Noch Servië, noch Griekenland wa
ren bereid, aan het verzoek der
tente te voldoen, en Bulgarije nu
reeds tevreden te stellen, door Mac
donie. Seres, Kavalla en Drama
te staan, voordat zij eerst op andere
wijze waren schadeloos gesteld voor
het \erlies, dat zij daardoor zouden
lijdon.
Wanneer dan de afstand niet
goedschiks zal plaats hebben, zeide
fnen ln Bulgarije, dan zullen wij
maatregelen moeten nemen om ons
op andere wiize ons bezit dier stre
ken te stellen. Want het geduld van
Bulgarije is uitgeput.
De overeenkomst met Turkije, tot
afstand van het grensgebied in Thra-
cië, tot aan de rivier de Maritsa, was
het eerste gevolg daarvan. De over
eenkomst werd longen tijd aange
houden. maar op 3 September getee-
kend en bekrachtigd. Daardoor stelde
Bulgarije zich aan de Turksche ziide.
Welke overeenkomsten tusschen Bul
garije en de Midden-Europeesche
staten bestaan, weten wij niet. Maar
er is zeker verband tusschen de be
schieting van Belgrado en Semendria
door de Duitsch-Oostenrijksche ar
tillerie, en de mobilisatie van Bulga
rije. De „Deutsche Tages-Zeit." toch
vergelijkt „het nieuwe optreden te-
gin Servië met het boren van een
tunnel, door een gedeelte, dat de ver
binding tusschen de centrale mo
gendheden en Turkije belemmert. De
medewerking van Bulgarije, door het
verdrag met Turkije verzekerd, zal
de centrale mogendheden in stnat
stellen de politieke alliantie met
Turkije ook tot een militaire te ma
ken, en daardoor de quaestie van de
Dardanellen en van do Zwarte Zee
de „Deutsche
Tjrgcs-Zeit," zegt genoeg. Zoo Bulga-
ïije niet voornemens is Servië aan
te vallen, is het in elk geval bereid
mede te werken, om ammunitie en
geschut uit Oostenrijk naar Turkije
te vervoeren.
Treedt echter Bulgarije daadwer
kelijk op, dan worden in den Balkan
gij zoo opnieuw de geesten ontketend, die
het ook wel j men door het verdrag van Boecha-
doen. Na tien dagen kroeg ik een j rest voorgoed gebannen achtte. Een
brief van het meisje, waarin ze mij aanval op Servië door Bulf-iariie zou
heilig beloofde, dat ze haar verloofde kmmen leiden tot deelneming van
trouw zou blijven, als ze hem maarGriekenland en Roemenië aan de
weer terug kroeg. zijde der Entente, tenzij Bulgarije
Daar in den hoek ligt eon eterven-} met deze beide landen een overeeu-
<R Een zwaar buikschot. Hopeloos, komst heeft aangegaan, wat m de
Nauwelijks achttien jaar is hij oud. geven omstandigheden niet zeer
En in zijn koorts roept hij om zijn waarschijnlijk is. De vijanden, die
moeder. Ik lig lang naast hem en tenelkaar in 1913 bestreden, staan dan
elotte wordt hij rustig. Hij gelooft bo-f weer tegenover elkaar. Met dit ver-
sli 't zijn moeder daarboveu terug te schil, dat Servrie zijn voornaamste
tien. Naast hem sterft een Rus. j knacht, die toch al zeer verzwakt is,
In de lange loods liggon zij zoo, zaj noodig hebPen vour de verdedi-
jroote tenten zijn al3 operatiezaal
Ingericht. De ziekenwagens komen
zangereden en op baren worden de
zwaar gewonden afgeladen. Ik ga de
tent binnen, waar operaties en am
putaties plaats vinden. En onwille
keurig loop ik op de teenen, ofschoon
de heele lucht siddert on beeft van
het afschieten en inslaan van de
zware granaten. De kalmte, waar
mee de dokters hier hun werk doen,
dwingt iemand zacht te fluisteren.
Het is mij of ik oon kliniek binnen
kom, zoo stil wordt het om mij Hier
la niets van opgewondenheid of on
rust te merken. Twee dokters zijn
aan het opereeren. De hospitaalsol
daten reiken de instrumenten aan
en het mes snijdt zoo zeker, al9of
men thul* in het ziekenhuis was.
Men hoort geen luid woord. Alles
gaat geluidloos. Ieder weet zijn
plaats en als de aandrang van ge
wonden toeneemt, behoeft toch nie
mand lang te wachten. Allen komen
aan de beurt, zwaar gewonden het
eerst
Ik geloof, mijn buurman heeft het
meer noodig dan ik, zegt er een.
Nu liggen ze.dAar in de 2iekentent.
Hoofd- en Buikwonden geven eteeds
de meeste zorcen. Ik ga van den een
naar den ander en kniel neder of leg
me bij hen in het stroo. De vrees voor
ongedierte heb ik reeds lang verlo
ren. Ik buig me heel dicht over hen
heen, strooi hun de hand en wacht
tot ze wat zeggen. Men kan de men-
schen toch niet met de kinderachtige
\raag lastig vallen, hoe het hun gaat.
Neen, ze beginnen wel zelf te praten.
Ze hebben allen nog een hartowensch
en alle gedachten gaan eerst naar
huis. De oen kan ternauwernood zeg
gen wat hem bedrukt, hij Is verloofd ©an te pakken,
en nu zijn hem juist beide boenen af-j Deze bewering
geschoten. Zal mijn meisje mij trouw -
blijven? Dat is de groote vraag, die
hem in onrust houdt. Tk schrijf in zijn
tegenwoordigheid aan zlin meisje. Ik
schrijf haar nog niet alles, maar ik
la. doorschemeren, welk een ontzag
lijk* liefde en trouw er nu van haar
geëhcht zal worden. De gewonde on
dertekent. gelukkig.
schrijft, meent hij. zal
vijftig, zestig, honderd, naast elkaar.
Ieder heeft wat op het hart, voor ieder
moet ik een briefkaart schrijven.
Door de groote loods gaat een
zacht gesteun en gekerm, liet ls als
het geluid van de doodsengel. Toch ia
het, God zij dank, slechts een zeer
gering deel, dat mi et gered kan wer-
den.
Als ik het bericht van den val van
Warschau in do loods uitroep, is het
alsof het geklaag en gesteun een
©ogenblik ophoudt.
Den volgenden dag kom ik weer
voorbij. Het leven heeft gelukkig ge
zegevierd. Gisteren waren ze allen
nog zoo lijkbleek, zoo wasgeel als
ging tegen Oostenrijk en Duitsch-
land, en dat Turkije thans aan de
zijde van Bulgartjo zal staan.
Berichten uit Griekenland doen
vermoeden, dat dtt land zich er wel
licht neg buiten kan houden; maar
in Roemenië is de stemming zeer
opgewonden.
Een Hongaarsch blad vermeldt,
dat prins George van Servië, de
vroegere kroonprins, gepoogd heeft,
om de ramp van een nieuwen Wal-
kanstrijd ie voorkomen, en Bulgarije
aan de zijde van Servië te halen, om
een verzoening met Bulgarije te be
werken. Hij stiet daarbij echter op
den beslisten tegenstand van zijn
plukte bloemen, die men aan den weg j broeder, den tegenwoordigen kroon-
heeft laten liggen. Onwillekeurig - prins Alexander, en daardoor ont
moet ik nu aan hetzelfde beeld den- stonden oneenigheden, die tot ecne
ken, maar de bloemen die gisteren nieuwe verbanning van prins George
verwelkt waren, heeft men in het wa- hebben geleid.
ter gezet en de bladen en stengels Het onvermijdelijke noodlot schijnt
zijn weer opgofrischt. Een met een ook in den Balkan niet te ontkomen,
hoofdwond wil reeds wat te lezen de uitbreiding van den onzinnigen
hebben en een met een buikschot ver-1 sirijd tot nog meer landen en volkc-
geet zijn pijn als ik hem vertel, dat
het beter gaat met zijn luitenant. Voor
<!e schuurdeur verzamelen zich de
licht gewonden. Armscholen, vleesch-
schoten. schampschoten en lichte
borst- en schouderschoten. Vreugde
straalt uit hun oogen. „Dominee, het
is een wonder, dat wij nog leven.
Maar -nu gaan we naar moeder de
vrouw. Die brengt ona wel weer in
orde."
Op Zes.
ren niet te weerhouden, de verwar
ring algemeen te worden.
De mobilisatie van Bulgarije is het
eerste sein voor een nieuwe aeia in
den volkeren-, in den wereldstrijd".
Reuter seint uit Londen:
I „De Bulgaarscho legatie deelt me-
I de, dat de mobilisatie van Bulgarije
beteekent dat Bulgarije zijn neutrali
teit wil handhaven, maar een gewa
pende neutraliteit".
Uit Athene:
„Woensdagmorgen ruit Sofia ont
vangen berichten hebban diepen in
druk gemaakt in officieele en diplo
matieke kringen, maar men betracht
geheimhouding. Intussc-hen lekt het
zend man mobiliseert. Vele regimen
ten cavalerie verlieten Sofia met on
bekende bestemming.
De mobilisatie van de spoorwegen
lil Bulgarije ls een feit. Elk oogen-
blik wordt de afkondiging van de al
gemeeno mobilisatie verwacht.
Te Athene heerscht groote opwin-
dii -
De „HESPERIAN".
Wolff seint uit Berlijn:
Volgens mededeelingen van den
Duitschen marinestaf staat het nu
vast, in strijd met de uiting van de l o
Britsche admiraliteit, dat van den bericht uit dat Bu'garije honderddul
aanval op de „Hesperian" van een
Duitsche onderzeeboot geen sprakg is.
EEN DUITSCII MIJNENVELD BIJ
DE SONT.
De Duitsche autoriteiten hebben be.
kond gemaakt dat aan den zuidelijken
toegang tot de Sont een mijnenveld
us gelegd. Voor de neutrale scheep
vaart is een loodsdienst Ingericht.
EEN RUSSISCHE ONDERZEEëR
VERGAAN?
Aan de „Frankf. Zeit" wordt uit
Petersburg medegedeeld- Volgens
een particulier bericht aan de „Roes-
koje Slowo" heeft de oommandant
van den Russischen onderzeeër Del
fin, kapitein-luitenant Tscherkassof,
met de geheel» bemanning den dood
gevonden in de Oostzee.
Uit den Balkan.
Zal Bulgarije aan den
strijd deelnemen?
't „Alg. Handelsblad" schrijft
„Iu Bulgarije is de algeuieene mo
bilisatie afgekondigd. Dit wil nog
niet zeggen, dat Bulgarije aan den
strijd zal deelnemen, al is het wel te
vermoeden. In een onderhoud met
de leiders der oppositie heeft Koning
Ferdinand gezegd, dat de rcgecring
geen beslissing zal nemen over oor
log of \rede, zonder de Sobranje
daarin te kennen. Maar de stemming
in de Bulga-arsche regeeringskringen
is bekend genoeg.
Herhaaldelijk werd verklaard, dai
Bulgarije de gebieden zal opelschen,
die in de bondsacte van den Baik&n-
bond voor Bulgarije waren aangewe
zen, doch die door Griekenland en
Servië in den tweeden Balkan-oorlog
aan Bulgarije zijn ontnomerv Pogin
gen om de beide landen te bewegen,
die gebieden goedschiks aan Bulga
rije af te atahn en dus den Balkan-
bond te herstellen, zijn mislukt.
ng. D© koning heeft heden (Woens
dag) met VenizelOB en me< eenig© le
den van den generalen staf geconte
reerd. Daarna riep Venizelos den mi
nisterraad bijeen, maar niets is be
kend omtrent de resultaten.
In de kringen der Entente-diplomflr
ten heerscht groote activiteit. De ge
zanten van Rusland, Frankrijk, En
geland beraadslaagden met Venizeloa.
GEVLUCHTE ARMENIëRS.
Het Franache ministerie van ma
rine deelt mede, dat vijfduizend Ar
meniërs, onder wie drieduizend vrou
wen en kinderen, die door de Turken
werden vervolgd einde Juli toevlucht
zochten m het Djebelinoessa geberg
te. Zij slaagden er in tot begin Sep
tember zich de aanvallers van het lijf
te houden. Maar teon begon er gebrek
te houden. Maar toen begon er gebrek
rntie. Kenige Armeniërs vielen in han
den der Turken. Echter slaagde men
er in de benarde positie kenbaar te
maken aan Fransche kruisers. On
middellijk kwamen nu de Fransche
oorlogsschepen te hulp. Zij stelden de
Armeniërs in staat te ontsnappen en
brachten hen naar Port Said, waar
ze ln een kemp zijn ondergebracht,
Uit Dultsohland.
DE VERLIESLTJSTEN.
De N. R. Ct. meldt:
De Pruisische verhssüjsten No.'s
S2ü tot en met S29 (6 September—16
September) vermelden de namen van
58.145 gesneuvelden, gewonden en ver
misten. Het totaal aantal der op de
Pruisische lijsten vermelde verliezan
bedraagt thans 1,852.680. Daarbij ko
men 'dan nog 221 Beiersche, 194 Sak
sische en 264 Wurtembergache ver-
lieslijsteu, en 49 van de marine.
Naar aanleiding van een vraag, die
or.s werd gesteld, merken wij op, dat
de bovenvermelden getallen natuur
lijk niet weergeven het totaal aantal
mannen, die voorgoed buiten deelne
ming aan den oorlog zijn gesteld. Een
zeer groot deel van de als verwond
vermelden keert na korter of lange:
tijd weer naar het front terug.
DE KONING VAN BEIEREN BN
DE KEIZER.
Wolff seint uit Neurenberg:
D.e Koning van Beieren kwam
Woensdag te II 1/2 uur rnet gevolg
per extra trein hier aan. Te twaalf
uur kwam de hoflreln van den Duit
schen keizer in het station aan. De be
groeting der beide vorsten was zeer
hartelijk.
Na aankomst op het paleis had de
overhandiging plaats van den Beier-
schen veldmaarschalksstaf door don
Koning aan den Keizer. Na de plech
tigheid was er dejeuner. Na een ver
blijf van drie uren verlieten de beide
vorsten Neurenberg weer.
Uit Engeland.
TEGEN HET DRANKGEBRUIK.
In bepaalde plaatsen, voor de mu-
nitieveryaardiging en het transport
Van krijgsbehoeften van belang, zijn,
gelijk men weet, scherpe bepalingen
uitgevaardigd om het drankmisbruik,
oorzaak van zooveel vertraging in
den ai'beid, tegen te gaan. Onder-
deze bepalingen ls ook deze dot het
„Iracteoren", het aanbieden van een
glaasje of een rondje, verboden
omdat juist deze gewoonte,
vrienden een glas bier of drank aan
te bieden, hot misbruik van dPunk
zoo in de hand werkte. Dat aan deze
bepaling met kracht de hand wordt
gehouden, bleek bijv. te Gateshead,
waar een arbeider een boete kreeg
van 40 sh., omdat hij in een herberg
een vriend een glas bier had aange
boden. De vriend moet ook 40 sh.
•betalen omdat hij het glas bier ©an
num en de herbergier en buffetchef
kregen ieder 5 p. st. boete.
Uit België
DE TOESTAND IN LUIK.
Een correspondent meldt
Voor een vreemdeling, die te Luik
komt, heeft deze stad thaos hetzelfde
aanzien van óór den oorlog, wat de
drukte betreft. De markten worden
weer als vroeger gehouden
Luikenaar, die langen tijd onder
den indruk was van de vreemde be
zetting, begint er atin te wennen en
i3 opgewonden en luidruchtig als
voorheen. Wol» valt het groot aantal
werkloozen op en dit is niet te ver-
wonderen, daar zeer veel Luikenaars
werkten in de groote geweer- en rnu--
nitiefabrieken te Herstal, die thans
geheel stil liggen,
In het kolcngebied om Luik komt
than3 meer bedrijvigheid. Er zijn
meer menschen aan het werk
werktijden worden langer, zoodat
den mijnwerkers tegen 1 October een
vermeerdering van loon van 20 pCt.
is toegezegd.
GENERAAL LéMAN.
De verontrustende berichten over
do gezondheid van generaal Lémau,
den verdediger van Luik, worden,
volgens een telegram uit H&vre aan
de „Telegraaf", tegengesproken in
een brief, die Zondag aldaar van den
generaal ontvangen is. De gezond
heidstoestand van LénJan rnoet, naar
hij in deaen brief meedeelt, veel ver
beterd zijn.
Uit Rusland.
DE TOESTAND IN RUSLAND.
Het Telograaf-agentsehap seint uit
Petersburg
„De Duitsche pers is niet in ge
breke gebleven een zwakke poging te
doen om den indruk te wekken,
de hoofdstad van Rusland in een
staat van gisting verkeert. Waar is
het, dat werklieden van verschillen
de fabrieken het werk hebben neder-
gelegd ais protest tegen de verdaging
der Doemn en dat het personeel van
de tram zelf het verkeer heeft stop
gezet. Maar het feit, dat de stakers
geen eischen stelden en zioh rustig
hielden in afwachting van de herope
ning der Doema, om hun gedrags
lijn daarna le bepalen, is een door
slaand bewijs, dat de staking niet
bet gevolg is van revolutionnaire
stroomingen, maar een protest wan
de arbeidende klasse, die de zittin
gen van de nationale vertegenwoor
diging beschouwt als een waarborg
voor den kalmcn en krachtigen ar
beid van de gemobiliseerde industrie.
In het bewustzijn van hare groote
verantwoordelijkheid tegenover de
natie betoonde de Doema de groot
ste zeifbeheersching, niettegenstaan
de den diepen indruk, die de verda
ging op de leden maakte. De Doema
gf.if aan de natie een schitterend
voorbeeld van vaderlandslievenden
geest door het verdagingsbosluit met
volmaakte kalmte te ontvangen, en
door al het mogelijke te doen om
een blijvende spanning te voorko
men, in bet belting van den blnnen-
landschen vrede en den vooruitgang
van de legeruitrusting.
Tot groot verdriet van de vijanden
van Rusland heeft deze taktiek van
de Dóen-A volkomen succes gehad.
De rust in de arbeiderskringen
was spoedig hersteld eu alleen te
Moskou, waar de staking grooter
omvang had aangenomen, duurde
zij iets langer. Maar ook hier volg
den de stakers de aanwijzingen van
eenige opruiers niet op, maar wel het
bevel van den burgemeester, die hen
had aangespoord kalm te zijn eri den
arbeid voor het leger te hervatten.
Dezelfde welbewuste houding valt
bu de geheele bevolking van Rusland
oii te merken voor dengene, die weet
waar te nemen.
Niets geeft een beter denkbeeld
van den geest in bet land dan de be
sprekingen in het Congres van de
Bonden van Zemstwo's cn Russische
steden, die thans hun zittingen hou
den te Moskou, en in de gewone zit-
EénzeUde gedachte bezielt de leden
van die vergaderingen, namelijk den
binnenlandschen vrede te handhaven
en alle krachten in te spannen om
den oorlog voort te zetten.
De bovengenoemde bonden verte
genwoordigen om zoo te zeggen de
werkzame bevolking van het land en
de achterhoeden van het actieve
ger. Zij kennen den geest van
land evengoed als de commandeeren-
de generaal zijn troepen kent. Daar
nu het besef van de noodzakelijkheid
van gemeenschappelijken aVbeid en
van handhaving van den binnenland
schon vrede verbonden met de on
wrikbare zekerheid, dat het confli'd
zal worden uit den weg geruimd
door wijsheid en zeifbeheersching,
als een roode draad door de bespre
kingen loopt, staat het vast, dat er
niet voor docvemans-ooren wordt go-
preekt en dat het land aan de aan
sporingen, die het ontvangt, gevolg
zal geven en dat zelfs overspannen
personen, die misschien neiging
mochten gevoelen om van den aan
gewezen weg af te wijken, binnen
de gewenschte perken zullen worden
gehouden.
De ann Rusland vijandige pers be
hoeft zich niet ongerust te maken
over den binnenlandschen toestand
van Rusland. Geen conflict, van wel
ken aard ook, zal het door den vijand
gewenschte gevolg hebben. De arbeid
voor het leger zal niet verslappen.
De vaderlandslievende volksverte
genwoordiging waakt voor de belan
gen van het leger en het spreekt van
r.elf, dat de regeering niet3 zal kun
nen doen, dat de belangen van de
volksgemeenschap zou kunnen scha
den.
Uit Zuid-Afrikfl.
ZUID-AFRIK AANSCll CONTIN-
GENT VOOR OOST-AFRIKA.
Reuter seint uit Kaapstad
De recruteei ing voor een Zuid-
Afnkaansch contingent veer Ooet-
Afrika is begonnen. Er bieden zich
veel meer mannen aan dan noodig is.
Dc meesten der oangenomenen heb
ben reeds vroeger gediend.
Uit de Vereenigde Staten
DUMBA.
Reuter seint uit Washington
Het departement van buitenland-
sche zaken heeft den Engolsclien en
Frunschen ambassadeurs een vrijge
leide verzocht voor mevjouw Dum'ba,
die den 28sten September aan boord
gaat.
Dumba zal vermoedelijk de mede-
deet'ng \<an zijn regeering, dat hij
teruggeroepen is, afwachten, alvo
rens voor zichzelf denzelfden dienst
te vragen.
Men denkt echter, dat hij met zijn
eclitgenoote vertrekken zal.
Binnenland
DE BEMANNING VAN DE
NOORDZEE V.
We lezen in de N. R. Ct,:
In een persgesprek heeft de gezag
voerder van de Professor Buys, het
schip, waarmede 5 leden van de waan
zinnige bemanning van de Noordzee
werden aangebracht, meegedeeld, dat
Maandagavond 9 uur 5 leden van de
bemanning van de Noordzee, A. Vlie
land, L. Vlieland, J. P. van der Plas,
T. Heemskerk en J. Kuyt, door de En-
gelsche politie aan boord van de Prof.
Buys werden gebracht. Hij had den
Nederlandschen consul gevraagd een
ziekenoppasser tijdens de reis mede
te krijgen, doch dit werd hem niet
toegestaan.Wel kreeg de kapitelu
ijf stel boeien mede om bij eventueel
verzet te kunnen gebruiken. Voorts
had de kapitein een geladen revolver
bij zich, die gelukkig niet gebruikt
werd, daar de bemanning zich gedu
rende de reds zeer rustig gedroeg,
Eenige agenten van politie bewaak
ten do bemanning, zoolang het schip
nog aan wal lag, om te voorkomen,
een van de mannen het schip zou
verlaten.
Des morgens om 6 uur verliet de
Prof Buys Hull De bemanning van
de Noordzee kreeg toestemming zich
vrij op het schip te bewegen. Al spoe
dig kuoopte A. Vlieland een gesprek
aan met den gezagvoerder, wlen hij
mededeelde, dat hij Christus was en
dat hij, op de Noordzee varende, des
nachts plotseling wakker werd en toen
met God gesproken had, die hem op
dracht gegeven had het schip van dui
vels te zuiveren. Onmiddellijk ls hij
dan ook daarmede aangevangen. In
middels waren L. Vlieland en Van der
Plas wakker geworden, die mededeel-
dat zij dienzelfden nacht een
roode ster gezien hadden en nu een
ingeving hadeten om Ctristus bij te
staan bij het verrichten van zijn God
delijk werk. De overige leden van de
bemanning waren nog ter ruste, toen
zeilen, masten en touwwerk reeds ver
nield en over boord waren geworpen.
Deze drie mannen zijn groote, zwaar
gebouwde zeelieden en hadden blijk
baar door hun kracht veel Invloed op
de andere personen. Om 8 uur des
morgens bleek de geheel» bemanning
op drie na onder den Invloed van de
drie aanvoerders te zijn gekomen.
Allen togen nu aan het werk om
het schip te zuiveren, zoodat na kor
ten tijd niets andere overbleef, dan
85 ton haring, die als vpedsel dienen
moest De leden dor bemanning had
den allen slechts oude kleeren aan en
liepen op klompen. In drie leden van
de bemanning had de duivel zijn
woonplaats gekozen, dus moesten ook
deze drie onschadelijk worden ge
maakt Eerst moesten zij bi) wijze
van straf op commando dansen en
dan weder stokstijf blijven staan. Den
daarop volgenden nacht werd een
hunner het hoofd afgeslagen en ver
volgens het lijk onder het zingen van
psalmen over boord geworpen. De
twee anderen werden overdag met
messen toegetakeld en hun de bulken
opengesneden, opdat men zekerheid
zou hebben, dat de duivels niet moor
daar binnen zaten. Toen ook 'deze lij
ken in zee geworpen waren, nam het
tiental plaats om een tafel beneden in
het schip en werden gebeden aange
heven.
Een Noorsch stoomschip pikte toen
de Noordzee op, die hulpeloos rond
zwalkte. De bemanning werd aan
boord overgenomen, hetgeen zonder
verzet geschiedde, Aan boord van de
Prof. Buys vroeg A. Vlieland den ka
pitein of deze een bijbel bezat, daar
hij bidden moest, doch aangezien de-
niet aanwezig was, l>ad hij gebe
den, welke hij uit het hoofld kende.
Voor het eten knielden zij allen en
zongen in koor éen psalm, den Heer
dankende voor zijn ineevinsr. Toen de
zon fel scheen, liep Vlieland naar het
dok en bleef met de oogen wijd open
naar de zon kijken, zemrmde: „Die
kracht heeft God mij gegeven".
Herhaaldelijk zcid© Vlieland, dat
hoe dichter hij bij de Nederlandsche
kust kwam, hoe angstiger het hem om
het hart werd: „Zoo zijn de men
schen nu eenmaal", voï^de hij daar
aan toe.
Van der Plas zeide eenige malen,
dat men hen voor moordenaars zou
houden en dat er tien jaar op zat,
doch dat zijn geweten zuiver was en
hij geen schuld droeg.
Toen het schip IJmuiden binnen
kwam, werden allen geboeid door de
politie weggebracht. Vlieland weiger
de echter geboeid te worden en met
de armen over elkaar gekruist zeide
hij: „God heeft mij reeds geboeid". Bij
het veriaten van fret schip hebben de
beide broeders Vlieland en Van der
Plas den kapitein hartelijk bedankt
voor zijn goede behandeling. Zij zul
len uit IJmuiden naar Den Haag
worden overgebracht.
De kapitein deelde nog mede, dat
het laatste middagmaal van de 5 per
sonen van de Noordzee aun boord
van de Prof. Buys bestond uit 14 pond
aardappelen, 2 pond uien en 3 pond
vleesch. Twee der opvarenden, heiden
kindsren, bevinden zich thans te Rot
terdam. Dezen werden mot de Cale
donia aldaar overgebracht.
VROUWENKIESRECHT.
VVoensdagnamiddag is vhet hoofd
bestuur van de Vereeniging voor
Vrouwenkiesrecht ter aanbieding van
iet door deze vereeniging in 1914 op
touw gezette volkspetilionnement voor
grondwettelijke gelijkstelling van
inan en vrouw, door den minister van
blnneiandsche zaken aan diens depar
tement tn audiëntie ontvangen. Op
de lijsten hebben 164.696 mannen en
vrouwen geteekend.
Bij de aanbieding wees de waarne-
mendp voorzitster, mevrouw Van Ba
ten—Klaar tr den minister op, dat
reeds na drie maanden werken de
oorlog oon elndo aan het werk. had
gemaakt, en zij deed een krachtig be
roep op den minister om door wette-
I i gelijkstelling van man en vrouw
het kiesrechtvraagstuk voorgoed tot
oen oplossing te brengen.
Mej. v. d. Moer van Kuffelen vroeg,
of de regeering eventueel bereid zou
zijn, amendementen te aanvaarden
voor het beoogde doel.
De minister beloofde volle aandacht
te zullen schenken aan het door de
vereeniging aangeboden adres.
EEN VERBETERING.
Men heeft zoo meldt d© N. R. Ct.
- als een der oorzaken van de aan
rijding van de auto von H. M. de Ko
ningin door dc auto bestuurd door
Jhr. Schimmelpenninck uit Utrecht,
ook beschouwd het feit, dat het hees
tergewas ter p.'aatse waar de botsing
geschiedde, zeer dicht is, zoodat ook
daardoor moeilijk de naar het Huis
ten Bosch leidende weg, die op den
Leidschen straatweg uitloopt, te zien
Er is nu overgegaan tot het kappen,
althans aanmerkelijk dunnen van di{
struikgewas.
BRIEFVERKEER TUSSCHEN
NEDERLAND EN BELGlë.
RMen schrijft uit Brussel aan de N.
De Duitscho overheid heeft aan de
hier verschijnende Belgische bladen
de volgende bekendmaking gezon
den:
Op bevel van den gouvemear-gene-
raal is het wisselen van brieven en
briefkaarten tusschen Belgische sol
daten en in Nederland verblijvende
Be gen eenerzijds, en gemeenten in
België, die alsnog van liet briefver
keer met Nederland zijn uilgesloten
anderzijds, niet veroorloofd.
Bij gevolg worden zendingen van
brieven uit Nederland naar gemeen
ten in België, waar nog geen post
dienst is, en omgekeerd brieven en
briefkaarten uit laatstbedoelde plaat
sen afkomstig en naar Nederland be
stemd, niet ter verzending toegelaten
en behandeld als verboden zendingen.
Doorzending van zulk© brieven of
briefkaarten door tusschen personen
van beroep of toevallige, door buree-
len van het 'Roode Kruis, door liet
Belgische bureau van inlichtingen
voor krijgsgevangenen of gein terneer,
den en zijne bijkantoren, door hel
Office des prisonnlers de guerre en
dergelijke, nismede door het gebruik
v&n adressen, welke als tusscnenper-
soon dienst moeten doen, ls verboden.
Op de brieven en briefkaarten, ge
wisseld tusschen Nederland en de ge
meenten in België, welke vergunning
voor briefwisseling met Nederland
hebben, mag alleen het adres van den
werkelijken geadresseerde voorkomen
en geen enkel ander.
Op dit oogenblik zijn toegelaten tot
het briefverkeer met Nederland alleen
do steden Antwerpen. Brussel, Has
selt, Luik, Turnhout, Verviers. met
voorsteden ©n grensgemeenten, als-
mode Welkenraedt.
EEN FRANSCHE PERS3TEM
OVER ONZE NEUTRALITEIT.
De Parijeche correspondent van 't
Alg. Handelsblad seint o.a.
„De correspondent van de „Petit
Parisien",*die ©en reis maakt door
Nederland, zot in een artikel over
de proviandeering van Duitschland
door Nederland duidelijk en eerlijk
de moeilijkheden uiteen, waarmede
<le Nederlandoche regeer ing sedert
het begin van den oorlog te kampen
heeft en de loyale wijze, waarop zfj
die heeft opgelost. Hij brengt hulde
aar. den arbeid van de N. O. T die
de algemeene bevrediging wekt.
Ter zake van de quaestie der frau
des zegt bij ,dat het stelsel van op
legging van zware boelen uitnemend
echijnt te werken, maar toch niet
voldoende is om te beletten, dat goe
deren teisluiks over de grens gaan.
Wanneer die goederen eenmaal in
handen -der kleinhandelaars zijn, die
zich tegenover de N. O. T. tot niets
hebben verplicht en or dus door do
trust geen toezicht ineer op kan wor
den geoefend, dan daagt de DuiU
ache agent op, die alios opkoopt en
naar Duitschland expedieert.
Nauwlettend toezicht op de gren
zen alleen zou de fraude kunnen be
letten; het zou echter toch nog vrij
moeilijk zijn de goe.teren te herken
nen on te bewijzen, dat zij deel heb
ben uitgemaakt van een 'partij, die
ann de trust geadresseerd was,
De regeering doet al wat zij kan
ter 'bewakïn-a- der grenzen-, maar de
wiwstzucht der particulieren schijnt
niet tc bedwingen."
TE LAAT GEKOMEN
Men schrijft van Vlanmsche zijde
aan de Telegraaf:
Nederland, waar nog altijd de vre
de woont, is toch ook getuige van
veel leed.
Weinigen kunnen het stille lijden
der interneeringskampen begrijpen,
waar de meesten reeds een jaar ge
scheiden zijn van hen, die ze zoo lief
hebben, waar duizenden Ln de ang
stige onzekerheid verkeeren omtrent
't lot van die geliefden, van, van wie
in dat lange, vreeselijke jaar geen
nieuws, geen taal of teeken kwam...
Theophile De Mgrre bevond zich in
't kamp van Zeist Hij was krankv
In die uren van lijden gingen zijn ge
dachten telkens naar de geboorte
streek.
Ilij was een Waal, van Mbncëau sur
Sambre, bij Charleroi; een naam, die
u aan rookende schoorsteenen, grau
we mijnterrils, daverende fabrieken,
gloeiende -hoogovens, doet deuken.
Maar in welker omtrekt de natuur
toch ook zoo prachtig is! En menig
maal mijmerde de zieke over het be-
konrllike dal der kronkelende rivier,
over de beboschte hellingen. de
vruchtbare vlakten, over dat mooie
hoekje, waar vrouw en kind woon
den.
En bij 't lichamelijk lijden kwam
ook de zielepijn... want berichten han
delden over den treurigen toestand en
du nood in le „pays noir", een naam,
die vroeger grootsch was en nu lugu
ber wordt.
De krankheid verergerde. Theophi
le Do Barre werd naar het militair
hospitaal te Amersfoort gebracht. De
hoon op herstel vervloog.
Men stuurde b'ericht aan zijn vrouw,
isen dringend bericht...
Hopen dus maar... De reis zou lang
en bezwaarliik zijn.
De Mnrre leed veel... En hoe moef-
liik werd folk-ms het antwoord op do-
zelfde vraag van den. armen mnni
„Komen ze nog niet?"
Het werd de laatste avond, de laat
ste naoht.
De heer Eekman, protestnntsch aal
moezenier, stond troostend en bemoe
digend bij hel Blerfhed van dezen
Waal, die van het Heilsleger was. Hl]
hoorde deen zieke benauwd steunen en
zuehtem... maar ook zijn roepen om
vrouw en kind...
Den volgenden morgen was De
Marre nv«J°den.
En de vrouw en het kind kwamen...
Ze zagen den chtgenoot en vader in
't doodenhuis Gezond had hij da
woning te Monceau verlaten,... en nu
in den dood getuigde 'I. gelaal nog
van veel lijden.
Een begrafenis van - epn geïnter
neerde Is altijd treffend. Dat wach
ten op het einde, de bevrijding, den
terugkeer nlat door den dood afge
broken. En begraven worden, terwijl
de geliefden in 't bezette land nog
vol hope leven! Die gedachte is aan
grijpend.
En nu: eerst die stoet... meest mili
tairen, on dan geheel hchteraan het
rijtuig met de vrouw cn het kind, uit
Monceau sur Sambre gekomen, et-
gen lijk om den geliefde grafwaarts te
brengen.
„Langzaam", zoo lezen we in een
Belgisch orgaan, 't Christelijk Volks
blad, „op de maat van indrukwek
kende doodenmarschen, afgewisseld
door dof tromgeroffel, schreed de lan
ge stoet door de smalle straten der
Wad. Overal waren uit de huizen en
zijstraten belangstellendeai toe-geloo-
pen, die met weemoedigen blik de uit
vaart van den balling gadesloegen.
Menige Belgisch» vrouw zagen wij
weeneu... M ie weet, welke smartelij
ke herinneringen aan zelf doorstane
ellende deze begrafenis bij haar op
wekte? Ook hier herkenden zij weer
een stuk oorlogswee.
Aan 't graf spraken de bfide pro-
testantsche aalmoezeniers van Zeist,
de heeren Eekman »n De Coster, en
adjudant Polstra, van het Heilsleger.
Het Belgisch» volkslied ruischto
over den doodenakker...
O, wat spreekt dat lied in dezen
tijd tot het harte...
A-lle makkers wierpen »en schop
aarde ln de groeve... en toen. het vier
jarig zoontje met »en „Adieu papa'
den Moven vader groette, bleef geen
oog droog...
DE VLEESCHVERGIFTIGING TE
GORINCHEM.
Alle personen die ongesteld werdeö
tengevolge van het gebruik van on-
j zuivere vleesehsoorten aan een feestr
I maal te Gorinchem, zijn thans op
twee na hersteld. Ook de toestand van
I deze twee zieken ls thans voorult-
gaande.
