De Europeesche Oorlog.
Alleen op de Wereld
TWEEDE BLAD.
HAARLEM'S DAGBLAD
MAANDAG 15 NOVEMBER 1915
Bijna stilstand der krijgshedrijren aai 't Westelijk en 't Oostelijk front,
De Italianen bekken een aienw offensief tegen Görz Ingezet.
De krijgsbedrijven in Servië.
Over de aetle der onderzee-booten.
Officieel nieuws.
Aan de verschillende slafborichten
pntleenen wij
WESTELIJK OORLOGSVELD.
Van den DUITSCIIEN ©taf
Van Zaterdag:
Niets nieuws.
Van Zondag:
„Geen gebeurtenissen van belang."
Van den FRANSCIIEN staf:
Van Zaterdag:
Hier en daar óp den dag artilleri©-
ctuets en in den nacht gevechten met
handgranaten.
Van Zondag:
Fransche artillerie in den sector
Boesinghe in JBelgië concentreerde
haar vuur op de Duitsche stelhngen,
vernielde een stoommolen en bracht
de batterijen der Duitschers tot zwij
gen.
Op verschillende andere punten
van het front hebben artillerie--*
vechten plaats.
De Franschen namen het station
Cliaulnes krachtig onder vuur.
OOSTELIJK OORLOGSVELD.
Van den DUITSCHEN staf
Van Zaterdag:
Toestand onveranderd.
Op zichzelf staande voorwaartsche
bewegingen van de Russen zijn
k«>rd.
Van Zondag:
Bij da lcgergroep-Von Linsingen
zijn de Duilsche troepen bij Podgo-
cie (ten N.W. van Tsartorysk) in de
Ru:|si>sche stellingen binnengedron
gen. Zij maakten 1515 gevangenen en
vermeesterden 4 machinegeweren.
Ten Noorden van den spoorweg
Kowel—Samy zijn aanvallen van- de
Russen vóór de Oosten rij ksche linies
mislukt.
Van den OOSTENRIJKSCHEN staf:
Van Zaterdag:
Ten N.W. van Tsjartorisk hebben
de Oostenrijkers weer een Russisch en
aanval afgeslagen.
Van Zondag:
Ten W. van Rafalovka Lebben de
Ooslenri.kers aanvallen afgeslagen
Overigens is er, behalve handgranaat-
gevechten bij Sapanow, door de in
fanterie langs het heele front niets
uitgevoerd.
Van den RUSSISGIIEN staf
Van Zaterdag:
Vrijdag zijn Russische troepen in
do streek van Sjilock, waar zij den
Duitschers bij de vervolging zware
verliezen hadden toegebracht, ten wes
ten van Kemmern opgeschoten.
Op bijna geheel het overig front
vuur- ei voorpostgevechten.
ZUIDELIJK OORLOGSVELD.
Van den OOSTENRIJKSCHEN staf:
Van Zaterdag:
De gevochten ven grooten omvang
In het gebied van Gön, die opnieuw
hel karakter van een veldslag heb
ben aangenomen, zijn. ook Vrijdag
voortgezet. Wederom hebben de Ita
lianen co het geheele front aanval na
aanval gedaan, doch hun wanhopige
pogingen zijn op de ntaaien tegen
stand der met heldenmoed vechtende
Oostenr-jkscho troepen afgestuit.
Van Z o r. d a g
Reeds bij den aanvang van den
nieuwen 6lag hebben Italiaansche
krijgsgevangenen verteld, dat, als het
den Italianen niet golukte Görz te ne
men, de stad platgeschoten zou wor
den. Inderdaad vielen cr reeds den
eersten dag van den grooten slag vele
bommen in de stad. Zaterdag onder
hield de zware artillerie van do Ita
lianen een hevig vuur op Görz.
inmiddels waren do vergeefschc
aanvallen van de Italianen voorna
melijk tegen het Noordelijk deel van
de hoogvlakte van Dooorde gericht.
Ten Noorden van de Mooie Sa a Mi
chele ging een stuk van het froot lij
«lelijk aan de Italian m verloren.
avonds werd het echter door he Oos
tenrijkers in een tegenaanval volko
men heroverd. Alle andere aan-alloa
van de Italianen werden bloedig af
geslagen.
Vóór het duk ten Zuiden van den
Monte dei Sei Bu;i, vóór het GÖrzer
bruggönoofd, hield 't Oostenrijksche
gieschutvuur reedö elke poging tot
aanvallen in bedwang.
Verscheidene Oostcnrijkscho vlieg
tuigen hebben bommen op Verona ge-
worpen.
Van den ITALIAANSCIIEN staf:
Van Zaterdag:
Het Italiaansche offensief heeft
nieuwe successen behaald in het Sa-
garina- en het Campello-dal.
Bij eon hardnekkig, wisselvallig go
vecht op de heuvels ten noordwesten
van Görz hebben do Italianen vijftig
krijgsgevangenen, waaronder drie of
ficieren, gemaakt.
Op het Ivarst-plateau kómen de Ita
lianen geleidelijk vooruit.
In de richting van Erosohini beb
ben do Italianen loopgraven en veld
werken genomen en behouden, on
danks hevige tegenaanvallen der Oos
tenrijkers.
BOMMEN OP VERONA,
't Oostenrijkeche stafbericht meldt,
dat OostenrijksChe vliegtuigen bom
men op Verona geworpen hebben.
Daarover seint Reuter uit Rome
Drie Oostcnrij ksche vliegtuigen heb
ben Zondagochtend een aanval op
Verona gedaan en vijftien bommen
geworpen op verschillende punten der
stad, maar voornamelijk op den
Piazzo d'Erbe, het hoofdplein der
etad, waar juist do markt aan den
gang was. Een bont viel daar neer en
dooddo achttien ntenschen. Do mate-
rieelo 6chade is onbelangrijk.
Een ander Reuler-bericht meldt dat
30 menschen gedood en 48 gewond
zijn.
De strijd In Servië.
ST.VFBERIQIITEN.
Van den DUITSCIIEN staf
Van Zaterdag:
De vervolging van de Serviërs in
het gebergte gaat voort.
De pashoogtcn van den. Jastrebals,
'n berggroep ten Z O. van Kroesjewats,
zijn door Duitsche troepen genomen.
De Duitschers namen ruim 1100 Ser
viers gevangen en maakten een ka
non buit.
Van Zondag:
De legers van Kövess en Gallwitz
hebben langs het geheele front, ten
deole na hardnekkige gevechten, de
Serviërs teruggeworpen. Er werden
13 officieren en 760 man gevangen
genomen ëm 2 kanonnen buit ge
maakt
Het leger van Bojadjef is, in aan
sluiting met Duitsche troepen, van de
Zuidelijke Morawa aan het oprukken.
Vam den OOSTENRIJKSCHEN staf:
Van Zaterdag:
Do Vischegrader-groep der Oosten-
rij'kschc strijdkrachten heeft de voor-,
uitgeschoven stellingen, van de Ser
viërs iu het gebied van de boneden-
Lim (zijrivier van de Drina) geno
men.
Do over Iswanjitea oprukkende
O.-II. troepen hebben de hoogten Vk
Livada en Tsrwena Gora bezet. Een
andere groep heeft, na alle moeilijk
heden van een tocht door besneeuwd
hooggebergte te hebben overwonnen,
in het gebied tusschen de dalen van
de lbar en de Morawitsa de belang
rijke hoogten Smrtsak en Koesoetitsa
stormenderhand veroverd en eenige
tegenaanvallen afgeslagen.
Het leger van generaal Gallwitz
heeft de pashooglen in liet Jaetrebats-
gebergtc bezet en 1100 Serviërs ge-
v angen gemaakt.
Van Zondag:
In 't Boveai-Roscnagebied zijn de te
ruggeworpen Serviërs afgetrokken op
"Broes en Pona.
In deze gevechten heeft het Oos
tcnrijkscho leger 13 officieren en 1200
j man gevangen genomen.
Het leger van van Gallwitz dringt
Nj Serviërs in het Toplitsa-dal terug.
Van den BULGAARSCILEN staf:
Van V r ij d a g:
Dc krijgsverrichtingen ontwikkelen
zich op alle fronten ten gunste der
Buigaren. De Franschen, die over
den zuidelijken oever van de Tsjerna-
reka getrokken waren voor een tegen
aanval, zijn over de rivier terugge
worpen.
Van den SERVISCIIEN staf
Van V r ij d a g:
Do Servische troepen hebben in
goede orde stellingen ten Zuiden en
ten Oosten van Wagnitsa, zoomede
aan de Zuidelijke Morawa bezet, waar
de verwoede gevechten voortduren.
Van Zaterdag:
Aan het noordelijke front trokken
de Serviërs na vertwijfelde gevechten
in goede orde naar nieuwe stellingen
terug voor de Duitschers en Oostenrij
kers, die sterker in aantal warori.
Aan het oostelijke front en den
Katsjinik-pas hebben de Serviërs alle
aanvallen afgeslagen.
Vrijdag hebben de Serviërs de Bul
garen aangevallen en teruggedreven
in het Kriwareka-dal, ten Zuid'en van
Morawa eo in de richting van Te-
towo.
De Serviërs en de Franschen zijn
ook in den Baboena-pos vooruitgeko
men.
Van den MONTENEGRIJNSCIIEN
staf:
Van V r ij d a g
Aan de grens van het Sandzjak le
vendige gevechten zonder ecnig suc
ces, waarbij de Montenegrijnen 125
gevangenen gemaakt hebben, van
wie één officier, en een aanzienlijke
hoeveelheid materiaal buitgemaakt
hebben.
Van den FRANSCHEN staf:
De Bulgaren hebben Donderdag een
aanval gedaan op het dorp Kmswi-
ca Sirkowo, dat de Franschen Woens
dag veroverd: hadden. De Framschen
sloegen do aanvallen af en maakten
zich bij den tegenaanval van het
dorp Cicewo meester. De Franschen
hebben de hoogte veroverd met het
Bulgaarsche fort ten noorden van
Walandowo.
PERSBERICHTEN.
Reuter seint uit Snloniki: Een ba
taljon Serviërs heeft Vrijdag tweo
bataljons Bulgaren verslagen en
'l'etowo heroverd. Daarbij; maakten
de Serviërs een kanon en een hoe
veelheid oorlogsbehoeften buit
De herovering van Tetowo moet
voor de Serviërs een gunsligen
vloed hebben op de positie van den
Kasjan.k pas.
liet gevecht tusschen Bulgaren en
Franschen op den linkeroever van
de Ornaja is geëindigd met de ver
meestering van de dorpen Cherkowo,
Krusuica en Sirkowo door de Fran
schen, alsmede van een Bulgaarsch
blokhuis en do hoogten 350 en 516.
Het gevecht duurde Woensdag den
heelen dag. De positie van de Fran
schen is nu op de hoogten dicht aan
de grens, evenwijdig met deai spoor
weg, tusschen Gvadsko en Krowolak.
Zij zijn daarmede op 11 K.M. van. We-
les gekomen.
De Bulgaren begonnen met in
grooten getal© aan te vallen, maar
zij konden het overstelpende vuur
van de Fronsche artillerie niet weer
staan. Hun aanvai m.slukte. Ten
slotte werden zij met zware verliezen
teruggeslagen. Zij lieten vele dooden
vóór de Fransche linies liggen.
De Franschen hebben nog een
voordeel behaald ten Zuiden van Wa-
loudowo, waar de Bulgaren verschei
den schansen prijsgaven.
Volgens dc Koln. Yolksztg. ver
neemt de Secoio uit Saloniki
De Serviërs bereiden zich op den
terugtocht naar Montenegro vo<
Voor do viervoudige een-tent© is het
niet meer om te doen Servië to hel
pen, daarvoor zijn do Fransche en
Bngelscho troepen te laat aangeko
men. Do entente maakt zich veel meer
voor een winterveldtoclu op den Bal
kan gereed, die echter een aanzien
lijke troepenmacht vereisCht om goed
te eindigen.
Reuter seint uit Rorne dat uft Mi-
trovvitsa 't volgende bericht komt:
,,De militaire toes/and is aanmer
kelijk verbeterd. De pogingen van de
Duitschers en Oostenrijkers örn de
Montenegrijnsehe troepen te scheidon
van de Servische tr oepen in hot Zui
den zijn - mislukt. Do Bulgaren zijn
geslagen op tien kilometer van NisJ
en gedwongen lenig te trekken. De
Serviërs hebben Tetowo hernomen c-n
tegelijkertijd de Bulgaren, die Mona-
cir bedreigden, gedwongen zich te
'erwijderen. De geest in Let leger is
zeer hooggestemd
RUSSISCHE TROEPEN.
De „Daily Telegraph" verneemt uil
Rome, cl.it volgens een telegram uit
Duitsche 'bron generaal Koerapatkin
het bevel heeft gekregen over het
Russische leger, dat bestemd is om
tegen Bulgarije te opereeren. Dit le
ger zal veel sterker zijn dan ver
wacht werd; 250,000 man worden sa
mengetrokken in Ressarabië; 1Ü0.0U0
aan den Donan, 130.000 te Odessa.
De operaties zullen tegelijkertijd te
land en ter zee beginnen.
Colin Ross schrijft uit Ostpavnica
aan de „Vos-s. Ztg." d.d. October:
Het leger Gallwitz rukt op In het
Morawa-dal.
Eens trokken de Hunnen langs de
zen weg dc Gothen, de Gepidcn en1
eeuwen later do kruisvaarders. Nu j
gaan wij denzelfden weg. Midden inj
het hart van Servië leidt dit dal. De
bergen, die zich anders beschermend]
rondom het land scharen, zijn hier
gespleten en leggen een zenu ween- i
trum bloot. Midden naar het hart
van het land-gaat onze aanval.
Het Morawa-dal is de snoer, waar
mede het bergland aan het verkeers-
centrum van Europa hangl. Hier
gaat in vredestijd do Orient-express
doorheen. Dit is ook de weg van het
ruilverkeer van fle bergen naar den
Donau en van den Donau naar de ber
gen. Hier groeit de rijkste oog6t. Ilier
liggen de volkrijkste steden en dor
pen. Hier rookc-n de schoorsteenen
van de weinige fabrieken. Hier ligt
het koren, opgestapeld en hier wei
den dc kudden, waarvan leger en volk
van Servië leven. Hoe - verder wij
vooruit komen, des te meer snijden
we het land de mogelijkheid van te
genweer, ja, van bestaan af.
Wederom moet de oorlog den oor
log voeden. De grootc Donaubruggen
zijn nog niet klaar .Bij de hevige
stormen gaat de overvaart slechts ha
perend. De veldkeukens staan gedeel
telijk nog aan den overkant. Do trein
komt niet mee. De troepen helpen
zich zelf. De compagnieën drijven op
den opmarech kleine kudden van var
kens en schapen voor zich uit. Dezo
voorzorgsmaatregel wordt spoedig
opgegeven. Hier hcorseht nergens ge
brek. Het land is rijk. Dicht achter
elkaar liggen welvarende dorpen in
een kring van vruchtboomen. De in
woners zijn voor een groot gedeelte
gevlucht, maar hun vee hebben zij
achtergelaten. Tusschen de heggen en
schuttingen weiden schapen, knorren
varkens. Overal loopeti kippen, een
den, ganzen rond. .De uiais staat nog
op het veld, of ligt in de schuren.
Wijn, druiven, noten. Dit land is rijk.
We rijden het dorp binnen. De ach
tergeblevenen hebben witte vlaggen
uitgestoken. We rijden door dc poort.
De mannen nemen de petten uf, de
vrouwen kruisen de armen i
borst en buigen diep.
Voor de veiligheid van den troep
wordt een half dozijn oude mannen
als gijzelaars genomen. Ze zien er uit
als patriarchen, met hun lange witte
baarden. Ze dragen wijde brui
ne broeken, verder bont ge
borduurde kousen, korte bonte jas
sen en mutsen van lamsvel. Op een
rij zitten zij voer het huis, waarvoor
een schiii!wacht staat met de bajo
net op hel geweer. Als officieren op
hen afkomen, staan ze op en nemen
ze de mutsen af. Ze hebben blijkbaar
grooten angst, doen echter hun best
dien niet te toonen Een heeft er een
folografie meegebracht, als het waro
als een aanbevelingsbrief. Het is een
afbeelding uit een Servisch lazaret.
Dokters, verpleegsters, gewonden.
Midden onder dc Serviër© ziet men
een rij Oostenrijkers. Uitstekend ver
zorgd en blijkbaar in het beste hu
meur. Steeds weer wijzen zij de Oos
tenrijkers op de fotografie.
In liet laatste gevecht hebben vrou
wen, opgeschoten jongens meege
vochten. Daarom worden de hulzen
naar wapens doorzocht. In het school
gebouw, waar de regimentskanselarij
is, komt een eigenaardige verzame
ling hijeen. Percussiegeweren, vuur
steengeweren. oude revolvers van
alle mogelijke 6ystemen, messen en
dolken, een ingelegd Turksch pistool,
nog geladen en het slaghoedje er op.
Geen gevaarlijke wapens over het al
gemeen, maar toch nog genoeg voor
een doodelijk schot uit een hinderlaag.
Aan een muur hangt het portret van
koning Peter in scharlakenroodc ga
la-uniform. In alle openbare gebou
wen hangt zijn portret. Iu dc
woningen ziel men het niet. Daar
ziel men hier en daar nog de portret
ten van Alexander en Djaga Maschin.
In een deur staat een sneeuwwitte
oude vrouw. In de hand heetf zij een
spoel en zij trekt den draad uit. Spoel
en spinnewiel ontbreken nergens.
Men ziet ook vele primitieve weefstoe
len, Grof zelf geweven linnen bedekt
de zakken met maisstroo, die op brit
sen gelegd als lied dienen. Tafel-
kleeden en gordijnen zij'n in aardige
patronen geweven. De kisten zijn vol
linnen en stoffen, die thuis gespon
nen en geweven zijn. Daarnaast lig
gen de Zondagsche kleeren. Schorten
en rokken, groen en rood. Zwartflu
welen keurslijven met rijk goud bor
duursel. Minderwaardige fabrieks
waar kent dit volk nog niet. Ic-der
voorwerp getuigt van goeden smaak
en van opgeleverde volkskunst. Als
men den Balkan schildert, dan uprcekt
men van verwaarloosde kerels in
lompen, vu-1 en ongedierte. Ook de
Servicrs zijn beter dan hun reputa
tie.
Naast den haard hangt een zout
vat, vervaardigd van gedroogde kale
bas, Een rnooie lepel met houtsnij
werk steekt er in. Het overige keu
kengerei Is van zuiver koper. Ketels,
pannen en potten. Diti s niet alleen in
deze rijke boerderij het geval, ook in
de armste hut zijn ten minst© een of
twee keperen ketels. Het roode me
taal neemt hier nog de plaats van het
ijzer in.
Het koper wordt ingezameld en met
de colonnes teruggezonden. Iedere
huishouding moet zijn huisraad afge
ven. Een berg van koper hoopt zich
op. Al het gejammer helpt niete. Wij
hebben het koper noodig. Het geheele
leger verzamelt het kostbare metaal,
dat wij zoo noodig hebben als brood.
De inzameling is de moeite waard.
Een enkel corpa bracht in acht da
gen acht waggons koper bijeen...:..
Uit den Balkan.
DE STRIJD OM DE DARDANELLES
Turksch legerbericht
Aan het Dardanllen-front het gewo-
artillerie- en handgranaten vuur.
Turkechc artillerie beschoot twee
monitors der geallieerden, die de kust
in de bocht van Sares naderden, en
trof er een met twee schoten, die
brand aan boord veroorzaakten. De
andere monitor moest omkeeren.
AAN DE BULGAARSCHE KUST.
Reuter seint uit Saloniki
De Italiaansche kruiser Bolmonte
is in Saloniki van Dede Agatsj terug
gekomen. Ilij hoeft den sjxiorweg be
schoten en er eenige schade aan toe
gebracht.
Uit Griekenland.
Uit Weenen wordt aan de Duitsche
Tugeszeitung geseind, dat volgens
aldaar uit Athene ontvangen berich
ten Venizelos zich voorneemt Grie
kenland tc verlaten om zich te Parijs
tc vestigen.
Do Fransche gezant in Grieken
land maakt bekend
Frankrijk heelt van de onderschei
dene Grieksche ministeries, die elkaar
sedert tweo maanden hebben opge
volgd, do noodigo verzekeringen ont
vangen voor de welwillende onzijdig
heid van Griekenland en de afdoende
toestemming voor het trekken'*over
en het verblijf van troepen der gealli
eerden op Grieksch grondgebied.
Reuter seint uit Athene
„Er heerscht groote bedrijvigheid
van de zijde van de gezanten der ge
allieerden ten opzichte van het Griek-
sche kabinet.Er wordt groote lx-tee-
kenis toegekend aan de besprekingen
van de gezanten van Engeland, Frank
rijk en Rusland met minis ter-pre
i dent Skocloedis. De gezanten vrag-
dat Griekenland i nauwkeurig zijn
houding aangeve, die het aan zal ne
men ingeval troepen der geallieerden
op Grieksch gebied terugtrekken.
1 Het antwooid van Griekenland is
niet bekend, inaar er wordt verwacht,
dat men tot een bevredigende oplos
sing zal komen."
Verspreid nieuwe
van deoorlogsvelden
GENERAAL ALEXEJEF.
De correspondent van de „Times"1
bij het Russische hoofdkwartier geef!
een beschrijving van generaal Alexe«
jefs loopbaan en uit daarin zijn groo
te bewondering voor dezen grooten
strateeg.
Het is in een oorfog altijd van het
grootste belang, dat de troepen ver
trouwen hebben in hun aanvoerders,
maar vooral in den opperbevelheb
ber, of juister den chef van den ge-
neralen staf van den Tsaar, die op
perbevelhebber is. liet leger nu is
eenstemmig in zijn lof op generaal
Alexejef en hij verdient dat zeker.
Uitsluitend dóór eigen verdiensten is
hij. de zoon van een eenvoudig ser
geant. tot den hoogsten rang ln het
leger opgeklommen. Zijn meester
schap blijkt niet alleen uit volkomen
beheersching der militaire strategie,
maar ook uit de onverstoorbare
kalmte en den eenvoud, dien hij
nooit verliest. De hevigste slagen, dia
een aanvoerder in dezen oorlog kon
den treffen, heeft hij onverwrikbaar
doorstaan.
Als chef van den stuf van generaal
Iwanofs leger en later als aanvoer
der van de noordwestelijke groep,
waar hij negen van de twaalf Russi
sche legers onder zijn leiding had,
heeft hij den inval in Galicië en la
ter den terugtocht uit Warschau ge
leid. Deze operaties waren, volgens
zijn eigen woorden, de bloedigste int
den geheelen oorlog. Hij was het
ook. die den strategischen terugtocht
uit Wilna met zoo groot succes uit
voerde.
Generaal Alexejef is noch door de
groote verantwooiuelijkheid, die op
hem rust, noch door rijn hoogen
rang, ook inaar in het minst veran
derd.
„ik had hem in elf jaren niet op
zien", schrijft de ,,'J imes "-correspon
dent. „maar zag tot mijn genoegen,
dat hij in het geheel niet ouder leek,
en dat hij nog even eenvoudig en be
minnelijk is, als toen hij leeraar was
aan de Russische militaire acade
mie.
Hij gevoelt, evenals het Russische
volk, dat er een nauwer band tus
schen volk en leger moet gevormd
worden door het publiceeren van
uitvoerige berichten omtrent den
strijd, en werkt er toe mede, om zulk
een band ie leggen.
Er heerscht in het Russische hoofd
kwartier een volkomen geloof en
vertrouwen in de geallieerden, en
het bericht, dat Lord Kitchener zich
naar het Oostelijk front heeft bege
ven. dat juist in het hoofdkwartier
aankwam, toen dc correspondent
zich daar bevond, werd met uitroe
pen ontvangen, die bewezen, hoo
hoog de Engelsche minister van oor
log in de meening der Russische au
toriteiten staat aangeschreven."
VAN BELGISCHE SOLDATEN.
Do (Belgische) Legerbode deelt on
der het hoofd „Roemrijke bladzijden"
het volgende van „Eenige heldenda
den van het 2e regiment jagers ta
voel" mede. Wij ontleenen er het
volgende aan
„In de door onze jagers bezette
loopgraven ten Zuiden van Dixmui-
den, zette men den arbeid voort met
koortsige haast, en dat ondanks het
bombardement, want men kon er niet
aan twijfelen of de vijand, op nauwe
lijks eenige honderden meters van
daar versohanst, zou bij de eerste ge
legenheid zijn aanvallen weer be
ginnen.
Men stelde er om zoo tc zeggon ook
zijn eer in om, onder den neus van
den vijand weg, den buit in te zame
len dien de Duitschers achtergelaten
hadden. Sergeant Giimon, van de
compagnie van kapitein Hans .ver
gezeld door eenige jagers en een pa
trouille inarinefusiliers, bracht alzoo
twee Duilsche machinegeweren mee,
welke dr. Van der Ghinst, terwijl hij
vijandelijke gewonden ging oprapen,
had ontdekt onder een stroom ij t waar
zij verborgen waren. Ook werden er
meer dan 250 geweren opgeraapt, zon
der zelfs dc helmen. ransc-Is en nog
volgepropte patroontasechen te reke
nen. Deze overvloedig© oogst van
trofeën verheugde het hart van onz©
mannen genoeg om hun voor een
oogenbhk al het hachelijk© van hun
toestand te doen vergeten, die weldra
nog pijnlijker zou worden.
Want de jagers begonnen honger en
dorst te lijden. Men bad tot dan toe
het ravitailleeren in levensmiddelen,
en vooral in drank, niet kunnen in
richten men had reeds wonderen
moeten verrichten om aan de strij
dende eenheden de noodig© patronen
te brengen.
D© mannen hadden dus mets te
eten gehad sedert de 24 uur dat zij
FEUILLETON
HECTOR MALOT.
16)
Zij moesten toch aan den kost ko
men, en daar zijn twaalif leerlingen
elke maand ieder vijftig centimes be
taalden, was dit nog geen zes francs
In de maand, van welk inkomen toch
geen twee menschen gedurend© dertig
dagen leven konden: de klompen en
het naaiwerk vulden aan wat de
school te weinig opbracht,
lit had op school dus nie's geleerd,
zelfs de letters niet.
Is lezen moeilijk vroeg ik aan
Vitalis, nadat ik geruimen tijd, in
gepeins verzonken naast hein had
geloopen.
Moeilijk voor hen, die een botten
gocst hebben en nog moeilijker voor
hen, die niet willen. Hebt gij ©en bot
ten geest?
Dat wedt ik niet; maar als gij mij
wilt leeren lezen, geloof ik dat ik mijn
best zou doen.
Nu, wij zullen zien, wij hebben
noir den tiid daarübeda
Tijd! Waarom begonnen wij niet
terstond? Ik wist toen niet hoe las ig
het was om te leeren lezen en ik v©r-
benluie mij, dat als ik eon beek open.
de, ik ook dadelijk weten zou wat er
ui stond.
Den -mieren dag, oen wij weder
op vvAg waren, zag ik mijn meester
zich bukken en een plankje, dat bijna
onder het zand bedolven lag, opne
men.
Hier is liet boek waaruit gij zult
leeren lezen, zeide hij.
Dat plankje, een bock! Ik zng hem
aan 0111 mij te overtuigen, dat hij
den spot nie: met mij dreef. Toen ik
bemerkte, dat het hem ernst was, bo
keek ik zijn vondst oplettender.
liet was inderdaad een stukje hout,
afkoms.ig van een beuk, dat niet lin
ger was dan mijn arm en niet breeder
dan mijn beido handen, maar het
was mooi glad. Geen krasjo was er op
te bespeuren.
Hoe zou ik op dat plankje kunnen
lezen en wat stond erop te lezen?
Gij denkt over iets, ze.do Vitalis
lachend.
Gij drijft den spoi; met mij.
Volstrekt niet, best© jongen; spot
is goed om een slecht karakter te
ver be toren, maar men moet die nooï:
tegenover onwetendheid aanwenden:
dat zou een bewijs van eigen domheid
wezen. Wanneer wij dat boschje be
reikt hebben, zullen wii een oosenblik
uitrus'.en en ik zal u toonen, hoo men
iemand met een a ukje houf. kan lee
ren lezen.
Spoe'r'g hadden wij do aangewezen
plaats bereikt en zo ton de bagage op
den grond, terwijl w ij ons in het gras
neervlijden, waartusschen de mei
zoentjes reeds begonnen te ontluiken.
Joli-Coeu» werd van zijn ke.ting los
gemaakt en gebruikte deze gelegen
heid om in een boom te k auteren en
eens duchtig aan do takken te schud
den, maar tevens om de no:en er af
le laten vallen, terwijl de honden veel
kalmer, omdat zij vermoeid waren,
zich naast ons te slapen legden.
Vitalis haalde toen een mes uit zijn
zak en trach.te een zeer dun reepje
hout van het plankj© af te snijden.
Toen hij hierin geslaagd was, wreef
hij dit glad en brak het vervolgens
in even groot© stukjes, zoodat hij on
geveer vier en twintig blokjes nou.
had.
Ik hield voortdurend mijn blik op
hem gevestigd, maar ik moet beken
nen, dat ik niet begreep. lioe men
van dat hou: een boek maken kon;
want hoe onwetend ik ook wezen
mocht, wist ik toch, dat ©en boek uit
een zeker aantal bladen papier be
stond, waarop zwarte figuren g© co-
kond waren. Waar waren de bladen
papier? Waar stonden de zwart© fi
guren?
Oo elk blokje hout zal ik morgen
met de punt van mijn mes een letter
uit het alphabet, snijden. Gij kunt op
die wijs gemakkelijk de letters leeren
en wanneer gij die kent, zonder ooit
te haperen en z© terstond weet te noe
men, dan kun. gij de een© naast de
andere leggen en woorden spellen.
Als gij dan die woorden weet, die ik
zeg, dan kunt gij lezen.
ik had mijn zakken spoedig vol met
een aantal van die blokjes en weldra
kende ik ook de letters: maar lezen,
dat was nog iets anders; dat ging zoo
snel niet en er kwam zelfs ©en oogen-
blik, waarop het mij berouwde, da
ik het had willen leeren.
Ik moet er echter bijvoegen, om me
zeiven recht te deen wedervaren, dat
dit niet uit luiheid was, maar wel uit
eigenliefde.
Vitalis leerd© tegelijk met mij aan
Capi die letters; daar dez© wel de cij
fers der uren had kunnen onthouden,
zou hij evenzoo in s aq£ wezen de let
ters in zijn geheugen op te nemen.
Wij leerden dus onze lessen te za-
meri; ik was do schoolmakker van Ca
pi geworden, of, zoo men wil, hij de
mijn©.
Capi behoefde de letters niet op te
noemen, zooals ik, daar hij niet spre
ken kon, maar wanneer ouzo blokjes
op hut gras lagen, dan moest hij met
zijn poot do let-ers aanwijzen, die
Vitalis opgaf.
In het eerst maakte ik grooter ypr-
deringen dan d© hond, maar al was
ik verstandiger, zijn geheugen was
sterker; wanneer hij eenmaal goed
iels geleerd had, dan wist hij dit voor
z.jn leven; hij vergat ho. nooit, en
ijiiitr hij gcuiie afleiding had, aarzeJde
hij zelden en vereis.e zicli nimmer.
AY an neer ik eene fout maakte, dun
zeide onz© meester ai.ijd:
Capi zal eerder kunnen lezen dan
Rémi.
Ln de hond, die dit ongetwijfeld
begreep, kwispelde zegepralend met
zijn staart.
Dommer dan een dier is goed op
het tooneel, maar in de wefkelijklieid
is lie- een schande.
Dit hinderde mij geducht en ik leg
de mij met hart en ziel op mijn slu
die toe; terwijl de hond niet vorder
kwam dun zijn naam t© schrijven,
mocht liet mij weldra gelukken in een
boek t© lezen.
„Nu gij lezen en schrijven kunt,
zeide Vïialis, wilt gij zeker ook wel
muziek leorea?
Als ik muziek ken, zou ik dan
ook zoo kunnen zingen als gij?
Wilt adan zingen zooals ik?
O, net zooa'.s gij. ik weet zeer
goed, dat dit omnogol jk is, maar ik
wilde gaarne zingen.
Gij luistert dus naar mij wanneer
ik zing?
Ja, het is voor rnij een groot go-
no:; een nachtegaal zingt mooi. inu-
ik vind uw stem mooier; en bovendien
is dut ook in het geheel niet het
zelfde; wanneer gij zingt, dan kunt
;e van me maken wat ge wilt; ik ge-
oel dan beurtelings lust tot weenen
en lachen en misschien zult gij het
dwaas van mij vinden, ais Ik u zeg,
da:, wanneer gij con lief zacht deun
tje zing', het mij is of ik bij vrouw
Barberin ben, dan denk ik aan haar
en dan zie ik haar in ons huis; en
toch begrijp ik do woorden niet, die
g© spreekt, daar het Italiaansch is.
Terwijl ik met hem sprak, zag ik
hem aan en hei scheen mij toe, dat
zijn ©ogen vochtig werden; ik zweeg
toen en vroeg of ik hem leed deed.
N en, mijn kind, zeide hij niet
bewogen s ein, rniar gij herinnert mij
aan mijn eigen Jeugd, aan den goe
den ouden tijd. Wees gerust, ik zal
u zingen leeren en daar gij zeer ge-
voe ig ijtzult gij tranen weten op
te wekken en zal men u toejuichen;
dan zult gij zien
Hij zweeg eensklaps en ik meende
t© begrijpen, dat hij liever niet over
dit onderwerp wilde voorspreken.
Maar welk© reden hij daartoe had,
kon ik met gissen. Later ceist heb ik
dio vernomen; he©l veel later eerst
en onder de treurigst© omstandighe
den, maar die ik svcl vertellen zal ah
mijn verhaal zoover is.
(Wordt vervolgdL
