De Europeesche Oorlog.
De
't Oosteirijksshe leger'
luehtgemiten am 't Wettelijk front.
De Italianen blijven op 't Zuidelijk norlogsveld heftig aanvallen,
resultaten van de beschieting van Eörz.
bestuur maakt de balans op van een half jaar oorlog met Italië.
De Erieksehe quaastle. De berichten over de In werking treding der
blokkade worden otficieel tegengesproken.
Dit de Vereenigda Staten.
Alleen op de Wereld
TWEEDE BLAD.
HAARLEM'S DAGBLAD
WOENSDAG 24 NOVEMBER 1915
Officieel nieuws.
Aan de sta/berichten ontleenen wij:
WESTELIJK OORLOGSVELD.
Van den Duitse hen staf:
Op verschillende plaatsen aan het
front word de door helder weder be
gunstigde beschieting voortgezet.
Bij Sture in Champagne werd, na
een luchtgevecht een Fransche twee
dekker ten val gebracht.
Van den Franschen staf
In den loop van den Maandag
kwamen Fransche vliegtuigen. op
verschillende punten van het front in
gevecht. De gevechten eindigden in
hun voordeel.
In België werden twee Duitsche toe
stellen door hun tegenstanders ge
dwongen te landen.
In de streek van Reims deden twee
Duitache vliegtuigen die vervolgd
werden een buiteling.
In Champagne en aan den zoom
der Argonnen hadden vijf luchtge
vechten plaats, ten gevolge waarvan
drie Duitsche vliegtuigen overhaast
achter de Duitsche linies moesten
landen. Een toestel viel ontredderd
neor, het laatste eindelijk kwam
brandende op den grond.
OOSTELIJK OORLOGSVELD.
Van den Duitse hen staf:
Geen nieuws.
Van den Oostenrijkschen
stal
Geen gebeurtenissen van belang.
ZUIDELIJK OORLOGSVELD.
Van den Oostenrijkschen
staf
Do gevechten van grooten omvang
om het bruggehoolu van Görz en aan
den rand der hoogvlakte van Dober-
do duren voort. Verscheidene aan
vallen van 6terke Italiaansche troe
pen op Podgora zijn bloedig afgesla
gen.
Ook te Pevna en Oslavia hebben de
Ooslenrljksche troepen zich tegen
alle bestormingen gehandhaafd.
Veelal i6 dc strijd ook 's nachts voort
gezet.
Bij do beschieting van de stad
Görz zijn van 18 tot 21 dezer 20 'bur
gers gedood, 30 gewond 46 gebouwen
zijn volkomen vernield, 250 sterk, 600
licht beschadigd. Maandag hebben
de Italilanen opnieuw eenige hon
derden zware bommen in de stad go- grooter dan de Duitschers vermoed
den gehoopt te bereiken. Wel echter
heeft hen de oorlog aan dooden en
gewonden reeds een half millioen
mannen gekost.
De afrQd In Servië.
STAFBERICHTEN.
Van den Duitse hen staf
Ten N. van Mitrowitza en ten N.
en N.O. van Pristinn werden de Ser
viërs in achterhoede-gevechten ver
slagen. Meer dan 15O0 gevangenen
en zes kanonnen werden binnenge
bracht.
Ook de ten Z.O. van Pristina strij
dende Bulgaren drongen met succes
vooruit zij namen 8000 Serviërs ge
vangen en maakten 44 kanonnen en
22 mitrailleurs buit.
Van den Oostenrijkschen
staf:
De troepen, die aan rlon bovenloop
van de Drina strijden, hebben de
Montenegrijnsche stellingen op den
KoBorakeban. en ten Noord-Oosten
daarvan aangevallen. Eon Oosten-
rljksoh-Hongaarsche colonne ls Prije-
polje binnengetrokken.
Do strijd in AmseLfeld word t voor
do OoSlenrijkers gunstig voortgezet.
Do legerafdeelingon, die in het Ibar-
dal oprukken, bevinden zich zes kilo
meter ten Noorden van Mitrowitza.
De Duitsche troepen zijn een halve
dagrnarsch ten Noorden van Pristina
gelegerd.
De Bulgaren trekken over Zego-
watsPlanina voort.
Van den Bulgaarse hen staf:
De strijd om Pristina wordt voort
gezet. In de streek van Giliani heb
ben de Buigaien tot nu toe 7000 man
gevangengenomen en twee machine
geweren en vier kanonnen buitge
maakt.
Zeitung: De troepen van het Duit
sche corps, dut Kraljewo genomen
heeft, hebben voor het ten zuiden
van do stad verrijzende hoog© ge
bergte, geen dag halt gehouden. On
middellijk hebben zij de steile, onbe
gaanbare bergketens aangevallen.
De eerste 800 tot 1400 meter hoogo
slechts een afdeeling verder mee en
de paarden van de andere werden
aan de hand gevoerd, om do ver
moeide dieren te kunnen aflossen.
Minstens één .batterij kwam echter!
altijd me© en bleef aicht achter de
infanterie.
De Serviërs hadden zekor er op ge-,
rekond, dat de Duitschers cn Oosten
rijkers hun sterkste overmacht
hun geweldige artillerie. in
de bergen zouden moeten op
geven De 15-centimeter houwit
sers kwamen echter overal heen, of
schoon ze eigenlijk in het geheel
niet er op ingericht zijn om uit el
kaar genomen tc worden, deed men
T toch en werden loop en affuit af
zonderlijk vervoerd.
Zoo «tonden de Duitschers en Oos
tenrijkers vroeger dan de Serviërs
hadden gedacht voor Kroesewac en
Kraljewo. Hier achterhaalde de Ser
viërs het noodlot. De kanonnen ston
den in. rijen op straat naast den
spoorweg, op het perron en gedeelte
lijk zelfs reeds in de waggons. Deze
konden nu gemakkelijk veroverd
worden. Wagens voor ammunitie,
water, hospitaaldienst, alles bleef
liggen. Ammunitie in massa, meel,
haver, mais, verplegingsmateriaal-
Tot in het dal van de westelijke
Moravva was de uit Noord-Sorviö ge-
ruggen zijn veroverd en daara$terhl,Mh>s h.a.?~
verheffen zich nieuwe notr hooKer den h,in- teluiis verJaten. waren ter-
opsUjgende kammen en toppen, ter-nouwernood
wijl de inenschelijke woningen 121?n kier toch nog den
schaarscher worden. In de v'Jand. v"lde"- Hier. ,vuld« "ch
steeds schaarscher worden. In de
nauwe dalkloof van den wilden Ibar
en tegelijk aan-beide kanten over de
bergen, drongen de troepen onop
houdelijk voorwaarts. Ze «tonden
twintig kilometer van Rasjka, dat
reeds een half Oostersche stad ie,
VAN DUITSCHE ZIJDE.
In een oorlogscorrespondentie der
Vossisohe Zeitung uit Servië leeet
men:
Het vrijwillig zich gevangen go-
ven grijpt steeds meer om zich heen.
In het Servische leger bevinden zich
ook immers velen, die slechts ge-
eerst de volle maat van hun ellende.
Zeker, de vijand deed hun nielö,
maar de eene troep na de andere
trok het dorp binnen. Het generaal-
commando kwam, de divisie-staven
kwamen. Na een paar dagen van
viai verhanden De/« wee zal snoe- De troepen moesten onder dak. De
dig In do vuurlijn llgge^De srtillo-1 gingen voor. Dc bwo-
rie heelt ontzaglijke moeilijkheden j moesten hun hinzen onliulmen.
met het naar bovei brongen van do hul teem. Ij eenmm
kanonnen, maar door dn opoffering ochuurin een varkensstal. In ki n
van de manschappen doet men wol f" ruimten raten daar twintig of dor
gedaan moet kordon. 'De vliegore, personen naast eltaar gehurk
die ondanks do hevige en gevaarlijke Een oude man, zieke vrouwen, kk--
luchistroomingen hoven de dolen, Jllnderon. Er heerMhtoeo ont-
dagelijks op verkenning en op hom- rottende lucht Do diepste ellende
bardement uit gaan, nfelden, dat de vvaren echter ten minste onder-
sterke colonnes der Serviera rondom dok- Buiten regent het In etioomen.
Rasjka verdwenen zijn. Het is niet j Families uil Belgrado uit Semen-
meer twijfelachtig, dot de Serviels dra. uit Kragoejewac waren daar-
de gedachte aan tegenstand oi'gege-1 onder. ook hoogere regeerin^sbe
ven hebben en in het bijzonder dat j ambten, artsen en advocaten. Vet
zij niet, zooals do gevangenen bewc- Saat bun niet beter dan den eimsten
ren, een sterke eindstelling hebben dagloonera De vrouw van een staf-
voorbereid. waorio zij oen laatsfen officier gaa naar den plnaHeluken
tegenstand zouden probeeren. Zij commandant. Z:j smeekt, ze heelt
tegenstand zouden probeeren.
«chijnen er nog «lechta aan te den
ken zich in de richting van Monte
negro bi veiligheid te brengen den
laats ten uitweg, die hun overblijft,
Bij do groote moeilijkheden, die de Pen Z1J
wegen en het hooge gebergte 'den m den
Duitschers en Oostenrijkers bij het
oprukken reeds in den weg liggen,
heeft Zich nu plotseling de winter
gevoegd.
In den nacht van 16 November is
er veel sneeuw gevallen. Ook daarna
sneeuwde het met dichte vlok-
kleine kinderen
„Het epijt mij", krijgt zij ten ant
woord, „ik kan u niet helpen. Ik kan
geen uilzondering maken. De troe-
vier dagen en vier nachten
ogen geweest. Ze moeten on
der dak komen. Ge begrijpt het moet.
Ik kan het werkelijk niet helpen."
Builen langs den weg liggen de
vluchtelingen in den regen Lange
rijen van wagens. Het natte hout wil
niet branden. Ze «taan daar. of hur
ken huiverend om het glimmende en
dwongen onder de wapens staan, n.l. ^er a"
inwoners van nieuw-Servië, Macedo- «""W"
niers, Bulgaren en Mohamedanen.
De vermoeidheid van 't Servische
leger, dat sedert vier jaar in strijd
slaat, is niet meer te koeren. Zi
ken. In het tlal ligt de sneeuw roedv wee' uitpaand uuiu- Het hart
twintig oei,linieter hoog. Voor de kiuupl in eén, als men dat ziet \\e
Colonnes i» het donrom nog moeilij- kunnen echter met helpen. Wat hel
worpen.
Op de hoogvlakte van Doberdo was
het den Italianen gelukt de verdedi
gers van den Monte San Michele tij
delijk tot den westelijken rand van
San Martino terug te dringen,, doch
een nachtelijke tegenaanval liceft de
oorspronkelijke stellingen weer ge
heel in het bezit der Oostenrijkers
gebracht.
Tal van «tormloopcn der Italianen
ten oosten van Selz zijn afgestuit op
den tegenstand van het regiment in
fanterie no. 47 uit Steir, dat zich
hadden. De gevangenen houden zich
uitstekend. Er is nog geen geval van
verzet bekend geworden. De groote
troepen gevangenen leggen, door
weinige soldaten begeleid, gewillig
en gehoorzaam lange wegen af. In
groote scharen trekken zij bij dag en
nacht door hun dorpen en steden.
Zo helpen flink mee als onderweg
een wagen is blijven «teken. Van
haat verbittering of arglistigheid
merkt men niets bij hen.
Ook waag ik het to beweren, dat
Duitsche leger in dezen oorlog
strijd dc zelfde. Er worden dagelijks
duizend gevangenen gemaakt, afge
jaagde, oververmoeide mannen,
meestal van tusschen de dertig en
vijftig jaar.
De buit van Kraljewo is nu ge
schift en is nog grooter dan men ver
wacht had. 65UU0 Liter benzine heeft
men gevonden, een groote menige
materiaal, waaronder schietvoorraad
en ook het Fransche B kruit, veel
geniemateriaal, hospitaal benoo-
dïgdheden in groote menigte, duizen
den uitrustingsstukken, zooals hem
den, kousen, handschoenen, jassen
en paardentuig.
Colin Ross schrijft in de Vossische
Zeitung:
De zorgvuldige voorbereiding van
den veldtocht komt tot haar recht!
wen en kinderen in de loopgraven Wat een formaties had men al niet
moe voohten en in dc dorpen uit hui- gevormd! Bergtirailleurs, berg-af-
aen en schuren schoten. Dat heeft j deelingen van machinegeweren,
in het binnenland volkomen opge- berg-mijnwerpers met de daarbij be
houden. Het is hier in de steden en hoorende colonnes, berg-telegraaf-
dorpen algemeen gebruik, als bewijs afdeelingen, berg-kar collonnes, borg-
eohen gencralen staf opvallend veelvan een loyale houding, witte vlag-1 veldbakkerijen, lastdieren en nog
successen te melden. In tegenspraak gen uit te steken. Vaak zijn deze met eens lastdieren. Bij duizenden, tien
Jiiermee kan worden vastgesteld dat bloemen versierd. Zonder moeite duizenden.
de Oostenrijkers thans, een half jaar krijgen do troepen hetgeen zij noodig Konden de divisies en corpsen niet
na de oorlogsverklaring, het door hebben aan vee en vruchten. Iedere 1 in hun geliecl over de smalle passen
hen bij het begin van-den oorlog go- inlichting of hulp wordt met voor-komen, dan bleef liggen, wat niet
kozen verdedieingsfront aan de Ison- komendheid gegeven. Dat is vooralverder kon. Kwamen de vier artillo-
«er „u, .een. -... 'Ml 16 '«PL PV.?.
Daar ichter do sneeuw den terugtrek j I" geen honger lijden En ze
kenden Ser.iers do zelfde hindernis-1 tnogen met huiverend langs den weg
sen in den weg legt, Wijven de kan- wen al. de mogelijkheid bestaat
sen bij dezen grooten omsingeling©- I liea onderdak te brengen.
J. v i- Rn morvnnn rtTmavr Vlllt.li
vië. In het grensgebied, waar de na
tionale tegenstellingen tegen elkaar
op botsten, kwam het voor, dat vrou-
tweemaal door zijn vuur, de derdo nog in geen vijandelijk gebied zoo
maai in eon handgemeen, vast in zijn vriendelijk ontvangen is als in Ser-
stellingen heeft gehandhaafd.
Ten noorden van het bruggehoofd
van Görz hebben de Italianen hun
gebruikelijko aanvallen herhaald, die
als gewoonlijk zijn mislukt.
Twee Oostenrijksche vliegers heb
ben bommen op Arsicno geworpen.
Den laatsten tijd trachtten de offi-
cïeele berichten van den Italiaan-
zo reeds in vier slagen zegevierend
hebben gehandhaafd. Sedert het be
gin van do gevechten in het zuidwes
ten zijn de Italianen er zelfs niet in
geslaagd die doelen te naderen, wel
ke zij bij den eersten stormloop had
bij de plattelands-bevolking het ge-rie-afdeelingen met hun zes paarden
val, maar ook in steden als Kragoe-
jewatsj. Minder echter te Belgrado.
Wilh. Schmid'tbonn schrijft uit Ser
vië aan do Norddeutscho Allgemeino
per kanon niet verder, dan bleven er
twee liggen cn twee reden taalfspan-
nig over do borgen. Ging dat niet
meer, omdat de paarden van uitput
ting dreigden om te vallen, dan ging
De mannen onder vijftig jaar wor
den weg gevoerd. In colonnes, in
eindelooze colonnes, bij 'hondorden
en duizenden marcheeren zij naar
liet noorden. Uhlancn escorteeren
hen aan beide kanten, met de lans
in de hand.
In de dorpen loopen de vrouwen
en de grijsaards te hoop, als dc stoet
voorbij komt. Schuw gluren ze van
achter do schuttingen. Daar herkent
een vrouw haar man en loopt moe,
woenend en klagend. Ze loopt inee
tot ze niet meer kan en aan den weg
blijft liggen. Hoele scharen van
vrouwen zag ik de stoeten van ge
vangenen volgen.
De oorrespondent van dc „Voss.
Ztg." bij het leger van Von Gallwitz
schrijft aan dat blad:
„Het Qieeft cr allen schijn vnn, dat
de veldtocht tegen Servië, die met
een verrassenden inzet aangevangen
werd, spoedig zal worden besloten.
De volledige oplossing van het Servi
sche leger kan niet meer worden
tegengehouden. De troep wordt niet
meer van levensbehoeften voorzien,
de versleten zomerkleoding beschut
den troeu niet tegen den komenden
winter, enkele straten zijn gevuld
met onmetelijke colonnes tan Servi
sche gevangenen en de overloopers
zeggen, dat zij niet meer kunnen en
tot op het laatste oogenblik him
plicht gedaan hadden.
In een vast aaneengesloten boog,
die van Sjenica naar Prisrend loopt,
wordt de overgebleven Servische
strijdmacht naar de grens vnn Mon-
tenegro gedreven. Mitrowitsa en
Pristina zijn de laatste steunpunten
der Serviërs. De aanvallers hebben
de terreinen van het hooge gebergte
achter zich het zware geschut zal
spoedig bij Pristina zijn en de eind
beslissing zal weldra vallen."
EEN BULGAARSCII GENERAAL
AAN 'T WOORD.
De Bulgaarsche generaal Bogad-
jew verklaarde aan den berichtgever
van den Berliner Lokal Anzeiger te
Nisj Het Servische leger Is geheel
gedesorganiseerd bet beschikt over
nog maar één uitweg naar Montene
gro, een slechten bergpas tusschen
Mitrowitza en Novi Pazar, dodh het
is heel wel mogelijk, dat slechts een
heel klein Servisch leger Montenegro
kan bereiken. Na vernietiging van
het Servische leger zullen de Bulga
ren mot vereende krachten naar Ma
cedonië gaan om het te bevrijden.
VAN SERVISCHE EN ENGELSCHE
ZIJDE.
Reuter seint uit Prizrend:
In de laatste dagen werden er ge
vechten geleverd op de oude grens
lijn tusschen Servië en Turkije, met
name ten Westen van Gaillona, Veli-
ka, Planina en don berg Gegovatz.
Bij dit laatste punt brachten Servi
sche troepen den Bulgareu een ne
derlaag toe en veroverden vijf stok
ken geschut.
De Engclsche minister Grey heeft
in liet Lagerhuis medegedeeld, dat
al het mogelijke gedaan is om het
Servische volk voor den hongerdood
te bewaren en dat de Engelsche re
geering en de geallieerden zich in
spannen om voldoende voorraden le
vensmiddelen te zenden.
De „Ttmes" schrijft o.a. dat de Enr
teute maatregelen moet overwegen
ten opzichte van den stroom Servi
Bche vluchtelingen, hoofdzakelijk
vrouwen en kinderen, die nu d'oor
Montenegro en Albanië golft.
Ook staat de Entente voor 't pro
bleem van de proviandeering van 't
Servische leger. Reeds weken heeft
men deze moeilijkheden voorzien en
er werden dan ook al maatregelen
getroffen, om ze te overwinnen. Er is
reden om ie golooven, dat er van
Frankrijk reeds voorraad naar Salo
nika en verscheidene punten aan de
.Adriatischo kust verzonden is. Men
weet ook, dat de Britse he regeering
maatregelen neemt, om haar belofte
in den brief van 't departement vsn
Buitenlandse he Zaken aan den secre
taris van 't Servische steunfonds ver
vat, na te komen, de belofte nl. dat
de Britsche regeering en de geallieer
den trachten voedsel en anderen
voorraad aan 't Servische leger te
verschaffen en dat de agenten van 't
ondersteuningsfonds van de officieel©
organisatie mogen gebruik maken
om aan de burgerlijk© bevolking hulp
te verleenen.
Ongelukkig stijgt de nood onrust
wekkend en meet er eenige tijd ver
loopt» eer de uit Engeland gezonden
proviand hun bestemming kan berei- j
ken.
Daarom stelt de „Times" twee mid-
delen voor. 't eerste om zoo mogelijk
levensmiddelen uit Egypte te sturen]
en hei tweede, dat Italië, welks kus-1
ten 't dichtst bij de plaatsen waar
bijstand zoo dringend noodig ie, ge-1
legen zijn, onverwijld levensmidde-
len zendt op voorwaarde, dat de voor-
raad door de geallieerden weer aan- J
gevuld wordt. Ook hoopt men, dut de
Vereenigde Siaten hun werkzaamhe- j
de» zulten bespoedigen, 't Is niet uit
sluitend liefdadigheid. De Serviërs
hebben meer gebrek aan levensmid
delen dan aan geld en zullen waar
schijnlijk veel leveringen betalen.
GRIEKENLAND EN BULGARIJE.
Reuter seint uit Londen:
De correspondent van de „Daily
Tel.", dr. Dillon, seint uit Rome, dai
hij op goeie gronden overtuigd is,
dat Bulgarije's welwillendheid en
vriendschap gewaarborgd zijn door
koning Konstantijn's schoonbroer (de
Duitsche keizer) die eveneons koning
Ferdinand verwittigd heeft van Grie-
koiüand's boüoften en de 'belooning
hoeft bepaald, welke ieder zal ont
vangen. In politieke kringen te Rome
echter is men overtuigd, dat een
rechtstreeks formeel verdrag is ge
sloten. Daarom kan men moeilijk go
looven, dat Bulgaarsche troepen Mo-
naslir zullen bezetten, want het zou
voor hen een te groote ojxjfferijiT zijn
de stad weer te ontruimen. Monastir
zal, zoo wordt beweerd in bezit wor
den genomen door Duitsch-öoslen-
rijksclie troepen. Verder wordt er op
gewezen, dat afstand van Monastir
aiin Griekenland op zichzelf waar
schijnlijk lijkt omdat koning Konstan
tijn geen bindende overeenkomst met
den keizer zou maken zonder krach
tiger grondslag dan is aangeboden
door de Entente. Deze bood Cyprus
aan, hetwelk de koning weigerde. De
Centrale mogendheden zullen dus
wel waardevoller belooning geven.
En die concessie kan niet uitsluitend
bestaan in den waarborg van het be
zit van Kawala en toekenning van
Zuid-Albanië, daar het bezit daarvan
als een natuurlijk iels wordt be
schouwd. Monastir daarentegen,
waarnaar de Grieken steeds reikhal
zend hebben uitgezien zonder echter
op de verkrijging er van te duinen
hopen, ls een geschenk, dat de har
ten %un liet Grieksche volk zou ver-
teederen en tevens 's keizers welwil
lendheid en Bulgarije's nieuwe
vriendschap zou demonstreeren.
De Italiaansche pers legt grooten
nadruk op de plotselinge terugroe
ping van Grieksche officieren in het
buitenland, op de versterking van
den generalen staf In Saloniki en op
verechillende andere incidenten.
DE HOUDING VAN GRIEKENLAND
De militaire deskundige van "t Alg.
Handelsblad schrijft:
,,I)e berichten over de plannen ter
blokkeering van den Griekschen han
del, tot het instellen van een econo
mische en commercieele blokkade van
Griekenland die volgens een Ra-
vos bericht uit Athene door de Engel,
sche legatie is aangekondigd wan
neer Griekenfand niet do noodige
waarborgen geeft vow de veiligheid
der geallieerde troepen, en de vrij
heid van handelen der troepen zijn
door do gebeurtenissen achterhaald.
De besprekingen van Denys Cochin en
van lord Kitchener hebben, volgens
de berichten uit Athene, de zekerheid
gegeven, dat «ie re-yeerlng geen plan
had, aan de geallieerde treepen eeni
ge moeilijkheid in den weg te leggen.
Do blokkade, die niet dienen moest
om Griekenland te dwingen, afstand
te doem van de neutraliteit, welke dv
Grieksche regeering hot meeet in hot
belang acht van Griekenland, doch
alleen om de veiligheid te waar bo r
gen van de geallieerde troepen bij
een mogelijken terugtocht, was reed|
begonnen. De Engelsche regeeriiu
liield Grieksche schepen vast, die tv
Engelsclre havens lagen, de Fransche
regeering belemmerde de uitvoeren
van voor Griekenland bestemde la
dingen uit Marseille. Andere maat
regelen weiden genomen of overwo
gen. Maar de Engelsche legatie vee-
klaarde ook (volgens het Havasbe-
riclit uit Athene) dat de geallieerde
mogendheden deze maatregelen zou
den opheffen, zoodra de verzekerin
gen ontvangen zijn, dte de regeerinr
gen noodig oordeeten, voor de veilig
heid der troepen, die te Saloniki ge
land zijn en naar Zuid-Serviè worden
vervoerd.
Het gevaar, dat bestond voor de
vervolging der geallieerden, door de
oprukkend© Duitsdie, Qostenrijkscho
en Bulgaarsche troepeu is niet oot
meer, nu de terugtocht weg der Ser
viërs nuor "t zuiden vrijwel is afge
sneden, en de eenige weg, die nog
waarschijnlijk overblijft over Albanië
loopt.
De „Daily Chronicle" deelt mede,
dat de Servische regeering Mitrowit
za heeft verlaten en naai- Dibra is
vertrokken, op weg naar Albanië. De
Bulgaarsche legers muloren Pristi
na van het noorden en oosten, do
Oostenrijkseh Hongaarsche troepen
namen vier achter elkaar gelegen
Servische stellingen ten noorden van
Mitrowitza; "t dal van de Lab, en
daarmede de toegang tot het Ainscl-
veld, is in handen der Bulgaren. Meer
naar het zuiden zijn Kalsjanik en
Tetovo bezet, evenals Skopfj© ~(Uesk-
jueb). Daardoor zijn de Servische pro©
pen opgesloten in een kleine rui into
tusschen d:-n spoorweg die van Uesk-
jueb naar Mitrowitza loopt, en de
Montenegnjnseh-Aibuneesche grens-
liet doorbreken naar het zuiden ia
daardoor niet zeer waarschijnlijk
meer; de eenige mogelijkheid is nu
nog de overschrijding dor Aibanische
grens, tenzij de toevlucht toth&t Mon.
teiiogrijiiöChe bergland moet worden
De tocht naar Montenegro, heeft het
voordeel, dat de Servische troepen
dan zijn in een met Servië verbonden
land, doch het nadeel, dat de verzor
ging met benoodigdheden moeilijk is,
omdat de haven van Antivari, de
Montenegrijnsche uitgang aan de
Adi'iutisehe Zee, door de Oosienrijk-
sclio schepen geblokkeerd wordt. De
terugtocht naar Albanië hoeft het na
deel, dat de Servische troepen daar
allicht op de vijaudije houding van
enkele deelen der bevolking moeten
rekenen; daartegenover staat het
voordeel, dat zij er wellicht d©n steun
zullen vinden van Essad-pasja, en de
mogelijkheid, dat Italiaansche troe
pen uit Valona zullen komen om heit
te helpen, en dat te Santi Quaranto
en Durazzo levensmiddelen en voor-
voorraden voor hen kunnen worden
ontscheept".
FEUILLETON
24)
Wat er in het begin gesproken werd,
wat men hem vroeg en wat hij ant
woordde, daar hoorde ik allemaal
mets van ik was te aangedaan om
dat te hooren of liever om het te be
grijpen. Ik dacht er dan ook niet aan
om tc luisterenik staarde slechts
voor mij.
Ik keek naar mijn meester, die recht
overeind stond met zijn grijze, haren
naar acLteren geworpen in de hou
ding van een man die beschaamd en
vernederd was; ik zag naar den rccli»
ter, die hem ondervroeg.
Bekent gij. vroeg deze, den agent
die u in hechtenis heeft genomen, sla
gen te hebben toegebracht
Geen slagen, mijnheer de rech
ter, maar één slag; toen ik op de
plaats kwam, waar onze voorstelling
zou plaats hebben, zag ik den agent
het kind, dat mij vergezelde, een oor
veeg geven.
Dat is uw kind niet
Neen, mijnheer dc rechter, maar
ik ken hem, alsof het mijn eigen zoon
is. Toen ik hem een klap zag geven,
liet ik mij door mijn drift medeslee-
pen. Ik vatte de hand van den agent
om hem te verhinderen, het kind een
tweeden slag toe te brengen.
Hebt gij zelf ook den agent ge
slagen
Dat is te zeggen, toen deze mij
bij mijn kraag vatte, vergat ik, wie
de man was, die mij aangreep ik
zag in hem slechts den aanvaller en
niet den agent en ik kon mezelf niet
behcersohen.
Op uw leeftijd moet men zich
zelf weten meester te blijven.
Men moest zich zelf beheer-
schen; maar men doet belaas! niet
altijd wat men moetdat voel ik
thans ook.
Wij zullen nu den agent hooren.
Deze vertelde de feiten zooals ze
gebeurd waren, maar trachtte meer
do aandacht te laten vallen op den
spot, dien men met hem gedreven
had, dan dat hij van den slag «prak
dien hij ontvangen had.
Bij deze verklaring zag Vitalis, in
plaats van aandachtig te luisteren, de
zaal rond. Ik begreep, dat hij rnij
zocht. Ik bèsloot toen mijn schuil
plaats te verlaten en terwijl ik tus
schen de menigte doorschoof, gelukte
het mij een plaats vooraan te krij-
rren.
Hij ontdekte mij en op zijn zwaar
moedig gelaat kwam een blijde trek
te voorschijn ik gevoelde, dat hij ge
lukkig was mij te zien en ondanks
mezelf, vulden rnijn oogen zich met
tranen.
Is dat al wat gij tot uw verdedi
ging hebt in te brengen? vroeg de
rechter eindelijk.
Ik voor mij heb er niets bij te
voegen, maar voor het kind, waarvan
ik houd en dat nu alleen overblijft,
voor hem roep ik de toegevendheid
der rechters in en smeek hen ons zoo
kort mogelijk van elkander te schei
den.
Ik dacht dat men mijn meester in
vrijheid zou stellen-. Maar daar ge
beurd© niets van.
Een andere rechter sprak nog eeni
ge minuten, daarop zei de president
met een ernstige stern, dat Vitalis
veroordeeld was tot twee maanden
gevangenisstraf en een boete van
vijftig gulden.
Twee maanden gevangenisstraf I
Door mijn tranen heen zag ik Vi
talis door dezelfde deur, waardoor hij
was binnengetreden de zaal verla
ten een gendarme volgde hem en de
deur werd weder gesloten.
Twee maanden zouden wij van elk
ander gescheiden zijn .Waar moest
ik heen?
Op het schip.
Toen ik met een bezwaard hart en
betraande oogen in de herberg terug
keerde, zag de waard, die in de gang
stond, mij strak aan.
Ik wilde haastig doorloopen om
naar de honden te gaan, toen hij mij
tegenhield.
En wat zeide uw meester vroeg
hij mij.
Hij is veroordeeld.
Tot hoelang?
Tot twee maanden gevangenis
straf.
En tot hoeveel boete
Tot vijftig gulden.
Twee maanden, vijftig gulden,
herhaalde hij drie of vier keer.
Ik wilde doorgaan opnieuw hield
hij mij terug.
En wat wilt gij gedurende «Lie
twee maanden uitvoeren
Ik weet het niet, mijnheer.
Wat, weet ge dat niet Ge hebt
toch zeker geld genoeg om van te
leven en voedsel aan uw dieren te
geven, denk ik
Neen, mijnheer.
Rekent gij er dan op, dat ik u
al dien tijd huisvesting zal geven?
O neen, mijnheer, ik reken op
niets.
Ik sprak de zuivere waarheidik
rekende op niemand.
Welnu, kereltje, vervolgde de
herbergier, daar hebt ge gelijk in
uw meester is mij reeds een aanzien
lijke 6om schuldigik kan u twee
maanden lang geen krediet geven,
zonder te weten of ik op stuk van za
ken betaald zal worden. Gij moet
hier dus vandaan.
Hier van daan maar waar
moet ik dan heen, mijnheer?
Dat is mijn zaak nietik ben
uw vader niet, nog minder uw mees
ter. Waarom zou ik voor u zorgen
Ik bleof een oogenblik verstomd
staan. Wat zou ik hem antwoorden?
De man had gelijk; waarom zou hij
mij bij zich nemen Ik zou hem
slechts tot last wezen.
Vooruit, jongetje, haal uw hon
den en aap, zoo gauw mogelijk. Gij
laat de reistasch van uw moester bij"
mij, dat spreekt vanzelf, co als hij
uit de gevangenis komt, zal hij haar
stellig ophalen en dan kunnen wij te
vens onze rekening vereffenen.
Deze woorden brachten mij op een
denkbeeldik meende oen middel ge
vonden te hebben om in deze herberg
te blijven.
Daar gij er zeker van zijt, dat
alies u dan betaald zal worden, houd
mij dan zoolang bij u en gij kunt
dan mijn uilgaven bij die van mijn
meester obtellem
Gelooft srïï dat, ventje Uw
meester zal mij wel voor eenige da
gen, maar niet voor twee maanden
kunnen betalen.
Ik zal heel weinig eten, indien
ge dat toestaat.
F.n uw dieren dan? Neen, git
ziet wel, dat gij vertrekken moet! Gij
vindt in het een of ander dorp wel
voldoende werk, waarmede gij den
koet kdnt verdienen.
Maar, mijnheer, waar moet mijn
meester mij dan zoeken, wanneer 1»ij
uit de gevangenis komt? Hij zal mij
ongetwijfeld hier komen halen.
Gij kunt dien dag dan terugko-
men. Gij kunt van hieruit een tochl
maken van twee maanden en de bad
plaatsen bezoeken, waar gij stellig
veel geld zult verdienen.
En als mijn meester mij schrijft?
Ik zal al zijn brieven bewaren.
Maar dan kan ik hem niet ant.
woorden.
Och, je verveelt mij met al die op
merkingen. Ik heb je gezegd, dat j«
vertrekken meet en wel zoo spoedig
mogelijk; ik geef je vijf minuten om j<
gereed te maken en zoo ik je bic.'
nog vind, als ik terugkom, krijg )i
met mij te doen.
(Wordt vervolgd.)
