De Europeosche Oorlog.
TWEEDE 8LAD.
HAARLEWS DAGBLAD
VRUDAG 19 NOVEMBER 1913
Uitgezonderd in Servië, Is er kalmte op de oorlogsvelden.
De Oostenrijkers verzekeren, dat de Rassen kjj de Styr zware verliezen
geleden bekken.
Een sncees der Engelscben aan de Dardanelles
Uitlatingen van Lord Lansdowne in 't Engelseba Roogerbnls.
Griekenland er. de geallieerden.
O'fioieel nieuws.
OFFICIEEL NIEUWS.
Aan de s taf berichten ontleenen we:
WESTELIJK OORLOGSVELD..
Van den Duitschen staf:
De Engelöchen ondernamen Woens
dagochtend een overval tegen de DuiU
sclie stellingen aan den straatweg
MessinesArmeTOtières zij werden
afgeslagen.
In de Argonnen werd het plan, om
een Fransclie mijn te doen springen,
bijtijds ontdektde bedreigde loop
graaf kon daardoor door de Du.t-
schers worden ontruimd.
Var den Franschen st£f
In Artois hevig geschutvuur in het
Bois de Givenchy.
De Franschen richtten een gecon
centreerd vuur met loopgraafges. hut
op ils Duitsche veldwerken in de mer
gelgroeve van Herbecourt (Dal der
S'.'inme), en een zeer .lievig geschut
vuur op de vijandelijke loopgraven bij
Handreche, op den Noordelijken oe
ver van de Aisne.
OOSTELIJK OORLOGSVELD.
Van den Duitschen staf
De algemeene toestand is onveran
derd.
Van den O os t e n r ij k s c h e n
Aaf
De toestand is onveranderd.
Bij de opruiming van het slagveld
Van T6artorvsk bleek eerst de volle
dige omvang van het onlangs verkre
gen succes. De Russen leden zware
verliezen. Tot dusver zijn 2300 Rus
sen begraven. 400 versch gedolven gra
ven werden geteld. Vele duizenden
geweren en groote hoeveelheden mu
nitie werden buit gemaakt, en de
buit zal nog wel grooter blijtken te
zijn. De Russen hadden aan den wes
telijken oever van de Styr vier achter
elkaar gelegen, sterke stellingen, met
draadversperringen, steunpunten eu
enfileerwerken. Uitgestrekte barak
kenkampen met blokhuizen en groo
te stellingen bewijzen, dat de Russen
zich reeds voor den winter hadden
Ingericht.
ZUIDELIJK OORLOGSVELD.
Ook in den loop van den Woensdag
hervatten de Italianen het offensief
niet.
Des nachts ondernamen zij zwakke
offensieve bewegingen legen Zagora,
aan de noordelijke helling van den
Monte San Michele, tegen'den sector
ten zuidwesten van den Morlino. Alle
aanvallen werden algeslugen. óe-
deit Donderdagmorgen vroeg is Gürz
weer onderworpen aan een liefüg ge
schutvuur. In het eerste uur vielen
ongeveer vierhonderd projectielen in
de rtad. De oude stadswijk van lliva
werd onder vuur genomen.
Oostenrijksche vliegers wierpen
bommen op de kazernes te Belluno.
D® strijd in Sarvië.
STAFBERICHTEN.
Van den Duitschen staf
De verbonden Duitsch Oostenrijki-
eclie legers bereikten bij de vervol
ging de linie Javor—Noordelijk Ras-
kaKoerzoemïigaRacianOroeglit-
eja.
Duitsche troepen vonden, dat Koer-
zoomlija door ae Serviërs vertalen c-n
Uitgeplunderd was.
Eenige honderden krijgsgevangenen
en een paar kanonnen werden door
de Duitschcrs binnengebracht.
Van den Oostenrijkse hen
staf
De vervolging der Serviërs schiet
ondanks het ruwe, ongunstige weer
goed op.
Ten noorden van Nowa Varos na
deren de Oostenrijksche troepen de
O'-vatsj (zijrivier van de Lim, waar
aan ook de plaats Oevatsj ligtj. Ja
vor is door de Oostenrijksche troepen
bezet.
Jen zuiden van Svanjica hebben de
Oostenrijkers hun troepen vooruitge
schoven tol in de streek om de hoogte
Jankof en zijn de pashoogten vari de
Coli3a Planma (gebergte waar de
Morawitsa ontspringt) genaderd.
Duitsche troepen zijn tot ongeveer
halverwege Oesje— Raska doorgedron
gen.
De troepen van het leger van gene
raal Voii Gallwitz zijn door liet door
de Serviërs geplunderde Koer&uernlje
naar het zuiden opgetrekken.
Bulgaarsche sti^oklachten hebben
ai vechtend de hoogten van Kadan
en de streek ten zuiden daarvan be
zet.
PERSBERICHTEN.
De „Times" verneemt d.d. 17 dezer
uit \thene, dat naar luid van te-
1> ..'rammen aan de bluden Prilep
door de Bulgaren is bezet, die thans
tengevolge san een omvattende bewe
ging binnen een afstand van twee uur
gaans van Monastic 2ïjn. De Bulga
ren worden door Duitsche officieren
aangevoerd.
Het „Berliner Tageblatt" verneemt
uit Boecharest, dat. de Servische re-
geering maatregelen treft om den ze-
itel naar Montenegro te verplaatsen.
Grooie hoeveelheden levensmiddelen
zijn reeds naar Montenegro verzon-
<Uu, ter verzorging van li t Servische
leger, voor het geval dit naar Monte
negro zal moeien uitwijken.
Uit/ Saloniki wordt aan de „Berli-
ner Lokal Anzeigor" geseind, da: de
verbiiidimg van Monastir naar het
noorden afgesneden is; het gevaar
j voor het Servische leger wordt dage-
liiks grooter.
i De „Voss. Ztg." out'eent aan do
„Secoio" de berichten van haar cor
respondent Magrini ui: Oud Servio,
volgens welke groote menigten vluch.
telingen den weg Rasjka-Mitrowitza- j
Prisjitina vullen, o-f bij stroomenden
j regen in het open veld kampoerai;
vefbr hen ontbreekt brood. Zij voeden I
i zich me. vïeescii en aardappelen. 1
ID© vluchtende bevolking trekt tea
deele naar Montenegro, waar ©ok vol. I
doende levensmiddelen ontbreken, i
zoomede hospitalen voor gewonden, j
Vele menschen sterven onderweg. -1
DE MILITAIRE TOESTAND.
De-militaire deskundige van 't Alg. j
Handelsblad schrijft:
Slechts in Sorvie verandert de toe
stand, maar zeer ten nadeele der Ser-
Zelfs de berichten, die van Saloniki
te Parijs ontvangen werden, tot dus
ver zoo hoopvol en bemoedigend voor
de Serviërs, klinken nu somberDe
Bulgaren zijn er in geslaagd den Ba-
boena-pas al te 6luiten, zoodat de Ser
vische troepen in het noorden zijn af
gesneden en de verbinding met. iiel
Entente-leger in het zuiden wordt be
dreigd. De toestand is zoo ernstig ge
worden, dat de Serviërs óf moeten te
rugtrekken naar Albanië ol Mon
tenegro, den eenigon weg die nog open
of zich moeten opofferen, om j
tegen den oprukkenden vijand stand,
te houden. En uit de noordelijke dis- j
tricten kofnen geen andere berichten,
1 dan dat de terugtrekikendo Servische I
legers worden achtervolgd, dat. de
MonLenegrijnen zijn teruggeslagen»!
en dat de opmarsch der Duitsohers en 1
I Oostenrijkers wordt voortgezet.
Daar nadert allicht de beslissing.
Vert-preid nieuws
van dooorlugsv^iiier I
Uil Zuid-Dalinatië schrijft Arnold I
Höllriegel over den strijd in het Mon-
tenegrijnsche 'grensgebied, dien hij
den strijd in de steenzee noemt, aar.
het „Berliner Tageblatt".
Hij beschrijft het sombere land
schap, ue donkere bergkammen, on
der den zwaren wolkenhemel, de ver
spreid liggende bleeke steen en lus-
schen het kreupelhout op de hellingen,
de diepe gaten, waarin een weinig
vruchtbare aarde als een begraven
schal ligt, de breede rivieren, die
plotseling uit onderaardschc holen te
voorschijn storten, blauw wegvloeien
en verderop geheimzinnig in de ber
gen verdwijnen, de doode dorpen;
langs den weg, de huizen met genar- j
sten daken, de kerken zondei klok, de I
verlaten minarets en dun alleen
steen, steen, steen. Ergens in een I
■beschutten hoek een vijgeboom, een'
niyrthenstruik, vorstelijk om te zien
in do liopelooze woestenij. Ergens een
kudde zwarte schapen tussclien do
rotsfllokken; kleine wilde paarden die
i dwars over den weg hollen. Een hei-
j der in wijde blauwe broek met een
bonten gonïeldouk en de roode Servi-I
sche muts, die ook de Montcnegrijnen
dragen. Verder alles steen, steen,
steen. En ten slotte van een bergpas
naar beneden gezien, troostend, het
tafereel van de zee.
Gisteren heb ik in Vostar rondge-
loopen schrijft lnj en niet genoeg
kunnen zien van de Oostersche
schoonheid der stad. Geen plaats I
j voor Europeanen. Maar mooi. Gewe- 1
ruel van huisjes aan de Marema, tie
hooge i'urascne brug, het wilde wa-
ter dat onder overhangende vjjgoiafc- i
ken kolkt en sist, een rotshol, waarin j
cie ezels vastgeuondeu staan als in I
den stal te Bethlehem, getuibunde
'iurksche graisteenen. genêjSl zwart
v an ouderdom naast een v e.weerde 1
Moskee. Boute Turken in een zwart
gerookte koiiiekraam hurkende, Ser- I
vische vrouwen, in korte gestikte!
jukken, stank van gestroopte wolfs-
velien, die in den bazar hangen. Al
les wonderlijk 6childeraciitig. Alleen
voor een Europeaan werkelijk geen
plaats om te wonen.
Höllriegel vertelt dan wat hij'van
Oosler.riji-.scha ollicicreu over de
Montenegrijnen heeft gehooid. Hij
vertelt o.a.
Bij de Montenegrijnen wordt niet
met de telefoon gecommandeerd.
Daar gaat alies eenvoudiger. Daar
op dien bergtop ligt er een, in een
oude kula, zooals de vroegere Turk-
sche grenstoiens heeten, ligt een an
der niet zijn geweer en een derde ligt
in een spleet. Ze kunnen niet naar
elkaar toekomen, maar in betrekking
met elkaar staan ze toch. Op bepaal
de tijden schiet elk zijn geweer af. i
Ons hindert die niet op den groo-
ten afstand. Maar <ie Montene-
grijnsche officier in zijn klein stee-
nen huis wil alleen maar weten of
ieder op zijn post is. Prachtkerels,
die Montenegrijnsohe officieren. Stuk
voor stuk in Europa opgevoed en
gentlemen. Dat betreft echter slechts
de geregelde officieren, niet de ben
de-hoofden.
Voor de Montenegrijnen aanvallen
begint ou hun berg een geroep van
top tot top. „Hoor je Marco, hoor je
Peter".
Men ziet ze al niet meer. Maar nog
kaatste het geroep tusschen de ber
gen. Marco springt van den eenen
steen op den andere, twee meter of
het niets is Hu ligt tusschen twee
et eenen, een derde legt hij op zijn
hoofd, nu is hij onzichtbaar.
In de Dohne. juist op het afgespro
ken punt, treft hij Peter. Nu zijn zij
met hun tweeën. Van links komen er
nog twee. Eenzame schildwacht in
deze kringvormige steenen schan
sen, pas nu op.
Als zij '6 nachts fens willen aan
vallen en wij verlichten het voorter
rein met lichtkogels. dan roepen zij
toornig: „Schwabska Komedia".
„Een Zwabische comedie'Dit zijn
voor hen alle technische nieuwighe
den, waarvan zij niet houden. Zelfs
de vliegers. Zij roepen den Oostenr ,-
kers toe, dat zij toch niet zoo bous
aardig moeten zijn om vliegers met
bommen over hun land te laten vlie
gen.
Verder vertelt Höllriegel: Wij lij
den naar Bileca.
Belica is in vredestijd oen soort
stad. In den oorlog is er geen enkele
i vrouw. Sedert vijftien maanden ligt
j er garnizoen in Bileca. Er is een
Turksch café. er is een prachtig offi
cierscasino, dienst, drukke strijd,
maar van den eersten dag af, dat
men den vijand zijn wapens zag aan
leggen, geen vrouwelijk gezicht.
Verder leest men nog: Ik stond niet
ver van het stadje Trebinje, op een
berg. Er waren verblijven onder den
top aangelegd. Aan den anderen kant
tangs een bergrand liep een lange
Montsgrijn te wandelen en keek naar
ons. Door den verrekijker kon men
de knoopen van zijn uniform tellen.
Onze soldaten zagen hem, maar scho:
ten riict op één man. Waarvoor?
Ze roepen ons vaak toe, vra
gen of wij brood hebban? Zij hadden
het niet. Vleosch van de jarals, van
den ouden taaien bok, hadden zij in
overvloed. Maar geen biood. Waar
om wij het diciite bosch omgehakt
hebben? Ze roepen steeds weer.
Schiet niei, wij schieten ook niet.
Hoe zouden we kunnen? Het zijn
beste en eenvoudige kerels, en mooi
in hun wildheid. Zij haten ons niet
en wij haten hen niet. We voeren
oorlog als twee eerlijke tegenstan
ders. ofschoon we vaak als wilde die
reu worden.
Als daar ook nog eens een .offen
sief beginnen moet! Wel bestrijken
de werken van Wilec met hun zware
artillerie den Wardar, maar toch die
donkere hoogte! Iedere steen een
schans. Geheime gaten en kloven op
elke helling. En alius steen. Wie
neemt dat mot de bajonet?
De generaaJ stal-oincier, die bij
het gesprek stond, glimlachte. Toen
ik aan de zee terugkwam, stond m
ue Krant: Varaar genomen, ilebia
bestormd, een kanon veroverd
DE OPMARSCH IN SERVië.
Leonardt Adelt seint aan het „Ber
liner Tageblatt" d.d. 12 November
Uit de vruchtbare dalen van de bei
die Morawa's, waar bonte steenen
huizen, met hun zuilengangen met
wingerd begroeid, zich tot vriendelij
ke dorpen en gehuchten vereenigen,
gouden maïskolven uit het latwerk
van de tsardaken gloeien eu kudden
van varkens eu tchapn op de stoppol-
velden weiden, zijn de bondgenooten
nu in iiet sombere en bijna op elke
landkaart nog onbekende bergland
van centraal Servië gekomen. In
plaats van de vlakte met goed onder
legde wegen, nu steile rotswanden,
lie wegen lijken op die in de Alpen-
kiovt-n~de rivier bespeelt den voet van
hooge bergreeksen, die rnet oeroude
eikenbosschen en door ondoordring
baar kreupelhout begroeid zijn en
waarvan de toppen met natte sneeuw
*n nevel zijn gedekt. Do serpentine-
weg vormt een modderstroom, waarin
wagens, paarden en mentenen blijven
steken. De zware arlilleiie, de trein
en de veldkeukens kunnen de nmr-
eheerer.de colonnes niet meer bijhou
den. De la6tdieren, vooral de muil
ezels en do tweewielige bergkanen
bewijzen nu buitengewoon groote
diensten. Machinegeweren en bergge-
schut begeleiden de zwerm patiouil-
ies en de ne.en-colunnes over de steil
ste paswegpn. Varkens en schapen,
die meegedreven worden, beveiligen
de manschappen voor den honger
De concentrische opmarsch van de
vei bonden legers kan zich niet tot de
weinig© good aangelegde wegen be
palen, maar moet zi.tn af «.per rende ket
ting ook door de zijdalen spanuen en
maakt voortdurend omvangrijk© oin-
vuttingen noodig om de Servische ach
terhoede van de beheerschende hoog
ten te verjagen.
Nog steeds bieden de Serviërs met
alle taaiheid en dapperheid van hun
nutie, tegenstand, houden zij zich,
ook als zij reeds afgesneden zijn, aan
de bergtoppen vast, tot de laatste
snee brood tot de laatste patroon en
i<>t het bajonetgevecht. Zij trachten
dan nog in de bosechen te ontkomen,
zoodat duizenden afgesnedeuen in
de bergen ronddwalen. Als wilde die
ren ontrukken zij in hun geeuwhon
ger den armen bewoners van eenzame
bergdorpen d© laatste bete, ruilen de
vervuild© uniform voor een bonten
jas, een muts van lamsvel en de
opanka der boeren, om gemakkelijker
de gevangenschap te ontgaan. Ook
vereenigc-n zij zich mot andere afge-
snederien tot benden, die den strijd op
eigen houtje als guerilla verder voe
ren.
VERPLEEGSTERS GEWOND,
De Belgische oorlogscorrespondent
van de „Tijd" meldt:
Veurne heeft meer en rneer van
den ooi log te lijden. Er zijn da&rpm
barakken opgeslagen op eenige-kilo
meters afstand van de plaats, in
welke barakken vluchtelingen, voor
al kinderen van inwoners van Veur
ne, worden verzorgd. Zaterdag ver
scheen een vlieger-en wierp bommen
ook op deze barakken. Gedood wer
den daarbij een bewoonster van
Veurne, Pauline van Héc, terwijl
.wee Canadeesche verpleegsters, miss
Mac Lean en miss Saunders, werden
gewond, op 't oogenblik, da- zij het
voedsel vóór de kleinen bereidden.
PRESIDENT POINCARé EN DE
FRANSCHE VLIEGERS.
President Poincaré heeft bet le
Prêtre-bosch bezocht en kunnen cotv-
stateeren. hoe groote verbetering in
de verdedigingswerken dorFranschen
uaar bier- plaats gegrepen sedert
zijn laatste bezoek. De president be
zocht vooral de winterkv.arceren,
die voor de troepen zyn ingericht.
De eerste sneeuw is al op he. bosch
gevallen.
De reis van oen president werd be
slopen door een bezoek aan het vlieg
kamp, waar hij, Ln bijzijn van de
troepen, dien vliegers de eerste vlag
gen aanbood, die dat corps ooit ont
ving.
In een toespraak tol de officieren,
mecaniciens en bestuurders, zcide hij
o.a..
„Bij de vervu ling van de veelvul
dige plichten, die op u rusten, als
daar zijn: waarnemen, verkennen,
leiden van lie. vuur der artillerie,
vechten, bommen-werpen, hebt gij
steeds blijk gegeven van een geest
van vastberadenheid, van een uithou
dingsvermogen en van wonderbaar
lijke behendigheid.
Terwijl de regeering, zooals haar
plicht eischl, werkt om u machines in
grooter aantal en van ui-imuntende
qualiteit te verschaffen, moe; gij u
oefenen en uwe reeds zoo seint erende
militaire qualiteiten verder oiïtwik-
kelen.
Uw rol, die thans zoo gTOOt is, zal
in de gevechten, die nog komen zul
len, nog groolei worden en terwijl
gij Frankrijk c-n zijn bondgenooten
de heerst iiappij in de luc/v. zu.t be
zorgen, zu t gij er veel te© bijdragen
om het uur der overwinning nader
te brengen".
KOPER IN SERVië.
De Berliner Morgenpost schrijft:
Het zal niet algemeen bekend zijn,
dat met de verovering van Servië
voor Du'tschland een nieuwe bron
van koper geopend is. Servië bezit
namelijk een aantal kopermijnen, die
thans in gebruik genomen kunnen
worden. Kort geleden was men nog
weinig of in het geheel niet met de
ontginning van deze mijnen begon
nen. De Romeinen hadden dit echter
al gedaan en reeds Dioscordies
schrijft, dat Macedonië een van de
gewichtigste koperertsen, bet mala
chiet. levert. Na den tijd der Romeï-
I nen zijn de ontgonnen mijnen weer
vervallen en tot het einde van de
negentiende eeuw heeft men er
slechts zeer weinig uit getrokken,
j Toen echter begon men ze volgens
j moderne principes in te richten. Het
zijn bijna uitsluitend Engelsche en
Belgische maatschappijen geweest en
Fran sche, die zich van de concessies
hebben meester gemaakt, en de mij
nen met moderne machinis hebben
uitgerust.
Van de kopermijnen ligt er een in
de Donauengte van de Kazan. Ver-
der een in Majanbek, dat behalve ko
per ook ijzer oplevert. Een Engel-
sche maatschappij heeft daar in IS88
voor negentig jaar concessie gekre
gen. De mijn in de Kazan is hef eigen
dom van een Belgische maatschap
pij, waaraan ook Franecii kapitaal
aandeel inoet hebben. Een derde mijn
ligt bii Mcjdan Koetschaina en is in
j- Engelsche handen.
Uitsluitend Fransch kapitaal heef?
i de kopermijnen, in het Morawadal,
die de belangrijkst© in Servië zijn,
1 in ontginning gebracht
Het kopergehalte van hun erts be
draagt dertig proeent De lagen erts-
houdend gesteente zijn tot twintig
meter dik De dageü;k3che productie
van de mijnen in het Morawa dal be
draagt 70 000 kilocram, zoodat daar
alleen jaarlijks 25200 ton gewonnen
wordt Deze ertsen leveren een voor
treffelijk koper, dat ten gevolge van
den rijkdom van waterkrachten van
Servië zeer gemakkelijk electrisch ge
raffineerd, dat wil zeggen in fijnko
per veranderd kan worden.
Door den opmarsch in Servië komt
ook de weg vrij naar de Turksche
kopergroeven, waarvan in de eerste
plaats die bij Dlarbekir genoemd
moeten worden. Hier ligt de Argha-
na-maden groeve, die buitengewoon
veel oplevert en door vele deskundi
gen als een der rijkste kopermijnen
der wereld beschouwd wordt Daar
echter de behoefte in Turkije niet
groot was en ue uitvoer zich nog met
ontwikkeld hoc,ft, is deze mijn met
haar onmetelijke schatten nog niet in
ontginning genomen. Evenzoo staat
het met de Turksche kopermijnen bij
Anghora, Broessa, Trapezunt, enz.
Do Balkan-Staton.
GRIEKENLAND EN' DE ENTENTE.
Reuter seint uit Londen D© „Star"
bevat een telegram van zijn corres
pondent te Rome, waarin wordt ge
meld. dat de oorrespondent uit diplo
matieke bron vernam, dat naar wordt
verwacht het resultaat van den stap
der Entente te Athene niet bekend zal
zi n voor heden of Zaterdag. Echter is
hel zeker dat onmiddellijk zal wor
den opgetreden, daar de geallieerden
niet van plan zijn eenig uitstel te
dulden. D© noodig© voorbereidingen
zijii in onderdeden getroffen. Italië
zal bij de actio oen voorname, belang
rijk© rol vervullen.
DE STRIJD DM DE DARDANELLEN
D© Britsche bevelhebber aan de
Dardanellen meldt:
De 32ste divieie voerde op Maandag
een welgeslaagden aanval uit op de
Turksche loopgraven. De aanval was
sedert eenigen tijd zorgvuldig voor
bereid. Drie mijnen ontploften met
goed gevolg, onder de Turksche loop
graven in de buurt van Krilkia en
Nullah. De infanterie orong onmid
dellijk daarna vooruit en vermeester
de lóó yards loopgraaf ten oosten van
Nullah en 12b yards ten westen. D©
vermeesterde loopgraven werden on
middellijk bevestigd. Afdeelingen met
handgranaten drongen in de verbin-
üiiigsloopgraven en richtten daar bar
ricades op. Tegelijk met den aanval
opende de Turksche artillerie het vuur
op de Turksche reserves- en onder-
sleuiJiugsloopgraven. De kruiser „Ed
gar" en twee monitors met 14 incb-
kanonnen werkten met de artillerie
samen en onderhielden het vuur tot
bericht kwam, dat de stelling beves
tigd was. D© I urksche batterijen ant
woordden heftig, rnaar deden weinig
schade.
D© Turken in de naburig© loopgra
ven vuurden met 'hevigheid, maar
werden getroffen door het vuur van
mitrailleurs en geweren eu door hom
men en leden hevig© verliezen, zoo
dat hun vuur ten slotte in het wilde
weg werd geschoten. De Engelsene
verliezen zijn nog geen 50 gesneuvel
den en gewonden. In de vermeester
de stelling werden 70 Turkeche lijkon
gov dn den. Een gewonde gevangene
vertelde dat meer dan 30 Turken door
de ontploffing van een der mijnen
werden begraven."
Een tegenaanval van de Turken
Dinsdag werd gemakkelijk afgesla
gen.
De Turksche staf meld:
Bij Sed'd-ul-Bahr kon de artillerie
der geallieerden op Zondag den lur
ken. ondanks dat 8000 granaten te
gen den Turkschen linkervleugel
werden afgevuurd eu van bommen
en mijnen gebruik werd gemaakt,
geen belangrijke schade toebrengen.
Op Maandag vuurden de geallieer
den 3000 bommen af op den Turk
schen rechtervleugel cu beschoten
des namiddags hevig de vooruitge
schoven Turksche stellingen in het
centrum met land- en scheepsartille-
rie. De geallieerden brachten twee
mijnen tot ontploffing en hervatten
toen de beschieting, die vijf uren
duurde. In dien -tusschentijd deden
de geallieerden een aanval. De lin
kervleugel van een van de Turksche
regimenten in hel centrum werd een
eindje teruggedrongen. Toen de ge
allieerden een aanval op het front
van een van de andere Turksche
regimenten beproefden, kwamen zij
tot de vooruitgeschoven Turksche
loopgraven, maar werden door enfi-
Icer-vuur uit de naburige Turksche
loopgraven en door een tegenaanval
volkomen uit deze vooruitgeschoven
linien tot hun vroegere stellingen
teruggedreven. De geallieerden leden
zware verliezen.
Verder meldt de Turksche staf
nog
Aan het Irak-front schoten de Tur
ken een vijandelijk vliegtuig neer en
meukten het onbeschadigd buit.
Op den Tigris werd een vijandelijk
vaartuig in den grond geboord met
de bemanning.
Uit Engsiand.
LORD KITCHENER.
't Duitsche bureau Norden seint:
Volgens berichten uü Londen te Ko
penhagen ontvangen zal lord Kitche
ner, (li-o thans op Lemnos in het hoofd
kwartier van de oostelijke legers ver
toeft nog in den loop van deze we-k
naar de Dardanellen vertrekken tot
het houden van een inspectie.
DE MUNITIE-AANMAAK.
In een hoofdartikel wijst de Times
op d© bemoedigende conclusies, waar
too een bijzondere correspondent
kwam, die een reis heeft gemankt
door d© ammimuie-ccn- ra, en die-
verklaarde: Het is werkelijk een vol
doening in deze benarde dagen te
kunnen wijzen op een krachtigon en
hoopvol'en vooruitgang in het land.
De correspondent spreekt rijn krach-1
tig© overtuiging uit, da^ het jiro-
bleein der amiminitïeverzorging vol-1
komen is opgelost, en da< een af do ti
de voorraad ammuni- io feite ijk bui-
ncn betrekkelijk korten tijd verze
kerd is.
Het blijkt zelfs dat men meent, dat
de voorraad meer dan overvloedig
moot zijn, en in deze meening wordt
gedeeld door 'n Amerikaanschen cor
respondent, die me- d n lanaoor.og
bekend is, en verschillende maanden
in Duitschland doorbracht- Hieruit
kunnen wij afleiden, dat gebeurd is
wat ieder, d o de Engelschen goed
kont, voorspeld kon hebben. Als de
Engelschen maar eerst volkomen
overtuigd zij-u van do noodzakelijk
heid om vol te houden dan doen zij
moer dan ieder ander. De Engelsche
nijverheid heeft middelen, die te al
len tijde van grooter kracht zijn dan
die van de tegenstanders, als zij
maar volkomen kunnen worden go
bruikt. De munitie-aanmaak is nu
grooter dan de behoefte, en zij zal
nie! worden gea aakt. De Amerikaan
sche correspondent noemde de En
gelschen „slecnte beginners maar
goede voltoolsrs"; laat ons dit weten
1© waardeeren door te erkennen, dut
het aan ons lig-", hem te toonen, dat
tiij gelijk heeft, zoo besluit de
Times.
BESTELLINGEN VAN MUNITIE.
Reuters correspondent te New-
York ze-gt, dat er volgens een ver
klaring van D. A. Thomas, vertegen
woordiger in de Vereenigde Sta'en
en in Canada van he. Engelsche mi
nisterie van munitie, alleen in Ca
nada voor ongeveer 100.030.CÖÖ pd.st.
IN 'T HOOGERHUIS.
In het Hoogerhuis stelde lord Rib-
blesdale de vraag of de regoeriiig in
staat was mededeehngen te doen over
werkelijke vorderingen ten aanzien
van de militaire operation en politie
ke plannen in het nabije Oosten. Hij
vroeg of het juist was dat eir Charles
Munro geraden had zich van de Dar
danellen terug te trekken. Lord Lans
downe weigerde deze vraag op dit
oogenblik te beantwoorden. Hij wees
er op dat het antw-oord ook ©en ver
klaring zou moeten omvatten omtrent
den toestand van Servië die dagelijks
veranderde en omtrent den toestand
in Griekenland die zeer verward is
en naar spr. er bij moes' voegen, ver
ontrustend ook. Evenzoo zou over Gal-
lipoli en de Egyptische zaken inoetc-n
worden gesproken en het was onmo
gelijk over die quaeetiën te spreken
afgescheiden van de andere oorlog?-
tooneelen. Wat het rapport van sir
Charles Munro betreft verklaarde
lord Lansdowne dat het rapport cn de
bijgevoegde aanwijzingen niet vol
doend© waren om d© regeering in
staat te stellen tot een beslissing over
deze groote politieke quaestie. Daar
om was aan lord Kitchener verzocht
een bezoek fe brengen aan de Mid-
dellandsche Zee.
Lord Lansdowne weee nog met na
druk op het gewicht van den oorlogs
raad te Parijs en herinnerde aan mi
nister Asquith's verklaring omtrent
Servié's onafhankelijkheid. Wijzende
op de Vredesspreuk van lord Court
ney zeide lord Lansdowne, dat dit
niet het oogenblik was waarop iemand
over den vrede moest willen spreken.
(Toejuichingen.) liet land was tot
deze geweldige worsteling gedwongen
en het zou geen gebrek hebben noch
aan malerieele hulpmiddelen of ino-
reele hoedanigheden, die het in staat
zouden stellen den strijd door te voe
ren tot een eervol, succesvol einde
(Toejuichingen.)
Uit Rusiand.
DE HAVEN VAN ARCHANGEL.
Uit Christiania seint Havas:
.In strijd met loopend© geruchten
kan verklaard worden, dat de vaart
op Archangel volkomen verzekerd is.
D© haven beschikt over krachtige ijs-
brekers. In den vorigen winter slaag
de een ijsbreke-r er in de vaart open
le houden tot half Januari. Toen werd
de vaart gestremd, door een gebrek
aan het schip.
Uit d® Vercanfgtie Staten
MAATREGELEN TEGEN
SAMENSPANNINGEN.
Reuter seint uit Washington:
De attorney-general, Gregory, di©
met het kabinet de moeiPjWieden be
sprak van een vervolging onder de
tegenwoordige wetsbepalingen, kon
digde aan, dat hij zou voorstellen de
anli-trustwet aldus te aroendrtren,
dat de verbodsbepalingen tegen sa
menspanningen ook toepasselijk zul
len worden verklaard op zulke com
plotten, gelijk die welke, naar men.
meent, in het afgeloopen jaar tot sta
kingen in de munitiefabrieken leid
den. Ook zullen wetgevende maatre
gelen moeten worden genomen om de
bevoegdheid van de geheime politie
te vergrooten, ten einde deze de ont
dekking van complotten van brand
stichting enz. van vreemde propagan
disten gemakkelijker te maken.
In de a.s. zitting van het congres
zal worden voorgesteld de neutiali-
teitswetgeving te herzien, teneinde
het departement van justitie in s'.ar.t
te stallen meer afdoer.de op te treden
tegen misdrijven tegen de Vereenigde
Staten.
Op Ze«.
DE „ANCONA".
Reuter seint uit Washington:
Een beéedïgde verklaring van miss
Grei:, de ©enige Amerikaansche over
levende van de „Ancona", geeft een
besliste tegenspraak van de verkla
ring van officieele Oostenrijksche
zijde, dat de stoomboot niet werd be-
sch© en, nadat z© stopte.
Het departement van buitenland*
sche zaken kreeg door consulaire te
legrammen konnis van 't bestaan van
deze beëedigde verklaring.
D© „Times" verneemt uit Wash
ington
D© regooring in Washington ie niet
van plan, zich met een officieele ver
ontschuldiging van Oostenrijk voor t
in den grond boren van de Ancona"
te laten afschepen. Do Amerikaansche
gezant te Weenen heeft last gekre
gen antwoord te vorlnncren op de vol
gende neht vragen1©. Voerde de
duikboot, die de „Ancona" getorpe
deerd heeft, de Oostenrijksche vlag en
was zij door Oostenrijkers bemand
2e. welk© lastgevingen hebben de
commandanten van Oostenrijksche
duikbooten nopens de behandeling van
passagiersschepen 3e. welke recht
vaardiging was er voor den aan va! op
een passagiersschip, dot op de uit
reis was4e. heeft de duikboot een
war.rschuwend sohot gelost hield
de duikboot met vuren op toen de ..An
cona" bijdraaide: Co. hoeveel t.d
werd den passagiers en de bemac.nirz
gelaten om zich te redder:7e. w..t
deed de duikboot te-wijl de passa
giers zich in de booten begaven v-,
werd er een torpedo afgevuurd, ter
wijl or nog passagiers aan boord wa
ren
De Amerikaansche gezant in Ital i
heeft reeds last ontvangen te Rom«
een uitgebreid onderzoek in te stellen
en de beambten van het Amerikaan
sche consulaat te Tunis maken eeq
derde rapport op uit de verklaringen
van de getuigen.
Een sterk© overtuiging heerscht m
Washington, dat het onderzoek de Ha
liaansche lezing zal staven. Ook ver
moedt men sterk, dat de duikboot in
werkelijkheid een Duitsche duikboof
is geweest. In sommige bevoegde knnj
gen huldigt men de meening, dal
