NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD. - Opgericht 1883.
33e Jaargang No. 9S07
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
VKIJDAG 24 SEPTEMBER 19(5 A
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN
PER DRIE MAANDEN:
Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom der gemeente) met het Letterkundig Weekblad „De
Zaterdagavond"1.50
Franco per post door Nederland 2.
Afzonderlijke nummers0-05
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.371/,
v de omstreken en franco per post. 0.45
Uitgave der Yennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem In dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. De Verzekering der (per week) geabonneerden wordt gewaarborgd door „The Ooean" Rokin 151, Amsterdam.
ADVERTENTIËN:
Van 1—5 regels 75 Cts.iedere regel meer 15 Cts. Buiten het Arrondissement
Haarlem van 1 —5 regels 1elke regel meer f 0.20. Reclames 30 Cts. per regel.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Advertentiën van Vraag en Aanbod, van 1—5 regels 40 Cts. per plaatsing,
elke regel meer 10 Cts. k contant.
Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53.
Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Drukkerij: Zuider Buitenspaarne J2. Telefoonnummer 122.
DIT NUMMER BESTAAT LIT
ACHT BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
AGENDA
ZATERDAG 25 SEPTEMBER.
Schouwburg: Door Inspanning Uit
spanning.
Dg Kroon: Biosc. voorstelling.
St. Bavo, Smedestr.: Biosc. voor
stelling.
Biosc. Theater, Gr. Markt: Voor
stelling.
Biosc. Theater, Barteljorisstraal:
Voorstelling.
CLnema-Palace: Biosc. voorstelling.
KI. Verecniging: IR ore. voorstelling.
Stadsnieuws
Loonsverhoofjing gemeente
werklieden.
Voorzitter en Secretaris van don
Nedorl. Bood van Werklieden m
openbare diensten en bedrijven, aid.
Haarlem, wenden zich tot den Raad
met het verzoek om, nu de abnormale
toestand en daarmee de zoor hooge
stand der prijzen van de eerste le
ven ^benoodigd heden zoolang aan
houdt, aan da werklieden in dienst
der gemeente Haarlem een hoc-gor1
loon van minstens f 1 20 per week uit
te keer en
„De voortdurende stijging van de
prijzen der eerste leven sbenood:gdhe-
den brengt, in het bijzonder nu de
buitengewone toestand zoolang aan
houdt. ook voor het personeel In
dienst der Gemeente zeer nadeel i ge
gevolgen met zich mede. Zijn de Ico
nen in normale tijden nauwelijks toe
reikend om met een middelmatig ge-
zui daarvan tc leven, nu, vooral in
den loop van 1915, de prijzen der eer
ste levensbenioodigdheden met groote
snelheid zijn omhoog gegaan, nu wor
stelen de gezinnen der arbeiders met
ev' voortdurenu tekort"
Adressanten geven een staatje van
de verschillen tussöhen 27 Juli 1214
er. 27 Juli 1915, ontleend aan de Han
delsberichten van de Regeerinp cn
b*toogen, dat, zijn sedert 27 Juli 1915
bovenstaande prijzen weder gewijzigd
meestal in, voor de consumenten, on-;
gunstigen zin, veilig mag worden
6angenomen, dat de prijzen van vele
levensmiddelen met meer dan 25
geslegen zijn. De verhooging der I io
nen hield hiermede geen gelijken
tred. Integendeel, hebben kleine groe
pen van werklieden 1 Januari 191 i en
1 Januari 1915 hunne periodieke vor-
hoogingen gehad, het grootste deel der
gemeentewerklieden ontving sedert
1 Januari 1912 geen enkele verin.o-
g'Ug. Hun inkomen bleef sedert 1 Ja
nuari ongewijzigd; omioodig den
Raad procentLsch duidelijk te ma-
kor.. r.oe sterk daardoor de koop
kracht verminderde.
Adressanten erkennen gaarne dat
de bemoeiingen van Rijk en Gemeen
te ten opzichte van een aantal leveus-
beroodigdheden voor de verbruikers
resultaten hebben opgeleverd en zij
spieken het vertrouwen uit dat in die
richting zal worden voortgegaan. Uit
tien aard der zaak konden echter op
deze wij-ze dc gevolgen der prij.-stij
ging slecht) voor een deel worden te-
iiiel gedaan Even-wel is, nu de crisis
zoo buitengewoon lang aanhoudt en
liet einde nog niet is te zien. de hulp,
welke op deze wijze geboden wordt
alleen niet voldoende om groots ver-
Brir-ng der goainnen te voorkomen.
Adressanten zijn van meening, dat
deze omstandigheden een gevaar op
leveren, zoowel voor de gemeente als
vooi de arbe:dcis met hunne gezin-
tenVoor de Gemeente, omdat liet
dienstbelang niet groote schade wordt
bedreigd, wanneer, vooral nu de win
ter voor de deur staat, de werklieden
onvoldoende gekleed en gevoed hun
werk moeten verrichten, voor de
werklieden en hunne gezinnen, om-
dal naar de meening van adres-an
ten. de nood een zeer demoraliseeren
den invloed zal gaan uitoefenen op
hel physioke en moroele peil der bo-
ti okkenen.
Adressanten vertrouwen, dat Uw
Rand niet zal aarzelen, nu zoo groote
beiangen op het spel etaan, middelen
te beramen om aan den nood, die zich
steeds dreigender gaat vertoonen, zoo
veel mogelijk te voorkomen.
Reeds gingen verschillende parti
culiere werkgevers in deze richting
voor, de Regeer ing is voornemens
voor tal van ambtenaren en werklie
den veribotering in de loonen an te
brengen. Adresanten .vertrouwen dat
het Gemeentebestuur van Haarlem
nicl zal willen achterblijven.
PLAATSELIJK ZIEKENFONDS.
Donderdagavond hield! het Plaat-
eeliik Ziekenfonds van den Al gom
Ned. Typografenbond, bestaande al
leen uit leden, aangesloten bij go-
noemde a'fdeeling, en ten doel heb
bende alleen uitkeering le verstrek-;
kon nadat de contractueele uitkee-
ring van den patroon geëindigd te,
zijn eerste jaarvergadering.
Door den voorzitter, den heer F.
Keerwolf, wend de vergadering go-'
opend, waarna de heor J. J. Spronk,
secretaris, het verslag uitbracht over
het afgoloopen jaar. Uit het verslag
bleek o.a. dat ook deee veroendging
niet vrij was gebleven van de ge
volgen van den oorlogstoestand, ja,
zelfs ©enigen tijd de contnbutiobeta-
ling moest doen eindigen. Het leden
tal, dat thans 51 bedraagt, was gelijk
gebleven aan het vorig jaar.
De penningmeester, de heor J. He-ij-
koop, bracht eveneons verslag uit,
waaruit bleek dat aan contributie
was ontvangen een bedrag ad 291.90,
terwijl de uitgaven bedroegen 13-40,
een saldo dus van 278.50.
Beide verslagen weiden onder
dankzegging goedgekeurd.
Tot leden der commissie tot nazieo
der boeken van den penningmeester
werden gekozen do heereu Appel
boom, Beus en Tuytel.
De heer J. J. Spronk werd bij accla
matie tot secretaris herkozen.
De heer P. Tuytel werd ale commiis-
srris verkozen, in de vacature ont
staan door het bedanken wegens ver
trek van den heer J. Kausman.
LANDSTORM.
De Burgemeester van Haarlem
brengt ter kennis, dat de in de re
gieters voor den landstorm ingeschre
venen der jaarklasse 1914 bij dezen
worden opgeroepen om op den dag,
het uur en de plaats hieronder vei;:
meld, aanwezig te zijn, ten einde bij
liet leger in werkelijken dienst te
worden gesteld.
Ook de vrijwilligers van den land
storm der aangeduide jaarklasse en
behoorende tot landstormafdeelingen,
voor zoover deze vrijwilligers zonder
de aangegane verbintenis landstorm
pllchtig zouden zijn, zijn in deze op
roeping begrepen; de door hen aan
gegane vrijwillige verbintenis zal vóór
den vastgestelden datum van opkomst
worden verbroken.
Categorieën van Landstormplichti-
gen: De niet Israëlieten, Vrijdag 1
October 1915, 8 1/2 uur voormiddags,
to Haarlem, in bet gebouw ,,den Doe
len" aan de Gasthuisstraat No. 32.
De Israëlieten, Maandag, 4 October
1915, 11 uur voormiddags, te Haar
lem, in het gebouw „den Doelen" aan
de Gasthuisstraat No. 32.
REDDINGSBRIGADE.
Donderdagavond hield de Reddings
brigade voor Drenkelingen eene alge-
meene lodenvergadering in het Blau
we Kruis. Aan de pas geslaagde lo
den van de zwera-afdeeling werd di
ploma en insigne uitgereikt; ook aan
de prijswinnenden van do demonstra
tie op 29 Aug. werden keurige ge
tuigschriften overhandigd, door den
heer G. Luitingh welwillend voor de
brigade gecalligrafeerd. In de vacatu
re, ontstaan door hot bedanken als
bestuurslid door mevrouw M. Koop-
mans—Schrama, werd benoemd de
heer W. P. van Baak, die de benoe
ming aannam.
Medegedeeld werd dat door de Mij.
tot Redding van Drenkelingen was
toegekend een subsidie van f 75 voor
het onderwijs in het reddend zwem
men.
Uit de voorlezing van een deel der
notulen van twee bestuursvergaderin
gen bleek dat eenige bestuursleden
hadden voorgesteld van dit bedrag een
deel tc bestemmen voor den voorzatter
als vergoeding voor tijd en moeite
eiken Zondagmorgen aan de instruc
tie van reddend zwemmen besteed,
doch dat de voorzitter hot beter oor
deelde dit aanbod af te slaan. Daar
de kas der vereeniglng dringend ver
sterking behoeft, stelde de heer Mügge
voor, contributie te heffen. Daar dit
evenwel niet kan, zonder statutenwij
ziging en bovendien in strijd is met
de grondgedachte der Brigade, vond
dit voorstel weinig aanhang. Mevr.
Meijerink meende dat het doel beter
bereikt zal worden als de leden voor
zoover hup fmancicele draagkracht
dit toelaat, ook „aanmoedigend lid"
worden. Met groot© meerderheid werd
dit aangenomen, en slaande do ver
gadering gaf zicheen groot aantal le
den op.
Dr. Venema hoopt spoedig de cur
sussen te herv atten, cn beloofde dezen
winter een lezing te houden. Stappen
zullen gedaan worden, in de winter
maanden één per maand met de lei
den te gaan zwemmen ln het Zuider-
bad te Arasterdam.
Het fBrongeb-UW.
De tegenwoordige exploitant, de
heer Germans, gaat einde December
het Brongebouw verlaten en geeft ons
daarvoor vier redenen op: de weinige
belangstelling voor de inrichting, de
dwaze concessiebepalingen, de weini
ge medewerking van het gemeentebe
stuur en vooral het straffeloos vernie
len van park en gebouw.
Hij is, nadat de heer Van GaBteren
er het bijltje bij neerlegde, de tweed©,
d e de exploitatie opgeeft. Toch be
gon de lieer Germans die taak met
de beste verwachtingen, hij liet den
tuin opknappen, een en amder schil
deren en zoo meer. „Maar", zooals de
heer Germans ons vandaag meedeel
de. „er is peen belangstelling genoeg
voor 't Brongebouw, er Is te weinig
le doen. 't Lijkt wel een toevluchts
oord voor behoeftigen, als er bijvoor
beeld een zaal moet zijn voor een lief
dadig doel, of stoelen geleend moeten
worden, of als een venseniging een
uitvoering wil geven, die maar een
paar rijksdaalders heeft. De Inrich
ting kan. niet bestaan, wanneer ze
niet eens een duwtje krijgt. Toen de
kermis niet zou doorgaan heb Ik ge
probeerd, iets in het park van het
Brongebouw te krijgen, maar daar
was men tegen. Daar is t Bronge
bouw niet voor gesticht, moet Je dan
hoor en, maar is het Stadion tó Am
sterdam dan wèl gesticht voor wat er
nu In gevestigd is?
Ik weet wel: de omwonenden ma
ken bezwaar («gen drukte In het. Park
van 't Brongebouw, maar z© profitee
rs wel van de gewone concerten en
vragen familie en kennissen, wanneer
Kriens een mooie uitvoering geeft.
Met de families die zóór groot be
zwaar tegen drukte hebben, zou ik
wel een overeenkomst gemaakt hdb-
ben, om het te doen als zij met den
zomer uit de stad waren".
Wij dachten bij dit betoog aan de
verzekering van den heer Van Gaste
ren, toen hij geen kermesse d'été meer
geven mocht: „Och, ziet u, bij de ex
ploitatie van het Brongebouw moet er
af en toe een dubbeltje onder de cen
ten loopen. Anders kom je er niet!"
De heer Germans voerde als ander
staaltje van de weinige medewerking
van 't gemeentebestuur nïog aan, dat
bij muziek-uitvoeringen in de zaal
altijd die stijve rijen moeten worden
gezet, 't Zijn publieke vermakelijk
heden, dus moeten de veiligheids
maatregelen worden toegepast.
„Maar kijkt u nu eens naar Café
Bellevue te Amsterdamdaar zitten
de menschen wel om tafeltjes, wat
toch veel gezelliger ia."
De groote grief van den tegenwoor-
digen pachter ging tegen het ver
plichte openzetten van de hekken
van het park. „De jongens hebben de
mooie Loube afgebroken, lantarens
en boompjes stukgegooid en vernield,
zelfs het wiel van een wagen afge
broken. En politietoezicht was er niet
voldoende, ik geloof wel dal de poli
tie haar best deed, maar ln het park
heb ik nooit een agent gezien. Ja, ik
mocht voor eigen rekening een wach
ter aanstellen, maar dat kan cr niet
op overschieten."
Deze grief van den heer Germans
kunnen wij ons vel verklaren. Van
het oogenblik af. toen hij gewezen,
werd op de verplichting om de hek
ken, wanneer er geen muziekuitvoe
ring was, open le zetten, had men
ook zoodanig politietoezicht in het
park moeten laten houden, dat ver
nieling voorkomen werd.
Deze lieele bepaling zal trouwens
voor iederen nieuwe exploitant een
bezwaar blijken te wezen. In theorie
is die heel mooi, In de praetijk ou
de; /-'U-lijk en, m een omgeving als
deze, volmaakt overbodig. Daar is
gelegenheid tot wandelen genoeg, al
is 't dan niet in het park van het
Brongebouw.
Jammer dat bet der stichting ook
in deze tweede phase van haar be
staan niet r.Car den vleeze gaat. De
beste oplossing zou zijn, dat. de ge
meente het gebouw aankoopt. Maar
als daar ooit van komen zal moet
Ihet bestuur niet wat men huiselijk
noemt, „een grooten mond opzet
ten I"
FRÖBELONDERWIJS.
Zaterdagmiddag zal eon vergade
ring van den Bood van Onderwijze
ressen bij liet Fröbelonderwijs gehou
den worden tot oprichting van een
afdeeling voor Haarlem en Omstre
ken.
PENSIOEN.
Bij K, B. is aan don lieer W. C.
Pous, assistent-boekhouder bij de
Gemeentelijke duinwaterleiding te
Haarlem een pensioen toegekend van
f 381.
D* „Koningin Emma".
Do heor D. Pothoven, officier van
administratie 2de klasse bij de Nod.
Marine, die na con verblijf van vier
jaar in Indiè, met de „Koningin Em
ma" naar Nederland terugkeerde,
heeft ons vanmorgen ten huizo van
zijn vader, nog eon-ig© medödec-lingon
gedaan over het ongeluk bij Long
Sand. Uit zijn verhaal doelen we het
volgende mede
Woensdagmorgen omstreeks
tien minuten voor tienen was ik in
den rooksalon, om adressen voor de
bagage te schrijven, 'k Weet de tijd
zoo precies, omdat het bagageburcau
eem om 10 uur opengaat en juist een
onzer op de klok gekeken had en zei:
„We hebben nog tien minuten tijd."
klaar nog voor ik een letter geschre
ven had, voelde ik twee schokken ach
ter elkaar. De boot werd terugg«stoe
ten. Mijn eerste gedachte was „We
zitten op een rif," want ik ben in In
diè op een opnemingsvaartuig ge
weest, waar je zulke dingen mee
maakt maar meteen begreep ik dat
't dwaasheid was, om hier ter plaatse
aan een rif te denken. W© waren op
een mijn geloopen. Een torpedo kan
het niet gedaan hebben, want als er
een Duitse he duikboot in de buurt
was geweest, had zij natuurlijk een
der Êngehohe torpedobooten, die in
den omtrek waren, genomen en niet
ons. Onmiddellijk na den schok had
ik wat glaswerk hooren breken veel
andons heb ik niet gehoord, 'k Ging
naar boven, en daar kwamen de pas
sagiers aanhollen „We zijn op een
mijn geloopent"
De dames snelden naar- beneden,
om de kinderen, want zoo 'e morgens
op de boot zijn de dames gewend wat
op 't dek rond te loopen en een praat
je te maken, terwijl de kinderen dan
in do hutten bij de baboe's zijn. Er
was nog geen gevaar. Ik ben toon
nog een paar malen naar beneden
gegaan, om kinderen te halen en nam
een paar dingen van mezelf, die voor
do hand lagen, mee. Onderwijl hield
ik de floep in het oog, waarbij ik in
gedeeld was. want als die weg cing,
moest ik mee.
Aan boord ging alles zeer kalm in
zijn werk. Er waren veel menschen
aan boord, die gewoon zijn te varen.
Dat scheel! natuurlijk heel wat Rus
tig ging iedereen in de bootea rn
mijn boot moest een der stuurlui het
bevel voerenmaar de bemanning
zou zoo veel mogelijk aan boord blij
ven en daarom riep kapitein Braat
weet u, dat hij odk een Haarlem
mer is, hier uit de Elndenhoutetraat?
m© toe „Poth, neem jij 't comman
do rnaar op je."
In vijf minuten waren we In de
booten en om tien uur voer rn'n sloep
van de „Emma" weg. 't Ging niet
zoo heel best, want in mijn sloep za
ten van de bemanning meest stokers,
bakkers en dergelijke, die van de com
mando's niet veel begrepen; maar
enfin, 't ging toch en om een uur of
elf kwamen we bij de „Batavier" aan.
Wo waren nog eerst eens terug ge
varen naar de „Emma", want er was
gecommandeerd: „Sloepen terugko
men". Kapitein Braat eu wij allen
ook, dachten eigenlijk wel, dat 't nog
gaan zou. Er was zelfs om eon loods
ges-lnd, om de „Emma" naar Enge
land te brengen.
Er zijn een paai- booten teruggegaan
en er zijn zelfs weer passagiers op de
„Enima" gekomen; maar toen ik met
de boot langszij kwam, riep de kapi
tein van de valreep, dat het toch
maar beter was, dat we naar de „Ba
tavier" gingen.
't Was wel voor de menschen, die
varen niet zoo gewoon zijn, een heel
ding om in zoo'n sloep te zitten en
vooral 't van-en-aan boord*-gaan is
voor hen een halsbrekende toer;
maar 't was prachtig weer en allee
liep uitstekend af en werden op de
„Batavier" uiterst voorkomend ont
vangen, Kapitein Braat kwam ook
«ven bij ons, oui te overleggen, hoe
we doen zouden met de passagiers.
Toen heeft de „Batavier" geprobeerd
om de „Emma", die met den kop aan
den grond was geraakt, vlot te slee
pen, maar dat raakt© mis, want de
boot verspeelde er een deel van haar
brug mee. Toen hebben Engelsche
trawlers getrokken en daarna een
paar Engelsche torpedobooten: één er
voor em één er achter. Dit ging eerst
goed, maar toch niet lang De „Em
ma" had eerst één ruim vol water en
en daarmee kan zoo'n boot wel drij
vende blijven, maar je zag haar lang
zaam volloopen.
üin een uur of vijf zijn wij van de
„Batavier" naar de „Kombangan"
overgegaan. We zijn daar erg vroo-
lijk geweest, maar dat is toch wel
door de zenuwen gekomen, want Don
derdag heb ik op de boot een f linken
koortsaanval gekregen.
We lagen op een twee mijl van de
„Emma" af en zijn daar den heelen
nacht blijven ligg-n. Als we nu en
dan door onze Kijkers keken, zagen
we 'm liggen, heelemaal op zij. Dat
was wo] een droevig gezicht M n
heel© bagage, die ik uit Indié mee
bracht, al mijn aanteekeningen van
die vier jaar zaten er in. Die zijn nu
verloren. Trouwens alle passagiers
hebben alles verloren. En de ineesten
zlyii niet verzekerd. Want als je een
beetje vaart, doe je dat niet meer.
's Avonds kwam kapitein Braat, toen
bij om 8 uur het schip moest opge
ven, ook bij ons. Er was nog een
Haarlemmer bij ons, de luitenant-ter
zee Van den Berg van de Garenko-
kerskade.
Op de „Kamgangan" een vrachtboot
van de „Nederland" hebben ze ge
daan, wat ze konden. Ze maakten 't
voorruim voor ons ln orde, maar ik
ben maar op 'n steentje gaan liggen.
Donderdagmorg» n zijn we weggeva
ren en om half zes kwamen we te
Llrauiden binnen.
Veertien dagen heeft de heer Pot
hoven, om wat op streek te komen,
dan roept de Marinediens: hem weer.
(Zie vervolg Stadsnieuws op pag 2).
Uit da Omstreken
Zandvoort,
„Witte Krui s
Onder voorzitterschap van Dr. C.
A. Gerke had Donderdagavond een
vergadering plaats der afdeeüng
Zandvoort ven de NooixJ-Hollandeche
Verec-niging „Het Witte Kruis".
Mededeeling geschiedde van het in
dienen van ontslag door den secre
taris H. Schuurman, wegens drukke
werkzaamheden.
Tot afgevaardigden ter, op 28 Sep
tember te Amsterdam te houden, Al-
gejneene Vergadering, werden be
noemd de heeren E. H, Brokmeier en
A. Bukela.
Mededeeling geschiedt van een bij
het bestuur der afdooling ingekomen
schrijven van de maatschappij „Vil-
labouw Zandvoort", waarin deze
vraagt, of de afdeeding genegen Is tot
verkoop van het ziekenhuis aan den
Brederodestraat. Wordt besloten In
bevestigenden zin te antwoorden,
met opdracht aan het bestuur tot het
voeren van onderhandelingen.
Bij de rondvraag wijst dc lieer Col-
lot d'Escury op den stand bij X. O.
winden in het noordelijk gedeelte
der badplaats. Als mogelijk© oorza
ken daarvan worden ter vergadering
genoemdde vïschdrogerij, de var
kenshokken ,en d© onvoldoende toe
stand der riolcoring. Besloten wordt
bij het gemeentebestuur op verbete
ring aan te dringen, met verzoek te
vens maatregelen te nomen tegen de
verspreiding van ratten.
Bloemendaaf.
Gevonden en terug te bekomen bij
II. B. Schoenmaker, RoHandstraat 48
te TIaarlem, een damesmantelJ.
HoPfsiag. Zijlweg 16, te Overveen, een
kinderbontje aan het bureau van
politie te Oven een, een haarspeld,
een blauw koralen halsketting met
gouden slotje ,oen blauwe strik.
Binnenland
DE BEMANNING VAN DE NOORD
ZEE V.
Acht der opvarenden van het Kat-
wijksche vlsschersvaartulg Noord
zee V, waarop zich het bekende dra
ma heeft afgespeeld, zijn in het huis
van bewaring ln Den Haag opgeslo
ten; zij hebben een verhoor ondergaan
van den rechter-commissarls aldaar.
STATEN-GENERAAL
Omtrent de gisteren gehouden ver
gadering der
Eerste Kamer
nog slechts een enkel woord.
liet adres van antwoord op de
Troonrede, ©en zuivere „weerklank"
werd, gelijk gemeld is, zonder dis
cussie over strekking of inhoud, zon
der hoofdelijk© stemming ook, vast
gesteld, gelijk do commissie van re
dactie het definitief had voorgedra
gen.
Door de commissie, de heeren Van
Duns weerde, Van Baster Batenburg,
Thooft, Drucker en Bavinck, met deu
voorzitter der Kamer aan het hoofd,
zaJ het adres aan 11. M. de Koningin
wonden aangeboden.
Na aanneming, zonder debat of om
vraag, van de verhooging der Water-
staatsbegrootmg voor 1914, tot aan
koop van den tol aan de llaagscho
Schouw, is de Kamer op recès ge
scheiden.
In de zitting van de
Tweede Kamer
zijn, gelijk ons ook gisteren al werd
bericht de aftredende leden van de
Huishoudelijke en Stenografische
commissiën resp. de heeren Tyde-
man en Loeff, en de Suvoriiin Lobman
de Beaufort cn Van Vlijmen herko
zen.
Het gewone middaguur is opnieuw
aangewezen voor 't stellen van vra
gen aan de Regeering op Vrijdag, als
de Knmor zitting houdt.
De afdeellngen zijn ;voor ditmaal
in verband met de keuze van de be-,
grootings-commlsslönl hll loting sa
mengesteld. Zij vergaderden terstond
en kozen tot voorzitters de heeren d«
Beaufort, Bos, de Meester, van do
Velde eu van Sasse van IJssell; en
tot ondervoorzitters de heeren Spixk.
man, van Hamel, Junzen (Den Haag]
van Vuuren eu de Visser.
Overigens heeft de Kamer beponld
dat op 28 en 29 dezer in do afdeelmgon
de Indische begrooting met daarbij
behoorende ontwerpen o.a. de nieu
we overeenkomst met de Pakketvuart}
en met vóór 5 Oct. het gewijzigd eeds.
voorstel en de Staatsbegrooitng voor
1916 met bijbehoorende ontwerpen ia
de afdeelingen zullen worden ondor
tocht.
Voorloopig Is de Kamer, wat de
orembare zittingen betreft, uiteenge
gaan.
IIET BESCHIETEN VAN LUCHT
SCHEPEN EN VLIEGTUIGEN.
Van bevoegde zijde deelt het Haag
sche correspondemiebureau mede;
Ongeveer twee weken geleden heb-
ben zich luchtschepen van Duitschc
nationaliteit gedurende eenigen tijd
boven Nederlandsch rechtsgebied l»e-
wogen.
Dit wordt onzerzijds beschouwd als
een gc-biedsschending, afgescheiden
van de vraag, of de verkeerde koers-
richting het gevolg is van opzet, dan
wel van slechte orienteering als ge
volg van do weergesteldheid.
Het ligt dus voor de hand, dat ge
noemd© gebiedsschending, evenels el
ke andere, met de wapenen wordt be.
streden, voor zooveel daartoe de. ge
legenheid bestaat.
Nu hebben In de laatste dagen ov- r
het bescrijden van de op 3 dezer vast
gestelde schending verschillende,
deels geheel onjuiste, meermalen ge
heel uit de lucht gegrepen mededce^
lingen en beschouw ingen in de pers
de ronde gedaan, hetgeen te meer be
denkelijk is, daar bedoelde 1*.-hc1iou-
vvtngen blijkbaar worden gehouden
door terzake onkundigen.
Wat de bestrijding van luchtsche
pen en vliegtuigen, die ons gebied
schenden, betreft, medegedeeld kan
worden, dat aan land. en zeemacht
reeds in Augustus 1914 de pertinente
order Is gegeven, op luchtschepen en
vreemdo vliegtuigen, dl© boven Ne-
derlandsch rechtsgebied (hieronder
behooren ook de z.g. territoriale wa
teren) komen, te schieten.
Wat vliegtuigen betreft, ls hierbij
alleen het \oorbehoud gemaakt, dat
zij met zekerheid als niet Nederland-
scJie vliegtuigen zijn herkend. Bij
luchtschepen ls uit den aard der zaak
dat vo.iri^lioud niet gemankt.
Dat ook werkelijk, wanneer een
vreemd vliegtuig of luchtschip zich
hoven ons raehtsgeibied «beweegt
daarop wordt geschoten, is ook dit-
maal weer gebleken, doordien van
eenige forten, die een luchtschip
waarnamen, alsmede door wachten
en andere troepenufdeelingen, welke
daarvoor in |de gelegenhr.d waren,
hot vuur daarop geopend ls.
Men schijnt zich echter !e hebben
verwonderd, dat niet dadelijk daarop
eenige Zeppelins neerploften.
Het is daarom niet zonder belang,
nog eens er op te w ijzen, dat het vu
ren met eenige trefkans op met groo
te snelheid zich door hen luchtruim
bewegende dooien groot moeilijkheden
oplevert. Doordien namelijk het doel
zich verplaatst t jdens het projectiel
(geweerkogel, afgeschoten door een
schutter of uit een machinegeweer,
dan wel geechutprojectiel) zich in de
lucht bevindt, moet men er op be
dacht zijn. te richten op een anth r
punt, dan datgene, wat men wil tref
fen. Dit bezwaar wordt uit den aai'l
der zaak groo'er, naarmate de af
stand tot het doel in de lucht groot', r
is. Daarbij komt, dat een geweerdra.
gend persoon desnoods onder zeer
froote verheffing kan schieten, doch
at bij machinegeweren en bij geschut
niet in het bijzonder daarop inge
richt, de helling, waaronder kan wér
den gevuurd, aan grenzen g--bonden
is. Het gevolg hiervan is, dat wan
neer het luchtschip of \liegtuig, wat
zijn hoogte cn afstand betreft, zicli
niet bevindt hinnen de kogelbaan, be
schreven bij de grootste verheffing
van het machinegeweer of don vuur
mond, hetzelve niet getroffen kan
worden, terwijl de kans van treffen
ze fs binnen die baan bij ©enigszins
belangrijke hoogb- van het hi'-htschip
of vliegtuig uiterst gering is. Dit ver
klaart dus, waarom men op enkele
plaatse»» waar men een luchtschip
waarnam, niet vuurde, terwijl dit op
vele andere plaatsen wel geschied©*.
Dat Uien van uitwerking van hot
vuur geen tastbare resultaten (behal
ve verandering van hoogt© of van
koers) waarnam, is zeer verklaar
baar. Een zich snol bewegend lucht
vaartuig is zeer moeilijk naar bene
den te schieten; geweer, of granaat-
k&rtetakogels kunnen in hot omhulsel
van een Zeppelin honderden gaatjes
maken, zonder dnt het luchtschip in
zijn vaart daarvan cenigen hinder
ondervindt in de eerst© uren. Van
het neerschieten van een luchtschip
door de oorlogvoerenden leest men
dan ook geen berichten.
