NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD. - Opgericht 1883. Onze 13e Ustkeenng groot VIJF EN DERTIG GULDEN r;s£ï 33e Jaargang No. 988S Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. DONDERDAG 2 SEPTEMBER 1915 A HAARLEM'S DAGBLAD ABONNEMENTEN ds, ADVERTENT1ËN: per drie maanden: ^an regels 75 Cts.iedere regel meer 15 Cts. Buiten het Arrondissement Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd a'JSlx Haarlem van 1—5 regels 1.—, elke regel meer 0.20. Reclames 30 Cts. per regel, is (kom der gemeente) met het Letterkundig Weekblad „De Bij Abonnement aanzienlijk rabat. Zaterdagavond" 1.50 Advertentiën van Vraag en Aanbod, van 15 regels 40 Cts. per plaatsing, Franco per post door Nederland2.Je* elke regel meer 10 Cts. a contant. Zondagsblad, 'voor Haarlén,' 0.37'/, Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53. de omstreken en franco per post. 0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724. Uitgave der Yennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12. Telefoonnummer 122. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. De Verzekering der (per wook) gsabonneerden wordt gewaarborgd door „The Ocean" Rokin 151, Amsterdam. is op 2 September 1915 uitbetaald aan den heer P. 5. DE LOOZE, Dr. Leydssiraat 18, van wien, tengevolge van een hem overkomen onge val op 21 Aug. 1915, het linker onderbeen is gebroken. De betaling geschiedde door bemiddeling van de Nederlandsche Credietbank alhier, als hoofdagent van de maatschappij „THE OCEAN," waarvoor ons kwitantie is verstrekt. Tot en inet heden hadden de volgende uitkeeringen plaats: 1914 19 januarif 30.— 6 Februarif 30. 1 Aprilf 200.— 6 Meif 15.— 8 Augustusf 30.— 1915 13 Januari f 500.— 5 Februarif 30. 9 Februari f 15. 20 Februarif 35. 26 Maartf 35.— 9 Augustusf 30. 24 Augustusf 30.— 2 September f 35. DE ADMINISTRATIE. ln werden met algemeene en op vier slechtigheid der gemeente-adznlnis- na algemeene stemmen genomen. tra tic althans deze goede zijde heeft, Maar dat daarmee het doel nu ook Is teleurgesteld uitgekomen. Die data bereikt is zou ik niet durven verze- waren niet alle bij de hand, en we keren. De toen-tand is nu zoo, dat IV zullen er later van hooren wel meen- en W. plannen zullen indienen onderda de voorzitter te weten, dat een van voorwaarden, die him instemming de termijnen zoolang geduurd had, niet hebben. Met de openhartigheidomdat gewacht moest worden op goed- I j die den burgemeester siert, heeft hij keuring van Gedeputeerde Staten - verklaard, dat Haarlem, naar 't oor- de rechte zenuw ontbreekt me, om te deel van B. en W., geen haven mag kunnen beoordeelen, of men dan op j hebben, tenzij de kosten daarvan door - 't stadhui:!, natuurlijk onder voor- j groote grensuitbreiding teruggevon- j zich tig vooibehoud van die goedkeu- I den worden, een standpunt dat doet. ring, niet verder had kunnen gaan. j denken aan den overbezorgden koop-| Hel is evenwel billijk, om een oor- I man, die zijn zaken zal gaan uitbrel- j deel op te schorten tot de beloofde J den zoodra hij meer klanten krijgt inlichtingen gegeven zullen zijn. en achterblijft bij zijn collega, die Helaas, wie klaagt over de traags alvast maar uitbreiding aan zijn on derneming geeft en daardoor zijn oliëntële ziet aangroeien. Zullen B. en W., nu de Raad de tweo onder werpen havenplannen en girensinl- breiding gescheiden heeft, met dezelf- de energie ontwerpen gaan maken, als zij gedaan zouden hebben w anneer hun stelsel aanvaard was? Ik wil het, tegen alle waarschijn lijkheid in, blij-ven hopen, want er I hangt voor onze gemeente veel van af. Mens-dien, die waarlijk niet met 1 het geld der belastingbetalers willen 1 smijten, zullen toch in de rede van den burgemeester iets, laat ik het beid van een ander, gaat straks zich zelf aan remmen te buiten. De heer Andireae zette, op een uur toen de Raad van vermoeidheid had moeten eindigen, een grooten boom op over deze wereldvraag, of de directeur van onze waterleiding tweemaal de plaats van een watermeter aanwijzen mag of niet. Daar raakten andere juridi sche tongen van los. Waarom staat er toah niet in de instructie van de juridische commissie, dat zij haar a<t- viozen moet uitbrengen met alge meene stemmen, zooals een jury haar vonnissen? Toen kwam, tot overmaat van ramp, oen lang debat over de politie- DIT NUMMER BESTAAT UIT ACHT BLADZIJDEN. EERSTE BLAD. AGENDA VRIJDAG 3 SEPTEMBER. Biosc. Theater, Gr. Markt: Voor stelling. Cinema-Palace: Voorstelling. Duin en Daal. Bloemendnal: Concert. Do Wethoudersver kiezing. De drio sociaal-democratische Raadsleden, -Ie hceren Nagtoaam, Poppe en Spiesz, zijn overeengeko men, orn hii de wellioudccrsverkiezing van Dinsdag reed» bij eersle stem ming to stemmen op Mr. J. N. J. E. Heerkens Thijssen. Dit om billijkheidsredenen, maar ook omdat zij meenen, dat zulk oen groote groep leden, als de Rechter zijde na de laatste verkiezing is ge worden, ook mede de verantwoorde lijkheid moot dragen, die op het col lege van B. en rust. De verkiezing van den heer Heer kens Thijssan is hiermede vrijwel ver zekerd. II ij is de randidaat var de Rechterzijde voor den zetel van den hear Kruseman en zal bovendien naar wij vernamen oei. aantal stemmen van link» krijgen. Over do houding van linke wordt voorts nog nad -r overleg gep'eegd met rechts om te dezen opzichte lot een bepaalde schik king te komen Behalve de we'houdersverkiezir.g zal Dir.sdag van belang zijr. ho? do verschillende commissies aangevuld worden. F.r zijn door het heengaan van de zes Raadsleden in veie com missies vacaturs? eekomen. OM ONS HEEN No. 20SS Nabetrachting ?ai den gemeenteraad. Zoo-als wel tc verwachten was heeft de slachtliuiskouring het Woensdag middag weer gewonnen van de huis- keuring van toebereide vlëesphwaren. Het voorstel van den heer Visser om de zaak aan te houden omdat het ver weerschrift der handelaren pas den- zelfden morgen ingekomen was, word na energieke afv'ijzing van den voor zitter door den Raad verworpen en v-ervolgcns het voorstel van B. en W. met bijna dezelfde .-temmenvorhou- ding aangenomen, zoodat de huiekeu ring opnieuw van dc baan la ronduit zeggen, ouderwetech gevonden hebben, dat ook al opgeval-ke vrijheid van de onbezoldigde rijks- len was, toen de voorzitter indertij-d, veldwachters, die bedreigd heet te bij de gemeentelijke winkelsluiting, j worden door art. 7 van de instructie, den winkelier schilderde zooals deze, j welke de Commissaris der Koningin naar zijne opvatting, reilt en zeilt. I hun meegeeft. Heeft iemand ooit ge- Tegeniover de al te voorzichtige redo-boord van een onbezoldigd rijksveld- neering, dat ntieuiwe belastingbetalers wachter, die in zijn politieke rechten Er was in L debat, behalve de argu- 1 verkregen moeten zijn die de haven-inderdaad verkort was? Nog nooit heb menten voor en tegen die niet nieuw plannen kunnen betalen, staat het ik er een gezien of gesproken.. Tlieo- wairen, een zekere scherpte op temen i inzicht, dat een gemeente, die voor-J ric, reine theorie, zonder practischen ken, alsof de debaters ontstemd wa- ujt wil blij-ven gaan. voortdurend naarondergrond! 't Is of ijverige redden» ren. Het is niet duidelijk waarom, j nieuwe bronnen van inkomsten moet komen toesnellen op rustige henge- tls waar, de handige penvoerder, dio j blijven zoeken. Wij leven in een tijd,; laars, dia er niet aan denken om te de stukken der handelaren samen- j die veel verwacht van den opbloei on- j water te raken! De arme reohtsgeleer stelt, laat wel eens een krasheidje zer vaderlandsohe nijverheid, ook inde Commissie moet intus ohen voort- vallen, maar aan don anderen kant is takken, die haar tot dusver vreemd' gaan met alle gemeentel ij'k© verorde- de directeur van het Slachthuis, als J waren. Kleinere gemeenten, als Dor-nirgon daarvoor te herzien, Als ze ik dat zoo eene zeggen mag', ook nietdrecht, Delft, E5 jaar Penningmeester. Up do vergadering van de KoninkL liedertafel Zang en Vriendschap he denavond treedt, de heer K. van Eden af als penningmeester en wen soil t geen herbenoeming in die qualiieit iwel is hij bereid, lid van liet be stuur te blijven. De reden van dit aftreden ais schatbewaarder ia, dat de heer Van Eden deze taak nu 25 jaar lang waargenomen lieef.t en oordeelt, dat een ander dezen arbeid nu maar eens overnemen moet. Er is zeker voor at standpunt iets te zeggen, al zal het der Liedertafel leed doen, hem als penningmeester te zien gaan. Over de manier waarop hij do functie waarnam, kan maar één oordeel wezen dat ze voortreffelijk was. De heer Van Eden bezat -ie twee goede eigenschappen van den penningmeesterhij wist middelen te vmden om do inkomsten te ver sterken en de uitgaven te beperken vooa- zoovei' dat maar mogelijk was. Een sinecure is de betrekking niet geweest. Heeft in gewone omstan digheden de kas van een liodertafel al neiging naar een nadeelig saldo, zoodra buitengewone gebeurtenis sen, groote concoursen e. d. m. zich voordoen, is er waarliik talent noo- dig om de rekening sluitend te ma ken; dat hij dit bezat heeft Van Eden meermalen getoond en daarvoor van bestuur en zangers groote waardee ring ondervonden. Noode zal men hem dan ook als penningmeester zien gaan, doch overreding tot blijven zal niet baten. De heer Van Eden weet wat hij wil en dat is nu aftreden. Het zal zeker niet geschieden zonder een woord van welverdienden dank. voor de poes en wij mannen zijn toch geen jongejuffrouwen, om te ontstel len over een scherp woord I Hoo ik er over denk is bekend. De slachthuis- keuring, vluchtig en gebrekkig uit ihaar aard, verdient niet eet excès d'ho n n e ur, de groote eer, die haar bewezen werd door Dr. K ruseman en de huiskeuring niet cette lndig- n i t deze minachting. Misschien gaat tot zekere hoogte ook 'het omge keerde op. De meerderheid van den Raad hield het met de officieeie tdachthuïskeuring en bleef daarmee, het zij zonder onvriendelijkheid ge zegd, aan den veiligen kant, omdat men in zaken van hygiëne liefst blijft bij do officieeie adviezen. Maar het was zoor opmerkelijk, dat dc stemming over uitstel een zuivere partijstemming was. Tien rechtsche Raadsleden er voor, twintig Unksche er tegen. Ziedaar een buitengewoon ernstig verschijnsel. Is nu inderdaad vraag of ham en worst aan Kaïnpen, Schiedam, daar geen groote haast mee maakt bieden terreinen en medewerking! (zelfs bekwame spoed wordt bij deze aan; welnu, Haarlem, dat gunstigerCommissie niet altijd opgemerkt) zal gelegen is dan die alle, moet niet ik het haar niet kwalijk nemen. Dit achterblijven, maar door energie, is zeker, dat de Raadszitting veel te ruime opvattingen en tegemoetko- j lang duurde. Geen schepsel kan vijf ming, een bloeiende nijverheid trach- on een half uur frisch blijven in een ten te lokken. Het kan zijn, dat daardoor in den eersten tijd orroe belasting stijgt. Maar moet ik aan een gemeentebe stuur, dat het immers zolf wel weet, nog komen zeggen, dat het percenta ge dor belasting de hoofdzaak niet is, maur de vraag, of dc bevolking die gemakkelijk opbrengen kanl Welnu, voor dat laatste is noodig, dat er wat omgaat in Haarlem, dat er loven is en bedrijvigheid en vertier. Die krijgen we niet door angstvallig te kijken naar de grenzen van andere gemeen ten, welke zoo dicht bij de onze lig gen. De voorzitter maakte hiervan een grapje. „De harten van dc hoofd redacteuren der dagbladen." zei hij, telen van liefde voor de gemoen- Slach thuis of in de winkels gekourd 't'e> maar M wonen er buiten. moeten worden, een quaestia litiek? Als dal zoo zij-n zou, dan is In derdaad onze Raad zeer diiep gezon ken en bestaat er alle reden om voor de toekomst van onze stad ernstig te vreezen. Even fout als indertijd de strijd tussohen bescherming en vrij handel, even verkeerd zou het wezen, aangelegenheden van hygiëne te be- sliasen naar politieke overtuigingen. Dan is 't oogentblik niet ver meer af, waarop wij linkecho bruggen en recht, scihe kademuren zullen krijgen en wordt de gemeente-politiek ln den grond bedorven door wat wij gewoon zijn de .groote" politiek te noemen, die evenwel dikwijls verre van groot Mag ik ook eens een grapje maken en, lichaam en geest scheidende, doen opmerken, dat terwijl die hoofdredac teuren lichamelijk in een dorp wonen, hun geest in Haarlem huist terwijl anderen, wier lichaam in Haarlem woont, met hun geest in een dorpje verwijlen! We wachten dus nu cup dc nadere havenplannen van B. en W. en ho pen, dat die er spoedig zullen zijn. Niet met „bekwamen" spoed, maar werkelijk spoedig, zooals monschen van zaken dat opvatten. Over snelheid van werken had Mr. Andreae anders niet veel goeds te vertellen beleefd is. Nogmaals, dit is een bedenkelijk j maar scherp klaagde hij over de lang- verschijnsel, dat naar ik hartelijkzame behandeling ion hypotheek- hoop, geen opvolgers hebben zal. In j aanvragen op het stadhuis. Zes we-j OTtbrek^de fciiden nog w^ üTzuileu die richting ligt Haarlems bloei zeker j ken waren noodig geweest om uit te vinden. Q'et. maken, of die al dan niet In de ter- Laat ons daarom liever aan toeval men vielen denken en ons verkwikken aan de Wie nu verwacht had, dut die voor- eenstemmigheid, die in den Raad zilter onmiddellijk de data der ver- vergadering, eerst beginnen de ma gen te knorren, dan de vergaderaars zelf, die aanmerking maken op el- kaams toonHad ik het voor 't zeg gen, dan eindigde iedere Raadszit ting onverbiddelijk te half zo6. of do agenda afgehandeld was of niet. Had den die niet-bedreigde politieke rech ten van de onbezoldigde rijksveld wachters zoo'n haast? Met een 'hartelijke toespraak nam de burgemeester afscheid van de heengaande liecren, speciaal van Dr. Kruseman en J1ir. Van Styrum. Had de heer Huiswit, vader van het ha- venplan en uitstekend voorlichter op eiectrotechni c.il gebied, geen extra woord verdiend? De heeren Van Styrum en Kr use- man antwoordden en die Raadsleden gingen heen. Velen keeren, vrijwillig of gedwongen, niet terug. Hun opvol gers staan klaar, om hunne plaatsen in te nemen laat ons hopen, dat niet menige zetel tc groot zal blijken te wezen voor sommige kleine figuren J. C. P. BLOEMIST- TUIN. EN LAND ARBEIDERS. Vanwege den Ned. R. K. Bond van Bloemist, Tuin- en Landarbeiders en den Ned. Bond van arbeiders in het Landbouw, Tuinbouw en Zuivelbodiijf j is een verz .ek gericht tot de Werk- gers in het Lloembollenbed.-jjf te Haarlem &u o: natreken. Daarin lezen wij o u.: ,,Het ongetwijfeld, ook u bekend hoe door <J* toegepaste loonkcrtmg verbvien jaar. verreweg de m este ar beiders in den afgeloopeu winter schulden hebben moeten maker.. Wel Is sindsdien het loon weer op poil ge bracht, doel b;i '1ü verschrikkelijke duurte is zulk1- niet eens voldoende om een gezin te kunnen onderhouden, veel minder i'us om de gemaakte schuld te kur.n n voldoen, z^orial uw arbïiders onder de meest komm-rYoIi6 omstandigheden der. winter tegemoet gaan, mede iret het oog op de duur- de re bran-J>'cffcn, enz. Waar de bed- ijfstoestand ocgelwij- fel i minder ongunstig is, dan iemand bij den canvar.c van het jnai en zelfs veel later had durven verwachten, wuar ver 1 den jaar door den «1 cl.ten bedrljfstoestaod ook door do arbeiders groote scha."'1 Is geleden, daar mee nen vu ze orgnnisa liën het vczoek te mogen richt- n. bij den meer gunsti ger bedrijfsleer:and ook rekening l_- willen houden met den inderdaad zorgwokkende, toestand der arbeiders en vragen derhalve voor h-n een duurtetoeelag van een guiden per weck. De organisaties verzoeken, zoo mo gelijk vóór 3 September as. bericht te mogm omvangen. Stadsnieuws Hlldebranti-Monument. Hoewel naar men weet het geheele bedrag voor dit monument nog niet bijeen is, zal Prof. Bronner een becin met zijn arbeid maken en de ver schillende figuren boetseeren. Daar hij rtkeot twee jaar voor het geheele werk noodig te hebben, ver trouwt de Commissie inmiddels de ZWEMSCHOOL. De temperatuur van het water was hedenmorgen te 6 uur 57 gr., en te'12 neerschte over de havenplannen. Do schillende handelingen had overgo-1 uur 58 gr. twee voornaamste beelissincon hier legd. aldus aantoonende. dat de om- SOLS ER EN HESSE. Naar nvn ons n.eldt, gaat het En- sen-bo Soiser ril Hesse, Direrteur P.e'. He.fc-e eeiie tournée maken m a do Amsterdan.sche schels: eet je t al -un S-Tiiciievis-MieV" Gok.iiaariem zul op dizo tournee worden bezocht Vo)-l opig rt' l.iH Ensemble alhier optreden va;< Zondag 5 toe er. niet IXuideidag V) September; Mevrouw HesseSlauüei-of zal de rol vervullen vun Schcilevis-Mie, terwijl de verdere ruiverdeeling is geheven, z^oa's ucro ul'ioor gewic-'t u> Met uitbundigen bijval werd deze schöts -fedurei.de ruim 3 maanden v» Amstcrdum opge voerd. TeekenakleM. 0. Te Rotterdam is geslaagd voor Teekenen M. O. akte M. B., mej H. J. W. de Wit v. d. Hoop, te Heemstede. AANBESTEDING. Hedenmorgen werd aan het ge bouw van het Prov. bestuur van Nuordholland aanbesteed volgens be stek 70: Het op diepte brengen van ecnlge gedeelten van het Noord- Holland9ch Konaa en van de voorhaven van de Koopvaardersschut- sluis te Nieuwedicp. Raming f 8000. Laagste inschrijfster hiervoor was N. V. tot aanneming van waterbouw werken te Scrcst, voor f 7495. De Sohouwburgbouw. Naar wij vernemen ligt het met 't oog op do heorschende werkloosheid ln de bouwvakken, in het voornemen, om den bouw van den schouwburg op het Wilsonsplein nog dit jaar te be ginnen. Wien het bevreemden mocht, dat onder dez© omE-tandigheden tot den 6Chouwburgbouvv zal worden overgo- gaan, wijzen wij or op, dat door den houw veel belangen gebaat worden. Eon der voornaamste is oen finan cieel belang voor de gemeente. We weten niet of de schouWburgbonw reeds in 1916 gold vorderen zal uit de gemeentekas, maar daartegenover staat in elk geval de vermindering van vverkloozonuitkeering van ge meentewege Wanneer men den ge meentelijken bijslag per wcrklooze op f 3 stelt, dan kan men becijferen, hoe veel de 6chouvvburgbouw. die een groot getal bouwvakarbeiders zal vorderen en lang zal duren, aan do gemeentekas zal besparen. Bovendien heeft men hot belang, dat de gezinnen kunnen leven van vol loon, wat niet alleen voor hen, maar ook voor den middenstand van be lang is. Verder komen er nog andere klei nere voordeelen, o a dat wanneer da arbeiders werken de gemeente haar Hoofd. Omslag zal binnenkrijgen, die anders wel oninbaar zal zijn. In andere steden, o.a. Amsterdam, vindt men het oip touiw zetten van bouwwerken van zulk een groot nut, dal daar nu voor veel greoter bedra gen verbouwd wordt, dan in normal# tijden. (ZU vervolg Stadsnieuw» op pag. 2). (Jit de Omstreken Sohoten. Do financiecle toestand. De heer Hooy heeft in een schrijven aan den Raad, nu hij over zijn amend, voorgesteld in de raadsvergadering van 12 Augustus j.l. ,oni de aflossing van de door B. 'en W. voorgestelde leening groot f 18000.— inplaata van in drie jaar in twintig jaar te doen geschieden) door het staken der stommen 't woord voeren, en waarschijnlijk meerdere leden, dia toen afwezig waren en dus niet we ten welke motieven hem hebben ge leid dit amendement voor te stellen, aan de tweede stemming zullen deel nomen, meegedeeld, dat hij het van belang acht zijn standpunt nogmaals nader uiteen te zetten. Wordt het leonfngsvoorstel aange nomen, dan loepen er ten laste der gewone inkomsten der gemeente drie leonin-gen, die allen meer of minder verband houden met de oor- logscrlsis cn op korten termijn moe ten worden afgelost, n.l. de eerste groot f 5000.—, aflossing f 1800.per jnnr tegen een rente van 5 Zie Raadsbesluit a d. October 1914) de tweede groot f 10000.—aflos sing f 1000 per jaar, rente hoog stens 5 1/2 -Zie Raadsbesluit dil 12 Augustus 1915) de derde groot 18000 aflossing f 6000.— per jaar, rente hoogstens 5 1/2% (Zie voorstel B. en W.). Zelf de datum. De gewone middelen der gemeente zullen dus ln de volgende begrootin gen (vermoedelijk de eerstkomende uitgezonderd) belast worden met de rente en afloseing van ƒ59». f 10000.— en I 18000.-. Aan aflossing zal dit jaarlijks be dragen ƒ1800 plus 1000 plus 6000— is 8800.—. Aan renté tegen 5 van 33000 is ƒ1650. welk bedrag elk jaar afneemt. In totaal zullen onze gewone mid delen dus bel&et worden met 10450. Daar komt nog bij le dat de rekening der gemeente- gasfabriek over 1914 sluit met een nadeelig :mldo van f 11166.86 2e. dat niet is uitbetaald aan de g<v meente de retributie groot 5000 der gasfabriek 3e. dat het begroote winstcijfer ovei 1914 ad 4280— nitiil is. waaruit volgt dat de gewone middelen der ge meente ook weer mot dezo bedragen worden belast. Ten laatste merkt de heer Ilooy op, dat. gezien de duurte der grondstof fen ook dit jaar zeer waarschijnlijk even nadeelig geëxploiteerd zal wor den als in het vorige. De heer Hooy trekt hieruit óe con clusie, dat de gewone middelen der gemeente voor de e.k. jaren belast j zullen worden met rente en aflossing van bovengenoemde geldleeningen, i dat ook dc derving van winst en re- I ti ibutie der gasfabriek, zoomede liet geleden verlies ten laste der gewone middelen komen. Bovendi n moot de I toestand van het gasbedrijf over 1915 nog onder dc oogen worden ge.rien

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1915 | | pagina 1