben niet
eonige dagen geduurd, bijna, dage
lijks komt het lot bloedige gov echten.
Natuurlijk koster», deze ook our offers.
Menige Duitscher stort zijn bloed aan
de Doebssa. Onvergelijkelijk veel
grooter zijn echter de vorlie/.eii der
Russen. Ui schoon de Russische aan
voerders al lung hebben moeten in
gezien. dat de hoofdstellingen der
Duitschers ook tegen een meervoudi
ge overmacht z-cii gemakkelijk, kun
nen houden, zenden zij steeds weer
nieuwo colonnes in liet vernietigende
vuur van onze artillerie. Men moet
niet u t het oog verliezen, dat onze
eigenlijk» vcrdedigirigsstelHn;.
vrij ver achter het gevechlsfront ligt.
De hoofd versterkingen worden ji een
voor do verdediging gunstig terrein
aangelegd. Dat men het gevechls
front vooruit schuift, heeft slechts ten
doel don tegenstander to verzwakken.
Verover.ng van gebied wordt er niet
moo bedoeld. Of het bezette gebied
©enige kilometers meer of minder
naar het oosten vooruit geschoven
wordt, is voor Duitschland rn.Iitair
en politiek vrij onverschillig.
Ik ltcb cl© laatste weken hot gebied
achter d© gevechtslijn horhaald-elijk
afgereden en waaigenomen, hoe de
verded gingsstelling steeds sterker
wordt gemaakt. Ik zag ook, diat dio
vornie tig in g siechnick ond er de n oor
log nog sterk vooruitgegaan is. En
hei moet, dunkt mij, voor de Russen
onmogelijk zijn nog eens naar Oost-
Pruisen, door te ibreken, ai konden
zij daarvoor een drie- of viervoudige
overmacht gebruiken van goed ge-
GOfeude soldaten, waarvan thans in
het algemeen geen sprake meer kan
zijn. De gevangen Russische o'li eieren
eu soldaten verklaren nu ook gewoon-
J:jk, dat zij van een grondige neder
laag van Rusland overtuigd zijn.
Slechts zelden neg hoort meu een te
genovergestelde rceeimg.
Nadut hot offensief van de Russen
van Kvwbii uit over Sjaki gebroken
was, ontwikkelde zich'een verscherpt
offensief aan de Doebissa.
De laatst© dngei. hebben bijzonder
bloedige Iwtsingen gebracht. Op den
rit van Tïlslt naar Rossienie ontmoet
ten wij op den grooten etapjio-weg
over Skaudwüle en Kich.-y lange
stoeten van gewonde on govangen
Russen. 5'an Du.-tsche gewonden hoor
ik, dat de laatste gevechten buiten
gewoon veel offers hebben geeiseht.
De Russ-ep vielen als vliogon, maar
ook wij moesien bloed laten.
Düweil schrijft ook over de verbe
tering van de wegen in het bezette
gebied. Het milituire bestuur ge
bruikt daarvoor ook vrouwelijke ar
beidskrachten en betaalt die niet een
mark vijftig per ploegtijd.
Bij Sfcaudwille zag ik een groot
aantal vrouwen, voornamelijk junge
Littauschcn met een schop aan liet
c-rk. Zij lachten ons vr endcüjk toe
en toen een fotograaf haar voor de
lens nam, keken zij overdreven vrien
delijk, cm maar mooi op het portret
te komen.
HET BEVRIJDE LEMBERG.
Da Oostenrijksch© oorlogscorres
pondent van het Berliner Tageblatt
schrijft over Leinberg:
Lemberg is ongedeerd, maar rond-
ii do stad ziet men overal in broeden
kring de sporen van den strijd, die
in September en thans geleverd is.
Na den laaisten slag zijn de Russi
sche witkielen en rocri© kruis mannen
van liet station, de Russisch© solda
ten. officieren, pol;tie-agenten, pópes,
kooplieden, spionnen en cocottes van
de straat, de Russische kranten uit
de café s en de Russische vlag van
den sta ('hu-storen verdwenen. Alleen
de Russische schilden, opschriften en
proclamaties zijn achter gebleven als
dood© letters van machteloos gewor-
■n heerschappij.
Ik heb geziene burgers der stad,
grootoudoels naar hun aanteekenm-
gen, laten vertellen over den Russi
sche n tijd. Een Poolsche dame, d e
den heden tijd heeft meegemaakt,
terwijl haar echtgenoot door de Rus-
cn ids gijzelaar was meegenomen,
ertelde mij:
Toen de eerste geruchten opdoken,
dat de sta.I ontruimd moest worden,
waren wij al© verlamd van ontzetting.
In gedisciplineerd» groepen trokken
infanterie ris ook cavaler e door
de straten on in de richting van Gro-
defc. Tussclien ben in nvarc»ieer.len
gewangen Russen, Joegen auUmiouio-
leti van 'Jen staf, rol'ien bcschadgde
vliegtuigen. Duizenrlen arme joden
khiït'deii zich jammerend aan do sol-
d-iten, die iiun goedmoedig to eten
gaven en den vermoeiden ook wel
toestonden hun pakken op d» wagens
te leggen. Vervolgens lag do stad
dood tusbchen de beide fronten, tot
de witte viug op het stadhuis door de
Russische vervangen werd. Met mu
ziek trokken de Russen binnen. In
fanterie eu train op de straat, Ko
zakken links en rechts op het trot
toir De Kozakken hadden onderweg
geplunderd en begonnen onmiddellijk
een merk waardijen handel. Bank
biljetten van honderd en zelfs van
duizend kronen wisselden zij in tegen
vijft.g, zestig en zeventig kronen in
zilver. En kisten van honderd Ira-
buco-sigareiL, die zij uit de tubakfa-
briek van Winmki geroofd hadden
voor twee kronen. Andere zaakjes wa
ren echter minder voordeetig voor de
bevolking. Op de publieke straat pak
ten soldaten vreedzame burgers bij
het been, waardoor zij vielen ©n trok
ken hun do schoenen uit. Zij vroegen
tie© laat het was en namen dun net
horloge van dc-n gevraagd» mee.
Ik zielif, zeo zei de dame, heb me
niet te beklagen gehad. Ik had offi
cieren Van de gtaricormnanda 11 tuur
in k war ti cicue z.cli tot den laatst en
dag toe fatsoenlijk gedroegen en bij
het vertrok mijn meiden zelfs nog
zeer royale fooiep gaven. Een van
hun oppassers, een groote, domme,
goedige Tsjcrkes, deed vrijwillig al
liet zware werk, zooals houtiiakken.
water dragen en vloer schrobben vo.>r
de dienstboden. Een dronken waclit-
mcèster siocg eens met een bijl eou
gesloten huisdeur in en verlangdo
vloekeiud eu dreigend nachtkwartier
bij de bedienden. Officieron lieten den,
man onmiddellijk aanluouden. Ecu
sloeg hem met de vuist in het gezicht,
dat het bloed hom uit neus en mond
kwam. Op straat vertoond» ik mij zoo
weirng mogelijk, sedert eon Kozak-
kenpost achter mij geschoten had en
zich zeer had vermaakt met mijn
schrik.
Aan het alcahoivorbod voor het ge
heel© Russische leger werd streng de
hand gehouden, maar de dorstige sol
daten wisten zich toch steeds weer to
helpen. In een fabriek te .lanow
dronken zij alle vaten leeg. En een
anderen keer vonden zij een begraven
vat brandewijn. Ook veto joden tap
ten, ondanks da zware straffen, die or
op stonden. liet nneubilair van veria-
b n huizen beschouwden do Russen
als vogelvrij. In het huis' van den
stadhouder stalen zij al het zilver en
porcol&in en uit het i>a!e;s van prins
Lubomirski cl© kostbaarste schilde
rijen en kunstvoorwerpen. Op een dag
openden zij snelvuur achter do kra-
niourij var, liet Krakauer plein, om
dat zij beweerden, dat er op hen ge
schoten was. Zij plunderden dc Jooil-
scho huizen van de voorsteden Zu-
marstynow en Zolkiefski.
Dat de stad van do monarchic al-
gesnedeu was. had vooral voor do
ambt/maars-fuinüiee pijnlijice gevol
gen. De landsbauk had eerst nog geld
kunnen voorschieten voor de salaris
sen, maar op den duur ging d.t niet
meer en raakten veie gezinnen in bit
teren nood. Eens zag ik een dame van
m.jn kennis ring haar kinderen op de
TWEEDE BLAD
Vrijdag 2 Juli 1915
OM ONS HEEN
No. 2033
Hos voorboQQ ds Justitie
werkte.
Tn de keuren van do stad Haarlem'
wordt uitvoerig beschreven, hoe ln de
helft van de achttiende eeuw de justi
ce er werkte. Do voorschriften die ik
bodoel en die te vinden zijn in de oude
Keurcnboeken van Haarlem, zijn af
gekondigd in 't jaar 1751, dus ruim
anderhalve eeuw geleden. Honderd
vijftig jaar is zdó weinig, dat we ons
bijna niet kunnen begrijpen, hoe zul
ke groote veranderingen in zoo korten
tijd konden voorvallen
Eigenaardig lijkt ons altijd het ver
schil, dat in do wetten en verordenin
gen van vroeger wordt gemaakt tus-
8chen burgers van do stad en ando
ren. Do voorschriften van 1751 over
de behandeling van crimineele zaken
(van misdrijven, zouden we zeggen)
beginnen met de verklaring, dat ge
boren burgers en poorters, die het
poorterrecht verkregen en den poor
tereed gedaan hebben, voor de LJeeren,
von den Gerechte zullen verschijnen,
maar andere ingezetenen en poorters
die hun poorterrecht hebben ver
maand (verbeurdj voor de Heeren
Schepenen terecht zullen worden ge
steld, indien ze een misdrijf hadden
begaan.
„Een delinquant op 't Fait bevon-
„den wordende en anders niets, zal
„zonder uytstel worden geapprehien-
„deerd, wie het ook zoude mogen wc-
„zon, zonder daartoo eenigo Author
„risatie noodig to hebben'.
Dit onzuive-re Nedorlandsch betee
ken t dat wie op heeterdaadi -betrapt
werd, zonder verdere machtiging in
hechtenis mocht worden genomen.
Anders werden er information inge
wonnen en wanneer die daar aanlei
ding toe gaven, weid de verdachte
toch nog gevat, met dit voorbehoud,
dat iemand alleen met medewerking
van minstens twee Schepenen daartoe
uit zijn woning mocht worden ge
haald. Wanneer er geen aanleiding
was om hem in hechtenis te nemen
werd de beklaagde veertien dagen
Van te voren gedagvaard!
Verscheen hij niet, dan liet do justi
tie hem gevangen nemen, werd tegen
denzelven defaut verleend, ver
stek, zeggen wij tegenwoordig. Maar
't kon wezen, dat hij zich verborg of
voortvluchtig, „dus niet te bekomen"
was en dan wend hij bij aanplakking
gedagvaard, terwijl een ingewikkeld»
reek- van verslekbcpalingeji in wer
king kwam. Totdat het vonnis gewe
zen was mocht de gedaagde dan zich
zuiveren van verstek, „de defautcn
purgeeren' en zelfs na de uitspraak
van het vonnis, mits hij de kosten be
taalde. Soortgelijke bepaling bestaat
nog heden ten dage. Maar wat wij
thans niet meer kennen is ©en soort
van schriftelijke gedachtenwisseling,
die destijds geoorloofd was. Ook al
hield do beklaagde zich schuil, dan
mocht hij bij vrienden of bloedver
wanten papieren laten afgeven, die
tut zijn verdediging konden dtonen,
een soort van schriftelijk verweer
derhalve. Zelfs mocht de gedaagde,
wanneer hij zich ter beschikking van
do justitie stelde, verzoeken om voor-
loopig procureur te stellen, dat wii
dus zeggen zich door een zaakgelas
tigde doen vertegenwoordigen, on
der beding, dat hij, wanneer dit ver-
laugd werd, altijd weer in persoon
verschijnen zou. Deze gunstige bepa
ling werd evenwel alleen toegestaan,
wanneer de zaak er geschikt voor was
en de verdachte „op nrticulen" had
geantwoord, d. w. z. zich aan een ver
hoor had onderworpen.
Hier komt het verschil aan den dag
tusschen misdrijven en overtredin
gen, zooals ook wij dat kennen. Want
tegenover lieden, die van ernstige
misdaden werden verdacht, maakte
men zooveel omslag niet. Zij werden,
gehouden „buitan acces", mochten dus
alleen bezoeken ontvangen met ver
gunning van de autoriteiten, en wer
den zooveel mogelijk van anderen
gescheiden gehouden, „inzonderheyd
Feuilleton
Uit het EngoJsch van
FLORENCE WARDEN.
33)
D© dame wiaanneo meneer Cl-
prian getrouwd was. zal wel van heel
deftige familie gewtort zijn, misschien
wel oen prinses, zrid© ze vol waar
digheid.
Mabiu moest zich inhouden om niet
te lachen over deze onnoozelheid-.
Intusschen wai-en zo al pratende
do slaapkamer uitgegaan en waren
nu in do kinderkamer
Marin keek nog even om naar Ju
lius.
Waarom Ibent u eigenlijk h'er,
juffrouw Lowndes, als u nengens bang
voor bent? vroeg ze plotseling.
Ik hob het kindermeisje naar
beneden gestuurd en haar gezegd dat
ik hier wel in haar p'aats zou blij
ven. U verdenkt mij tooh niet van boo
ze plannen, hoop ik, juffrouw Wrest?
Neen, heeJemaal niet, zeide Ma-
b'n lachend. Maar ik vind het
vreemd dat u hier -bent als u niemand
verdenkt, van iels kwaads. Maar nu
Ik weet dat het kind in goede han
den is ga ik uog wat op mijn kamer
zitten lezen.
En met een ondeugenden glimlach
op het gelaat liep zo weg.
Ze wist heel goed dat de huishoud
ster don toestand ook ©rustig vond,
want dat zo andera niet op dit uur in
do kinderslaapkamer geweest zou zijn.
Ze wilde dut juifftrouw Lowndes niet
zoo terughoudend! was. Als Mabin
maar alles te weten kon komen wat
zij wist dan- zou zo -veel beter over a'-
les kunnen oordeelen
Ze vermoedde wol iets, maar haar
veronderstellingen schenen haar zelf
al zoo vermetel toe dat ze er niet ver-
d'T aan durfde denken. Zo had toch
al genoeg aan -het hoofd, vooral nu
ze als het ware openlijk aan Joe
Wright den oor'og verklaard had.
Dat zou het nog veel moeilijker voor
haar maken, want nu had ze de vrouw
des huizes ook tegen z'ch.
Ze voelde dat er Iets zou gebeu
ren dat ze voortdurend herinnerd
zou worden aan wat ze diien avond
gedaan had en z» was doodtebang
dat lady Moorhampton probeeren zo-u
haar man over te halen haar te ont
slaan rit haar betrekking als gou
vernante van Julius.
Den volgenden morgen was ze al
vroeg in de kinderkamer. Ze vond er
JuRus mog vrij bleek, maar vorder
vv-oer heelemaal in orde. Den heelen
morgen werkten ze in de leerkamer,
op do eerste verdieping en daarna,
toen Mabin hem naar bed gebracht
had voor een middagslaapje, ging z»
naar boneden, langs de achtertrap,
zoodat zo niemand tegen kon komen
en Uep den tuin in om wat lucht te
happen.
Oiebhoon het al November was en
d» hoornen al bijna kaal werden, wa
ren er in den tuin tooh nog een mas
sa Jierfstlblwmen en'er. Marin slen
terde verder, lange dse heg naar den
moestuin aan den andoren kant van
den heuvel. Die was geheel afgeslo
ten door rood» muren begroeid met
vruchtboomen, wat ze een uardig ge
zicht vond.
Ze had nog niet ver gewandeld toen
zo voetstappen achter zich hoorde.
Verschrikt draalde zo zich om, maar
tot haar groot» geruststelling zag ze
dat het niet Joe Wright maar kapitein
Da'lmaine was, d'o naar haar toe
kwam loopen.
Waarschijnlijk zou hij minder ge
neigd zijn haar tegen te weiken dan
do anderen, dacht zo,
En zoo kwam het ocuk rit. Dal-
maine was bescheidener, vriendelijk,
verontschuldigend, kortom alles wat
Wright niet was.
Mub'n was nu veel vriendelijker te
gen hom dan voor dat vreesel'ijke ge
sprok met lady Moorhatripten en haar
broer, toen ze hen zoo dc waarhrid
gezegd had
Ze voelde behoefte aan een vriende
lijk gez'cht en dat maakt» dat- zelfs
Dalmaine haar welkom was, omdat
hij vriendelijk was.
ZeVutving hem vriendelijk en toen
hij zeide Goeden middag, juffrouw
Wrest. Ik behoef niet to vragon ol hei
goed met u gaat. Dat kan ik wel aan
u zien," antwoordde ze met een glim
lach, ln plaats van zooa-ls gewoonlijk,
koel tegen hem te zijn.
HOOFDSTUK XVI.
Ja, ik maak hel best, dank u wei.
Is het hier niet heerlijk?
Het is bier verrukkelijk nu,
antwoordde hij. Voor ik u zag vond ik
het eerlijk gezegd wel een beetje koud.
Ja. maar do zomer :s toch ook al
voorbij I
Zeker. Hij kwam nog een stap
dichterbij. Weet u wel, dat ik er naar
voriarigd heb u te zien om u te kun
nen zeggen hoe het mij spijt dut
ik u gisteren zoo in moeilijkheden ge
bracht hi-b u weet wel, in de gang.
Ik vrees dat ik u.een lastig kwartier
tje bezorgd bob, is 't riet?
O. dat is riet org.
Maar het spijl me zoo. Ik voel
me zoo vreeselijk schuldig. Maar Ik
was er heeiemaal riet op bedacht, ik
werd als l ware overvallen, weet u...
Ja. dat weet ik, viel Mabin ham
kalm In de rede.
Maar het was natuurujk niet
mijn bedoe'uig om u eon standje van
lady Moorhampton te bezorgen. Wat
was ze weor uit haar humeur!
Mabir, Keek hem aan, half verle
gen, half ondeugend hij begon te la
chen
0, wc zijn hoel' goede vrienden,
lady Mooriiaumplon en ik en ik moest
ook eigen 1 ijk geen kwaad van haa-r
vertellen achter haar rug. Maar
heusch, so-nis zou ik haar wel wülen
trappe-i als ik zie hoe z» de nir-o-schen
behandeltu, bij voorbeeld. Natuur
lijk kan een knap mcisjo niet ver
wachten, dat een vrouw die al wat
ouder wordt van haar houdt, maar
het maakt me woedend, als
Het is heeiemaal overbodig om
woedend te worden, kapitein Daimai-
ne. Ik word nog liever afgesnauwd
door lady Moorhampton, zooais nu,
dan dat ik den heeicn dag voor haar
klaar zou moeten sitaan omdat ze
zoogonaottKi van mij houdt
Dalmaine keek haar nieuwsgierig
aan. liet Leek er heusoh wel wat op
aiiof dit meisje berig was hem de 'es
te lezen!
IIoo zou u iemand behandelen,
die vee! van u ging houden? zo'de hij
na een oogenriik.
Zijn toon was zoo veelzeggend, dat
Mabin bloosde. Toen begon ze tc- la
chen.
Nu, met erg vrionde'iri vrees
ik zeide z» vroolijk. Net zooals aü®
andere vrouwon.
Hij begon steeds meer belang 'n
haar te ote'ien.
Bedoe't a dat geen ewke'c vrouw
weerstand kan bieden aan de verlei
ding oio een man, die dom genoeg is
verliefd op haar te worden, voor den
gek te houden?
Mabin rond het vermakelijk. Maar
toch voelde ze bijna medelijden met
dozen man, die toch vriendelijk was,
al vond ze 'hem ook verve'end.
Nu, zoover zou ik ook weer riet
gaan, zerie ze rustig, maar ik denk
dat ik, ais ik een man was en ik hield
van een vrouw, we! zou zorgen dat ze
me niet de baas werd.
Och! riep hij, nu plotseling omr
ing uit Dat z»u me niet zoo veel kum
ntn schelen. Maar het is vreese'.ijk ftia
er de baas over je gespeeld word',
duor een vrouw die niets om je geeft.
A's het zoover met me gekomen
was. gaf Mabin ten antwoord, dan
zou ik weggaan en haar laten zien
dat ik niéts om haar gaf.
Hij koek haar vol bewondering aan.
Ja. dat zou u doen, zeide hij.
Maar een man hoeft niet zooveel wil»
kracht.
(Wordt vervolgd).
