De Europeesche Oorlog.
TWEEDE BLAD.
HAARLEM'S DAGBLAD
VRIJDAG 13 AUGUSTUS 1915
Op het Westelijk
Oorlogsveld.
OFFiClEELE BERICHTEN.
D u i t s c h stafbencht
,,ln Argonn© itebben de Duitschcrs
ten Nooruen van Vicwne-le-Ch&teau
<ic «roep Fiansche versterkingen, be
kend als bet Martin-veldwerk, ver-
ïui-eslerd. Be Duiischera maakten 74
ongedeerde gevangenen, waarondei
k officieren. en veroverden 2 machi
jioKowerert en 7 nujnwerpers. L'e
Franschen leden bloedige verliezen.
Bij de vermeestering van een Fran-
son o loopgraaf ion N.O. van La 11a-
razee zijn ©enig© gevangenen in
Duiische handed gevallen. De rest
van de bezetting vluchtte inet achter
lating van 40 dooden."
Franech communiqué:
,.ln Artols kanonvuur en gevech
ten met handgranaten bij Souchez.
In Arfionne is het bombardement
gedurende tien Woensdag in lievig
heid verdubbeld. Daarbij werd ruim
gebruik van granaten met stikgassen
gemaakt, 'legen den dageraad volg
de een zeer heftige aanval der Duit
schers met tenminste 3 regimenten
tegen de Fransche positie aan oen
weg van Binarville "naar Viennc le
Chateau en het ravijn van Houyette.
In het centrum van dezen sector
zjjn de Duitschers er tn geslaagd, de
Fransche stellingen binnen te drui
pen. Zij zijn er uit gejaagd door te
genaanvallen in den loo.p van dei/
<la«. Zij behielden slechts een stuk
Fransche loopgraat vau de eerste
linie De Franscben maakten gevan
genen van hot Wurteiwbergsche
korps
Woensdagnacht hebben de Duit
schers tweemaal de Fransche loop
graven aangevallen Ln de streek van
Marie Thérèse en Fontaine aux
Charmes. .Zij zijn geheel teruggesla
gen
In bet Priesterbosch levende
worsteling van loopgraaf tot loop
graaf met handgranaten en groot©
bommen.
In de Vogezen bij den Lingekopf
hebben do Duitschcrs gepoogd aan
■te vallen die poging is na een ge
vecht met handgranaten afgesla
gen."
Op hel Oostelijk
Oorlogsveld.
NIEUWE STAFHERICIITEN.
D u i t s c h staf bericht
„Van de legergroep van Von Hin
denburg wordt gemeld, dat in Koer
land en Sainogitië de toestand
anderd is.
Ten Z. van den Njemen hebben
troepen van het leger ouder generaal
Von Eichhorn een aanval in den
Dwina-sector, die met aanzienlijke
strijdkrachten werd ondernomen, af
geslagen. De Russen lieten Ti"
vangencn in Duiische handen.
liet leger van generaal Von Scholz
Saeeft het bruggehoofd van Wizna ge-
nomen en ten Zuiden van den Narcf gors in dat gebied Naar de Russische
bon de Duitschers Woensdag do Rus
sen op verclieidene punten terugge
worpen. De Russen hebben Donder
dagochtend hot veld geruimd en trek
ken terug.
Overigens is de toestond onveran
derd.
VAN OORLOGSCORRESPON
DENTEN.
't Wolffburoau seint uit Berlijn:
Oorlogsoorrespomtenton melden óm.
trent den opmarsöh dor Duitschers en
Oostenrijkers naar Wolhyiüê: Warir
near men. gelegenheid hoeft den nard
van don teru^ ocht der Russen met
oigen oogen waar ie nemen, ziet men
duidelijk nat dit geen strategische
maatregel is, maar oen wanhopige
aftocht. De donkere wegtrok kende k>
lonnes «leepon een vurigen staan
achler zich nan: den braad van st.den
en dorpen .In-trcurlg is het beeld der
VVolhynischo vlak'e. Van het stadje
Krylow B'.even alleen do kerk en eon
paar winkels staiui. Wladimir We
lynslci is zonder reden verwoest.
Twaalfduizend Russische onderdanen
zijn door hun eigen verdedigers van
hun duk beroofd, Heele hinaianwij-ken
zijn in brand gestoken handelshui
zen, hotels, l-urjerwonirtgen- maar
alle gebouwen in de buitenwijken,
voor militaire doeleinden juist van
groot beang. bleven gespaard Voor
bij Wladimir Wolynski braadt Werbn
reeds. Vliegers melden dat de groote
brand steeds verder vreet in de rich
ting van Kowel,
DE NIEUWE PLANNEN DER
DUITSCHERS.
De militaire deskundige van 't Alg.
Handelsblad schrijft o.a.
„Het Duitsohe legerbestuur is we'
voornemens, naar het schijnt, om mot
Rusland eerst voorgoed af te doen,
gen tijd oen belegering zou kunnen
doorstaan."
NA DEN VAL VAN WARSCHAU.
Do ontruiming van Warschau door
de Russen, meldt Stanley Washburn
(wiens beschrijving van do laatste
uren voor den intocht der Duitschers
wij dezer dagen publiceerden red.
H. D.) aan de „Times", beteekent het
einde van een der merkwaardigste
campagnes in de wereldgeschiedenis.
Het zou dom en oneerlijk zijn de bo-
teekenls van de Duitsche veldtocht of
de vastberadenheid en de dapperheid
der Duitsche troepen te verkleinen,
wier onafgebroken opofferingen go-
durende 3 maanden hen dindclijk het
doel heeft doeri bereiken, voor heiwolk
zij in een Jaar tijds waarschijnlijk een
millioen man verloren hebben. De ver
overing van Warschau beteekent on
getwijfeld de grootste verrichting der
Duitschers in dezen oorlog.
D't moet worden toegegeven, doch
anderzijds zou het even dwaas en on
eerlijk zijn het gewicht van Warschau
te overdrijven. De stad is verloren ge
gaan. niet door een gebrek in de aan
voering en niet door de minderwaar
digheid van het Russische leger, doch
slechts als gevolg van één omstandig
heid, welke kort gezegd, gevormd
worqt door de onmogelijkheid om de
rijke hulpbronnen van Rusland snel
dienstbaar te maken aan oorlogsdoel
einden. Persoonlijk was ik in en bul
ten Warschau van het oogenbük af,
dal de ontruim'ng begon en ik kan
zonder eenig voorbehoud verzekeren,
dat er nooit eenigo .verwarring of pa
niek heenschte ala gevolg van de ont
ruiming. De correspondent wijst er
dan op, dat reeds twee weken van te
voren een onafgebroken rij van voer
tuigen Warschau begon te ontdoen
alles wat den vijand nuttig kon
rookwolken gehuld; onder de bovol-
king heerschtè een paniek.
Italinansche batterijen van gemid
deld kaliber hebben Oostenrijkse he
torpedojagers tevergeefs beschoten.
Ook een aanval van een ItaRaansche
duikboot is mislukt.
Het spoorwegviaduct boven Seno
San Giorgio is door Oostenrijksch ge
schutvuur 6terk beschadigd.
Do Oostenrijksche schepen zijn alle
ongedeerd terugekomen. Ilallaansche
oorlogsschepen zijn, op de gemelde
duikbf/ot voor Barl ifa, niet gcz'en."
Verspreid Mieuws
van de oorlogsvelden
OP WACHT AAN DEN YSER.
Een donkere avond do regen
pletst op de stmatsteenen en de wind
giert in de bouwvallen van liet plat
geschoten dorp, schrijft een cor
respondent in de „Vlaarnsche Stom".
in stilte naderen we de loopgrach
ten. waar anderen ons wachten om
afgelost te worden. Op den straat
hoek vlok tegen do vuurlinie, 6taat
een huisgeraamte, waarvan de
plankenlooze zoldering door twee
bolken is onderschraagd geworden.
In de keldering brandt licht en daar
moeten de mitrailleurs in. Goed. We
zoeken elk een plaatsken, blij van
uit regen en wind nog zoo wel te-
recht te komen. De wind mag nu
briesclien op do deuren en muren,
de regen mag voortstriemen. we zijn
in H droge. De kameraden, bah die
zijn daar ook tegen verhard, en de
soldaten, die naar liet kantonnernent
terugkoeren, zullen hun deel hebben,
gelijk wij het onze. plus de wind van
achler. dus niet te klagen.
Ondertussolien is de eerste schild
wacht zijn rol begonnen, en ik wordt
als zijn opvolger aangeduid. We rus
ton uit van den marsch, eten een
brokske, en rookon onder vroolijk ge
kout de ononlbeorlijke pijp, lot het
uur om is en uw nederige dienaar
met vasten stap den leidsman volgt
tot bij de mitraiUeusen.
staan waarachtje© op de rest der
zoldering/juist boven de schragen
van het ingestorte voorhuis. De don
kerte heeft me beet. ik strompel en
sukkel over steenen en houtblokken,
langs con verbroken trap tot bij onze
wapens. De maat boven heeft zeker
gelachen als hij ons zoo hoorde pij
nen naar omhoog, maar hij had ook
zijnen toer gehad, hoorde ik aan
zijn klappen.
Vlak onder me in de abris branden
V vail turn» wat ueu iijod'j
voordat het zijn troepen uH Rusland zijn en hi; vervolgt dan De geahi-
terug trekt. Juist nu, terwijl Rusland kunnen de voldoening hebben
gebrek heefi aan ammunUlo, en de woten, dat de Russen hun taak tot
Russische legere onder den Indruk (lit laotóte m'nuut vervuld hebben en
zijn van den steeds voorigezotten te- dal zij daarna in goede orde tcrug-
rugtoclit, ie de kans schoon, om den (r0]tkön |iet aan de Duitschers over-
ve'.dtoclit in Rusland tot een emdo to ialcnde de onverdedigde stad binnen
brengen. treken
En het gevo'g daarvan is, dat men Gedurende deze gohee'e beweging
zich reeds begint bezorgd te maken v,amieldcn de legere volgens een syrn-
over he lot van Potersburg. Hoewel p!an w<.rkt8n Klj daarbij -
het ,,a long way is to Tipperary 6amen met ane strijdkrachten vanweifelende lichten, naar omheen zie
en de oproarsch niet zoo heel gemak- g0]jaj jn Gaüciö af tot aan Lorna in ik hoofden bijeensteken, ik zie lip-
kelijk, wordt in een telegram uit he{ boorden waardoor zij in staat i ben verroeren en plots de weaens tot
de Russische hoofdstad aan de ,.Ti- waren tot he't jaatete oogenblik eland 1 schaterlachen plooien. Kenschelsen-
mes" de mogelijkheid overwogen, dat le hóuden den vijand de grootst mo- dt guitigheid qnifr jongens, die al-
de tocht naar die stad In het plan der verliezen toe te brengen en t-üd maar door een goed humeur
Duitschers liggen zou. Dit geschiedt °1f,, het ]eeer intact to ontsnappen, j boven wateir honden. Ik word er zei-
voornamelijk naar aanleiding van den om eiders ;n een nieuwe po^l- ve wel gezind van. ik lach den wind
Duitschen opmarsch in het gebied lus- geVecht weer op te vullen. uil» die door de dakgoten huilt en
schen den Njemen en de Dwina in Wanneer de Du'tschers meonen. dat ik laat het me weinig verschelen of
de richting van Dunaberg en Wilna. jmH de verovering van Warschau de regennatte mij tot op hot vei
Het plan schijnt te zijn. z:ch van den dcJn Russen beslissendcn heb- dringt, ik en zal niet wegwaaien of
spoorweg Wilna—Dunaburg. de dl- „geacht zullen zij góed0doen smelten. Rondom mij ontwaar ik
recte verbinding met Petersburg, te heden ken dat zij na een jaar van nog zwarte plekken m grillige vor-
meester te maken. Reds worden in u;tpUnFI,(j oorlog voeren even verzijn men op het verwoeste dak, waar ze-
Dunaburg. volgens berichten uU Rus- :-ais\jaD0Win toen hij zi:n rampspoe- ker ergens nog pannen liggen, maai
land, maalregelen genomen voor de di"en inval i'n Rusland'begon venk-is lijkt me boel do devening met
ontruiming dier plaats. i ?k ReT1eiKd op hel oogenbük heUeatte muren en gapende monden
Het groote belang, dat de Russen „roo|er bewondering voor de Russen ecu eendelijke leegheid. Do wind
hechlen aan het tegengaan (Her voor- gQVOÖien dan ooit In de uren van speelt geweldig met het water van
«JOL .OKOI KW.C.CM». .v.. wwh/w I waartsche beweging, blijkt wel ul't het eucaea in Galiciö waren zij uitstekend; j don Yser, ik zie niets, maar hoor hot
heeft het bruggehoofd van Wizna ge- krachtige optreden der Russische 'e- e(Jen in de uren van beproeving zijn j klotsen Toch, vóór me stijgt een
-- Mnr-n» KAfo in a.,t cwhlAd Naar Ho Hii«ÏBr.hB groen VUUT Op VOJ1 de DuitSCh© lOOp-
grucliten, kijk, al die groen liesche-
neii watervlakte, de overstrooming.
Nog één pijl. ginds waakt ook de
vijand.
Smds ik kennis maak zoo goed het
ging met onze stelling, neemt het
slechte weer in lievigheid toe, het
wordit een ware storm. Klets, plof,
daar waaien pannen van het dak.
Oei 1 het dak en de zolder wiegelen
en ik mee Steenblokken springen
uit en rollen op mij, nevens mij, en
ketsen verder op de massa beneden.
Mijn maat is hot. ik moet tot ver
dere orders den post verlaten cn mei
ons tweeën nemen we zoo goed het
gaat te midden van het vcortdreigen-
de gevaar de initraüleusen mede
naar den kelder. Hoe we beneden
goraakten en toekwamen, weet ill
zelf niet, maar, inits ©enige schram-
men en stool en waren we toch be
houden. Al de jongens waren opge
staan na het onverwacht gerommel
on gedruisch en begroetten ons in
komen met vroolijke kwinkslagen,
omdat allee zoowel afgeloopen was.
We meenden dat ge uwen keers
gel a ten had, lachen ze.
Ja, was 't zoo erg dan
'k Wil 't gelooven, we dorsten
niet buiten, hjjt regende steen brok
ken on pannest ukken voor de deur.
do Russen over de Gac-rivier gewor
pen. Sedert 8 Augustus heeft dit le
ger 4950 krijgsgevangenen gemaakt,
waaronder 11 officieren, en 12 ma
ch n ego w eren veroverd
Het leger van generaal Gallwltz
heeft Zanibrowo gestormd en is, al
Tegerberichten melden, werden de
Duitsche aanvallen, in de richting van
Dunaburg geregeld afgeslagen. De
Duitsohe berichten daarentegen zeg
gen. dat in de richting RigaMUtau
slechts zwakke Russische aanvallen
werden gedaan, die gemakkelijk wer-
vechtende, over Andrz-ejow verder in den afgeslagen, en dat overigens be
lt iets
Oostelijke» richting opgerukt.
Voor Nowo-Georgiewsk
nieuws.
Een der DuilSche luchtschepen
heeft het station van Bialistok
bonibardoerd. Hev
zijn waargenomen.
Van de legergroep van prins Leo
pold vau Beieren wordt gemeld, dat
de vervolging onder veelvuldige ge
vechten rnet Russische achterhoeden
wordt voortgezet en dat de M-uchow-
ika-sector is overschreden.
I.nkow is bezet.
Nadat de troepen der Duitschers
en Oostenrijkers onder Von Macken-
sen op verscheidene puiiten taai ver
dedigde stellingen zijii binnenge
drongen. zijn de Russen sedert
Woensdagnacht over het gchcele
front tusschen Boeg en Parczew in
aftocht
O o s t e n r ij k s c li legerbcricht:
„De Oos'ienr ijksch- II o n gaarsche
strijdkrachten, die ten Noorden van
de benc-den-Wieprz de Russen vorvol-
gen. hebben Donderdag Lukow geno
men cn zijn de Byatryca ten Westen
van Radzyn overgestoken.
Tusschen Tysmicnica en Boeg heb-
noorden de Njemen de toestand wei
nig veranderd 16."
De' correspondent van de Times"
seint nog
zij superieur.
Oo het Zuidelijk
Oorloastooneel.
Oostenrij kach stofberiohl
„Op het front In de kuststreek zijn
Woensdagnacht een hevige aanval te
gen hel naar 't Westen vooruitsprin
gende deel de.c hoogvlakte van Dober-
twee aanva'len bij Zagora, J!~
ty\r- „Het wordt beslist bevestigd dat, Woensdag overdag door een felle be-
onipioffingen wat de Du'tschers ook voornemens schieting waren voorbereid, afgesla-
zijn, het hun zwaar zal vallen om de R°n. onder groote verhezen voor de
hoofdstad te bereiken, daar de pro- IlaÜanèn.
vincie Pskow doorsneden is met me- Voor bruggehoofd van Görz is
ren en moerassen, die een krachtige het rustig.
en tactisch gevormde strategische U- Op de overige gedeelten van hel
nie aanbieden waarop de Du'tschers, front geschutgevechten en Whermut-
oor het geval zij zouden pogen naar J sellngen."
Petersburg op te trekken, moeten af- j
stuiten."
„Do Telegraaf' merkt op
„Merkwaardig is ook de erkenning
in het „Daily Mail"-telegram. da! de
tweede verdedigingslinie der Russen,
De Dost e n r ij k s c h e marine
staf meldt
„Woensdagochtend hebben Ooslen-
niksche oorlogsschepen liet traject
van deri Itaüaanschen kustspoorweg
die door de Njemen en de Bo»jg go-van Molfetta tot Seno San Giorgio be-
vormd i3. thans reeds onhoudbaar 's. schoten.
Zoowel ten Noorden bij Wilkomier, In Molfetta zijn vior fabrieken en
als ten Zuiden bij Kovel is zij omgebo- twee» tramviaducten zwaar beecha-
gen. Over fiet lot der vesting Brestd'gd. een viaduct Is ingestort, een fa-
LHowsk is hiermede nog geen vonnie briek is in brand geraakt,
geveld. Immers Uröst-Lilowslc is eon In San Spirito zijn het station en
der sterkste vestingen ter wereld, die verscheidene loodsen tot den grond
door haar gunstige ligging te midden afgebrand In Bari zijn de semuphoor,
van uitgestrekte moerassen en door do spoorweg en vijf fabrieken bescho-
haar uitgebreide verdedigingswerken ten, waarsan eon in vlammen Is op-
evontuco! gedurende onbepaald lan- gegaan. Geheel Bari was in slof en
vaar vergeten, on ik ga bij mijn
maat.
Zog. Frons, je zijt een moedige
jongen, maar ge moet zoo uw loven
niet riskeere® voor mij. dat is niet
noodig.
Zwijg, 'k zou 't nog doen.
lacht hij en we stopten elk eon pijpje
en wachten zoo het einde van den
orkaan af, om weder daarboven te
wacht te staan als het nog mogelijk
was. Heel die tegenkomste is toch
maar een doodgewone gebeurtenis,
ma«ar het avontuurtje is me steeds
bijgebleven en rk vind er genot in.
het n^er to pennen om het vaster te
boekstaven in mijn momorie.
's Morgens om adit uur trok ik
moedig weerom de wacht op en wol
op dezelfde plaats daar het weder
me verleden nacht zulk een gevaar
lijke poets gebakken had. Forschige
handen en kloeke balken hadden on
der tusschen den armtierigen toe
stand van onzen Btand heropgehol-
pen en zoo de wind zijn parten niet
herbergen, schoen het opnieuw uit
houd!) a ar achter de brokken voor
gevel. dio het omveer te taai waren.
Nu was het heldere dag en moest
ik ook sluipen langs de stecrihoojjen,
om op mijn post tc geraken. Van
achter liet deerlijk gehavende met
selwerk sloeg ik de vijandelijke po
sities gade, ginder verre aan een
verbrande hoeve, waar niets ver
raderlijks te bespeuren vLel.
Tusschen ons en de vijandelijke
loopgrachten de wijde overstrooming
van den Yser, en een half toeganke
lijke steenweg er dwars door tot bij
de Duitschers. do «enige strategische
weg om ons aan te vallen. Zo mogen
komen onze mitrailleusen kunnen
lang genoeg vuur en dood spuwen,
om tot een onmiddellijken aftocht te
dwingen.
Do voorjoarscho koude en mijn
halfnatte kleederen doen me rillen,
rnaar toch niet genoeg om mij het
genot te bederven van het grootsche
landzicht of liever waterzieht, dat
zoo wijd voor me uiteenloopt
Het water huppelt in lichte golfjes
over do bestroomde vlakte, kust op
en af alom verstrooide staken en
boomstammen en schuimt lichtjes
tegen de vele cilaudekens- van hooge
populieren of afgeknotte wilgen, die
daar bladerloos te treuren staan
ruïnen van eenzame boerengedoetjes
of groote hofsteden, die nte van verre
akelig zwart tegen grimmen.
Linke een grooter eiland met de
grillige vormen van een doorschoten
kerktoren als even akelig bekroond,
daar is een dorp geweest. Rechts ln
eendelijke verten tot aan de zee de
zelfde wem el en do watenlakte met
dezelfde triestige afwisselingen,
het hart van wee toenijpen.
Op sommige .plaatsen is het water
zonderling zwart gevlektHet ziji.
lijken 1 Er zijn er zooveel nog onder
het water, men spreekt van duizen
den. Zooveel rnenschenlevens zijn
hier in oeu ijsehjken veldslag weg
gemaaid, en ik tel de andere duizen
den niet, die geknakt ot verminkt
door bezorgde handen verre van dit
gruwend bloedbad werden gebracht.
Iedere mat© gronds werd hier met
bloed gedrenkt
ATRECHT.
De Belgische minister van Staat
Vandervelde heeft onldngs oen bezoek
gebracht aan Soissons en Atrecht
Over laatstgenoemde plaats schrijft
hij In de Petit Parisien;
„Atrecht is eon toonbeeld van el
lende. De kathedraal ligt bijna geheel
in de straat, waar het puin den weg
verspert. Menige voorgevel is door
een enkele granaat tot stof geredu
ceerd of vertoont gaten die er door
granaatscherven in. geslagon zijn. Het
stadhuis, een juweel van bouwkunst,
heeft betreurenswaardige schade op-
geloopen. In tal van slrutan 13 niet
één huis meer intact Vóór den oor
log had Atrecht 26.000 inwoners.
Thans herbergt het nog slechts 1200
huisbewaarders en enkele trouwe
werklieden, vorder een paar huisei
genaren en kleine winkeliers, die door
niets van hun winkels waren weg te
krijgen. Eiken dag wordt de plaats
gebombardeerd. Zoodra dc eerste gra
naat inslaat, kruipen do menschon
weg in him kelder; en in de meeste
gevallen wonen zij daar aldoor.
De Fransche en de Duitsche loop
graven zijn nog ge«n 30 meter van
elkaar verwijderd. Men moét echter
niet meenen dat de soldaten die zóó
hak erin, naar elkaar toe. Gisteren,
toen ik hier was, zagen de Franschen
een hond naar zich toekomen met het
volgende briefje: „Laat a_ u. b. aan
korporaal X. welen, dat hot zijn
vrou wen kinderen, die in Lens (ach
ter de Duitsche linie} wonen, hort goed
gaat en dat zij hem hun beste wan-
schen zonden".
IN GALICI6.
Een correspondent van de Ween-
sche „Kuryor PoLski" heeft een be
zoek gobracht aan een slagveld Ln
Galiciê en vertelt daarvan
Wij trekken voort, schrijft hij. op
den weg naar Janof. Vóór ons een
Duitsche legertrein en zware Oas-
tenrijksche artillerie. Rechts cn
luiks van den landweg is de grond,
zoover we kunnen zien, omgewoeld.
Daar loopen Russische loopgraven,
die voortreffelijk gedekt waren an
door een Bosch van prikkeldraad
versperringen beschermd. Verderop
erheffen zich de verschansingen, op
gericht door onze soldaten onder
den kogelrogon der Russen. Wij
verlaten den weg in de richting van
het fort, dat te Rzosna. Polska op
•li twogte werd opgericht.
De loopgraven der Russen zijn heel
zorgvuldig gebouwd, met een dak.
dat op balken rust. In de balken
openingen rnet blik omzoomd, waar
door de eoldatep bobben geschoten.
Op den grond, in het zand, liggen
geweren met bloed bespjit, gebroken
Russische geweerkolven, briefkaar
ten. papier met bloedvlekken er op.
Door een poort van staaldraad gaan
wjj op de hoogte van Rzesna, die tot
een sterk Russisch fort was inge-
richL In wanorde liggen hier op den
grond geweren en handbornmen; do
vorm der laatste doet denken aan
handlantaarns of kleine flesechen.
Hier zijn de kazematten voor de of
ficieren en soldaten, en zorgvuldig
gebouwde stellingen voor de Russi
sche artillerie. De kazematten zijn
gebouwd uit beton en ijzer, het dak
is met gras bedekt, inwendig vindt
men er een keuken, een munitie-
magazijn, ligplaatsen.
Een dezer kazemaMen werd door
een projectidl van een 42 c.M. batto-
r:< vernield, vier soldaten werden
gedood Daarnaast heeft een goed-
gemikt tweede scliot een trechter
vormig gat in den grond geslagen
en een groeten veoraad munitie bo-
fichadigd. Ou den grond zijn verder
naast overblijfselen van andere wa
penen, vooral vernielde machinege
weren te zien. Aan den ingang van
het fort waren de prikkeldraad
versperringen op vele plaatsen ge
scheurd Vele kisten met Russische
patronen en groote voorraden muni
tie voor machinegeweren lagen ver
strooid op don grond. Op een plaats,
waar de draadversperring sink ge
schoten was. lag een Russisch offi
cier. blijkbaar van voorname fami
lie. wat aan de bijzonder riike uni
form en Bet zijden ondergoed was te
bomerken
Verderen is het veld met projectie
len bekaaid cn tusschen onkruid en
korenbloemen liggen in hel koren
geheele hoopen gevallen Russische
soldaten, midden onder hen ook tal-
riike Oostenrijkers, die door ©en
hajcnet-eanvnl het fort van Rzesna
Polska veroverden en daarbij den
heldendood vonden.
TEGEN GASDAMPEN.
De N. R. Ct- deelt mede:
Sir Hiram Maxim hoeft een rfenw
middel bedacht ter bestrijd'ng van hot
eifgns der Duitschers (chloor). Het
zijn bommon, die tamelijk grooto
branden veroorzaken. Het gas van
den vijand komt dan in den opzuigen-
den luchtstroom, die veroorzaakt
wordt door het vuur, wordt de hoog
te ingezogen en aldus gevaarloos go-
maakt. De branden dienen dus le wor
den gesticht tusschen de soldaten nn
het langs den grond op hop
aanwaaiende chloorgas. Tot dat
doel gebruikt Sir Hiram Maxim
een machine, die de hommen
met nauwkeurigheid op afstanden
van, zag 300 M., Iaat vallen. De bom
men zijn gevuld mot een vloeistof
(welke, zegt Sir Iliram niet) die tot
dat doel even goed bruikbaar is als
benzine, slechts de helft kost en In
onbeperkte hoeveelheden beschikbaar
en gij kwaamt niet af. Toen vroeg do f djobt bij elkaar liggen, voortdurorid
nflirirtr ïATitnnn nm n fil Ia nnlfvn An i
officier iemand, om u af te halen, on
je maat zei ,,lk moet weten
op elkaar schieten of mot handgrana-
vtu. is" en Ini'ls op den alat er'door t» Op sommige ooeenhlikken
:eworst«ld. - werpen zij oouranten, tot zachte bun-
Ik was tóch rap het doorstane ge- dels gevouwen, met een steen en ta-
is.
Op Zee.
DE HANDKLSOORLOG.
't Wolffbureau meldt uit Bergen
(Noorwegen) Het e s, „Aura" uit
Borgen is door een Duitschen onder
zoeër .voor Manslenen getorpedeerd.
De „Aura" was met hout geladen op
weg naar Engeland.
De Noorsche pos'-boct Iris is oen
FEUILLETON
Het Raadsel van
den Klacht.
door EMIL PJ3SCÏÏKAN.
(Geautoriseerde Vertaling).
16'
N«n dat kon het ook niet zijn
er moest een veel ornstiger iels zijn
voorgevallen, wat haar zóó had doen
veranderen. En in haar brief stonden
nog andere vreemde dingen, b v. het
woord „harteloos" en dan haar afkeer
van hel „sombere hu's" in de Buch-
feldstrasse.
Wie had haar harteloos genoemd,
en waarom had zij oen afkoer van de
Buchfc'dstrasse cn wenschte zij dat
zij pooit 'n no. 8!) was gekomen?
Indien zij het oneens -waa met
haar moeder of met Josefa, dan had
liet huis er toch geon schuld aan. De
zaak moest dus in verband staan met
don hoor Wolfert.
In ging :r. mijn herinnering na wat
ik aangaande dien man had gehoord.
Dat was zeer wol zeer wein'g, maar
nochtans geenszins onbelangrijk. Do
overledene was iemand die niét veler
sympathie genoten had, hoewel hij
toch geen reden tot ergernis had ge
geven. Hij leefde zeer teruggetrok
ken en teekende op alle lijsten, die
hein werden aangeboden. Waarmee
hij zich bezighield wist niemand, men
hoorde allerlei fantastische verhalen
over hern, die elkander ook weer te
genspraken. Wel was men hot er een
parig over eens dat hij een gierigaard
was cn dat hij menschenschuw bleek
te zijn.
In inijn herinnering leeft hi} nog
altijd voort als een buitengewoon
groote man met hoog© schouders Zijn
gezicht was geenszins bijzonder, a'-
ieen de oogen stonden wat schuw. Hij
was al-tijd in hel donker, maar niet
temin hoogst elegant gekleed en had
steeds een hoogen hoed op. Somtijds
had hil een monocle voor hel linker
oog. Ais hij iemand groette, deed hij
dit zeer vriendelijk, maar hoogst zel
den sprak hij «en overbodig woord.
Deze man en mevrouw Karsteu wa
ren broer en zuster en toch waren zij
geen goed© vrienden. Waarom dat
wist ik niel Misschien waren zij even
verschillend aangelegd, als Josefa en
Pauline dit waren
Josefa en PauÜne waren immers
zusters en toch hadden z© niets van
elkander. Z-onderimgi En Pauline en
Ottilie had men gemakkelijk voor zus
tere kunnen aanzien.
Ind'en de heer Wolfert. zijn nicht
Pauline gekend had, zou het gezicht
van Ottilie, di© zoo sprekend op haar
gett-ek. hem zeker verrast hebben.
Misschien was dat ook wel hel ge
val, m-sschien was de vriendelijkheid
die hij Otttlie bewees, daar zelfs wel
hel gevolg van. Dan was het nder-
daad zooals Otlüio ook gezegd had,
een „vaderlijk" gevoel geweest, dal
hij voor haar gekoesterd had, en kon
men den ouden man, in deze, al
thans, van niets kwaads verdenken.
Een „vaderlijk" gevoel hoe was
hij daaraan gekomen? Pauüne was
toch slechts zijn nicht en hij kende
haar niet eens. had zij zelve gezegd.
Ik begreep hoe langer hoe minder
va ae gen r zaak en ik gevoelde
mij nu zelfs angstig te moede Overal
zog ik spookbeelden voor mijn oogen
verrijzen, een reusachtig lichaam viel
mol eon afgi ijselijken gil in de diepte,
Gerhardt Prantncr stond er bij met
fonkelende oogen en dreigend opge
heven vuisten en PauÜne en Otti'ie
lagen in elkanders armen.
Mijn aden» ging hoe langer hoe ge
jaagder op cn neer, ik verhaaste mijn
trod. Hoe lancer hoc dreigervdor ver
rees Gerïuirdt Pr.-Jjvtaier voor mijn
oogen, mijn hart bonst© steeds ge
jaagder, bot ik eindelijk om den hoek
van de straat een gondelier oiiunoet-
to die mij inet „Sla S-. al" begroette
en mij van liet benauwde angstgevoel
bevrijdde.
Hvt was avond en de maan schoon
prachtig over de koepels van de St.
Marcus kerk cn de zuilen van de Pia
Zutta. Duizenden vrouliike menschen
bewogen zich op de to©\ erachlig ver
lichte markt heen en weer, maar
opgownndon verbeeldingskracht liot
mij nog niet .'de», rust. Niet niear on
der den indruk vun liet benauwd, ge
voel zijnde kon ik nu ka m naden
ken, maar telkens en telkens weer
fluisterde een siwn m-j in dal dc op-
kissing van bet raadsel van dien
nachi geheel anders zou bi ijken te
zijn. dan wij tot nu toe vermoed had
den.
De stem bleef in miin ocren weer
klinken maar ik zou spoedig v-.rne
men. dat ik mij ook nu weer vergist
had. Ik vond immers aanvankelijk
geen rust, voordurend luid ik besef
dat ik wc-liicht den sleutel bezat van
een geheim, dat misschien een armen
■drommel uit <h»n kerker zou verossan
en met koortsachtige haast maakte ik
mijn werk af. Vier en twintig uren la
ter was ik daarmede klaar on zonder
ook maat oen oogenblik meer aan de
ze tooverachlige s ad te wijden, snel
de ik naar het station om zoo spoedig
mogelijk naar huis terug te keeren.
Wij hebben elkander lator teruggo
trfon, schoon Veneüu, en een zekere
zwarte gondel hel was beslist de
zelfde, waarmee ik toen naar hot sta
tion veer blijft mij nu zelfs n in
herinnering. Indien ik u destijds on-,
vriendelijk belvandeldo, dan hób 11c
dal duizendmra! vergoed door u te
verslinnen de liefsto vrouw te vervoe
ren dia nog ooi; op oen huwelijksreis
ging. Adio be'la Vencziftl
De locomotief fluit al de trom
zet zich in beweging en ik tel de uren!
Treniso, Ucline, Cormons, goiUJonk.
eindelijk zijn wij weer in Oostenrijk!
Laibach, Ci'li, Graz, gelukkig Graz,
dnt aan zulk een meisje het levens
licht schonk.
En nu over de Sommering. Baden.
Madling, Stzgersdorf. we'ke liefelijke
kkmkun. Eindelijk zijn we «huis en
rijden wij met de vlugste fiacre iwwr
Buchfei'Jstrosse No. 89. naar h©L huis
dat, ondanks zijn somberheid mij
thans hot liefste op de wereld ia
TIENDE HOOFDSTUK.
Om zes uur was ik mot den snel
trein aangekomen, Hen minuten lai'er
w as ik tehu De Buchfokistrasse lag
daar als uitgestorven, hoewel de dkni
ron alle reeds open waren. Een kou
de wind joeg de stofwolken op.
Toen ik uil het rijtuig sprong, go'.u
mijn eerst© blik de ramen van de
tweed© verdieping. De groene jalou
sies- waren nop omlaag, het was in
niers eek eerst zee uur! Ik schelde
aan. Juffrouw Lichtblan deed open
en nam mijn koffertje aan. Mot enkel
woorden bevredigde ik haar nieuw?
gierigheid naar mijn avonturen, riep
ik mevrouw Charemont, die ook nu
weer haar neus door de dour stak. eon
goeden morgen -oe en verliet daarop
weer het huis, zonder nog van kleoron
verwisseld, te hebben.
Het zou nog uren duren vóór ik mij
op de tweede verdieping durfde laten
aandienen, maar mijn gejaagdheid
was zou grind, dat ik het in mijn ka
mer niet kon uithouden. Ik zou c-or»t
een kop koffie paan gebruiken ©n dun
zou hc' laat genoeg zijn oni bil Otillie
op te loepen. En di" was feitelijk nog
gewichtiger dan oen bezoek op dé
tweede veidicping. daar ik toch geen
hoop had Paulino alleen 'o ontmoe
ten.
Ik hegnf mij dus naar hel café op
de paradeplaats cn slenterde toen van
daar naar de woning vun Otillie. Als
deftig heer keek men mij d-iar in do
Aigidiusstraat hoogst verimascl aan,
heipeen mij ocMer gc«n6zins belette,
reciddoor naar No. 19 tc stevenen. Hei
meisje, dat ik do vorige maal ook
reeds had ontmoet, was daar nu aan
het work en rei mij, dat Otillie niet
thuis wai
Zij is een half uur geleden naar
het Wealer-slat'on gegaan, he rich te
zij mij. l>o moeder van mijnheer
Prantnw komt naar hior en die lioatt
zij nu of.
(Wordt vervolgd).
